ဖဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုး ခံဘျီတဘျီန့ၣ်​ ယမိယပါ ဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်အဲၣ်စတိနံယါ ဒီးလဲၤအိၣ်လၢ ကီၢ်ကၠၢမနံၣ်​ ဒီးယအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဖဲန့ၣ်. ယအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်​ ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်​ လဲၤအိၣ်က့ၤလၢ ကီၢ်ခဲနဒၣ်. ဟံၣ်အဆိကတၢၢ်တဖျၢၣ်လၢ ပလဲၤအိၣ်န့ၣ်​ အဘူးဒီး ဝ့ၢ်အီထဝၤ, ကီၢ်ခဲနဒၣ်. ပအိၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်​ ဆံးဆံးဖိတဖျၢၣ်​ ဒီးဖဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်အပူၤန့ၣ်​ ပှၤဘုၣ်ဆီစ့ၢ်ကီး. ပဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ်​ ဖှီၣ်ဒိၣ်မး သနာ်က့ ပအီၣ်ဘၣ်ဂီၤခီတၢ်အီၣ်​ ဒီးဆီဒံၣ်ကီးဂီၤဒဲး.

ဘၣ်တနံၤ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး ဟဲလၢယမိအအိၣ်​ ဒီးဖးပၠးယမိ လီၣ်ဖျါ ၂၁:၃, ၄. လံာ်စီဆှံ တဆၢန့ၣ်​ ထိးဘၣ်ယမိအသးဒိၣ်မး အဃိ အသးခုဖးဒိၣ်​ ဒီးအမဲာ်ထံလီၤဝဲ. ယမိယပါ ဆဲးမၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ လဲၤထီၣ်လဲၤထီ ချ့မး အဃိအဝဲသ့ၣ်​ တုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ ကဒိးဘျၢထံ.

ယမိယပါန့ၣ်​ အတဲကီၤလၤဝါ တဘၣ်အါအါဘၣ်​ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်သးဆူၣ်ဒိၣ်မး လၢကမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤ. ယပါန့ၣ်​ အမၤတၢ်လၢ စဲးယိၢ်လၢ ပှၤမၤပှံၢ်လီၤစ့ ဖဲစးဘူရံ လၢဝ့ၢ်အီၤထဲရံအိၤ ဒီတနၤကျၢၤ သနာ်က့ ဖဲမုၢ်ဃုနံၤ ကီးနွံဒဲးန့ၣ်​ အလဲၤကီး ယၤဒီးယဒ့မုၣ်စဲဘံယၤ လၢကဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၢ်မၢ်. ဒီးပဟံၣ်ဖိဃီဖိ မၤလိသကီး တၢးထီခိးတၢ် တၢ်မၤလိ ကီးနွံဒဲး. ယမိယပါ သိၣ်လိယၤ ဒ်သိးဒီး ယကအဲၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ. အဃိ ဖဲ ၁၉၅၆ န့ၣ်ယဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်​ ဒီးဖဲန့ၣ်ယအိၣ်​ အနံၣ်တဆံ. ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ယမိယပါန့ၣ်​ အအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤဒိၣ်မး အဃိ အဝဲသ့ၣ်အဒိအတဲာ် မၤစၢၤယၤလၢယကဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ.

ယဖျိထီၣ်​ တီၤထီကၠိဝံၤဘျီ ယတသးစၢၢ်ဆၢလၢ ယကမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ အါအါလၢၤဘၣ်. ယဆိမိၣ်ထီၣ်လၢ ယမ့ၢ်မၤ ပှၤလဲၤလၢညါန့ၣ်​ ယစ့တအိၣ်ဘၣ်အဃိ ယတဒိးဘၣ်ကဘီယူၤ ဒီးလဲၤတုၤလၢ ထံကီၢ်အဂၤဘၣ်. ယန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤတခါ လၢကလံၤဒၢသန့. ဖဲန့ၣ်​ ယဘၣ်အိးထီၣ်​ တၢ်သးဝံၣ်​ ဒီးတၢ်မၤအံၤ ယမၤအီၤမုာ်မး. ယမၤတၢ်လၢ ဟါလီၤခီ အဃိ ယထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တချုးဘၣ်​ ဒီးယရ့လိာ်သးဒီး ပှၤလၢအတအဲၣ်​ ယဟိဝၤယွၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ လၢခံ ယသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ်​ မၤစၢၤယၤလၢ ယကဆီတလဲက့ၤယသး.

ယလဲၤပၠီအိၣ်က့ၤလၢ အီၤၡါဝၤ လၢဝ့ၢ်အီၤထဲရံအိၤ. ဖဲန့ၣ်​ ယထံၣ်လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရ့ နီမဲ ဒီးအဒ့မုၣ်​ လဲၣ်စလံ ဒီးပှၤလဲၤလၢညါအဂၤတဖၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ ခဲလၢာ်န့ၣ်​ တူၢ်လိာ်ယၤဂ့ၤမး. ယထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်သးခုညါအဃိ မၤစၢၤယၤလၢ ယကပာ်လီၤက့ၤ ယဖီတၢၣ်လၢအသီ. အဝဲသ့ၣ်​ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါယၤလၢ ယကမၤပှၤလဲၤလၢညါ အဃိ ဖဲလါစဲးပတ့ဘၢၣ်​ ၁၉၆၆ န့ၣ်​ ယစးထီၣ်မၤ ပှၤလဲၤလၢညါ. ယသးခုညါ ဒီးယမၤပှၤလဲၤလၢညါ မုာ်မး. သနာ်က့ တၢ်လၢယတဆိမိၣ်ဘၣ်န့ၣ်​ အကဲထီၣ်သးဒီးယၤ.

ဖဲယထီၣ်တီၤထီကၠိအခါန့ၣ်​ ယတီၣ်ထီၣ်လံာ်လၢ ယကလဲၤမၤတၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လး လၢထိၤရိထိၤ, ကီၢ်ခဲနဒၣ်. လၢခံ ဖဲယမၤပှၤလဲၤလၢညါ အခါန့ၣ်​ ပှၤကွဲမုာ်ယၤလၢ ယကလဲၤမၤတၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လး လွံၢ်နံၣ်. ဖဲန့ၣ်အခါ ယကၠဲးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ လဲၣ်စလံ ဖးဒိၣ်ညါ အဃိ ယဘၣ်ယိၣ်လၢ ယတထံၣ်ဘၣ်အီၤ နီတဘျီလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ယဃ့ထုကဖၣ်ဆူၣ်ဆူၣ်​ ဖၣ်ယံာ်ညါ ဝံၤအလီၢ်ခံ ယပာ်လီၤသးလၢ ယကလဲၤမၤတၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လး. သနာ်က့ ယကဘၣ်လီၤဖးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လဲၣ်စလံအဃိ ယသးဘၣ်ဒိညါ.

လၢဘ့ၤသ့လးန့ၣ်​ ယဘၣ်မၤတၢ်လၢ ပှၤဆှုၣ်တၢ်လီၢ် ဒီးလၢခံ ယန့ၢ်ဘၣ်က့ၤ မူဒါလၢ ယဘၣ်ကွၢ်ထွဲက့ၤတၢ်ဖဲန့ၣ်. ဖဲန့ၣ်အခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လဲၣ်စလံ ကဲထီၣ်​ ပှၤလဲၤလၢညါလီၤဆီ ဒီးအလီၤဘၣ်မူဒါလၢ ကၤတ့ၤနံယၢၤ, ခွ့ဘဲး. ထီဘိန့ၣ်​ ယဆိမိၣ်ထီၣ်လၢ အမၤမနုၤလဲၣ်​ ဒီးယတၢ်ဆၢတဲာ်အံၤ အဘၣ်ကၠ့ၤဧါ. လၢခံ တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါလၢ ယတဆိမိၣ်ဘၣ်ဘၣ်​ ဒီးယသးခုဖးဒိၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရ့ လၢအကဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ လဲၣ်စလံ အကၠီန့ၣ်​ ပှၤကွဲမုာ်အီၤလၢ ဘ့ၤသ့လး ဒီးအအိၣ်ဘၣ်ဒၢး တဖျၢၣ်ဃီဒီးယၤ. အဃိ ယၤဒီးလဲၣ်စလံန့ၣ်​ ပဆဲးကျိးဘၣ်လိာ်က့ၤသး. ဖဲ ၁၉၇၁ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၇ သီန့ၣ်​ ယအိၣ်လၢ ဘ့ၤသ့လး ပှဲၤထီၣ်​ လွံၢ်နံၣ်​ ဒီးဖဲတၢ်တနံၤန့ၣ်​ ပဖျီပသး.

ယၤဒီးယမါ လဲၣ်စလံန့ၣ်​ ပလီၤဘၣ်မူဒါလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ခွ့ဘဲး လၢပှၤတဲ ဖြၣ်စ့ၣ်အကျိာ်. လၢခံပူၤကွံာ် စှၤကီးနံၣ်န့ၣ်​ ပှၤကွဲမုာ်ယၤလၢ ယကမၤကဝီၤပှၤကွၢ်တၢ်အတၢ်မၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ ယအိၣ်​ ၂၈ နံၣ်ဒံးလီၤ အဃိ ယဆိမိၣ်လၢ ယညါဘီၣ်ဒံး ဒီးယတၢ်လဲၤခီဖျိ တအိၣ်ဒံးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်ကတိၤဖဲ ယံးရမံယၤ ၁:၇, ၈ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါယၤညါ. မ့မ့ၢ်ယမါန့ၣ်​ ဖဲအဒိးကါအခါ ကါဘၣ်တဲးကဲထီၣ်သး အါဘျီ ဒီးအမံတန့ၢ် ညီညီဘၣ်. အဃိ ပဆိကမိၣ်လၢ ပမၤကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်အတၢ်မၤ တန့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ လဲၣ်စလံ တဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်မၢပမၤတၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်​ ပကဘၣ်မၤကွၢ်ဆိအီၤ.” အဃိ ပတူၢ်လိာ် မူဒါအံၤ ဒီးပမၤကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်အတၢ်မၤ အိၣ်ဝဲ ၁၇ နံၣ်​ ဒီးပမၤအီၤမုာ်မး.

ဖဲယကဲ ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်အခါ ယတၢ်မၤအါညါ. အဃိ ယကဟ့ၣ်​ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ယမါအဂီၢ် တန့ၢ်အါအါဘၣ်. သနာ်က့ ယန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မၤလိလၢ အသီတခါ. ဘၣ်တဘျီ ဖဲမုၢ်တနံၤဂီၤခီန့ၣ်​ ပနၢ်ဟူ ပှၤဆီၣ်​ ပတြဲၤအဒၢလွဲဖိ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပတထံၣ်ပှၤနီတဂၤဘၣ်​ ပထံၣ်ထဲ ဃၤတဖျၢၣ်​ ဒီးလၢအပူၤန့ၣ်​ အိၣ်ဝဲဒီး တၢ်ကံးညာ်လၢကဒါလီၤတၢ်အဂီၢ်, တၢ်သၣ်, တၢ်နုၢ်ထံလီၤသကၤ, ကိၣ်, စပံးထံတကိ, ထံခွး ဒီးပှၤကွဲးလီၤဃာ် လံာ်ဖိတက့လၢ “လဲၤဟးလိၣ်ကွဲ ဒီးနမါလၢတၢ်ချၢ.” ဒီးတၢ်တနံၤန့ၣ်​ မုၢ်ကိၢ်လီၤဂ့ၤမး. ဘၣ်ဆၣ်​ ယတဲယမါလၢ ယကဘၣ်ကတဲာ်ကတီၤ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤလၢ ကမျၢၢ်အဂီၢ် အဃိ ယလဲၤတချုးဒံးဘၣ်. ယမါနၢ်ပၢၢ်ယၤ နာ်က့ အသးတမုာ်ဘၣ်တစဲးဖိ. ဖဲယဆ့ၣ်နီၤလၢ စီၢ်နီၤခိၣ်မဲာ်ညါအခါ ယသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် မၤတံာ်တာ်ယၤတစဲး. ယဆိမိၣ်ထံ တၢ်ကတိၤဖဲ အ့းဖ့းစူး ၅:၂၅, ၂၈. ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကတိၤအံၤ မၤစၢၤယၤလၢ ယကဆိမိၣ်န့ၢ်တၢ် လၢယမါအဂီၢ်. ယဃ့ထုကဖၣ်​ ဝံၤဘျီယတဲယမါလၢ “ကဲ, ပလဲၤဟီ.” ယမါသးခုညါ. ပလဲၤနီကါ လၢထံကျိကၢၢ်နံၤ ဒီးတၢ်လီၢ်တတီၤန့ၣ်မုာ်မး. ပဒါလီၤတၢ်ကံးညာ် ဒီးတၢ်တနံၤန့ၣ်​ ပဟးလိၣ်ကွဲ ဖၣ်မုာ်ညါ ပသးပ့ၤနီၣ်တန့ၢ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ်​ ယကတဲာ်ကတီၤ ယတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝံၤစ့ၢ်ကီး.

ပမၤကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ် အတၢ်မၤမုာ်မး ဒီးပလီၤဘၣ်​ မူဒါလၢတၢ်လီၢ်အါတီၤ စးထီၣ်လၢ ဘြံးတၢၣ်​ ခိၤလီဘံယၤ တုၤလၢ နူဖီလဲ. လၢယနီၢ်ဆံးခါန့ၣ်​ ယဘၣ်သးလဲၤလၢ တၢ်လီၢ်အါတီၤ ဒီးခဲအံၤန့ၣ်​ ပဟးဘၣ်လၢ တၢ်လီၢ်အါတီၤလံ အဃိ ယတၢ်မံမီၢ် လၢပှဲၤထီၣ်ဝဲ. ယဘၣ်သးတီၣ်ထီၣ်​ ကံးလဧးကၠိ သနာ်က့ ယတဘၣ်သးလဲၤမၤ မံၤၡၢၤနရံၤ လၢ ထံကီၢ်အဂၤဘၣ်. ယဆိမိၣ်လၢ ပှၤလၢအမၤ မံၤၡၢၤနရံၤန့ၣ်​ အကဲပှၤလီၤဆီ ဒီးယဆိမိၣ်လၢ ယတတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ ယကမၤမံၤၡၢၤနရံၤဘၣ်. တကးဒံးဘၣ်​ ယဘၣ်ယိၣ်လၢ ပှၤကဆှၢပှၤလၢ ကီၢ်အၤဖြံၤကၤ လၢတၢ်ဆါ ဒီးတၢ်ဒုးအိၣ်အါအလီၢ်. ဒီးယအိၣ်ဖဲ ကီၢ်ခဲနဒၣ်အံၤ မုာ်ဘၣ်ယၤလံ.

ဖဲ ၁၉၉၂ နံၣ်န့ၣ်​ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်​ စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ကဒါက့ၤတၢ်လၢ ထံကီၢ်တနီၤလၢ အအိၣ်လၢ စိဘံးယၢး ယူနံၤယၢၤ အတၢ်ပၢဖီလာ် န့ၢ်လံ. အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ် သံကွၢ်ပှၤလၢ ပဘၣ်သးလဲၤမၤ မံၤၡၢၤနရံၤလၢ ကီၢ်အဲၣ်စတိနံယါဧါ. ပကမၢကမၣ်ညါ ဒီးပဃ့ထုကဖၣ်​ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ. ပဆိမိၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ “ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်မၢပမၤတၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်​ ပကဘၣ်မၤကွၢ်ဆိအီၤ.” အဃိ ပတူၢ်လိာ်မူဒါအံၤ ဒီးယဆိမိၣ်လၢ ‘ပတလီၤဘၣ်မူဒါလၢ ကီၢ်အၤဖြံၤကၤဘၣ်​ အဃိဂ့ၤလီၤ.’

ပစးထီၣ်မၤလိ အဲၣ်စတိနံယါအကျိာ် တဘျီဃီ. ပအိၣ်ဖဲန့ၣ်​ စှၤကိာ်လါဘျီ ပှၤမၢပမၤ ကဝီၤပှၤကွၢ်တၢ်အတၢ်မၤ. ပဘၣ်လဲၤဟးအိၣ်သကီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ ၄၆ ဖျၢၣ်​ ဒီးကရူၢ်တနီၤ လၢအအိၣ်လၢ ဘီထံး တၢ်လီၢ်သၢတီၤ ဒီးဝ့ၢ်ခလံနံၤကြး လၢကီၢ်ရၢၡါ. အဃိ ပဘၣ်မၤလိ လဲၣ်ဘံယၢၤ, လ့းသွ့နံယါ ဒီးရၢၡါအကျိာ်တနီၤ. ကျိာ်တဖၣ်အံၤအကီညါ သနာ်က့ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ မၤစၢၤပှၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်သးခု လၢပမၤလိအဝဲသ့ၣ်အကျိာ်. ဖဲ ၁၉၉၉ နံၣ်န့ၣ်​ ကီၢ်အဲၣ်စတိနံယါ အဝဲၤတြၢ်အိၣ်ထီၣ်တဖျၢၣ်​ ဒီးယကဲထီၣ်​ ဝဲၤတြၢ်ဃုာ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါထူမၣ်​ အံဒူၤ, လဲဘံၣ်​ ရံလံ ဒီးထိမ့ၤ ကွၢ်ခိၤ.

ပသ့ၣ်ညါဘၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါဂၤလၢ ပှၤနီဟးထီၣ်ဒီးဆှၢက့ၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ဆဲးဘံရံယါ. အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်အိၣ်လၢ ဃိာ်ပူၤ, ပှၤမၤအၢမၤနး အဝဲသ့ၣ်​ ဒီးဘၣ်လီၤဖးဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိ နာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​ တသးဒိၣ်ထီၣ်တၢ် ဒီးတဟံဃာ် ပှၤတၢ်ကမၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်​ ဒီးအသးခုဒံး. အဝဲသ့ၣ်​ တၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ်​ မၤစၢၤပှၤလၢ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်အိၣ်သးကီခဲ နာ်က့ ပလဲၤခီဖျိတၢ်ကန့ၢ် ဒီးပဆဲးသးခုသ့.

ပမၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်​ တဘျုးနံၣ်ညါ ဒီးပတအိၣ်ဘှံးဘၣ်အါအါဘၣ်​ အဃိ လၢခံ ယမါလဲၣ်စလံ တူၢ်ဘၣ်လၢ အလီၤဘှံးဖးဒိၣ်. နီၢ်ကီၢ်န့ၣ်​ အအိၣ်ဒီး တၢ်လီၤဘှံးဖးဒိၣ်တၢ်ဆါတကလုာ် (fibromyalgia) ဘၣ်ဆၣ်​ ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. အဃိ ပဆိမိၣ်ထီၣ်လၢ ပကဘၣ်က့ၤအိၣ်လၢ ကီၢ်ခဲနဒၣ်. သနာ်က့ ပှၤကွဲမုာ်ပှၤလၢ ပကလဲၤထီၣ်​ ကၠိလၢဝဲၤတြၢ် ကမံးတံာ် ဒီးအမါအဂီၢ် လၢဖဲထစၢၤ, နူယီး, ကီၢ်အမဲရကၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ ယဆိမိၣ်လၢ ပလဲၤထီၣ်တသ့ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ပဃ့ထုကဖၣ်ဆူၣ်ဆူၣ်​ ဝံၤဘျီ ပဆၢတဲာ်လီၤသးလၢ ပကလဲၤထီၣ်ကၠိအံၤ ဒီးယဟိဝၤယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ ပတၢ်ဆၢတဲာ်. ဖဲပထီၣ်ကၠိအခါ ယမါလဲၣ်စလံ ဘှီဘျါဘၣ်အသးစ့ၢ်ကီး. အဃိ ပမၤကဒါက့ၤ တၢ်မၤ ဒ်သိးပမၤညီနုၢ်န့ၢ်ဝဲ.

ဖဲ ၂၀၀၈ န့ၣ်ပအိၣ်လၢ ကီၢ်အဲၣ်စတိနံယါ. ဘၣ်တဟါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ ဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ်ကီးယၤ ဒီးသံကွၢ်ယၤလၢ ယဘၣ်သး လဲၤမၤတၢ်လၢ ကီၢ်ခိကိၣ်ဧါ. ယကဘၣ်​ စံးဆၢက့ၤ အဝဲသ့ၣ်​ လၢခံတနံၤလီၤ အဃိန့ၣ်​ ယကမၢကမၣ်ညါ. ယဘၣ်ယိၣ်လၢ ယမါ မံတန့ၢ်ဘၣ်အဃိ ဖဲတၢ်တဟါန့ၣ်​ ယတတဲဘၣ်အီၤဘၣ်​ နာ်က့ ပှၤမံတန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်​ အကဲလၢယၤဟီ. အဃိ ယဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်​ ဒီးတဲဘၣ်အီၤ ယတၢ်ဘၣ်ယိၣ်​ လၢအဘၣ်ဃးဒီး အၤဖြံကၤ.

လၢခံတနံၤန့ၣ်​ ယတဲဘၣ်​ ယမါ. ပဆိမိၣ်ထီၣ်လၢ “ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးလၢ ပကလဲၤလၢ အၤဖြံၤကၤ. အဃိ ပမ့ၢ်တလဲၤဘၣ်န့ၣ်​ ပကသ့ၣ်ညါဒ်လဲၣ်​ လၢပအိၣ်ဖဲန့ၣ်တကဲဘၣ်ဒီး ပအိၣ်ဖဲန့ၣ်တမုာ်ဘၣ်.” ပအိၣ်လၢ ကီၢ်အဲၣ်စတိနံယါ ၁၆ နံၣ်​ ဝံၤဘျီ ပလဲၤလၢ ခ့ၣ်ၡါစၤ, ခိကိၣ်. ဝဲၤတြၢ်တဖျၢၣ်အံၤ အကရၢၢ်လါဟ့ ဒီးဖျါဃံလၤညါ. လၢပဒၢးပူၤန့ၣ်​ ယမါပာ်လီၤ ခးက့တဘ့ၣ်လၢ အဟဲစိာ်ဝဲလၢ ကီၢ်ခဲနဒၣ်. ခးက့ အလိၤန့ၣ်​ ပှၤကွဲးလီၤဃာ်လၢ “ဖဲနအိၣ်​ တပူၤဂ့ၤတပူၤဂ့ၤ အိၣ်ဒီးတၢ်သးခု.” ဖဲပထံၣ်လိာ်သးဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ, ပသိၣ်လိပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံ ဒီးပမၤဘၣ်​ မံၤၡၢၤနရံၤ အတၢ်မၤခါန့ၣ်​ ပမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ မုာ်ဒိၣ်ထီၣ်ညါ. လၢခံ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပလဲၤဟးအိၣ်သကီးဘၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ ထံကီၢ် ၁၃ ဘ့ၣ်လၢအအိၣ်လၢ အၤဖြံကၤပူၤ. ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်လီၤဆီ အကလုာ်ကလုာ် ဒီးပထံၣ်ဘၣ်​ ပှၤအမၠိမၠိ. အဃိ ပတၢ်ဘၣ်ယိၣ်​ ဘၣ်ဃးဒီး အၤဖြံၤကၤန့ၣ်​ လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ. ဒီးပစံးဘျုးဘၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ဒိၣ်မး လၢအဆှၢလီၤပှၤလၢ အၤဖြံကၤ.

ဖဲပအိၣ်လၢ ကီၢ်ခိကိၣ်ခါန့ၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်​ ဒုးအီၣ်ပှၤတၢ်အီၣ်​ အကလုာ်ကလုာ် ဒီးတၢ်အီၣ်တနီၤန့ၣ်​ ပဆိမိၣ်လၢ ပအီၣ်တဘူၣ်ဘၣ်. သနာ်က့ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်န့ၣ်အီၣ်ဝဲ အဖျါဝံၣ်ညါ အဃိ ပအီၣ်ကွၢ် ဒီးပအီၣ်ဝံၣ်စ့ၢ်ကီး.

ပှၤထီဒါတၢ်ဖိတဖု လဲၤမၤတၢထီၣ်တၢ် လၢသဝီတဖၣ်​ လၢအအိၣ်လၢ ထံကီၢ်လၢမုၢ်ထီၣ်တခီ. အဝဲသ့ၣ်​ မၤနၢၤအီၣ်ဝဲ ပှၤပိာ်မုၣ်​ ဒီးဖိသၣ်တဖၣ်. ပလဲၤဟး ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါဖဲန့ၣ်​ ဒီးလဲၤစိာ်န့ၢ် တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ တၢ်တအိၣ်အါအါဘၣ်. သနာ်က့ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်​ အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ, နာ်ဝဲ တၢ်မုၢ်လၢ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ သးတီဒီးပတၢ်ကရၢကရိ အဃိ ပန့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါဖးဒိၣ်ညါ. အဝဲသ့ၣ်​ အဒိအတဲာ်န့ၣ်​ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကဆိမိၣ်ထံလီၤက့ၤပသး ဒီးမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်​ ပတၢ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ အဟံၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်​ ဒီးတၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ သူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ်ဝဲန့ၣ်​ ပှၤမၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ. အဃိ ယထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ထူးတၢ်တီၤန့ၣ်​ ဟါမၢ်ကွံာ်ဝဲသ့ချ့မး ဒီးပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ ကဘၣ်မ့ၢ် တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပဂီၢ်. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်သးလၢ အကီအခဲ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​ တကဒူးကဒ့ၣ်တၢ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ပာ်သးန့ၣ်​ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးတၢ်ဆူးတၢ်ဆါ နာ်က့ ပအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူသ့ဒံး.

ပှၤကွဲမုာ်ပှၤလၢ ပကလဲၤမၤတၢ်လၢ ဟီၣ်ကီၣ်​ အဝဲၤတြၢ်. ပကအိၣ်ဘၣ်လၢ အ့ၡၢၣ်​ တၢ်လီၢ်န့ၣ်​ ပတဆိမိၣ်ဘၣ်​ နီတဘျီဘၣ်. သနာ်က့ ပထံၣ်ဘၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤတ့ၢ်ပှၤ လၢအပူၤကွံာ်အဃိ ပတူၢ်လိာ်မူဒါအသီအံၤ. ဖဲ ၂၀၁၃ န့ၣ်​ ပဘၣ်လီၤဖး ဒီးပဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ ကီၢ်အၤဖြံကၤ အဃိ ပသးအုးဒီးပမဲာ်ထံလီၤ ဒီးခါဆူညါ တၢ်ကမၤအသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ပတသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးဘၣ်.

ပဟဲအိၣ်လၢ ဟီၣ်ကီၣ်​ ဒီးပဘၣ်မၤတၢ်ဆီတလဲ ဖးဒိၣ်ညါ. ခီဖျိလၢ တၢ်လီၢ်ဖဲအံၤန့ၣ်​ ပှၤအိၣ်ဒီဒူၣ်​ ဒီးပှၤအိၣ်ဝဲ အကလုာ်ကလုာ်.  တကးဒံးဘၣ်​ တရူးကျိာ်န့ၣ်​ အကီညါ. သနာ်က့ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ တူၢ်လိာ်ပှၤဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးတၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဖဲန့ၣ်စ့ၢ်ကီး ပအီၣ်ဝံၣ်မး. တၢ်မၤလၢဝဲၤတြၢ်အံၤန့ၣ်​ လဲၤထီၣ်လဲၤထီၣ်ချ့မး အဃိ ပလိၣ်ဘၣ်အါထီၣ်​ တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ. သနာ်က့ ဖဲအံၤန့ၣ်​ ဟီၣ်ခိၣ်လီၢ် ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ်​ ပှ့ၤဒိၣ်ထီၣ်မၣ်ဒိၣ်ထီၣ်. အဃိ ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် ဆၢတဲာ်လၢ ကပၠီကွံာ်တၢ်မၤတနီၤလၢ တၢ်လီၢ်အဂၤ ဒီးကဆါကွံာ် ဝဲၤတြၢ် အတၢ်သူၣ်ထီၣ်တနီၤ. လၢခံတယံာ်ဘၣ်ဖဲ ၂၀၁၅ န့ၣ်​ ပဘၣ်လဲၤအိၣ်က့ၤလၢ ကီၢ်ခိရံယါ ကလံၤထံး ဒီးမၤတၢ်ဖဲန့ၣ်. အဃိ ပဘၣ်မၤလိ ကျိာ်လၢ အကီတခါဒီးလံ. ပတဲကျိာ်အံၤ တဘၣ်ဂ့ၤဂ့ၤဒံးဘၣ်​ သနာ်က့ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤ ဒီးတဲပှၤလၢ ပတဲ ခိရံယါကျိာ်ဘၣ်ထီၣ်ညါ.

ပကဒီသကီးဒီးပှၤအသီန့ၣ်​ တညီထီဘိဘၣ်​ သနာ်က့ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်ကွဲမုာ်ဆိ ပှၤဂၤလၢ ပဟံၣ်န့ၣ်​ ပကသ့ၣ်ညါ အဝဲသ့ၣ်ချ့ထီၣ်. တကးဒံးဘၣ်​ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်န့ၣ်​ အဒ်သိးဒီးပှၤလီၤ ပတလီၤဆီလိာ်သးအါအါဘၣ်. ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ အတ့လီၤပှၤ ဒ်သိးဒီး ပကအဲၣ်ပှၤဂၤ ဒီးအိးထီၣ်ပသးလၢ ပကရ့ဒီးပှၤကီးဂၤဒဲး.—၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၁.

ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပကဘၣ်ရ့ဒီးပှၤဂၤ ဒ်သိးဒီး ယဟိဝၤယွၤရ့ဝဲ. ဒီးပထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်အုၣ်သးအါမးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ပှၤ ဒီးဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤထီဘိ. ဖဲပသးလီၤစၢ် မ့တမ့ၢ် ဖဲပတူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤတကၠဲးပှၤဘၣ်အခါ ပဖးကဒါက့ၤ ခးက့ဒီးလံာ်ပရၢ လၢပသကီးကွဲးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤ. ပထံၣ်ဘၣ်နီၢ်ကီၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ စံးဆၢပတၢ်ထုကဖၣ်​ ဒီးဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒ်သိးဒီး ပလဲၤခီဖျိတၢ်ကန့ၢ်.

လၢခံ ယၤဒီးယမါ ပသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ ပတၢ်မၤမ့ၢ်အါထဲလဲၣ်​ နာ်က့ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်ဟ့ၣ်လိာ်သး တၢ်ဆၢကတီၢ်. တကးဒံးဘၣ်​ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဖဲပမၤကမၣ်တၢ်အခါန့ၣ်​ ပကဘၣ်နံၤစ့ၢ်ကီး. အဒိ ဒ်သိးဒီး ဖဲပတဲလိကျိာ်အသီခါ ပတဲတၢ်မ့ၢ်ကမၣ်န့ၣ်​ ပနံၤဘၣ်လိာ်သး. ဒီးကီးနၤဒဲးန့ၣ်​ ပဆိမိၣ်ထီၣ်​ တၢ်လၢအမၤသးခုပသး ဒီးပစံးဘျုး ယဟိဝၤယွၤ.

လၢညါန့ၣ်​ ယဆိမိၣ်လၢ ယမၤ မံၤၡၢၤနရံၤတၢ်မၤ ဒီးလဲၤအိၣ်လၢ ထံကီၢ်အဂၤ တဘူၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ယသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပမၤတၢ်သ့ခဲလၢာ်. ယနီၣ်ဘၣ်က့ၤ ဝံယံးရမံယၤ အတၢ်ကတိၤ လၢအတဲဝဲ “အိ ယဟိဝၤယွၤဧၢ, နဒုးကမၢကမၣ်ယၤ.” (ယံးရမံယၤ ၂၀:၇) ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤပှၤ အါမး ဒီးအမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကမၤလၢပှဲၤ ပမူဒါ လၢပဆိကမိၣ်လၢ ပမၤတန့ၢ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ်​ အမၤလၢပှဲၤစ့ၢ်ကီး ယတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ယကဒိးဘၣ်​ ကဘီယူၤ. လၢယနီၢ်ဆံးခါန့ၣ်​ ယဘၣ်သးလဲၤလၢ တၢ်လီၢ်အါတီၤ ဒီးခဲအံၤ ပလဲၤဟးဘၣ်လၢ ကီၢ်မိၢ်ပှၢ်ယဲၢ်ဘ့ၣ်​ ဒ်ဝဲၤတြၢ်အပှၤခၢၣ်စး အဃိ ယတၢ်မံမီၢ်လၢပှဲၤထီၣ်လံ. မူဒါတခါဂ့ၤတခါဂ့ၤလၢ ယန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်​ ယမါလဲၣ်စလံ ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤယၤထီဘိ အဃိ ယစံးဘျုးအီၤ သပှၢ်တၢၢ်.

ထီဘိန့ၣ်​ ပကျဲးစၢးနီၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်လၢပမၤခဲလၢာ်န့ၣ်​ ပမၤအီၤ ခီဖျိလၢ ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ. တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ပန့ၢ်ဘၣ်ခဲအံၤန့ၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ခါဆူညါဖဲ ပအိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ်အခါ ပကန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါမး. ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ အကဲပှၤလၢအ “ဟ့ၣ်တၢ်ညီဒိၣ်မး” ဒီးအက “မၤလၢပှဲၤ တၢ်သးသမူခဲလၢာ် အတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီတဖၣ်.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၅:၁၆.