ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢပျၢၤန့ၣ် အဒုးတၢ် ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်ပှၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဒုးတၢ်ဘၣ်လဲၣ်
ဖဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုးဖးဒိၣ် ခံဘျီတဘျီ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် နးစံၣ်အသုးခိၣ်တဂၤ ကီးဃါဝဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖု ဒီးတဲအဝဲသ့ၣ်လၢ “သုဝဲတဂၤဂၤ မ့ၢ်တလဲၤဒုး ကီၢ်ဖြၣ်စ့ၣ် ဒီးကီၢ်အဲကလံးဘၣ်န့ၣ် သုကဘၣ်သံခဲလၢာ်.” ဖဲန့ၣ်အခါ နးစံၣ်သုးဖိတဖၣ် ဆၢထၢၣ်အိၣ်ခီးတၢ်လၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် အကပၤ ဘၣ်ဆၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤမၣ် တမၤထွဲဝဲ သုးခိၣ်တဂၤန့ၣ် အတၢ်တဲဘၣ်. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်သးဒူ အိၣ်နီၢ်ကီၢ်. ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိတခါအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပဝဲယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် ပှၤမ့ၢ်တဲပျံၤတဲဖုးပှၤလၢ ပှၤကမၤသံပှၤနာ်က့ ဘၣ်ဃးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ် ပအိၣ်လၢ တၢ်ဘၢၣ်စၢၤ ဒီးပတဒုးတၢ်ဘၣ်.
ပှၤလၢအကီးလီၤသး လၢခရံာ်ဖိန့ၣ် တတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်ထံၣ်တခါအံၤ ကိးဂၤဒဲးဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်အါဂၤန့ၣ် ထံၣ်ဝဲလၢ ပမ့ၢ်ကဲခရံာ်ဖိနာ်က့ ပကဘၣ်ဒုးတၢ် လၢကဒီသဒၢ ပထံကီၢ်အဂီၢ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ‘ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢပျၢၤ လၢအကဲကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် လဲၤဒုးတၢ်ဒၢး. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပမ့ၢ်ကဲခရံာ်ဖိနာ်က့ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပလဲၤဒုးတၢ် တန့ၢ်ဘၣ်လဲၣ်.’ ပှၤမ့ၢ်တဲနၤ ဒ်န့ၣ်န့ၣ် နကတဲကဒါက့ၤဒ်လဲၣ်. ပကဘၣ်တဲပၠး အဝဲသ့ၣ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢပျၢၤ အတၢ်အိၣ်သး ဒီးဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ် အတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် လီၤဆီလိာ်သး. ခဲအံၤ ပကကွၢ်သကီး တၢ်အိၣ်သး လၢအလီၤဆီလိာ်သး ယဲၢ်ခါ.
၁. ကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ် အကဲပှၤတဒူၣ်ဃီ
လၢညါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ် ပှၤကလုာ်တဒူၣ် လၢကကဲထီၣ် အပှၤဂီၢ်မုၢ်. ပှၤကလုာ် တဒူၣ်အံၤ အကဲဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ. ယဟိဝၤယွၤတဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ “လၢပှၤကလုာ် ခဲလၢာ်အကျါ သုကကဲထီၣ် ပှၤလၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဒူၣ်.” (၂ မိၤၡ့ ၁၉:၅) တကးဒံးဘၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အံၤ ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ် တၢ်လီၢ်လီၤလီၤဆီဆီ လၢအဝဲသ့ၣ် ကအိၣ်ဝဲအဂီၢ်. ခီဖျိလၢ ကစၢ်ယွၤ ဃုထၢထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ လီၤလီၤဆီဆီအဃိ ကစၢ်ယွၤ မ့ၢ်မၢအဝဲသ့ၣ် လဲၤဒုးဝဲ ကလုာ်ဒူၣ်အဂၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တမၤသံဘၣ်ဝဲ ပှၤအဂၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ်. *
ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ခရံာ်ဖိအမ့ၢ်အတီ လၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ကဲဝဲ “ပှၤကိးကလုာ်ဒဲး, ကလုာ်ဒူၣ်ကိးဒူၣ်ဒဲး, ပှၤကိးဒူၣ်ဒဲး ဒီးပှၤတဲတၢ်အကျိာ် ကိးကျိာ်ဒဲး.” (လီၣ်ဖျါ ၇:၉) အဃိ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်လဲၤဒုးတၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကမၤသံဘၣ် အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခရံာ်ဖိ လၢအကဲ ကလုာ်ဒူၣ်လၢအဂၤတဖၣ်.
၂. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢပျၢၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၢအဝဲသ့ၣ် လဲၤဒုးတၢ်
လၢညါန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ကဘၣ်ဒုးတၢ်လဲၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဒုးတၢ် အခါဖဲလဲၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်. အဒိ ပှၤကနၤဧၣ်ဖိ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် တၢ်ဝံတၢ်နါ, မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ ဒီးလုၢ်ထီၣ်အဖိ. ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သးလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ကမၤဝဲ တၢ်အၢတၢ်သီ လၢပှၤကနၤဧၣ်ဖိတဖၣ် မၤဝဲဘၣ်အဃိ အမၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ လဲၤဒုးအဝဲသ့ၣ် ဒီးမၤဟးဂီၤကွံာ် အဝဲသ့ၣ်. (၃ မိၤၡ့ ၁၈:၂၄, ၂၅) လၢခံ ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အိၣ်လၢ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ ပျဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဒုးတၢ်ဒီး အဒုၣ်အဒါလၢ အမၤနၢၤအီၣ်အဝဲသ့ၣ်. (၂ ၡမူၤအ့လး ၅:၁၇-၂၅) ဖဲအံၤ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ကဘၣ်လဲၤဒုးတၢ်ဧါ တဘၣ်လဲၤဒုးတၢ်ဧါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်. ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်တမၢအဝဲသ့ၣ် လဲၤဒုးတၢ်ဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်လဲၤ လၢအနီၢ်ကစၢ်န့ၣ် အါတက့ၢ် အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်က့ၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲ.—၄ မိၤၡ့ ၁၄:၄၁-၄၅; ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃၅:၂၀-၂၄.
ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပှၤကဘၣ်လဲၤဒုးတၢ်ဧါ တဘၣ်လဲၤဧါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဆၢတဲာ်ဝဲလၢၤဘၣ်. ကလုာ်ဒူၣ် တဒူၣ်ဒီးတဒူၣ်န့ၣ် ဒုးလိာ်သးလၢ အထံကီၢ်အဂီၢ် ဒီးတမ့ၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤ အဂီၢ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် ဒုးလိာ်သးန့ၣ် မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်သးန့ၢ်အါထီၣ် တၢ်လီၢ်, မၤန့ၢ်အါထီၣ် ကျိၣ်စ့ ဒီးဘၣ်သး ဆီၣ်ထွဲ ပှၤမၤထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်. ဒီးပှၤတနီၤဟီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တဲဝဲလၢ အဒုးန့ၢ်တၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ် မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်သးဒီသဒၢ အတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ ဒီးဘၣ်သး မၤသံကွံာ် ကစၢ်ယွၤ အဒုၣ်အဒါ. သနာ်က့ ခါဆူညါ လၢအၢ်မက့းဒိၣ်တၢ်ဒုးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဒီသဒၢ ပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ ဒီးအကမၤဟးဂီၤကွံာ် အဒုၣ်အဒါခဲလၢာ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၆:၁၄, ၁၆) နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ပှၤလၢ ကဒုးတၢ်လၢ အၢ်မက့းဒိၣ်န့ၣ် အကဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤအသုးမုၢ် လၢမူခိၣ် အဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် တလိၣ်ဒုးတၢ်ဘၣ်.—လီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၁-၁၅.
၃. ပှၤလၢအနာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ တမၤသံအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်
လၢညါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ဆၢတဲာ်ဝဲလၢ ပှၤတဂၤဂၤ ကဘၣ်သံန့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လး မၤသံကွံာ် အဝဲသ့ၣ်. သနာ်က့ ပှၤလၢအနာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တမၤသံဝဲဘၣ်. ပကကွၢ်သကီး တၢ်အဒိခံခါ. ယိၤၡူ ၂:၉-၁၆; ၆:၁၆, ၁၇) ပှၤကံးဘိၣ်ဖိစ့ၢ်ကီး မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ပာ်ကဲယဟိဝၤယွၤ ဒီးနာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤအဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ တမၤသံ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်.—ယိၤၡူ ၉:၃-၉, ၁၇-၁၉.
ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အမၢဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လး မၤဟးဂီၤကွံာ် ဝ့ၢ်ယရံၤဃိ. သနာ်က့ မ့ၢ်လၢ နီၢ်ရၤဃး ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ် နာ်န့ၢ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤအဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ တမၤသံ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. (ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ကလုာ်ဒူၣ် ဒီးထံကီၢ် တဘ့ၣ်ဒီးတဘ့ၣ် မ့ၢ်ဒုးလိာ်သးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တပျဲမူဝဲ ပှၤလၢအနာ် ကစၢ်ယွၤဘၣ်. ဒီးထံဖိကီၢ်ဖိ လၢအတကဲ ပှၤသုးဖိဘၣ်နာ်က့ အဝဲသ့ၣ် မၤသံကွံာ်ဝဲခဲလၢာ်.
၄. ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘျၢ လၢဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒုးန့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ကဘၣ်မၤထွဲဝဲ
လၢညါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢအဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဒုး. အဒိ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၢဆိဝဲလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ “ကမၤတၢ်ဃူတၢ်ဖိး” ဒီးအဒုၣ်အဒါ. (၅ မိၤၡ့ ၂၀:၁၀) တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ အံၣ်စရ့လး အပှၤသုးဖိတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအဂ့ၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ် သူၣ်ဒဲအလီၢ်န့ၣ် ကဘၣ်အိၣ် ကဆှဲကဆှီ. (၅ မိၤၡ့ ၂၃:၉-၁၄) မ့မ့ၢ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အဒုၣ်အဒါတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်မၤန့ၢ်ဝဲ ပိာ်မုၣ်လၢ ဝ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ဒုးနၢၤဝဲန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤတရီတပါဝဲ. သနာ်က့ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တပျဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ကမၤဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဒုးနၢၤဝဲ ဝ့ၢ်တဖျၢၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှဲၤထီၣ်တလါမၣ် အဖျီသးဒီး ပိာ်မုာ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ဟဲက့ၤဖီၣ်ဝဲန့ၣ်န့ၢ်.—၅ မိၤၡ့ ၂၁:၁၀-၁၃.
ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်အါတက့ၢ်န့ၣ် အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကမၤထွဲဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ဘျၢ လၢအဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဒုး. ပှၤထုးထီၣ် တၢ်ဘျၢတဖၣ်အံၤ ဒ်သိးဒီး ကဒီသဒၢဝဲ ထံဖိကီၢ်ဖိ သနာ်က့ ပှၤအါဂၤ တမၤထွဲဝဲ ဒ်သိးဒီး တၢ်ဘျၢအိၣ်ဝဲဘၣ်.
၅. ကစၢ်ယွၤ ဒုးန့ၢ်တၢ်လၢ အပှၤကလုာ်အဂီၢ်
လၢညါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒုးန့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအဂီၢ် ဒီးအါဘျီန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲတၢ်လီၤလး ဒ်သိးဒီး အဝဲသ့ၣ် ဒုးတၢ်ကနၢၤ. အဒိ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ ကဒုးနၢၤဝဲ ဝ့ၢ်ယရံၤဃိအဂ့ၢ်. ဖဲယဟိဝၤယွၤ မၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ “ကိးပသူထီၣ်လၢ တၢ်ဒုး အတၢ်ကိးပသူထီၣ် ဖးဒိၣ်အခါ ဝ့ၢ်ဒူၣ်လီၤပှီၢ်ကွံာ်ဝဲ.” အဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ မၤန့ၢ်ဝဲ ဝ့ၢ်ယရံၤဃိ. (ယိၤၡူ ၆:၂၀) တကးဒံးဘၣ် ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ ကဒုးနၢၤဝဲ ပှၤအမိၢ်ဖိအဂ့ၢ်. ဖဲတၢ်ဒုးတဘျီအံၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ “ယဟိဝၤယွၤ ဒုးလီၤဝဲ သူၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အလိၤ . . . ဒီးပှၤလၢအသံလၢ သူၣ်အဃိန့ၣ် အိၣ်အါန့ၢ်ဒံး ပှၤလၢအသံလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အနးဒံး.”—ယိၤၡူ ၁၀:၆-၁၁.
ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ယဟိဝၤယွၤ တဒုးန့ၢ်တၢ်လၢ ထံကီၢ်အဂီၢ် နီတဘ့ၣ်လၢၤဘၣ်. ကစၢ်ယွၤအဘီမုၢ် လၢယ့ၣ်ၡူးပၢဝဲန့ၣ် “တဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အံၤဘၣ်.” (ယိၤဟၣ် ၁၈:၃၆) မ့မ့ၢ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၣ် အဒိၣ်စိလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ် ခဲလၢာ်အဖီခိၣ်. အဃိ တၢ်ဒုးလၢအကဲထီၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၣ် ဘၣ်သးဝဲ ဒီးဆီၣ်ထွဲဝဲတၢ်ဒုး.—လူၤကၣ် ၄:၅, ၆; ၁ ယိၤဟၣ် ၅:၁၉.
ခရံာ်ဖိအမ့ၢ်အတီန့ၣ် အိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးပှၤဂၤ
ခဲအံၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢပျၢၤတဖၣ် အတၢ်အိၣ်သး ဒီးကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ် လၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ အတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် ဖၣ်လီၤဆီညါ. ဘၣ်ဆၣ် ပတဒုးတၢ်ဘၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်လၢထးတဖၣ်အံၤ အဃိဘၣ်. နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢအဂၤအိၣ်ဒံး. အဒိ ကစၢ်ယွၤ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ ဖဲမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ် ပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤတဖၣ် “တမၤလိအသး လၢတၢ်ဒုးလၢၤဘၣ်” ဒီးအဝဲသ့ၣ် တမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး တၢ်ဒုးဘၣ်. (ယၡါယၤ ၂:၂-၄) တကးဒံးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ “သုတဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်.” အဃိ ထံကီၢ်တဘ့ၣ်ဒီးတဘ့ၣ် မ့ၢ်ဒုးလိာ်သး သနာ်က့ ခရံာ်ဖိအမ့ၢ်အတီန့ၣ် တမၤဘၣ်ဃး အသးဒီးတၢ်ဒုးဘၣ်.—ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၉.
ယ့ၣ်ၡူး တဲဘၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤဝဲန့ၣ် အိၣ်ဒံး. ယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် တဘၣ်သးဒိၣ်သးဟ့တၢ် ဒီးတဘၣ်အ့ၣ်လိာ်သးဘၣ်. (မးသဲ ၅:၂၁, ၂၂) ယ့ၣ်ၡူး အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ကဲ “ပှၤလၢ အမၤဃူမၤဖိးတၢ်” ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်အဲၣ် အဒုၣ်အဒါ.—မးသဲ ၅:၉, ၄၄.
မ့မ့ၢ်လၢပှၤန့ၣ် ပတမၤဘၣ်ဃးပသးဒီး တၢ်ဒုးနီတစဲးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ် ပှၤလၢပထံၣ်အီၤ ဒ်သိးဒီး ပဒုၣ်ပဒါန့ၣ် အိၣ်တဂၤဂၤဧါ. ပတၢ်ထံၣ် မ့ၢ်အိၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပကဘၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤလီၤမၢ်ကွံာ်အီၤ.—ယၤကိာ် ၄:၁, ၁၁.
ပဝဲလၢအကဲ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ် ပဂုာ်ကျဲးစၢး ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ် လၢတဂၤဒီးတဂၤ အဖီခိၣ် အဃိ ပတဒုးတၢ်ဘၣ်. (ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၄, ၃၅) ပသ့ၣ်ညါလၢ တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဒုးလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ လီၤထူလီၤယိာ် အဃိ ခဲအံၤ ပကဘၣ် ပာ်လီၤပသး ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ ပတမၤဘၣ်ဃးပသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုး နီတစဲးဘၣ်.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၆:၉.
^ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သးဝဲလၢ အံၣ်စရ့လးအဒူၣ်တဖၣ် ကဒုးလိာ်သးဘၣ်. သနာ်က့ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တဒူၣ်ဒီးတဒူၣ် ဒုးလိာ်သး. (၁ စီၤပၤ ၁၂:၂၄) ဘၣ်ဆၣ် တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပျဲဝဲလၢ အံၣ်စရ့လးအဒူၣ် တဒူၣ်ဒီးတဒူၣ် ကဒုးလိာ်သး မ့ၢ်လၢ အံၣ်စရ့လးအဒူၣ် တဒူၣ်ဒူၣ်န့ၣ် တသးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤလၢၤဘၣ် ဒီးမ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်အဃိ.—စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၂၀:၃-၃၅; ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၁၃:၃-၁၈; ၂၅:၁၄-၂၂; ၂၈:၁-၈.