တၢ်မၤလိ ၃၄
နမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ
“ဒ်နီၢ်မ့ၢ်တဂၤဃီဒီးအိၣ်ဒီး အက့ၢ်အဂီၤအါမံၤ, ဒီးနီၢ်တဂၤအက့ၢ်အဂီၤခဲလၢာ် အိၣ်အါမံၤဘၣ်ဆၣ်ဒီး, မ့ၢ်နီၢ်တဂၤဃီအသိးန့ၣ်, ခရံာ်မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၂:၁၂.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၀၁ မၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ဃူတၢ်ဖိး
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
ပအိၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဖးဒိၣ်တခါလီၤ. ပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤတပူၤဃီဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အဃိ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီး တၢ်သးခုလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် နမၤတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.
၂. လၢတၢ်မၢဖိပီလူး အလံာ်ပရၢတနီၤအပူၤ အထိၣ်သတြီၤဝဲ တၢ်အဒိမနုၤတခါလဲၣ်.
၂ တၢ်မၢဖိပီလူး ကွဲးဖျါထီၣ်တၢ်အဒိတခါလၢ အဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလီၤ. လၢအလံာ်ပရၢတနီၤအပူၤန့ၣ် စီၤပီလူးထိၣ်သတြီၤဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီး ပှၤနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤလီၤ. အဝဲထိၣ်သတြီၤဝဲစ့ၢ်ကီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဂၤစုာ်စုာ် ဒ်ပှၤနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤ တခါစုာ်စုာ်အသိးလီၤ.—ရိမ့ၤ ၁၂:၄-၈; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၂:၁၂-၂၇; အ့းဖ့းစူး ၄:၁၆.
၃. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်သၢခါန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၃ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး စီၤပီလူးသူဝဲတၢ်အဒိန့ၣ် ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိသၢခါ ကသ့ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. အဆိကတၢၢ် ပကမၤလိဘၣ်လၢ ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် * လၢယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. ခံခါတခါ ပမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပတမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. သၢခါတခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤလၢပှဲၤပမူဒါလၢ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလဲၣ်.
ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ
၄. ရိမ့ၤ ၁၂:၄, ၅ န့ၣ် သိၣ်လိပှၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၄ ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မၤလိ အဆိကတၢၢ်တခါလၢ စီၤပီလူးသူဝဲ တၢ်အဒိန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢယဟိဝၤယွၤ အဒူၣ်ဖိထၢဖိအကျါလီၤ. စီၤပီလူးဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်အဒိလၢ “ဒ်ပနီၢ်ခိတဂၤအံၤ, အဂီၤအိၣ်အါမံၤ, ဒီးအဂီၤခဲလၢာ် တမၤဘၣ် တၢ်တမံၤဃီဘၣ်အသိးန့ၣ်, ပဝဲဒၣ်အါဂၤအံၤ, ပမ့ၢ်ပနီၢ်တဂၤဃီလၢ ခရံာ်အပူၤ, ဒီးပမ့ၢ်ပဂီၤသကိးပဂီၤ ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ.” (ရိမ့ၤ ၁၂:၄, ၅) စီၤပီလူးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်. ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပအိၣ်ဒီးပသနၢၣ်လၢ အလီၤဆီလိာ်အသးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ သနာ်က့ ပဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ပမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လီၤ.
၅. တၢ်ဟ့ၣ်လၢယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၅ ဖဲနဆိကမိၣ်ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဆိကမိၣ်ဘၣ် ပှၤလၢအတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်တဖၣ်လီၤ. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁၂; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၇) ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤ “တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် [“တၢ်ဟ့ၣ်,” NWT] လၢပှၤကညီ” လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ခီဖျိယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၄:၈) တၢ်ဟ့ၣ်လၢပှၤကညီန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်, ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် အပှၤမၤစၢၤတၢ်, ဝဲၤတြၢ်ကမံးတံာ်, ကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်, ပှၤဟ့ၣ်တၢ်သိၣ်လိ, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤမၤစၢၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢ ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံ လၢအကကွၢ်ထွဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤအသိလၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ် ဒီးကမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ.—၁ ပ့းတရူး ၅:၂, ၃.
၆. ဒ် ၁ သ့းစၤလနံ ၂:၆-၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤ လၢသးစီဆှံန့ၣ် သးဆူၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၆ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤ လၢသးစီဆှံန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲ မူဒါအကလုာ်ကလုာ်လီၤ. ပနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤတခါစုာ်စုာ်န့ၣ် အလီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. ဒ်ပစုဒီးပခီၣ်ကဲဘျုးဝဲလၢ ပနီၢ်ခိအသိး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤ လၢသးစီဆှံအဃိ အဝဲသ့ၣ်မၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ် ဒ်သိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် အဘျုးအဂီၢ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဖၣ်အံၤ အဝဲသ့ၣ်တဃုအနီၢ်ကစၢ် အဘျုးဒၣ်ဝဲဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲသ့ၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လီၤ. (ဖး ၁ သ့းစၤလနံ ၂:၆-၈ တက့ၢ်.) ပစံးဘျုးစံးဖှိၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤဒိၣ်မးလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤတဖၣ်အံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကွၢ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ် ဒီးတမ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်ဘၣ်.
၇. ပှၤလၢအမၤယွၤအတၢ်မၤလၢ အဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤတဖၣ်န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤမနုၤလဲၣ်.
၇ ပှၤတနီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲမံးၡ့ၣ်နရ့ၣ်, ပှၤလဲၤလၢညါလီၤဆီဒီး ပှၤလဲၤလၢညါတဖၣ်လီၤ. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ဆၢတဲာ်လီၤအသးလၢ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤ ဒ်သိးကဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤ လၢခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်အဃိ မၤစၢၤဘၣ်ဝဲပှၤအါဂၤ ဒ်သိးကကဲထီၣ် ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်တအိၣ်တယၢၤဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤကွၢ်ထွဲဒီး ဆိၣ်ဂ့ၤအဝဲသ့ၣ်လီၤ. (မၢ်ကူး ၁၀:၂၉, ၃၀) ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အံၤ ဒီးပသးခုလၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်လၢ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ.
၈. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လဲၣ်.
၈ ထဲဒၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအမၤ ကစၢ်ယွၤတၢ်မၤလၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ကယဲၢ်ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၀:၁၅; ၁ ကရံၣ်သူး ၃:၆-၉) အနီၢ်နီၢ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ဖီတၢၣ်လၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်မ့ၢ်ဝဲ ပကမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကကဲထီၣ်ဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၈:၁၉, ၂၀; ၁ တံၤမသ့း ၂:၄) ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိလၢ အဒိးဘျၢထံဝံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ တဝံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ပာ်ဝဲတၢ်မၤတခါအံၤလၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူ အပူၤလီၤ.—မးသဲ ၂၄:၁၄.
၉. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဖၣ်လဲၣ်.
လူၤကၣ် ၈:၂, ၃; မၤတၢ် ၁၆:၁၄, ၁၅; ရိမ့ၤ ၁၆:၃, ၆; ဖံလံးပံၤ ၄:၃; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၁၁, ၃၁, ၃၅) ခရံာ်ဖိဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါဒ်အံၤတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်လၢ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤအဃိ ပစံးဘျုးစံးဖှိၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤဒိၣ်မးလီၤ.
၉ ယဟိဝၤယွၤပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ အဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်တနီၤ ကမ့ၢ်ဝဲ မိၢ်, မါ, မုၣ်ကမဲ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်သဘျ့တဖၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံယၢၤထီၣ်ဝဲ ပိာ်မုၣ်လၢအမၤသးခု ကစၢ်ယွၤအသးန့ၣ် အိၣ်ဝဲအါဂၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ် ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ အလီၤပတြၢၤဒိၣ်မး မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့, တၢ်နာ်, တၢ်သးဆူၣ်, တၢ်သးဒူ, သးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ညီ ဒီးမၤတၢ်ဆူၣ်မးအဃိလီၤ. (၁၀. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသးပှၢ်တဖၣ်လဲၣ်.
၁၀ လၢပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ပအိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး ပှၤသးပှၢ်တဖၣ်အဃိ ပသးခုဒိၣ်မးလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသးပှၢ်တနီၤလၢ အမၤတ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤလၢ တၢ်သးတီအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲလၢပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤဒံးလီၤ. မ့မ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသးပှၢ် လၢအဂၤတနီၤန့ၣ် မၤလိဘၣ်ဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ သီသီလီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်သးပှၢ်ထီၣ်အဃိ အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ တဂ့ၤအါအါလၢၤဘၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ်ကမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒီးကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ် တညီလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တသ့ဖဲအသ့ အဝဲသ့ၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဆဲး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဒီး သိၣ်လိဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်ဒံးလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် ကဲဘျုးဝဲလၢ ပဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ဒီးပဂီၢ်လီၤ.—ကတိၤဒိ ၁၆:၃၁.
၁၁-၁၂. ပှၤသးစၢ်တဖၣ်လၢ နတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ လၢနဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၁ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤသးစၢ်တဖၣ်တက့ၢ်. ပှၤသးစၢ်တဖၣ် ဒိၣ်ထီၣ်ဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢအပှဲၤဒီး မုၣ်ကီၤလံၢ်အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအဃိ အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအါမးလီၤ. (၁ ယိၤဟၣ် ၅:၁၉) ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပထံၣ်အဝဲသ့ၣ် ဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢ, ပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဲဖျါထီၣ် အတၢ်နာ်လၢ တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအပူၤအခါ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါဒိၣ်မးလီၤ. အဃိ ပှၤသးစၢ်သ့ၣ်ဧၢ, သုမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈:၂.
၁၂ ဘၣ်ဆၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်
တမ့ၢ် ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤဘၣ်. အဃိ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကတူၢ်ဘၣ်လၢ အမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပမၤစၢၤအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ခဲအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤလီၤ.သ့ၣ်ညါလၢ နမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ
၁၃-၁၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတနီၤတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အတမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလၢၤဘၣ်လဲၣ်.
၁၃ တၢ်မၤလိခံခါတခါလၢ စီၤပီလူးသူဝဲ တၢ်အဒိန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤလီၤ. အဃိ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါဂၤ ကနာ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် တညီဝဲဘၣ်. စီၤပီလူးကွဲးဝဲလၢ “ခီၣ်မ့ၢ်စံး, ယတမ့ၢ်ဘၣ်စုဘၣ်, ဒီးယတဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီး နီၢ်ဘၣ်န့ၣ်ဒီး, မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, မ့ၢ်အတဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီး နီၢ်ဘၣ်ဧါ. ဒီးနၢ်မ့ၢ်စံး, ယတမ့ၢ်ဘၣ်မဲာ်ဘၣ်, ဒီးယတဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီး နီၢ်ဘၣ်န့ၣ်ဒီး, မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး မ့ၢ်အတဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီး နီၢ်ဘၣ်ဧါ.” (၁ ကရံၣ်သူး ၁၂:၁၅, ၁၆) စီၤပီလူးအဲၣ်ဒိး သိၣ်လိပှၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၄ နမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤနသးဒီး ပှၤဂၤလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် နကတူၢ်ဘၣ်လၢ နတမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလၢၤဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤနီၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ သိၣ်လိနဲၣ်လိတၢ်, ရဲၣ်ကျဲၤတၢ်သ့ ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤဂၤသ့လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကတူၢ်ဘၣ်လၢ နမၤတၢ်တသ့ဒ် ပှၤဂၤတဖၣ်အသိးဘၣ်. သနာ်က့ ဖျါလၢနအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၂:၃) ဘၣ်ဆၣ် ပလီၢ်နသးတက့ၢ်. နမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤနသးဒီး ပှၤအဂၤထီဘိန့ၣ် နကဆိကမိၣ် ဆံးလီၤနသးလီၤ. ဒ်စီၤပီလူးတဲဝဲအသိး နကဆိကမိၣ်လၢ နတမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလၢၤဘၣ်. နမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ်အံၤန့ၣ် နမၤနၢၤကွံာ်အီၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၅. ဒ် ၁ ကရံၣ်သူး ၁၂:၄-၁၁ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဟ့ၣ်လၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ထံၣ်အီၤဒ်လဲၣ်.
၁၅ ပကကွၢ်သကိး တၢ်ကဲထီၣ်အသးတခါ ဖဲတၢယၤဖှိၣ်အစိၤ ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤ အဝဲသ့ၣ်သးစီဆှံ ဘၣ်ဆၣ် ခရံာ်ဖိခဲလၢာ် တဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်တမံၤဃီဘၣ်. (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၂:၄-၁၁ တက့ၢ်.) ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤ အဝဲသ့ၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်လၢ အလီၤဆီလိာ်သး သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်တဂၤစုာ်စုာ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပတဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လၢ အမ့ၢ်သးစီဆှံလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ် မ့ၢ်တဒ်သိးလိာ်သးသနာ်က့ ပဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ပမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ.
၁၆. တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ တၢ်မၢဖိပီလူး ဟ့ၣ်လီၤပှၤန့ၣ် ပကဘၣ်မၤထွဲအီၤဒ်လဲၣ်.
၁၆ လၢပကထိၣ်သတြီၤ ပသးဒီးပှၤဂၤအလီၢ် ပကမၤထွဲ စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ “မ်ပှၤပစီကွၢ် အတၢ်မၤဒၣ်ဝဲ ကိးဂၤဒဲးတက့ၢ်. တုၤနုၤတစု ကအိၣ် ဒီးတၢ်သးခုလၢ အကစၢ်ဒၣ်ဝဲတဂၤဃီအဂ့ၢ်, ဒီးတမ့ၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤဂၤအဂ့ၢ်ဘၣ်.”—ကလၤတံ ၆:၄.
၁၇. ပမ့ၢ်မၤထွဲစီၤပီလူး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် အဘျုးဒ်လဲၣ်.
၁၇ ပမ့ၢ်မၤထွဲ စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဒီး သမံသမိးလီၤက့ၤပသးန့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်လၢ ပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ် လီၤဆီလိာ်သးဒီးပှၤဂၤလီၤ. အဒိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ တအိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ကဟ့ၣ်လီၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤလၢ ပျဲၢ်စီၢ်ခိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ အမၤစၢၤပှၤဂၤဒ်သိး ပှၤကကဲထီၣ်ခရံာ် အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂီၢ်လီၤ. မ့တမ့ၢ် အဝဲတမ့ၢ်ပှၤလၢ အရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤတၢ်သ့ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲမ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် လၢအသးဂ့ၤ, အိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ရ့အီၤမုာ် ဒီးဃ့တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးလၢ အအိၣ်ညီဝဲလီၤ. မ့တမ့ၢ် အမ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အိၣ်ဒီးမံၤဂ့ၤသၣ်ဂ့ၤလၢ တၢ်တူၢ်လိာ်ခီၣ်ဆၢပှၤတမှံၤလီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၂, ၁၆) ဖဲပသ့ၣ်ညါလၢ ပအိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်အံၤအခါ ပမၤတၢ်သ့အါမးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. ဒီးပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် မ့ၢ်တအိၣ်ဒ်သိး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်သနာ်က့ ပတသးက့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်.
၁၈. ပမၤဂ့ၤထီၣ် ပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ် ကသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၈ ပမ့မ့ၢ် ပှၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ပကဘၣ်သးအိၣ်မၤအါထီၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ ဒီးပကမၤဂ့ၤထီၣ် ပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်လီၤ. ပမၤဒ်န့ၣ်အသိးကသ့အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိအါမး လၢအတၢ်ကရၢကရိအပူၤလီၤ. အဒိ ဖဲနွံဖးဖီ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်သိး ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ ကလဲၤထီၣ်လဲၤထီအဂီၢ်လီၤ. တၢ်သိၣ်လိလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ပဂုာ်ကျဲးစၢး လူၤပိာ်မၤထွဲအီၤဧါ.
၁၉. ဒ်သိးပလဲၤထီၣ် ပှၤစိာ်ဘီမုၢ် တၢ်သးခုကစီၣ်အကၠိ ကန့ၢ်အဂီၢ် ပပာ်လီၤဖီတၢၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၉ ပအိၣ်ဒီး တၢ်သိၣ်လိလၢအမ့ၢ် ပှၤစိာ်တၢ်သးခုကစီၣ် အကၠိလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် လၢအမၤပှၤလဲၤလၢညါ လၢအသးနံၣ်အိၣ် ၂၃ တုၤ ၆၅ နံၣ်န့ၣ် လဲၤထီၣ်ဝဲ ကၠိအံၤသ့လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ယတတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ ယကလဲၤထီၣ်ကၠိအံၤဘၣ်. လၢနကဆိကမိၣ် နတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်တအိၣ်လၢၤဘၣ် ဒီးနကသးဟးဂီၤအလီၢ် ဆၢတဲာ်လီၤနသးလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ နအဲၣ်ဒိးလဲၤထီၣ်ကၠိအံၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ နအဲၣ်ဒိးလဲၤထီၣ်ကၠိအံၤလဲၣ်န့ၣ် ကွဲးလီၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်တက့ၢ်. ဝံၤဒီး ဒ်သိးနကတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးအဂီၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤထွဲအီၤ ဒ်နတိာ်ပာ်အီၤအသိးန့ၣ်တက့ၢ်. ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤစၢၤ ဒီးနတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအဃိ တၢ်လၢနတိာ်ပာ်အီၤတဖၣ်န့ၣ် ကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.
သူနတၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်အံၤလၢ နကဆီၣ်ထွဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်တက့ၢ်
၂၀. ဒ် ရိမ့ၤ ၁၂:၆-၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၀ တၢ်မၤလိ သၢခါတခါလၢ စီၤပီလူးဟ့ၣ်ဝဲတၢ်အဒိန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်အီၤဖဲ ရိမ့ၤ ၁၂:၆-၈ အပူၤလီၤ. (ဖးတက့ၢ်.) ဖဲအံၤစီၤပီလူး ပာ်ဖျါထီၣ်ကဒီးလၢ ပှၤလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ အလီၤဆီလိာ်သးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ ပကဘၣ်သူပတၢ်ဟ့ၣ်အံၤလၢ ပကဆီၣ်ထွဲဒီး မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ.
၂၁-၂၂. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရီဘၢၤ ဒီး ဖံလဲး(စ်) အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၁ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရီဘၢၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိတက့ၢ်. ဖဲအမၤကစၢ်ယွၤတၢ်မၤ လၢထံကီၢ်အဂၤတဘ့ၣ်အခါ အဘၣ်က့ၤမၤတၢ်မၤလၢ ဘ့ၤသ့လးလၢ အနီၢ်ကစၢ်ထံကီၢ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအံၤတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အတမၤကမၣ်ဘၣ် တၢ်နီတမံၤဘၣ် ဘၣ်ဆၣ်အတၢ်မၤ ဆီတလဲအသး သတူၢ်ကလာ်အဃိ အတဲဝဲလၢ “ခီဖျိယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယတမၤလၢပှဲၤယမူဒါ ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်အဃိ ယသးဟးဂီၤကအိၣ် တဘျုးလါညါ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ယတအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်လၢ ဘ့ၤသ့လးလၢၤဘၣ်.” ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မနုၤမၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ
အသးလဲၣ်. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤသိၣ်လိတ့ၢ်ပှၤလၢ အတၢ်မၤတခါဘၣ် တခါစုာ်စုာ်န့ၣ် ဒ်သိးတၢ်မၤတဖၣ်အံၤ ကကဲဘျုးက့ၤဝဲလၢ တၢ်မၤလၢအခဲအံၤ အဂီၢ်လီၤ. ရီဘၢၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အတဘၣ်ဆိကမိၣ်က့ၤတၢ်လၢ အပူၤကွံာ်တဖၣ်လၢၤဘၣ် ဒီးကဘၣ်သးစၢၢ်ဆၢတၢ်လၢ အမၤဝဲသ့လၢ အခဲအံၤတဖၣ်လီၤ.၂၂ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ဖံလဲး(စ်) အဲစပံခိပိၤ ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ. အဝဲဒီးအမါ ဖျိထီၣ်ကံလဧးကၠိ ဖဲ ၁၉၅၆ ဒီးလဲၤမၤဝဲ ကဝီၤအတၢ်မၤလၢ ကီၢ်ဘိၣ်လ့ဘံယါလီၤ. ဖဲ ၁၉၆၄ နံၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အဖိ အိၣ်ဝဲတဂၤလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ဖံလဲး(စ်) တဲဝဲလၢ “ပဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် တၢ်မၤလၢပမၤအီၤ မုာ်ဒိၣ်မးအံၤန့ၣ် ပသးဘၣ်ဒိ ဒိၣ်မးလီၤ. ယမ့ၢ်တဲတီတီန့ၣ် ယသးဘၣ်ဒိ ကအိၣ်လၢတနံၣ်ညါ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ ယဆီတလဲကွံာ် ယတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးယသးစၢၢ်ဆၢက့ၤ ယမူဒါလၢအသီ ဒ်ပၢ်တဂၤအသိးလီၤ.” မ့ၢ်နတၢ်တူၢ်ဘၣ်အိၣ်ဒ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရီဘၢၤ ဒီး ဖံလဲး(စ်) အသိးဧါ. ဖဲနဘၣ်ဖီၣ်ထီၣ် မူဒါအသီအခါ မ့ၢ်နဘၣ်ယိၣ်တၢ်စ့ၢ်ကီးဧါ. ပမ့ၢ်ဆီတလဲ ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒီး ဆဲးသးစၢၢ်ဆၢတၢ်လၢ ပကမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ဒီးမၤစၢၤပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢအခဲအံၤန့ၣ် ပတၢ်သးခု ကအါထီၣ်ဝဲလီၤ. ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်, သူပတၢ်ဟ့ၣ်ဒီး ပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်လၢ ပကမၤစၢၤပှၤဂၤအဂီၢ်တက့ၢ်. ဒီးဖဲန့ၣ် ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သးခုလၢ ပဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဘၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤအဃိလီၤ.
၂၃. ပကြၢးဟံးန့ၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးတၢ်မၤလိ လၢခံတခါန့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၃ ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပကအိၣ်ဘၣ်လၢ အဒူၣ်ဖိထၢဖိအကျါလီၤ. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်လၢပမၤသ့ ဒ်သိးပကမၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဒီးမၤလၢပှဲၤပမူဒါလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် ပကတူၢ်ဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ပကဘၣ်ထံၣ်ပှၤဂၤဒ်လဲၣ်. ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ အဝဲသ့ၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤလီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၂၄ ဟဲဆူယဟိဝၤယွၤအကစၢၢ်
^ လံာ်အဆၢ. 5 ပဝဲခဲလၢာ်ပအဲၣ်ဒိးမ့ၢ် ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တဘျီတခီၣ် ပတူၢ်ဘၣ်လၢ မ့ၢ်ပှၤသူပှၤကသ့စ့ၢ်ကီးဧါ. တၢ်မၤလိအံၤ ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 3 တၢ်ကတိၤအခီပညီ– ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သး ဒီးဆီၣ်ထွဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒီးတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ကလုာ်ဒူၣ်, တၢ်ဆဲးတၢ်လၤ, ကျိၣ်စ့ ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်.
^ လံာ်အဆၢ. 62 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– တၢ်ဂီၤသၢဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တချုးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်စးထီၣ်, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ထီၣ်အဆၢကတီၢ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံလီၤ. တၢ်ဂီၤ ၁– တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် တူၢ်လိာ်ခီၣ်ဆၢဝဲ ပှၤတမှံၤတဂၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤ ကတဲာ်ကတီၤဝဲ တၢ်ကလုၢ်ဒၢတဖၣ်လီၤ. ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်သးစၢ်တဂၤ တဲသကိးတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်သးပှၢ်တဂၤလီၤ. တၢ်ဂီၤ ၂– ဖဲပှၤမၤ တၢးထီခိးတၢ် တၢ်မၤလိ အဆၢကတီၢ် ပှၤသးစၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, သးပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ဂုာ်ကျဲးစၢးဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်စံးဆၢလီၤ. တၢ်ဂီၤ ၃– နီၢ်ဒီမါဝၤခံဂၤ မၤကဆှဲကဆှီဝဲ ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်လီၤ. မိၢ်တဂၤ မၤစၢၤဝဲအဖိလၢ ကထၢနုာ်တၢ်မၤဘူၣ်လၢ တၢ်မၤဘူၣ်ဒၢအပူၤလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤ မၤဝဲမူဒါလၢ လံာ်လဲၢ်တကပၤလီၤ. ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအဂၤတဂၤန့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်သးပှၢ်တဂၤလီၤ.