မူခိၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်လၢအပူၤ ဒီးတၢ်သးသမူ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ်​ သ့ၣ်ညါဝဲဧါ. တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး မူခိၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်လၢအပူၤ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ပှၤတနီၤတဲဝဲလၢ ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ အဃုသ့ၣ်ညါ မူခိၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်လၢအပူၤအဂ့ၢ် သ့ၣ်ညါဝဲတၢ်စံးဆၢ. အဒိ မးစဲလူ ကလ့စံၤယၢၤ လၢအကဲ သရၣ်လၢအသိၣ်လိ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဃုသ့ၣ်ညါ မုၢ်, လါ ဒီးဆၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်လၢ ဒၣ်သမီၣ်​ ခီလ့ၣ်ကၠိန့ၣ်​ အတနာ်လၢ တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်အိၣ်ဘၣ်. ဒီးအတဲဝဲလၢ “မူခိၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်လၢအပူၤ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ပတၡဲပၠးဘၣ်​ ပှၤကၠိဖိ နီတဘျီဘၣ်.”

တကးဒံးဘၣ်​ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သးသမူ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ မဲးကစံတဘ့ၣ်​ လၢအမ့ၢ် Science News ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “တၢ်သးသမူ ဟဲအိၣ်ထီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ပှၤတဲလီၤတံၢ် တဘၣ်ဘၣ်. တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိ, ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ ဒီးတၢ်သးသမူ အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ လၢအဃ့ထီ ဒီးကဲထီၣ်က့ၤ လၢၢ်တဖၣ်အဂီၤ မ့ၢ်အိၣ်ဘၣ်ဖုးဒံးန့ၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပှၤၡဲပၠး တၢ်သးသမူ ဟဲအိၣ်ထီၣ်သး အဂ့ၢ်ကသ့. ဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ တအိၣ်လၢၤဘၣ်.” အဃိ ဘၣ်ဃးဒီး မူခိၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်လၢအပူၤ ဒီးတၢ်သးသမူ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ဖျါလၢ ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိ တသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်စံးဆၢဒံးဘၣ်.

ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ နကဆိကမိၣ်လၢ ‘တၢ်သးသမူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ ပှၤမ့ၢ်ရဲၣ်ကျဲၤဝဲဝံၤမၣ်​ တ့လီၤဝဲန့ၣ်​ မတဂၤရဲၣ်ကျဲၤဝဲ ဒီးတ့လီၤဝဲလဲၣ်.’ ဒီးနကဆိကမိၣ်​ စ့ၢ်ကီးလၢ ‘တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ် လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်​ ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ်​ ဘၣ်မနုၤအဃိ အပျဲဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢအတ့လီၤဝဲန့ၣ်​ ကထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ အပျဲဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ ကအိၣ်ထီၣ်​ ဒီဒူၣ်ညါလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ အပျဲဝဲလၢ ပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤန့ၣ်​ ကမၤ တၢ်အၢတၢ်သီ အါမးလဲၣ်.’

ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ်​ တသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢဘၣ်. သနာ်က့ ပဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်စံးဆၢလၢ အလီၤသူၣ်မံသးမုာ်သ့. တကးဒံးဘၣ်​ ပှၤအါဂၤ ထံၣ်န့ၢ်ဝဲ တၢ်စံးဆၢလၢ အလီၤသူၣ်မံသးမုာ် လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ.

ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတနီၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ မၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးနာ်ဝဲလၢ တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်အိၣ်ဝဲ. နမ့ၢ်ဘၣ်သး သ့ၣ်ညါလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်​ နာ်ဝဲလၢ တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ် အိၣ်လဲၣ်န့ၣ်​ လဲၤကွၢ်လၢ jw.org အပူၤ ဒီးဃုကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီ လၢအမ့ၢ် “တၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဃးဒီး သးသမူအဂံၢ်ခီၣ်ထံး.”