ယဟိဝၤယွၤကမၤစၢၤနၤ

အိးထီၣ်

ယဟိဝၤယွၤကမၤစၢၤနၤ

“ယွၤကမၤစၢၤအီၤ လၢတၢ်ဆူးတၢ်ဆါ အလီၢ်မံပူၤလီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၁:၃.

နကစံးဆၢအီၤဒ်လဲၣ်

ဖဲပဆိးက့နးနးကလဲာ်အခါ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၁:၃ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤသ့ဒ်လဲၣ်.
မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတမုၢ်လၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤ ကမၤတၢ်လီၤလးလၢ ကမၤဘျါက့ၤပတၢ်ဆါအဂီၢ်န့ၣ်လဲၣ်.
ဖဲပှၤဂၤဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ကူစါယါဘျါအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ပလီၢ်သးလဲၣ်.

၁, ၂. လၢညါန့ၣ် ကစၢ်ယွၤမၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးမုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ ဖဲပှၤဆိးက့အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဆိကမိၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.

နမ့ၢ်ဆိးက့နးနးကလဲာ်န့ၣ် နကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ– ‘မ့ၢ်ယတၢ်ဆါအံၤဘျါကန့ၢ်ဒံးဧါ.’ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နဟံၣ်ဖိဃီဖိ မ့တမ့ၢ် နတံၤသကိးကဆိးက့ဒီး နကဆိကမိၣ်လၢ မ့ၢ်အဝဲကကိညၢ်လီၤက့ၤဒံးဧါ. ပှၤကိးဂၤဒဲး အဲၣ်ဒိးလၢ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ကဂ့ၤဝဲလီၤ. လၢလံာ်စီဆှံပူၤန့ၣ် ပဖးဘၣ်လၢ ပှၤအိၣ်ဝဲတနီၤလၢ အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ မ့ၢ်အတၢ်ဆါကဘျါက့ၤဧါန့ၣ်လီၤ. အဒိ ဖဲစီၤအၤဃာ် ဒီးနီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလး အဖိခွါ စီၤပၤအဃၤစယၤ ဘၣ်ဒိဝဲအဆၢကတီၢ်န့ၣ် အဝဲဆိကမိၣ်ဝဲလၢ မ့ၢ်ယဘျါက့ၤကန့ၢ်ဒံးဧါ. ဒီးလၢခံန့ၣ် စူၤရံအစီၤပၤ ဘ့ၣ်ဟးဒး အိၣ်တဆူၣ်ဘၣ်နးနးကလဲာ်အဃိ အဝဲသံကွၢ်ဝဲလၢ မ့ၢ်ယတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ကဂ့ၤထီၣ်ဒံးဧါ.—၂ စီၤပၤ ၁:၂; ၈:၇, ၈.

^၂လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါန့ၢ်ပှၤလၢ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤမၤဝဲ တၢ်လီၤလးခီဖျိလၢ အဝဲမၤဘျါကွံာ်တၢ်ဆါ ဒီးသူဝဲဝံတဖၣ် ဒ်သိးကမၤမူထီၣ်က့ၤပှၤသံန့ၣ်လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၇:၁၇-၂၄; ၂ စီၤပၤ ၄:၁၇-၂၀, ၃၂-၃၅) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤလၢအဆိးက့မံနီၤတနီၤန့ၣ် ကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤယၤ ဒ်သိးယကဘျါက့ၤစ့ၢ်ကီးဧါ.

၃–၅. ယဟိဝၤယွၤဒီးယ့ၣ်ၡူး မၤတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်, ဒီးပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

^၃ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးအစိအကမီၤလၢ ကမၤဘျါပှၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ကမၤဆါပှၤမ့ၢ်ဂ့ၤလီၤ. အဝဲသိၣ်ဃီၣ် ပှၤတနီၤနီၤလၢ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါလီၤ. အဒိ ဖဲစီၤအၤဘြၤဟၣ်အစိၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤသိၣ်ဃီၣ်ဝဲ စီၤပၤဖၤရိၤ ဒီးလၢခံန့ၣ် အဝဲသိၣ်ဃီၣ်ဝဲ စီၤမိၤၡ့အဝဲၢ်မုၣ် နီၢ်မံးရယၣ်လၢတၢ်ဆါအၢလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၁၂:၁၇; ၄ မိၤၡ့ ၁၂:၉, ၁၀; ၂ ၡမူၤအ့လး ၂၄:၁၅) ဒီးဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်အခါ ကစၢ်ယွၤ သိၣ်ဃီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ‘တၢ်ဆါဒီးတၢ်သံသတြိာ်’ လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၂၈:၅၈-၆၁) တဘျီတခီၣ် ယဟိဝၤယွၤဒီသဒၢ အပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒ်သိးအသုတဆူးတဆါတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၃:၂၅; ၅ မိၤၡ့ ၇:၁၅) ကစၢ်ယွၤမၤဘျါက့ၤအခ့အပှၤတနီၤအတၢ်ဆါလီၤ. အဒိ ဖဲစီၤယိၤဘးဘၣ်တၢ်ဆါ ဒီးတအဲၣ်ဒိးအိၣ်မူလၢၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤမၤဘျါက့ၤအတၢ်ဆါလီၤ.—ယိၤဘး ၂:၇; ၃:၁၁-၁၃; ၄၂:၁၀, ၁၆.

^၄ပနာ်သ့လၢ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီး အစိအကမီၤလၢ ကမၤဘျါက့ၤပှၤဆူးပှၤဆါလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစ့ၢ်ကီး မၤဘျါက့ၤပှၤဆူးပှၤဆါလီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အဝဲမၤဘျါက့ၤ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဆါအၢ ဒီးပှၤဘၣ်ထိးပျုၢ်တၢ်ဆါန့ၣ်လီၤ. အဝဲမၤဘျါစ့ၢ်ကီး ပှၤမဲာ်ဘျီၣ်ဒီး ပှၤသံတခီပၤန့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၉:၁-၇; ဖး မးသဲ ၄:၂၃, ၂၄; တက့ၢ်.) တၢ်လီၤလးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကမုၢ်လၢ်တၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးကမၤဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ် ပၤရဒံစူးအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် “ပှၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲတဖၣ်န့ၣ် တစံး, ယမၤတကဲဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်.”—ယၡါယၤ ၃၃:၂၄.

^၅ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ဆိးက့နးနးကလဲာ်န့ၣ် မ့ၢ်ပကြၢးမုၢ်လၢ်တၢ်လၢ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ယဟိဝၤယွၤဒီးယ့ၣ်ၡူး ကမၤဝဲတၢ်လီၤလး ဒ်သိးကမၤဘျါကွံာ်ပတၢ်ဆါန့ၣ်ဧါ. ဒီးဖဲပဃုထၢ တၢ်ကူစါယါဘျါအဆၢကတီၢ် ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

ဖဲနဆိးက့အခါ သန့ၤနသးလၢ ယဟိဝၤယွၤတက့ၢ်

၆. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်လီၤလးလၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ်မၤဝဲလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံစံးဝဲဒ်လဲၣ်.

^၆လၢတၢ်မၢဖိအစိၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒိးဖှူပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ သးစီဆှံဒီးဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်တနီၤ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ် ဒ်သိးကမၤတၢ်လီၤလးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၃:၂-၇; ၉:၃၆-၄၂) အဒိ အဝဲသ့ၣ်မၤဘျါ ပှၤသ့ ဒီးကတိၤတၢ်လၢ ကျိာ်အကလုာ်ကလုာ်သ့လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၂:၄-၁၁) ဒ်လံာ်စီဆှံ တဲဝဲအသိး တၢ်လီၤလးတဖၣ်အံၤ ကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၃:၈) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပနီၢ်ကစၢ် မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢပအဲၣ်ဘၣ်အီၤတဖၣ် မ့ၢ်ဆိးက့န့ၣ် ပတဘၣ်မုၢ်လၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤကမၤ တၢ်လီၤလးလၢ ပကဘျါက့ၤအဂီၢ်ဘၣ်.

၇. စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၁:၃ န့ၣ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤဒ်လဲၣ်.

^၇နမ့ၢ်ဆိးက့န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤမုာ်ထီၣ်နၤဒီးမၤစၢၤနၤ ဒ်ကစၢ်မၤစၢၤတ့ၢ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢညါတဖၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. စီၤပၤဒၤဝံး ကွဲးဝဲလၢ– “ပှၤလၢအဆိကမိၣ်တၢ်လၢ ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိအဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤဝဲလီၤ. ယွၤကမၤပူၤမၤဖျဲးအီၤ လၢတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအမုၢ်တနံၤန့ၣ်လီၤ. ယွၤကကဟုဘံၣ်ကယာ်ဘၢအီၤဒီး ဒုးမူအီၤန့ၣ်လီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၁:၁, ၂, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် စီၤဒၤဝံး တအဲၣ်ဒိးစံးဝဲလၢ ပှၤတဂၤလၢအဆိကမိၣ်တၢ်လၢ ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိအဂီၢ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤကပာ်မူအီၤ လီၤထူလီၤယိာ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤမၤစၢၤ ပှၤလၢအဂ့ၤတဂၤအံၤဒ်လဲၣ်. စီၤဒၤဝံး တဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤလၢ– “ယွၤကမၤစၢၤအီၤ လၢတၢ်ဆူးတၢ်ဆါအလီၢ်မံပူၤလီၤ. နကတဲာ်ကတီၤ အလီၢ်မံလၢအဘၣ်တၢ်ဆါအဖၢမုၢ်လီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၁:၃) တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတူၢ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤသ့ၣ်ညါဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးတသးပ့ၤနီၣ်အဝဲသ့ၣ်နီတဘျီဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ တ့လီၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အက့ၢ်အဂီၤဂ့ၤဂ့ၤအဃိ မ့ၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသနာ်က့ ဘျါက့ၤဒၣ်အတၢ်သ့ဝဲလီၤ.

၈. ဒ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၁:၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဖဲစီၤဒၤဝံးအိၣ်တဆူၣ်ဘၣ်အခါ အဝဲဃ့ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကမၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်.

^၈လၢစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၁ အပူၤန့ၣ် စီၤဒၤဝံးတဲဘၣ်ပှၤလၢ အဝဲဆိးက့နးနးကလဲာ် အဆၢကတီၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပထံၣ်ဘၣ်လၢ စီၤဒၤဝံးအဂံၢ်လီၤစၢ်ဒီးအဝဲတူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလီၤ. ဒီးဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ဖျါလၢအဖိခွါစီၤအးဘၡါလိၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးကဲစီၤပၤလၢအလီၢ်လီၤ. အဝဲဆိးက့နးနးကလဲာ် တုၤဒၣ်လဲာ် တြီဝဲအဖိခွါစီၤအးဘၡါလိၣ် တန့ၢ်လၢၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ဟဲအိၣ်ထီၣ်အသးခီဖျိလၢ အမၤကမၣ်ပှၤမါအဃိလီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၁၂:၇-၁၄) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲမၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. အဝဲဃ့ဘါထုကဖၣ်ဒ်အံၤ– “ယွၤဧၢ, သူၣ်ကညီၤသးကညီၤယၤ, ဒီးမၤဘျါက့ၤယသးတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ ယမၤကမၣ်ဘၣ်လံနၤလံ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၁:၄) စီၤဒၤဝံး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယွၤပျၢ်ကွံာ်အတၢ်ကမၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသန့ၤအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤဒီးနာ်ဝဲလၢ ကစၢ်ကမၤစၢၤအီၤဖဲ အဆိးက့နးနးကလဲာ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်စီၤဒၤဝံးမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကမၤတၢ်လီၤလး လၢကမၤဘျါက့ၤအီၤဧါ.

၉. (က) ယဟိဝၤယွၤ မၤတၢ်မနုၤလၢ စီၤပၤဃံးစကံယၤအဂီၢ်လဲၣ်. (ခ) စီၤဒၤဝံး မုၢ်လၢ်တၢ်မနုၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လဲၣ်.

^၉တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤမၤဘျါပှၤ အိၣ်ဝဲလီၤ. အဒိ ဖဲစီၤပၤဃံးစကံယၤ ဘူးထီၣ်ကသံအခါ ယဟိဝၤယွၤ မၤဘျါက့ၤအီၤလီၤ. ဒီးအဝဲဆဲးအိၣ်မူဒံးဝဲ ၁၅ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. (၂ စီၤပၤ ၂၀:၁-၆) ဘၣ်ဆၣ် စီၤဒၤဝံးတမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကမၤန့ၢ်အီၤတၢ်လီၤလးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် စီၤဒၤဝံးမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကမၤစၢၤအီၤ ဒ်သိးကစၢ်မၤစၢၤ “ပှၤလၢအဆိကမိၣ်တၢ်လၢ ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိအဂီၢ်” န့ၣ်လီၤ. စီၤဒၤဝံးအိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤလၢအဂ့ၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲဃ့ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကမၤမုာ်ထီၣ်အသးဒီး မၤစၢၤအီၤဖဲ အဆိးက့နးနးကလဲာ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲဃ့စ့ၢ်ကီးဝဲလၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂံၢ်အဘါလၢ အတြီဆၢတၢ်တၢ်ဆါန့ၣ် ကဆူၣ်ထီၣ်ဝဲဒီး အတၢ်ဆါကကိညၢ်လီၤဝဲလီၤ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပဃ့လၢ ယဟိဝၤယွၤကမၤစၢၤပှၤဒ်န့ၣ်သ့ဝဲလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၃.

၁၀. တၢ်မၤအသးဒီး စီၤတြီးဖံၤမူး ဒီးစီၤအ့းပၤဖရီးဒံတူးဒ်လဲၣ်, ဒီးတၢ်အံၤသိၣ်လိပှၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၀လၢတၢ်မၢဖိအစိၤန့ၣ် စီၤပီလူးဒီး ပှၤအဂၤတဖၣ် မၤဘျါက့ၤပှၤဆါသ့သနာ်က့ တမ့ၢ်လၢ ခရံာ်ဖိကိးဂၤဒဲး ဘၣ်တၢ်မၤဘျါက့ၤအီၤဘၣ်. (ဖး မၤတၢ် ၁၄:၈–၁၀ တက့ၢ်.) စီၤပီးပျံၤအပၢ် အတၢ်ကိၢ်ထီၣ်ဒီး တၢ်ဆါဃၢ်နုာ်လီၤဆူ အသွံၣ်ကျါအဃိ တၢ်မၢဖိပီလူးမၤဘျါက့ၤအီၤလီၤ. စီၤပီလူး “ဘါထုကဖၣ်တၢ်, ဒီးပာ်အစုလၢအလိၤ ဒီးမၤဘျါက့ၤအီၤလီၤ.” (မၤတၢ် ၂၈:၈) ဘၣ်ဆၣ် စီၤပီလူးတမၤဘျါဝဲ ပှၤလၢအဝဲသ့ၣ်ညါဝဲ ကိးဂၤဒဲးဘၣ်. အဒိ စီၤပီလူးအတံၤသကိးတဂၤလၢ အမ့ၢ်စီၤတြီးဖံၤမူးတဂၤန့ၣ် လဲၤဃုာ်တၢ်ဒီးအီၤလၢ မံးၡၢၣ်နရံၣ် အတၢ်လဲၤအပူၤလီၤ. (မၤတၢ် ၂၀:၃-၅, ၂၂; ၂၁:၂၉) ဖဲစီၤတြီးဖံၤမူး ဆိးက့အခါ စီၤပီလူးတမၤဘျါက့ၤအီၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤတြီးဖံၤမူး လဲၤတၢ်ဒီး စီၤပီလူးတကဲလၢၤဘၣ်ဒီး ဘၣ်အိၣ်တ့ၢ်ဝဲဖဲ မံလ့ၤတူး ဒ်သိးအတၢ်ဆါကကိညၢ်လီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၄:၂၀) စီၤပီလူးအသကိးလၢအဂၤတဂၤ လၢအမံၤမ့ၢ် စီၤအ့းပၤဖရီးဒံတူး ဆိးက့ဝဲဘူးကသံလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါဝဲလၢ စီၤပီလူးမၤဘျါက့ၤအီၤဘၣ်.—ဖံလံးပံၤ ၂:၂၅-၂၇, ၃၀.

ပကြၢးတူၢ်လိာ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်မနုၤလဲၣ်

၁၁, ၁၂. ပသ့ၣ်ညါဘၣ် စီၤလူၤကၣ်အဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်, ဒီးအဝဲမၤစၢၤဘၣ် စီၤပီလူးဒ်လဲၣ်.

^၁၁စီၤလူၤကၣ် မ့ၢ်ကသံၣ်သရၣ်တဂၤ ဒီးအဝဲလဲၤဃုာ်တၢ်ဒီး စီၤပီလူးလီၤ. (မၤတၢ် ၁၆:၁၀-၁၂; ၂၀:၅, ၆; ကလီးစဲ ၄:၁၄) ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤတၢ်လၢ မံးၡၢၣ်နရံၣ်အတၢ်လဲၤအခါ စီၤပီလူးဒီး ပှၤအဂၤတဖၣ် မ့ၢ်ဆိးက့န့ၣ် စီၤလူၤကၣ်ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လီၤ. (ကလၤတံ ၄:၁၃) ဒ်ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲအသိး “ပှၤလၢအမၤတကဲဘၣ်တဖၣ်” န့ၣ်လိၣ်ဘၣ်ဝဲ ကသံၣ်သရၣ်လီၤ.—လူၤကၣ် ၅:၃၁

^၁၂စီၤလူၤကၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲ အဝဲအဲၣ်ဒိးဟးဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂ့ၢ်ဘၣ်. အဝဲထီၣ်ဘၣ် ကသံၣ်သရၣ်တၢ်မၤလိလီၤ. စီၤလူၤကၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိ လၢတၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ် ဒီးအခါဖဲလဲၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ စီၤပီလူးဆှၢလီၤ စီၤလူၤကၣ်အတၢ်ဆၢဂ့ၤဆၢဝါဆူ ပှၤကလီးစဲဖိတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖျါလၢစီၤလူၤကၣ် ထီၣ်ဘၣ်ကသံၣ်ကသီအကၠိ လၢဝ့ၢ်လီၤဒံၤကံၤ လၢအအိၣ်ဘူးဒီး ဝ့ၢ်ကလီးစဲန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဖဲစီၤလူၤကၣ်ကွဲးဝဲ လံာ်တၢ်သးခုကစီၣ်ဒီးလံာ်မၤတၢ်အခါ အဝဲသူဝဲတၢ်ကတိၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီးကသံၣ်ကသီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်ကသံၣ်သရၣ်အဃိ လၢအတၢ်ကွဲးအပူၤန့ၣ် ကွဲးဃုာ်ဝဲယ့ၣ်ၡူးမၤဘျါက့ၤပှၤဂၤအဂ့ၢ်အါမးန့ၣ်လီၤ.

၁၃. တချုးလၢ ပဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤ မ့တမ့ၢ် ပတူၢ်လိာ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ် ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၃မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အမၤတၢ်လီၤလးဒီး မၤဘျါပတၢ်ဆါသ့န့ၣ် တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးမၤစၢၤပှၤအဃိ ပမ့ၢ်တဃ့တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်ဟဲတဲဘၣ်ပှၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တနီၤနီၤန့ၣ် တကဲထီၣ်တၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢပဂီၢ်ဘၣ်. အဒိ စီၤပီလူးဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲ စီၤတံၤမသ့းလၢ အကအီစပံးထံတစဲးလီၤ. စီၤတံၤမသ့း အိၣ်ဒီးကဖုတၢ်ဆါတမံၤမံၤ ကမ့ၢ်လၢအဝဲအီဘၣ်ထံလၢအတကဆှီအဃိန့ၣ်လီၤ. * (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) (ဖး ၁ တံၤမသ့း ၅:၂၃ တက့ၢ်.) ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤကမၢဆူၣ်နၤဒ်သိး နကအီၣ်ကသံၣ်ဖီၣ်, သ့ၣ်ဂံၢ်ဝၣ်စဲ မ့တမ့ၢ် ဟးဆှဲးတၢ်အီၣ်တနီၤနီၤဒီး အီၣ်တၢ်အီၣ်တနီၤနီၤလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအဟံၣ်ဖိဃီဖိအကျါတဂၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ဆါဒ်သိးဒီးနၤ ဒီးအီၣ်ဝဲဘျါအဃိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်အံၤ တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ အဘျုးကအိၣ်လၢနဂီၢ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ ပှၤအါဂၤ မ့ၢ်သူဝဲတၢ်ကူစါယါဘျါ မ့တမ့ၢ် ကသံၣ်ကသီတမံၤမံၤ သနာ်က့ တၢ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလၢ ပဂီၢ်သ့ဝဲလီၤ.—ဖး ကတိၤဒိ ၂၇:၁၂ တက့ၢ်.

အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့တက့ၢ်

၁၄, ၁၅. (က) ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးလၢ ပှၤဒ်လဲၣ်တဖၣ်လဲၣ်. (ခ) ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ ကတိၤဒိ ၁၄:၁၅ အပူၤကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ပဝဲကိးဂၤဒဲး ပအဲၣ်ဒိးအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ ဒီးမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလၢ တၢ်သးဆူၣ်အပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပတလၢတပှဲၤအဃိ ပဟးဆှဲးတၢ်ဆူးတၢ်ဆါ ကိးမံၤဒဲးတန့ၢ်ဘၣ်. ဖဲပဆိးက့အခါ တၢ်ကူစါယါဘျါအိၣ်ဝဲ အကလုာ်ကလုာ်လီၤ. မ့ၢ်ပကဃုထၢဖဲလဲၣ်တခါလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ဆၢတဲာ်လီၤ. ပှၤတနီၤနီၤဒီး ခီပနံာ်လၢအထုးထီၣ်ကသံၣ်တဖၣ် ကတဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်န့ၢ်ကသံၣ်လၢ အကကူစါယါဘျါ ပတၢ်ဆါလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်ခီဖျိလၢ အဲၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်စ့အါအါအဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကစံးဝဲလၢ ပှၤအါဂၤသူဝဲကသံၣ်အံၤအဃိ ဘျါက့ၤဝဲလီၤ. ပမ့ၢ်ဆူးမ့ၢ်ဆါန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအဲၣ်ဒိးအီၣ်ကွၢ် ကသံၣ်တမံၤဂ့ၤ တမံၤဂ့ၤ ဒ်သိးပကအိၣ်ဆူၣ်ထီၣ် ဒီးအိၣ်ကၢအိၣ်ခိးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပတဘၣ်သးပ့ၤနီၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအစံးဝဲ– “ပှၤလၢအတမၤလိဘၣ်တၢ်ဘၣ်န့ၣ် နာ်တၢ်ကတိၤကိးထံၣ်ဒဲးလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤအကူၣ်တၢ်ဘၣ်န့ၣ် ကွၢ်ဆိကမိၣ်အထွဲတၢ်လီၤ.”—ကတိၤဒိ ၁၄:၁၅.

^၁၅ပမ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ် ဖဲပှၤတဂၤဂၤ ဟဲဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤအဆၢကတီၢ် လီၤဆီဒၣ်တၢ် အဝဲမ့ၢ်တထီၣ်ဘၣ် တၢ်မၤလိမူာ်မူာ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ် ပကပလီၢ်ပသးလီၤ. ပကဘၣ်သံကွၢ်လီၤပသးဒ်အံၤ- ‘အဝဲကစံးဝဲလၢ တၢ်အီၣ်ဘံၣ်တၣ်မံၣ်, သ့ၣ်ဂံၢ်ဝၣ်စဲ, ဒီးတၢ်ဟးဆှဲးတၢ်အီၣ်တခါခါန့ၣ် ကဲဘျုးလၢပှၤဂၤအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်အကဲဘျုးနီၢ်ကီၢ်ဧါန့ၣ် ယသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်ကဲဘျုးလၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်အကကဲဘျုးလၢယဂီၢ်ဧါ. မ့ၢ်ယကြၢးဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဒီး တဲသကိးဒီးပှၤလၢ အထီၣ်ဘၣ်တၢ်မၤလိ ဘၣ်ဃးဒီး ယတၢ်ဆူးတၢ်ဆါအဂ့ၢ်န့ၣ်ဧါ.—၅ မိၤၡ့ ၁၇:၆.

၁၆. ဖဲပကမၤတၢ်ဆၢတဲာ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အခါ ပကဘၣ်ဆိကမိၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၆ဖဲပဆၢတဲာ်ပသးလၢ ပကတူၢ်လိာ် တၢ်ကူစါယါဘျါဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်အခါ ပကဘၣ်သူ “တၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါ” လီၤ. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ၂:၂၆) ပှၤဂၤမ့ၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤ တၢ်ကူစါယါဘျါလၢ ပှၤတမၤညီနုၢ်ဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးလီၤ. မ့ၢ်အဝဲတဲနၢ်ပၢၢ်ယၤလၢ တၢ်ကူစါယါဘျါအံၤ ကဲဘျုးကဲဖှိၣ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်ကသ့ဧါ. အတၢ်တဲနၢ်ပၢၢ်န့ၣ် ဖျါလီၤဆီဧါ. မ့ၢ်ကသံၣ်သရၣ် တူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်ကူစါယါဘျါအကျိၤအကျဲအံၤ မၤဘျါတၢ်ဆါသ့န့ၣ်ဧါ. (ကတိၤဒိ ၂၂:၂၉) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤတဂၤဂၤကတဲဝဲလၢ ပှၤဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ကူစါယါဘျါလၢ တၢ်လီၢ်အယံၤ ဘၣ်ဆၣ် ကသံၣ်သရၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲဒံးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အုၣ်အသးလၢ တၢ်ဆါဘျါက့ၤဝဲန့ၣ်အိၣ်ဧါ. ပှၤတနီၤနီၤ ကဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ကူစါယါဘျါ လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ခူသူၣ်တမံၤမံၤ မ့တမ့ၢ် သူဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါအစိကမီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤလီၤဘၣ်ယိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ ပတဘၣ်သူတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလး ဒီးတၢ်ဝံတၢ်နါအစိကမီၤန့ၣ်ဘၣ်.—၅ မိၤၡ့ ၁၈:၁၀-၁၂; ယၡါယၤ ၁:၁၃.

“မ်သုအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တက့ၢ်”

၁၇. ပဝဲကိးဂၤဒဲး ပဆၢလၢပကအိၣ်ဒီးတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၇ဖဲတၢ်မၢဖိအစိၤန့ၣ် ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် ဆှၢဝဲလံာ်ပရၢလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်အအိၣ် ဒ်သိးကတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဟးဆှဲးဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကတိၤကျၢၢ်တံၢ်အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကွဲးဝဲလၢ– “သုမ့ၢ်ဟးဆှဲးဒီး, သုမၤကစီဒီလီၤ. မ်သူအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တက့ၢ်.” (မၤတၢ် ၁၅:၂၉) တၢ်ကတိၤကျၢၢ်တံၢ်တဖၣ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ပှၤလၢ ပှၤကိးဂၤဒဲးအဲၣ်ဒိးအိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့လၢအဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.

၁၈, ၁၉. ပခိးကွၢ်လၢ်တၢ်မနုၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ် ပၤရဒံစူးအပူၤန့ၣ်လဲၣ်.

^၁၈ခီဖျိလၢ ပတလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိ ပဟးဆှဲးတၢ်ဆူးတၢ်ဆါခဲလၢာ်တန့ၢ်ဘၣ်. ဒီးဖဲပဆိးက့အခါ ပတမုၢ်လၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤကမၤဘျါက့ၤပတၢ်ဆါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ပခိးကွၢ်လၢ် ခါဆူညါ ဖဲကစၢ်ယွၤကမၤဘျါက့ၤ ပတၢ်ဆူးတၢ်ဆါခဲလၢာ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလီၣ်ဖျါ ၂၂:၁, ၂ န့ၣ်တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ် တဲဝဲဘၣ်ဃးဒီး “ထံမူ” ဒီး “သ့ၣ်တၢ်မူ” လၢကမၤဘျါက့ၤ ပှၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤ တအဲၣ်ဒိးစံးဝဲ သ့ၣ်ဂံၢ်ဝၣ်စဲ လၢပအီၣ်အီၤလၢ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ မ့တမ့ၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ် ပၤရဒံစူးအပူၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲလၢ ကယဲၢ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဒီးယ့ၣ်ၡူး ကမၤန့ၢ်ပှၤဒ်သိး ပအိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ်ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၃၅:၅, ၆.

^၁၉ပအိၣ်ခိးကွၢ်လၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ်ဒီး နၢ်ပၢၢ်ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်ဖဲ ပဆိးက့အဆၢကတီၢ်လီၤ. ဒ်စီၤဒၤဝံးအသိး ပမ့ၢ်ဆိးက့ဘၣ်ဆၣ် ပနာ်သ့သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤတပာ်တ့ၢ်ကွံာ်ပှၤဘၣ်. ပှၤလၢအတီဒီးအီၤတဖၣ်န့ၣ် အဝဲကကဟုကယာ်ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. —စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၁:၁၂.

^ လံာ်အဆၢ. 13 လံာ် The Origins and Ancient History of Wine တဘ့ၣ်အံၤစံးဝဲလၢ ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် ဃုသ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်လိၤကိၢ်ပှံာ်ညိးတၢ်ဆါ (typhoid) ဒီးတၢ်ဆါဃၢ်အအၢတဖၣ်န့ၣ် သံဝဲချ့ချ့ဖဲ အဘၣ်ဒီးစပံးထံအခါန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကတိၤတနီၤ အခီပညီ

ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤနၤဖဲ နဆိးက့အခါ–ဖဲနဆိးက့အခါ နသန့ၤနသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်သ့ဝဲလီၤ. ဃ့တၢ်ကူၣ်သ့ ဒ်သိးနကသ့ၣ်ညါလၢ နကဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ်လၢ နတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤ ကမၤမုာ်ထီၣ်နၤဒီး ကဟ့ၣ်နၤတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလီၤ. ဒီးကစၢ်ယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ တယံာ်ဘၣ်ဒီး အဝဲကမၤဘျါက့ၤ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါခဲလၢာ်လီၤ

တၢ်ဂ့ၤအဂၤလၢ နကဘၣ်သး

တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်လၢ အတၢ်စံးဆၢအိၣ်လၢ လံာ်စီဆှံပူၤ

နမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဆါ ယံာ်ယံာ်ထၢထၢန့ၣ် လံာ်စီဆှံမၤစၢၤနၤသ့ဧါ

သ့ဝဲ. တၢ်ဂ့ၢ်သၢထံၣ်လၢ ကမၤစၢၤနၤလၢ နလဲၤခီဖျိ တၢ်ဆါယံာ်ယံာ်ထၢထၢ ကန့ၢ်ဝဲအဂီၢ်.

တၢးထီခိးတၢ်