၁, ၂. လံာ်စီဆှံ​လၢ​ပ​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​လၢ ယွၤ​အ​အိၣ်​န့ၣ်​ ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ထုးန့ၢ်​ပသူၣ်ပသး​လဲၣ်.

လၢ​တၢ်​တ​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး​အ​ပူၤ န​တံၤသကိး​တဂၤ မ့ၢ်​ဟ့ၣ်​နၤ​တၢ်ဟ့ၣ်​တခါ​န့ၣ်​ န​သး​က​မၤ​အသး​ဒ်လဲၣ်. န​က​အဲၣ်ဒိး​အိးထီၣ်​ကွၢ်​အီၤ​တဘျီဃီ​လီၤ. န​က​သးခု​လၢ န​တံၤသကိး​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​အ​တၢ်​သးအိၣ်​နၤ ဒီး​န​က​စံးဘျုး​စံးဖှိၣ်​အီၤ​လၢ အဝဲ​ဟ့ၣ်​နၤ​တၢ်ဟ့ၣ်​အဃိ​လီၤ.

^၂ လံာ်စီဆှံ​တဘ့ၣ်​အံၤ မ့ၢ်​တၢ်ဟ့ၣ်​တခါ​လၢ ဟဲ​လၢ​ယွၤ​အ​အိၣ်​လီၤ. လံာ်​အံၤ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​န့ၢ်​ပှၤ​တၢ်ဂ့ၢ်​သ့ၣ်​တဖၣ်​လၢ ပ​ဃုထံၣ်န့ၢ်​အီၤ​လၢ​လံာ်လဲၢ်​အဂၤ​တဖၣ်​အ​ပူၤ တဘၣ်​ဘၣ်​န့ၣ်​လီၤ. အဒိ လံာ်စီဆှံ​တဲဖျါထီၣ်​ဝဲ​ဘၣ်ဃး ယွၤ​တ့လီၤ​မူခိၣ်, ဟီၣ်ခိၣ်​ ဒီး​တ့လီၤဝဲ​ပိာ်မုၣ်​ဒီး​ပိာ်ခွါ​အဆိ​ကတၢၢ်​ခံဂၤ​အဂ့ၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​လံာ်စီဆှံ​တဘ့ၣ်​အံၤ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ဟ့ၣ်ဖး ဒ်သိး​က​ကဲထီၣ်​တၢ်မၤစၢၤ​လၢ​ပဂီၢ် ဖဲ​ပ​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်​ဘၣ်​ တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​အဆၢ​ကတီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ ကစၢ်​ယွၤ​က မၤ​လၢပှဲၤ​ထီၣ်​အ​တၢ်တိာ်ပာ် ဒီး​က​မၤဂ့ၤ​ထီၣ်​က့ၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​အ​တၢ်အိၣ်သး​လၢ ကျဲ​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​ လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လီၤ. လံာ်စီဆှံ​န့ၣ်​ မ့ၢ်​တၢ်ဟ့ၣ်​တမံၤ​လၢ အ​ထုးန့ၢ်​ပသူၣ်ပသး​လီၤ.

၃. ဖဲ​န​မၤလိ​လံာ်စီဆှံ​အဆၢ​ကတီၢ် န​က​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်.

^၃ န​မ့ၢ်​မၤလိ​အါထီၣ်​လံာ်စီဆှံ​န့ၣ်​ န​က​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​အဲၣ်ဒိး​လၢ န​က​ကဲထီၣ်​အ​တံၤသကိး​န့ၣ်​လီၤ. ဒ်​န​မၤလိ​အါထီၣ်​ကစၢ်​ယွၤ​အဂ့ၢ်​အသိး န​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး​အီၤ ဒံး​ယံာ်​ဒံး​ဘူးထီၣ်ဝဲ​လီၤ.

၄. ပှၤ​ထုးထီၣ်​ရၤလီၤ​လံာ်စီဆှံ​အါ​ထဲ​အံၤန့ၣ်​ ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​ထုးန့ၢ်​န​သး​လဲၣ်.

^၄ လံာ်စီဆှံ​အံၤ ဘၣ်​တၢ်​ကွဲးကျိာ်ထံ​က့ၤ​အီၤ​လၢ​ကျိာ် ၂,၆၀၀ ဃၣ်ဃၣ်​ ဒီး​ဘၣ်​တၢ်​ထုးထီၣ်​ရၤလီၤ​အီၤ အ​ကကွဲၢ်​လၢ​အ​ကထိ​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ အ​မျးကယၤ ၉ဝ ဘျဲၣ်​န့ၣ်​ ဖးဘၣ်ဝဲ​လံာ်စီဆှံ​လၢ အ​နီၢ်ကစၢ်​အကျိာ်​သ့ဝဲ​လီၤ. တနွံ​ဘၣ်​တနွံ​န့ၣ်​ ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ တ​ကကွဲၢ်ဘျဲၣ်​ ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ဝဲ​လံာ်စီဆှံ​န့ၣ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ လံာ်စီဆှံ​အံၤ​တလီၤဂာ်​ဒီး​လံာ်​အဂုၤ​အဂၤ​တဖၣ်​ဘၣ်.

၅. လံာ်စီဆှံ​တဘ့ၣ်​အံၤ ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​ပ​တဲ​သ့​လၢ​အ “ကွဲး​အသး​လၢ​ယွၤ​အသး​စီဆှံ” လဲၣ်.

 ^၅ လံာ်စီဆှံ​န့ၣ်​ “ကွဲး​အသး​လၢ​ယွၤ​အသး​စီဆှံ” လီၤ. (ဖး ၂ တံၤမသ့း ၃:၁၆ တက့ၢ်.) ဘၣ်ဆၣ်​သနာ်က့ ပှၤ​အါဂၤ​န့ၣ်​ ဆိကမိၣ်​ဝဲ​လၢ ‘ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ​ကွဲးဝဲ​လံာ်စီဆှံ​အဃိ လံာ်​အဝဲအံၤ​ဟဲ​လၢ​ယွၤ​အ​အိၣ်​က​သ့​လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်.’ လံာ်စီဆှံ စံး​ဝဲ​လၢ “မ့ၢ်​ဒ်​သးစီဆှံ​ဘိး​ထီၣ်​အသး​အသိး​န့ၣ်, ယွၤ​အ​ပှၤ​စီဆှံ ကတိၤ​တၢ်​န့ၣ်​လီၤ.” (၂ ပ့းတရူး ၁:၂၁) တၢ်အံၤ လီၤဂာ်​ဒီး​တၢ်မၤခိၣ်​တဂၤ​မၢဝဲ​အ​နဲၣ်ရွဲၣ်​ကွဲးဝဲ​လံာ်ပရၢ​တဘ့ၣ်​န့ၣ်​လီၤ. လံာ်​အံၤ က​မ့ၢ်​မတၤ​တဂၤ​အ​လံာ်ပရၢ​လဲၣ်. မ့ၢ်ဝဲ​တၢ်မၤခိၣ်​ အ​လံာ်ပရၢ​လီၤ. တမ့ၢ်​နဲၣ်ရွဲၣ်​အ​လံာ်ပရၢ​ဘၣ်. ဒ်​န့ၣ်​အသိး ကစၢ်​ယွၤ​သူဝဲ​ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ​လၢ က​ကွဲးဝဲ လံာ်စီဆှံ ဘၣ်ဆၣ်​ တမ့ၢ်​လၢ​အဝဲသ့ၣ်​ဒုးအိၣ်​ထီၣ်ဝဲ​ဘၣ်. မ့ၢ်​ကစၢ်​ယွၤ​ဒုးအိၣ်​ထီၣ်ဝဲ​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ကစၢ်​ယွၤ​နဲၣ်လိ​အဝဲသ့ၣ်​ ဒ်သိး​က​ကွဲးဝဲ​ယွၤ​အ​တၢ်​ဆိကမိၣ်​တဖၣ်​လီၤ. လံာ်စီဆှံ​အံၤ​မ့ၢ် “ယွၤ​အ​ကလုၢ်​အ​ကထါ” နီၢ်နီၢ်​န့ၣ်​လီၤ.—၁ သ့းစၤလနံ ၂:၁၃, ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ၂ လၢ​လံာ်​အ​ကတၢၢ်တက့ၢ်.

၆, ၇. ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​ပ​တဲ​သ့​လၢ​လံာ်စီဆှံ​တဘ့ၣ်​အံၤ အ​ခီၣ်ထံး​တုၤလၢ​အ​ကတၢၢ်​န့ၣ်​ လီၤပလိာ်​လိာ်အသး​လဲၣ်.

^၆ လံာ်စီဆှံ​အံၤ တၢ်ကွဲး​အီၤ​ယံာ်ဝဲ အ​နံၣ်​ ၁,၆၀၀ ဘျဲၣ်​ န့ၣ်​လီၤ. ပှၤလၢ​အ​ကွဲး​လံာ်စီဆှံ​တဖၣ်​န့ၣ်​ တ​အိၣ်မူဝဲ​လၢ​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​တ​ကတီၢ်ဃီ​ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်​တနီၤနီၤ​န့ၣ်​ မ့ၢ်​ပှၤ​ကူၣ်ဘၣ်​ကူၣ်သ့ ဒီး​တနီၤ​န့ၣ်​မ့ၢ်​ပှၤ​မုၢ်ဆ့ၣ်​မုၢ်ဂီၤ​ဖိ​လီၤ. အဒိ လၢ​အဝဲသ့ၣ်​အကျါ​တဂၤ​န့ၣ်​ မ့ၢ်​ကသံၣ်​သရၣ်​လီၤ. မ့မ့ၢ်​အဂၤ​တနီၤ​န့ၣ်​ မ့ၢ်​ပှၤထူစံာ်ဖိ, ပှၤ​မၤ​ညၣ်ဖိ, ပှၤကွၢ်သိ, ဝံ, ပှၤ​စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ဒီး​စီၤပၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. လံာ်စီဆှံ​တဘ့ၣ်​အံၤ ပှၤ​ကွဲး​အီၤ​အါဂၤ ဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ​တဖၣ်​ လီၤပလိာ်​လိာ်အသး​ခဲလၢာ်​လီၤ. ဒီး​လံာ်စီဆှံ​တ​ဆၢ​ဘၣ်​တ​ဆၢ​န့ၣ်​ တ​ထီဒါ​လိာ်အသး​ဘၣ်. *

^၇ လံာ် ၁ မိၤၡ့​န့ၣ်​ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ​တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ ဟဲကဲထီၣ်​အသး​အဂ့ၢ်​အကျိၤ ဒီး​လံာ်​လီၣ်ဖျါ​န့ၣ်​ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​က​မၤ​လီၤမၢ်​ကွံာ်​တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​တဖၣ်​အံၤ တကးဒံးဘၣ်​အဝဲ​က​မၤ​ကဲထီၣ်​က့ၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဒီဘ့ၣ်​လၢ ပၤရဒံစူး​န့ၣ်​လီၤ. လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ​န့ၣ်​ ပၣ်ဃုာ်ဒီး​ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ အ​တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ အ​နံၣ်​လၢ​အ​ကထိ​တဖၣ်​ ဒီး​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​စ့ၢ်ကီး​ဝဲ​လၢ​ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်တိာ်ပာ်​န့ၣ်​ ဟဲ​လၢထီၣ်​ပှဲၤထီၣ်​ဝဲ​ထီဘိ​န့ၣ်​လီၤ.

၈. တၢ်​လၢ​လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃး​ဒီး​စဲအ့ၣ်​တ​ကပၤ မ့ၢ်​တၢ်​လၢ​အ​လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​န့ၣ်​ ဟ့ၣ်​တၢ်အဒိ​တဖၣ်​တက့ၢ်.

^၈ လံာ်စီဆှံ​အံၤ တမ့ၢ်​စဲအ့ၣ်​အ​တၢ်​ကူၣ်ဘၣ်​ကူၣ်သ့​အ​လံာ် မ့တမ့ၢ် ကၠိ​အ​လံာ်​ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်​လၢ​လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃး​ဒီး​စဲအ့ၣ်​တ​ကပၤ​န့ၣ်​ လီၤတံၢ်​ဝဲ​ထီဘိ​လီၤ. လံာ်စီဆှံ​အံၤ ဟဲ​လၢ​ယွၤ​အိၣ်​အဃိ က​ဘၣ်​မ့ၢ်​လံာ်​ဒ်​န့ၣ်​လီၤ. အဒိ လံာ် ၃ မိၤၡ့ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​ဒ်သိး တၢ်ဆူး​တၢ်ဆါ သု​တ​ရၤလီၤ​အသး​တဂ့ၤ​အဂီၢ် ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ က​ဘၣ်​မၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်​အဂ့ၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​ပှၤ​တ​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​လၢ တၢ်ဆါ​ဃၢ်​ဒုးအိၣ်​ထီၣ်ဝဲ​တၢ်ဆူး​တၢ်ဆါ​အဆၢ​ကတီၢ်​န့ၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်​တဖၣ်​အံၤ ဘၣ်​တၢ်ကွဲး​တ့ၢ်​အီၤ​လၢ လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ​ဖးယံာ်​လံ. လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​တၢ်မ့ၢ်​တၢ်တီ​တခါ​လၢ ဟီၣ်ခိၣ်​န့ၣ်​တဘၣ်​တၢ်​စဲၤလီၤ​အီၤ​လၢ တၢ်​နီတမံၤ​အလိၤ​ဘၣ်. (ယိၤဘး ၂၆:၇) ဖဲ​ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ အါတက့ၢ် နာ်ဝဲ​လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​အံၤ​ဘံၣ်​ဝဲ​အခါ လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ဟီၣ်ခိၣ်​အံၤ​အိၣ်ဝဲ​ဖျၢၣ်သလၢၣ်​န့ၣ်​လီၤ.—ယၡါယၤ ၄၀:၂၂.

၉. မ့ၢ်​လၢ​ပှၤ​ကွဲး​လံာ်စီဆှံ​တဖၣ်​ ကွဲးဝဲ​တၢ်ဂ့ၢ်​တီတီ​လိၤလိၤ​အဃိ ပ​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်.

^၉ တၢ်​လၢ​လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃး​ဒီး​တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ​န့ၣ်​ ဘၣ်​ဝဲ​ထီဘိ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​သနာ်က့ တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ​အ​လံာ်​လၢ​အဂၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ တ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ​လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​လၢ​လၢပှဲၤပှဲၤ​ဘၣ်. မ့ၢ်​လၢ​ပှၤ​ကွဲး​လံာ်​တဖၣ်​န့ၣ်​ တ​ကွဲးဝဲ​တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ တီတီ​လိၤလိၤ​အဃိ​လီၤ. အဒိ တဘျီတခီၣ်​န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​တ​ကွဲးဖျါ​ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်​ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​ဆၢကတီၢ်​ဖဲ​အထံ​အ​ကီၢ်​ဘၣ်​တၢ်မၤနၢၤ​အီၤ​အခါ​ဘၣ်. မ့မ့ၢ်​ပှၤ​ကွဲး​လံာ်စီဆှံ​တဖၣ်​န့ၣ်​ ကွဲးဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​တၢ်ဂ့ၢ် တီတီ​လိၤလိၤ​ဒီး ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ ကီၢ်အံၣ်စရ့လး​ဘၣ်​တၢ်မၤ​ဟးဂီၤ​အီၤ​အဂ့ၢ်​လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး ဃုာ်ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​အ​နီၢ်ကစၢ်​အ​တၢ်ကမၣ်​န့ၣ်​လီၤ. အဒိ လၢ ၄ မိၤၡ့​အ​ပူၤ စီၤ​မိၤၡ့​ကွဲး​ထၢနုာ်ဝဲ​လၢ အဝဲ​မၤ​ဘၣ်​တၢ်ကမၣ်​ဖးဒိၣ်​ ဒီး​ယွၤ​သိၣ်က့ၤ​သီက့ၤ​အီၤ​အဂ့ၢ်​လီၤ. (၄ မိၤၡ့ ၂၀:၂-၁၂) မ့ၢ်​လၢ ပှၤ​ကွဲး​လံာ်စီဆှံ​တဖၣ်​န့ၣ်​ ကွဲးဝဲ​တၢ်ဂ့ၢ်​တီတီ​လိၤလိၤ အဃိ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ လံာ်စီဆှံ​တဘ့ၣ်​အံၤ ဟဲ​လၢ​ယွၤ​အိၣ်​န့ၣ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ပ​နာ်န့ၢ် လံာ်စီဆှံ​သ့ဝဲ​လီၤ.

၁၀. မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​လၢ လံာ်စီဆှံ​အ​တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ဟ့ၣ်ဖး​တဖၣ်​န့ၣ်​ ကဲဘျုး​လၢ​ပဂီၢ်​လဲၣ်.

^၁၀ လံာ်စီဆှံ​တဘ့ၣ်​အံၤ “ဂ့ၤ​လၢ​သိၣ်​တၢ်သီ​တၢ်​အဂီၢ်, လၢ​သိၣ်ဃီၣ်​တၢ်​အဂီၢ်, လၢ​ဃၣ်လိၤ​တၢ်​အဂီၢ်” လီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁၆) မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ လံာ်စီဆှံ​အ​တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​တဖၣ်​ ကဲဘျုး​လၢ​ပ​တၢ်အိၣ်မူ​အဂီၢ်​လီၤ. ခီဖျိ​လၢ​ကစၢ်​ယွၤ​တ့လီၤ​ပှၤ​အဃိ အဝဲ​နၢ်ပၢၢ်​ပ​တၢ်​ဆိကမိၣ်​ဒီး​ပ​သး​အ​တၢ်​တူၢ်ဘၣ်​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ အဝဲ​သ့ၣ်ညါ​ပှၤ​ဂ့ၤန့ၢ် ပ​သ့ၣ်ညါ​လီၤ​ပ​နီၢ်ကစၢ်​အသး​န့ၣ်​လီၤ. အဝဲ​သ့ၣ်ညါ​တၢ်​လၢ​အဂ့ၤ​လၢ​ပဂီၢ်​ဒီး တၢ်​လၢ​အ​တဂ့ၤ​လၢ​ပဂီၢ်လီၤ.

၁၁, ၁၂. (က) ဖဲ​မးသဲ အဆၢဒိၣ်​ ၅ တုၤလၢ ၇ န့ၣ်​ယ့ၣ်ၡူး​ဟ့ၣ်ကူၣ်​ဟ့ၣ်ဖး​ပှၤ တၢ်ဂ့ၢ်​မနုၤ​တဖၣ်​လဲၣ်. (ခ) ပ​မၤလိ​န့ၢ် တၢ်မနုၤ​အဂၤ​တဖၣ်​လၢ လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ​လဲၣ်.

^၁၁ ဖဲ​မးသဲ​အဆၢဒိၣ်​ ၅ တုၤလၢ ၇ န့ၣ်​ယ့ၣ်ၡူး​ဟ့ၣ်ကူၣ်​ဟ့ၣ်ဖး​ပှၤ ဘၣ်ဃး​ဒီး​ပ​က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​တၢ်သးခု​လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်, ပ​ကြၢး​ရ့​ဒီး​ပှၤအဂၤ​တဖၣ်​ဒ်လဲၣ်, ပ​က​ဘၣ်​ဃ့​ဘါ​ထုကဖၣ် ဒ်လဲၣ်​ ဒီး​ဘၣ်ဃး​ဒီး​ကျိၣ်​ဧိၤ​စ့​ဧိၤ​န့ၣ်​ ပ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး​တၢ်ထံၣ်​လၢ အကြၢး​အဘၣ်​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး​အ​တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​တဖၣ်​အံၤ ပူၤကွံာ်​အ​နံၣ်​ ၂,၀၀၀ လံ​ဘၣ်ဆၣ်​ ကဲဘျုး​ပၢၢ်​တုၤလၢ မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ​လီၤ.

^၁၂ လၢ​လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ​န့ၣ်​ ကစၢ်​ယွၤ​ဟ့ၣ်​ပှၤ တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​မိၢ်ပှၢ်​ဒ်သိး က​ကဲထီၣ်​တၢ်မၤစၢၤ​လၢ ဟံၣ်ဖိ​ဃီဖိ​တဖၣ်​ ကအိၣ်​ဒီး​တၢ်အိၣ်မူ​လၢ​အဂ့ၤ​ကတၢၢ်, က​ကဲထီၣ်​ပှၤ​မၤတၢ်​ဖိ​လၢ​အဂ့ၤ ဒီး​ပ​အိၣ်ဃူ​လိာ်​ဖိးလိာ်​သး​ဒီး​ပှၤဂၤ က​သ့​အဂီၢ်​လီၤ. ပ​အိၣ်​လၢ​တၢ်လီၢ်​ဖဲလဲၣ်​မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပ​အိၣ်ဒီး​တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​ဒ်လဲၣ်​မ့ၢ်ဂ့ၤ, ဒီး​ပ​မ့မ့ၢ်​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်​ဒ်လဲၣ်​မ့ၢ်ဂ့ၤ လံာ်စီဆှံ​အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​မိၢ်ပှၢ်​တဖၣ်​န့ၣ်​ ကဲထီၣ်​တၢ်မၤစၢၤ​လၢ​ပဂီၢ် ထီဘိ​လီၤ.—ဖး ယၡါယၤ ၄၈:၁၇ ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ၃ လၢ​လံာ်​အ​ကတၢၢ်တက့ၢ်.

၁၃. တၢ်​က​ဟဲကဲထီၣ်​အသး​ဒီး ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်​န့ၣ်​ ဝံ​ယၡါယၤ​တဲဆိ​ပာ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

^၁၃ ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ်​လၢ လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ​န့ၣ်​ ဟဲ​လၢထီၣ်​ပှဲၤထီၣ်​အါမး​လံ. အဒိ ဝံ​ယၡါယၤ တဲဆိ​ပာ်ဝဲ​လၢ တၢ်​က​မၤ​ဟးဂီၤ​ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်​အဂ့ၢ်​န့ၣ်​လီၤ. (ယၡါယၤ ၁၃:၁၉) အဝဲ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်​လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး ဘၣ်ဃး​ဒီး​ဝ့ၢ်​အံၤ က​ဘၣ်​တၢ်မၤ​ဟးဂီၤ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဝ့ၢ်​တဖျၢၣ်​အံၤ ဘၣ်​တၢ်​ဒီသဒၢ​အီၤ​လၢ ထံကျိ​ဒီး​တြဲၤ​ဖးဒိၣ်​တဖၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ဝံ​ယၡါယၤ​တဲဆိ​ပာ်ဝဲ​လၢ ထံကျိ​ထံ​က​လီၤသံး ဒီး​ဝ့ၢ်​အ​တြဲၤ​က​အိးထီၣ်​ပာ်စၢၤ​အသး​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​သုးဖိတဖၣ်​က​မၤနၢၤ​ဝ့ၢ်​အဂီၢ်​န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​တ​လိၣ်​ဒုးတၢ်​ဘၣ်. ဝံ​ယၡါယၤ​တဲဆိ​ပာ်​စ့ၢ်ကီး​ဝဲ​လၢ ပှၤလၢ​က​မၤနၢၤ​ဝဲ​ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်​အံၤ မ့ၢ်​စီၤကိရ့ၣ်​လီၤ.—ဖး ယၡါယၤ ၄၄:၂၇–၄၅:၂ ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ၄ လၢ​လံာ်​အ​ကတၢၢ်တက့ၢ်.

၁၄, ၁၅. ဝံ​ယၡါယၤ​အ​တၢ်စံးပာ်​န့ၣ်​ ဟဲ​လၢထီၣ်​ပှဲၤထီၣ်​ဝဲ​လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ်​အံၤ ဘၣ်​တၢ်ကွဲး​အီၤ​ပူၤကွံာ်​အ​နံၣ်​ခံ​ကယၤ​ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ သုးမုၢ်​သံၣ်ဘိ​တဖု​ဟဲ​တုၤ​ဝဲ​ဒီး ကတဲာ်​ကတီၤ​ထီၣ်​အသး​လၢ က​ဒုးဝဲ​ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်​န့ၣ်​လီၤ. မတၤ​တဂၤ​တီခိၣ်ရိၤမဲ​ဝဲ သုးမုၢ်​သံၣ်ဘိ​အံၤ​လဲၣ်. ဒ်​ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ်​အသိး​န့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲ​ဖၢၡၢၣ်​ (ပၤရၣ်) အ​စီၤပၤ ကိရ့ၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ဒ်​ဝံ​ယၡါယၤ တဲဆိ​ပာ်ဝဲ​အသိး စီၤကိရ့ၣ်​အ​သုးမုၢ်​သံၣ်ဘိ​တဖၣ်​ နုာ်လီၤ​ဆူ​ဘၤဘူၤလိၣ်​အ​ပူၤ​က​သ့ဧါ.

^၁၅ မုၢ်​တနၤ​ဖဲ​ပှၤ​က​လဲၤ​ဒုးတၢ်​န့ၣ်​ ပှၤ​ဘၤဘူၤလိၣ်​ဖိ​တဖၣ်​ မၤဝဲ​ဘူၣ်ဧိၤပွဲဧိၤ​လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ဆိကမိၣ်​လၢ​အ​အိၣ်ဘၣ်​ဘံၣ်ဘံၣ်​ဘၢဘၢ ခီဖျိ​လၢ​အ​ဝ့ၢ်ခိၣ်ဒူ​ဒီး​ထံကျိ​န့ၣ်​ ဒီသဒၢ​ဝဲ ဝ့ၢ်​အဃိ​လီၤ. လၢ​ဝ့ၢ်​အ​ချၢ​န့ၣ်​ စီၤကိရ့ၣ်​ဒီး​အ​သုးမုၢ်​သံၣ်ဘိ​တဖၣ်​ ခူၣ်ဝဲ​ထံ​အကျိၤ ဒ်သိး​က​မၤ​လီၤ​စှၤ​ကွံာ်​ထံကျိ​အထံ​န့ၣ်​လီၤ. တၢ်​န့ၣ်​အလီၢ်​ခံ ထံကျိ​ထံ​စှၤလီၤ​ဝဲ​တုၤလၢ ပှၤ​ဖၢၡၢၣ်​ဖိ​အ​သုးမုၢ်​သံၣ်ဘိ​တဖၣ်​ ခီဂာ်ဝဲ​န့ၢ်​တစု​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​နုာ်လီၤ​ဆူ ဝ့ၢ်​ပူၤ​က​သ့​လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်. ဒ်​ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ်​အိၣ်ဝဲ​အသိး ဝ့ၢ်​အ​တြဲၤ​အိးထီၣ်​ပာ်အသး​ဒီး ပှၤသုးဖိ​တဖၣ်​ နုာ်လီၤ​ဆူ​ဝ့ၢ်​ပူၤ​ဒီး အဝဲသ့ၣ်​တ​လိၣ်​ဒုးတၢ်​ဘၣ်.

၁၆. (က) ဝံ​ယၡါယၤ​စံးပာ်ဝဲ​လၢ တၢ်​က​မၤ​အသး​ဒီး​ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်​ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဝံ​ယၡါယၤ အ​တၢ်စံးပာ်​ဟဲ​လၢထီၣ်​ပှဲၤထီၣ်​ဝဲ​န့ၣ်​ ပ​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​ဒ်လဲၣ်.

 ^၁၆ ဝံ​ယၡါယၤ​တဲဆိ​ပာ်​စ့ၢ်ကီး​ဝဲ​လၢ ဒ်​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​လဲၤ​ပူၤကွံာ်ဝဲ​အသိး​န့ၣ်​ ပှၤ​တအိၣ်​ဝဲ​ဆိးဝဲ​လၢ​ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်​အ​ပူၤ နီတဘျီ​လၢၤဘၣ်. အဝဲ​ကွဲးဝဲ​လၢ “ပှၤ​တအိၣ်​တဆိး​ဘၣ်​လၢ​အ​ပူၤ လီၤထူ​လီၤယိာ်, ဒီး​ပှၤ​အလီၢ်​တ​လီၤ​စံာ်​ဘၣ်​လၢ​အ​ပူၤ အစိၤစိၤ​အ​ဃၣ်ဃၣ်​လီၤ.” (ယၡါယၤ ၁၃:၂၀) တၢ်​သ့ၣ်​တဖၣ်​အံၤ မ့ၢ်​အ​ဟဲ​လၢထီၣ်​ပှဲၤထီၣ်​အ​နီၢ်ကီၢ်​ဧါ. တၢ်လီၢ်​လၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်​အိၣ်​သူၣ်​လီၤ​တ့ၢ်​အသး​အလီၢ်​န့ၣ်​ အိၣ်ဝဲ​လၢ​ကီၢ်​အံၣ်ရး​အ​ပူၤ, စီၤစုၤ​ဒီး​ဝ့ၢ်ဘၢးကဒဲး အ​မံးလာ် ၅၀ ဃၣ်ဃၣ်​ လၢ​ကလံၤထံး​တခီ​န့ၣ်​လီၤ. ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်​အိၣ်တ့ၢ်​အလီၢ်​န့ၣ်​ အိၣ်​ထဲ​တၢ်​ဟးဂူာ်​ဟးဂီၤ​ဒီး မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ ပှၤ​တအိၣ်​လၢ​အ​ပူၤ​နီ​တဂၤ​ဘၣ်. ယဟိဝၤ​ယွၤ​စံး​ဝဲ ယ​က​ခွဲ​သိၣ်​ခွဲ​ပျီ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်​လၢ “နီၣ်ခွဲသိၣ်​မၤ​ဟးဂီၤ​တၢ်​လီၤ.”—ယၡါယၤ ၁၄:၂၂, ၂၃. *

၁၇. ကစၢ်​ယွၤ​က​မၤ​လၢထီၣ်​ပှဲၤထီၣ်​ အ​တၢ်​အၢၣ်လီၤ​အီလီၤ​ခဲလၢာ်​န့ၣ်​ ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​နာ်​အီၤ​သ့​လဲၣ်.

^၁၇ ခီဖျိ​လၢ ဝံ​အ​တၢ်စံးပာ်​ဟဲ​လၢထီၣ်​ပှဲၤထီၣ်​အါမး​လံ​အဃိ တၢ်​လၢ​လံာ်စီဆှံ​တဲဝဲ ဘၣ်ဃး​ဒီး ခါဆူညါ​တၢ်​က​မၤ​အသး​န့ၣ်​ ပ​နာ်န့ၢ်​အီၤ​သ့ဝဲ​လီၤ. ပ​နာ်​သ့​သပှၢ်တၢၢ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​က​မၤ​လၢထီၣ်​ပှဲၤထီၣ်​ အ​တၢ်​အၢၣ်လီၤ​အီလီၤ​ဒီး ဒုး​ကဲထီၣ်​ဟီၣ်ခိၣ်​အံၤ​လၢ ပၤရဒံစူး​န့ၣ်​လီၤ. (ဖး ၄ မိၤၡ့ ၂၃:၁၉ တက့ၢ်.) တကးဒံးဘၣ်​ ပ​အိၣ်ဒီး​တၢ်​မုၢ်လၢ်​လၢ ပ​က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ “တၢ်မူ​အထူ​အယိာ်​လၢ ယွၤ​လၢ​အ​ကတိၤ​တၢ် ကဘျံး​ကဘျၣ်​တ​သ့​ဘၣ်​တဂၤ စံးပာ်ဝဲ” လီၤ.—တံတူး ၁:၂. *

၁၈. စီၤ​ပီလူး​တဲဖျါထီၣ်​ဝဲ​လၢ “ယွၤ​အ​ကလုၢ်” န့ၣ်​မၤတၢ်​ဒ်လဲၣ်.

^၁၈ ပ​မၤလိ​ဘၣ်​လၢ လံာ်​အဂုၤ​အဂၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ တ​ဒ်သိး​ဒီး​လံာ်စီဆှံ​ဘၣ်. လံာ်စီဆှံ​န့ၣ်​ လီၤပလိာ်​လိာ်အသး​လၢ​အ​ခီၣ်ထံး​တုၤလၢ​အ​ကတၢၢ် တကးဒံးဘၣ်​ ဘၣ်ဃး​ဒီး​စဲအ့ၣ်​တ​ကပၤ​န့ၣ်​ ဘၣ်​ဝဲ​လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​ထီဘိ​လီၤ. လံာ်​အံၤ​ဟ့ၣ်ကူၣ်​ပှၤ​တၢ်​လၢ​အဂ့ၤ ဒီး​အိၣ်ဒီး​ဝံ​အ​တၢ်ကတိၤ​လၢ အ​ဟဲ​လၢထီၣ်​ပှဲၤထီၣ်​အါမး​လံ​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ လံာ်စီဆှံ​အ​တၢ်​ကဲဘျုး​ကဲဖှိၣ်​န့ၣ်​ အိၣ်​အါန့ၢ်​အန့ၣ်​တက့ၢ်​လီၤ. တၢ်မၢဖိ​ပီလူး ကွဲးဝဲ​လၢ “ယွၤ​အ​ကလုၢ်​န့ၣ်​မ့ၢ်​တၢ်မူ, ဒီး​မၤတၢ်​သ့” လီၤ. တၢ်အံၤ​အခီပညီ မ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်.—ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၄:၁၂ တက့ၢ်.

၁၉, ၂၀. (က) လံာ်စီဆှံ​တဘ့ၣ်​အံၤ မၤစၢၤ​နၤ​လၢ​န​က​သ့ၣ်ညါ​လီၤ န​နီၢ်ကစၢ်​အသး​ဒ်လဲၣ်. (ခ) ခီဖျိ​လၢ​ကစၢ်​ယွၤ​ဟ့ၣ်​ပှၤ​လံာ်စီဆှံ​အဃိ န​စံးဘျုး​စံးဖှိၣ်​က့ၤ​အီၤ​သ့​လၢ ကျဲ​ဒ်လဲၣ်.

^၁၉ လံာ်စီဆှံ​ဆီတလဲ န​တၢ်အိၣ်မူ​သ့ဝဲ​လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ မၤစၢၤ​နၤ​သ့​လၢ န​က​သ့ၣ်ညါ​လီၤ​န​သး​လၢ န​မ့ၢ်​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်​တဂၤ​လဲၣ်န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​မၤစၢၤ​နၤ​သ့​စ့ၢ်ကီး​လၢ န​က​နၢ်ပၢၢ်​န​တၢ်​ဆိကမိၣ်​ဒီး န​တၢ်​တူၢ်ဘၣ်​အ​ဒိၣ်​အယိာ်​န့ၣ်​လီၤ. အဒိ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ ပ​က​ဆိကမိၣ်​လီၤ​ပ​သး​လၢ ပ​အဲၣ်​ကစၢ်​ယွၤ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပ​မ့ၢ်​တဲ​လၢ​ပ​အဲၣ်​ကစၢ်​ယွၤ​န့ၣ်​ ပ​က​ဘၣ်​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​ ပ​တၢ်အဲၣ်​အီၤ​ခီဖျိ​လၢ ပ​အိၣ်မူ​ပိာ်ထွဲ​လံာ်စီဆှံ​အ​တၢ်​ဟံးစု​နဲၣ်ကျဲ​န့ၣ်​လီၤ.

^၂၀ လံာ်စီဆှံ​တဘ့ၣ်​အံၤ​ဟဲ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​အ​အိၣ်​သပှၢ်​ကတၢၢ်​လီၤ. ကစၢ်​အဲၣ်ဒိး​လၢ​န​က​ဖး​လံာ်စီဆှံ ဒီး​ဃု​သ့ၣ်ညါ​အီၤ​လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​န့ၣ်​လီၤ. န​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​န​တၢ်​စံးဘျုး​စံးဖှိၣ်​ကစၢ်​ယွၤ​သ့ ခီဖျိ​လၢ​န​မၤလိ​အ​ကလုၢ်​ကထါ ထီဘိ​န့ၣ်​လီၤ. ဝံၤဒီး န​က​နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်​ ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်တိာ်ပာ် လၢ​ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ​အဂီၢ်​လီၤ. တၢ်​မၤလိ​လၢခံ​တခါ​န့ၣ်​ ပ​က​မၤလိ​အါထီၣ်​ ဘၣ်ဃး​ဒီး​ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်တိာ်ပာ်​အံၤ​လီၤ.