တၢ်မၤလိ ၂၂
မၤစၢၤနပှၤမၤလိ လံာ်စီဆှံဖိ ဒ်သိးကတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ ကဒိးဘျၢထံအဂီၢ်တက့ၢ်
“သုဝဲတဂၤစုာ်စုာ် မ်သုဒိးဘျၢထံ” တက့ၢ်.—မၤတၢ် ၂:၃၈.
တၢ်သးဝံၣ် ၇၂ ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ ဘီမုၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်မၢဖိအစိၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဲဘၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ တၢ်မနုၤလဲၣ်
ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်ဟဲဝဲလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ဟဲလၢထံကီၢ်အါဘ့ၣ်ဒီး တဲကျိာ်အကလုာ်ကလုာ်လီၤ. ဖဲတၢ်တနံၤန့ၣ် တၢ်ကဲထီၣ်အသးတခါလၢ ပှၤသးပ့ၤနီၣ်ဝဲတန့ၢ်ဘၣ်. လၢတၢ်တမုၢ်လၢ်အပူၤ ပှၤယူဒၤဖိတနီၤ ကတိၤဝဲကျိာ်အဂၤတဖၣ်လီၤ. အဃိ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အံၤ ကမၢကမၣ်ဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးတၢ်မၢဖိပ့းတရူးတဲဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ဒုးကမၢကမၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်အံၤ မၤလိဘၣ်ဝဲလၢ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လီၤ. ဒီးတၢ်ကစီၣ်အံၤ ထုးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အသးဒိၣ်မးလီၤ. ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်ကစီၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်သံကွၢ်ဝဲလၢ “ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.” စီၤပ့းတရူးတဲအဝဲသ့ၣ်လၢ “သုဝဲတဂၤစုာ်စုာ် မ်သုဒိးဘျၢထံ” တက့ၢ်.—မၤတၢ် ၂:၃၇, ၃၈.
ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ အမါလဲၤပိာ်အခံလၢ အပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ပိာ်ခွါသးစၢ်တဂၤအဟံၣ်လီၤ. ဒီးပိာ်ခွါအံၤအအိၣ်ဒီး လံာ်အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် ပှဲၤဒီးတၢ်သးခု တဘ့ၣ်လီၤ. (ကွၢ် လံာ်အဆၢ ၂)
၂. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိးတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ လံာ်ကုခိၣ်တက့ၢ်.)
၂ လၢခံတၢ်ကဲထီၣ်အသးန့ၣ် လီၤကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဖဲတၢ်တနံၤန့ၣ် ပှၤဒိးဘျၢထံအိၣ်ဝဲအဂၤ ၃,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ် ဒီးကဲထီၣ်ဝဲ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးတဖၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တၢ်မၤ စးထီၣ်အသး ဒ်ယ့ၣ်ၡူးမၤလိာ်ဝဲအသိးလီၤ. မ့မ့ၢ်လၢ ပစိၤခဲအံၤန့ၣ် ပကမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကကဲထီၣ်ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ စှၤကိးနၣ်ရံၣ်အတီၢ်ပူၤဒုတသ့ဘၣ်. ဒ်သိး ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ကတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ တၢ်ဒိးဘျၢထံအဂီၢ် ကတံာ်တာ်ဝဲလၢ အနံၣ်အလါတဖၣ်ညါလီၤ. ခဲအံၤနပှၤမၤလိ လံာ်စီဆှံဖိမ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် နကသ့ၣ်ညါလၢ ဒ်သိးပှၤကကဲထီၣ်ခရံာ် အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂီၢ် တၢ်လၢနကဘၣ်မၤန့ၣ် အိၣ်အါမးလီၤ. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး ပမၤစၢၤပပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ဒ်သိးကဒိးဘျၢထံဒီး ကဲထီၣ်ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
မၤစၢၤနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ လၢကမၤထွဲတၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ်
၃. ဒ် မးသဲ ၂၈:၁၉, ၂၀ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ကတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ တၢ်ဒိးဘျၢထံအဂီၢ် အကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၃ တချုးလၢပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ဒိးဘျၢထံဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲကဘၣ်မၤထွဲ တၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤတဖၣ်လီၤ. (ဖး မးသဲ ၂၈:၁၉, ၂၀ တက့ၢ်.) ဖဲပှၤမၤလိလံာ်စိဆှံဖိ မၤထွဲတၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲအခါ အဝဲကဲထီၣ် “ပှၤကူၣ်တၢ်သ့” ဒ်ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်တၢ်အဒိ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤသူၣ်ထီၣ်အဟံၣ်လၢ လၢၢ်ခိၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. (မးသဲ ၇:၂၄, ၂၅; လူၤကၣ် ၆:၄၇, ၄၈) ပမၤစၢၤပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကမၤထွဲတၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပကတဲသကိး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်သၢခါလီၤ.
၄. ပမၤစၢၤပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ဒ်သိးကဂုာ်ကျဲးစၢး တုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ တၢ်ဒိးဘျၢထံအဂီၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ် “ မၤစၢၤနပှၤမၤလိ လံာ်စီဆှံဖိလၢ ကပာ်လီၤဖီတၢၣ်ဒီး ကတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ အဖီတၢၣ်” တက့ၢ်.)
၄ မၤစၢၤပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ လၢကပာ်လီၤဖီတၢၣ်တဖၣ်တက့ၢ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ နကြၢးမၤဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ်တၢ်အဒိအံၤတက့ၢ်. နမ့ၢ်ဘၣ်လဲၤနီကါလၢ တၢ်လီၢ်အယံၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကအိၣ်ပတုာ်လၢ တၢ်လီၢ်လၢအဃံလၤ တတီၤတီၤလီၤ. အဃိ တၢ်လီၢ်လၢ နကလဲၤအီၤန့ၣ် နကဆိမိၣ်ဘၣ်လၢ အအိၣ်တယံၤလၢၤဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ဖဲပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတဂၤ ပာ်လီၤဖီတၢၣ်ဒီးမၤလၢပှဲၤအဖီတၢၣ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖုၣ်ကိာ်ဖိန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကဆိကမိၣ်ထံ ဖီတၢၣ်လၢ ကဒိးဘျၢထံအဂီၢ်လီၤ. သူတၢ်လွံၢ်နၢၣ် လၢအမ့ၢ် “ဖီတၢၣ်” လၢအအိၣ်လၢလံာ် အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် ပှဲၤဒီးတၢ်သးခု အပူၤ ဒ်သိးနကမၤစၢၤ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကပာ်လီၤဖီတၢၣ်တက့ၢ်. ဖဲတၢ်မၤလိ တခါဘၣ်တခါ အကတၢၢ်န့ၣ် တဲသကိး ဖီတၢၣ်တဖၣ်လၢ နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ပာ်လီၤဝဲန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကမၤထွဲဝဲ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးလၢ နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ကမၤထွဲဖီတၢၣ် လၢအဂၤတဖၣ်အခါ နကွဲးလီၤလၢ တၢ်လီၢ်လီၤဟိလၢအမ့ၢ်ဝဲ “အဂၤ” အပူၤန့ၣ်သ့ဝဲလီၤ. ဖီတၢၣ်တဖၣ်လၢ နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိပာ်လီၤဝဲ ဒ်သိးကမၤလၢပှဲၤဝဲလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖုၣ်ကိာ်ဖိမ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီးကမၤလၢပှဲၤဝဲလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖးယံာ်မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ် တဲသကိးဒီးအီၤ ထီဘိတက့ၢ်.
၅. ဒ် မၢ်ကူး ၁၀:၁၇-၂၂ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ်ပှၤထူးပှၤတီၤတဂၤ တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၅ မၤစၢၤပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကဆီတလဲအတၢ်အိၣ်မူတက့ၢ်. (ဖး မၢ်ကူး ၁၀:၁၇-၂၂ တက့ၢ်.) ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤထူးပှၤတီၤတဂၤ ကဆါကွံာ် အစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် ကီဝဲဒိၣ်မးလီၤ. (မၢ်ကူး ၁၀:၂၃) ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးမၢပိာ်ခွါတဂၤ ဆီတလဲအတၢ်အိၣ်မူလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ခီဖျိလၢယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်အီၤအဃိလီၤ. တဘျီတခီၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပတအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကအိၣ်မူမၤထွဲ တၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ် တဘျီဃီဘၣ်. မ့ၢ်လၢပဆိကမိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကဆီတလဲ အတၢ်အိၣ်မူအဂီၢ် တညီဒံးဘၣ်အဃိလီၤ. ဒ်သိးပှၤတဂၤကပာ်တီၢ်ကွံာ် တၢ်အိၣ်မူအလီၢ်လံၤ ဒီးအိၣ်မူက့ၤ တၢ်အိၣ်မူလၢအသီအဂီၢ်န့ၣ် ကလိၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၃:၉, ၁၀) ဘၣ်ဆၣ် နမ့ၢ်တဲသကိးဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢ အဆိအချ့န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဆီတလဲ အတၢ်အိၣ်မူလၢ အဆိအချ့သ့ဝဲလီၤ. ခီဖျိလၢနမၤဒ်အံၤအဃိ နပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အီၤလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၁:၅; ကတိၤဒိ ၂၇:၁၇.
၆. ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ အတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်သူတၢ်သံကွၢ်တဖၣ်လဲၣ်.
၆ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ အတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်သံကွၢ်အီၤ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်လီၤ. သံကွၢ်အီၤတၢ်သံကွၢ်ဒ်သိး နကသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ အနၢ်ပၢၢ်တၢ်ထဲလဲၣ် ဒီးအတၢ်နာ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. နမ့ၢ်မၤဒ်အံၤထီဘိန့ၣ် ညီဝဲလၢနကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢအတူၢ်လိာ်ဘၣ်ဝဲ ကီတဖၣ်လီၤ. လံာ်အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် ပှဲၤဒီးတၢ်သးခု န့ၣ်အိၣ်ဝဲဒီးတၢ်သံကွၢ်တဖၣ်လၢ ကမၤစၢၤနၤလီၤ. အဒိ, ဖဲတၢ်မၤလိ ၄ န့ၣ် တၢ်သံကွၢ်အိၣ်ဝဲလၢ “နဆိကမိၣ် ဖဲနသူယဟိဝၤယွၤအမံၤအခါ အဝဲကတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.” တၢ်မၤလိ ၉ န့ၣ် တၢ်သံကွၢ်အိၣ်ဝဲလၢ “ဖဲနဃ့ဘါထုကဖၣ်အခါ နအဲၣ်ဒိးဃ့တၢ်မနုၤလဲၣ်.” ဖဲအခီၣ်ထံးခါန့ၣ် ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ကစံးဆၢဝဲ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ် တညီဝဲဘၣ်. နမၤစၢၤအီၤသ့ ခီဖျိနသိၣ်လိအီၤလၢ အကဆိကမိၣ်ထံ လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ အဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ် ဒီးကွၢ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဂီၤလၢလံာ်ပူၤတက့ၢ်.
၇. ပသူတၢ်အိၣ်မူ အတၢ်လဲၤခီဖျိအဂ့ၢ် လၢကမၤစၢၤ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၇ ဖဲနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ သ့ၣ်ညါထီၣ်တၢ်လၢ အကဘၣ်မၤဝဲအခါ သူတၢ်အိၣ်မူအတၢ်လဲၤခီဖျိအဂ့ၢ် ဒ်သိးနကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤလၢ အကမၤပိာ်ထွဲဝဲတက့ၢ်. အဒိ, ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ မ့ၢ်တထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ် ထီဘိဘၣ်န့ၣ် ဒုးနဲၣ်အီၤတၢ်ဂီၤမူလၢအမ့ၢ် ယဟိဝၤယွၤသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ယၤဧါ လၢအအိၣ်လၢ “ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်” လၢတၢ်မၤလိ ၁၄ အပူၤလီၤ. တၢ်မၤလိအါခါလၢ လံာ်အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် ပှဲၤဒီးတၢ်သးခု အပူၤန့ၣ် နကထံၣ်ဘၣ် ပှၤတၢ်လဲၤခီဖျိတဖၣ်လၢ “မၤလိအါထီၣ်” မ့တမ့ၢ် “ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်” အပူၤလီၤ. * ပလီၢ်နသးဒ်သိး နသုတထိၣ်သတြီၤ နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိဒီးပှၤအဂၤ ဒီးတဲအီၤလၢ “ပှၤမၤမ့ၢ်န့ၢ်န့ၣ် နၤစ့ၢ်ကီးနမၤန့ၢ်လီၤ.” နကဘၣ်မၤစၢၤအီၤလၢ အကဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် တဲအီၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ အမၤစၢၤပှၤလၢအအိၣ်လၢ တၢ်ဂီၤမူအပူၤ ခီဖျိလၢအမၤထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်လိန့ၣ်တက့ၢ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နဒုးနဲၣ်လံာ်စီဆှံအဆၢလၢအရ့ဒိၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢအကဲဘျုးသ့ဝဲလီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ တဲဘၣ်အီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤပှၤတဂၤန့ၣ် လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၈. ပမၤစၢၤပပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကအဲၣ်အါထီၣ်ယဟိဝၤယွၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၈ မၤစၢၤပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ လၢကအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤတက့ၢ်. နမၤစၢၤအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်. မၤစၢၤနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်တက့ၢ်. ဒီးမၤစၢၤအီၤဒ်သိး အဝဲကထံၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် ကစၢ်ယွၤလၢအသးခု ဒီးအဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ပှၤလၢအအဲၣ်အီၤတဖၣ်လီၤ. (၁ တံၤမသ့း ၁:၁၁; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၆) တဲဘၣ်နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ အဝဲမ့ၢ်မၤထွဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်န့ၣ် အကဒိးန့ၢ်ဘၣ် အဘျုးအဖှိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးတဲဘၣ်နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ တၢ်အဘျုးအဖှိၣ်လၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤအဲၣ်အီၤ အဃိလီၤ. (ယၡါယၤ ၄၈:၁၇, ၁၈) နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိအတၢ်အဲၣ် ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ဒိၣ်ထီၣ်န့ၣ် အဝဲကသးအိၣ် ဆီတလဲအတၢ်အိၣ်မူလီၤ.—၁ ယိၤဟၣ် ၅:၃.
ဒုးသ့ၣ်ညါ နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်
၉. ဒ် မၢ်ကူး ၁၀:၂၉, ၃၀ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပှၤလၢအတူၢ်ဆါအသး ဒ်သိးကကဲထီၣ် ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်.
၉ ဒ်သိးပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ကတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ တၢ်ဒိးဘျၢထံအဂီၢ် အကဘၣ်တူၢ်ဆါအသးလီၤ. ဒ်ပိာ်ခွါအထူးအတီၤလၢထးတဂၤန့ၣ်အသိး ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတနီၤ ကဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ် အတၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ မ့ၢ်တလီၤပလိာ်အသးဒီး လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဃု တၢ်မၤလၢအသီတခါလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အါဂၤ ကဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် အတံၤသကိးလၢ တအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤတဖၣ်လီၤ. အဂၤတနီၤ မ့ၢ်လၢအဟံၣ်ဖိဃီဖိ တကၠဲးယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးဘၣ်အဃိ ကပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤတနီၤနီၤ ကပာ်တ့ၢ်ကွံာ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ် တညီဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ပှၤလၢအပိာ်အခံတဖၣ်န့ၣ် တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တူၢ်ၡူဝဲတဖၣ်န့ၣ် တကဲထီၣ်တၢ်ကလီကလီဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ ခီဖျိ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ နီၢ်သးတခီလီၤ. (ဖး မၢ်ကူး ၁၀:၂၉, ၃၀ တက့ၢ်.) နမၤစၢၤပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ အဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ နီၢ်သးတခီကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၀. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါမဲညူၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် နမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၀ ရ့လိာ်သးဒီး ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတက့ၢ်. တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ပကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကဟုကယာ်လၢ ပပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိအအိၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါမဲညူၤ လၢအအိၣ်လၢကီၢ်မဲးကစံၣ်ကိၣ် အတၢ်ကတိၤန့ၣ်တက့ၢ်. အဝဲနီၣ်ထီၣ်ဘၣ်က့ၤ ဖဲအဝဲကဲပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိအခါ ဒီးအတဲဝဲလၢ “တချုးလၢပစးထီၣ်မၤလိ လံာ်စီဆှံဒံးဘၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအသိၣ်လိယၤလံာ်စီဆှံတဂၤန့ၣ် သံကွၢ်ယၤလၢ ယတၢ်အိၣ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်. အဝဲမၤစၢၤယၤလၢ ယကပာ်သးမုာ်မုာ်ဒီး တဲဖျါထီၣ်ယတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ. ယတူၢ်ဘၣ်လၢ အဝဲသးအိၣ်ယၤနီၢ်နီၢ်လီၤ.”
၁၁. ပမ့ၢ်ရ့ဒီးပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိန့ၣ် ကကဲဘျုးလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၁ ရ့ဒီးနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ဒ်ယ့ၣ်ၡူးရ့ဒီး အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်တက့ၢ်. (ယိၤဟၣ် ၃:၂၂) တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် ကွဲမုာ်နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ အလဲၤထီၣ်လဲၤထီတဖၣ်လၢ နဟံၣ်ဒ်သိး ကအီၣ်သကိးအီသကိးတၢ်ဒီးနၤ မ့တမ့ၢ် ကကွၢ်သကိး JW တၢ်ဂီၤမူန့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲနံၤသဘျ့အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပမ့ၢ်ကွဲမုာ်ပပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ပဟံၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ ဒီးတတူၢ်ဘၣ်လၢ အအိၣ်သယုၢ်သညိဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါခၤစံဘှဲ လၢအအိၣ်လၢယူၤကၣ်ဒၣ် တဲဝဲလၢ “ယသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိယရ့လိာ်ဘၣ်သး ဒီးပှၤလၢအမၤလိယၤ လံာ်စီဆှံတဂၤန့ၣ်လီၤ. ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဟုကယာ်ဝဲ အခ့အပှၤသပှၢ်ကတၢၢ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သးခုလီၤ. အဃိ ယၤစ့ၢ်ကီးယလီကီ တၢ်အိၣ်မူဒ်အံၤလီၤ.”
ဖဲနကွဲမုာ်ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိတဖၣ်လၢ နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိအအိၣ်အခါ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ကသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် ဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၂) *
၁၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်လဲၤကိး ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ အဂၤတဖၣ်လၢ ပတၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံအပူၤလဲၣ်.
၁၂ ကွဲမုာ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂၤလၢ ကလဲၤပိာ်နခံလၢ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံန့ၣ်တက့ၢ်. တဘျီတခီၣ် နကတူၢ်ဘၣ်လၢ အညီဒိၣ်မးလၢ နကလဲၤမၤလိလံာ်စီဆှံ ထဲနနီၢ်ကစၢ် မ့တမ့ၢ် လဲၤကိးပှၤလၢ အလဲၤပိာ်ညီနုၢ်နခံန့ၣ်လီၤ. ပမၤဒ်အံၤန့ၣ် အညီလၢပဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်လဲၤကိး ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိအသီန့ၣ် ကမၤစၢၤဝဲ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိဒိၣ်မးလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒၤမ့ထြံၤ လၢအအိၣ်လၢ တၢ်လီၢ်မိၤဒိဘၤန့ၣ် အတဲဝဲလၢ “ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ လၢအဟဲပိာ် ပှၤလၢအသိၣ်လိယၤ လံာ်စီဆှံအခံန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဂၤဘၣ်တဂၤ ၡဲပၠးလံာ်စီဆှံအဂ့ၢ်လၢ ကျဲအါဘိလီၤ. အဃိ အဝဲသ့ၣ်မၤစၢၤယၤလၢ ယကမၤထွဲ တၢ်လၢယမၤလိဘၣ်တဖၣ် လၢကျဲအကလုာ်ကလုာ်လီၤ. ဖဲယလဲၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ် ယတမဲာ်ဆှးအါအါဘၣ် မ့ၢ်လၢယသ့ၣ်ညါတ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါဂၤ အဃိလီၤ.”
၁၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်မၤစၢၤ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကဟဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်လဲၣ်.
၁၃ မၤစၢၤနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ လၢကဟဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တက့ၢ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်တပူၤဃီလီၤ. တၢ်လဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅) တကးဒံးဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပနီၢ်သးဟံၣ်ဖိဃီဖိလီၤ. ဖဲပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဃုာ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်အခါ လီၤဂာ်ဒ်ပအီၣ်သကိး တၢ်အီၣ်လၢအဝံၣ်အဘဲ လၢဟံၣ်တဖျၢၣ်ဃီအပူၤလီၤ. ဖဲနမၤစၢၤနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ မ့ၢ်ဒၣ်နမၤစၢၤအီၤလၢ အဝဲကခါထီၣ်ခီၣ်ခါလၢ တၢ်ဒိးဘျၢထံအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကကီလၢ အဝဲကဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ. လံာ်အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် ပှဲၤဒီးတၢ်သးခု န့ၣ်မၤစၢၤ နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကမၤနၢၤကွံာ်အတၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်သိးကထီၣ်ဘၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ.
၁၄. ပထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် ပပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၄ သူတၢ်မၤလိ ၁၀ လၢလံာ်အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် ပှဲၤဒီးတၢ်သးခု လၢကထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်တက့ၢ်. ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိအါန့ၣ် ပှၤမၢအဝဲသ့ၣ်လၢ ကသိၣ်လိကွၢ်ဝဲ တၢ်မၤလိ ၁၀ တချုးဖဲ ပှၤရၤလီၤလံာ်အံၤဒံးဘၣ်အခါ ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဲဝဲလၢ တၢ်မၤလိအံၤမၤစၢၤ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကဟဲထီၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပတဘၣ်အိၣ်ခိးတုၤလၢ တၢ်မၤလိ ၁၀ မးကွဲမုာ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဂ့ၤ. ကွဲမုာ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢအဆိအချ့ဒီး ကဆဲးထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ထီဘိတက့ၢ်. ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတဖၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲ တဂၤတမံၤလီၤ. အဃိ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်လိၣ်ဘၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်တက့ၢ်. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တဟဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ အဆိအချ့ဘၣ်န့ၣ် တဘၣ်သးဟးဂီၤတဂ့ၤ. ဆဲးအိၣ်ဒီးတၢ်ဝံသးစူၤ ဒီးဆဲးကွဲမုာ်အဝဲသ့ၣ်တက့ၢ်.
မၤစၢၤနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကမၤနၢၤကွံာ် အတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးတဖၣ်
၁၅. ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတဖၣ်န့ၣ် ကပျံၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၅ ဖဲနကဲထီၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးသီသီအခါ နပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်န့ၣ် နနီၣ်ဘၣ်ဒံးဧါ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကပျံၤလၢ နဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ပှၤဂၤအမဲာ်ညါတဘူၣ်ဘၣ်. ဒီးနဘၣ်ယိၣ်လၢ နဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးနတံၤသကိး ကထီဒါနၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် နနၢ်ပၢၢ်စၢၤနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိသ့လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပှၤတနီၤကပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤလၢအပိာ်အခံတဖၣ်လၢ တဘၣ်ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ အတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးတဖၣ် ကမၤပတုာ်အီၤလၢ ကမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအဂီၢ်ဘၣ်. (မးသဲ ၁၀:၁၆, ၁၇, ၂၇, ၂၈) ယ့ၣ်ၡူးမၤစၢၤ ပှၤလၢအပိာ်အခံတဖၣ်လၢ ကမၤနၢၤကွံာ် အတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးဒ်လဲၣ်. ဒီးနကွၢ်လိ မၤဒိးယ့ၣ်ၡူးကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၆. နသိၣ်လိနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကတဲဘၣ်ပှၤဂၤ တၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၆ သိၣ်လိပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကတဲဘၣ်ပှၤဂၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲယ့ၣ်ၡူးမၢအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ယိၣ်တၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ခီဖျိ တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကဘၣ်လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖဲလဲၣ်ဒီး ကဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၁၀:၅-၇) ပကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးကသ့ဒ်လဲၣ်. မၤစၢၤနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤလၢ မတဂၤအအိၣ်လဲၣ်. အဒိ, သံကွၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ မ့ၢ်အသ့ၣ်ညါ ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိးမၤလိ လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအိၣ်ဧါ. အမ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် မၤစၢၤအီၤလၢ အဝဲကဘၣ်တဲတၢ်ဒ်လဲၣ်ဒီး ဒုးနဲၣ်အီၤတၢ်ယိယိဖိလၢ အကဘၣ်မၤဝဲန့ၣ်တက့ၢ်. တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်မ့ၢ်အိၣ်ထီၣ်န့ၣ် ကၠီးလိနသးဒီးနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ဒီးသူ “ပှၤတနီၤတဲဝဲ” ဒီး “ပှၤတနီၤသံကွၢ်ဝဲ” လၢအအိၣ်လၢ လံာ်အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် ပှဲၤဒီးတၢ်သးခု အပူၤတက့ၢ်. ဖဲနမၤဒ်န့ၣ်အခါ မ့ၢ်ဒၣ်နသိၣ်လိ နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကသ့ၣ်ညါသူလံာ်စီဆှံဒီး စံးဆၢက့ၤပှၤဂၤလၢ တၢ်ကူၣ်သ့အပူၤလီၤ.
၁၇. ပဖးပၠး မးသဲ ၁၀:၁၉, ၂၀, ၂၉-၃၁ လၢကမၤစၢၤ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကနာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၇ မၤစၢၤပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကနာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤတက့ၢ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤအဲၣ် အဝဲသ့ၣ်အဃိလီၤ. (ဖး မးသဲ ၁၀:၁၉, ၂၀, ၂၉-၃၁ တက့ၢ်.) တဲဘၣ်နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်အဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်သိး ကသန့ၤအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိလၢဃ့ဘါထုကဖၣ် ဘၣ်ဃးဒီး အဖီတၢၣ်တဖၣ်တက့ၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဖြဲၤစံၣ်ၡဲၤ လၢအအိၣ်လၢကီၢ်ဖိလဲ(န်)န့ၣ် တဲဝဲလၢ “ဖဲယထံၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ စံးဆၢ ပှၤလၢ အမၤလိယၤလံာ်စီဆှံ အတၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်အခါ ယၤစ့ၢ်ကီး ယစးထီၣ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်လီၤ. ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤယၤ ဖဲယကဘၣ်ဃ့ခွဲးလၢ ယတၢ်မၤလီၢ် ဒ်သိးယကလဲၤထီၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်လီၤ.
၁၈. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် သိၣ်လိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၈ ယဟိဝၤယွၤသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲ ပှၤသိၣ်လိတၢ်ဖိတဖၣ် မၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ ကမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိးဒီး ကဘူးထီၣ်ဒီးအီၤအဂီၢ် အဃိ အဝဲအဲၣ်ဘၣ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. (ယၡါယၤ ၅၂:၇) ခဲအံၤနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်ဒၣ်လဲာ် နမၤစၢၤပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢအဂၤတဖၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ တၢ်ဒိးဘျၢထံအဂီၢ်သ့ ခီဖျိ နမၤသကိးဃုာ်တၢ်ဒီး ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ အဂၤတဖၣ်အဃိလီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၆၀ အဝဲသ့ၣ် အသးသမူ ကပူၤဖျဲးအဂီၢ်
^ လံာ်အဆၢ. 5 လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကမၤလိ သကိး ယ့ၣ်ၡူးမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိးကကဲထီၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးပကွၢ်လိမၤဒိးအီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပကတဲသကိးစ့ၢ်ကီး လံာ်အသီလၢအမ့ၢ် အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် ပှဲၤဒီးတၢ်သးခု ဒီးပကသူအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်တဘ့ၣ်အံၤ ကမၤစၢၤပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ဒ်သိးကတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ တၢ်ဒိးဘျၢထံအဂီၢ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 7 နဃုကွၢ်စ့ၢ်ကီး ပှၤတၢ်အိၣ်မူ တၢ်လဲၤခီဖျိလၢ (၁) လံာ်နဲၣ်ကျဲလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်ကဃုသ့ၣ်ညါတၢ်အဂီၢ် လၢအခိၣ်တီ “လံာ်စီဆှံ” ဝံၤဒီး “တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အကဲဘျုး” ဒီး “‘လံာ်စီဆှံ ဆီတလဲ ပတၢ်အိၣ်မူ’ (တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢးထီခိးတၢ်အပူၤ)” မ့တမ့ၢ် (၂) လၢ JW Library® media လၢအအိၣ်လၢ “တၢ်သံကွၢ်စံးဆၢ ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိတဖၣ်” အပူၤသ့ဝဲလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 62 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤအမါလဲၤပိာ်အခံလၢ အပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ပိာ်ခွါသးစၢ်တဂၤအဟံၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢအဂၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢအဂၤတဖၣ်ဟဲပိာ်အခံလီၤ.
