တၢ်မၤလိ ၂၆
အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤ
“ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤန့ၣ် ကဟဲဒ် တၢ်ဟုၣ်တၢ်ဘျၣ်လၢ မုၢ်နၤခီအသိး.”—၁ သ့းစၤလနံ ၅:၂.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၄၃ ဆိးသီ, အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်, မၤယွၤအတၢ်မၤ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် a
၁. ဒ်သိး ပကပူၤဖျဲးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.
လံာ်စီဆှံမ့ၢ်တဲဘၣ်ဃးဒီး “ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤန့ၣ်” အအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖဲ ယဟိဝၤယွၤ မၤဟးဂီၤကွံာ် အဒုၣ်အဒါ ဒီးမၤပူၤဖျဲးအခ့အပှၤ. လၢညါန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤကလုာ်တနီၤ. (ယၡါယၤ ၁၃:၁, ၆; ယဃ့းစက့လး ၁၃:၅; စဖါနယၤ ၁:၈) လၢပစိၤခဲအံၤန့ၣ် “ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤ” ကဟဲဝဲဖဲ ထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် မၤဟးဂီၤကွံာ် ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ် ဒီးကကတၢၢ်ကွံာ်ဖဲ အၢ်မက့းဒိၣ် အတၢ်ဒုး. တကးဒံးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ်ပှၤလၢ “အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤ သုသး” လၢ “တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်” အဂီၢ်. အဃိ ဒ်သိးပကပူၤဖျဲးလၢ “မုၢ်နံၤ” အဝဲန့ၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ် အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသး ခဲအံၤ ဒီးဆဲးအိၣ်ကတီၤသးထီဘိ.—မးသဲ ၂၄:၂၁; လူၤကၣ် ၁၂:၄၀.
၂. လံာ် ၁ သ့းစၤလနံန့ၣ် အကဲဘျုးလၢ ပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၂ ဖဲတၢ်မၢဖိပီလူး ကွဲးန့ၢ်ဝဲ ပှၤသ့းစၤလနံဖိ လံာ်ပရၢ အဆိကတၢၢ်တဘ့ၣ်အခါ အသူဝဲ တၢ်အဒိတနီၤ ဒ်သိးကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ အကအိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်စံၣ်ညီၣ် အမုၢ်နံၤအဂီၢ်. စီၤပီလူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤ တဟဲဝဲလၢ ဆၢကတီၢ်ဖဲန့ၣ်ဒံးဘၣ်. (၂ သ့းစၤလနံ ၂:၁-၃) သနာ်က့ အဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါဖဲန့ၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသး ဒ်သိးဒီး မုၢ်နံၤအဝဲန့ၣ် ကဟဲတုၤ ခဲမုၢ်ဆ့ၣ်လီၤ. ပဝဲနာ်က့ ပမၤထွဲ စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် သ့စ့ၢ်ကီး. အဃိ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ စီၤပီလူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကတဲသကီး တၢ်သံကွၢ်တနီၤ လၢအမ့ၢ် (၁) ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤ ကဟဲတုၤဒ်လဲၣ်. (၂) မတဂၤတပူၤဖျဲးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤဘၣ်လဲၣ်. (၃) ဒ်သိး ပကပူၤဖျဲးအဂီၢ် ပအိၣ်ကတီၤပသး ကသ့ဒ်လဲၣ်.
ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤ ကဟဲတုၤဒ်လဲၣ်
၃. ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤ ကဟဲဝဲဒ် ပှၤဟုၣ်တၢ်လၢ မုၢ်နၤခီအသိးဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)
၃ “ဒ် တၢ်ဟုၣ်တၢ်ဘျၣ်လၢ မုၢ်နၤခီအသိး.” (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၂) တၢ်အဒိ အဆိကတၢၢ်တခါလၢ စီၤပီလူးတဲဝဲန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤန့ၣ် ကဟဲဝဲဒ် တၢ်ဟုၣ်တၢ်ဘျၣ် လၢ အဟဲလၢ မုၢ်နၤခီအသိး. ပှၤဟုၣ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဟဲဟုၣ်တၢ်ချ့မး ဒီးအဟဲလၢမုၢ်နၤခီ လၢပှၤတနီၣ်သးဘၣ် အဆၢကတီၢ်. ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤစ့ၢ်ကီး ကဟဲဝဲ သတူၢ်ကလာ် အဃိ ပှၤအါဂၤကဖုးဘၣ်အသး. တၢ်ကကဲထီၣ်သး ချ့မးအဃိ ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤနာ်က့ ကဖုးဘၣ်သးစ့ၢ်ကီး. ပှၤအၢပှၤသီန့ၣ် ကဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤန့ၣ် တဟးဂီၤကွံာ်ဘၣ်.
၄. ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤန့ၣ် ကမၤအသးဒ်သိးဒီး ပှၤမိၢ်ဒၢတဂၤလၢ အဟၢဖၢဆါထီၣ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်.
၄ “ကမၤအသးဒ်သိးဒီး ပှၤမိၢ်ဒၢတဂၤလၢ အဟုးဆါထီၣ်ဝဲ.” (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၃) ပှၤမိၢ်ဒၢတဂၤ ကအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အဖိ လၢအဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ် အတသ့ၣ်ညါဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဖိကအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲ နီၢ်ကီၢ်. ဒီးဖဲအဖိကအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အခါ အကအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သတူၢ်ကလာ်, အဟၢဖၢ ကဆါဖးဒိၣ်ဒီးဆါဖးယံာ် တုၤလၢအဖိအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤန့ၣ် ကစးထီၣ်အသးလၢ အနံၤဖဲလဲၣ် ဒီးအနၣ်ရံၣ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. သနာ်က့ ပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤအမုၢ်နံၤ ကဟဲဝဲ သပှၢ်တၢၢ် ဒီးအကစံၣ်ညီၣ် ပှၤအၢပှၤသီ သတူၢ်ကလာ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်တပူၤဖျဲးဘၣ်.
၅. တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် အလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး မုၢ်ဝါထီၣ်ဒ်လဲၣ်.
၅ ဒ်သိးဒီး မုၢ်ဝါထီၣ်. စီၤပီလူးဟ့ၣ်တၢ်အဒိ သၢခါတခါန့ၣ် အဘၣ်ဃးကဒီး ပှၤဟုၣ်တၢ်လၢမုၢ်နၤခီ. ဘၣ်ဆၣ် တဘျီအံၤ ဖျါလၢစီၤပီလူး ထိၣ်သတြီၤ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤ ဒ်သိးဒီး မုၢ်ဝါထီၣ်. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၄) ပှၤဟုၣ်တၢ်ဖိလၢ အဟုၣ်တၢ်လၢမုၢ်နၤခီန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အတပလီၢ်သးလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဘၣ်. အဃိမုၢ်ဝါထီၣ် ဒီးတၢ်ကပီၤထီၣ်ဘျီ ပှၤထံၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒီးချုးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်. ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ပှၤအၢပှၤသီလၢ အဆဲးမၤတၢ်လၢ အတဘၣ် ကစၢ်ယွၤအသးန့ၣ် ကမၤအသးဒ် ပှၤဟုၣ်တၢ်ဖိလၢ ပှၤထံၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒီးချုးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ဖဲမုၢ်ဝါထီၣ် အဆၢကတီၢ်. မ့မ့ၢ်ပဝဲန့ၣ် ပတဒ်သိးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. ပဟးဆှဲးတၢ်မၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သးဝဲ ဒီးပကျဲးစၢးမၤ “တၢ်ဂ့ၤ, တၢ်တီတၢ်လိၤ ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အကလုာ်ကလုာ်.” (အ့းဖ့းစူး ၅:၈-၁၂) စီၤပီလူးသူဝဲ တၢ်အဒိ အဂၤခံခါဒံးလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤလၢအတပူၤဖျဲး လၢယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤဘၣ်.
မတဂၤတပူၤဖျဲးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤဘၣ်လဲၣ်
၆. ပှၤအါတက့ၢ်န့ၣ် အလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပှၤလၢအမံဒ်လဲၣ်. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၆, ၇)
၆ “ပှၤလၢအမံ.” (ဖး ၁ သ့းစၤလနံ ၅:၆, ၇.) စီၤပီလူး ဒိလီၤဝဲ ပှၤလၢအတပူၤဖျဲးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤန့ၣ် အလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပှၤလၢအမံ. ပှၤလၢအမံန့ၣ် အတသ့ၣ်ညါ တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢ အခိၣ်အဃၢၤဘၣ် ဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ် ပူၤကွံာ်ထဲလဲၣ်န့ၣ် အတသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်. အဃိ တၢ်အရ့ဒိၣ် မ့ၢ်ကဲထီၣ်အသးနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါဘၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် အတကျၢစ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပှၤအါတက့ၢ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး အဝဲသ့ၣ်မံလၢ နီၢ်သးတကပၤ. (ရိမ့ၤ ၁၁:၈) အဝဲသ့ၣ် တနာ်ဝဲလၢ ပအိၣ်မူဘၣ် “လၢမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ်အပူၤ” ဘၣ်. ဒီးတယံာ်လၢၤဘၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် ကစးထီၣ်သးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တနာ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဖဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲဖးဒိၣ်အခါ ပှၤတနီၤန့ၣ် ကဘၣ်သးဒိကနၣ် ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်အါဂၤန့ၣ် တဘၣ်သး ကနၣ်ဝဲထီဘိဘၣ်. ပှၤတနီၤနာ်ဝဲလၢ မုၢ်စံၣ်ညီၣ်အနံၤ ကဟဲဝဲနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်ဆိမိၣ်ဝဲလၢ အတဟဲဖဲ အစိၤခဲအံၤဘၣ်. (၂ ပ့းတရူး ၃:၃, ၄) ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်ပှၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ မုၢ်စံၣ်ညီၣ်အနံၤ ကဟဲဘူးထီၣ်မၣ်ဘူးထီၣ် အဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ကီးနံၤဒဲးန့ၣ် ပကဘၣ်စီၣ်မဲာ်စီၣ်နါ ဒီးပတဘၣ်မံသပ့ၤဘၣ်.
၇. ပှၤလၢကစၢ်ယွၤ ကမၤဟးဂီၤကွံာ်န့ၣ် အလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပှၤလၢအအီမူၤသံး ဒ်လဲၣ်.
၇ “ပှၤလၢအအီမူၤသံး.” စီၤပီလူးဒိလီၤဝဲ ပှၤလၢကစၢ်ယွၤ ကမၤဟးဂီၤကွံာ်န့ၣ် အလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပှၤလၢအအီမူၤသံး. ပှၤလၢအမူၤသံးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤတၢ်လီၤကဘှၢ ဒီးဆၢတဲာ်တၢ်တဘၣ် ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တကနၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်ဃုထၢ အတၢ်အိၣ်မူလၢ အဆှၢအဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်ဟးဂီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခရံာ်ဖိအမ့ၢ်အတီန့ၣ် လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ကူၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကဘၣ်အိၣ်ပလီၢ်အသး ဒီးကဘၣ်ကဲပှၤလၢ အသးဆး. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၆) ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဘၣ်ဃးလံာ်စီဆှံတဂၤ တဲဝဲလၢ ပှၤလၢအသးဆးန့ၣ် “အပာ်အသးမုာ်မုာ်, အတပျံၤတၢ်ဒိၣ်တလၢဘၣ် အဃိ အဆိမိၣ်တၢ်သ့ဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးအဆၢတဲာ်တၢ်ဘၣ်.” ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ပာ်သးမုာ်မုာ် ဒီးပာ်သးဂၢၢ်ဂၢၢ်လဲၣ်. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤ ဘူးထီၣ်မၣ်ဘူးထီၣ် အဃိပှၤကမၢဆူၣ်ပှၤ ဒ်သိးဒီး ပကအိၣ်ဃူ ပဒိၣ်တဖုဖု မ့တမ့ၢ် ပကမၤဘၣ်ထွဲသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်. အဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်အိၣ်လၢ တၢ်ဘၢၣ်စၢၤ ဒီးတဘၣ်ပၣ်ဃုာ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အကျါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပကတဲက့ၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်အဂီၢ် ပတလိၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ် အါတလၢဘၣ်. ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကပာ်ပသးမုာ်မုာ်, ပာ်သးဂၢၢ်ဂၢၢ် ဒီးဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ်.—လူၤကၣ် ၁၂:၁၁, ၁၂.
ဒ်သိး ပကပူၤဖျဲးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤအဂီၢ် ပအိၣ်ကတီၤသး ကသ့ဒ်လဲၣ်
၈. ၁ သ့းစၤလနံ ၅:၈ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ မနုၤတဖၣ် လၢကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိး ပကအိၣ်ပလီၢ်သး ဒီးတမံသပ့ၤဘၣ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)
၈ “သိးထီၣ် . . . သဃိး” ဒီး “ဖျီၣ်ထီၣ် . . . ခိၣ်ဖျီၣ်ထး.” စီၤပီလူး ထိၣ်သတြီၤပှၤဒီး ပှၤသုးဖိလၢ အအိၣ်ပလီၢ်သးဒီး အအိၣ်ဒီးတၢ်စုကဝဲၤလၢ ကဒုးတၢ်အဂီၢ်. (ဖး ၁ သ့းစၤလနံ ၅:၈.) ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ်အခါ ပှၤသုးဖိတဖၣ် ကဘၣ်အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ ကဒုးတၢ်ထီဘိ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပအိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤခီဖျိ ပသိးထီၣ် တၢ်နာ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ အသဃိး ဒီးပဖျီၣ်ထီၣ် တၢ်မုၢ်လၢ် အခိၣ်ဖျီၣ်ထး. တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ ကမၤစၢၤပှၤနီၢ်ကီၢ်.
၉. ပတၢ်နာ်န့ၣ် အဒီသဒၢပှၤဒ်လဲၣ်.
၉ တၢ်လၢသဃိးန့ၣ် အဒီသဒၢဝဲ ပှၤသုးဖိအသး. တၢ်နာ် ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ် ကဒီသဒၢပသးစ့ၢ်ကီး. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကဆဲးမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ ဒီးဆဲးပိာ်ယ့ၣ်ၡူးအခံ. ပတၢ်နာ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကဃု ယဟိဝၤယွၤလၢ ပသးဒီဖျၢၣ် ဒီးနာ်လၢ အကဟ့ၣ်လီၤပှၤခိၣ်ဖး. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၆) တကးဒံးဘၣ် ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲနာ်က့ တၢ်နာ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကဆဲးတီဒီးယ့ၣ်ၡူး. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤအၢမၤနး ဒီးကျိၣ်စ့တၢ်ကီတၢ်ခဲ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ. ပမ့ၢ်ဖးဒီးဃုသ့ၣ်ညါ အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပတၢ်နာ်ကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ဒီးပလဲၤခီဖျိတၢ်ကီတၢ်ခဲ ကန့ၢ်စ့ၢ်ကီး. တကးဒံးဘၣ် ပမ့ၢ်ကွၢ်လိ ပှၤလၢ အပာ်ဆိယွၤအဘီအမုၢ်လၢ နီၣ်ဂံၢ်တၢ ဒီးအိၣ်မူယိယိဖိန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကဟးဆှဲး တၢ်အဲၣ်ကျိၣ်စ့ ဒီးတၢ်ထူးတၢ်တီၤ အပျံၤသကွီၤ. b
၁၀. ပတၢ်အဲၣ်ကစၢ်ယွၤ ဒီးပှၤလၢပဃၢၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲဒ်လဲၣ်.
၁၀ တၢ်အဲၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ပလီၢ်သး ဒီးပတမံသပ့ၤဘၣ်. (မးသဲ ၂၂:၃၇-၃၉) ခီဖျိလၢ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဃိ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် ပတၢ်အဲၣ်ကစၢ်ယွၤ ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ. (၂ တံၤမသ့း ၁:၇, ၈) ပှၤလၢအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် တဒ်သိးဒီးပှၤဘၣ်နာ်က့ ပအဲၣ်အဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီး အဃိ ပဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤအဝဲသ့ၣ် တကးဒံးဘၣ် ပကီးအဝဲသ့ၣ်လီတဲစိ ဒီးကွဲးန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်လံာ်ပရၢ. ပမုၢ်လၢ်လၢ မုၢ်ကအိၣ်ဝဲတနံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဆီတလဲသး ဒီးကမၤတၢ်လၢအဘၣ်.—ယဃ့းစက့လး ၁၈:၂၇, ၂၈.
၁၁. ပတၢ်အဲၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁၁)
၁၁ ပှၤလၢပဃၢၤန့ၣ် အပၣ်ဃုာ်ဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအဃိ ပကဘၣ်အဲၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါစ့ၢ်ကီး. ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ခီဖျိပ “ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤ ဒီးမၤမုာ်ထီၣ်လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤ.” (ဖး ၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁၁.) အဒိ ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပှၤသုးဖိတဖၣ် မၤစၢၤလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤ. ဒီးတဘျီတခီၣ် ဖဲတၢ်ဒုးဆူၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပှၤသုးဖိတဂၤ အတပာ်လီၤသးလၢ အကမၤဘၣ်ဒိ သုးဖိလၢ အဂၤတဂၤဘၣ် သနာ်က့ ခီဖျိလၢ အတပလီၢ်ဘၣ်သးဘၣ်အဃိ အမၤဘၣ်ဒိဘၣ် သုးဖိလၢ အဂၤတဂၤသ့. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပတပာ်လီၤသးလၢ ပကမၤဘၣ်ဒိ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါဘၣ် ဒီးပတမၤကၣ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁၃, ၁၅) တကးဒံးဘၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ ခီဖျိ ပပာ်ကဲအဝဲသ့ၣ်. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁၂) ဖဲစီၤပီလူး ကွဲးန့ၢ်လံာ်လၢ သ့းစၤလနံ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤအိၣ်ထီၣ် တနံၣ်မၣ်တအိၣ်ဒံးဘၣ်. အဃိ ပှၤလၢအတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ် ဖျါလၢအဝဲသ့ၣ် တၢ်လဲၤခီဖျိ တအိၣ်အါအါဘၣ် ဒီးတၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤဝဲန့ၣ် တဘျီတခီၣ် အကမၣ်ကအိၣ်စ့ၢ်ကီး. သနာ်က့ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ ကဘၣ်ပာ်ကဲအဝဲသ့ၣ်ဒံး. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် ဘူးထီၣ်အဃိ ပကဘၣ်ကနၣ် ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ အါန့ၢ်ဒံးလၢညါ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် လၢခံန့ၣ် ပတန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အမၤတၢ်လၢ ဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် မ့တမ့ၢ် ဝဲၤတြၢ်အအိၣ်လၢၤဘၣ်. အဃိ ခဲအံၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်ကနၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ကလုၢ် ဒီးပာ်ကဲအဝဲသ့ၣ်. ဒီးတၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်သး ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်နာ်က့ ပကဘၣ်ပလီၢ်သး ဒ်သိးပတထံၣ်ထဲ အဝဲသ့ၣ် တၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်ဘၣ်. ပကဘၣ်ထံၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ် ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ပိာ်ခွါလၢအသးတီတဖၣ်အံၤ.
၁၂. ပတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ် အဒီသဒၢ ပတၢ်ဆိမိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၂ ဒ်သိး ပှၤသုးဖိတဖၣ် ကဒီသဒၢအခိၣ်သၣ်ဃံအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ဖျီၣ်ဃာ်ဝဲခိၣ်ဖျီၣ်ထး. ပတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ် အလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ခိၣ်ဖျီၣ်ထးအဃိ အကဒီသဒၢ ပတၢ်ဆိမိၣ် ဒီးကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကဆိမိၣ် တၢ်လၢအဘၣ်. ဒီးခီဖျိလၢ ပတၢ်မုၢ်လၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤအဃိ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ကဟ့ၣ်ပှၤန့ၣ် ပပာ်အီၤဒ်သိးဒီး တၢ်ကလီကလီ. (ဖံလံးပံၤ ၃:၈) ပတၢ်မုၢ်လၢ် မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကပာ်ပသးမုာ်မုာ် ဒီးပသးတဒံဝ့ၤဒံဝီၤဘၣ်. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဝီလဲး ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လရ့ဒၤ လၢအမၤစၢၤတၢ်လၢ အၤဖြံၤကၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်မုၢ်လၢ် မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢ ခိၤရိၤနၤတၢ်ဆါ ရၤလီၤသးအဃိ လၢသၢနွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဝီလဲး အပါသံ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လရ့ဒၤ အမိသံ. သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် က့ၤအိၣ်သကီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိ တသ့ဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဝီလဲး တဲဝဲလၢ “တၢ်မုၢ်လၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် မၤစၢၤယၤလၢ ယကဆိမိၣ်ထီၣ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်. ဒီးဖဲယဆိမိၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်အခါ ယတဆိမိၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တူၢ်ဝဲ တချုးဖဲအကသံ အနံၤန့ၣ်ဘၣ်. ယဆိမိၣ်ထီၣ် မုၢ်နံၤလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်သီဟီ. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် သံသဒၣ်ယၤအဃိ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ယသးဘၣ်ဒိဒံး ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မုၢ်လၢ်အံၤ မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤယသး.”
၁၃. ပကန့ၢ်ဘၣ် သးစီဆှံအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤ မနုၤလဲၣ်.
၁၃ “တဘၣ်မၤလီၤပံာ် သးစီဆှံအမ့ၣ်အူတဂ့ၤ.” (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁၉) သးစီဆှံန့ၣ် စီၤပီလူး ထိၣ်သတြီၤဝဲ ဒ်သိးဒီး မ့ၣ်အူအိၣ်လၢပပူၤ. ပမ့ၢ်န့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံန့ၣ် ပသးကဆူၣ်လၢ ပကမၤတၢ်လၢအဘၣ် ဒီးပကမၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်. (ရိမ့ၤ ၁၂:၁၁) အဃိ ဒ်သိး ပကန့ၢ်ဘၣ် သးစီဆှံအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤ မနုၤလဲၣ်. ပကဘၣ်ဃ့ ယဟိဝၤယွၤလၢ အကဟ့ၣ်ပှၤ အသးစီဆှံ, ပကဘၣ်ဖး ဒီးမၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးမၤသကိးတၢ်ဒီး တၢ်ကရၢကရိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဝဲ. ပမ့ၢ်မၤဒ်အံၤန့ၣ် “သးစီဆှံအတၤသၣ်” ကမၤတၢ်လၢ ပတၢ်အိၣ်မူပူၤ.—ကလၤတံ ၅:၂၂, ၂၃.
၁၄. ဒ်သိး ပကဆဲးန့ၢ်ဘၣ် သးစီဆှံအဂီၢ် ပတဘၣ်မၤ မနုၤဘၣ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)
၁၄ ပန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံ ဝံၤအလီၢ်ခံ ဒ်သိးပတ “မၤလီၤပံာ် သးစီဆှံအမ့ၣ်အူတဂ့ၤ” အဂီၢ် ပကဘၣ်ပလီၢ်သး. ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤအသးစီဆှံ ထဲပှၤလၢ အဆိမိၣ်တၢ်လၢ အကဆှီ ဒီးမၤတၢ်လၢအဂ့ၤ. ပမ့ၢ်ဆဲးဆိမိၣ်တၢ်လၢ အတကဆှီဘၣ် ဒီးမၤတၢ်လၢ အတဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဟ့ၣ်ပှၤ အသးစီဆှံလၢၤဘၣ်. (၁ သ့းစၤလနံ ၄:၇, ၈) တကးဒံးဘၣ် ဒ်သိးပကဆဲးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံအဂီၢ်ပ “တဘၣ်ဆိကမိၣ်ဆံး ဝံအတၢ်စံးပာ်တဖၣ်” ဘၣ်. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၂၀) ဖဲအံၤ “ဝံအတၢ်စံးပာ်တဖၣ်” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ကစီၣ်လၢပန့ၢ်ဘၣ်ခီဖျိ ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံ ဒီးအပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဒီး တၢ်ကစီၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤ ဒီးတၢ်အကတၢၢ် ဘူးထီၣ်ထဲလဲၣ်အဂ့ၢ်. ပှၤတနီၤန့ၣ် ဆိမိၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤ, အၢ်မက့းဒိၣ် တဟဲဖဲ အအိၣ်မူအဆၢကတီၢ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤန့ၣ် ပတဘၣ်ဆိမိၣ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ပကဘၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤအံၤ ဟဲဘူးထီၣ်မၣ်ဘူးထီၣ် ဒီးပကဘၣ်ဆဲး ‘မၤတၢ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပသးတီဒီးကစၢ်ယွၤ’ ခီဖျိ ပဆဲးအိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ အကဆှီကီးနံၤဒဲး.—၂ ပ့းတရူး ၃:၁၁, ၁၂.
“တၢ်တမံၤဂ့ၤ တမံၤဂ့ၤ မ့ၢ်အဘၣ်ဧါ တဘၣ်ဧါန့ၣ် ဃုသ့ၣ်ညါအီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး”
၁၅. ဒ်သိးပတနာ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကမၣ်လၢ အဟဲလၢ တၢ်နါတဖၣ်အအိၣ်တဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၂၁)
၁၅ တယံာ်လၢၤဘၣ် ပှၤလၢအထီဒါ ကစၢ်ယွၤန့ၣ် ကတဲဝဲလၢ “တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအိၣ်လံ.” (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၃) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကမၣ်လၢ အဟဲလၢ တၢ်နါတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ် ကရၤလီၤအသး လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ ဒီးပှၤအါဂၤ ကနာ်ဝဲ တၢ်လံၣ်တၢ်လီတဖၣ်အံၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၆:၁၃, ၁၄) မ့မ့ၢ်ပဝဲန့ၣ် ပမၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ “တၢ်တမံၤဂ့ၤ တမံၤဂ့ၤ မ့ၢ်အဘၣ်ဧါ တဘၣ်ဧါန့ၣ် ဃုသ့ၣ်ညါအီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး” အဃိ ပတနာ် တၢ်လံၣ်တၢ်လီတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. (ဖး ၁ သ့းစၤလနံ ၅:၂၁.) လၢကြံးကျိာ် တၢ်ကတိၤ “ဃုသ့ၣ်ညါအီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး” န့ၣ်အဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး ပှၤမၤကွၢ်ထူဒီးစ့. အဃိ တၢ်လၢပနၢ်ဟူ ဒီးပဖးဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် အဘၣ်ဧါ တဘၣ်ဧါန့ၣ် ပကဘၣ် ဃုသ့ၣ်ညါအီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. ပှၤသ့းစၤလနံဖိတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်. ဒီးခီဖျိလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် ဘူးထီၣ်မၣ်ဘူးထီၣ်အဃိ ပကဘၣ် ဃုသ့ၣ်ညါတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး အါန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ဒံး. ပတဘၣ်နာ် တၢ်လၢပှၤတဲဝဲ ကီးမံၤဒဲးဘၣ်. ပကဘၣ် ဆိမိၣ်ပဲာ်ထံနီၤဖးတၢ် ဒီးတၢ်လၢပဖး ဒီးပနၢ်ဟူဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ထိၣ်သတြီၤအီၤဒီး လံာ်စီဆှံ ဒီးတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိတဲဝဲ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပတနာ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကမၣ်လၢ အဟဲလၢ တၢ်နါတဖၣ်အအိၣ်ဘၣ်.—ကတိၤဒိ ၁၄:၁၅; ၁ တံၤမသ့း ၄:၁.
၁၆. ပအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ် မနုၤလဲၣ် ဒီးပကဘၣ် ပာ်လီၤသးလၢ ပကမၤမနုၤလဲၣ်.
၁၆ ပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ် ကပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်. သနာ်က့ ခဲမုၢ်ဆ့ၣ် တၢ်ကမၤသးဒီး ပဝဲတဂၤဘၣ်တဂၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. (ယၤကိာ် ၄:၁၄) ဒီးပမ့ၢ်အိၣ်မူဘၣ်တုၤလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပမ့ၢ်သံဆိမ့ၢ်ဂ့ၤ ပသ့ၣ်ညါလၢ ပမ့ၢ်သးတီထီဘိန့ၣ် ပကန့ၢ်ဘၣ် ခိၣ်ဖးလၢအမ့ၢ် တၢ်မူအထူအယိာ်. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဘၣ်ဒီးယ့ၣ်ၡူး လၢမူခိၣ်. မ့မ့ၢ် သိလၢအဂၤတဖၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤ. အဃိ ပကဘၣ်ပာ်လီၤသးလၢ ပကဆိမိၣ်ထံ ပတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ခါဆူညါ ဒီးပကအိၣ်ကတီၤသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤအဂီၢ်ထီဘိ.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၅၀ ဃုယွၤဒ်သိး နကန့ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ
a ဖဲ ၁ သ့းစၤလနံ အဆၢဒိၣ် ၅ န့ၣ်ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အဒိတနီၤလၢ အဒုးသ့ၣ်ညါပှၤ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤ လၢအကဟဲဝဲအဂ့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤ “အမုၢ်နံၤ” န့ၣ်အကဲမနုၤလဲၣ် ဒီးအကဟဲဝဲ ဒ်လဲၣ်. မတဂၤကပူၤဖျဲးလဲၣ်. မတဂၤတပူၤဖျဲးဘၣ်လဲၣ်. ပအိၣ်ကတီၤသး ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ပကတဲသကီး တၢ်လၢ တၢ်မၢဖိပီလူးတဲဝဲ.
b ကွၢ်လၢ the series “They Offered Themselves Willingly.”