နဝၤ မ့တမ့ၢ် နမါ မ့ၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်
-
“ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယဝၤမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ တလီၢ်လီၢ်.”
-
“ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယလုၢ်ယပှ့ၤတအိၣ်ဘၣ်, ယလာ်အၢ ဒီးယမဲာ်ဆှးညါ.”
-
“ယတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ တဘူၣ်ဘၣ် အဃိ ယဘၣ်တူၢ်တၢ်ကစုဒုထဲတဂၤလီၤ.”
-
“ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တသးအိၣ်ယၤဘၣ်.”
တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲဝၤတဂၤကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့အခါ အမါကတူၢ်ဘၣ်တၢ်နးဒိၣ်မး. ဒီးအဝၤမ့ၢ်ကွၢ်ခူသူၣ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ မ့ၢ်ယံာ်လၢ အလါ မ့တမ့ၢ် လၢအနံၣ်န့ၣ် အမါကတူၢ်ဘၣ်လၢ အနာ်န့ၢ်အဝၤ တသ့နီတစဲးလၢၤဘၣ်. မါတဂၤတဲဝဲလၢ “ယဆိမိၣ်လီၤသးလၢ ‘ယဝၤကဲပှၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါအီၤလၢၤဘၣ်. တၢ်အဂၤလၢ အမၤခူသူၣ်ဝဲလၢ ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ် အအိၣ်ဒံးဧါ.’”
တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤ ပှၤကတဲာ်ကတီၤဝဲ လီၤလီၤဆီဆီလၢ မါလၢအဝၤကွၢ်ဝဲ တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ အဂီၢ်. a တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤ ကပာ်ဖျါထီၣ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ကမၤမုာ်ထီၣ် မါတဂၤအံၤအသး ဒီးဒုးနာ်န့ၢ်အီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်အီၤ ဒီးဘၣ်သးမၤစၢၤအီၤ. တကးဒံးဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤ ကမၤစၢၤအီၤလၢ အကပာ်သးမုာ်မုာ် ဒီးဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ လၢအဂ့ၤ. b
ခီဖျိလၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးဒ်အံၤအဃိ မါလၢအတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဘၣ်တဂၤ ကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်
တၢ်လၢနဝၤ မၤဝဲန့ၣ် နတြီအီၤတသ့ခဲလၢာ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးနတတူၢ်ဘၣ်တၢ်နးနးတဂ့ၤ ဒီးပာ်နသးမုာ်မုာ် ကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်လၢနမၤအီၤသ့န့ၣ် အိၣ်ဝဲ. ပကကွၢ်သကိး တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤ.
တဘၣ်ပာ်တၢ်ကမၣ်လၢ နနီၢ်ကစၢ်အလိၤတဂ့ၤ. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲလဲး c တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဒိၣ်တၢ်တဂ့ၤလၢ အဝၤအဂီၢ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် အတဲဝဲလၢ ‘ယအိၣ်လံသနာ်က့ ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဝၤဟးကွၢ်ဒံး ပှၤပိာ်မုၣ်အဂၤလဲၣ်.’ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် မါတနီၤ ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝၤကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ် ကဲဝဲမါအတၢ်ကမၣ် ဒီးမါတဖၣ်အံၤ ပာ်တၢ်ကမၣ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်အလိၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဒဲၤနံၤယဲ တဲဝဲလၢ “ခီဖျိလၢ ယသးဘၣ်တံာ်တာ်ဒီး သးဒိၣ်ထီၣ်တၢ်အဃိ ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယမၤဟးဂီၤ ယတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ.”
နတၢ်တူၢ်ဘၣ်မ့ၢ်အိၣ် ဒ်န့ၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ တဟံနၤအရ့ ခီဖျိတၢ်လၢ နဝၤမၤဝဲအဃိဘၣ်. ယၤကိာ် ၁:၁၄ တဲဝဲလၢ “ပှၤတဂၤစုာ်စုာ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤခီဖျိလၢ အနီၢ်ကစၢ် အတၢ်သူၣ်လီသးကွံ ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်အီၤ ဒီးလ့ပစီအီၤအဃိ.” (ရိ ၁၄:၁၂; ဖံလံး ၂:၁၂) ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ နတၢ်သးတီဒီးအီၤ ဒီးအတပာ်တၢ်ကမၣ် လၢနလိၤဘၣ်.—၂ ကွဲး ၁၆:၉.
မါတဂၤလၢ အဝၤကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကတူၢ်ဘၣ်လၢ အဝၤကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ် ခီဖျိလၢ အဒိၣ်တၢ်တဂ့ၤလၢ အဝၤအဂီၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ တဲဝဲလၢ ပှၤလၢအကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ် အအိၣ်ဒီး တၢ်သးကွံတဖၣ်လၢ ပှၤပိာ်မုၣ်တဂၤမၣ် မၤလၢပှဲၤဝဲတန့ၢ်ဘၣ်.
တဘၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ် အါတလၢတဂ့ၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခဲးသရ့ တဲဝဲ လၢအခိၣ်နူာ်ပူၤန့ၣ် အိၣ်ထဲအဝၤန့ၣ် ကွၢ်ဝဲတၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဖြဲစံၤ တဲဝဲလၢ “ယမ့ၢ်တထံၣ်ယဝၤဘၣ်န့ၣ် ယဘၣ်ယိၣ်တၢ်လံ. ဒီးယဘၣ်ယိၣ်တၢ် ဒီတနံၤကျၢၤ.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တနီၤ တဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အိၣ်တပူၤဃီဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အသ့ၣ်ညါ အဝၤတၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မဲာ်ဆှးဒိၣ်မး. မ့မ့ၢ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဂၤတနီၤန့ၣ် ဆိမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤတနၢ်ပၢၢ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်အိၣ်သးဘၣ်အဃိ အတူၢ်ဘၣ်လၢ အအိၣ်ထဲတဂၤ.
နတၢ်တူၢ်ဘၣ်အိၣ်ဒ်အံၤန့ၣ် အတကမၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် နမ့ၢ်ဆဲးဆိမိၣ်ထဲ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ် နတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ကအါထီၣ်လီၤ. အဃိ တဘၣ်သးစၢၢ်ဆၢထဲ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်တဂ့ၤ. သးစၢၢ်ဆၢလၢ နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဟီ. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်မၣ် ကမၤစၢၤနၤလၢ နကအိၣ်ဒီးတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ.—စံး ၆၂:၂; အ့း ၆:၁၀.
နမ့ၢ်ဖးဒီးဆိမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်လၢအထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ သနာ်က့ အဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးအသးမုာ်ထီၣ်က့ၤန့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢနဂီၢ်. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တမၤလီၤမၢ်န့ၢ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ ထီဘိဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤအဝဲသ့ၣ်အသး. အဒိ နီၢ်ဃးနၤန့ၣ် အထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအဃိ “အသးဘၣ်ဒိဒိၣ်မး” သနာ်က့အ “ဃ့ထုကဖၣ် လၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဖးယံာ်” ဝံၤဒီး အသးမုာ်ထီၣ်က့ၤ. ပမ့ၢ်ကွၢ် နီၢ်ဃးနၤန့ၣ် ခါဆူညါ တၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒီးအီၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ် အတသ့ၣ်ညါဒံးဘၣ် သနာ်က့ အဃ့ထုကဖၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံအသးမုာ်ထီၣ်က့ၤ.—၁ မူၤ ၁:၁၀, ၁၂, ၁၈; ၂ ကရံၣ် ၁:၃, ၄.
ဃ့တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် အတၢ်မၤစၢၤ. အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် လီၤဂာ် ဒ်သိးဒီး “တၢ်အိၣ်သဒၢကလံၤအလီၢ်, တၢ်ပူၤဖျဲး အလီၢ်ဖဲကလံၤမုၢ် ဟဲအခါ.” (ၡါ ၃၂:၂) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဒုးသ့ၣ်ညါနၤဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤလၢ နတဲဘၣ်အီၤ နတၢ်ခူသူၣ်ဘူၣ် ဒီးအကမၤမုာ်ထီၣ်နသး.—ကတိၤ ၁၇:၁၇.
နမၤစၢၤ နဝၤသ့ဧါ
ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နမၤစၢၤ နဝၤလၢ အကပတုာ် ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့သ့. အဒိ ပမ့ၢ်ဘၣ်မၤဘၣ်ဂီၢ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်ကီ ဒီးပမ့ၢ်ဘၣ်မၤနၢၤက့ၤ ဒုၣ်ဒါလၢ အစိကမီၤဒိၣ်တဂၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စံၣ် ၄:၉-၁၂) တကးဒံးဘၣ် ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ တဲဝဲလၢ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤခံဂၤ မ့ၢ်မၤစၢၤလိာ်သးန့ၣ် ညီလၢအဝၤ ကပာ်ပတုာ်ကွံာ် တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ ဒီးအမါစ့ၢ်ကီး ကနာ်န့ၢ်က့ၤအီၤ.
“ပှၤခံဂၤန့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤတဂၤ” ဒံး. (နဝၤမ့ၢ်ကျဲးစၢးဆူၣ်ဆူၣ် ဒီးမ့ၢ်ပာ်လီၤသးလၢ အကပတုာ် ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့မၣ် နမၤစၢၤအီၤကသ့. မ့ၢ်အဃ့ကညး ယဟိဝၤယွၤဒ်သိး အပတုာ်ကွံာ်ဝဲကန့ၢ် ဒီးဃ့တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် အတၢ်မၤစၢၤဧါ. (၂ ကရံၣ် ၄:၇; ယၤ ၅:၁၄, ၁၅) မ့ၢ်အပာ်လီၤသးလၢ အကဟးဆှဲး တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ဧါ. အဒိ လၢအလီတဲစိန့ၣ် မ့ၢ်အပာ်ပနီၣ်ဃာ် တၢ်လၢအတဘၣ်ကွၢ်ဝဲဘၣ်ဧါ. မ့ၢ်အဟးဆှဲးတၢ်အိၣ်သးလၢ အကထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်ဧါ. (ကတိၤ ၂၇:၁၂) မ့ၢ်အသးအိၣ်တူၢ်လိာ် တၢ်မၤစၢၤ, ပာ်လီၤသးလၢ အကသးတီဒီးနၤ ဒီးတတဲလံၣ်နၤဘၣ်ဧါ. အမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်မၣ် နမၤစၢၤအီၤကသ့.
နမၤစၢၤအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ပကကွၢ်သကိး တၢ်လဲၤခီဖျိတခါ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဖံလံစံယၤန့ၣ် အဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအံသၢၤ. အံသၢၤန့ၣ် ဖဲအသးစၢ်အခါ အစွဲတၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့. ဖံလံစံယၤန့ၣ် ဖဲအဝၤဘၣ်သး ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့အခါ အမၤဝဲဒ်သိး အဝၤတဲတၢ်ဒီးအီၤကဘူၣ်. အံသၢၤတဲဝဲလၢ “ယတဲတၢ်ဒီး ယမါပျီပျီ. ယမါ မၤစၢၤယၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ ဒီးအမၤစၢၤယၤဒ်သိး ယတထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်လ့ပစီတဂ့ၤ. ဒီးထီဘိန့ၣ် အသံကွၢ်ယၤလၢ ယမၤသးဒ်လဲၣ်. တကးဒံးဘၣ် အမၤစၢၤဒ်သိး ယကသူစှၤလီၤ အ့ၤထၢၤနဲၣ်.” ခီဖျိလၢ အံသၢၤဘၣ်သး ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့အဃိ ဖံလံစံယၤ သးဘၣ်ဒိ. ဖံလံစံယၤ တဲဝဲလၢ “ယသးဒိၣ်ထီၣ်တၢ် ဒီးယသးဘၣ်ဒိ သနာ်က့ ယဝၤကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ဒံး. အဃိ ပတဲသကိး အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ဝံၤဒီး ယဝၤစ့ၢ်ကီး မၤစၢၤယၤ ဒ်သိး ယကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ယတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ်.”
ပှၤဒီမိၢ်ဝၤခံဂၤ မ့ၢ်တဲသကိးတၢ်ပျီပျီန့ၣ် ကမၤစၢၤဝဲအဝၤလၢ အကဟးဆှဲး တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ တကးဒံးဘၣ် အမါစ့ၢ်ကီး ကနာ်န့ၢ်က့ၤအီၤ. အဝၤစ့ၢ်ကီး မ့ၢ်တဲတၢ်ဒီးအမါပျီပျီ ဒီးတဲဘၣ်အမါလၢ အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်, အအိၣ်ဖဲလဲၣ် ဒီးအမၤမနုၤလဲၣ်န့ၣ် အမါနာ်က့ၤအီၤကညီထီၣ်.
နၤမီၤ နဆိမိၣ် နမၤစၢၤနဝၤ ဒ်န့ၣ်ကသ့ဧါ. မ့ၢ်သ့န့ၣ် ဖးဒီးတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤ ဒီးနဝၤဒ်သိးသိး. ဒီးနဝၤကဘၣ်ပာ်လီၤသးလၢ အကပတုာ် တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နနာ်န့ၢ်က့ၤအီၤသ့. ခီဖျိလၢ နတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤဒီး နဝၤအဃိ အတဘၣ်သးထီၣ်နၤဘၣ်. နဝၤမၤဒ်အံၤန့ၣ် အမၤဘၣ်ဒိနၤစ့ၢ်ကီးအဃိ အကဘၣ် နၢ်ပၢၢ်စၢၤနတၢ်တူၢ်ဘၣ်. နဝၤကျဲးစၢးပတုာ်ကွံာ် လုၢ်လၢ်လၢအတဂ့ၤဘၣ်အဃိ နကဘၣ်ဆီၣ်ထွဲအီၤ ဒီးဟ့ၣ်အီၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ အကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နနာ်န့ၢ်က့ၤအီၤသ့. တကးဒံးဘၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတဂၤ ဘၣ်သးကွၢ် တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့လဲၣ် ဒီးအပတုာ် လုၢ်လၢ်လၢအတဂ့ၤဘၣ်အံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ် သုခံဂၤလၢာ် ကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါ. d
ဖဲသုတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအခါ နမ့ၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ နၤဒီးနဝၤ ကသးထီၣ်တၢ်န့ၣ် ဃ့တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ သုခံဂၤလၢာ် လီၤဒုးဒီးအီၤတဂၤဂၤ အတၢ်မၤစၢၤ ဒ်သိးအကဒိကနၣ်န့ၢ်သု. နဝၤပတုာ်ကွံာ် တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ မ့ၢ်န့ၢ်လံသနာ်က့ နနာ်န့ၢ်က့ၤအီၤ ကဘူၣ်အဂီၢ် နကလိၣ်ဘၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်. အဃိ တဘၣ်ဟ့ၣ်အၡူတဂ့ၤ. ဃုကျဲလၢ သုကမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ သုတၢ်ရ့လိာ်သး. သုမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဝံသးစူၤန့ၣ် လၢခံကယီကယီ သုတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ဂ့ၤထီၣ်ကဒါက့ၤသ့.—နဝၤမ့ၢ်ဆဲးကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့
နဝၤမ့ၢ်ကွၢ်ဘၣ်ကဒီး တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ် မ့ၢ်အကဲပှၤလၢ အတပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး ဒီးအပတုာ်ကွံာ် လုၢ်လၢ်လၢအတဂ့ၤဘၣ် တန့ၢ်နီတဘျီလၢၤဘၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. လီၤဆီဒၣ်တၢ် အမ့ၢ်ကဲပှၤလၢ အစွဲပာ်စၢၤ တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ် အကဟးဆှဲး တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့အဂီၢ် ကကီလၢအဂီၢ်ဖးယံာ်ညါ. အဟးဆှဲး တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ မ့ၢ်န့ၢ်လၢအနံၣ်တဖၣ်လံသနာ်က့ အကွၢ်ဘၣ်ကဒါက့ၤသ့ဒံး. အဃိ ဒ်သိးတၢ်တကဲထီၣ်သး ဒ်န့ၣ်တဂ့ၤအဂီၢ် လၢအလီတဲစိပူၤန့ၣ် အကဘၣ် ပာ်ပနီၣ်ဃာ် တၢ်လၢအတဘၣ်ကွၢ်ဝဲဘၣ် ဒီးအကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်အိၣ်သးလၢ အကထံၣ်ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်. (ကတိၤ ၂၈:၁၄; မး ၅:၂၉; ၁ ကရံၣ် ၁၀:၁၂) အကဘၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် “တၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး” လၢအသီ ဒီးမၤလိထီၣ်သးလၢက “သးဟ့ တၢ်အၢ” ဒ်သိးဒီး တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့, တၢ်ဖူးလဲး နီၢ်ကစၢ်မုၣ်ခွါက့ၢ်ဂီၤ ဒီးလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ အတကဆှီဘၣ်တဖၣ်. (အ့း ၄:၂၃; စံး ၉၇:၁၀; ရိ ၁၂:၉) အမ့ၢ်ကျဲးစၢး မၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် လၢခံအပတုာ်ကွံာ် အလုၢ်လၢ်လၢအတဂ့ၤဘၣ် ကန့ၢ်ဝဲ. e
နဝၤမ့ၢ်တဘၣ်သး ပတုာ်ကွံာ် လုၢ်လၢ်လၢအတဂ့ၤဘၣ် တခါအံၤဟီမီၤ. နသးကဟးဂီၤ, နကသးဒိၣ်ထီၣ်တၢ် ဒီးနကတူၢ်ဘၣ်လၢ အတတီဒီးနၤဘၣ်. အဃိ ပာ်ထီၣ်နတၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးအကမၤမုာ်ထီၣ်နသး. (၁ ပ့း ၅:၇) ဆဲးမၤဂ့ၤထီၣ် နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဆဲးမၤ နီၢ်ကစၢ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ, ဃ့ထုကဖၣ် ဒီးဆိမိၣ်ထံတၢ်ထီဘိ. နမ့ၢ်ဆဲးမၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် နကသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဘူးဒီးနၤ. ယၡါယၤ ၅၇:၁၅ တဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး “ပှၤလၢ အသူၣ်ဘၣ်ဒိသးဘၣ်ထံး ဒီးပှၤလၢ အဆီၣ်လီၤအသး” ဒီးအဘၣ်သးမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးအသးကမုာ်ထီၣ်က့ၤ. ဒ်နကဲခရံာ်ဖိ လၢအဂ့ၤတဂၤအသိး ဆဲးပာ်လီၤတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်လၢအဂ့ၤ. ဃ့တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် အတၢ်မၤစၢၤ ဒီးဆဲးအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ မုၢ်ကအိၣ်ဝဲတနံၤန့ၣ် နဝၤကဘၣ်သး ပတုာ်ကွံာ် လုၢ်လၢ်လၢအတဂ့ၤဘၣ်တခါအံၤ ဒီးဆီတလဲက့ၤအသးသ့.—ရိ ၂:၄; ၂ ပ့း ၃:၉.
a လၢတၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤန့ၣ် ပကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ဝၤတဂၤကွၢ်ဝဲ တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤစ့ၢ်ကီး ဝၤတဂၤလၢ အမါကွၢ်ဝဲ တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့.
b ခီဖျိလၢ နမါ မ့တမ့ၢ် နဝၤ ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့အဃိ လံာ်စီဆှံ တပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ နမၤလီၤဖးသးဒီးအီၤသ့ဘၣ်.—မး ၁၉:၉.
c ပှၤမံၤတနီၤန့ၣ် ပှၤဆီတလဲဝဲ.
d နကသ့ၣ်ညါအါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဂီၢ် ဖးကွၢ် မဲးကစံ လၢပတၢ်ကရၢကရိ ထုးထီၣ်ဝဲ ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်လၢ အအိၣ်လၢ jw.org. အဒိ ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမ့ၢ် “Pornography Can Shatter Your Marriage” on jw.org; “You Can Resist Temptation!” in The Watchtower, April 1, 2014, pp.10-12; and “Pornography—Harmless or Toxic?” in The Watchtower, August 1, 2013, pp. 3-7.
e ပှၤတဂၤလၢအစွဲ တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့န့ၣ် အပတုာ်ကွံာ်ဝဲ တန့ၢ်ညီညီဘၣ်. အဃိ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤ တနီၤန့ၣ် အဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်အအိၣ် တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ်ဃ့စ့ၢ်ကီး တၢ်မၤစၢၤလၢ ကသံၣ်သရၣ်အအိၣ်.