ခီ​ဆူ​ ​တၢ်​ဂ့ၢ်​မိၢ်​ပှၢ်

လဲၤတလၢတုၤလၢ တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီတဖၣ်

တၢ်မၤလိ ၃၂

မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် နတၢ်နာ် လၢတၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်အဖီခိၣ်တက့ၢ်

မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် နတၢ်နာ် လၢတၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်အဖီခိၣ်တက့ၢ်

“တၢ်နာ်​န့ၣ်​ . . . မ့ၢ်ဝဲ တၢ်အုၣ်​အသး​လၢ တၢ်​လၢ​န​တထံၣ်​​​ဘၣ်​တဖၣ်​န့ၣ်​ အိၣ်​​ဝဲ​နီၢ်ကီၢ်​လီၤ.”—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၁.

တၢ်သးဝံၣ် ၁၁ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​တဖၣ်​ စံးထီၣ်​ပတြၢၤ​ယွၤ

တၢ်​မၤလိ​အံၤ အ​တၢ်​တိာ်ပာ် *

၁. န​မၤလိ​ဘၣ်​ ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အဂ့ၢ်​ဒ်လဲၣ်.

န​မ့ၢ်​ဒိၣ်ထီၣ်​​​ဘၣ်​လၢ တၢ်မ့ၢ်​တၢ်တီ​အ​ပူၤ​န့ၣ်​ ​​ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ ဖဲ​န​နီၢ်ဆံး​ခါ​န့ၣ်​ န​က​မၤလိ​ဘၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဂ့ၢ်​လီၤ. န​မၤလိ​​​ဘၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​မ့ၢ် တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်, အ​​ဝဲ​အိၣ်ဒီး​တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​တဖၣ်​ ဒီး​အ​​ဝဲ​က​မၤ​ကဲထီၣ်​ ဟီၣ်ခိၣ်​အံၤ​လၢ ပၤရဒံစူး​လီၤ.—၁ မိၤၡ့ ၁:၁; မၤတၢ် ၁၇:၂၄-၂၇.

၂. ပှၤလၢ​အ​နာ်ဝဲ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်​န့ၣ်​ ပှၤ​ထံၣ်​အဝဲသ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤ​အါ​ဒံ​အါဂၤ တ​နာ်​ဝဲဒၣ်​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​အိၣ်ဘၣ်​ ဒီး​တ​နာ်​စ့ၢ်ကီး​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​တ့​​လီၤ​တၢ်​ကိးမံၤ​ဒဲး​ဘၣ်. လၢ​တၢ်န့ၣ်​အလီၢ် အဝဲသ့ၣ်​နာ်​ဝဲဒၣ်​လၢ သးသမူ​အ​တၢ်​လဲလိာ်သး​န့ၣ်​ ဟဲ​ကဲထီၣ်​အသး တဆီ​​​ဘၣ်​တဆီ​န့ၣ်​လီၤ. ပှၤ​တနီၤ​လၢ အ​နာ်​တၢ်​သ့ၣ်​တဖၣ်​န့ၣ်​ မ့ၢ်​ပှၤ​ကူၣ်​​​ဘၣ်​ကူၣ်သ့​လီၤ. ဒီး​ပှၤ​စဲအ့ၣ်​ဖိ​တဖၣ်​ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​​ဝဲ​လၢ လံာ်စီဆှံ​တဲ​တၢ်န့ၣ်​အ​ကမၣ်​ ဒီး​ပှၤလၢ​အ​နာ်ဝဲ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​န့ၣ်​ မ့ၢ်​ပှၤလၢ အ​တၢ်​ကူၣ်​​​ဘၣ်​ကူၣ်သ့​တအိၣ်, အ​တ​ဖၠဲး​ဘၣ်​ ဒီး​ပှၤ​နာ်​တၢ်​ညီ​တဖၣ်​လီၤ.

၃. ​​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​အရ့ဒိၣ်​လၢ ပ​က​​​ဘၣ်​မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​ ပ​တၢ်နာ် လၢ​ပ​နီၢ်ကစၢ်​လဲၣ်.

ပှၤ​ကူၣ်​​​ဘၣ်​ကူၣ်သ့ အ​တၢ်​ထံၣ်​တဖၣ်​ မ့ၢ်​အ​ဒိၣ်စိ​လၢ​ပ​ဖီခိၣ်​ ဒ်သိး​ပ​တ​နာ် လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​မ့ၢ် ပ​တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​​​ဘၣ်​န့ၣ်​ဧါ. တၢ်​စံးဆၢ​န့ၣ်​ က​ဒိးသန့ၤ​ထီၣ်​အသး​လၢ ​​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​နာ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​မ့ၢ် ပ​တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​လဲၣ်န့ၣ်​လီၤ. ပ​နာ်​လၢ​တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်​န့ၣ်​ ခီဖျိ​လၢ ပှၤ​တဲ​​​ဘၣ်​ပှၤ​အဃိ​ဧါ မ့တမ့ၢ် ခီဖျိ​လၢ ပ​ဃု​သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ​လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး လၢ​ပ​နီၢ်ကစၢ်​အဃိ​ဧါ. (၁ ကရံၣ်သူး ၃:၁၂-၁၅) ပ​ကဲထီၣ်​ ယဟိဝၤ​ပှၤအုၣ်​အသး​တဂၤ မ့ၢ်​ယံာ်​ထဲလဲၣ်​ သနာ်က့ ပ​က​​​ဘၣ်​ဆဲး​မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​ ပ​တၢ်နာ်​လီၤ. ပ​မ့ၢ်​မၤ​ဒ်​န့ၣ်​မး ပ​တ​​ဘၣ်​တၢ်လံၣ်​န့ၢ်​လီန့ၢ်​ပှၤ ခီဖျိ​လၢ “ဟီၣ်ခိၣ်​အ​တၢ်​ကူၣ်သ့ ဒီး​တၢ်လီ​တၢ်ဝ့ၤ ကလီ​ကလီ” လၢ​အဝဲသ့ၣ်​တဲ​​ဝဲ​လၢ လံာ်စီဆှံ​တဲ​တၢ်​ကမၣ်​န့ၣ်​လီၤ. (ကလီးစဲ ၂:၈; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၆) လၢ​တၢ်​မၤလိ​အံၤ​အ​ပူၤ ပ​က​တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်​တနီၤ​လၢ က​မၤစၢၤ​ပှၤလီၤ. (၁) ​​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပှၤ​အါဂၤ​တ​နာ်​​ဝဲ​လၢ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်​လဲၣ်, (၂) န​ဒုးအိၣ်​ထီၣ်​ န​တၢ်​နာ်န့ၢ် န​တၢ်​​ဘၣ်​တ့ ကစၢ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ က​သ့​ဒ်လဲၣ်​ ဒီး (၃) န​ဆဲး​ပၢၤဃာ် န​တၢ်နာ်​က​သ့​ဒ်လဲၣ်.

ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပှၤ​အါဂၤ​တ​နာ်​​ဝဲ​လၢ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်​လဲၣ်

၄. ဒ် ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၁ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​​ဝဲ​အသိး တၢ်နာ်​နီၢ်နီၢ်​န့ၣ်​ ဒိးသန့ၤ​ထီၣ်​အသး​လၢ တၢ်မနုၤ​လဲၣ်.

ပှၤ​တနီၤ​ဆိကမိၣ်​​​ဝဲ​လၢ တၢ်​လၢ​ပ​နာ်​အီၤ​န့ၣ်​ တလိၣ်​လၢ က​​ဘၣ်​အိၣ်​ဒီး​တၢ်​အုၣ်သး​ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ လံာ်စီဆှံ​တဲ​​ဝဲ​လၢ ပှၤလၢ​အ​နာ်​တၢ်​ဒ်အံၤ​န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​တအိၣ်​ဒီး တၢ်နာ်​နီၢ်နီၢ်​ဘၣ်. (ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၁ တက့ၢ်.) လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​​ဝဲ​လၢ တၢ်နာ်​န့ၣ်​ ဒိးသန့ၤ​ထီၣ်​အသး​လၢ တၢ်​အုၣ်သး​အ​ဖီခိၣ်​လီၤ. အဒိ, ယဟိဝၤ​ယွၤ, ယ့ၣ်ၡူး ဒီး​ယွၤ​အ​ဘီမုၢ်​န့ၣ်​ ပ​ထံၣ်​အီၤ​တ​သ့​ဘၣ်​ သနာ်က့ တၢ်​သ့ၣ်​တဖၣ်​အံၤ​အိၣ်​​ဝဲ​န့ၣ်​ တၢ်အုၣ်သး​အိၣ်ဝဲ အ​နီၢ်ကီၢ်​လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၃) ပှၤ​စဲအ့ၣ်​ဖိ​လၢ​အမ့ၢ် ယဟိဝၤ​ပှၤအုၣ်​အသး​တဂၤ တဲ​​ဝဲ​ဒ်အံၤ “ယဟိဝၤ​ပှၤအုၣ်​အသး​တဖၣ်​န့ၣ်​ တမ့ၢ်​ပှၤလၢ အ​နာ်​မူ​သူ​တၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဃး​ဒီး စဲအ့ၣ်​အ​တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ​သ့ၣ်​တဖၣ်​န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ တ​ကွၢ်ကပာ်​​​ဝဲ​စ့ၢ်ကီး​ဘၣ်.”

၅. ​​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပှၤ​အါဂၤ တ​နာ်​​ဝဲ​လၢ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်​လဲၣ်.

ပ​က​သံကွၢ်​​​ဘၣ်​လၢ ‘တၢ်​အုၣ်သး​မ့ၢ်​အိၣ်​​ဝဲ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​တ့လီၤ တၢ်​ခဲလၢာ် သနာ်က့ ​​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပှၤ​အါဂၤ​တ​နာ်​​ဝဲ​​​ဘၣ်​လဲၣ်.’ ခီဖျိ​လၢ ပှၤ​တနီၤနီၤ​တ​ဃု​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ တၢ်​အုၣ်သး​လၢ အ​နီၢ်ကစၢ်​​​ဘၣ်​အဃိ​လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​ခွါ​ရီဘၢၤ တဲ​​ဝဲ​လၢ “လၢ​ကၠိ​န့ၣ်​ ပှၤ​တ​သိၣ်လိ ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​​ဘၣ်​တ့​အဂ့ၢ်​​​ဘၣ်​အဃိ ယ​တ​နာ်​လၢ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲ​ယ​သးအိၣ်​အ​နံၣ်​ ၂၀ ဘျဲၣ်​အခါ​မး ယ​တဲသကိး​​​ဘၣ်​တၢ်​ဒီး ယဟိဝၤ​ပှၤအုၣ်​အသး​တဖၣ်​အဃိ ယ​မၤလိ​န့ၢ် တၢ်​အုၣ်သး​တဖၣ်​လၢ လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ ဒီး​ယ​နာ်​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​တ့​​လီၤ​တၢ် ကိးမံၤ​ဒဲး​လီၤ.” *—ကွၢ်​တၢ်လွံၢ်နၢၣ်​လၢ​အမ့ၢ် “ တၢ်​ကစီၣ်​အရ့ဒိၣ်​ လၢ​မိ​ပါ​တဖၣ်​အဂီၢ်” တက့ၢ်.

၆. ​​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပှၤ​တနီၤ​တ​နာ်​​ဝဲ​လၢ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်​လဲၣ်.

ပှၤ​တနီၤ​တ​နာ်​​ဝဲ​လၢ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်​တဲ​​ဝဲ​လၢ အမ့ၢ်​ထံၣ်​လၢ​အ​မဲာ်ချံ​မး က​နာ်​​ဝဲ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ အ​နီၢ်ကီၢ်​န့ၣ်​ တၢ်​လၢ​အဝဲသ့ၣ်​ တထံၣ်​​​ဝဲ​တဖၣ်​ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်​နာ်​​ဝဲ​လၢ အ​အိၣ်​သပှၢ်တၢၢ်​လီၤ. အဒိ, ဒ်သိး​ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်​အ​တၢ်​ထုးဃၢ​န့ၣ်​ ပှၤ​တထံၣ်​လၢ​ပှၤ​မဲာ်ချံ​ဘၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤ​နာ်​​ဝဲ​လၢ အ​အိၣ်​သပှၢ်​ကတၢၢ်​လီၤ. ပှၤလၢ​အ​နာ်​တၢ်​ဒ်အံၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ “တၢ်အုၣ်​အသး​လၢ တၢ်​လၢ​န​တထံၣ်​​​ဘၣ်​တဖၣ်​န့ၣ်​ အိၣ်​​ဝဲ​နီၢ်ကီၢ်​လီၤ.” (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၁) ဒ်သိး​ပ​က​သ့ၣ်ညါ​ထီၣ်​ တၢ်​အုၣ်သး​သ့ၣ်​တဖၣ်​အံၤ​အဂီၢ် ပ​က​​​ဘၣ်​ဟံးန့ၢ်​တၢ်​ဆၢကတီၢ် ဒီး​ထဲးဂံၢ်​ထဲးဘါ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤ​အါတက့ၢ်​န့ၣ်​ တ​အဲၣ်ဒိး​ထဲးဂံၢ်​ထဲးဘါ​ဒီး ဃု​သ့ၣ်ညါ​​​ဝဲ​ဘၣ်. ပှၤလၢ​တ​ဃု​သ့ၣ်ညါ တၢ်​အုၣ်သး​တဖၣ်​အံၤ​လၢ အ​နီၢ်ကစၢ်​​​ဘၣ်​န့ၣ်​ က​တဲ​​ဝဲ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​တအိၣ်​ဘၣ်.

၇. မ့ၢ်​ပှၤ​ကူၣ်​​​ဘၣ်​ကူၣ်သ့​ခဲလၢာ် နာ်​​ဝဲ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​တ့​​လီၤ​တၢ်​ခဲလၢာ်​ဧါ. တဲဖျါ​ထီၣ်​တက့ၢ်.

ခီဖျိ​လၢ ပှၤ​စဲအ့ၣ်​ဖိ​တနီၤ ဃု​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​အဃိ အဝဲသ့ၣ်​နာ်​​ဝဲ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​တ့​​လီၤ​ဝဲ မူဟီၣ်​ကယၢ​တဖၣ်​လီၤ. * ဒ်​ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​ခွါ ရီဘၢၤ​အသိး ပှၤ​တနီၤ​တ​နာ်​​ဝဲ​လၢ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်​လၢ​အဝဲသ့ၣ်​တ​မၤလိ​​​ဘၣ်​ဝဲ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​အဂ့ၢ်​လၢ ဖၠၣ်စိမိၤ​ကၠိ​​​ဘၣ်​အဃိ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤ​စဲအ့ၣ်​ဖိ​အါဂၤ သ့ၣ်ညါ​ထီၣ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဂ့ၢ် ဒီး​အဲၣ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ​လီၤ. ပတၢ်​ကူၣ်​​​ဘၣ်​ကူၣ်သ့​အိၣ်​မ့ၢ်ဂ့ၤ, တအိၣ်​​​ဘၣ်​မ့ၢ်ဂ့ၤ ဒ်​ပှၤ​စဲအ့ၣ်​ဖိ​အါဂၤ မၤ​​ဝဲ​အသိး ပ​​ဝဲ​သ့ၣ်​ခဲလၢာ် ပ​က​​​ဘၣ်​မၤ​ဒိၣ်ထီၣ်​ ပ​တၢ်နာ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ​လီၤ. ပ​တၢ်နာ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ်​ ပှၤ​ဒုးအိၣ်​ထီၣ်​န့ၢ်​ပှၤ​တ​သ့​ဘၣ်.

န​မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​ န​တၢ်နာ် လၢ​တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အ​ဖီခိၣ်​ က​သ့​လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်

၈-၉. (က) ခဲအံၤ ပ​က​တဲသကိး တၢ်​သံကွၢ်​မနုၤ​လဲၣ်. (ခ) ပ​မ့ၢ်​မၤလိ​တၢ်​​ဘၣ်​တ့​အဂ့ၢ်​န့ၣ်​ က​ကဲဘျုး​လၢ ပဂီၢ်​ဒ်လဲၣ်.

န​မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​ န​တၢ်နာ် လၢ​တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အ​ဖီခိၣ်​ ကသ့​လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်. ပ​ကကွၢ်​သကိး ကျဲ​လွံၢ်​ဘိ လၢ​က​မၤစၢၤ​ပှၤလီၤ.

ဃု​သ့ၣ်ညါ​တၢ်​​ဘၣ်​တ့​အဂ့ၢ်​တက့ၢ်. န​မၤ​ဒိၣ်ထီၣ်​ န​တၢ်နာ်​လၢ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အ​ဖီခိၣ်​ သ့​ခီဖျိ န​ကွၢ်​ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ, တၢ်မုၢ်​တၢ်ဘိ ဒီး​ဆၣ်​တဖၣ်​လီၤ. (စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၁၉:၁; ယၡါယၤ ၄၀:၂၆) န​ဃု​သ့ၣ်ညါ​တၢ်​သ့ၣ်​တဖၣ်​အံၤ မ့ၢ်​အါ​န့ၣ်​ န​က​နာ်​သပှၢ်တၢၢ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​မ့ၢ်​တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​လီၤ. လံာ်လဲၢ်​လၢ​ပ​တၢ်​ကရၢကရိ ထုးထီၣ်​​​ဝဲ​တဖၣ်​န့ၣ်​ တဲဖျါ​ထီၣ်​ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​​ဘၣ်​တ့​အဂ့ၢ်​အကျိၤ လၢ​ကျဲ​အါဘိ​လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ​သ့ၣ်​တဖၣ်​ မ့ၢ်​ကီ​လၢ န​က​နၢ်ပၢၢ်​အီၤ​သနာ်က့ တ​​ဘၣ်​ကွၢ်ကပာ်​အီၤ​တဂ့ၤ. ဃု​သ့ၣ်ညါ​အီၤ မူာ်မူာ်​နီၢ်နီၢ်​တက့ၢ်. နုာ်​​လီၤ​ကွၢ် jw.org တၢ်ဂီၤမူ​ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​​ဘၣ်​တ့​အဂ့ၢ်​လၢ ပ​ကွၢ်​​​ဘၣ်​အီၤ​လၢ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ဖးဒိၣ်​န့ၣ်​တက့ၢ်.

၁၀. ဟ့ၣ်​တၢ်​အဒိ​လၢ အ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ လၢ​တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်​​ဝဲ​န့ၣ်​တက့ၢ်. (ရိမ့ၤ ၁:၂၀)

၁၀ ဖဲ​န​ဃု​သ့ၣ်ညါ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​အဂ့ၢ်​အခါ ပာ်သူၣ်​ပာ်သး တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အဂ့ၢ်​တက့ၢ်. (ဖး ရိမ့ၤ ၁:၂၀ တက့ၢ်.) အဒိ, မုၢ်​အ​တၢ်​ကပီၤ​ဒီး အ​တၢ်ကိၢ်​န့ၣ်​ အရ့ဒိၣ်​​​ဝဲ​လၢ တၢ်​သးသမူ​လၢ ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ​အဂီၢ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ မုၢ်​အယဲၤ​တနီၤ​န့ၣ်​ အ​မၤ​ဘၣ်ဒိ​ပှၤ​သ့​လီၤ. အဃိ ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ​တဖၣ်​ လိၣ်​​ဘၣ်​တၢ်​ဒီသဒၢ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ​တဖၣ်​ က​မၤ​န့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်​ဒီသဒၢ​ဖဲလဲၣ်. ဂာ်သဝံ​အ​ကထြၢ​တဖၣ်​လၢ အ​အိၣ်​ဝး​တရံး ဟီၣ်ခိၣ်​ဖျၢၣ်​န့ၣ်​ ဒီသဒၢ​ပှၤလၢ မုၢ်​အယဲၤ​တဖၣ်​လၢ အ​မၤ​ဘၣ်ဒိ​ပှၤ​သ့​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​မုၢ်​အယဲၤ​လၢ အ​မၤ​ဘၣ်ဒိ​တၢ်​တဖၣ်​ ဟဲ​ဆူၣ်​ထီၣ်​အခါ ဂာ်သဝံ​အ​ကထြၢ​တဖၣ်​စ့ၢ်ကီး ဒီသဒၢ​ပှၤ​ဒိၣ်ထီၣ်​လီၤ. အဃိ​တၢ်​သ့ၣ်​တဖၣ်​အံၤ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​​ဝဲ​လၢ ပှၤလၢ​အ​ရဲၣ်ကျဲၤ ပာ်စၢၤ​တၢ်အိၣ်​ဝဲ ဒီး​အ​​ဝဲ​မ့ၢ် တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ် လၢ​အပှဲၤ​ဒီး တၢ်အဲၣ်​တၢ်ကွံ ဒီး​တၢ်​ကူၣ်သ့​နီၢ်နီၢ် တမ့ၢ်​​​ဘၣ်​ဧါ.

၁၁. န​ဃုထံၣ်​န့ၢ် တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ လၢ​က​မၤစၢၤ​နၤ ဒ်သိး န​တၢ်နာ်​ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​​ဘၣ်​တ့​အဂ့ၢ် က​အါထီၣ်​အဂီၢ် က​သ့​ဖဲလဲၣ်. (ကွၢ်​တၢ်လွံၢ်နၢၣ်​ “ တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ​လၢ က​မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​ န​တၢ်နာ်​လၢ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အ​ဖီခိၣ်” တက့ၢ်.)

၁၁ တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ လၢ​က​မၤစၢၤ​နၤ ဒ်သိး န​တၢ်နာ်​ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​​ဘၣ်​တ့​အဂ့ၢ် က​အါထီၣ်​အဂီၢ် န​ကွၢ်​လၢ Watch Tower Publications Index ဒီး​ဃု​သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ​လၢ jw.org အ​ပူၤ​သ့​လီၤ. န​စးထီၣ်​ဃုကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ ဒီး​တၢ်ဂီၤမူ​လၢ အခိၣ်တီ​မ့ၢ်ဝဲ “တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်ဧါ” န့ၣ်​လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ​သ့ၣ်​တဖၣ်​အံၤ အိၣ်​​ဝဲ​ဖုၣ်ကိာ်​ဖိ ဒီး​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ ဒီး​တၢ်မုၢ်​တၢ်ဘိ​တဖၣ်​အဂ့ၢ် လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​လီၤ. တကး​ဒံးဘၣ်​ အ​တဲဖျါ​ထီၣ်​စ့ၢ်ကီး​​​ဝဲ​လၢ ပှၤ​စဲအ့ၣ်​ဖိ​တဖၣ်​ ဟံးန့ၢ်​ဝဲ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​တဖၣ်​အဒိ​လၢ က​တ့ထီၣ်​ဝဲ တၢ်ဖိ​တၢ်လံၤ​တဖၣ်​လီၤ.

၁၂. ဖဲ​ပ​မၤလိ​လံာ်စီဆှံ​အခါ ပ​က​​​ဘၣ်​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး တၢ်ဂ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်.

၁၂ မၤလိ​လံာ်စီဆှံ​တက့ၢ်. ပှၤ​စဲအ့ၣ်​ဖိ​လၢ ပ​တဲဖျါ​ထီၣ်​အဂ့ၢ်​လၢ​အ​ခီၣ်ထံး​န့ၣ်​ အ​တ​နာ်​​ဝဲ​လၢ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်​​ဝဲ​ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ လၢခံ ပှၤ​စဲအ့ၣ်​ဖိ​တဂၤ​အံၤ နာ်​​ဝဲ​သပှၢ်​ကတၢၢ်​လၢ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်​​ဝဲ​လီၤ. အ​တဲ​​ဝဲ​လၢ “ယ​အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ်​ဒ်အံၤ​န့ၣ်​ တမ့ၢ်​ခီဖျိ​လၢ ယ​မၤလိ​ဘၣ်​ တၢ်​လၢ​စဲအ့ၣ်​တဲ​​ဝဲ​ဘၣ်. ခီဖျိ​လၢ​ယ​ဃု​သ့ၣ်ညါ​လံာ်စီဆှံ လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​အဃိ ယ​နာ်​​ဝဲ​လၢ​တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အိၣ်​​ဝဲ​လီၤ.” ​​ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ န​က​သ့ၣ်ညါ​ပာ်စၢၤ လံာ်စီဆှံ​ဂ့ၤဂ့ၤ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ဒ်သိး​န​တၢ်နာ် တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​က​အါထီၣ်​အဂီၢ် န​က​​​ဘၣ်​ဆဲး​မၤလိ​အါထီၣ်​ လံာ်စီဆှံ​လီၤ. (ယိၤၡူ ၁:၈; စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၁၁၉:၉၇) အဒိ, ဆိကမိၣ်​ကွၢ် လံာ်စီဆှံ​တဲဖျါ​ထီၣ်​ တၢ်​ကဲထီၣ်​အသး လၢ​အ​ပူၤကွံာ်​တဖၣ်​န့ၣ်​တက့ၢ်. ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ်​လၢ လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ​တဖၣ်​ ဟဲ​လၢထီၣ်​ပှဲၤထီၣ်​ဒ်လဲၣ်​ ဒီး​ပှၤ​ကွဲး​လံာ်စီဆှံ​ဖိ​တဖၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​အ​တၢ်ကွဲး​န့ၣ်​ ​​လီၤ​ပလိာ်​အသး​လၢ ကျဲ​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​ ထံၣ်တမှံ​ကွၢ်​တက့ၢ်. နမ့ၢ်​မၤ​ဒ်​န့ၣ်​န့ၣ်​ န​တၢ်နာ်​ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​​ဘၣ်​တ့ၢ်​ကစၢ် က​ဟဲ​အါထီၣ်​​​ဝဲ​ဒီး န​က​နာ်​လၢ​လံာ်စီဆှံ​န့ၣ်​ မ့ၢ်​​ဝဲ​ကစၢ်​ယွၤ​အ​ကလုၢ်​ကထါ​လီၤ. *၂ တံၤမသ့း ၃:၁၄; ၂ ပ့းတရူး ၁:၂၁.

၁၃. တၢ်​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​လၢ​အပှဲၤ​ဒီး တၢ်​ကူၣ်သ့​လၢ လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ​န့ၣ်​ မ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်.

၁၃ ဖဲ​န​မၤလိ ကစၢ်​ယွၤ​ကလုၢ်​ကထါ​အခါ ပာ်သူၣ်​ပာ်သး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​တဖၣ်​အံၤ န​မၤထွဲ​အီၤ က​သ့​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​တက့ၢ်. အဒိ, လၢ​အ​ပူၤကွံာ်​ဖးယံာ်​န့ၣ်​ လံာ်စီဆှံ​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​​​ဝဲ​လၢ ​တၢ်အဲၣ်​ကျိၣ်စ့​န့ၣ်​ မၤ​ဘၣ်ဒိ​ဘၣ်ထံး​ပှၤ​ဒီး “မၤ​ဘၣ်ဒိ​ဆါ” ပှၤလၢ​ကျဲ​အါဘိ​လီၤ. (၁ တံၤမသ့း ၆:၉, ၁၀; ကတိၤဒိ ၂၈:၂၀; မးသဲ ၆:၂၄) တၢ်​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​အံၤ မ့ၢ်​အ​ကဲဘျုး​လၢ မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ​ဒံး​ဧါ. လံာ်​လၢ​အမ့ၢ် The Narcissism Epidemic တဲ​​ဝဲ​လၢ “ပှၤလၢ​အ​အဲၣ်​ တၢ်ထူး​တၢ်တီၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​အ​သူၣ်​ဟးဂီၤ​သး​ဟးဂီၤ ဒီး​တအိၣ်​ဒီး တၢ်​သးခု​အါအါ​ဘၣ်. ဒီး​ပှၤလၢ​အ​သူၣ်လီ​သးကွံ အါထီၣ်​ကျိၣ်စ့​န့ၣ်​ တ​သူၣ်ခု​သးခု ဒီး​အ​တၢ်​အိၣ်ဆူၣ်​အိၣ်​ချ့ တဂ့ၤ​စ့ၢ်ကီး​ဘၣ်.” အဃိ လံာ်စီဆှံ​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ပှၤလၢ ပ​တ​​ဘၣ်​အဲၣ်​ကျိၣ်​အဲၣ်​စ့​ဘၣ်. မ့ၢ်​န​ဆိကမိၣ်​ထီၣ်​ လံာ်စီဆှံ​အ​တၢ်​ဟံးစု​နဲၣ်ကျဲ​လၢ က​မၤစၢၤ​နၤ​ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်​အံၤ အိၣ်ဒံး​ဧါ. ပ​မ့ၢ်​ပာ်လုၢ်​ပာ်ပှ့ၤ လံာ်စီဆှံ​အ​တၢ်​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​န့ၣ်​ ပ​က​ထံၣ်​လၢ ပ​တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ် သ့ၣ်ညါ​ဝဲ တၢ်​လၢ​အဂ့ၤ​ကတၢၢ် လၢ​ပဂီၢ် မ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်​ဒီး ပ​က​သန့ၤ​ပသး​လၢ အ​တၢ်​ဟ့ၣ်ကူၣ်​တဖၣ်​လီၤ. (ယၤကိာ် ၁:၅) အဃိ ပ​တၢ်​အိၣ်မူ​က​ပှဲၤ​​ဝဲ​ဒီး တၢ်​သးခု​လီၤ.—ယၡါယၤ ၄၈:၁၇, ၁၈.

၁၄. ဖဲ​န​မၤလိ​လံာ်စီဆှံ​အခါ န​သ့ၣ်ညါ​အါထီၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဂ့ၢ်​ဒ်လဲၣ်.

၁၄ န​မၤလိ​လံာ်စီဆှံ​န့ၣ်​ န​ဖီတၢၣ်​အိၣ်​လၢ န​က​သ့ၣ်ညါ​အါထီၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဂ့ၢ်​လီၤ. (ယိၤဟၣ်​ ၁၇:၃) ဖဲ​န​မၤလိ​လံာ်စီဆှံ​အခါ န​က​သ့ၣ်ညါ​အါထီၣ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဂ့ၢ် ဒီး​အ​တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​တဖၣ်​လီၤ. ခီဖျိ​လၢ​န​မၤလိ​ဘၣ်ဃး​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​တဖၣ်​အဃိ န​နာ်​သပှၢ်​ကတၢၢ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အိၣ်​​ဝဲ​လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၃၄:၆, ၇; စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၁၄၅:၈, ၉) ဖဲ​န​သ့ၣ်ညါ​ထီၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဂ့ၢ်​ဂ့ၤဂ့ၤ​အခါ န​တၢ်နာ် က​ဒိၣ်ထီၣ်, န​တၢ်အဲၣ်​အီၤ​က​အါထီၣ်​ ဒီး​န​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး​အီၤ က​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ဒိၣ်ထီၣ်​​​ဝဲ​စ့ၢ်ကီး​လီၤ.

၁၅. န​တဲပၠး​ပှၤဂၤ​ဘၣ်ဃး​ဒီး ကစၢ်​ယွၤ​အဂ့ၢ်​က​သ့​ဒ်လဲၣ်.

၁၅ တဲပၠး​ပှၤဂၤ​ဘၣ်ဃး​ဒီး န​တၢ်စူၢ်​တၢ်နာ်​တက့ၢ်. ဖဲ​န​မၤ​ဒ်​န့ၣ်​အခါ န​တၢ်နာ်​က​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ဒိၣ်ထီၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤလၢ​န​တဲ​​​ဘၣ်​အီၤ​န့ၣ်​ မ့ၢ်​သံကွၢ်​နၤ​လၢ မ့ၢ်​ကစၢ်​ယွၤ​အိၣ်​နီၢ်ကီၢ်​ဧါ ဒီး​န​စံးဆၢ​က့ၤ​အီၤ မ့ၢ်​တ​​ဘၣ်​​​ဘၣ်​န့ၣ်​ န​က​မၤ​ဒ်လဲၣ်. ဃု​သ့ၣ်ညါ​လံာ်စီဆှံ​တ​ဆၢ​လၢ အ​ၡဲ​ပၠး​ဘၣ်ဃး​ဒီး​တၢ်ဂ့ၢ်​အံၤ​လၢ လံာ်လဲၢ်​လၢ ပတၢ်​ကရၢကရိ​ထုးထီၣ်​ဝဲ ဝံၤဒီး​က့ၤ​တဲပၠး​အီၤ​တက့ၢ်. (၁ ပ့းတရူး ၃:၁၅) နသံကွၢ်​စ့ၢ်ကီး ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး​တၢ်​လဲၤ​ခီဖျိ​တဂၤ လၢ​က​မၤစၢၤ​နၤ​အဂီၢ်​သ့​​ဝဲ​လီၤ. တၢ်​လၢ​န​တဲပၠး​အီၤ​လၢ လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ​န့ၣ်​ အ​​ဝဲ​တူၢ်လိာ်​မ့ၢ်ဂ့ၤ, တ​တူၢ်လိာ်​မ့ၢ်ဂ့ၤ ခီဖျိ​လၢ​န​ဃု​သ့ၣ်ညါ​အါထီၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ​အဃိ က​ကဲဘျုး​လၢ​နဂီၢ်​လီၤ. ဒီး​န​တၢ်နာ်​က​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ဒိၣ်ထီၣ်​လီၤ. န​မၤ​ဒ်​န့ၣ်​အဃိ န​တ​နာ် ပှၤ​ကူၣ်​​​ဘၣ်​ကူၣ်သ့ ဒီး​ပှၤလၢ​အ​တဲ​​ဝဲ​လၢ တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​တအိၣ်​​​ဘၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

ဆဲး​မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​ န​တၢ်နာ်​တက့ၢ်

၁၆. ပ​မ့ၢ်​တ​ဆဲး​မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​ ပ​တၢ်နာ်​​​ဘၣ်​န့ၣ်​ တၢ်မနုၤ ကဲထီၣ်​အသး​ဒီး​ပှၤ​သ့​လဲၣ်.

၁၆ ပ​မၤ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​တၢ်မၤ မ့ၢ်​ယံာ်​ထဲလဲၣ်​ သနာ်က့ ပ​က​​​ဘၣ်​ဆဲး​မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​လီၤ. ​​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​လဲၣ်. ပ​မ့ၢ်​တ​ပလီၢ်​ပသး​​​ဘၣ်​န့ၣ်​ ပ​တၢ်နာ်​​​လီၤ​စှၤ​သ့​​ဝဲ​လီၤ. ဒ်​ပ​တဲသကိး​တ့ၢ်​အသိး တၢ်နာ်​န့ၣ်​ တ​ဒိးသန့ၤ​ထီၣ်​အသး​လၢ တၢ်​လၢ​ပ​ထံၣ်​တဖၣ်​ဘၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်​ ဒိးသန့ၤ​ထီၣ်​အသး​လၢ တၢ်​လၢ​ပ​တထံၣ်​ဘၣ်​တဖၣ်​လီၤ. တၢ်​လၢ​ပ​ထံၣ်​အီၤ​တ​သ့​​​ဘၣ်​န့ၣ်​ ပ​သးပ့ၤနီၣ်​ကွံာ်​အီၤ သ့​ညီ​ညီ​လီၤ. ဒီး​စီၤ​ပီလူး​ကိးဝဲ ပှၤလၢ​အ​တၢ်နာ်​စှၤ​တဖၣ်​လၢ “တၢ်​ဒဲးဘး​လၢ အ​မၤ​နိး​မၤ​ဘျး​ပှၤ ညီ​ညီ” လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁) အဃိ ပ​ဟးဆှဲး ပျံၤ​သကွီၤ​အံၤ က​သ့​ဒ်လဲၣ်.—၂ သ့းစၤလနံ ၁:၃.

၁၇. တၢ်မနုၤ​က​မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ပ​က​မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​ ပ​တၢ်နာ်​အဂီၢ်​လဲၣ်.

၁၇ အဆိ​ကတၢၢ်, ဃ့ကညး ယဟိဝၤ​ယွၤ​လၢ အ​က​ဟ့ၣ်​နၤ​အသး​စီဆှံ ထီဘိ​တက့ၢ်. ​​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​လဲၣ်. ခီဖျိ​လၢ တၢ်နာ်​န့ၣ်​ မ့ၢ်​​ဝဲ​သးစီဆှံ​အ​တၤသၣ်​တခါ​လီၤ. (ကလၤတံ ၅:၂၂, ၂၃) ကစၢ်​ယွၤ​အသး​စီဆှံ မ့ၢ်​တ​မၤစၢၤ​ပှၤ​​ဘၣ်​န့ၣ်​ ပ​ဆဲး​မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​လၢ ပ​တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ် အ​ဖီခိၣ်​တ​န့ၢ်ဘၣ်. ပ​မ့ၢ်​ဆဲး​ဃ့ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အသး​စီဆှံ​န့ၣ်​ အ​​ဝဲ​က​ဟ့ၣ်​​​လီၤ​ပှၤလီၤ. (လူၤကၣ်​ ၁၁:၁၃) တကး​ဒံးဘၣ်​ ပ​ဃ့​သ့​လၢ “ဟ့ၣ်​​​လီၤ​အါထီၣ်​ပှၤ​တၢ်နာ်​တက့ၢ်.”—လူၤကၣ်​ ၁၇:၅.

၁၈. ဒ် စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၁:၂, ၃ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​​ဝဲ​အသိး ပ​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ တၢ်ဟ့ၣ်​လၢ​အလုၢ်​ဒိၣ်​ပှ့ၤဒိၣ်​ မနုၤ​လဲၣ်

၁၈ တကး​ဒံးဘၣ်​ မၤ​နီၢ်ကစၢ်​တၢ်​မၤလိ လံာ်စီဆှံ​ထီဘိ​တက့ၢ်. (ဖး စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၁:၂, ၃ တက့ၢ်.) ဖဲ​ထါ​စံးထီၣ်​ပတြၢၤ​ကွဲး​အသး​ဝံၤ​​​ဝဲ​အခါ ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တနီၤ ဒိးန့ၢ်​​​ဘၣ်​ဝဲ ကစၢ်​ယွၤ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ အ​တၢ်ကွဲး​အသး​လီၤ. စီၤပၤ​ဒီး​ပှၤ​လုၢ်တၢ်​ဒိၣ်​တဖၣ်​ ဒိးန့ၢ်​​​ဘၣ်​ဝဲ လံာ်​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​တဖၣ်​အံၤ ဒီး​ဖဲ​နွံ​နံၣ်​တနံၣ်​န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ရဲၣ်ကျဲၤ​​​ဝဲ​လၢ “ပိာ်ခွါ​ဒီး​ပိာ်မုၣ်, ဒီး​ဖိဒံ​ဖိသၣ်, ဒီးပှၤ​တခီ​ဘီမုၢ်​ဖိ” လၢ​အ​အိၣ်​လၢ ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​အ​ကျါ​န့ၣ်​ က​ဟဲ​ပာ်ဖှိၣ်​ထီၣ်​အသး​လၢ က​ဒိကနၣ်​ ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​အဂီၢ်​လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၃၁:၁၀-၁၂) လၢ​ယ့ၣ်ၡူး​အ​စိၤ​န့ၣ်​ ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​အ​လံာ်ထူ​န့ၣ်​ အိၣ်​ဒၣ်​စှၤကိာ်​ဂၤ​လီၤ. တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​အ​လံာ်ထူ​အါတက့ၢ်​န့ၣ်​ အိၣ်​လၢ​ဘူၣ်ဘျီၣ်​တဖၣ်​အ​ပူၤ​လီၤ. မ့မ့ၢ်​လၢ​မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤန့ၣ်​ ပှၤ​အါဂၤ​ဒိးန့ၢ်​​​ဘၣ်​ဝဲ လံာ်စီဆှံ​ဒီ​တ​ဘ့ၣ်​ မ့တမ့ၢ် အ​ကတြူၢ်​တနီၤ​သ့​​ဝဲ​လီၤ. အ​​ဝဲ​အံၤ​မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်​လၢ အလုၢ်​ဒိၣ်​ပှ့ၤဒိၣ်​တခါ​လီၤ. ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​လၢ ပ​ပာ်လုၢ်​ပာ်ပှ့ၤ​တၢ်ဟ့ၣ်​လၢ အလုၢ်​ဒိၣ်​ပှ့ၤဒိၣ်​အံၤ က​သ့​ဒ်လဲၣ်.

၁၉. ဒ်သိး​ပ​တၢ်နာ်​က​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ထီၣ်​အဂီၢ် ပ​က​​​ဘၣ်​မၤ​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်.

၁၉ ပ​ပာ်လုၢ်​ပာ်ပှ့ၤ​တၢ်ဟ့ၣ်​လၢ အလုၢ်​ဒိၣ်​ပှ့ၤဒိၣ်​အံၤ ခီဖျိ​ပ​ဖး​လံာ်စီဆှံ​ကိးနံၤ​ဒဲး​လီၤ. ပ​က​​​ဘၣ်​ပာ်လီၤ တၢ်​ဆၢကတီၢ်​လၢ ပ​က​ဖး​ဒီး​မၤလိ​လံာ်စီဆှံ​အဂီၢ်, တမ့ၢ်​လၢ ပ​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​အိၣ်​မး ပ​ဖး​အီၤ​ဘၣ်. ပ​မ့ၢ်​မၤလိ​လံာ်စီဆှံ ဒ်​ပ​ရဲၣ်ကျဲၤ​ပာ်စၢၤ​အီၤ​အသိး ထီဘိ​န့ၣ်​ ပ​တၢ်နာ်​က​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ထီၣ်​​ဝဲ​လီၤ.

၂၀. ပ​က​​​ဘၣ်​ပာ်​​လီၤ​ပသး​လၢ ပ​က​မၤ​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်.

၂၀ ပ​တ​လီၤဂာ်​ဒ်သိး​ဒီး “ပှၤ​ကူၣ်တၢ်​သ့ ဒီး​ပှၤလၢ အ​ဖၠဲး​တဖၣ်” လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​အံၤ​ဘၣ်. ပ​တၢ်နာ်​န့ၣ်​ ဒိးသန့ၤ​ထီၣ်​အသး​လၢ လံာ်စီဆှံ​လီၤ. (မးသဲ ၁၁:၂၅, ၂၆) ပ​မၤလိ​လံာ်စီဆှံ​အဃိ ပ​သ့ၣ်ညါ​​​ဘၣ်​လၢ ခဲအံၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ အ​တၢ်အိၣ်သး အိၣ်​ဒ်လဲၣ်​ ဒီး​ယဟိဝၤ​ယွၤ က​မၤ​​​ဘၣ်​ဂီၢ်​ထီၣ်​က့ၤ တၢ်အိၣ်သး​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. အဃိ မ်ပ​ပာ်​​လီၤ​ပသး​လၢ ပ​က​မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​ ပ​တၢ်နာ် ဒီး​မၤစၢၤ​ပှၤ​အါဂၤ ဒ်သိး​က​နာ်န့ၢ် တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အဂီၢ်​တက့ၢ်. (၁ တံၤမသ့း ၂:၃, ၄) မ်​ပ​က​ဆဲး​အိၣ်ခိး​ကွၢ်လၢ် တၢ်​ဆၢကတီၢ်​ဖဲ ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ ကစံးထီၣ်​ပတြၢၤ​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဒီး​တဲ​လၢ “ပ​ကစၢ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဧၢ, န​တ့​​လီၤ​တၢ်​ခဲလၢာ် . . . အဃိ န​ကြၢး​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ တၢ်လၤ​တၢ်​ကပီၤ ဒီး​တၢ်​ယူးယီၣ်​ ဒီး​တၢ်စိ​တၢ်ကမီၤ​လီၤ.”—လီၣ်ဖျါ ၄:၁၁.

တၢ်သးဝံၣ်​ ၂ ယဟိဝၤ​မ့ၢ်​န​မံၤ

^ လံာ်အဆၢ. 5 လံာ်စီဆှံ​တဲဖျါ​ထီၣ်​​ဝဲ​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ်​ အ​တ့​​လီၤ​တၢ်​ကိးမံၤ​ဒဲး​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ​အါဂၤ တ​နာ်​​ဝဲ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​တ့​​လီၤ​တၢ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်​နာ်​​ဝဲ​လၢ တၢ်​သးသမူ​တဖၣ်​န့ၣ်​ ဟဲ​ကဲထီၣ်​အသး​လၢ အ​နီၢ်ကစၢ်​ဒၣ်​​ဝဲ​လီၤ. ပ​မ့ၢ်​မၤ​အါထီၣ်​ ပ​တၢ်​နာ်န့ၢ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဒီး​အ​ကလုၢ်​ကထါ​န့ၣ်​ ပှၤ​မ့ၢ်​နာ်​​ဝဲ​ဒ်လဲၣ်​ဂ့ၤ ဒ်လဲၣ်​ဂ့ၤ သနာ်က့ ပ​တ​နာ်​ပိာ်​အဝဲသ့ၣ်​အခံ​ဘၣ်. လၢ​တၢ်​မၤလိ​အံၤ​အ​ပူၤ က​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​​ဝဲ​လၢ ပ​မၤ​အီၤ​ဒ်​န့ၣ်​ က​သ့​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

^ လံာ်အဆၢ. 5 ပဒိၣ်​ကၠိ​အါတက့ၢ်​န့ၣ်​ တ​သိၣ်လိ ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​​ဘၣ်​တ့​ကစၢ်​အဂ့ၢ်​ဘၣ်. ကၠိသရၣ်​တနီၤ တဲ​​ဝဲ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​မ့ၢ်​သိၣ်လိ​​​ဝဲ​န့ၣ်​ လီၤဂာ်​လၢ အဝဲသ့ၣ်​မၢဆူၣ်​ပှၤ​ကၠိဖိ​လၢ ကနာ်​​ဝဲ​လၢ​ကစၢ်​ယွၤ​အိၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

^ လံာ်အဆၢ. 7 ပှၤ​ကူၣ်​​​ဘၣ်​ကူၣ်သ့​အဂၤ ၆၀ ဘျဲၣ်​လၢ​အ​ပၣ်ဃုာ်​ဒီး ပှၤ​စဲအ့ၣ်​ဖိ လၢ​အ​နာ်​တၢ်​​ဘၣ်​တ့​န့ၣ်​ ပ​ဖး​အဝဲသ့ၣ်​ အဂ့ၢ်​သ့​လၢ Watch Tower Publications Index အ​ပူၤ​လီၤ. ကွၢ်​တၢ်ဂ့ၢ်​ခိၣ်တီ “Science,” လၢ​အ​ခိၣ်တီ​ဖိ​မ့ၢ်ဝဲ “scientists expressing belief in creation” တက့ၢ်. အဝဲသ့ၣ်​တနီၤ အ​တၢ်​လဲၤ​ခီဖျိ​န့ၣ်​ န​ထံၣ်​န့ၢ်​သ့​စ့ၢ်ကီး​လၢ လံာ်​နဲၣ်ကျဲ​လၢ ယဟိဝၤ​ပှၤ​အုၣ်အသး​တဖၣ်​က​ဃု​သ့ၣ်ညါ​တၢ်​အဂီၢ် အ​ပူၤ​လီၤ. ကွၢ်​တၢ်ဂ့ၢ်​ခိၣ်တီ “စဲအ့ၣ်​ ဒီး​စဲးဖီကဟၣ်​ပီညါ” လၢ​အ​ခိၣ်တီ​ဖိ​မ့ၢ်ဝဲ “‘Interview’ (Awake! series).” အ​ပူၤ​လီၤ.

^ လံာ်အဆၢ. 12 အဒိ, ကွၢ်​တၢ်ဂ့ၢ်​အ​ခိၣ်တီ​လၢ​အမ့ၢ် “Are Science and the Bible Compatible?” လၢ February 2011 issue of Awake! ဒီး​တၢ်ဂ့ၢ်​အ​ခိၣ်တီ​လၢ​အမ့ၢ် “What Jehovah Foretells Comes to Be” လၢ January 1, 2008, issue of The Watchtower အ​ပူၤ​တက့ၢ်.