လၢမုၢ်နံၤခံကတၢၢ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပလီၢ်နသးလၢ တၢ်ရ့တံၤရ့သကိးတက့ၢ်
“တၢ်ရ့လိာ်လၢ အအၢအသီန့ၣ်, မၤအၢလီၤတၢ်အလုၢ်အလၢ်လၢ အဂ့ၤတဖၣ်လီၤ.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃.
တၢ်သးဝံၣ်- ၇၃, ၁၁၉
၁. ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒ်လဲၣ်.
ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ “အဆၢအကတီၢ်လၢ အကီအခဲ” လီၤ. ဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် “မုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်တဖၣ်” စးထီၣ်အဃိ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်အသးတဖၣ် နးထီၣ်ဝဲလီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁-၅) ဒီးပနာ်သ့ သပှၢ်တၢၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်အသးတဖၣ် ကနးထီၣ်ဝဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ်လီၤ. မ့ၢ်လၢဝံအတၢ်ကတိၤလၢ လံာ်စီဆှံပူၤစံးဝဲလၢ “ပှၤအၢပှၤသီဒီး ပှၤလီတၢ် ဝ့ၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ် . . . ကအၢလီၤဝဲ နးထီၣ်နးထီၣ်လီၤ.”—၂ တံၤမသ့း ၃:၁၃.
၂. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအါဂၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသး ဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
၂ လၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအဂီၢ် ပှၤအါဂၤလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤကွၢ်ဝဲ မ့တမ့ၢ် မၤဝဲတၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး, တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, တၢ်မၤကဒါမဲာ် ဒီးတၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. အဒိ အ့ထၢၣ်နဲး, ကွဲၤဟူဖျါ, တၢ်ဂီၤမူ, လံာ်လဲၢ်ဒီး မဲးကစံတဖၣ်အပူၤ ညီနုၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး, တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါတဖၣ် ဒ်တၢ်လၢ ပတူၢ်လိာ်အီၤသ့န့ၣ်လီၤ. လၢအပူၤကွံာ် လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ ပှၤတူၢ်လိာ်အီၤ တသ့တဖၣ်န့ၣ် ခဲအံၤလၢတၢ်လီၢ်တနီၤနီၤန့ၣ် ပှၤတူၢ်လိာ်အီၤသ့ ရိမ့ၤ ၁:၂၈–၃၂ တက့ၢ်.
ဒီးကဲထီၣ်တၢ်လၢ အလီၤပလိာ်လိာ်သး ဒီးပဒိၣ် အတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အံၤအခီပညီ တမ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ တူၢ်လိာ်ဝဲ လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး ဒ်အံၤဘၣ်.—ဖး၃. ပှၤလၢအအိၣ်မူ ဒ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးတဖၣ်န့ၣ် ပှၤအါဂၤ ထံၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၃ ပှၤလၢ တၢယၤဖှိၣ်အစိၤသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကွၢ်ဝဲတၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးဒီး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ လၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသး အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် တမၤဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်, မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ဒိကနၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါအဃိန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤဒုး “ကမၢကမၣ်” ပှၤလၢ အခိၣ်အဃၢၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသး ဒ်လဲၣ်. ပှၤအဂၤတဖၣ် မၤမဲာ်ဆှးအဝဲသ့ၣ်ဒီး မၤနးမၤဖှီၣ်အီၤလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၄:၄) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအိၣ်မူဒ် ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤပျုၢ်လီၤ. လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအမၤထွဲ ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ်တဖၣ်န့ၣ် “ကဘၣ်တၢ်မၤနး မၤဖှီၣ်အီၤလီၤ.”—၂ တံၤမသ့း ၃:၁၂.
“တၢ်ရ့လိာ်လၢ အအၢအသီန့ၣ်, မၤအၢလီၤ တၢ်အလုၢ်အလၢ် လၢအဂ့ၤတဖၣ်လီၤ”
၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတကြၢးအဲၣ် ဟီၣ်ခိၣ်အံၤလဲၣ်.
၄ ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးမၤ တၢ်ဘၣ်ယွၤအသးန့ၣ် ပတဘၣ်အဲၣ် “ဟီၣ်ခိၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်လၢအပူၤ” ဘၣ်. (ဖး ၁ ယိၤဟၣ် ၂:၁၅, ၁၆ တက့ၢ်.) မုၣ်ကီၤလံၢ်မ့ၢ် “ဟီၣ်ခိၣ်အကစၢ်” လီၤ. အဝဲသူဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ, ပဒိၣ်ပပှၢ်, ပနံာ်တၢ်ကၤ အတၢ်ကရၢကရိ ဒီးကမျၢၢ်တၢ်ကစီၣ်တဖၣ် (media) ဒ်သိးကကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၄:၄; ၁ ယိၤဟၣ် ၅:၁၉) ပတအဲၣ်ဒိးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ကလုၢ်ဘၢပှၤဘၣ်, လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တံၤသကိးလၢ အတဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ– “သုတလီလီၤသုသးတဂ့ၤ. တၢ်ရ့လိာ်လၢ အအၢအသီန့ၣ်, မၤအၢလီၤတၢ်အလုၢ်အလၢ် လၢအဂ့ၤတဖၣ်လီၤ.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃.
၅, ၆. ပတကြၢးရ့လိာ်ပသးဒီး မတၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်, ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၅ ဒ်သိး ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤကဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပှၤလၢအမၤ တၢ်အၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤလၢအစံးလီၤအသးလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ်ဆၣ် ဃုထၢဝဲလၢ တဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်မၤတၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်ဒီး မ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးန့ၣ် ပတရ့ဒီးအီၤလၢၤဘၣ်.—ရိမ့ၤ ၁၆:၁၇, ၁၈.
၆ ပှၤအါဂၤအဲၣ်ဒိးမၤမုာ် အတံၤသကိးတဖၣ်အသးဒီး အဲၣ်ဒိးလၢ အတံၤသကိးတဖၣ် ကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ရ့လိာ်ပသးဒီး ပှၤလၢတအဲၣ်ဒိးဒိကနၣ် ယွၤအကလုၢ်ကထါန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကမၤဘၣ်တၢ်ဒ် အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. အဒိ ပမ့ၢ်ရ့လိာ်ပသးဒီး ပှၤလၢအမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကကဲထီၣ်ဒ်သိးဒီး အဝဲသ့ၣ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တ့ၢ်အသးလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤလၢ အတပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၅:၁၁-၁၃) အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးန့ၣ် အတၢ်အိၣ်သး ကမၤအသးဒ် စီၤပ့းတရူး ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ်ဝဲ အသိးန့ၣ်လီၤ.—ဖး ၂ ပ့းတရူး ၂:၂၀–၂၂ တက့ၢ်.
၇. ပကြၢးဃုထၢ ပတံၤသကိး ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်လၢ မတၤတဖၣ်လဲၣ်.
၇ ပအဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလၢ ပှၤကိးဂၤဒဲးအဖီခိၣ်သနာ်က့ ပှၤလၢတဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်တဖၣ်န့ၣ် ပတဘၣ်ရ့ဒီးအီၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဂၤ မ့ၢ်ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီး ပှၤတဂၤလၢ အတအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ နီၢ်နီၢ် ဒီးတဒိးဘျၢထံဒံးဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကမၣ်လီၤ. ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်ပှၤလၢ အတအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ်လီၤ. ပကြၢးဃုထၢ ပတံၤသကိးဘူးဘူးတံၤတံၤတဖၣ် လၢပှၤလၢအိၣ်မူဒ် ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးတဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ– “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဖဲဒၣ်ပှၤလၢ အမၤတၢ်ဘၣ်ယွၤအသး တဂၤဂၤန့ၣ်, အဝဲဒၣ်မ့ၢ် ယဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်, ဒီးယဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ, ဒီးယမိၢ်လီၤ.”—မၢ်ကူး ၃:၃၅.
၈. တၢ်ရ့လိာ်သးလၢ အတဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢပျၢၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
၈ တၢ်ရ့လိာ်သးလၢအတဂ့ၤန့ၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်အၢတၢ်သီလီၤ. အဒိ တၢ်ကဲထီၣ်အသး ဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိဒ်လဲၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လီၤ. တချုးအဝဲသ့ၣ် လဲၤနုာ်ဆူ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပလီၢ်အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤအိၣ်ဖဲန့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်စံးဝဲလၢ– “ဘါအကစၢ်တဖၣ်တဂ့ၤ. မၤအတၢ်တဂ့ၤ. မၤတၢ်ဒ် အဝဲသ့ၣ် မၤအသိးန့ၣ်တဂ့ၤ. ဒီးမၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤ, ဒီးမၤလီၤကလဲ အတၢ်ဂီၤတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးမၤယွၤသုကစၢ် အတၢ်တက့ၢ်.” (၂ မိၤၡ့ ၂၃:၂၄, ၂၅) ဘၣ်ဆၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အါတက့ၢ်န့ၣ် တဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်နဲၣ်လိဒီး တတီဒီး ကစၢ်ယွၤလၢၤဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၆:၃၅-၃၉) အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဒ်န့ၣ်အဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသး ဒ်လဲၣ်. လၢခံန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ညိကွံာ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိဒီး ဃုထၢထီၣ်ဝဲ ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ.—မးသဲ ၂၃:၃၈; မၤတၢ် ၂:၁-၄.
ပလီၢ်နသးဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢနဖးဒီး တၢ်လၢနကွၢ်တက့ၢ်
၉. ဘၣ်မနုၤအဃိ ကမျၢၢ်တၢ်ကစီၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ်တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် လၢပဂီၢ်သ့ဝဲလဲၣ်.
၉ ကမျၢၢ်တၢ်ကစီၣ် အါတက့ၢ် ဒ်သိးဒီး ကွဲၤဟူဖျါတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ, ပှာ်ယဲၤသန့ဒီး လံာ်လဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤသ့ဝဲလီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တမၤစၢၤ ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ ကတီဒီးယဟိဝၤယွၤဒီး ကနာ်န့ၢ် အတၢ်စံးပာ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲဆီၣ်ထွဲပှၤ ဒ်သိး ပကသန့ၤပသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်ပၢအီၤအံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးလၢ တၢ်လၢပကွၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပဖးမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပဒိကနၣ်အီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ဒ်သိး အသုတဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ “တၢ်သးကွံဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်” န့ၣ်တဂ့ၤ.—တံတူး ၂:၁၂.
၁၀. တၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒီး ကမျၢၢ်တၢ်ကစီၣ်တဖၣ် ဒ်လဲၣ်.
၁၀ တယံာ်လၢၤဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်ပၢအီၤအံၤ ဒီးကမျၢၢ်တၢ်ကစီၣ်လၢ အလီၤဘၣ်ယိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ် တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ– “ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်သးကွံ ဒံကွံာ်ဝဲ, မ့မ့ၢ်ပှၤမၤဖဲ ယွၤအသးန့ၣ်, ကအိၣ်ကဆိး လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.” (၁ ယိၤဟၣ် ၂:၁၇) ဒ်န့ၣ်အသိး ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤတဂၤ စံးဝဲလၢ– “ပှၤမၤအၢတၢ်တဖၣ် ကဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်အီၤလီၤ.” ဒီးစံးကဒီးဝဲလၢ– “မ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အသးစူၤ ကန့ၢ်ဘၣ်သါ ထံဧိၤကီၢ်ဧိၤ, ဒီးကမုၢ်လၢ်တၢ်လၢ တၢ်ဃူတၢ်ဖိး အါအါကလဲာ်အပူၤလီၤ.” အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဃူတၢ်ဖိး ကယံာ်ထဲလဲၣ်. “ပှၤတီပှၤလိၤ န့ၢ်ဘၣ်သါ ထံဧိၤကီၢ်ဧိၤ, ဒီးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲ လီၤစိၤလီၤထီလီၤ.” —စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၉, ၁၁, ၂၉.
၁၁. ပကတီဒီး ကစၢ်ယွၤအဂီၢ် အဝဲမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.
၁၁ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိန့ၣ် တဒ်သိးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်ပၢအီၤန့ၣ်ဘၣ်. ကစၢ်အတၢ်ကရၢကရိ ဆှၢပှၤဆူ တၢ်မူအထူအယိာ် အကျဲန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးဃ့ဘါထုကဖၣ်ဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဒီး စံးဝဲလၢ– “တၢ်မူအထူအယိာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၤ, ယွၤနီၢ်နီၢ်တဂၤဃီ, ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လၢ နမၢလီၤအီၤန့ၣ်လီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၇:၃) ယဟိဝၤယွၤ သူဝဲအတၢ်ကရၢကရိ ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကသ့ၣ်ညါထီၣ်အီၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ ပမဲးကစံ, ဘရိၣ်ခၠၣ်, လံာ်လဲၢ်တဖၣ်, တၢ်ဂီၤမူတဖၣ် ဒီးပှာ်ယဲၤသန့ (web site) တဖၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်အတၢ်ကရၢကရိ ရဲၣ်ကျဲၤဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ် ကိးနွံဒဲးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဖျၢၣ် ၁၁၀,၀၀၀ ဘျဲၣ်လၢအိၣ်သကုၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢပမၤလိဘၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ မၤဆူၣ်ထီၣ်ပတၢ်နာ် ယဟိဝၤယွၤဒီး အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတဖၣ်လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅.
ဆီဟံၣ်ဆီဃီ “ထဲလၢကစၢ်အပူၤ”
၁၂. လံာ်စီဆှံမၤလိာ်ပှၤလၢ ပကဘၣ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ “ထဲလၢကစၢ်အပူၤ” န့ၣ်တဲနၢ်ပၢၢ် အခီပညီတက့ၢ်.
၁၂ ခရံာ်ဖိလၢ အဲၣ်ဒိးဆီဟံၣ်ဆီဃီတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ဃုထၢဝဲ အသးသမူတံၤသကိးလၢအ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. ယွၤအကလုၢ်ကထါ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ– “သုတယိးနီၣ်ယိးဘိ ဖုၣ်ထံၣ်ဖုၣ်ထီဒီး ပှၤလၢအတစူၢ်တနာ်ဘၣ်တဖၣ် န့ၣ်တဂ့ၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်တီတၢ်လိၤန့ၣ်, ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်တတီတလိၤဘၣ် ဒ်လဲၣ်, ဒီးတၢ်ကပီၤရ့လိာ်အသးဒီး တၢ်ခံးဒ်လဲၣ်.” (၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၄) ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါ စံးဘၣ်တဲဘၣ်အခ့အပှၤလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ “ထဲလၢကစၢ်အပူၤ” လီၤ. တၢ်အံၤအဲၣ်ဒိးစံးဝဲ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီထဲလၢ ပှၤလၢအဘျၢထံဝံၤဒီး အိၣ်မူဒ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး အသိးန့ၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၇:၃၉) နမ့ၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ဒီးပှၤလၢအအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဝဲကမၤစၢၤနၤလၢ နကတီဒီး ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်လီၤ.
၁၃. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် ကစၢ်ယွၤမၤလိာ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိဒ်လဲၣ်.
၁၃ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ် လၢပဂီၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤလၢ ပကဘၣ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ “ထဲလၢကစၢ်အပူၤ” န့ၣ်တမ့ၢ် တၢ်မၤလိာ်အသီဘၣ်. အဒိ, ဆိကမိၣ်ကွၢ် ယဟိဝၤယွၤ စံးဘၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ဘၣ်ဃးပှၤလၢ အတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤတဖၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤ စံးဝဲခီဖျိလၢ စီၤမိၤၡ့ဒ်အံၤ– “ဒိးဖျီလိာ်သုသးဒီးအီၤ တဂ့ၤ. နဖိမုၣ်နတဘၣ်ဟ့ၣ် လၢအဝဲဒၣ်အဖိခွါ, ဒီးအဝဲဒၣ်အဖိမုၣ် နတဘၣ်ဟံးန့ၢ်ဘၣ်လၢ နဖိခွါအဂီၢ်ဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကဒုးဃၣ်ကွံာ် နဖိခွါအသးလၢ အပိာ်ယခံ, ဒ်သိးအကမၤ ကစၢ်အဂၤတဖၣ် အတၢ်လီၤ. ဒီးယွၤအသးထီၣ် ကကဲၤထီၣ်ဘၣ်သု, ဒီးမၤဟးဂီၤကွံာ်နၤ သတူၢ်ကလာ်လီၤ.”—၅ မိၤၡ့ ၇:၃, ၄.
၁၄, ၁၅. ခီဖျိလၢ စီၤၡလိၤမိၤ တဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်အဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီးအီၤ ဒ်လဲၣ်.
၁၄ ဖဲစီၤၡလိၤမိၤ ကဲထီၣ်စီၤပၤဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲဃ့တၢ်ကူၣ်သ့လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဒီး ကစၢ်စံးဆၢ အတၢ်ထုကဖၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤၡလိၤမိၤ ကဲထီၣ်ပှၤပၢတၢ်လၢ အမံၤဟူသၣ်ဖျါတဂၤလီၤ. စဘၤ အနီၢ်ပၤမုၣ် ပတြၢၤဝဲစီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်ကူၣ်သ့ဒီးစံးအီၤလၢ– “နတၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးနတၢ်ဂ့ၤ ဒိၣ်န့ၢ်တၢ်အကစီၣ်လၢ ယနၣ်ဟူတက့ၢ်လီၤ.” (၁ စီၤပၤ ၁၀:၇) ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပှၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်တဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလိာ်ဒီး ဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီး ပှၤလၢအတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်န့ၣ် တၢ်ကမၤအသးဒ်လဲၣ်န့ၣ် စီၤၡလိၤမိၤ အဒိအတဲာ် သိၣ်လိစ့ၢ်ကီးပှၤန့ၣ်လီၤ.—စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၄:၁၃.
၁၅ ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤစီၤၡလိၤမိၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲတဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢစီၤၡလိၤမိၤ “အဲၣ်ပှၤတခီဘီမုၢ်ဖိ အပိာ်မုၣ်အါဂၤ” လၢအတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဃိ လၢခံန့ၣ် အမါအိၣ်ဝဲအဂၤ ၇၀၀ ဒီးအသံၣ်မါအဂၤ ၃၀၀ လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီးအီၤ ဒ်လဲၣ်. ဖဲအသးပှၢ်ထီၣ်အခါ အမါသ့ၣ်တဖၣ် “ဘိးဃၣ်ကွံာ်အသးဒီး မၤထွဲကစၢ်တဖၣ်အခံ, . . . ဒီးစီၤၡလိၤမိၤ မၤတၢ်အၢလၢယွၤအမဲာ်” ညါလီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၁:၁-၆) ခီဖျိလၢစီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်ရ့လိာ်သး ကမၣ်ဝဲအဃိ အဝဲတသးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤလၢၤဘၣ်. တၢ်အံၤကဲထီၣ်အသးဒီး စီၤၡလိၤမိၤ သ့ဝဲအဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီး ပဝဲဒၣ်တဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤ သ့ဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တကြၢးပဆိကမိၣ်လၢ ပကဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီး ပှၤလၢတအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်ဘၣ်.
၁၆. ပှၤတဂၤဂၤလၢ အသးသမူတံၤသကိးမ့မ့ၢ် ပှၤလၢအတစူၢ်တနာ်တၢ် တဂၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးအီၤ ဒ်လဲၣ်.
၁၆ ဖဲပှၤတဂၤဂၤ ကဲထီၣ်ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး ဒီးအသးသမူတံၤသကိး မ့ၢ်တဘၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ်န့ၣ် အဝဲကဘၣ်မၤဝဲ ဒ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲလၢ– “ပိာ်မုၣ်သ့ၣ်ဧၢ, ပာ်သုသးလၢ သုဝၤဒၣ်သုဝဲ အဖီလာ်, ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်တဂၤဂၤ မ့ၢ်တစူၢ်ဘၣ် တၢ်အကလုၢ်ကထါဘၣ်ဒီး, တၢ်အကလုၢ်အကထါ တအိၣ်ဘၣ်ဒီး, ကဘၣ်တၢ်မၤန့ၢ်အီၤလၢ အမါအတကဲာ်ပဝးအဃိ” န့ၣ်လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၃:၁) လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ ဘၣ်ထွဲလိာ်သးစ့ၢ်ကီးဒီး ဝၤတဂၤလၢ အမါတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤဘၣ်လီၤ. ယွၤအကလုၢ်ကထါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ အဝဲကဘၣ်ကဲထီၣ် ဝၤလၢအဂ့ၤ, မါလၢအဂ့ၤဒီး မၤထွဲယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ်လီၤ. ဖဲနမၤဒ်န့ၣ်အခါ နသးသမူတံၤသကိး ကထံၣ်ဘၣ်ဝဲ နတၢ်အိၣ်မူ လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးတဖၣ် ဂ့ၤထီၣ်ဝဲအဃိ အဝဲသ့ၣ် ကအဲၣ်ဒိးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. တၢ်အဒိအတဲာ် ဒ်အံၤသ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ.
ရ့လိာ်နသးဒီး ပှၤလၢအအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤ
၁၇, ၁၈. စီၤနိအၤကပူၤဖျဲးလၢ ထံလုၢ်ဘၢတၢ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤ မၤစၢၤအီၤလဲၣ်, ဒီးဖဲယရူၤၡလ့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤအခါ ဒ်သိးခရံာ်ဖိလၢ တၢယၤဖှိၣ်ကပူၤဖျဲးအဂီၢ် တၢ်မနုၤ မၤစၢၤအီၤလဲၣ်.
၁၇ တၢ်ရ့လိာ်သးလၢ အတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဆီၣ်ထွဲနၤဒ်သိး နသုတဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် တၢ်ရ့လိာ်သးလၢအဂ့ၤန့ၣ် ကဆီၣ်ထွဲနၤလၢ နကတီဒီး ယဟိဝၤယွၤလီၤ. စီၤနိအၤမ့ၢ် ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ ပဂီၢ်လီၤ. အဝဲအိၣ်မူဘၣ်ဝဲဖဲ ဆၢကတီၢ်လၢ “ပှၤကညီအတၢ်ဒဲးဘးန့ၣ် မ့ၢ်အဒိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ,” ဒီး “ကယဲၢ် အတၢ်ကူၣ်ဆိကမိၣ်လၢအသး တမံၤလၢ်လၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ထဲအအၢအသီ ကိးမုၢ်နံၤမုၢ်နၤဒဲးလီၤ.” (၁ မိၤၡ့ ၆:၅) ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အၢဝဲသီဝဲတုၤဒၣ်လဲာ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လီၤအသးလၢ ကမၤဟးဂီၤကွံာ် အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်စီၤနိအၤန့ၣ် တဒ်သိးဒီးအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံကိးအီၤလၢ “ပှၤအတီ” လၢအ “လဲၤတၢ်ဒီးယွၤလီၤ.”—၁ မိၤၡ့ ၆:၇-၉.
၁၈ စီၤနိအၤတရ့ဒီး ပှၤလၢတအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် အတၢ်မၤအါဝဲလၢ အသူၣ်ထီၣ်ကဘီအဃိလီၤ. ဒီးအဝဲမ့ၢ်ပှၤလၢ “စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်တီတၢ်လိၤအကလုၢ်” လီၤ. (၂ ပ့းတရူး ၂:၅) စီၤနိအၤ, အမါ, အဖိခွါသၢဂၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်အမါတဖၣ်န့ၣ် တဂၤဒီးတဂၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သး လၢအဂ့ၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ် မၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ပူၤဖျဲးဝဲဖဲ ထံလုၢ်ဘၢတၢ် အဆၢကတီၢ်လီၤ. ပဝဲခဲလၢာ် ပမ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် အစၢၤအသွဲၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပသးခုလၢ စီၤနိအၤ ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်ဒီး တရ့လိာ်အသးဒီး ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ခရံာ်ဖိလၢ တၢယၤဖှိၣ်စ့ၢ်ကီး အဝဲသ့ၣ် တရ့လိာ်အသးဒီး ပှၤလၢအတအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်ဘၣ်. ဖဲဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤလၢ ခ.န ၇၀ အခါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်အဃိ ပူၤဖျဲးဝဲလီၤ.—လူၤကၣ် ၂၁:၂၀-၂၂.
၁၉. ဒ်သိးပကတီဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၁၉ ဒ်စီၤနိအၤ ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ, ဒီးခရံာ်ဖိလၢ တၢယၤဖှိၣ်အစိၤအသိး ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပတရ့လိာ်ပသးဒီး ပှၤလၢအတအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်ဘၣ်. ပအိၣ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အကကွဲၢ်တဖၣ်လၢ အအဲၣ်ကစၢ်ယွၤအဃိ ပဃုထၢအဝဲသ့ၣ်လၢ ပတံၤသကိးသ့ဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအိၣ်ဂၢၢ် “အိၣ်ကျၢၤလၢ တၢ်နာ်အပူၤ” ဖဲဆၢကတီၢ်ကီခဲအံၤ အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၆:၁၃; ကတိၤဒိ ၁၃:၂၀) ထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ ပကပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ပၢဒီး အိၣ်မူဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အသီပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. တၢ်ဟးဆှဲး တၢ်ရ့တံၤရ့သကိးလၢ အအၢအသီန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.