ခီ​ဆူ​ ​တၢ်​ဂ့ၢ်​မိၢ်​ပှၢ်

လဲၤတလၢတုၤလၢ တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီတဖၣ်

“ဟ့ၣ်​အါထီၣ်​ပှၤ တၢ်နာ်​တက့ၢ်”

“ဟ့ၣ်​အါထီၣ်​ပှၤ တၢ်နာ်​တက့ၢ်”

“ယ​တၢ်​တ​နာ်​ဘၣ်​အံၤ မၤစၢၤ​လၢ်​တက့ၢ်.” —မၢ်ကူး ၉:၂၄.

တၢ်သးဝံၣ်- ၅၄, ၂၄

၁. တၢ်နာ်​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်​လၢ​အရ့ဒိၣ်​ထဲလဲၣ်. (ကွၢ်​တၢ်ဂီၤ​လၢ တၢ်​မၤလိ​အ​ခီၣ်ထံး​တက့ၢ်.)

‘မ့ၢ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ က​မၤ​ပူၤဖျဲး​ယၤ ဖဲ​တၢ်နး​တၢ်ဖှီၣ်​ဖးဒိၣ်​အဆၢ​ကတီၢ်​ဧါ.’ တၢ်​သံကွၢ်​ဒ်အံၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​န​သံကွၢ်လီၤက့ၤ​န​သး​တဘျီဘျီ​ဧါ. တၢ်မၢဖိ စီၤ​ပ့းတရူး​စံး​ဝဲ​လၢ တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​အရ့ဒိၣ်​တခါ​လၢ က​မၤစၢၤ​ပှၤ​ဒ်သိး ပ​က​ပူၤဖျဲး​အဂီၢ်​န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ​တၢ်နာ်​လီၤ. အဝဲ​စံး​ဝဲ​လၢ– “မ့မ့ၢ်​တၢ်နာ် တအိၣ်​ဘၣ်​ဒီး, တၢ်ဘၣ်[ယွၤ]အသး​တ​သ့​ဘၣ်.” (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၆) တၢ်အံၤ ဖျါ​ယိယိ​ဖိ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်နီၢ်​န့ၣ် “ပှၤ​တအိၣ်​ဘၣ်​ဒီး တၢ်နာ်​ကိးဂၤ​ဒဲး​ဘၣ်.” (၂ သ့းစၤလနံ ၃:၂) လံာ်စီဆှံ​ခံ​ဆၢ​အံၤ မၤစၢၤ​ပှၤ​ဒ်သိး ပ​က​နၢ်ပၢၢ်​လၢ တၢ်မၤ​ဆူၣ်​ထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​န့ၣ် အရ့ဒိၣ်​ထဲလဲၣ်​အဂ့ၢ်​န့ၣ်​လီၤ.

၂, ၃. (က) ပ​တၢ်နာ်​န့ၣ် မ့ၢ်​အရ့ဒိၣ်​ထဲလဲၣ်. (ခ) ခဲအံၤ ပ​က​တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်​မနုၤ​သ့ၣ်​တဖၣ်​လဲၣ်.

တၢ်မၢဖိ​ပီလူး တဲဝဲ​ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်နာ်​လၢ​ဘၣ် “တၢ်​မၤကွၢ်​အီၤ” ဝံၤ​ဝဲ​အဂ့ၢ်​န့ၣ်​လီၤ. (ဖး ၁ ပ့းတရူး ၁:၇ တက့ၢ်.) တၢ်နး​တၢ်ဖှီၣ်​ဖးဒိၣ်​န့ၣ် ဘူးထီၣ်လံ​အဃိ ပ​အဲၣ်ဒိး​ကဲထီၣ် “ပှၤလၢ အ​စူၢ်က့ၤ​နာ်က့ၤ​တၢ်​ပၢၢ်​လၢ တၢ်​အုၣ်က့ၤ​ခီၣ်က့ၤ” ပှၤလီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၃၉) လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ပ​က​ဘၣ်​ဂုာ်ကျဲးစၢး​သပှၢ်တၢၢ် ဒ်သိး​ပ​တၢ်နာ် က​ဆူၣ်​ထီၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​ပ​စီၤပၤ​ယ့ၣ်ၡူး​ပၢတၢ်​အခါ ပ​အဲၣ်ဒိး​ပၣ်ဃုာ်​လၢ​ပှၤလၢ အ​က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ် တၢ်​ဆိၣ်ဂ့ၤ​တဖၣ်​အကျါ​န့ၣ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ဒ်​ပှၤ​တဂၤ​လၢ အ​ဃ့ကညး​ယ့ၣ်ၡူး​ခရံာ် ဒ်သိး​အဝဲ​က​ဟ့ၣ်​အါထီၣ်​အီၤ​တၢ်နာ်​အသိး ပဝဲဒၣ်​စ့ၢ်ကီး ပ​က​စံး​လၢ– “ယ​တၢ်​တ​နာ်​ဘၣ်​အံၤ မၤစၢၤ​လၢ်​တက့ၢ်.” (မၢ်ကူး ၉:၂၄) ဒ်​တၢ်မၢဖိ​တဖၣ်​အသိး မ်​ပ​က​စံး​စ့ၢ်ကီး​လၢ– “မၤ​အါထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​တက့ၢ်.”—လူၤကၣ် ၁၇:၅.

လၢ​တၢ်​မၤလိ​အံၤ​အ​ပူၤ ပ​က​တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်​လၢ​လာ်​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ပ​ဒုး​ဆူၣ်​ထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​က​သ့​ဒ်လဲၣ်. ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​လၢ ပ​အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ်​လၢ​အဂၢၢ်​ကျၢၤ​က​သ့​ဒ်လဲၣ်. ဒီး​ပ​မ့ၢ်​ဃ့​ထုကဖၣ်​ဒ်သိး ပ​တၢ်နာ်​က​အါထီၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ် ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​နာ်​လၢ​ကစၢ်​ယွၤ​က​စံးဆၢ ပ​တၢ်​ထုကဖၣ်​လဲၣ်.

ဖဲ​ပ​ဒုး​ဆူၣ်​ထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​အခါ ကစၢ်​ယွၤ​ဘၣ်သူၣ်​ဘၣ်သး​ဝဲ

၄. မတၤ​သ့ၣ်​တဖၣ် အဒိအတဲာ်​န့ၣ် ဒုး​ဆူၣ်​ထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​သ့​လဲၣ်.

တၢ်နာ်​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်​လၢ​အရ့ဒိၣ်​ဒိၣ်မး​အဃိ ယဟိဝၤ​ယွၤ ဟ့ၣ်​ပှၤ​တၢ်အဒိ​အါမး​လၢ လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ ဘၣ်ဃး​ပှၤလၢ​အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ်​န့ၣ်​လီၤ. တၢ်​သ့ၣ်​တဖၣ်​အံၤန့ၣ် “ဘၣ်​ကွဲး​အသး​လၢ ပ​ဘၣ်​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​အဂီၢ်” လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၅:၄) စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်, နီၢ်​စၤရါ, စီၤ​အံၤစဲး, စီၤ​ယၤကိာ်, စီၤ​မိၤၡ့, နီၢ်​ရၤဃး, စီၤ​ကံးဒဧိၣ်, စီၤ​ဘါရး ဒီး​ပှၤအဂၤ​တဖၣ် အ​တၢ်​ဒိ​တၢ်​တဲာ်​န့ၣ် မၤဆူၣ်ထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​န့ၣ်​လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၃၂-၃၅) ဒ်​တၢ်အဒိ​အ​တဲာ်​တဖၣ် လၢ​အ​ပူၤကွံာ်​အိၣ်ဝဲ​အသိး မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ ပ​ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​တဖၣ်​အဒိအတဲာ်​လၢ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​အဝဲသ့ၣ်​အ​တၢ်နာ်​န့ၣ် အိၣ်ဝဲ​စ့ၢ်ကီး​န့ၣ်​လီၤ. * (ကွၢ်​တၢ်ဂ့ၢ်​အဘျဲၣ်​တက့ၢ်.)

၅. ဝံအ့ၤလံယၤ အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်, ဒီး​ပ​ကြၢး​သံကွၢ်လီၤက့ၤ​ပ​သး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်အဒိ​တခါ​လၢ လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ​န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ​ဝံအ့ၤလံယၤ​အဂ့ၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​န​ဆိကမိၣ်​ထံ ဝံအ့ၤလံယၤ အ​တၢ်​ဒိ​တၢ်​တဲာ်​အခါ န​က​ထံၣ်ဘၣ်​တၢ်ဂ့ၢ်​ယဲၢ်​မံၤ​လၢ အ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် အ​တၢ်နာ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဂၢၢ်​ဂၢၢ်​ကျၢၤကျၢၤ​အဂ့ၢ်​န့ၣ်​လီၤ. (၁) ဖဲ​ဝံအ့ၤလံယၤ စံး​ဘၣ်​စီၤပၤ​အၤဃာ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ က​ဒုး​ဃ့ထီ​ဟီၣ်ခိၣ်​အခါ အဝဲ​စံး​ဝဲ​လၢ တၢ်နာ်​အ​ပူၤ​ဒ်အံၤ– “ယွၤ​အံၣ်စရ့လး အ​ကစၢ်​မူ​ဝဲ​လၢ ယ​ဆၢထၢၣ်​လၢ​အမဲာ်​ညါ​န့ၣ်, တၢ်​လၢ​နံၣ်​တဖၣ်​အံၤ ပစီၤထံ​မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်စူၤ​မ့ၢ်​ဂၤ, မ့တမ့ၢ်​ဘၣ်​လၢ ယ​ထးခိၣ်​ဒီး, တအိၣ်​ဘၣ်​လီၤ.” (၁ စီၤပၤ ၁၇:၁) (၂) ဝံအ့ၤလံယၤ​နာ်ဝဲ​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ က​အံးထွဲ​ကွၢ်ထွဲ​အီၤ​ဒီး ပှၤဂၤ​တဖၣ် ဖဲ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဃ့ထီ​အဆၢ​ကတီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၇:၄, ၅, ၁၃, ၁၄) (၃) ဝံအ့ၤလံယၤ နာ်ဝဲ​သပှၢ်​ကတၢၢ်​လၢ ကစၢ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ မၤ​သမူထီၣ်​က့ၤ မုၣ်ကမဲ​အ​ဖိခွါ​တဂၤ​သ့ဝဲ​လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၇:၂၁) (၄) မ့ၣ်အူ​လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​အိၣ် က​ဟဲ​လီၤ​အီၣ် အ​တၢ်​လုၢ်​လၢ ကစၢၢ်​ကၢ်မ့ၤလး​အလိၤ​န့ၣ် ဝံအ့ၤလံယၤ အသး​တ​ဒ့ဒီ​ဝဲ​နီတဘျီ​ဘၣ်. (၁ စီၤပၤ ၁၈:၂၄, ၃၇) (၅) တချုး​လၢ တၢ်ဟဲစူၤ​လီၤ​ဒံး​အခါ​ဒၣ်လဲာ် လၢ​တၢ်နာ်​အ​ပူၤ ဝံအ့ၤလံယၤ စံး​ဘၣ်​စီၤအၤဃာ်​လၢ– “လဲၤထီၣ်, အီၣ်တၢ်​ဒီး​အီတၢ်​တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်ဟဲစူၤ​အါအါ​ကလဲာ်​အသီၣ်​အိၣ်​လီၤ.” (၁ စီၤပၤ ၁၈:၄၁) ဖဲ​ပ​ဆိကမိၣ် တၢ်​လဲၤခီဖျိ​သ့ၣ်​တဖၣ်​အံၤ ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ ပ​သံကွၢ်လီၤက့ၤ​ပ​သး​သ့​လၢ ‘မ့ၢ်​ယ​တၢ်နာ် ဂၢၢ်ကျၢၤ​ဒ်သိး ဝံအ့ၤလံယၤ​န့ၣ်​ဧါ.’

ပ​က​ဒုး​ဆူၣ်​ထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​အဂီၢ် ပ​က​ဘၣ်​မၤ​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်

၆. ဒ်သိး​ပ​က​ဒုး​ဆူၣ်​ထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​အဂီၢ် လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​အိၣ်​န့ၣ် ပ​လိၣ်ဘၣ်​တၢ်မနုၤ​လၢ​လဲၣ်.

ပ​ဒုး​ဆူၣ်​ထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​လၢ ပ​နီၢ်ကစၢ်​ဒၣ်ဝဲ​တ​သ့​ဘၣ်​အဃိ ပ​လိၣ်ဘၣ်​ယွၤ​အသး​စီဆှံ​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​လဲၣ်. မ့ၢ်​လၢ​တၢ်စူၢ်​တၢ်နာ်​န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်​ဝဲ​လၢ သး​အ​တၤသၣ်​အကျါ​န့ၣ်​လီၤ. (ကလၤတံ ၅:၂၂) ပ​မ့ၢ်​ဃ့ ယွၤ​အသး​စီဆှံ ဒ်​ယ့ၣ်ၡူး​ဟ့ၣ်ကူၣ်​ဝဲ​အသိး​န့ၣ် ပ​မ့ၢ်​ပှၤ​ကူၣ်တၢ်သ့​တဂၤ​လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး​အၢၣ်လီၤ​ပှၤလၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ “က​ဟ့ၣ်​ပှၤလၢ အ​ဃ့​တၢ်​လၢ​အီၤ​တဖၣ်​လၢ သးစီဆှံ” န့ၣ်​လီၤ.—လူၤကၣ် ၁၁:၁၃.

၇. ပ​ကအိၣ်​ဒီး တၢ်နာ်​လၢ အဂၢၢ်​ကျၢၤ​က​သ့​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ် တဲ​ဖျါထီၣ်​အီၤ​တက့ၢ်.

ပ​မ့ၢ်​အိၣ်ဒီး တၢ်နာ်​ယွၤ​ဂၢၢ်​ဂၢၢ်​ကျၢၤကျၢၤ​န့ၣ် ပ​က​ဘၣ်​ပၢၤဃာ်​အီၤ​လီၤ. တၢ်အံၤ​ပ​ထိၣ်သတြီၤ​အီၤ​ဒ်သိး​ဒီး မ့ၣ်အူ​သ့ဝဲ​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​ပ​မၤ​ကဲၤထီၣ်​မ့ၣ်အူ​အခါ မ့ၣ်အူလၣ် က​ကဲၤ​ဂ့ၤမး​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပ​မ့ၢ်​တ​ထၢနုာ်​သ့ၣ်မုၣ် ဆူ​မ့ၣ်အူ​အ​ပူၤ​ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်​ဘၣ်​န့ၣ် မ့ၣ်အူ​အံၤ က​လီၤပံာ်ကွံာ်ဝဲ​ဒီး ကအိၣ်​က့ၤ​ထဲ ဖၣ်ဆါ​ကမူၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပ​မ့ၢ်​ထၢနုာ်​သ့ၣ်မုၣ် ဆူ​မ့ၣ်အူ​အ​ပူၤ​ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်​န့ၣ် မ့ၣ်အူ​အံၤ​တ​လီၤပံာ်​ဝဲ​ဘၣ်. ပ​တၢ်နာ်​စ့ၢ်ကီး က​မၤ​သး​ဒ်​န့ၣ်​အသိး​လီၤ. ပ​မ့ၢ်​ဖး​ဒီး မၤလိ​အါထီၣ်​ယွၤ​အ​ကလုၢ်​ကထါ ကိးနံၤဒဲး​န့ၣ်​ပ​တၢ်အဲၣ်​ယွၤ ဒီး​တၢ်အဲၣ်​အ​ကလုၢ်​ကထါ က​ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ​န့ၣ်​လီၤ. ပ​မ့ၢ်​မၤ​ဒ်​န့ၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်​ပ​ပၢၤဃာ်​ပ​တၢ်နာ်​ဒီး မၤဆူၣ်ထီၣ်​အီၤ​န့ၣ်​လီၤ.

၈. တၢ်မနုၤ​က​မၤစၢၤ​နၤ ဒ်သိး​န​တၢ်နာ်​က​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ထီၣ်​ဒီး န​ပၢၤဃာ်​အီၤ​က​သ့​အဂီၢ်​လဲၣ်.

န​တဘၣ် သူၣ်မံ​သးမုာ်​ထဲ​တၢ်​လၢ န​မၤလိ​ဘၣ် ဖဲ​တချုး​လၢ န​ဘျၢထံ​အခါ​န့ၣ်​ဘၣ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁, ၂) အဒိ န​က​ဘၣ်​မၤလိ​က​ဒီး ဝံ​အ​ကလုၢ်​ကထါ​လၢ အလၢ​ပှဲၤထီၣ်​တ့ၢ်​ဝဲ​တဖၣ်​အဂ့ၢ်န့ၣ်​လီၤ. တၢ်အံၤ​က​မၤစၢၤ​နၤ ဒ်သိး​န​တၢ်နာ်​က​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ဝဲ​န့ၣ်​လီၤ. တကးဒံးဘၣ် န​သူ​လံာ်စီဆှံ​သ့​စ့ၢ်ကီး​လၢ န​က​မၤကွၢ်​န​တၢ်နာ်​န့ၣ် မ့ၢ်​အဂၢၢ်​ကျၢၤ​ဧါ, တ​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ဧါ​န့ၣ်​လီၤ. —ဖး ယၤကိာ် ၁:၂၅; ၂:၂၄, ၂၆ တက့ၢ်.

၉, ၁၀. (က) တံၤသကိး​လၢ​အဂ့ၤ​န့ၣ် မၤဆူၣ်ထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​ဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ရိဖှိၣ်​န့ၣ် မၤဂၢၢ်​မၤကျၢၤ​ထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​ဒ်လဲၣ်. (ဂ) တၢ်​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ်မၤ​န့ၣ် မၤ​ဒိၣ်ထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​က​သ့​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်မၢဖိ​ပီလူး​စံး​ဝဲ​လၢ ခရံာ်ဖိ​တဖၣ် မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​အ​တၢ်စူၢ်​တၢ်နာ် “ယၢ်ခီ​ယၢ်ခီ” သ့ဝဲ​လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁:၁၂) တၢ်အံၤ အခီပညီ​မ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်. ဖဲ​ပ​ရ့လိာ်​ပ​သး​ဒီး ပ​ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​တဖၣ်​အခါ ပ​ဟ့ၣ်ဂံၢ်​ဟ့ၣ်ဘါ​လိာ်​ပ​သး​န့ၣ်​လီၤ. မ့ၢ်​လီၤ, လီၤဆီ​ဒၣ်တၢ် ဖဲ​ပ​ရ့လိာ်​ပ​သး ဒီး​ပှၤလၢ​အ​တၢ်နာ်​ဘၣ် “တၢ်​မၤကွၢ်” အီၤ​တဖၣ်​အခါ​န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်​ဒုး​ဆူၣ်​ထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​လီၤ. (ယၤကိာ် ၁:၃) တံၤသကိး​လၢ အအၢ​အသီ​တဖၣ်​န့ၣ် မၤ​ဟးဂီၤ​ပ​တၢ်နာ်​လီၤ. မ့မ့ၢ်​တံၤသကိး​လၢ​အဂ့ၤ​န့ၣ် မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃) လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ပဝဲဒၣ်​သ့ၣ်​တဖၣ် ပ​ဘၣ်​တၢ်​ဟ့ၣ်ဂံၢ်​ဟ့ၣ်ဘါ​ပှၤလၢ ပ​က​ထီၣ်​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ရိဖှိၣ် ဘၣ်​ဆၢ​ဘၣ်​ကတီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​န့ၣ်​န့ၣ် “ပ​က​သဆၣ်ထီၣ်လိာ်ပခံ” သ့​န့ၣ်​လီၤ. (ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅ တက့ၢ်.) အါန့ၢ်​အန့ၣ် တၢ်နဲၣ်လိ​လၢ ပ​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​လၢ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ရိဖှိၣ်​အ​ပူၤ​တဖၣ်​န့ၣ် ဒုး​ဆူၣ်​ထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​လီၤ. လံာ်စီဆှံ​စံး​ဝဲ​လၢ “တၢ်နာ်​ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​နၢ်ဟူ” န့ၣ်​လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၀:၁၇) လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ န​ဘၣ်​သံကွၢ်လီၤ​န​သး​လၢ ‘မ့ၢ်​ယ​လဲၤထီၣ်​ခရံာ်ဖိ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ရိဖှိၣ်​ကိးဘျီဒဲး​ဧါ.’

၁၀ ဖဲ​ပ​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ် ဒီး​သိၣ်လိ​ပှၤဂၤ​လၢ ဘီမုၢ်​တၢ်သးခု​ကစီၣ်​အခါ​န့ၣ် မ့ၢ်​ပ​မၤဆူၣ်ထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒ်​ခရံာ်ဖိ​တဖၣ်​လၢ တၢ​ယၤဖှိၣ်​အသိး ပ​မ့ၢ်​ဘၣ်သဂၢၢ်​ဒီး တၢ်အိၣ်သး​တ​မံၤဂ့ၤ​တ​မံၤဂ့ၤ​န့ၣ် ပ​အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဒီး တၢ်သးဒူ​န့ၣ်​လီၤ.—မၤတၢ် ၄:၁၇-၂၀; ၁၃:၄၆.

၁၁. ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ စီၤကၤလ့း​ဒီး​စီၤ​ယိၤၡူ အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ်​လၢ အဂၢၢ်​အ​ကျၢၤ​န့ၣ်​လဲၣ်, ဒီး​ပ​လီၤဂာ်​ဒ်သိး​အဝဲသ့ၣ် က​သ့​ဒ်လဲၣ်.

၁၁ ဖဲ​ပ​ထံၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ​မၤစၢၤ​ပှၤ​ဒီး စံးဆၢ​ပ​တၢ်​ထုကဖၣ်​အခါ​န့ၣ် ပ​တၢ်နာ်​အီၤ​က​ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ​လီၤ. အဒိ စီၤကၤလ့း​ဒီး​စီၤ​ယိၤၡူ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​အ​တၢ်နာ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဖဲ အဝဲသ့ၣ်​လဲၤ​ကွၢ်ဟုၣ်​ဝဲ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်​အခါ​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ဖဲ​ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​တၢ်မၤစၢၤ တဘျီ​လၢ်လၢ်​န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်​အ​တၢ်နာ်​အါထီၣ်​ဝဲ​လီၤ. လၢ​တၢ်နာ်​နီၢ်နီၢ်​အ​ပူၤ စီၤ​ယိၤၡူ​တဲဘၣ်​ဝဲ ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​လၢ– “တၢ်​တ​ဟါမၢ်​ဘၣ်​နီတမံၤ​လၢ ကယဲၢ်​တၢ်ဂ့ၤ​လၢ ယွၤ​သု​ကစၢ်​ကတိၤ​တၢ်​လၢ သု​ဂ့ၢ်​သု​ကျိၤ​န့ၣ်​ဘၣ်.” အဝဲ​တဲ​က​ဒီး​ဝဲ​လၢ– “ဒီး​ခဲကနံၣ်အံၤ​ပျံၤ​ယွၤ, ဒီး​မၤတၢ်​လၢ​လၢပှဲၤပှဲၤ တီတီ​လိၤလိၤ” တက့ၢ်. တကးဒံးဘၣ် စံး​က​ဒီး​ဝဲ​လၢ– “မ့မ့ၢ်​ယဲဒၣ်အံၤ, ဒီး​ယ​ပှၤ​ဟံၣ်ဖိ, ပ​က​မၤ​ယွၤ​အ​တၢ်​လီၤ.” (ယိၤၡူ ၂၃:၁၄; ၂၄:၁၄, ၁၅) ဖဲ​ပ​သန့ၤ​ပ​သး​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဒီး​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ် အ​တၢ်မၤစၢၤ​အခါ ပ​တၢ်နာ်​ဒိၣ်ထီၣ်​အါထီၣ်​ဝဲ​လီၤ. —စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၃၄:၈.

ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​က​သ့​ဒ်လဲၣ်

၁၂. ပ​အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ်​လၢ အဂၢၢ်​ကျၢၤ​န့ၣ် ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​က​သ့​ဒ်လဲၣ်.

၁၂ ပ​အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ်​လၢ အဂၢၢ်​ကျၢၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​အီၤ​က​သ့​ဒ်လဲၣ်. တၢ်မၢဖိ​ယၤကိာ်​စံး​ဝဲ​လၢ– “ယ​က​ဒုးနဲၣ်​နၤ ယ​တၢ်နာ်​လၢ​ယ​မၤတၢ်” န့ၣ်​လီၤ. (ယၤကိာ် ၂:၁၈) ပ​တၢ်မၤ​တဖၣ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ပ​အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ်​လၢ အဂၢၢ်​ကျၢၤ​န့ၣ်​လီၤ. ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ကျဲ​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ် ပ​ကကွၢ်​သကိး​တက့ၢ်.

ပှၤလၢ​အ​ဂုာ်ကျဲးစၢး​မၤ တၢ်​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ်မၤ တ​သ့​ဖဲ​အ​သ့​တဖၣ်​န့ၣ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ် အ​တၢ်နာ်​လၢ အဂၢၢ်​ကျၢၤ (ကွၢ်​လံာ်​အဆၢ ၁၃)

၁၃. ဖဲ​ပ​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ်​အခါ ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​ဒ်လဲၣ်.

၁၃ တၢ်​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ်မၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​ကျဲ​အဂ့ၤ​ကတၢၢ်​တဘိ​လၢ ပ​က​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​လဲၣ်. မ့ၢ်​လၢ ဖဲ​ပ​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ်​အခါ ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​လၢ ပ​နာ်​လၢ​တၢ်​အ​ကတၢၢ်​န့ၣ် ဘူးထီၣ်လံ​ဒီး “တ​သုးနံၤသုးသီ​ဘၣ်.” (ဃဘးကူာ် ၂:၃) ဒ်သိး​ပ​က​သ့ၣ်ညါ​လၢ ပ​တၢ်နာ်​န့ၣ် မ့ၢ်​အဂၢၢ်​ကျၢၤ​ဧါ, တ​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ဧါ​န့ၣ် ပ​က​ဘၣ်​သံကွၢ်လီၤက့ၤ​ပ​သး​ဒ်အံၤ– ‘တၢ်​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ်မၤ​န့ၣ် အရ့ဒိၣ်​လၢ​ယ​ဂီၢ်​ထဲလဲၣ်. မ့ၢ်​ယ​ဂုာ်ကျဲးစၢး​အဂ့ၤ​ကတၢၢ်​လၢ ယ​က​တဲဘၣ်​ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃး​ဒီး ကစၢ်​ယွၤ​အဂ့ၢ်​ဧါ. မ့ၢ်​ယ​ဃုကျဲ​လၢ ယ​က​ဟ့ၣ်လီၤ​အါထီၣ်​ယ​သး လၢ​ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်မၤ​အဂီၢ်​ဧါ.’ (၂ ကရံၣ်သူး ၁၃:၅) မ်​ပ​က​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် တၢ်နာ်​အဂၢၢ်​အ​ကျၢၤ​ခီဖျိ “ပ​ထးခိၣ် ပ​အၢၣ်လီၤ​အီလီၤ​တၢ်​တုၤလၢ တၢ်​အုၣ်က့ၤ​ခီၣ်က့ၤ​န့ၣ်” တက့ၢ်. ပ​မၤ​ဒ်အံၤ​သ့​ခီဖျိ​လၢ ပ​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ ဘီမုၢ်​တၢ်သးခု​ကစီၣ်​န့ၣ်​လီၤ.—ဖး ရိမ့ၤ ၁၀:၁၀ တက့ၢ်.

၁၄, ၁၅. (က) လၢ​ပ​တၢ်အိၣ်မူ ကိးနံၤဒဲး​အ​ပူၤ​န့ၣ် ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​က​သ့​ဒ်လဲၣ်. (ခ) တဲ​ဖျါထီၣ် တၢ်အဒိ​အ​တဲာ် ဘၣ်ဃး​ဒီး​တၢ်နာ်​လၢ အိၣ်ဒီး​တၢ်မၤ​အဂ့ၢ်​န့ၣ်​တက့ၢ်.

၁၄ ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​စ့ၢ်ကီး ပ​တၢ်နာ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဖဲ​ပ​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်​ဘၣ် တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​လၢ ပ​တၢ်အိၣ်မူ​ပူၤ​အခါ​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​ပ​ဘၣ်ဖှီၣ်​ဘၣ်ယာ်, ပ​ဘၣ်​ဆူး​ဘၣ်​ဆါ, ပ​သူၣ်လီၤဘှံး​သးလီၤတီၤ, ပ​သူၣ်အုး​သးအုး မ့တမ့ၢ် ဖဲ​ပ​အိၣ်ဒီး တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​တဖၣ်​အခါ ပ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဒီး​ယ့ၣ်ၡူး “က​မၤစၢၤ​ပှၤ​ဖဲ ပ​လိၣ်ဘၣ်​အီၤ အဆၢ​အကတီၢ်” န့ၣ်​လီၤ (ဧ့ၤဘြံၤ ၄:၁၆, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဖဲ ပ​ဃ့​တၢ်မၤစၢၤ​လၢ အ​အိၣ်​အခါ​န့ၣ်​လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး​စံး​ဝဲ​လၢ ပ​ဃ့​လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ က​ဟ့ၣ်လီၤ​ပှၤ “ကိၣ်​လၢ​တနံၤ​အဂီၢ် တနံၤ​အဂီၢ်” သ့ဝဲ​လီၤ. (လူၤကၣ် ၁၁:၃) တၢ်ကွဲး​အသး​လၢ လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ​တဖၣ်​န့ၣ် အုၣ်အသး​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဟ့ၣ်လီၤ​ပှၤ တၢ်​လၢ​ပ​လိၣ်ဘၣ်​တဖၣ်​သ့​န့ၣ်​လီၤ. အဒိ ဖဲ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဃ့ထီ​နးမး​လၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လး​အ​ပူၤ​န့ၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဟ့ၣ်လီၤ​ဝံအ့ၤလံယၤ တၢ်အီၣ်​တၢ်အီ​န့ၣ်​လီၤ. လံာ်စီဆှံ​စံး​ဝဲ​လၢ “စိးဝၣ်ဃး ဟဲ​စိာ်​န့ၢ်​အီၤ​လၢ ကိၣ်​ဒီး​တၢ်ညၣ်​လၢ​မုၢ်ဂီၤ, ဒီး​ကိၣ်​ဒီး​တၢ်ညၣ်​လၢ​မုၢ်ဟါ, ဒီး​အီတၢ်​လၢ​ထံကျိ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ.” (၁ စီၤပၤ ၁၇:၃-၆) ပ​အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​က​ဟ့ၣ်​စ့ၢ်ကီး​ပှၤ တၢ်​လၢ​ပ​လိၣ်ဘၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​ဖဲ​ပ​လဲၤခီဖျိ တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​တဖၣ်​လၢ​ပ​တၢ်အိၣ်မူ​အ​ပူၤ (ကွၢ်​လံာ်​အဆၢ ၁၄)

၁၅ ဖဲ​ပ​မၤထွဲ လံာ်စီဆှံ​အ​တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​အခါ ပ​နာ်​လၢ​ပ​မၤ​လၢပှဲၤ​ပ​ဟံၣ်ဖိ​ဃီဖိ အ​တၢ်လိၣ်ဘၣ်​တဖၣ်​သ့ဝဲ​လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​မုၣ်​ရံၣ်ဘဲးခၣ် လၢ​အ​အိၣ်ဝဲ​လၢ အ့ၡၢၣ်​တဂၤ စံး​ဝဲ​လၢ အဝဲ​ဒီး​အဟံၣ်​ဖိ​ဃီဖိ​မၤထွဲ​ဝဲ လံာ်စီဆှံ​အ​တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​လၢ မးသဲ ၆:၃၃ ဒီး​ကတိၤဒိ ၁၀:၄ အ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. ရံၣ်ဘဲးခၣ် တဲဝဲ​လၢ​အဝၤ တူၢ်ဘၣ်​ဝဲ​လၢ အ​တၢ်မၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်​လၢ​အ​မၤဘၣ်ဒိ အဝဲသ့ၣ်​အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ အဝဲ​ဟးထီၣ်​ကွံာ်​လၢ အ​တၢ်မၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်​အိၣ်ဒီး​အဖိ​လွံၢ်ဂၤ​အဃိ အဝဲ​ဖီဆါဝဲ​တၢ်အီၣ်​တၢ်အီ​န့ၣ်​လီၤ. ခီဖျိ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​မၤတၢ်​မၤဆူၣ်​ဆူၣ်​အဃိ အိၣ်ဒီး​ကျိၣ်စ့​လၢ​လၢ​လီၢ်​လီၢ်​လၢ အဟံၣ်​ဖိ​ဃိ​ဖိ​အ​တၢ်လိၣ်ဘၣ်​တဖၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ရံၣ်ဘဲးခၣ်​စံး​ဝဲ– “ပ​တူၢ်ဘၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ တ​လဲၤသဒၣ်​ပှၤ​နီတဘျီ​ဘၣ်. ပ​တ​လီၤဒိ​စ့ၢ်ကီး​နီတဘျီ​ဘၣ်.” မ့ၢ်​န​အိၣ်ဒီး တၢ်​လဲၤခီဖျိ​လၢ အ​ဒုး​ဆူၣ်​ထီၣ်​န​တၢ်နာ် ဒ်အံၤ​တဘျီဘျီ​ဧါ.

၁၆. ပ​မ့ၢ်​နာ်​ကစၢ်​ယွၤ​န့ၣ် ပ​က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ် တၢ်ဘျုး​တၢ်ဖှိၣ်​ဒ်လဲၣ်.

၁၆ ပ​က​ဘၣ်​နာ်​သပှၢ်​ကတၢၢ်​လၢ ပ​မ့ၢ်​မၤထွဲ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​တၢ်​ဟံးစု​နဲၣ်ကျဲ​န့ၣ် အဝဲ​က​မၤစၢၤ​ပှၤလီၤ. စီၤ​ပီး​လူး ယၢၤထီၣ်​ဝဲ​ဝံ​ဃဘးကူာ်​အ​တၢ်ကတိၤ ဒီး​စံး​ဝဲ– “ပှၤတီ​ပှၤလိၤ က​မူ​ဝဲ​လၢ တၢ်နာ်​လီၤ.” (ကလၤတံ ၃:၁၁; ဃဘးကူာ် ၂:၄) လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ပ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်နာ်​ဂၢၢ်​ဂၢၢ်​ကျၢၤကျၢၤ​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​မ့ၢ်​ကစၢ်​လၢ​အ​မၤစၢၤ​ပှၤ​သ့ဝဲ​နီၢ်ကီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. စီၤ​ပီလူး​ဒုး​သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​က့ၤ​ပှၤလၢ ကစၢ်​ယွၤ​မ့ၢ် “ပှၤလၢ​အ​မၤ​အါန့ၢ်​ဒိၣ်န့ၢ် ကယဲၢ်​ပ​ဃ့​တၢ်​ဒီး ဆိကမိၣ်​တၢ်​သ့​တဂၤ, ဒ်​အစိ​အ​က​မီၤ လၢ​အ​မၤဝဲ​လၢ​ပ​ပူၤ​အသိး” န့ၣ်​လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၃:၂၀) ယဟိဝၤ​ယွၤ​အခ့အပှၤ​တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး​ဝဲ​လၢ အဂ့ၤ​ကတၢၢ် ဒ်သိး​က​မၤ​တၢ်ဘၣ် ကစၢ်​ယွၤ​အသး​အဂီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပ​သ့ၣ်ညါ​စ့ၢ်ကီး​လၢ ပ​အိၣ်ဒီး တၢ်​ဂံၢ်စၢ်​ဘါစၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ပ​စံးဘျုး​စံးဖှိၣ်​ဘၣ် ကစၢ်​ယွၤ​လၢ အ​အိၣ်ဒီး​ပှၤ ဒီး​ဆိၣ်ဂ့ၤ​ပှၤ လၢ​ပ​တၢ်​ဂုာ်ကျဲးစၢး​အဃိ​န့ၣ်​လီၤ.

ဖဲ​ပ​ဃ့​အါထီၣ်​တၢ်နာ်​အခါ ကစၢ်​ယွၤ​စံးဆၢ​ပှၤ

၁၇. (က) ယ့ၣ်ၡူး​စံးဆၢ အ​တၢ်မၢဖိ​တဖၣ် အ​တၢ်​ထုကဖၣ်​ဒ်လဲၣ်. (ခ) ပ​ဃ့​လၢ​ပ​တၢ်နာ် က​အါထီၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ် ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​နာ်​လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ က​စံးဆၢ​ပှၤ​လဲၣ်.

၁၇ ဒ်​ပ​တဲသကိး​တ့ၢ်​ဝဲ​အသိး ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ပ​က​တူၢ်ဘၣ် ဒ်​တၢ်မၢဖိ​သ့ၣ်​တဖၣ်​လၢ အ​ဃ့ဝဲ​ယ့ၣ်ၡူး​လၢ– “မၤ​အါထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​တက့ၢ်.” (လူၤကၣ် ၁၇:၅) ဖဲ ခ.န ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံ​အနံၤ​န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​စံးဆၢ အ​တၢ်မၢဖိ​တဖၣ် ခီဖျိ​အဝဲ​လူလီၤ​သးစီဆှံ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​အလိၤ​န့ၣ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ အ​တၢ်မၢဖိ​တဖၣ် နၢ် ပၢၢ်​ဝဲ​ယွၤ​အ​တၢ်တိာ်ပာ် အါန့ၢ်ဒံး​လၢညါ​န့ၣ်​လီၤ. တၢ်အံၤ​ဒုး​ဆူၣ်​ထီၣ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ်​အ​တၢ်နာ်​န့ၣ်​လီၤ. လၢခံ​အဝဲသ့ၣ် မၤ​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ် ဟး​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ်​လီၤ. (ကလီးစဲ ၁:၂၃) ပ​ဃ့​လၢ ပ​တၢ်နာ်​က​အါထီၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ် မ့ၢ်​ကစၢ်​ယွၤ က​စံးဆၢ​ပှၤ​စ့ၢ်ကီး​ဧါ. ယဟိဝၤ​ယွၤ အၢၣ်လီၤ​ပှၤလၢ “ပ​မ့ၢ်​ဃ့​တၢ် တမံၤမံၤ​ဖဲ တၢ်ဘၣ်​အသး” န့ၣ်​က​စံးဆၢ​ပှၤလီၤ.—၁ ယိၤဟၣ် ၅:၁၄.

၁၈. ပှၤလၢ​အ​ဒုး​ဆူၣ်​ထီၣ်​အ​တၢ်နာ်​န့ၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤ​အဝဲသ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

၁၈ ဖဲ​ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​လၢ​လၢပှဲၤပှဲၤ​အခါ ကစၢ်​ယွၤ​က​သးခုဝဲ​ဒိၣ်မး​လီၤ. ဖဲ​ပ​ဃ့​လၢ ပ​တၢ်နာ်​က​အါထီၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ် ကစၢ်​ယွၤ​က​စံးဆၢ​ပှၤ​အဃိ ပ​တၢ်နာ်​စ့ၢ်ကီး​က​ဆူၣ်​ထီၣ်ဝဲ ဒီး​ပ​က​ကဲထီၣ်​ပှၤလၢ အကြၢး​ဒီး “ယွၤ​အဘီ​အမုၢ်” န့ၣ်​လီၤ. —၂ သ့းစၤလနံ ၁:၃,.

^ လံာ်အဆၢ. 4 ဒ်သိး​န​က​ထံၣ်ဘၣ် တၢ်အဒိ​အ​တဲာ်​တနီၤ​အဂီၢ် ကွၢ် (the life stories of Lillian Gobitas Klose (July 22 1993 Awake!) Feliks Borys (February 22 1994 Awake!) and Josephine Elias (September 2009 Awake!).