တၢ်မၤလိ ၃၂
လဲၤတၢ်ဒီး နကစၢ်ယွၤလၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးဒီး တၢ်သးစူၤအပူၤတက့ၢ်
“လဲၤတၢ်ဒီးနကစၢ်လၢ နသးစူၤ” —မံကၤ ၆:၈.
တၢ်သးဝံၣ် ၃၁ လဲၤတၢ်ဒီးယွၤ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ဘၣ်ဃးဒီးယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် စီၤဒၤဝံးတဲဝဲဒ်လဲၣ်.
မ့ၢ်ပတဲသ့လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးနီၢ်နီၢ်ဧါ. မ့ၢ်သ့ဝဲလီၤ. စီၤဒၤဝံး တဲဝဲလၢ “နဟ့ၣ်လီၤယၤလၢ နတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအကတီၤ, ဒီးနဆီၣ်လီၤနသးန့ၣ် မၤဒိၣ်ထီၣ်ယၤလီၤ.” (၂ ၡမူၤအ့လး ၂၂:၃၆; စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၈:၃၅) ဖဲစီၤဒၤဝံးကွဲးလံာ်အံၤအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကနီၣ်ဘၣ်ဝဲ ဝံၡမူၤအ့လး ဟဲလၢအပၢ်အဟံၣ် ဒ်သိးကဒိးဖှူပှၤလၢ အကကဲထီၣ်ဘၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အစီၤပၤတဂၤလီၤ. စီၤဒၤဝံးန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤအဆံးကတၢၢ်တဂၤလၢ အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဃိးဂၤအကျါလီၤ. ယဟိဝၤယွၤဃုထၢထီၣ် စီၤဒၤဝံးလၢ စီၤပၤစီလူးအလီၢ်လီၤ.—၁ ၡမူၤအ့လး ၁၆:၁, ၁၀-၁၃.
၂. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂ စီၤဒၤဝံးအသးလီၤပလိာ် ဒီးပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ လၢအတဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤ “ဆီၣ်လီၤအသးဒ်သိး အကကွၢ်လီၤတၢ်လၢမူခိၣ် ဒီးလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. ဒုးထီၣ်ထီ ပှၤဘၣ်ဖှီၣ်ဘၣ်ယာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်အကမူၣ်ပူၤ, ပာ်ထီၣ်ထီပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိ . . . ဒ်သိးအကဒုး အိၣ်ဒုးဆိးအီၤ ဒီးပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်” လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၃:၆-၈) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ အဆိကတၢၢ် ပကတဲသကိး တၢ်မၤလိအရ့ဒိၣ်တနီၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ်လီၤ. ဒီးပကထံၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအံၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤဒီး ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်လၢ စီၤပၤစီလူး, ဝံဒၤနံးယ့လး ဒီးယ့ၣ်ၡူးအအိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ ယဟိဝၤယွၤအဒိအတဲာ် ကသ့ဒ်လဲၣ်
၃. ယဟိဝၤယွၤရ့ဒီးပှၤဒ်လဲၣ် ဒီးအဝဲပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်လၢပဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၃ ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ခီဖျိအရ့ဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အတလၢတပှဲၤဘၣ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတူၢ်လိာ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ တကးဒံးဘၣ် အဝဲရ့ပှၤဒ် အတံၤသကိးတံၢ်နီၢ်အသိးလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၅:၁၄) ဒ်သိးပကကဲထီၣ်ဘၣ် အတံၤသကိးအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဆိပှၤ အဃိ အဝဲဟ့ၣ်လီၤအဖိခွါ ထဲတဂၤဧိၤ ဒ်သိးအကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသး လၢပတၢ်ဒဲးဘးအဂီၢ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤလၢ ပဖီခိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ.
၄. ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၄ ပကတဲသကိး ကျဲအဂၤတဘိလၢ ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ်လီၤ. ဒ်တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်တဂၤအသိး ယဟိဝၤယွၤတ့လီၤပှၤဃုာ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ပကဃုထၢတၢ်လၢ ပနီၢ်ကစၢ်လီၤ. အဝဲတ့လီၤပှၤဒ် အဂီၤဒၣ်ဝဲအသိးဒီး ဟ့ၣ်လီၤပှၤတၢ်သဘျ့စ့ၢ်ကီးလီၤ. ပတၢ်ဃုထၢန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤပသးဒီးအီၤန့ၣ် ပတမ့ၢ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပကမၤအတၢ်မၤ ခီဖျိလၢပအဲၣ်အီၤဒီး သးအိၣ်ဒိကနၣ်အီၤအဃိလီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၁၀:၁၂; ယၡါယၤ ၄၈:၁၇, ၁၈) ပစံးဘျုးစံးဖှိၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤဒိၣ်မးလၢ အဝဲပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသး လၢပဖီခိၣ်လီၤ.
ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဖျါထီၣ်လၢ မူခိၣ် ဒီးလၢအကပၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးပှၤလၢ ကပၢဃုာ်တၢ်ဒီးအီၤတနီၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ် ကွၢ်ဝဲမူခိၣ်ကလူးလၢ အနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်ဝဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ်လီၤ. မူခိၣ်ကလူးတနီၤ ဟဲလီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒ် အမူအဒါအိၣ်ဝဲအသိးလီၤ. လၢတၢ်ဂီၤအံၤအပူၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤဝဲ ပှၤတဖၣ်လၢ အတၢ်စိတၢ်ကမီၤလီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၅)
၅. ယဟိဝၤယွၤသိၣ်လိပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလၢကျဲဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ လံာ်ကုခိၣ်တက့ၢ်.)
၅ ဖဲယဟိဝၤယွၤရ့ဒီးပှၤအခါ အဝဲသိၣ်လိပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးလီၤ. ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် ပှၤလၢအကူၣ်တၢ်သ့ ဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ အဝဲသးအိၣ်တူၢ်လိာ်ပှၤဂၤ အတၢ်ထံၣ်တဖၣ်လီၤ. အဒိ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်အခွဲးလၢ အဖိခွါကမၤစၢၤအီၤလၢ ကတ့လီၤတၢ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၈:၂၇-၃၀; ကလီးစဲ ၁:၁၅, ၁၆) ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ် သနာ်က့ အဝဲဟ့ၣ်ဝဲတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ပှၤဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. အဒိ ယဟိဝၤယွၤဃုထၢထီၣ် ယ့ၣ်ၡူးလၢစီၤပၤ လၢအဘီအမုၢ်အပူၤ ဒီးအဝဲဟ့ၣ်လီၤ တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ လၢအမ့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢကပၢဃုာ်တၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူးလီၤ. (လူၤကၣ် ၁၂:၃၂) ယဟိဝၤယွၤသိၣ်လိ ယ့ၣ်ၡူးလၢ ကကဲထီၣ်စီၤပၤဒီး ပှၤလုၢ်တၢ်ခိၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၅:၈, ၉) တကးဒံးဘၣ် အဝဲသိၣ်လိပှၤတဖၣ်လၢ ကပၢဃုာ်တၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူး ဒ်သိးကမၤလၢပှဲၤအမူအဒါအဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤတဖီၣ်ဃံးဒီး မၢဆူၣ်အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်.—လီၣ်ဖျါ ၅:၁၀.
ဖဲပသိၣ်လိပှၤဂၤဒီး ဟ့ၣ်လီၤမူဒါလၢပှၤဂၤအခါ မ့ၢ်ဝဲပကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၆-၇) *
၆-၇. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဟ့ၣ်လီၤမူဒါလၢပှၤဂၤန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ ပပၢ်လၢမူခိၣ်အအိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၆ ပပၢ်လၢအပှဲၤဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတဂၤ အတလိၣ်ဘၣ်ပှၤဂၤ အတၢ်မၤစၢၤဘၣ်. သနာ်က့ အဝဲသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်လၢ ပှၤဂၤကမၤစၢၤအီၤ အဃိ ပကြၢးကွၢ်လိမၤဒိးအီၤ တမ့ၢ်ဧါ. အဒိ နမ့မ့ၢ်ဟံၣ်ခိၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်န့ၣ် ကွၢ်လိယဟိဝၤယွၤ အဒိအတဲာ် ခီဖျိနကပျဲပှၤဂၤလၢ ကမၤစၢၤနၤ ဒီးပှၤဂၤကမၤဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် တဘၣ်ဖီၣ်ဃံးဒီး မၢဆူၣ်အဝဲသ့ၣ်တဂ့ၤ. ဖဲနကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤအခါ တမ့ၢ်ထဲနကမၤဝံၤ နတၢ်မၤအဂီၢ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် နကသိၣ်လိဘၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် အတၢ်နာ်န့ၢ်လီၤသးစ့ၢ်ကီး ကအါထီၣ်ဝဲလီၤ. (ယၡါယၤ ၄၁:၁၀) နမ့မ့ၢ် ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်န့ၣ် နမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၇ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ဝဲ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် အတၢ်ထံၣ်လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၂၂:၁၉-၂၂) မိၢ်ပၢ်သ့ၣ်ဧၢ သုကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤ အဒိအတဲာ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဖဲတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်ထီၣ်အခါ သံကွၢ်နဖိတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးအတၢ်ထံၣ်မ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် မၤထွဲဒ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်ထံၣ်အိၣ်ဝဲ အသိးတက့ၢ်.
၈. ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဝံသးစူၤလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ်ဒီးနီၢ်စၤရါ အဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၈ ကျဲအဂၤတဘိလၢ ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဝံသးစူၤလီၤ. အဒိ ဖဲအခ့အပှၤသံကွၢ်အီၤ ဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်စံၣ်ညီၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဝံသးစူၤလီၤ. ကစၢ်ယွၤဒိကနၣ်န့ၢ်ဝဲ စီၤအၤဘြၤဟၣ်တဲဖျါထီၣ် အတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကမၤဟးဂီၤ ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဂမိရၤန့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၁၈:၂၂-၃၃) ဒီးဆိကမိၣ်ကွၢ် ယဟိဝၤယွၤရ့ဒီး စီၤအၤဘြၤဟၣ်အမါ နီၢ်စၤရါဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲနီၢ်စၤရါသးပှၢ်ထီၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲလၢ အကဒၢထီၣ်အဃိ နီၢ်စၤရါနံၤထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤတသးထီၣ်ဘၣ်အီၤဘၣ်. (၁ မိၤၡ့ ၁၈:၁၀-၁၄) လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ယဟိဝၤယွၤရ့ဒီး နီၢ်စၤရါလၢ တၢ်ပာ်ကဲအပူၤလီၤ.
၉. မိၢ်ပၢ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဒိအတဲာ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၉ မိၢ်ပၢ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်သ့ၣ်ဧၢ နမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဒိအတဲာ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပှၤလၢအအိၣ်လၢ နဖီလာ်တဖၣ် မ့ၢ်တတူၢ်လိာ် နတၢ်ဆၢတဲာ်ဘၣ်န့ၣ် နကမၤဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်နကဘှီဘၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်ထံၣ်တဘျီဃီဧါ. မ့တမ့ၢ် နကနၢ်ပၢၢ်စၢၤအဝဲသ့ၣ် အတၢ်ထံၣ်ဧါ. ဖဲနကွၢ်လိာ်မၤဒိး ယဟိဝၤယွၤအဒိအတဲာ်အခါ နဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ အဘျုးအဖှိၣ်လီၤ. ပတဲသကိးတ့ၢ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်အဒိအတဲာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် သ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ခဲအံၤ ဒ်သိးပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသးကသ့အဂီၢ် ပကတဲသကိး ပှၤအဒိအတဲာ်တနီၤ လၢလံာ်စီဆှံအပူၤလီၤ.
ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဂၤအဒိအတဲာ်န့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤသ့လဲၣ်
၁၀. ယဟိဝၤယွၤသူဝဲ ပှၤဂၤအဒိအတဲာ်တနီၤလၢ ကသိၣ်လိပှၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၀ ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် ပှၤဟံးစုနဲၣ်ကျဲတၢ် လၢအဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤ ဒ်သိးကသိၣ်လိပှၤအဂီၢ် အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤဂၤအဒိအတဲာ်တနီၤလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤလီၤ. (ယၡါယၤ ၃၀:၂၀, ၂၁) ဖဲပဆိကမိၣ်ထံ ပှၤတနီၤအဂ့ၢ်လၢ လံာ်စီဆှံပူၤအခါ ပမၤလိဘၣ် ပှၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ အမ့ၢ်တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပမၤလိဘၣ်စ့ၢ်ကီး ပှၤလၢ အတပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၃၇; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၁၁.
၁၁. စီၤစီလူးအဒိအတဲာ် လၢအတဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၁ ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီး စီၤပၤစီလူးန့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲအသးစၢ်အခါ အဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလီၤ. စီၤစီလူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အမၤတၢ်တသ့ ခဲလၢာ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် အဝဲဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ် မူဒါအသီတဖၣ် တန့ၢ်လၢလၢပှဲၤပှဲၤဘၣ်. (၁ ၡမူၤအ့လး ၉:၂၁; ၁၀:၂၀-၂၂) လၢခံ စီၤစီလူးပာ်ထီၣ်ထီအသး ဒီးတၢ်လၢအတကြၢးမၤဝဲန့ၣ် အမၤဘၣ်ဝဲလီၤ. အဝဲကဲထီၣ် စီၤပၤဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲပာ်ထီၣ်ထီအသးလီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်အသးတဘျီဖဲ အဝဲဘၣ်အိၣ်ခိးဝဲ ဝံၡမူၤအ့လးအခါန့ၣ် အတၢ်ဝံသးစူၤ လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. လၢအဝဲကဘၣ် ဆီၣ်လီၤသးအလီၢ် ဒီးနာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤလၢ ကမၤန့ၢ်တၢ်လၢ အပှၤဂီၢ်မုၢ်အဂီၢ်န့ၣ် အဝဲမၤတၢ်လၢအတဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအသးဘၣ်လီၤ. ဒီးစီၤစီလူးတအိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကလုၢ်ထီၣ်တၢ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲလဲၤလုၢ်ထီၣ်တၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲလီၤ. အမၤဝဲဒ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤလၢၤဘၣ် ဒီးသုးကွံာ်အီၤလၢ စီၤပၤအလီၢ်လီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၁၃:၈-၁၄) ပမ့ၢ်ဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အပူၤန့ၣ် ပကမ့ၢ်ပှၤလၢအကူၣ်တၢ်သ့ ဒီးဟးဆှဲးတၢ်လၢ ပတကြၢးမၤဘၣ်တဖၣ်လီၤ.
၁၂. စီၤဒၤနံးယ့လး ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးဒ်လဲၣ်.
၁၂ စီၤစီလူးအဒိအတဲာ်လၢ အတဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လံန့ၣ်လီၤ. ဒီးခဲအံၤ ပကတဲသကိးက့ၤ ဝံဒၤနံးယ့လး အတၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤဒၤနံးယ့လးန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးတဂၤ ဒီးဃုကွၢ်ဝဲယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ထီဘိလီၤ. အဒိ ဖဲယဟိဝၤယွၤသူဝဲ စီၤဒၤနံးယ့လးလၢ ကတဲဖျါထီၣ်ဝဲ စီၤပၤနဘူၤကးန့စၢ် အတၢ်မံမီၢ် အခီပညီအခါ အဝဲတပျဲလၢ ပှၤဂၤကမၤလၤကပီၤအီၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲဟ့ၣ်ဝဲတၢ်လၤကပီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ခဲလၢာ်လီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၂:၂၆-၂၈) ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် မ့ၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဒီးပတၢ်လဲၤခီဖျိလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤန့ၣ် ပကဘၣ်တူၢ်လိာ်လၢ ပမၤတၢ်ခဲလၢာ်သ့ ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤပှၤအဃိလီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၄:၁၃) ဖဲပအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်အံၤအခါ မ့ၢ်ဝဲပကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ်လီၤ. ပကွၢ်လိမၤဒိးအီၤ သ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၃. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤ ဖဲ ယိၤဟၣ် ၅:၁၉, ၃၀ အပူၤန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသးဒ်လဲၣ်.
၁၃ ယ့ၣ်ၡူး မ့ၢ်ယွၤအဖိခွါလၢ အလၢအပှဲၤတဂၤ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသန့ၤအသးဒီး ယဟိဝၤယွၤထီဘိလီၤ. (ဖး ယိၤဟၣ် ၅:၁၉, ၃၀ တက့ၢ်.) ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အပၢ်အစိအကမီၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးအီၤလီၤ. ဖဲ ယိၤဟၣ် ၅:၁၉ န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ဖိခွါမၤဒၣ်တၢ်တသ့ဘၣ် နီတမံၤဘၣ်. မၤဝဲသ့ထဲ တၢ်လၢအထံၣ်လၢ ပၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.” လၢတၢ်ဒိကနၣ် ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤ ယ့ၣ်ၡူးတူၢ်လိာ်ဝဲလၢ အမၤတၢ်တသ့ခဲလၢာ်ဘၣ် ဒီးပာ်ကဲဝဲအပၢ် အတၢ်စိတၢ်ကမီၤလီၤ.
ယ့ၣ်ၡူးဆီၣ်လီၤအသး ဒီးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အတအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲး တၢ်ယာ်လၢ အကဆၢတဲာ်တၢ်ခဲလၢာ်ဘၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၄)
၁၄. ဖဲပှၤသံကွၢ်ယ့ၣ်ၡူး တၢ်လၢအဝဲဟ့ၣ်ဝဲ တသ့ဘၣ်အခါ အဝဲစံးဆၢက့ၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၄ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဖဲစီၤယၤကိာ်ဒီးစီၤယိၤဟၣ် အမိၢ်လဲၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးအအိၣ်ဒီး ဃ့န့ၢ်တၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တသ့ဘၣ်အခါ ယ့ၣ်ၡူးစံးဆၢက့ၤဝဲဒ်လဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူးစံးဆၢက့ၤလၢ ထဲယပၢ်အိၣ်လၢ မူခိၣ်တဂၤဧိၤ ဆၢတဲာ်ဝဲလၢ မတဂၤကဆ့ၣ်နီၤလၢ ယစုထွဲဒီးယစုစ့ၣ်လၢ ဘီမုၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၀:၂၀-၂၃) ယ့ၣ်ၡူးဆီၣ်လီၤအသး ဒီးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အတအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကဆၢတဲာ်တၢ်ခဲလၢာ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ တဟ့ၣ်အီၤအခွဲးအယာ်လၢ ကမၤဝဲန့ၣ် အဝဲတမၤဝဲနီတဘျီဘၣ်. (ယိၤဟၣ် ၁၂:၄၉) ပကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
ပကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ကသ့ဒ်လဲၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၅-၁၆) *
၁၅-၁၆. ပမၤထွဲလံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဖဲ ၁ ကရံၣ်သူး ၄:၆ န့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၅ ပကွၢ်လိာ်မၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ်ခီဖျိ ပမၤထွဲလံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဖဲ ၁ ကရံၣ်သူး ၄:၆ အပူၤလီၤ. ဖဲန့ၣ်တဲဝဲ “လၢသု သုတဆိကမိၣ် တၢ်လၢတၢ်ကွဲး အသးအဖီခိၣ်တဂ့ၤ.” အဃိ ဖဲပှၤဂၤမ့ၢ်ဟဲဃ့ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢပအိၣ်အခါ ပတအဲၣ်ဒိးစံးဆၢအဝဲသ့ၣ် ဒ်ပတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဝဲအသိးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပကြၢးဟ့ၣ်ကူၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကမၤထွဲလံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးလံာ်လဲၢ်လၢ ပတၢ်ကရၢကရိ ထုးထီၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢ ပတသ့ၣ်ညါ တၢ်ကိးမံၤဒဲးဘၣ်. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်အံၤန့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးပတူၢ်လိာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်န့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤထီဘိလီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၅:၃, ၄.
၁၆ ပမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ တကးဒံးဘၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသးသ့လၢ ကျဲအါဘိလီၤ. ဒ်သိးပကသးခုဒီး ပကအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိး ဒီးပှၤဂၤအဂီၢ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသး မၤစၢၤပှၤကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ခဲအံၤပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤလီၤ.
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလဲၣ်
၁၇. ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အသးခုလဲၣ်.
၁၇ ဖဲပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအခါ ပကသးခုလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ပမ့ၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢ ပမၤတၢ်တသ့ကိးမံၤဒဲးဘၣ်န့ၣ် ဖဲပှၤဂၤမၤန့ၢ်တၢ်လၢပဂီၢ်အခါ ပကစံးဘျုးစံးဖှိၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒီးပကသးခုလီၤ. အဒိ ဘၣ်တဘျီ ယ့ၣ်ၡူးမၤဘျါဝဲ ပှၤဘၣ်တၢ်ဆါအၢအဂၤ ၁၀ လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လၢအဝဲသ့ၣ်အကျါ ထဲတဂၤဧိၤ ဟဲက့ၤလၢယ့ၣ်ၡူးအအိၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ တၢ်ဆါအၢအံၤ ပှၤမၤဘျါဝဲတသ့ နီတဂၤဘၣ် ဒီးယ့ၣ်ၡူးမၤဘျါန့ၢ်အီၤအဃိ အဝဲဟဲက့ၤ စံးဘျုးစံးဖှိၣ်က့ၤဝဲ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးတဂၤအံၤ စံးဘျုးစံးဖှိၣ်က့ၤဝဲ ပှၤလၢအမၤစၢၤအီၤ ဒီးအဝဲစံးထီၣ်ပတြၢၤ ကစၢ်ယွၤလီၤ.—လူၤကၣ် ၁၇:၁၁-၁၉.
၁၈. တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကရ့ဒီးပှၤဂၤဒ်လဲၣ်. (ရိမ့ၤ ၁၂:၁၀)
၁၈ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ရ့ဘၣ်ဒီးပှၤဂၤညီထီၣ် ဒီးအတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးပှၤဂၤစ့ၢ်ကီး ဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်သးခုလဲၣ်. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤဂၤအိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ် ဒီးနာ်န့ၢ်ပှၤဂၤလီၤ. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ် ဖဲပှၤဂၤမၤတၢ် ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်အခါ ပသးခုစၢၤအဝဲသ့ၣ် ဒီးဖဲပှၤဂၤဒိးန့ၢ်ဘၣ် မူဒါသီအခါ ပလဲၤဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဒီး စံးပတြၢၤအဝဲသ့ၣ်လီၤ.—ဖး ရိမ့ၤ ၁၂:၁၀ တက့ၢ်.
၁၉. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးလဲၣ်.
၁၉ မ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အပာ်ထီၣ်ထီအသးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တစံးပတြၢၤပှၤဂၤဘၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးထဲလၢ ပှၤဂၤကစံးပတြၢၤအီၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ထိၣ်သတြီၤအသးဒီး ပှၤဂၤဒီး အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးလၢ အကဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤဂၤလီၤ. လၢကဟ့ၣ်ပှၤဂၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အလီၢ် အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးလၢ “ပှၤဂၤကမၤဒ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်ဘၣ်သးအသိးလီၤ.” ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ပှၤလၢအရ့ဒိၣ် ဒီးပှၤဂၤမၤတၢ် မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၢ်ဒံးအီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်သူၣ်က့ၣ်သးက့ၣ်ဝဲလီၤ. (ကလၤတံ ၅:၂၆) ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပှၤရ့ဒီးအဝဲသ့ၣ် တမုာ်ဘၣ်. ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလီၤပသးလၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးဒ်အံၤန့ၣ် ပကဘၣ်ဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒ်သိးပက ‘လဲလိာ်ကွံာ် ပတၢ်ဆိကမိၣ် လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့’ အဂီၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်အံၤန့ၣ် ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်အံၤ တဒိၣ်စိလၢ ပဖီခိၣ်လၢၤဘၣ်.—ရိမ့ၤ ၁၂:၂, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.
၂၀. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလဲၣ်.
၂၀ ပသးခုဒိၣ်မးလၢ ယဟိဝၤယွၤပာ်လီၤန့ၢ်ပှၤ အဒိအတဲာ်လီၤ. ပထံၣ်ဘၣ် အတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဖဲအရ့ဒီးအခ့အပှၤတဖၣ်အခါလီၤ. ဒီးပအဲၣ်ဒိး ကွၢ်လိမၤဒိးအီၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပအဲၣ်ဒိးကွၢ်လိမၤဒိး ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်တနီၤ လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ လၢအလဲၤတၢ်ဒီးယဟိဝၤယွၤ လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဃိ မ်ပကဟ့ၣ်တၢ်လၤကပီၤဒီး တၢ်စံးပတြၢၤယဟိဝၤယွၤ လၢအကြၢးဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ထီဘိန့ၣ်တက့ၢ်. (လီၣ်ဖျါ ၄:၁၁) မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ပှၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအဃိ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးထီဘိန့ၣ် ပကကဲထီၣ်ပှၤလၢ အလဲၤတၢ်ဒီးယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၂၃ မၤထွဲယွၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ
^ လံာ်အဆၢ. 5 ပှၤလၢအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသး န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအသးကညီၤတၢ် ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်ဒိသူၣ်ဒိသးလီၤ. အဃိ ပတဲသ့လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအဂီၢ် ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ ယဟိဝၤယွၤအဒိအတဲာ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပကမၤလိဘၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလၢ စီၤပၤစီလူး, ဝံဒၤနံးယ့လးဒီး ယ့ၣ်ၡူးအဒိ အတဲာ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 58 တၢ်တဲဖျါထီၣ် တၢ်ဂီၤအခီပညီ– တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဂၤ ဟံးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကသိၣ်လိဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤ ကဖီၣ်ထီၣ်ဝဲမူဒါ လၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဟီၣ်ကဝီၤတဖၣ်လီၤ. လၢခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤအံၤ ကမၤလၢပှဲၤဝဲအမူဒါဒ်လဲၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အံၤ တဖီၣ်ဃံးဒီးမၢဆူၣ်အီၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲပျဲဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤအံၤလၢ ကမၤလၢပှဲၤမူဒါအံၤ လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 62 တၢ်တဲဖျါထီၣ် တၢ်ဂီၤအခီပညီ– ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤသံကွၢ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ မ့ၢ်အဝဲလဲၤတၢ်ဖျီအမူးလၢ ပှၤမၤအီၤလၢ သရိာ်ပူၤန့ၣ် ကသ့ဧါ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အံၤ တတဲဖျါထီၣ် အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ထံၣ်ဘၣ် လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ဒုးနဲၣ်အီၤ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ်လီၤ.
