အဆၢဒိၣ် ၁၃
မူးပွဲလၢ တဘၣ်ယွၤအသးတဖၣ်
“ဂုာ်ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်လၢ အဘၣ် ကစၢ်အသးတက့ၢ်.”—အ့းဖ့းစူး ၅:၁၀.
၁. ယဟိဝၤထုးဃီၤ မတၤတဖၣ်ဆူအအိၣ်လဲၣ်. ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဆိးသီလၢ နီၢ်သးတခီလဲၣ်.
ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ “ဖဲပှၤဘါတၢ်နီၢ်နီၢ်တဖၣ်န့ၣ်, ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ပၢ်လၢ သူၣ်လၢသး, ဒီးလၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပၢ်ဃုပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ ဒ်န့ၣ်အသိးတဖၣ်လီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၄:၂၃) ဒ်ယဟိဝၤဃုထံၣ်နၤအသိး ပှၤလၢအဲၣ်ဒိးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤလၢ သးဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်ထုးဃီၤအဝဲသ့ၣ်ဆူ အအိၣ်ဒီးအဖိခွါအအိၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၆:၄၄) မ့ၢ်မး တၢ်လီၤပာ်ကဖၢလၢသးလဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, စၤတၣ်န့ၣ်မ့ၢ် တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤအခိၣ်အဃိ, ပှၤလၢအအဲၣ်လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ် “ဂုာ်ဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢအဘၣ်ကစၢ်အသး”လီၤ.—အ့းဖ့းစူး ၅:၁၀; လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉.
၂. ပှၤလၢအဂုာ်ကျဲးစၢး ဃါဃုာ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အမ့ၢ်အတီဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်တဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤထံၣ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်န့ၣ် တဲဖျါထီၣ်တက့ၢ်.
၂ ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်မနုၤမၤအသးလၢ ကစၢၢ်စံၣ်နါအဃၢၤ ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် မၢဝဲ အၤဟရိၣ်လၢ ကမၤန့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ယွၤတဂၤအခါန့ၣ်တက့ၢ်. အၤဟရိၣ် လူၤထွဲပှၤသးဒီး ဘှီဝဲဂီၤဖံးထူတဒုဒီး စံးဝဲလၢ တၢ်အံၤခၢၣ်စးဝဲ ယဟိဝၤလီၤ. အဝဲစံးဝဲလၢ “ခဲဂီၤကိာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤဘူၣ်လၢ ယွၤ[ယဟိဝၤ] လီၤ.” ယဟိဝၤ ကွၢ်ကပာ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဃါဃုာ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အဘၣ်ဒီးအကမၣ်ဧါ. တကွၢ်ကပာ်ဝဲဘၣ်. လၢတၢ်အံၤအဃိ ကစၢ်မၤသံ ပှၤဘါတၢ်ဂီၤန့ၣ် အိၣ်အဂၤသၢကထိဃၣ်ဃၣ်လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၃၂:၁-၆, ၁၀, ၂၈) တၢ်မၤလိမနုၤအိၣ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးအိၣ်ဂၢၢ် ဆိးကျၢၤလၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်အပူၤန့ၣ်, “တၢ်တကဆှီဘၣ်န့ၣ်” ပတဘၣ် “ထိးဘၣ်အီၤနီတမံၤ”ဘၣ်ဒီး ပကဘၣ်ပၢၤဃာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ထီဒါ တၢ်သံၣ်သူမီၢ်ကျာ်ကိးမံၤဒဲးန့ၣ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၅၂:၁၁; ယဃ့းစက့လး ၄၄:၂၃; ကလၤတံ ၅:၉.
၃, ၄. ဖဲပသမံသမိးလုၢ်လၢ် ဒီးမူးပွဲမံၤဟူသၣ်ဖျါတဖၣ်အခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ကြၢးပသးစဲ လံာ်စီဆှံ တၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ်တဖၣ်လဲၣ်.
၃ လီၤသးအုးမးလၢ, တၢ်မၢဖိလၢ အတြီဃာ်နံၣ်တၢကယၤ ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ ပှၤညိကွံာ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ် အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီး တုၤတၢ်မၢဖိတဖၣ် သံဝံၤအလီၢ်ခံ, ခရံာ်ဖိအဘျၣ်လၢ တအဲၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ်န့ၣ် စးထီၣ်တူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်နာ်ကမၣ် အလုၢ်အလၢ်, မူးပွဲတဖၣ်, ဒီးနံၤ“စီဆှံ”တဖၣ်, လၢခဲအံၤအဝဲသ့ၣ်စံးဝဲလၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ် တူၢ်လိာ်ဝဲသ့န့ၣ်လီၤ. (၂ သ့းစၤလနံ ၂:၇, ၁၀) ဒ်နသမံသမိးကွၢ် မူးပွဲတနီၤအံၤအသိး, ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲ တမ့ၢ်ယွၤအသးဘၣ်, မ့ၢ်အပာ်ဖျါဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်အသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. အါဒၣ်တၢ်တက့ၢ်, ဟီၣ်ခိၣ်အမူးပွဲတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးအခီပညီတမံၤဃီလီၤ. အဝဲသ့ၣ် ထုးန့ၢ်ပှၤသးလၢ တၢ်မုာ်ဖံးမုာ်ညၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ်မၤစၢၤ တၢ်နာ်တၢ်ဘူၣ်ကမၣ်ဘါကမၣ် ဒီးတၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ လၢအမ့ၢ် “ဘၤဘူၤလိၣ် ဖးဒိၣ်” အတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်လီၤ. * (လီၣ်ဖျါ ၁၈:၂-၄, ၂၃) သ့ၣ်နီၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ယဟိဝၤ ပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲ တၢ်နာ်ကမၣ် အလုၢ်လၢ်လီၤသးဘၣ်အၢလၢ ပှၤအါဂၤဘၣ်အသးအံၤ အဂံၢ်ခီၣ်ထံးန့ၣ်တက့ၢ်. လီၤတံၢ်လၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤမူးပွဲလၢ လီၤသးဘၣ်အၢတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကစၢ်ကထံၣ်ဝဲ ဒ်သိးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ကစၢ်အတၢ်ထံၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကြၢးမ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်လၢ ပဂီၢ်တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.—၂ ယိၤဟၣ် ၆, ၇.
၄ ဒ်ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ်အသိး, ပသ့ၣ်ညါပာ်လၢ မူးပွဲတနီၤန့ၣ် ယဟိဝၤတဘၣ်အသးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, လိၣ်လၢ ပကဘၣ်ပာ်လီၤပသးလၢ ပသုတပာ်ဃုာ်လၢအကျါ လ့ၤတက့ၤဘၣ်လီၤ. တၢ်ကွၢ်ဆိကမိၣ်က့ၤလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး မူးပွဲဒ်သိးအံၤန့ၣ် ကမၤဂၢၢ်ကျၢၤ ပတၢ်ပာ်လီၤသးလၢ ပကဟးဆှဲး တၢ်ကိးမံၤဒဲးလၢ ကမၤကီပှၤသ့လၢ ပကအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်အပူၤအဂီၢ်လီၤ.
ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အမူး—တၢ်ဆီတလဲက့ၤ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်မုၢ်အမံၤ
၅. ဘၣ်မနုၤ ပနာ်သ့လၢ ယ့ၣ်ၡူးတအိၣ်ဖျဲၣ်ဖဲ လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ်န့ၣ်လဲၣ်.
၅ လံာ်စီဆှံ တပာ်ဖျါဝဲ ယ့ၣ်ၡုးအိၣ်ဖျဲၣ်မူးပွဲအဂ့ၢ်ဘၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ် ကစၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်မုၢ်နံၤန့ၣ် ပှၤတသ့ၣ်ညါ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ပနာ်သ့သပှၢ်တၢၢ်လၢ ကစၢ်တအိၣ်ဖျဲၣ်လၢ ဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂၅ သီဖဲတၢ်ဂိၢ်တၢ်ခုၣ် အကတီၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်ကဝီၤန့ၣ်အပူၤဘၣ်. * တမံၤန့ၣ်, လူၤကၣ် ကွဲးနီၣ်ပာ်ဖျါဝဲလၢ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဖျဲၣ်အခါ “ပှၤကွၢ်သိအိၣ်ဝဲဒၣ်တနီၤလၢ . . . ပျီပူၤ” ဒီးကွၢ်အသိလီၤ. (လူၤကၣ်၂: ၈-၁၁, ခစ) အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ကွၢ်အသိလၢပျီပူၤ ဒီတနံၣ်ညါန့ၣ် တၢ်မၤနီၣ်အံၤ တမ့ၢ်တၢ်လီၤဆီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, မ့ၢ်လၢဝ့ၢ်ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ်န့ၣ် တၢ်ဂိၢ်ခါ မူခိၣ်စူၤဒီး ဘှ့ၣ်လီၤသ့အဃိ သိတဖၣ်အိၣ်လၢ တၢ်ခိၣ်ဒူအဖီလာ်ဒီး ပှၤကွၢ်သိတဖၣ် တမ့ၢ်ကအိၣ်လၢ “ပျီ” ပူၤဘၣ်. အါန့ၢ်အန့ၣ်, ကဲစၢ်အီၤကူစတူး ဟ့ၣ်လီၤအကလုၢ်လၢ တၢ်ကဂံၢ် ထံဖိကီၢ်ဖိနီၣ်ဂံၢ်အဃိ ယိၤသးဒီးမၤရံလဲၤဆူ ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၂:၁-၇) ကဲစၢ်ကဟ့ၣ်လီၤ အကလုၢ်လၢ ပှၤလၢတဘၣ်အသးလၢ ရိမ့ၤအတၢ်ပၢတဖၣ် ကက့ၤဆူ အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဖျဲၣ်အဝ့ၢ်ဖဲ တၢ်ဂိၢ်တၢ်ခုၣ်ဒိၣ်မး အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်နာ်အီၤကီလီၤ.
၆, ၇. (က) ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အမူး လုၢ်လၢ်အါမး အဂံၢ်ခီၣ်ထံးန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်ဖဲလဲၣ်. (ခ) တၢ်ဟ့ၣ်ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ဒီး ခရံာ်ဖိအတၢ်ဟ့ၣ် အဘၢၣ်စၢၤ ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်လီၤဆီမနုၤလဲၣ်.
၆ ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်မူးပွဲ အဂံၢ်ခီၣ်ထံးန့ၣ် ပတထံၣ်ဘၣ်လၢ လံာ်စီဆှံပူၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ လၢပျၢၤတၢ်နာ်ကမၣ် အမူးပွဲတဖၣ်, ဒ်သိးရိမ့ၤ ဆးထၢၣ်န့လံယၣ်, မူးပွဲလၢ တၢ်လုၢ်ထီၣ် စံၣ်ဧိၤပှဲၤဧိၤအနးလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ခဲးသလံး အလံာ်ထံးလံာ်ယ့ၤအသီ စံးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဒွးအသိး ဖဲဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂၅သီန့ၣ် ပှၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် မံသရၤအယွၤတဖၣ် မၤဝဲ “မုၢ်လၢတၢ်မၤနၢၤ အီၤတသ့အတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမူးပွဲ”လီၤ. ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ် အမူးပွဲန့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤစးထီၣ်အီၤလၢ ပှၤရိမ့ၤဖိတဖၣ် အသးဆူၣ်လၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်မုၢ် အဆၢကတီၢ်, ဖဲခရံာ်သံဝံၤ ပူၤကွံာ်နံၣ် သၢကယၤဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ.
ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်တၢ်လၢတၢ်အဲၣ်
၇ ဖဲအဝဲသ့ၣ် အမူးပွဲအတီၢ်ပူၤ, ပှၤနာ်ကမၣ်တၢ်တဖၣ် ခီလဲလိာ်သကိးတၢ်ဟ့ၣ်ဒီး အီၣ်မူးအီၣ်ပွဲ ဒ်ညီနုၢ်တၢ်မၤ ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ် အမူးပွဲအသိးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤကညီတဖၣ် ခီလဲလိာ်တၢ်ဟ့ၣ် သနာ်က့တမ့ၢ်လၢ တၢ်သးအိၣ်ဒ် ပထံၣ်ဘၣ်ဖဲ ၂ ကရံၣ်သူး ၉:၇ စံးဝဲလၢ “ပှၤတဂၤဒီးတဂၤ, ဒ်အတိာ်ဝဲလၢ အသးကံၢ်ပူၤအသိးန့ၣ်, တမ့ၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်သးအုးဒီး တၢ်မၢဆူၣ်ဘၣ်ဒီး, မ်အဟ့ၣ်တၢ်ကိးဂၤဒဲးတက့ၢ်” န့ၣ်ဘၣ်. ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်တၢ်လၢတၢ်အဲၣ်လီၤ. တမ့ၢ်ဟ့ၣ်လိာ်သး တၢ်ဟ့ၣ်လၢ မုၢ်နံၤလီၤဆီတနံၤဒီး တမုၢ်လၢ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ကဒိးန့ၢ်ကဒါက့ၤတၢ်ဟ့ၣ်ဘၣ်. (လူၤကၣ် ၁၄:၁၂-၁၄; မၤတၢ် ၂၀:၃၅) အါန့ၢ်အန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် စံးဘျုးဝဲဒိၣ်မးလၢ ထူၣ်ဖျဲးလၢ ခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်အမူး တၢ်တပျုာ်တပျီၤဒီး တၢ်ဝံတၢ်ယိး ဖှံလီၤလၢ ပှၤဒ့ၣ်ထီၣ်ကမၣ်ထီၣ်ဖဲ ဘူးထီၣ်နံၣ်ကလၢာ်န့ၣ်လီၤ.—မးသဲ ၁၁:၂၈-၃၀; ယိၤဟၣ် ၈:၃၂.
၈. ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ် ဟဲဟ့ၣ်ဝဲယ့ၣ်ၡူးလၢ နံၤအိၣ်ဖျဲၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ဧါ. တဲဖျါထီၣ်တက့ၢ်.
၈ ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤတနီၤ ကဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်ဝဲလၢ ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ် ဟဲဟ့ၣ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ နံၤအိၣ်ဖျဲၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. ဒ်လံာ်စီဆှံစိၤခါ လုၢ်လၢ်အိၣ်ဝဲအသိး မ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ပာ်ကဲ ယ့ၣ်ၡူးလၢ အမ့ၢ်ပှၤအကါဒိၣ်ဒီး ဟ့ၣ်အီၤတၢ်ဟ့ၣ်လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၀:၁, ၂, ၁၀, ၁၃; မးသဲ ၂:၂, ၁၁) နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ် တဟဲဝဲဖဲ ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဖျဲၣ်အနၤဘၣ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ် လဲၤတုၤအခါ ယ့ၣ်ၡူးတမ့ၢ်လၢၤဖိသၣ်လၢ ကျီၣ်အီၣ်ဆၣ်အလီၢ်ပူၤဘၣ်. အဝဲအိၣ်လၢအလါလံဒီးအိၣ်လၢ ဟံၣ်ပူၤလီၤ.
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမူး
၉. ဘၣ်ဃးဒီး လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲ တၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤ အမူးပွဲတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မနုၤလီၤဆီလဲၣ်.
၉ ဖိသၣ်တဂၤ မ့ၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အလီၤသးခုသနာ်က့ လံာ်စီဆှံ တပာ်ဖျါဝဲ ယွၤအခ့အပှၤတဂၤ အတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤမူးပွဲအဂ့ၢ်ဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၂၇:၃) တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ အိၣ်တ့ၢ်လၢ တၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်, တၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤ မူးပွဲခံမံၤလၢ ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤန့ၣ် မ့ၢ်အဲၤကူပတူၤ အစီၤပၤဖၤရိၤဒီး ဟ့ၤရိာ်အၣ်တံပၤ အတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမူးပွဲတဖၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၄၀:၂၀-၂၂; မၢ်ကူး ၆:၂၁-၂၉) ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်မၤအသးခံမံၤလၢာ်အံၤ တမ့ၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အလီၤသးခုဘၣ်. လီၤဆီဒၣ်တၢ်, ဖဲဟ့ၤရိာ်အၣ်တံပၤ အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမူးပွဲန့ၣ် ဘျၢတၢ်ယိၤဟၣ် ဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်အခိၣ်လီၤ.
၁၀, ၁၁. ခရံာ်ဖိလၢညါတဖၣ် ထံၣ်ဝဲတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမူးပွဲဒ်လဲၣ်, လၢမနုၤအဃိလဲၣ်.
၁၀ ဟီၣ်ခိၣ်အလံာ်ထံးလံာ်ယ့ၤ ကွဲးနီၣ်ပာ်ဝဲလၢ “ခရံာ်ဖိလၢညါတဖၣ် နာ်ဝဲလၢ တၢ်မၤပှၤတဂၤ အတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမူးပွဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်နာ်ကမၣ်အလုၢ်လၢ်လီၤ.” အဒိ, ပှၤကြံးခ်ဖိလၢပျၢၤတဖၣ် နာ်ဝဲလၢ ပှၤတဂၤစုာ်စုာ်အိၣ်ဒီး နးလၢကဟုကယာ်အီၤဒီး နးဝဲန့ၣ်ဟဲတုၤဖဲ ပှၤတဂၤအိၣ်ဖျဲၣ်အကတီၢ်ဒီး လၢခံအံးထွဲကွၢ်ထွဲဝဲပှၤအံၤလီၤ. လံာ်လၢအမ့ၢ် လုၢ်လၢ်လၢပျၢၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤ [The Lore of Birthdays] စံးဝဲလၢ နးအံၤ “ဘၣ်ဃးခူသူၣ်လိာ်သးဒီး ပှၤလၢအိၣ်ဖျဲၣ်အမုၢ်နံၤ လီၤဂာ်ဒီးနးအယွၤလီၤ.” တၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမူးပွဲန့ၣ် ဘၣ်ထွဲလိာ်သးယံာ်တ့ၢ်မးလံဒီး တၢ်တဲဆိပာ်တၢ်မၤအသး ခီဖျိလၢတၢ်ဒွးဆၣ်ဧိၤဖီဧိၤ ဒီး အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်သးတစိၢ်ဖိလၢ ပှၤတဂၤအိၣ်ဖျဲၣ်အခါန့ၣ်လီၤ.
၁၁ တၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤမူးပွဲလုၢ်လၢ်န့ၣ် အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိမ့ၢ် တၢ်နာ်ကမၣ်ဒီး တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီအဃိ, ယွၤအခ့အပှၤလၢညါတဖၣ် လီၤဂာ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဂ့ၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်အံၤလၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်နာ်အဃိလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်သ့လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ပိာ်မုၣ်ပိာ်ခွါလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးတဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်အနံၤန့ၣ် အကါဒိၣ်တုၤဒၣ်လဲာ်လၢ ကဘၣ်မၤဝဲမူးပွဲဘၣ်. * (မံကၤ ၆:၈; လူၤကၣ် ၉:၄၈) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, အဝဲသ့ၣ်မၤလၤကပီၤယဟိဝၤ ဒီးစံးဘျုးကစၢ်လၢ အဟ့ၣ်အီၤ တၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢအမ့ၢ် သးသမူအဃိလီၤ. * —စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈:၃, ၄; ၃၆:၉; လီၣ်ဖျါ ၄:၁၁.
၁၂. ပသံအမုၢ်နံၤန့ၣ် ဂ့ၤန့ၢ်ပအိၣ်ဖျဲၣ်အမုၢ်နံၤသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၂ ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ ကိးဂၤဒဲးတုၤအသံန့ၣ် အိၣ်လၢယွၤအတၢ်သ့ၣ်နီၣ်အပူၤ, ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကမူထီၣ်က့ၤသပှၢ်တၢၢ်လီၤ. (ယိၤဘး ၁၄:၁၄, ၁၅) စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ၇:၁ စံးဝဲလၢ “တၢ်အမံၤအသၣ်ဂ့ၤန့ၣ် ဂ့ၤန့ၢ်သိနၢမူလၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တက့ၢ်လီၤ. ဒီးပှၤသံဝဲအမုၢ်တနံၤန့ၣ် ဂ့ၤန့ၢ်အအိၣ်ဖျဲၣ်အမုၢ်တနံၤန့ၣ် တက့ၢ်လီၤ.” “တၢ်အမံၤအသၣ်ဂ့ၤ” စံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မံၤဟူသၣ်ဖျါအဂ့ၤလၢ ပမၤယွၤအတၢ်မၤလၢ တၢ်သးတီအဃိလီၤ. လီၤဆီဒိၣ်မးလၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤလိာ်အီၤလၢ ကဘၣ်မၤမူးပွဲ ထဲတမံၤဧိၤန့ၣ် တမ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဘၣ်, မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံလီၤ. ကစၢ် “အမံၤအသၣ်” လၢအဂ့ၤဒိၣ်မးန့ၣ် အကါဒိၣ်လၢ ပတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂီၢ်လီၤ.—လူၤကၣ် ၂၂:၁၇-၂၀; ဧ့ၤဘြံၤ ၁:၃, ၄.
အံးစထၢၣ်—မ့ၢ်တၢ်ပျိာ်လဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖိအိၣ်လံၤအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ
၁၃, ၁၄. အံးစထၢၣ် မူးပွဲလုၢ်လၢ် လၢပှၤအါဂၤ ဘၣ်အသးန့ၣ် အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၃ အံးစထၢၣ်န့ၣ် မ့ၢ်စံးဝဲသပှၢ်တၢၢ်လၢ ခရံာ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤအမူးပွဲသနာ်က့, တၢ်အံၤအခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိနီၢ်နီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဘူၣ်ကမၣ်ဘါကမၣ်လီၤ. တၢ်သူတၢ်ဒံၣ်ဒီး ပဒဲတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး အံးစထၢၣ်မူးပွဲဒ်လဲၣ်. ဘြံးတၢၣ်နံကၣ် လံာ်ထံးလံာ်ယ့ၤ စံးဝဲလၢ တၢ်ဒံၣ်မ့ၢ် “တၢ်ပနီၢ်လၢ တၢ်အိၣ်မူအသီဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤလီၤ.” ပဒဲန့ၣ်တၢ်သူအီၤယံာ်တ့ၢ်မးလံလၢ တၢ်အိၣ်ဖိအိၣ်လံၤအတၢ်ပနီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, အံးစထၢၣ်န့ၣ်မ့ၢ်နီၢ်နီၢ် တၢ်အိၣ်ဖိအိၣ်လံၤအမူးပွဲလၢ ပျိာ်လဲအသးလၢ ခရံာ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ အမူးပွဲန့ၣ်လီၤ. *
၁၄ တၢ်သူတၢ်အိၣ်ဖိအိၣ်လံၤ အလုၢ်အလၢ်လီၤသးဘၣ်အၢလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် ကစၢ်အဖိခွါ အတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် ယဟိဝၤကဘၣ်အသးကစီဒီဧါ. တဘၣ်အသးလ့ၤတက့ၤဘၣ်. (၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၇, ၁၈) နီၢ်နီၢ်, လံာ်စီဆှံ တမၤလိာ်ဝဲ ဒီးတဟ့ၣ်ဝဲအခွဲးလ့ၤတက့ၤလၢ တၢ်ကမၤ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်မၤတၢ်သ့ၣ်နီၣ်အမူးအံၤလၢ အံးစထၢၣ်အမံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်တတီလိၤနီတစဲးဘၣ်လီၤ.
ဟလိၣ်ဝံမူးပွဲလၢ တအိၣ်ဒီး တၢ်ကဆှီ
၁၅. ဟလိၣ်ဝံ အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိန့ၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်ဃုထၢနံၤသီလီၤဆီလၢ တၢ်ကမၤမူးပွဲအံၤအဂီၢ်န့ၣ် အခီပညီလီၤဆီမနုၤအိၣ်လဲၣ်.
၁၅ ဟလိၣ်ဝံ မူးပွဲအံၤ ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢ တၢ်နါမုၣ်, တၢ်နါလၢ အမၤတံာ်တာ်တၢ်ဒီး တၢ်ကယၢကယဲလၢ လီၤတိၢ်လီၤဆီတဖၣ်အဃိလီၤ. ဟလိၣ်ဝံ အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိန့ၣ် ဟဲလၢလၢပျၢၤ ပှၤစဲလ်ဖိလၢ အိၣ်လၢ ဘြံးတၢၣ်ဒီး အၣ်ယ့ၣ်လဲ(န်)လီၤ. ဖဲလါပှဲၤနံၤလၢ အဘုးကတၢၢ်ဒီး နိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၁သီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲ စဲမ်ဟ့ [Samhain] မူးပွဲ လၢအခီပညီမ့ၢ် “တၢ်ကိၢ်ခါလၢာ်အဆၢကတီၢ်” လီၤ. အဝဲသ့ၣ်နာ်ဝဲလၢ ဖဲစဲဟ့မူးပွဲ အတီၢ်ပူၤ တၢ်ဒူၣ်လၢ ပှၤကညီဒီး ပှၤနီၢ်သးဖိတဖၣ် အဘၢၣ်စၢၤအံၤ အိးထီၣ်အသးဒီး နးအဂ့ၤမ့ၢ်ဂ့ၤ အအၢမ့ၢ်ဂ့ၤ ဟးဝ့ၤဝီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. ပှၤသံတဖၣ် အကလၤဟဲက့ၤဆူ အဟံၣ်ဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဒုးအီၣ်ဒုးအီဝဲ တၢ်တဃၣ်လၢ ဟဲက့ၤအိၣ်သကိးအီၤတဖၣ်န့ၣ် တုၤအသးမံတစုလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဖိသၣ်လၢ မုၣ်မဆါတနံၤအံၤတဖၣ် ကူသိးဝဲဒ် တၢ်တဃၣ် မ့ၢ်တမ့ၢ် တၢ်နါမုၣ်အသိး, ဒီးလဲၤဝဲလၢ ဟံၣ်တဖျၢၣ်ဘၣ်တဖျၢၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အီၣ်ဒီး မၤပျံၤမၤဖုးပှၤ, လိာ်ကွဲမၤတံာ်တာ်ပှၤလီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ မ့ၢ်ဒၣ်အဝဲသ့ၣ် မၤထွဲဝဲ စဲမ်ဟ့မူးပွဲ အလုၢ်လၢ်လၢ တၢ်တတိာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤလီၤ.
မၤဘၣ်အၢ နတၢ်ဖျီအမူးတဂ့ၤ
၁၆, ၁၇. (က) ခရံာ်ဖိခံဂၤ သုးကျဲၤဝဲလၢ ကဖျီအသးအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ကြၢးသမံသမိးဝဲ တၢ်တ့တၢ်ဖျီလုၢ်လၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အလီၢ်ကဝီၤပူၤလၢ လံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်တၢ်သီလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီးလုၢ်လၢ်လၢ တၢ်ဖှံဟု မ့တမ့ၢ် တၢ်တမံၤမံၤန့ၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကြၢးသမံသမိးဝဲ တၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၆ တယံာ်ဘၣ်ဒီး “တလးမူးပိာ်ခွါ, ဒီးတလးမူးပိာ်မုၣ် အကလုၢ်န့ၣ်, တၢ်တနၢ်ဟူဘၣ်လၢ န[ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်]ပူၤဘၣ်”. (လီၣ်ဖျါ ၁၈:၂၃) လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. တၢ်အဂ့ၢ်အခၢးတမံၤန့ၣ်, မ့ၢ်လၢ အဝဲအတၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အဃိ တၢ်အံၤ မၤဘၣ်အၢ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီစးထီၣ်ဖဲ တၢ်ဖျီအမုၢ်နံၤလီၤ.—မၢ်ကူး ၁၀:၆-၉.
၁၇ ထံကီၢ်တကီၢ်ဒီးတကီၢ် လုၢ်လၢ်ထူသနူ တလီၤဂာ်လိာ်သးဘၣ်. လုၢ်လၢ်တနီၤလၢ လီၤဂာ်တၢ်ကမၣ်တအိၣ်န့ၣ် အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိကမ့ၢ် ဘၤဘူၣ်လိၣ် အလုၢ်အလၢ်လီၤ. ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်အံၤဟဲစိာ် ‘တၢ်ဘူၣ်ဂ့ၤတီၢ်ဘၣ်’လၢ ပှၤဖျီပှၤသးခံဂၤဒီး အဝဲသ့ၣ် အပှၤတမှံၤတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၆၅:၁၁, ခစ) လုၢ်လၢ်ဒ်သိးန့ၣ် တမံၤန့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဖှံဟုသး မ့တမ့ၢ် တၢ်ဖှံတၢ်တမံၤမံၤလီၤ. တၢ်အလုၢ်အလၢ်အံၤန့ၣ် အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိမ့ၢ် တၢ်နာ်လၢ တၢ်အီၣ်န့ၣ် မၤသးမုာ် နးလၢအအၢတဖၣ်ဒီး မၤပူၤဖျဲး တလးမူး ပိာ်မုၣ်, ပိာ်ခွါတဖၣ်လၢ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ်, ဟုသးန့ၣ် ဘၣ်ဃးခူသူၣ်လိာ်သး ယံာ်တ့ၢ်မးလံဒီး တၢ်အိၣ်ဖိအိၣ်လံၤ, တၢ်သူၣ်ခုသးခုဒီး တၢ်အိၣ်ကၢအိၣ်ခိးန့ၣ်လီၤ. ဖျါတြၢၢ်ကလာ်လၢ ပှၤလၢအဲၣ်ဒိး အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်ပူၤ ကိးဂၤဒဲးန့ၣ် ကဘၣ်ဟးဆှဲးဝဲ လုၢ်လၢ်လီၤသးဘၣ်အၢ ဒ်သိးန့ၣ်တဖၣ်လီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၄-၁၈.
၁၈. ပှၤခံဂၤလၢပာ်လီၤအသးလၢ ကဖျီအသးဒီး ပှၤလၢဘၣ်တၢ် ကွဲမုာ်အီၤတဖၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ တၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ် မနုၤတဖၣ် ကြၢးနဲၣ်လိအီၤလဲၣ်.
၁၈ ဖဲတၢ်ဖျီဒီး တၢ်ဖျီအတၢ်တူၢ်လိာ်မုာ်အပူၤ ယဟိဝၤအခ့အပှၤတဖၣ် ဟးဆှဲးစ့ၢ်ကီးဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်အလုၢ်အလၢ်လၢ ကဘၣ်ဒိ ခရံာ်ဖိအလၤကပီၤ, ဒီးပှၤတနီၤ အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ, အဝဲသ့ၣ်ဟးဆှဲးဝဲ တၢ်ကတိၤလၢပာ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ကတိၤဆဲးအဲး လၢအဘၣ်ဒိပှၤ မ့ၢ်တမ့ၢ် တၢ်ကတိၤ ဆဲးခွဲးလၢ ဘၣ်ဃးဒီးက့းတဖၣ် ဒီးဟးဆှဲးဝဲ တၢ်ကတိၤလီၤနံၤ မ့ၢ်တမ့ၢ် တၢ်ကတိၤလၢ အမၤတံာ်တာ် ပှၤထီၣ်ပှၢ်သီခံဂၤဒီး ပှၤအဂၤအသးလီၤ. (ကတိၤဒိ ၂၆:၁၈, ၁၉; လူၤကၣ် ၆:၃၁; ၁၀:၂၇) အဝဲသ့ၣ် ဟးဆှဲးစ့ၢ်ကီးဝဲ တၢ်ဖျီအတၢ်တူၢ်လိာ်လၢ အလၢာ်လုၣ်ကိလၢ အပာ်ဖျါ “အအံၤတဃၣ် အသးကဖၢလၢ”လီၤ. (၁ ယိၤဟၣ် ၂:၁၆) နမ့ၢ်ပာ်လီၤနသးလၢ နကဖျီနသးန့ၣ် တဘၣ်သးပ့ၤနီၣ် နီတဘျီတဂ့ၤလၢ ယဟိဝၤ အဲၣ်ဒိးလၢ နမုၢ်နံၤလီၤဆီအံၤ ဖဲနသ့ၣ်နီၢ်က့ၤ တဘျီလၢ်လၢ်အခါ မ်ကမ့ၢ်တၢ်သးခုဒီး တမ့ၢ်ဘၣ် တၢ်သးအုးဘၣ်လီၤ. *
တၢ်စိာ်ကစီၤထီၣ်သံးခွးဒီး တၢ်ဆၢဂ့ၤဆၢဝါတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤလၢ ဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါဧါ
၁၉, ၂၀. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်စိာ်ကစီၤထီၣ် သံးခွးဒီးတၢ်ဆၢဂ့ၤဆၢဝါတၢ် အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိန့ၣ် လံာ်တဘ့ၣ်စံးဝဲဒ်လဲၣ်. ဒီးလုၢ်လၢ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ခရံာ်ဖိတဖၣ် တူၢ်လိာ်ဝဲ တန့ၢ်လဲၣ်.
၁၉ တၢ်မၤညီနုၢ်တမံၤဖဲ တၢ်ဖျီအမူးဒီး တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အမူးတဖၣ်အခါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်စိာ်ကစီၤထီၣ် သံးခွးဒီးတၢ်ဆၢဂ့ၤဆၢဝါတၢ်န့ၣ်လီၤ. ၁၉၉၅ အပူၤ, လံာ်တဘ့ၣ်လၢအမ့ၢ် International Handbook on Alcohol and Culture စံးဝဲလၢ “တၢ်စိာ်ကစီၤထီၣ်သံးခွးဒီး တၢ်ဆၢဂ့ၤဆၢဝါတၢ်န့ၣ် . . . ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကမ့ၢ် ဟီၣ်ခိၣ်အလုၢ်လၢ်လၢ လၢပျၢၤတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် နးတဖၣ်လၢ စပံးထံ . . . ဒီးဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ‘မ်အိၣ်ကၢအိၣ်ခိး’ မ့တမ့ၢ် ‘မ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့’ တက့ၢ်လီၤ.”
၂၀ နီၢ်နီၢ်, ပှၤအါဂၤတမ့ၢ်ကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်စိာ်ကစီၤထီၣ် သံးခွးဒီး တၢ်ဆၢဂ့ၤဆၢဝါတၢ်န့ၣ် ဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ မ့တမ့ၢ် တၢ်နာ်ကမၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, လုၢ်လၢ်လၢ တၢ်စိာ်ကစီၤထီၣ် စပံးထံအယွၤခၣ်စိး ဆူမူခိၣ်န့ၣ် ကဆိကမိၣ်ဝဲဒ် တၢ်ဃ့ထီၣ်တၢ်ဆူ “မူခိၣ်” လၢတၢ်သူတၢ်ပိၤကစၢ်အအိၣ်လီၤ. တၢ်ဃ့ထီၣ်အံၤန့ၣ် တလီၤပလိာ်ဒီး လံာ်စီဆှံဘၣ်လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၁၄:၆; ၁၆:၂၃. *
“ပှၤလၢအအဲၣ် ယဟိဝၤသ့ၣ်ဧၢ, သးဟ့တၢ်အၢတက့ၢ်”
၂၁. မ့ၢ်တဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလုၢ်လၢ် သနာ်က့, မူးပွဲလၢ ကမျၢၣ်ဘၣ်အသး မနုၤတဖၣ်န့ၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ်ကဘၣ်ဟးဆှဲးဝဲလဲၣ်. ဒီးလၢမနုၤအဃိလဲၣ်.
၂၁ ထံကီၢ်တနီၤန့ၣ်ဟ့ၣ်ဝဲအခွဲးလၢ ပှၤကမၤမူးပွဲလၢ ပာ်ဖျါ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤဟီၣ်ခိၣ် ကံၢ်လၢသူးသ့ၣ်အပတီၢ်လၢ အလီၤတိၢ်အံၤ—လၢဘၣ်တၢ်မၤထီၣ်မၤထီအီၤ လိၤလိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, တလိၤလိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ခီဖျိဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ အမူးလၢ တၢ်မၤအီၤတနံၣ်တဘျီန့ၣ် ပာ်ဖျါလီၤဆီဝဲ တၢ်ဂဲၤကလံၣ်လၢ အလီၤသးဘၣ်အၢ ဒီးမၤလၤကပီၤဝဲ ပှၤအဲၣ်ပကၢၤလိာ်သး အတၢ်အိၣ်မူဒၣ်လဲာ်န့ၣ်လီၤ. ‘ပှၤလၢအအဲၣ် ယဟိဝၤ’ တဂၤ ကလဲၤထီၣ် မ့တမ့ၢ် ကလဲၤကွၢ်မူးပွဲဒ်သိးအံၤန့ၣ် ကကြၢးကစီဒီဧါ. အဝဲမ့ၢ်မၤဝဲဒ်သိးန့ၣ်ဒီး ပာ်ဖျါဝဲလၢ အသးဟ့တၢ်အၢနီၢ်နီၢ်ကစီဒီဧါ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁:၁, ၂; ၉၇:၁၀) ဂ့ၤဒိၣ်မးလၢ ပကွၢ်လိမၤဒိး ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ဃ့ဘါထုကဖၣ်ဝဲ“ဒုးဃၣ်ကွံာ်ယမဲာ်လၢ တၢ်ကလီကလီန့ၣ်တက့ၢ်”လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၃၇.
၂၂. ခရံာ်ဖိတဂၤ အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢ ကပာ်ဃုာ်လၢမူးပွဲဧါ တပာ်ဃုာ်ဝဲဧါန့ၣ် အဝဲကဘၣ်ပာ်လီၤသး ဖဲလဲၣ်အဆၢကတီၢ်လဲၣ်.
၂၂ ဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်မူးပွဲတဖၣ်န့ၣ် ခရံာ်ဖိတဂၤ ကဘၣ်ပလီၢ်အသးလၢ ပှၤအဂၤသုတဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဝဲဘၣ်ဃးဃုာ်လၢမူးပွဲအပူၤတဂ့ၤလီၤ. ပီလူးကွဲးဝဲလၢ “မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, သုအီၣ်တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, သုအီတၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ကယဲၢ်တၢ်လၢသုမၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, မၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢ ယွၤအလၤကပီၤအဂီၢ်တက့ၢ်.” (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၃၁; ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢ “တၢ်ပာ်လီၤသးလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့”, လံာ်ကဘျံး ၁၅၈-၉) ဘၣ်ဆၣ်, လုၢ်လၢ်မ့တမ့ၢ် မူးပွဲတမံၤန့ၣ် မ့ၢ်တဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘူၣ်ကမၣ်ဘါကမၣ်, ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်, ကလုာ်, ဒီးမ့ၢ်တလုၣ်သ့ၣ်ခါပတာ် လံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ်, ခရံာ်ဖိတဂၤစုာ်စုာ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီးနီၢ်ကစၢ် တၢ်ပာ်လီၤသးလၢ ကပာ်ဃုာ်ဝဲဧါ, တပာ်ဃုာ်ဝဲဧါန့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီန့ၣ်, အဝဲကဘၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲ ပှၤဂၤအတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒ်သိးဒီးသုတကဲထီၣ် တၢ်လီၤဃံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
မၤလၤကပီၤယွၤလၢ တၢ်ကတိၤဒီး တၢ်ဖံးတၢ်မၤတက့ၢ်
၂၃, ၂၄. ယဟိဝၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတီလိၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ပအုၣ်ပသးဂ့ၤဂ့ၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၂၃ မူးပွဲလၢ ကမျၢၢ်ဘၣ်အသးတနီၤန့ၣ် ပှၤအါဂၤထံၣ်ဝဲဒ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး တံၤသကိးတဖၣ် ကစူးဖှိၣ်ရိဖှိၣ်သကိးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပှၤတဂၤဂၤမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ကမၣ်ဝဲလၢ ပတၢ်ဆၢထၢၣ်လၢ လံာ်စီဆှံတခီန့ၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတအိၣ် မ့တမ့ၢ် တလၢကွံာ်အခၢးန့ၣ်, ပတဲနၢ်ပၢၢ်အီၤလၢ တၢ်သးစူၤသ့လၢ ယဟိဝၤအပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး တံၤသကိးတၢ်စုးဖှိၣ်ရိဖှိၣ် လၢအဂ့ၤလီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၁:၂၅; စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ၃:၁၂, ၁၃; ၂ ကရံၣ်သူး ၉:၇) ပသးခုလၢ ပရ့လိာ်ဘၣ်သကိးပသးဒီး ပှၤလၢပအဲၣ်တဖၣ် လၢဒီတနံၣ်အတီၢ်ပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပအဲၣ်ယွၤဒီး ကစၢ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ အတီအလိၤအဃိ, ပတအဲၣ်ဒိးမၤဟးဂီၤ ဆၢကတီၢ်လၢ လီၤသူၣ်ခုသးခုဒ်သိးအံၤဒီး လုၢ်လၢ်လၢ မၤဆါကစၢ်အသးဘၣ်.—ကွၢ်လံာ်ကဘျံး ၁၅၆ အပူၤ တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢ, “တၢ်ဘူၣ်ထီၣ် ဘါထီၣ်အမ့ၢ်အတီလၢ ဟဲစိာ်တၢ်သးခုဖးဒိၣ်” တက့ၢ်.
၂၄ ပှၤအုၣ်အသးတနီၤန့ၣ် တဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲ ပှၤလၢအသံကွၢ်တၢ်လၢ တၢ်သးဘျၢတဖၣ်လၢ လံာ်လၢအမ့ၢ် လံာ်စီဆှံသိၣ်လိတၢ်နီၢ်နီၢ် အဆၢဒိၣ် ၁၆ အပူၤတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ် ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ပတၢ်တိာ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကထုးန့ၢ်ပှၤဂၤဆူ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမ့ၢ်အတီလီၤ. တမ့ၢ်ပကတဲဖျါထီၣ်အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ကမၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ကဲ, ပၢၤဃာ်တၢ်သးကပုာ်လုာ်, ဒီး “မ်သုကလုၢ်ကထါအိၣ်ဒီး တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်ဒီး ဟီဒီးအံသၣ်တဘိယူၢ်ဃီတက့ၢ်.”—ကလီးစဲ ၄:၆.
၂၅, ၂၆. မိၢ်ပၢ်တဖၣ် မၤစၢၤအဖိတဖၣ်လၢ ကမၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ဒီး တၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤ သ့ဒ်လဲၣ်.
၂၅ ဒ်ယဟိဝၤအခ့အပှၤတဖၣ်အသိး, ပတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်အိၣ်အါမးလီၤ. ပသ့ၣ်ညါပာ်တၢ်လၢ ပကဘၣ်နာ်ဒီး မၤထွဲတဖၣ် ဒီးတၢ်လၢ ပကဘၣ်ဟးဆှဲးတဖၣ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၅:၁၄) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, မိၢ်ပၢ်သ့ၣ်ဧၢ, သိၣ်လိသုဖိတဖၣ်လၢ ကဆိကမိၣ် လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ် အဂီၢ်တက့ၢ်. ခီဖျိနမၤဒ်သိးန့ၣ်အဃိ, မ့ၢ်နမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်, ဒီးနမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကစံးဆၢတၢ်လၢ လံာ်စီဆှံပူၤ ဖဲပှၤလၢအသံကွၢ်အဝဲသ့ၣ်အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အခါလီၤ. ဒီးနဒုးနာ်နီၢ်ကီၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ယဟိဝၤအတၢ်အဲၣ်န့ၣ်လီၤ. —ယၡါယၤ ၄၈:၁၇, ၁၈; ၁ ပ့းတရူး ၃:၁၅.
၂၆ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယွၤလၢ “သးဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ” ကိးဂၤဒဲးန့ၣ် ဟးဆှဲးဝဲ မူးပွဲလၢတလီၤပလိာ်ဒီး လံာ်စီဆှံတကးဘၣ်, ဂုာ်ကျဲးစၢးတီလိၤဝဲလၢ အတၢ်အိၣ်မူကိးသနၢၣ်ဒဲးအပူၤလီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ, ပှၤအါဂၤထံၣ်ဝဲ တၢ်တီတၢ်လိၤ ဒ်အဘျုးတအိၣ်အသိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ယွၤအကျဲကပူၤတဖၣ် မ့ၢ်အဂ့ၤကတၢၢ် ထီဘိန့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်လၢ အဆၢဒိၣ်လၢခံအပူၤလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 3 ကွၢ်လံာ်ကဘျံး ၁၄၈- ၉ အပူၤ တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢ “ယကြၢးပာ်ဃုာ် လၢမူးပွဲအပူၤဧါ” တက့ၢ်. နံၤ “စီဆှံ” ဒီးမူးပွဲလီၤဆီတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ဖဲ ယဟိဝၤ အပှၤအုၣ်အသး ထုးထီၣ်ဝဲ The Watch Tower Publications Index အပူၤန့ၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 5 လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဒွးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤန့ၣ် လီၤဂာ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဖဲ ချ.ခ.န ၂, ပှၤယူဒၤဖိအလါ အ့သၤနံၣ်, လၢလီၤပလိာ်ဒီး လါစ့းပတ့ဘၢၣ်/အီးကထိဘၢၣ် လၢစိၤခဲအံၤ လံာ်နံၣ်လံာ်လါလီၤ. ကွၢ်ယဟိဝၤ အပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ထုးထီၣ်ဝဲလံာ်လၢအမ့ၢ် Insight on the Scripture, အကတြူၢ် ၂, လံာ်ကဘျံးပၤ ၅၆-၅၇တက့ၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 11 ကွၢ်လံာ်ကဘျံး ၁၅၀ အပူၤတၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢ “နံၤ ‘စီဆှံ’ တဖၣ်ဒီး တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် စၤတၣ်” န့ၣ်တက့ၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 11 တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတၢ်မၤလိာ် ဃ့ဝဲလၢ ပိာ်မုၣ်တဂၤ အိၣ်ဖျဲၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ကဘၣ်လုၢ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်တၢ်ဒဲးဘးလၢ ယွၤလီၤ. (၃ မိၤၡ့ ၁၂:၁-၈) တၢ်ဃ့လၢလီၤပလိာ်ဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ပှၤကညီတဖၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်သါတၢ်ဒဲးဘးလၢ အဖိတဖၣ်ဒီး တၢ်အံၤမၤစၢၤ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ကအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ် အကြၢးအဘၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်သုတတူၢ်လိာ်ဘၣ် တၢ်နာ်ကမၣ် အတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤ အလုၢ်လၢ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.—စံးထီၣ်တြၢၤ ၅၁:၅.
^ လံာ်အဆၢ. 13 အီးစတၣ် (မ့တမ့ၢ် အံးစထၢၣ်) န့ၣ်မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်အိၣ်ဖိအိၣ်လံၤအယွၤမုၢ်လီၤ. ဒ် The Dictionary of Mythology စံးဝဲအသိး, “အဝဲအိၣ်ဒီးပဒဲလၢအအဲၣ်တၢ်ဒံၣ်လၢအိၣ်လၢလါပူၤတဒု ဒီးတဘျီဘျီ အဝဲလီၣ်ဖျါထီၣ်အသးဒ် အိၣ်ဒီးပဒဲအခိၣ်လီၤ.”
^ လံာ်အဆၢ. 18 တၢ်ကွဲးဖှိၣ်ရၤ သၢမံၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်တ့တၢ်ဖျီအမူး, ဒီးတၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်န့ၣ် ကွၢ် ကင်းမျှော်စင်၊ ၂၀၀၆၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်ထုတ်၊ စာမျက်နှာ ၁၈-၃၁ တက့ၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 20 ကွၢ် ကင်းမျှော်စင်၊ ၂၀၀၇၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်ထုတ်၊ စာမျက်နှာ ၃၀-၁ တက့ၢ်.
တၢ်ဂ့ၤအဂၤလၢ နကဘၣ်သး
တၢ်သံကွၢ်လၢ ညီနုၢ်ပှၤသံကွၢ်တဖၣ်
ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် တမၤအံးစထၢၣ်အမူးလဲၣ်.
ပှၤအါမးထံၣ်ဝဲ အံးစထၢၣ်ဒ် ခရံာ်ဖိအမူးပွဲတခါလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် တမၤမူးပွဲအံၤလဲၣ်.
