တၢ်မၤလိ ၁၄
“ယီၢ်အခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်”
“မ့ၢ်လၢ ခရံာ်ဒၣ်လဲာ် တူၢ်တၢ်လၢသုဂီၢ်အဃိလီၤ. ဒီးအဝဲပာ်လီၤ တၢ်အဒိအတဲာ် ဒ်သိးသု ကယီၢ်အခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ် အဂီၢ်လီၤ.”—၁ ပ့းတရူး ၂:၂၁.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၃ ခရံာ်, မ့ၢ်ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢပဂီၢ်
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
ယ့ၣ်ၡူးပာ်လီၤန့ၢ်ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢပကယီၢ်အခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်အဂီၢ်လီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁-၂)
၁-၂. ပယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်, ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်.
ထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ နလဲၤဃုအီၣ်တၢ်ဒီးပှၤတဖုလၢ ပှၢ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်တခါအပူၤဒီးနကဘၣ်လဲၤလၢ ကပံာ်ကျါန့ၣ်တက့ၢ်. ပှၤလၢနလဲၤပိာ်အခံတဂၤန့ၣ် အတၢ်လဲၤခီဖျိအိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. ဖဲအလဲၤတၢ်အခါ အခီၣ်လီၢ်အိၣ်တ့ၢ်လၢ ကပံာ်ကျါ ဒီးအဝဲလဲၤလၢနမဲာ်ညါအဃိ နတထံၣ်အီၤလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် နတပျံၤတၢ်ဘၣ်. ခီဖျိလၢ အခီၣ်လီၢ်အိၣ်တီၢ်အဃိ နလဲၤပိာ်အခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်သ့ဝဲလီၤ.
၂ ဟီၣ်ခိၣ်အအၢအသီလၢ ပအိၣ်ခဲအံၤတဘ့ၣ်န့ၣ် အလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပှၢ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်တခါန့ၣ်လီၤ. ဒီးခရံာ်ဖိလၢအမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပှၤလၢအလဲၤဃုအီၣ်တၢ်တဖုန့ၣ်လီၤ. ပစံးဘျုးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤဒိၣ်မးလၢ အဝဲဟ့ၣ်လီၤပှၤအဖိခွါ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် လၢအမ့ၢ်ပှၤလၢအဒုးနဲၣ်ပှၤကျဲ လၢအဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤ ဒ်သိးပကယီၢ်အခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၂:၂၁) မ့မ့ၢ်လံာ်စီဆှံတၢ်ကွဲးကျိာ်ထံ အဂၤတဘ့ၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤပ့းတရူးထိၣ်သတြီၤဝဲ ယ့ၣ်ၡူးဒီးပှၤလၢအဒုးနဲၣ်ပှၤကျဲတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်ပှၤလၢအဒုးနဲၣ်ပှၤကျဲတဂၤအသိး ယ့ၣ်ၡူးပာ်လီၤန့ၢ်ပှၤ အဒိအတဲာ်လၢ ပကယီၢ်အခီၣ်လီၢ်အဂီၢ်လီၤ. ခဲအံၤ ပကကွၢ်သကိး တၢ်သံကွၢ်သၢဖျၢၣ်လၢအမ့ၢ်ဝဲ ပယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ယီၢ် ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ်လဲၣ်. ဒီးပယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် ကသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
ပယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲအခီပညီဒ်လဲၣ်
၃. ပယီၢ်ပှၤတဂၤအခီၣ်လီၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်.
၃ ပယီၢ်ပှၤတဂၤအခီၣ်လီၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲအခီပညီဒ်လဲၣ်. လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “လဲၤတၢ်” ဒီး “ခီၣ်” တဘျီတခီၣ်ဒိလီၤဝဲလၢ ပှၤတဂၤမၤတၢ်မနုၤလၢ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၆:၉; ကတိၤဒိ ၄:၂၆) ပှၤတဂၤအိၣ်မူဝဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် ထိၣ်သတြီၤဝဲဒီးခီၣ်လီၢ်လီၤ. အဃိ ဒ်သိးပယီၢ်ပှၤတဂၤအခီၣ်လီၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲအခီပညီလၢ ပအိၣ်မူမၤထွဲအဒိအတဲာ် ဒီးပကွၢ်လိမၤဒိးအီၤလီၤ.
၄. ပယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်.
၄ ပယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲအခီပညီဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်တဲယိယိဖိန့ၣ် အခီပညီလၢ ပကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီအသိး တၢ်မၢဖိပ့းတရူး တဲဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်ပာ်လီၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲတဖၣ် လၢပကကွၢ်လိမၤဒိးအီၤန့ၣ် အိၣ်ဒံးဝဲလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၂:၁၈-၂၅) ကယဲၢ်တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲ ဒီးမၤဝဲလၢအတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ် ကဲထီၣ်ဝဲတၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ ပကကွၢ်လိမၤဒိးအီၤအဂီၢ်လီၤ.
၅. ခီဖျိလၢ ပတလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိ ပယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးကသ့ဧါ. တဲဖျါထီၣ်တက့ၢ်.
၅ ခီဖျိလၢ ပတလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိ ပယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် ကသ့ဧါ. သ့ဝဲလီၤ. စီၤပ့းတရူးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပက “ယီၢ် [ယ့ၣ်ၡူး] အခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်” လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ပကဘၣ်ယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ပမ့ၢ်ပှၤတလၢတပှဲၤဘၣ် သနာ်က့ ပမ့ၢ်ယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်န့ၣ် ဒ်တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ် တဲဝဲအသိး မ့ၢ်ဒၣ်ပ “လဲၤတၢ်ဒ်ယ့ၣ်ၡူး လဲၤဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ.”—၁ ယိၤဟၣ် ၂:၆.
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ယီၢ် ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ်လဲၣ်
၆-၇. ဖဲပယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ်အခါ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဂ့ၤထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၆ ပမ့ၢ်ယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ်န့ၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤကဂ့ၤထီၣ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်သ့လဲၣ်. အဆိကတၢၢ် ဒ်သိးပကမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသးအဂီၢ် ယ့ၣ်ၡူးပာ်လီၤန့ၢ်ပှၤ အဒိအတဲာ်လၢ ပကဘၣ်အိၣ်မူဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၈:၂၉) ပမ့ၢ်ယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤကသးခုဝဲလီၤ. ဒီးပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ပပၢ်လၢမူခိၣ် ကသုးဘူးအသးဆူ ပှၤလၢအဂုာ်ကျဲးစၢးကဲထီၣ် အတံၤသကိးတဖၣ်အအိၣ်လီၤ.—ယၤကိာ် ၄:၈.
၇ ခံ, ယ့ၣ်ၡူးကွၢ်လိမၤဒိးအပၢ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ပှၤလၢအထံၣ်ယၤန့ၣ် မ့ၢ်အထံၣ်စ့ၢ်ကီးပၢ်လီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၄:၉) ပကွၢ်လိမၤဒိးယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ် ဒီးကျဲလၢအရ့ဒီးပှၤဂၤတဖၣ်သ့ဝဲလီၤ. အဒိ, ယ့ၣ်ၡူးသးကညီၤ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဆါအၢ ဒီးယ့ၣ်ၡူးဒိသူၣ်ဒိသးဝဲ ပိာ်မုၣ်လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဆါ ယံာ်ယံာ်ထၢထၢတဂၤ ဒီးဖဲပှၤတနီၤလၢအထံၣ်ဘၣ်ဒီး ပှၤလၢအအဲၣ်ဘၣ်ဝဲတဂၤသံအခါန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးနၢ်ပၢၢ်စၢၤအီၤလီၤ. ဖဲပကွၢ်လိမၤဒိးယ့ၣ်ၡူးအခါ မ့ၢ်ဒၣ်ပကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤလီၤ. (မၢ်ကူး ၁:၄၀, ၄၁; ၅:၂၅-၃၄; ယိၤဟၣ် ၁၁:၃၃-၃၅) ပကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါမ့ၢ်အါန့ၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးအီၤ ကဂၢၢ်ကျၢၤဒိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ.
၈. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပမ့ၢ်ယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပက “မၤနၢၤဟီၣ်ခိၣ်” လဲၣ်.
၈ ပမ့ၢ်ယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ်န့ၣ် ပကသးစၢၢ်ဆၢလၢ ပကဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးတချုးသံဒံးဘၣ်အနၤန့ၣ် အတဲဝဲလၢ “ယမၤနၢၤဟီၣ်ခိၣ်လံ” လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၆:၃၃) ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ထံၣ်, အတၢ်တိာ်ပာ် ဒီးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် တဒိၣ်စိလၢအဖီခိၣ်ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဟဲလီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် ဒ်သိးအကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပဝဲဟီမီၤ. လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ တၢ်လၢကမၤတံာ်တာ်ပှၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်သးစၢၢ်ဆၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သး ဒ်သိးဒီးယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ပက “မၤနၢၤဟီၣ်ခိၣ်” လီၤ.—၁ ယိၤဟၣ် ၅:၅.
၉. ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၉ ပမ့ၢ်ယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်လီၤ. ဖဲပှၤသးစၢ်လၢ အထူးအတီၤတဂၤ သံကွၢ်ဝဲလၢ ဒ်သိးအကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်အဂီၢ် အဝဲကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်အခါ ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ်အီၤလၢ “ဟဲပိာ်ယခံတက့ၢ်.” (မးသဲ ၁၉:၁၆-၂၁) ပှၤယူဒၤဖိလၢ အတနာ်ယ့ၣ်ၡူးလၢအမ့ၢ်ခရံာ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “ယသိတဖၣ် . . . ပိာ်ယခံလီၤ. ယဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်” လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၀:၂၄-၂၉) စီၤနံၤကဒ့မူး လၢအမ့ၢ်ဝဲ ပှၤယူဒၤဖိအကီၢ်ဘျီၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤန့ၣ် အသးအိၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သိၣ်လိအဃိ ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ်အီၤလၢ ပှၤလၢ “အစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအီၤန့ၣ် . . . ကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မူအထူအယိာ်” လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၃:၁၆) ပနာ်ယ့ၣ်ၡူးသ့ခီဖျိ ပအိၣ်မူမၤထွဲ တၢ်လၢအသိၣ်လိဝဲ ဒီးအမၤဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.—မးသဲ ၇:၁၄.
ပယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ် ကသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်
၁၀. ဒ်သိးပက “သ့ၣ်ညါထီၣ်” ယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ်ဂ့ၤဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ယိၤဟၣ် ၁၇:၃)
၁၀ တချုးလၢ ပယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါဆိအီၤလီၤ. (ဖး ယိၤဟၣ် ၁၇:၃ တက့ၢ်.) ဒ်သိးပက “သ့ၣ်ညါထီၣ်” ယ့ၣ်ၡူးအဂီၢ် ပကဘၣ်ဆဲးမၤတၢ်တမံၤမံၤလီၤ. ပကဘၣ်ဆဲးမၤလိအါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ, အတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးအတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်အိၣ်လၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤ မ့ၢ်ယံာ်ထဲလဲၣ်သနာ်က့ ပကဘၣ်ဆဲးဃု “သ့ၣ်ညါထီၣ်” ယဟိဝၤယွၤဒီး အဖိခွါအဂ့ၢ်ဂ့ၤဂ့ၤလီၤ.
၁၁. လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်လွံၢ်ဘ့ၣ်အံၤ ပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၁ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဖိခွါအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်ပှၤ လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်လွံၢ်ဘ့ၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤလီၤ. လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်လွံၢ်ဘ့ၣ်အံၤ တဲဖျါထီၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အိၣ်မူ ဒီးအတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲ, မၤဝဲ ဒီးအဆိကမိၣ်တၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်လွံၢ်ဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် လံာ်လွံၢ်ဘ့ၣ်အံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပက “ဆိကမိၣ်ထံ” ဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၃) ဒီးလံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်လွံၢ်ဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ ပမ့ၢ်မၤလိ လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်လွံၢ်ဘ့ၣ်အံၤန့ၣ် ပကသ့ၣ်ညါထီၣ်ယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးအလီၢ်လီၤ. ဝံၤဒီး ပကယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်သ့ဝဲလီၤ.
၁၂. ဖဲပမၤလိ လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ် လွံၢ်ဘ့ၣ်အံၤအခါ ဒ်သိးကကဲဘျုးအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၂ ဒ်သိးလံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်လွံၢ်ဘ့ၣ်အံၤ ကကဲဘျုးဝဲအဂီၢ် တဘၣ်မ့ၢ်ထဲ ပဖးအီၤတခါဘၣ်. ပကဘၣ်ပာ်လီၤ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကမၤလိဒီးဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. (ထိၣ်သတြီၤဒီး ယိၤၡူ ၁:၈ တက့ၢ်.) ခဲအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ခံခါလၢ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကဆိကမိၣ်ထံ လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်လွံၢ်ဘ့ၣ်အံၤ ဒီးပကမၤထွဲတၢ်လၢ ပဖးအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
၁၃. ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ တၢ်မၤအသးလၢ လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်အပူၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၃ တၢ, တၢ်မၤအသးလၢ လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ် လွံၢ်ဘ့ၣ်အပူၤဒ်လဲၣ်. ဖဲနဖးလံာ်တၢ်သးခုကစီၣ် လွံၢ်ဘ့ၣ်အံၤအခါ ထံၣ်တမှံကွၢ် တၢ်ကဲထီၣ်အသး, နနၢ်ဟူဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးအိၣ်ကွၢ်လၢ တၢ်မၤအသးဖဲန့ၣ်တက့ၢ်. ဒ်သိးနကမၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ် နကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါလံာ်လဲၢ်လၢ အဟဲလၢယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်လၢနမၤလိအီၤန့ၣ် အတၢ်အိၣ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးတၢ်ကဲထီၣ်တ့ၢ်အသးဒ်လဲၣ် ဒီးတၢ်ဆဲးမၤအသးမနုၤဒံးလဲၣ်န့ၣ် ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဖီခိၣ်ဖီလာ်ခဲလၢာ်တက့ၢ်. ဃုကွၢ်အါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ ဒီးပှၤဖဲန့ၣ်အစိၤ အတၢ်အိၣ်သးတက့ၢ်. ထိၣ်သတြီၤကွၢ် လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်တဘ့ၣ်လၢ နဖးအီၤအံၤန့ၣ် မ့ၢ်အဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ် လၢအဂၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်တက့ၢ်. တဘျီတခီၣ် ပှၤကွဲးလံာ်ဖိတဂၤ ကကွဲးဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဘၣ်ဆၣ် အဂၤတနီၤဟီန့ၣ် တကွဲးဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ခဲလၢာ်ခဲဆ့ဘၣ်.
၁၄-၁၅. တၢ်လၢပမၤလိဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အိၣ်မူအဂ့ၢ်န့ၣ် ပအိၣ်မူမၤထွဲအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၄ ခံ, တၢ်ဂ့ၢ်လၢလံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်အပူၤန့ၣ် အိၣ်မူမၤထွဲအီၤလၢ နတၢ်အိၣ်မူအပူၤတက့ၢ်. (ယိၤဟၣ် ၁၃:၁၇) ဖဲနမၤလိတၢ်ဂ့ၢ်တခါခါလၢ လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်အပူၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘တၢ်ဂ့ၢ်လၢယမၤလိဘၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ယမၤထွဲအီၤလၢ ယတၢ်အိၣ်မူအပူၤကသ့ဧါ. တၢ်ဂ့ၢ်လၢယမၤလိဘၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ယမၤစၢၤပှၤဂၤကသ့ဒ်လဲၣ်.’ ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ်ပှၤလၢ နသ့ၣ်ညါအီၤတဂၤ ဝံၤဒီး တၢ်လၢနမၤလိဘၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ် တဲပၠးက့ၤအီၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤတက့ၢ်.
၁၅ ပကကွၢ်သကိး တၢ်အဒိဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ခံခါလၢ ပကမၤထွဲအီၤ ကသ့ကျဲဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပကတဲသကိး မုၣ်ကမဲလၢအဖှီၣ်တဂၤအဂ့ၢ် လၢယ့ၣ်ၡူးထံၣ်အီၤလၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
မုၣ်ကမဲလၢအဖှီၣ်တဂၤ လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်ပူၤ
၁၆. တဲဖျါထီၣ်တၢ်မၤအသး ဖဲ မၢ်ကူး ၁၂:၄၁ အပူၤတက့ၢ်.
၁၆ တၢ်မၤအသးဒ်လဲၣ်. (ဖး မၢ်ကူး ၁၂:၄၁ တက့ၢ်.) ထံၣ်တမှံကွၢ် တၢ်ကဲထီၣ်အသးတက့ၢ်. ဖဲ ခ.န ၃၃ လါနံစၣ် ၁၁ သီန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးကသံ အိၣ်တ့ၢ်ထဲစှၤသီလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးသူဝဲအတၢ်ဆၢကတီၢ်အါကတၢၢ်လၢ အကသိၣ်လိတၢ် လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် ထီဒါအီၤသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. တချုးဖဲန့ၣ်အခါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တနီၤ သံကွၢ်သံဒိးယ့ၣ်ၡူးဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်န့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤအဂ့ၢ်လီၤ. အဂၤတနီၤန့ၣ် မၤကွၢ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ တၢ်သံကွၢ်တနီၤလီၤ. (မၢ်ကူး ၁၁:၂၇-၃၃; ၁၂:၁၃-၃၄) ခဲအံၤ ယ့ၣ်ၡူးလဲၤလၢ တၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤ လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်ပူၤလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်လီၢ်န့ၣ်ကမ့ၢ်ဝဲ ပိာ်မုၣ်အဂၢၤလီၤ. ဒီးဖဲန့ၣ်ယ့ၣ်ၡူးထံၣ်စိဝဲ တိၢ်မၤဘူၣ်အတလါတဖၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးဆ့ၣ်နီၤဒီး ကွၢ်စိဃီၤဝဲ ပှၤအါဂၤဟဲထၢနုာ်လီၤဝဲ စ့လၢတိၢ်မၤဘူၣ်တလါတဖၣ်အပူၤလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးထံၣ်ဝဲ ပှၤထူးပှၤတီၤအါဂၤ ဟဲထၢနုာ်ဝဲစ့အါမးလၢ တိၢ်မၤဘူၣ်တလါအပူၤလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးကနၢ်ဟူဝဲ စ့လီၤတဲာ်သီၣ်လၢ တလါတဖၣ်အပူၤလီၤ.
၁၇. မၢ်ကူး ၁၂:၄၂ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ မုၣ်ကမဲလၢအဖှီၣ်တဂၤ မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၇ ဖး မၢ်ကူး ၁၂:၄၂ တက့ၢ်. ဖဲန့ၣ်ဝံၤတယံာ်ဘၣ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးပာ်သူၣ်ပာ်သးဘၣ်ဝဲ ပိာ်မုၣ်တဂၤလီၤ. ပိာ်မုၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲ “မုၣ်ကမဲလၢအဖှီၣ်တဂၤ” လီၤ. (လူၤကၣ် ၂၁:၂) မုၣ်ကမဲလၢအဖှီၣ်တဂၤအံၤ အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် ကီခဲဝဲဒိၣ်မးလီၤ. အဝဲကပှ့ၤတၢ်လၢအလိၣ်ဘၣ်ဝဲ လၢတနံၤအဂီၢ်မးန့ၣ် အစ့တယၢဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲလဲၤလၢ တိၢ်မၤဘူၣ်တလါအခီၣ်ထံး ဒီးထၢနုာ်လီၤဝဲ အစ့ခံဘ့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အစ့ခံဘ့ၣ်အံၤန့ၣ် ကလီၤတဲာ်သီၣ်ဝဲ ဆံးဆံးဖိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤအံၤ ထၢနုာ်လီၤအစ့လၢ တိၢ်မၤဘူၣ်အဒၢပူၤလီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် အစ့လၢအထၢနုာ်လီၤဝဲန့ၣ် အလုၢ်အပှ့ၤတအိၣ်အါအါဘၣ်. စ့ခံဘ့ၣ်လၢ အထၢနုာ်ဝဲန့ၣ် နကပှ့ၤထိၣ်လၢ အပှ့ၤဘၣ်ကတၢၢ်တဘ့ၣ်မး တန့ၢ်ဘၣ်.
၁၈. ဒ် မၢ်ကူး ၁၂:၄၃, ၄၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်ဃးဒီး မုၣ်ကမဲလၢအဖှီၣ်တဂၤ အတၢ်မၤဘူၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၈ ဖး မၢ်ကူး ၁၂:၄၃, ၄၄ တက့ၢ်. တၢ်လၢမုၣ်ကမဲအဖှီၣ်တဂၤမၤဝဲန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးကမၢကမၣ်ဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးကိးန့ၢ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဒီးဒုးနဲၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ မုၣ်ကမဲတဂၤန့ၣ် ဒီးတဲဝဲလၢ “မုၣ်ကမဲလၢ အဖှီၣ်တဂၤအံၤ ထၢနုာ်ဝဲစ့လၢ တိၢ်မၤဘူၣ် အတလါအပူၤ အါန့ၢ်ဒံး ပှၤအဂၤခဲလၢာ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်[ပှၤထူးပှၤတီၤ] ကိးဂၤဒဲးထၢနုာ်ဝဲ တၢ်အဘျဲၣ်အစဲၢ်တဖၣ် မ့မ့ၢ် မုၣ်ကမဲတဂၤအံၤ ဖှီၣ်ဒိၣ်မးသနာ်က့ ထၢနုာ်ဝဲကယဲၢ် တၢ်လၢအိၣ်ဒီးအီၤ လၢအမ့ၢ် တၢ်ခဲလၢာ်လၢ ကလုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ အသးသမူအဂီၢ်လီၤ.” ဖဲမုၣ်ကမဲလၢအသးတီတဂၤအံၤ ထၢနုာ်လီၤအစ့ခံဘ့ၣ်အခါ မ့ၢ်ဒၣ်အနာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤလၢ ယဟိဝၤယွၤကအံးက့ၤကွၢ်က့ၤအီၤလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၆:၃.
ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိး ဖဲပထံၣ်ဘၣ်ပှၤဂၤ မၤယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤလၢ အသူၣ်ဒီဖျၢၣ်သးဒီဖျၢၣ်အခါ ပစံးပတြၢၤအဝဲသ့ၣ်သ့လီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၉-၂၀) *
၁၉. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤ ဘၣ်ဃးဒီး မုၣ်ကမဲလၢအဖှီၣ်တဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိလၢအရ့ဒိၣ်မနုၤလဲၣ်.
၁၉ အိၣ်မူမၤထွဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢ နတၢ်အိၣ်မူအပူၤတက့ၢ်. သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အတိၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး မုၣ်ကမဲလၢအဖှီၣ်တဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ယမၤလိန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.’ ဆိကမိၣ်ထံမုၣ်ကမဲတဂၤန့ၣ် အဂ့ၢ်တက့ၢ်. လီၤဂာ်လၢ အဝဲအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတၢ်အါမးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၢအဟ့ၣ်ဝဲန့ၢ်တဖၣ်လီၤ. အဃိ အဝဲဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. ဒီးယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ မုၣ်ကမဲလၢအဖှီၣ်တဂၤအံၤ အတၢ်မၤဘူၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢအပၢ်အဂီၢ်လီၤ. အဃိ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ဖဲပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်ဒီး လၢသူၣ်ဒီဖျၢၣ်သးဒီဖျၢၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤသးခုဝဲဒိၣ်မးလီၤ. (မးသဲ ၂၂:၃၇; ကလီးစဲ ၃:၂၃) ဖဲယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲ တၢ်လၢပဂုာ်ကျဲးစၢးမၤအီၤ လၢအဂ့ၤကတၢၢ်အခါန့ၣ် အဝဲသးခုဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ အဘၣ်ထွဲဒီးပတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးပတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢပသူအီၤ လၢပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အဂီၢ် တကးဒံးဘၣ် လၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤဒီး တၢ်ထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်တဖၣ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.
၂၀. ဘၣ်ဃးဒီး မုၣ်ကမဲလၢအဖှီၣ်တဂၤအံၤအဂ့ၢ်န့ၣ် နအိၣ်မူမၤထွဲအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်.
၂၀ ဘၣ်ဃးဒီး မုၣ်ကမဲလၢအဖှီၣ်တဂၤအံၤအဂ့ၢ်န့ၣ် နအိၣ်မူမၤထွဲအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ဆိကမိၣ်ထီၣ် ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒ်သိးအကသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤဝဲတဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲတက့ၢ်. အဒိ, မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်သးပှၢ်လၢ အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဂ့ၤ ဒီးအသးဟးဂီၤ မ့ၢ်လၢအဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် တန့ၢ်အါအါလၢၤဘၣ်န့ၣ် အိၣ်တဂၤဂၤဧါ. မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဆါယံာ်ယံာ်ထၢထၢ ဒီးအသူၣ်လီၤစၢ်သးလီၤစၢ် ခီဖျိလၢအလဲၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တန့ၢ်ကိးနွံဒဲးဘၣ်န့ၣ် အိၣ်တဂၤဂၤစ့ၢ်ကီးဧါ. မ့ၢ်အိၣ်ဟီန့ၣ် မၤစၢၤပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ခီဖျိလၢတၢ်ကတိၤလၢ “အဂ့ၤလၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါတၢ်” န့ၣ်တက့ၢ်. (အ့းဖ့းစူး ၄:၂၉) တၢ်လၢနမၤလိဘၣ်လၢ မုၣ်ကမဲအအိၣ်န့ၣ် တဲပၠးဘၣ်အဝဲသ့ၣ်တက့ၢ်. နတၢ်ကတိၤလၢ အပှဲၤဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ အကနာ်ဝဲယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးတၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ လၢအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၅:၂၃; ၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁၁) ဖဲနစံးပတြၢၤအဝဲသ့ၣ် ခီဖျိအဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်အခါ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့မ့ၢ်တၢ်ဆံးဆံးဖိလၢ နဂီၢ်ဒၣ်လဲာ် မ့ၢ်ဝဲနယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်လီၤ.
၂၁. နပာ်လီၤသးလၢ နကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၁ ပသးခုဒိၣ်မးလၢ လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်လွံၢ်ဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အိၣ်မူအဂ့ၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဃိ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကကွၢ်လိမၤဒိးယ့ၣ်ၡူး ဒီးယီၢ်အခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ သူက့ၤတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤလၢ နကမၤနီၢ်ကစၢ် တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ မ့တမ့ၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံန့ၣ်တက့ၢ်. ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ ဒ်သိးပတၢ်မၤလိ ကကဲဘျုးကဲဖှိၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်မၤအသးလၢပဖးအီၤတဖၣ် ဒီးပကဘၣ်အိၣ်မူမၤထွဲအီၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပကဘၣ်ကွၢ်လိမၤဒိး တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲဒီး ပကဘၣ်ဒိကနၣ် တၢ်လၢအတဲဝဲတဖၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကတဲသကိး ဖဲယ့ၣ်ၡူးဘူးထီၣ်ကသံအခါ အတဲတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ် ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၅ စံးပတြၢၤယဟိဝၤယွၤအဖိဝဲၢ်ကိ
^ လံာ်အဆၢ. 5 ဒ်ပမ့ၢ်ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်အသိး ပကဘၣ် “ယီၢ်[ယ့ၣ်ၡူး]အခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်” လီၤ. ပယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်. တၢ်မၤလိအံၤ ကစံးဆၢဝဲတၢ်သံကွၢ်အံၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် တၢ်မၤလိအံၤကစံးဆၢစ့ၢ်ကီးလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ယီၢ် ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်လဲၣ် ဒီးပယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
^ လံာ်အဆၢ. 60 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ ဖဲအဆိကမိၣ်ထံ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤ ဘၣ်ဃးဒီး မုၣ်ကမဲလၢအဖှီၣ်တဂၤအဂ့ၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲလဲၤစံးပတြၢၤဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်သးပှၢ်တဂၤလၢ အမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢ အသူၣ်ဒီဖျၢၣ်သးဒီဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ.
