ပူ ၁

1. ၁. တၢ်ဂ့ၤ​ခဲလၢာ် အိၣ်​ဟဲ​လၢလဲၣ်ခီလဲၣ်. သု​ဟ့ၣ်တၢ်အဒိ​တခါ ကသ့ဧါ.

2. ၂. တၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤ​တ့လီၤ​အဆိကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. မူခိၣ်ကလူး​လၢ ကစၢ်ယွၤ​တ့လီၤ​အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ လီၤဆီဝဲဒၣ်​လဲၣ်.

4. ၄. လၢ​အခီၣ်ထံး​အကတီၢ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ်အံၤ အက့ၢ်အဂီၤ​အိၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်န့ၣ် တဲဖျါ​တက့ၢ်. (ကွၢ်​လၢ​တၢ်ဂီၤ.)

5. ၅. ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်​ဒီး ပှၤကညီတဖၣ် အိၣ်​ကသ့အဂီၢ် ကစၢ်ယွၤ စးထီၣ်​ကတဲာ်ကတီၤ​ဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ် ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယံးရမံယၤ ၁၀:၁၂.

   မ့ၢ်​ကွၢ်​ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်တ့တဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်​အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ် ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (ၡါ. ၄၀:၂၆; ရိ. ၁၁:၃၃)

2. ၂. ဖး ကလီးစဲ ၁:၁၅-၁၇.

   ဖဲ​ယွၤ​တ့လီၤတၢ်​အခါ ယ့ၣ်ၡူး​ကျဲၣ်ဃုာ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်, လၢ​တၢ်အံၤ​အဃိ ပ​တၢ်ထံၣ်​တၢ်​ဆိကမိၢ်​အီၤ ကြၢး​အိၣ်ဒ်လဲၣ်. (ကလီး. ၁:၁၅-၁၇)

3. ၃. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁:၁-၁၀.

   1. (က) ဟီၣ်ခိၣ်ဒိၣ်အံၤ ဟဲ​ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁:၁)

   2. (ခ) တၢ်တ့လီၤတၢ်​မုၢ်နံၤ​အခီၣ်ထံး​တနံၤန့ၣ် တၢ်မနုၤ​ကဲထီၣ်တ့ၢ်ဝဲန့ၣ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁:၃-၅)

   3. (ဂ) တဲဖျါထီၣ် တၢ်လၢ​အကဲထီၣ်တ့ၢ်တဖၣ် ဖဲ​တၢ်တ့လီၤတၢ် ခံ​နံၤ​တနံၤ​အတီၢ်ပူၤ​န့ၣ်တက့ၢ်. (၁ မိၤ. ၁:၇, ၈)

ပူ ၂

1. ၁. ဒ်သိး​ဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ်​က​ကဲထီၣ်​ပဟံၣ်​အဂီၢ် ကစၢ်ယွၤ​ကတဲာ်ကတီၤ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. တဲဖျါထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ​အကလုာ်ကလုာ်​လၢ ကစၢ်ယွၤ​တ့လီၤတ့ၢ်ဝဲ​န့ၣ်တက့ၢ်. (ကွၢ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ.)

3. ၃. ဧ့ၤဒ့ၣ်​တၤသၣ်​အလီၢ်အံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ လီၤဆီဝဲဒၣ်​လဲၣ်.

4. ၄. ကစၢ်ယွၤ သးအိၣ်​လၢ ဟီၣ်ခိၣ်​ဒီဖျၢၣ်ညါ က​ကဲထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁:၁၁-၂၅.

   1. (က) တၢ်တ့လီၤတၢ် မုၢ်သၢနံၤ​တနံၤ​အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ တ့လီၤတ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁:၁၂)

   2. (ခ) တၢ်တ့လီၤတၢ် မုၢ်လွံၢ်နံၤ​တနံၤ​အတီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်​မနုၤတဖၣ် ကဲထီၣ်တ့ၢ်​ဝဲလဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁:၁၆)

   3. (ဂ) လၢ​မုၢ်ယဲၢ်နံၤ​ဒီး မုၢ်ဃုနံၤ​တဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ​တ့လီၤတ့ၢ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ​ဒ်လဲၣ်​တကလုာ်​လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁:၂၀, ၂၁, ၂၅)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၂:၈, ၉ .

   ကစၢ်ယွၤ​ဒုးမဲထီၣ် သ့ၣ်​လီၤဆီ​မနုၤ​ခံ​ထူၣ်​လၢ တၤသၣ်​အလီၢ်​ပူၤန့ၣ်​လဲၣ်, သ့ၣ်ထူၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်​တၢ်ပနီၣ်​လၢ​မနုၤတဖၣ်​အဂီၢ်လဲၣ်.

ပူ ၃

1. ၁. ပူ ၃ အတၢ်ဂီၢ်​ဒီး ပူ ၂ အတၢ်ဂီၢ်တဖၣ် လီၤဆီလိာ်အသး​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. မတၤ​တ့လီၤ ပှၤကညီ​ပိာ်ခွါ​အဆိကတၢၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. အမံၤ​ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤ​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ကစၢ်ယွၤ​ဟ့ၣ်​အၤဒၣ် တၢ်မၤ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤ​ဒုး​မံ​အၤဒၣ်​လၢ တၢ်မံယိာ်​အပူၤ န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. အၤဒၣ်​ဒီး​အံၣ်အုန့ၣ် အိၣ်မူဝဲသ့ၣ်​သ့ ဆံးယံာ်လဲၣ်. ယဟိဝၤ​အဲၣ်ဒိး​လၢ အဝဲသ့ၣ်​မၤတၢ်​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၃:၁၈.

   ကစၢ်ယွၤ​အမံၤ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤ​ဒ်လဲၣ်. လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါန့ၣ် ယွၤ​အလီၢ်အလၤ​လၢ တၢ်ထိၣ်​သတြီၤ​အီၤ​တအိၣ်​န့ၣ် မနုၤလဲၣ်. (၂ မိၤ. ၆:၃; ဒၤ. ၄:၁၇)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁:၂၆-၃၁.

   1. (က) တၢ်တ့လီၤတၢ်​မုၢ်ဃုနံၤ​အပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ​အတၢ်​တ့ အတီၤ​အထီကတၢၢ် မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်, တၢ်ဘၣ်တ့​အဝဲအံၤ လီၤဆီလိာ်အသး​ဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၁​မိၤ. ၁:၂၆)

   2. (ခ) ပှၤကညီ ဒီး​ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ​တဖၣ်အဂီၢ် ယဟိဝၤ​ကတဲာ်ကတီၤတ့ၢ်ဝဲ မနုၤလဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁:၃၀)

3. ၃. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၂:၇-၂၅.

   1. (က) အၤဒၣ်​အမူဒါ​လၢ ကဘၣ်​ယုၢ်ဝဲ​ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်​အမံၤန့ၣ် ကျဲၣ်ဃုာ်ဒီး မနုၤလဲၣ်. (၁​မိၤ. ၂:၁၉)

   2. (ခ) ၁ မိၤၡ့ ၂:၂၄ န့ၣ် ဒု​သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်​ပှၤလၢ ယဟိဝၤ​အတၢ်ထံၣ်​ဘၣ်ဃး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ, တၢ်​အိၣ်လီၤဖး ဒီး​တၢ်ထုးဖးလိာ်သး ဒ်လဲၣ်. (မး. ၁၉:၄-၆, ၉)

ပူ ၄

1. ၁. မ့​ကွၢ်​လၢ​တၢ်ဂီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်မၤအသး​ဒီး အၤဒၣ်​ဒီး​အံၣ်အု​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤ​လၢ ယဟိဝၤ​စံၣ်ညီၣ်အဝဲသ့ၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ဂုၢ်​တဘိ ဟဲ​တဲ​အံၣ်အု​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. မတၤ​မၤ​ဂုၢ်အံၤ ကတိၤတၢ်​ဒီး အံၣ်အု​ကသ့အဂီၢ်​လဲၣ်.

5. ၅. ဘၣ်မနုၤ​လၢ အၤဒၣ်​ဒီး​အံၣ်အု အပၤရဒံစူး​ဟံၣ်ဖိ ဘၣ်​လီၤမၢ်ကွံာ်​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၂:၁၆, ၁၇ ဒီး ၃:၁-၁၃, ၂၄.

   1. (က) ဂုၢ်​အတၢ်သံကွၢ် လၢ​အသံကွၢ်​အံၣ်အုန့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်ဆိကမိၣ်​ကမၣ်​ယဟိဝၤ ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၃:၁-၅; ၁ ယိၤ. ၅:၃)

   2. (ခ) အံၣ်အုအံၤ​ကဲထီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​သး​အဒိ​လၢ ပဝဲ​တဖၣ်အဂီၢ်​ဒ်လဲၣ်. (ဖံလံး. ၄:၈; ယၤ. ၁:၁၄, ၁၅; ၁ ယိၤ. ၂:၁၆)

   3. (ဂ) အၤဒၣ်​ဒီး​အံၣ်အုန့ၣ် ဟးဆှဲး​တၢ်လၢ​အလီၤဘၣ်​အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ဃး​တၢ်လၢ​အမၤတ့ၢ်ဝဲ​သ့ၣ်​အဃိ ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၃:၁၂, ၁၃)

   4. (ဃ) ခ့ရူာ်တဖၣ်​လၢ ဘၣ်တၢ်​ပာ်​အီၤ​လၢ ဧ့ၤဒ့ၣ်​တၤသၣ်​အလီၢ် မုၢ်ထီၣ်​တကပၤန့ၣ် ဆီၣ်ထွဲ​ယဟိဝၤ အတၢ်စံၣ်ညီၣ်​ပၢ​ဘၣ်တၢ်​ခဲလၢာ် ဒ်လဲၣ်. (၁​မိၤ. ၃:၂၄)

2. ၂. ဖး လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉.

   မုၣ်ကီၤလံၢ်​မၤ​ပှၤကညီ​တဖၣ်လၢ က​ဃၣ်​ကပၤ​ဒီး ကစၢ်ယွၤ​အတၢ်ပၢတၢ်ပြး​န့ၣ် ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်​ဆံးအါ​လံ​လဲၣ်. (၁​ယိၤ. ၅:၁၉)

ပူ ၅

1. ၁. လၢ​ဧ့ၤဒ့ၣ်​တၤသၣ်​အလီၣ်အချၢန့ၣ် အၤဒၣ်​ဒီး​အံၣ်အု​အတၢ်အိၣ်မူ အိၣ်ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. မနုၤ​စးထီၣ်​မၤအသး​လၢ အၤဒၣ်​ဒီး​အံၣ်အု​န့ၣ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

3. ၃. အၤဒၣ်​ဒီး​အံၣ်အု​အဖိတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ကဘၣ်​ပှၢ်ထီၣ်​ဒီး ကဘၣ်​သံဝဲန့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. အၤဒၣ်​ဒီး​အံၣ်အု​မ့ၢ်​ဒိကနၣ်တ့ၢ် ယဟိဝၤ​အတၢ်ကတိၤ​သၢပျၢၤ အဝဲသ့ၣ်​ဒီး​အဖိအလံၤတဖၣ်​အတၢ်အိၣ်မူ က​မၤတ့ၢ်​အသး​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. အံၣ်အုန့ၣ် တဒိကနၣ်တၢ်​အဃိ တူၢ်ဘၣ်တ့ၢ်​တၢ်နး​တၢ်​ဖှီ​နးနးကျံၤကျံၤ​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. အၤဒၣ်​ဒီး​အံၣ်အု အဖိခွါ​အဆိ​ခံဂၤ အမံၤ​ဒ်လဲၣ်.

7. ၇. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ ဖိသၣ်​အ​ဂၢ်​တ​ဖၣ်​ မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁​မိၤၡ့ ၃:၁၆-၂၃ ဒီး ၄:၁, ၂.

   1. (က) မ့ၢ်လၢ​ဟီၣ်ခိၣ် ဘၣ်တၢ်​ဆိၣ်အၢ​အီၤ​အဃိ ဘၣ်ဒိ​အၤဒၣ်​အတၢ်အိၣ်မူ​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၃:၁၇-၁၉; ရိ. ၈:၂၀, ၂၂)

   2. (ခ) အံၣ်အု​အမံၤ​အခီပညီ လၢအမ့ၢ် “ပှၤလၢ​အမူဝဲ” န့ၣ်​ဘၣ်မနုၤအဃိ ကြၢးဝဲန့ၣ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၃:၂၀)

   3. (ဂ) အၤဒၣ်​ဒီး​အံၣ်အု မၤတၢ်​ဒဲးဘး​ဝံၤအလီၢ်ခံ​ဒၣ်လဲာ် ယဟိဝၤ ပာ်ဖျါတ့ၢ် တၢ်ကွၢ်​ဆိကမိၢ်​တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်​အဂီၢ်​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၃:၇, ၂၁)

2. ၂. ဖး လီၣ်ဖျါ ၂၁:၃, ၄.

   သု​ခိးကွၢ်လၢ် တၢ်လၢညါ​မနုၤတဖၣ် က​ဟါမၢ်ကွံာ်န့ၣ်လဲၣ်.

ပူ ၆

1. ၁. ကၤယံၣ်​ဒီး​ဟ့းဘ့းလး​န့ၣ် မၤဝဲသ့ၣ်​တၢ်မၤ​မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ကၤယံၣ်​ဒီး​ဟ့းဘ့းလး​န့ၣ် ဟဲစိာ်ဝဲသ့ၣ် တၢ်သးအိၣ်​အတၢ်ဟ့ၣ်​မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​ဘၣ်အသး​လၢ ဟ့းဘ့းလး​အတၢ်ဟ့ၣ် ဒီးမ့မ့ၢ် ကၤယံၣ်​အတၢ်ဟ့ၣ်န့ၣ် တဘၣ်​အသး​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. ကၤယံၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်​တဂၤလဲၣ်. ယဟိဝၤ​မၤ​လိၤ​မၤ​ဘျၢ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​အအိၣ်ဒီး​အပုၢ်​လၢ​ပျီပူၤ ထဲ​ခံဂၤ​အခါ ကၤယံၣ်​မၤတၢ်​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. မၤသံ​အပုၢ်​ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မၤအသး​ဒီး ကၤယံၣ်​ဒ်လဲၣ်န့ၣ် တဲဖျါ​အီၤတက့ၢ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၄:၂-၂၆.

   1. (က) ကၤယံၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်လီၤပျံၤလီၤဖုး​အလီၢ်​လံ​န့ၣ် ယွၤ​ကတိၤ​နၢ်ပၢၢ်အီၤ​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄:၇)

   2. (ခ) ကၤယံၣ်​ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးန့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄:၉)

   3. (ဂ) ယဟိဝၤ​အတၢ်ထံၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်လူလီၤ ပှၢ်​လၢ​အတၢ်ဒဲးဘး​တအိၣ်ဘၣ်​တဂၤ​အသွံၣ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄:၁၀; ၡါ. ၂၆:၂၁)

2. ၂. ဖး ၁ ယိၤဟၣ် ၃:၁၁, ၁၂.

   1. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ကၤယံၣ်​သးထီၣ်​လၢာ်သးန့ၣ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် လၢ​ပစိၤအံၤ မ့ၢ်​တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​သး​လၢ​ပဂီၢ်​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄:၄, ၅; ကတိၤ. ၁၄:၃၀; ၂၈:၂၂)

   2. (ခ) ပ​ဟံၣ်ဖိဃီဖိ​ခဲလၢာ် မ့ၢ်​ထီဒါ​ယဟိဝၤ​သနာ်က့ ပ​ပာ်ဖျါ​တၢ်သးတီ​သ့န့ၣ် လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (စံး. ၂၇:၁၀; မး. ၁၀:၂၁, ၂၂)

3. ၃. ဖး ယိၤဟၣ် ၁၁:၂၅.

   ပှၤတဖၣ်​လၢ​အသံ​လၢ​တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ​အဂီၢ် ယဟိဝၤ​အၢၣ်လီၤအီလီၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၅:၂၄)

ပူ ၇

1. ၁. ဃနိာ်​မ့ၢ် ပှၤလီၤဆီ​တဂၤ​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. လၢ​ဃနိာ်​အစိၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤ ပှၤကညီတဖၣ်​မၤ တၢ်မၤ​အၢအၢသီသီ နးနးကလဲာ်န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ပှၤကညီတဖၣ် မၤတၢ်​မၤ​လၢ​အတဂ့ၤ​တဘၣ် မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. (ကွၢ်​လၢ​တၢ်ဂီၤ)

4. ၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဃနိာ်​လိၣ်​လၢ က​အိၣ်ဒီး​တၢ်သးဒူလဲၣ်.

5. ၅. ပှၤတဖၣ်​လၢ​စိၤ​အဝဲန့ၣ် အသးကၢတ့ၢ်ဝဲ​ဆံးအါ​လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဃနိာ်​တခီ အသးကၢတ့ၢ်ဝဲ​ဆံးအါ​လဲၣ်.

6. ၆. ဃနိာ်​သံ​ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၅:၂၁-၂၄, ၂၇.

   1. (က) ဃနိာ်​အိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်သး​ဒီး​ယဟိဝၤ ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၅:၂၄)

   2. (ခ) ဒ်​လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါဝဲ​အသိး လၢ​ပှၤအိၣ်မူတ့ၢ်​ခဲလၢာ်​အကျါ ပှၤလၢ​အသး​ထီ​ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ဖဲ​အဝဲ​သံဝဲ​အခါ အသး​အိၣ်လံ​ဆံးအါ​လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၅:၂၇)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၆:၅.

   ဃနိာ်​သံ​ဝံၤအလီၢ်ခံ ဟီၣ်ခိၣ်​အတၢ်မၤ​အသး အၢထီၣ်ဝဲ​ဆံးအါ​လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ပ​ထိၣ်သတြီၤ​အီၤ​လၢ ပစိၤခဲအံၤ သ့​ဒ်လဲၣ်. (၂ တံၤ. ၃:၁၃)

3. ၃. ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၅.

   ဃနိာ်​အတၢ်​ဂ့ၤ​မနုၤ​အိၣ်​အဃိ ‘ယွၤ​ဘၣ်အသး​လၢ​အီၤ’ န့ၣ်လဲၣ်. ဒိးန့ၢ်ဘၣ်​အဘျုး​မနုၤလဲၣ်. (၁ မိၤ. ၅:၂၂)

4. ၄. ဖး ယူဒၤ​ယူဒၤ ၁၄, ၁၅.

   ခရံာ်ဖိ​လၢ​စိၤခဲအံၤ​တဖၣ်န့ၣ် ဖဲ​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ကမျၢၢ်တဖၣ်​လၢ တၢ်ဒုး​ဖးဒိၣ်​အၢ်မက့းဒိၣ်​က​ဟဲတုၤ​ဘူးထီၣ်လံ​အခါ ကွၢ်လိမၤဒိး​ဃနိာ် အတၢ်သးဒု​သ့​ဒ်လဲၣ်. (၂ တံၤ. ၄:၂; ဧ့ၤ. ၁၃:၆)

ပူ ၈

1. ၁. ကစၢ်ယွၤ​အမူခိၣ်ကလူး​တနီၤန့ၣ် ဖဲ​အဒိကနၣ်​မုၣ်ကီၤလံၢ်​အတၢ်ကတိၤ​အခါ ကဲထီၣ်​တၢ်မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. မူခိၣ်ကလူး​တနီၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤ​ပာ်ကတီၢ်ကွံာ်​အတၢ်မၤ​လၢ​မူခိၣ်​ဒီး ဟဲလီၤ​ဆူ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ဟဲလီၤ​ဆူ​ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ​ဝံၤ ဟံးန့ၢ်​ပှၤကညီ​အနီၢ်ခိန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ​ကမၣ်​လဲၣ်.

4. ၄. မူခိၣ်ကလူး​အဖိတဖၣ်န့ၣ် လီၤဆီ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဒ်​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ​အသိး ဖဲ​မူခိၣ်ကလူး​အဖိတဖၣ် ဟဲကဲထီၣ်​ဒိးတကါ​အခါ မၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. ဃနိာ်​အလီၤခံန့ၣ် လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ ပှၤ​ဂ့ၤ​မတၤ​တဂၤ အိၣ်မူတ့ၢ်​ဝဲလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤ​ဘၣ်အသး​လၢ​အီၤ​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၆:၁-၈.

   ဘၣ်ဃးဒီး ပ​တၢ်အိၣ်မူ​အိၣ်​ဂဲၤ ဘၣ်ဒိ​ဘၣ်ထံး​ယဟိဝၤ​အသး​သ့​ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ၁ မိၤၡ့ ၆:၆ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (စံး. ၇၈:၄၀, ၄၁; ကတိၤ. ၂၇:၁၁)

2. ၂. ဖး ယူဒၤ ၆.

   လၢ​နိအၤ​အစိၤ, မူခိၣ်ကလူး​တဖၣ်လၢ “အတဟံးဃာ်​အတၢ်​ခီၣ်ထံး” တဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​သး​လၢ စိၤခဲအံၤ​လၢပဂီၢ်န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၁ ကရံၣ် ၃:၅-၉; ၂ ပ့း. ၂:၄, ၉, ၁၀)

ပူ ၉

1. ၁. နိအၤ​အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ်​ပှံၤဂၤလဲၣ်. အဖိခွါ​သၢဂၤန့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ကစၢ်ယွၤ​မၢ​နိအၤ တၢ်မၤ​လီၤဆီ​မနုၤ​တခါ​လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​နိအၤ​တဲဘၣ် ပှၤလၢ​အဃၢၤ ဘၣ်ဃး​ကဘီ​အဂ့ၢ်​အခါ အဝဲသ့ၣ်​တဲဆၢ​မၤဆၢက့ၤ​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်ဃးဒီး​ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ​တဲဘၣ်​နိအၤ​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ကစၢ်ယွၤ​ကးတံာ် ကဘီ​အပဲတြီ​ဝံၤအလီၢ်ခံ နိအၤ​ဒီး​အပှၤဟံၣ်ဖိတဖၣ် မၤတၢ်​အလီၢ်​အိၣ်​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၆:၉-၂၂.

   1. (က) လၢ​မနုၤ​အဃိ နိအၤ​ကဲထီၣ် ပှၤ​လီၤဆီဒၣ်တၢ် လၢ​အဘါ ကစၢ်ယွၤ​အမ့ၢ်အတီ​တဂၤ န့ၣ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၆:၉, ၂၂)

   2. (ခ) ယဟိဝၤ​ပာ်အသး​လၢ တၢ်​စုဆူၣ်​ခီၣ်တကး​အဖီခိၣ်​ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ကြၢး​အဘျုး​တုၤ​အိၣ်လၢ ပ​တၢ်ဃုထၢ တၢ်အိၣ်ဘှံး​အိၣ်ကသုၣ်တဖၣ်​အလိၤ ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၆:၁၁, ၁၂; စံး. ၁၁:၅, ခစ [‘ခ့ခါစှီၤကျိာ်’ လံာ်စီဆှံ])

   3. (ဂ) ဖဲ​ပ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤ​အကရၢကရိ​အတၢ်ထုးစုနဲၣ်ကျဲ​အခါ ပ​ကြၢး​ကွၢ်လိမၤဒိး​နိအၤ ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၆:၂၂; ၁ ယိၤ. ၅:၃)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၇:၁-၉.

   ယဟိဝၤ​ထံၣ် ပှၤ​တလၢတပှဲၤ​နိအၤ​လၢ ပှၤတီပှၤလိၤ​အဃိန့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ​လၢ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်​အဂီၢ်​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၇:၁; ကတိၤ. ၁၀:၁၆; ၡါ. ၂၆:၇)

ပူ ၁၀

1. ၁. မူခိၣ်​စးစူၤလီၤဝဲ​အခါ ပှၤ​နုာ်လီၤဆူ​ကဘီ​ပူၤ​တသ့​နီတဂၤ​လၢၤဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

2. ၂. ယဟိဝၤ​ဒုးဟဲစူၤလီၤ​မူခိၣ် ပှံၤ​နံၤ ပှံၤ​နၤ​လဲၣ်. ထံ​ဟဲထီၣ်​တုၤ​ဆံးအါ​ညါ​လဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​ထံ​ဟဲထီၣ်​ဘၢ​ထီၣ်​ဟီၣ်ခိၣ်​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒီး​ကဘီ​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ထံလုာ်ဘၢတၢ်​ဖးဒိၣ်​အခါ ဒိးတကါ​ဖးဒိၣ်တဖၣ် ပူၤဖျဲးဝဲသ့ၣ်ဧါ. အဝဲသ့ၣ်​အပၢ်တဖၣ် တၢ်မၤအသး​ဒီး​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ယဲၢ်​လါ​ဝံၤအလီၢ်ခံ ကဘီန့ၣ် မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ နိအၤ​ပျၢ်လီၤ စိးဝၣ်ဃး​တဘ့ၣ် ဆူ​ကဘီ​အချၢန့ၣ်လဲၣ်.

7. ၇. ထံလီၤသံး​လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​လံ​န့ၣ် နိအၤ​သ့ၣ်ညါဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

8. ၈. နိအၤ​ဒီး​အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် အိၣ်လၢ​ကဘီ​ပူၤ ယံာ်​တနံၣ်​ဘျဲၣ်​ဝံၤအလီၢ်ခံ ယဟိဝၤ​တဲ​အီၤ​တၢ်မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၇:၁၀-၂၄.

   1. (က) လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ, တၢ်​အိၣ်ဒီး​အသးသမူတဖၣ် ဘၣ်တၢ်​မၤဟးဂီၤအီၤ တုၤ​ဆံးအါ​လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၇:၂၃)

   2. (ခ) ထံ​လၢ​အလုာ်ဘၢတၢ် က​လီၤသံး​အဂီၢ် ယံာ်​ထဲလဲၣ်. (၁ မိၤ. ၇:၂၄)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၈:၁-၁၇.

   ယဟိဝၤ​အတၢ်တိာ်ပာ်​အခီၣ်ထံး​လၢ ဟီၣ်ခိၣ်​အဂီၢ် တဆီတလဲ​ဘၣ်န့ၣ် ၁ မိၤၡ့ ၈:၁၇ ပာ်ဖျါထီၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁:၂၂)

3. ၃. ဖး ၁ ပ့တရူး ၃:၁၉, ၂၀.

   1. (က) မူခိၣ်ကလူး​လၢ​အပူထီၣ်တၢ်တဖၣ် ဖဲ​အက့ၤထီၣ်​ဆူ​မူခိၣ်​အခါ ဘၣ်​တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤ​ဒ်လဲၣ်. (ယူ. ၆)

   2. (ခ) နိအၤ​ဒီး​အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိ​အဂ့ၢ်​တၢ်ကွဲးနီၣ်န့ၣ် မၤဆူၣ်ထီၣ်​ပ​တၢ်နာ်​လၢ ယဟိဝၤန့ၣ် အိၣ်ဒီး​တၢ်စိတၢ်ကမီၤ, တၢ်သ့တၢ်ဘၣ် လၢ​က​အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ​အပှၤတဖၣ်​လီၤ န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၂ ပ့း. ၂:၉)

ပူ ၁၁

1. ၁. ဒ်​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤအံၤ​အသိး ဟးထီၣ်လၢ​ကဘီ​ပူၤ​ဝံၤဒီး အဆိကတၢၢ်န့ၣ် နိအၤ​မၤတၢ်​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ထံလုာ်ဘၢတၢ်​ဖးဒိၣ်​ဝံၤဒီး ယဟိဝၤ​မၤလိာ် နိအၤ​ဒီး​အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိ မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ကစၢ်ယွၤ​အၢၣ်လီၤအီလီၤတ့ၢ်​တၢ်မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ပ​မ့​ထံၣ်ဘၣ်​တၢၢ်ကွဲၤန့ၣ် ပ​ကြၢး​သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၈:၁၈-၂၂.

   1. (က) ခါ​ခဲအံၤ ပ​လုၢ်ထီၣ် ‘တၢ်​ဆိၣ်ကဲၤ​နၢမူ’ ဆူ ယဟိဝၤ​အိၣ်​သ့​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၈:၂၁; ဧ့ၤ. ၁၃:၁၅, ၁၆)

   2. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီး​ပှၤကညီ​အသးန့ၣ် ယဟိဝၤ​ထံၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. လၢ​တၢ်အံၤ​အဃိ ပ​ကြၢး​ပလီၢ်ပသး​လၢ​မနုၤလဲၣ်. (၁ မိၤ. ၈:၂၁; မး. ၁၅:၁၈, ၁၉)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၉:၉-၁၇.

   1. (က) ယဟိဝၤ​မၤတ့ၢ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ​ဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ​တဖၣ်ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၉:၁၀, ၁၁)

   2. (ခ) တၢၢ်ကွဲၤ​တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအံၤ အဘျုး​ကအိၣ်ဝဲ​ဆံးယံာ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၉:၁၆)

ပူ ၁၂

1. ၁. နံးမရိးန့ၣ်​မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ကစၢ်ယွၤ​ပာ်အသး​လၢ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ပှၤလၢ​တၢ်ဂီၤပူၤတဖၣ်အံၤ ဘၣ်မနုၤ​မၤဝဲသ့ၣ်​အူးခဲ​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​တဘၣ်​အသး​လၢ အဝဲသ့ၣ်​အတၢ်သူၣ်ထီၣ်​တၢ်မၤအံၤ န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. ကစၢ်ယွၤ​ဒုးအိၣ်​ပတုာ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်​တၢး​ဖးဒိၣ်အံၤ ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဝ့ၢ်​အဝဲန့ၣ် တၢ်ကိး​အီၤ​ဒ်လဲၣ်. အခီပညီ​မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. ကစၢ်ယွၤ​မၤသဘံၣ်ဘုၣ် ပှၤကညီတဖၣ်​အတၢ်ကတိၤ​ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁၀:၁, ၈-၁၀.

   နံးမရိး​ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ် အတကဲးပဝာ်​လီၤဆီ​တဖၣ်ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်​အသး​ဒ်လဲၣ်. (ကတိၤ. ၃:၃၁)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁၁:၁-၉.

   တၢ်တ့ထီၣ်​တၢး​ဖးထီ အတၢ်တိာ်ပာ်န့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ​လီၤတံၢ်​လၢ တၢ်သုးတၢ်ကျဲၤ​အဝဲန့ၣ် က​ဟးဂီၤ​လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁၁:၄; ကတိၤ. ၁၆:၁၈; ယိၤ. ၅:၄၄)

ပူ ၁၃

1. ၁. လၢ​ဝ့ၢ်အူၢ်န့ၣ် ပှၤဒ်လဲၣ်တဖၣ်​အိၣ်ဝဲ​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ပှၤလၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. အဝဲ​အိၣ်ဖျဲၣ်ဝဲ ဖဲ​ဆၢကတီၢ်​မတၤ​ဒီး အိၣ်ဝဲ​ဖဲလဲၣ်.

3. ၃. ကစၢ်ယွၤ​မၢ​အၤဘြၤဟၣ်​မၤ မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤ ကစၢ်ယွၤ​ကိး​အၤဘြၤဟၣ်​လၢ တံၤသကိး​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​အၤဘြၤဟၣ်​ဟးထီၣ်လၢ ဝ့ၢ်အူၢ်​အခါ မတၤတဖၣ်​လဲၤဃုာ်တၢ်ဒီး​အီၤ​လဲၣ်.

6. ၆. ဖဲ​အၤဘြၤဟၣ်​လဲၤတုၤ​ဆူ ကီၢ်ကနၤဧၣ်​အခါ ကစၢ်ယွၤ​တဲ​အီၤ​မနုၤလဲၣ်.

7. ၇. ဖဲ​အၤဘြၤဟၣ်​အသးအိၣ် ၉၉ နံၣ်​အခါ ကစၢ်ယွၤ​ဟ့ၣ်အီၤ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁၁:၂၇-၃၂.

   1. (က) အၤဘြၤဟၣ်​ဒီး လိာ် ဒီဘူးဒီတံၢ်​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁၁:၂၇)

   2. (ခ) တၢ်​စံး​လၢ တ့ရၤ​န့ၣ် သုး​အလီၢ်​ဆူ​ကီၢ်ကနၤဧၣ်​ဒီး အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်​သနာ်က့ နီၢ်နီၢ်​တခီ ပှၤ​စးထီၣ်​တၢ်လၢ က​သုး​အသး​အဂီၢ် မ့ၢ်ဒၣ်​အၤဘြၤဟၣ်​လီၤ​န့ၣ် ပ​သ့ၣ်ညါ​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤ​လၢ​သုးတ့ၢ်​အလီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁၁:၃၁; မၤတၢ်. ၇:၂-၄)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁၂:၁-၇.

   အၤဘြၤဟၣ်​တုၤလၢ ကီၢ်ကနၤဧၣ်​ဝံၤအလီၢ်ခံ ယဟိဝၤ​မၤဒိၣ်ထီၣ်​လဲၢ်​ထီၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ​လၢ​အမၤဝဲ​ဒီး​အၤဘြၣ်ဟၣ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁၂:၇)

3. ၃. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁၇:၁-၈, ၁၅-၁၇.

   1. (က) ဖဲ​အၤဘြၤဟၣ်​အသးအိၣ်​တုၤ ၉၉ နံၣ်န့ၣ် အမံၤ​ဘၣ်တၢ်​ဆီတလဲ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁၇:၅)

   2. (ခ) စၤရါန့ၣ် ယဟိဝၤ​မၤတၢ်​အၢၣ်လီၤအီလီၤ​ဒီး​အီၤ လၢ​က​ဟ့ၣ်အီၤ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ​မနုၤတဖၣ် လၢ​ခါဆူညါ​န့ၣ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁၇:၁၅, ၁၆)

4. ၄. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁၈:၉-၁၉.

   1. (က) ၁ မိၤၡ့ ၁၈:၁၉ ပာ်ဖျါထီၣ် ပၢ်​တဖၣ်အဂီၢ် မူဒါ​မနုၤတဖၣ်​အိၣ်ဝဲ​န့ၣ်လဲၣ်. (၅ မိၤ. ၆:၆, ၇; အ့း. ၆:၄)

   2. (ခ) လၢ​ယဟိဝၤ​အမဲာ်ညါ တၢ်ပာ်တဒၢ​တၢ်နီတမံၤ​တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် စၤရါ​အတၢ်လဲၤခီဖျိ​မနုၤ​တမံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁၈:၁၂, ၁၅; စံး. ၄၄:၂၁)

ပူ ၁၄

1. ၁. ကစၢ်ယွၤ​ဟ့ၣ်တ့ၢ်​အၤဘြၤဟၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ​မနုၤလဲၣ် ကစၢ်ယွၤန့ၣ် တီဝဲ​လၢ​အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဒ်​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ​အသိး ကစၢ်ယွၤ​မၤကွၢ် အၤဘြၤဟၣ်​အတၢ်နာ်​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. အၤဘြၤဟၣ်န့ၣ် တနၢ်ပၢၢ်ဝဲ​လၢ ဘၣ်မနုၤ​ကစၢ်ယွၤ​မၤလိာ်အီၤ​ဒ်အံၤလဲၣ်​သနာ်က့ မၤတ့ၢ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​အၤဘြၤဟၣ်​ထုးထီၣ်​နး လၢ​က​မၤသံ​အဖိခွါ​အဆၢန့ၣ် တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. အၤဘြၤဟၣ်​နာ်​ကစၢ်ယွၤ ဆံးဒိၣ်လဲၣ်.

6. ၆. လၢ​အၤဘြၤဟၣ်​ကလုၢ်ထီၣ်တၢ်​အဂီၢ် ကစၢ်ယွၤ ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်​အီၤ​မနုၤလဲၣ်. လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၂၁:၁-၇.

   ဘၣ်မနုၤအဃိ​အၤဘြၤဟၣ်​ကူးတရံး​အဖိခွါ ဖဲ​အိၣ်​ဃိး​သီ​အခါ​န့ၣ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁၇:၁၀-၁၂; ၂၁:၄)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၂၂:၁-၁၈.

   အံၣ်စဲး​ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ်ဝဲ တၢ်အၢၣ်လီၤ​ဒိကနၣ် အပါပၢ်​အၤဘြၤဟၣ်​အတၢ်ကတိၤ ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါ​ဆိ​ပာ်စၢၤ တၢ်လၢ​အခီပညီ​အတယၢၢ် ဃၢ​ဒိၣ်န့ၢ်​အီၤ လၢ​ခါဆူညါ​တခါန့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၂၂:၇-၉; ၁ ကရံၣ် ၅:၇; ဖံလံး. ၂:၈, ၉)

ပူ ၁၅

1. ၁. အၤဘြၤဟၣ်​ဒီး​လိာ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အိၣ်လီၤဖး​ဝဲ​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ လိာ်​ဃုထၢဝဲ​ဝ့ၢ်စဒိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ပှၤ​ဝ့ၢ်စဒိၣ်​ဖိတဖၣ် မ့ၢ်​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်​သိး​သ့ၣ်တဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. မူခိၣ်ကလူး​ခံဂၤ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ​လိာ်​အသး​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. လိာ်​အမါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ကဲထီၣ်​အံသၣ်ထူၣ်​လဲၣ်.

6. ၆. တၢ်မၤအသး​ဒီး​လိာ်​အမါန့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်မၤလိ​လၢ​ပဂီၢ်​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁၃:၅-၁၃.

   ဘၣ်ဃး​တၢ်ကျဲၤဘၣ်လိၤက့ၤ​တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢ​တဂၤဒီးတဂၤ​အဘၢၣ်စၢၤအံၤ ပ​ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​လၢ အၤဘြၤဟၣ်​အအိၣ် သ့​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁၃:၈, ၉; ရိ. ၁၂:၁၀; ဖံလံး. ၂:၃, ၄)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁၈:၂၀-၃၃.

   ယဟိဝၤ​ဒီး​အၤဘြၤဟၣ် အတၢ်ရ့လိာ်သးန့ၣ် ဟ့ၣ်ပှၤ​တၢ်နာ်​ဘၣ်ဃး ယဟိဝၤ​ဒီး​ယ့ၣ်ၡူး က​စံၣ်ညီၣ်တၢ်​တီတီလိၤလိၤ​လီၤ​န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁၈:၂၅, ၂၆; မး. ၂၅:၃၁-၃၃)

3. ၃. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁၉:၁-၂၉.

   1. (က) လံာ်စီဆှံ​အတၢ်ကွဲးအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ယဟိဝၤ​အတၢ်ထံၣ်​ဘၣ်ဃး​တၢ်​အဲၣ်ပကၢၤ​န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁၉:၅, ၁၃; ၃ မိၤ. ၂၀:၁၃)

   2. (ခ) လိာ်​ဒီး အၤဘြၤဟၣ် အတၢ်​မၤဆၢက့ၤ ကစၢ်ယွၤ​အတၢ်ထုးစုနဲၣ်ကျဲ လီၤဆီလိာ်အသး​ဒ်လဲၣ်. ပ​ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​လၢ​တၢ်အံၤ သ့​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၁၉:၁၅, ၁၆, ၁၉, ၂၀; ၂၂:၃)

4. ၄. ဖး လူၤကၣ် ၁၇:၂၈-၃၂.

   လိာ်​အမါ​အတၢ်ပာ်သး ဘၣ်ဃး​တၢ်ထူးတၢ်တီၤ အိၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​သး​လၢ​ပဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (လူၤ. ၁၂:၁၅, ခစ; ၁၇:၃၁, ၃၂; မး. ၆:၁၉-၂၁, ၂၅)

5. ၅. ဖး ၂ ပ့းတရူး ၂:၆-၈.

   ဒ်​ပ​ကွၢ်လိမၤဒိး​လိာ်​အသိး ပ​ကြၢး​ပာ်ပသး​လၢ ပှၤလၢ​တယူးတယီၣ်​ယွၤ တဖၣ်အဖီခိၣ် ဒ်လဲၣ်. (ဃ့း. ၉:၄; ၁ ယိၤ. ၂:၁၅-၁၇)

ပူ ၁၆

1. ၁. ပိာ်ခွါ​ဒီး​ပိာ်မုၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤအံၤ မတၢ်တဖၣ်လဲၣ်.

2. ၂. အၤဘြၤဟၣ်​မၤ​မနုၤ လၢ​အဖိခွါ​က​န့ၢ်ဘၣ်​အမါ​အဂီၢ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

3. ၃. အၤဘြၤဟၣ်​အကုၢ်​အတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်​စံးဆၢ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​ရံးဘကၤ​ဘၣ်တၢ်​သံကွၢ်​အီၤ​လၢ က​ဖျီအသး​ဒီး​အံၤစဲးဧါ​အ​အခါ စံးဆၢဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ အံၤစဲး​အသး​ဖှံထီၣ်​က့ၤဝဲ​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၂၄:၁-၆၇.

   1. (က) ရံးဘကၤန့ၣ် ထံၣ်လိာ်အသး​ဒီး​အၤဘြၤဟၣ်​အကုၢ် ဖဲ​ထံပူၤ​အခါ ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ် အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ​မနုၤတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၂၄:၁၇-၂၀; ကတိၤ. ၃၁:၁၇, ၃၁)

   2. (ခ) လၢအံၤစဲး​အဂီၢ် အၤဘြၤဟၣ်​အတၢ်​သုးကျဲၤ​အံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​လၢ ခရံာ်ဖိ​လၢ​စိၤခဲအံၤ​တဖၣ်အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၂၄:၃၇, ၃၈; ၁ ကရံၣ်. ၇:၃၉; ၂ ကရံၣ် ၆:၁၄)

   3. (ဂ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပ​ကြၢး​ဟံးန့ၢ်​တၢ်ဆၢကတီၢ်​လၢ ပ​က​ကွၢ်ထံ​ဆိကမိၣ်တၢ် ­ဒ်အံၤစဲး​မၤတ့ၢ်ဝဲ​အသိး​န့ၣ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၂၄:၆၃; စံး. ၇၇:၁၂; ဖံလံး. ၄:၈)

ပူ ၁၇

1. ၁. ဧ့ၡီၤ​ဒီး ယၤကိာ်​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​အတၢ်ပာ်သး လီၤဆီလိာ်အသး​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. အဝဲသ့ၣ်​အဖု​အၤဘြၤဟၣ်​သံ​အခါ ဧ့ၡီၤ​ဒီး​ယၤကိာ် အသး​အိၣ်လံ​ထဲလဲၣ်.

3. ၃. ဧ့ၡီၤ​မၤဝဲ​တၢ်မနုၤ​တမံၤ​လၢ အမိၢ်​ဒီး​အပၢ် အသးဘၣ်ဖှီၣ်ဝဲ​နာ်နာ်ကလဲာ်​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. ဧ့ၡီၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤ​အသးထီၣ်​အပုၢ်​ယၤကိာ် နးနးကလဲာ်န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. အံၤစဲး​မၤလိာ်တ့ၢ်​အဖိခွါ​ယၤကိာ် မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၂၅:၅-၁၁, ၂၀-၃၄.

   1. (က) ဘၣ်ဃး​ရံးဘကၤ​အဖိခွါ​ခံဂၤန့ၣ် ယဟိဝၤ​ကတိၤ​ဆိပာ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၂၅:၂၃)

   2. (ခ) ယၤကိာ်​ဒီး​ဧ့ၡီၤ အတၢ်ပာ်သး​တဖၣ်လၢ ဖိဝဲၢ်ကိ​အလီၢ်အလၤ​အဖီခိၣ် လီၤဆီလိာ်သး​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၂၅:၃၁-၃၄)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၂၆:၃၄, ၃၅; ၂၇:၁-၄၆ ဒီး ၂၈:၁-၅.

   1. (က) ဧ့ၡီၤ​တပာ်​ဒိၣ်​ပာ်ကဲ တၢ်​ဘၣ်ဃးဒီး​နီၢ်သးတဖၣ်​ဘၣ်န့ၣ် ဖျါ​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၂၆:၃၄, ၃၅; ၂၇:၄၆)

   2. (ခ) ဒ်သိး ယၤကိာ်​က​န့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ​လၢ​ကစၢ်ယွၤ​အအိၣ်​အဂီၢ် အံၤစဲး​မၢ​အမၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်. (၁ မိၤ. ၂၈:၁-၄)

3. ၃. ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁၆, ၁၇.

   ဧ့ၡီၤ​အတၢ်​ဒိး​တၢ်​တဲာ် ပာ်ဖျါထီၣ် ပှၤလၢ​အတပာ်လ့ၤပာ်ကါ တၢ်တီၤထီ​စီဆှံတဖၣ် အတၢ်​ကဲထီၣ်​ပိာ်ထွဲ ဒ်လဲၣ်.

ပူ ၁၈

1. ၁. မုၣ်ကနီၤ​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤအံၤ မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ယၤကိာ်​မၤန့ၢ်​အီၤ​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ဒ်သိး​က​ဒိးတ့ဒိးဖျီ​အသး​ဒီး  ရၤဃ့လး​ကသ့အဂီၢ်  ယၤကိာ်​သးအိၣ်​မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. လၤဘၣ်န့ၣ် တုၤလၢ​ကဘၣ်​ဟ့ၣ်​ဖျီ ရၤဃ့လး​ဒီး ယၤကိာ်​အခါ မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. လၢ​က​န့ၢ်ဘၣ်​ရၤဃ့လး​အဂီၢ် ယၤကိာ်​ဘၣ်အသး​လၢ ကမၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၂၉:၁-၃၀.

   1. (က) ယၤကိာ်​န့ၣ် လၤဘၣ်​လီန့ၢ်​လွဲန့ၢ်​အီၤ​ဘၣ်ဆၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​အမ့ၢ်​ပှၤလၢ အလီၤပာ်ကဲ​တဂၤ ဒ်လဲၣ်. ပ​ဟံးန့ၢ် တၢ်မၤလိ​လၢ​တၢ်န့ၣ်​သ့​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၂၅:၂၇; ၂၉:၂၆-၂၈; မး. ၅:၃၇)

   2. (ခ) ယၤကိာ်​အဒိအတဲာ်​ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်​နီၢ်နီၢ် ဒီး​တၢ်အဲၣ်​အပျုၢ်အတြီး အတၢ်လီၤဆီ​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၂၉:၁၈, ၂၀, ၃၀; တၢ်. ၈:၆)

   3. (ဂ) ပိာ်မုၣ်​လွံၢ်ဂၤ​လၢ ဟဲကဲထီၣ်​ယၤကိာ်​အပှၤဟံၣ်ဖိတဖၣ်​ဝံၤ ဆံးစၢ်ထီၣ်​န့ၢ်​အီၤ ဖိခွါတဖၣ်​န့ၣ် မတၤတဖၣ်​လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၂၉:၂၃, ၂၄, ၂၈, ၂၉)

ပူ ၁၉

1. ၁. ဖိခွါ​ဃု​ဂၤ​လၢ ယၤကိာ်​ထီၣ်ဖိ​လၢ မါ​အဆိကတၢၢ်​လ့ၤအၤန့ၣ် အမံၤတဖၣ်​ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤ​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဖိခွါ​ခံဂၤ​လၢ လ့ၤအၤ​အကုၢ်မုၣ်​စံၤလပၤ ဆံးစၢ်န့ၢ်​ယၤကိာ်​န့ၣ် မတၤတဖၣ်​လဲၣ်.

3. ၃. ဖိခွါ​ခံဂၤ​လၢ ရၤဃ့လး​အကုၢ်​ပိာ်မုၣ်​ဘံၤလဟၤ ဆံးစၢ်န့ၢ်​ယၤကိာ်​န့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ရၤဃ့လး​အိၣ်ဖျဲၣ် ဖိခွါ​မတၤ​ခံဂၤ​န့ၣ်လဲၣ်. အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဖိ​ခံဂၤ​တဂၤ​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဒ်​တၢ်ဂီၤအံၤ​အသိး ယၤကိာ်​အိၣ်ဒီး​ဖိခွါ​ပှံၤဂၤလဲၣ်. လၢ​အဝဲသ့ၣ်​အအိၣ် မနုၤ​ဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၂၉:၃၂-၃၅; ၃၀:၁-၂၆ ဒီး ၃၅:၁၆-၁၉.

   မ့ၢ်​ကွၢ်​ယၤကိာ်​အဖိခွါ ၁၂ ဂၤန့ၣ် ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ် ပှၤ​ဧ့ၤဘြံၤ​ပိာ်ခွါဖိ လၢပျၢၤတဖၣ် တၢ်​ညီနုၢ်​ဟ့ၣ်​အမံၤ​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၃၇:၃၅.

   လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါထီၣ်​ဒၣ်​ထဲ ဒံနၤ​အမံၤ​သနာ်က့ ယၤကိာ်​အိၣ်ဒီး​ဖိမုၣ်​အဂၤတဖၣ်​ဒံးန့ၣ် ပ​သ့ၣ်ညါ​သ့​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၃၇:၃၄, ၃၅)

ပူ ၂၀

1. ၁. အၤဘြၤဟၣ် ဒီး အံၤစဲးန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ​တဘၣ်​အသး​ဝဲ​သ့ၣ်​လၢ အဖိခွါ, ဖိမုၣ်တဖၣ် က​ထီၣ်ပှၢ်​ဒီး ပှၤကနၤဧၣ်ဖိတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. အဖိမုၣ်​ရ့တံၤရ့သကိးဒီး ကနၤဧၣ်မုၣ်​တဖၣ်န့ၣ် ယၤကိာ်​ဘၣ်အသး​စ့ၢ်ကီးဧါ.

3. ၃. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ ပှၤလၢ​အကွၢ်​စူၣ်​ဒံနၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. အဝဲဒၣ် မၤတၢ်​လၢ​အအၢ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​ဒံနၤ​အဝဲၢ် စူၤမ့း​အိၣ်ဒီး​လ့ၤဝံ နၢ်ဟူဝဲ​တၢ်မၤအသးန့ၣ်​အခါ မၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. စူၤမ့း​အိၣ်ဒီး​လ့ၤဝံ​မၤဝဲ​ဒ်အံၤန့ၣ် ယၤကိာ်​ဘၣ်​အသးဧါ.

6. ၆. ဟံၣ်ဖိဃီဖိ​အတၢ်ကီတၢ်ခဲ ခဲလၢာ်န့ၣ် စးထီၣ်​ကဲထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၃၄:၁-၃၁.

   1. (က) ဒံနၤ​ရ့လိာ်အသး​ဒီး ကနၤဧၣ်မုၣ်​တဖၣ်န့ၣ် ထဲဒၣ်​တဘျီ​တခိၣ်​န့ၣ်လီၤဧါ. တဲဖျါ​တက့ၢ်. (၁ မိၤ. ၃၄:၁, ဟသ [New World Translation of the Holy Scriptures]– ဒံနၤ​လၢ ယၤကိာ်​အမါ​လ့ၤအၤ ဆံးစၢ်န့ၢ်​အီၤန့ၣ် လဲၤအိၣ်သကိး​ညီနုၢ် ကီၢ်​ကနၤဧၣ်မုၣ်​တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.)

   2. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ဒံနၤ​အမူဒါ​အိၣ်​အါမး​လၢ အမုၣ်ကနီၤ​အလၤကပီၤ​ဟးဂီၤ​အဂီၢ်လဲၣ်. (ကလၤ. ၆:၇)

   3. (ဂ) သးစၢ်​လၢ​စိၤ​ခဲအံၤတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်တိၢ်နီၢ်ဖံးဃါ ဒံနၤ​အဒိအတဲာ်​တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​သး လၢ​အသးကံၢ်ပူၤ သ့​ဒ်လဲၣ်. (ကတိၤ. ၁၃:၂၀; ၁ ကရံၣ်. ၁၅:၃၃; ၁ ယိၤ. ၅:၁၉)

ပူ ၂၁

1. ၁. ယိၤသး​အဝဲၢ်တဖၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ​အသးကါ​အီၤန့ၣ်​လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​မၤအီၤဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ယိၤသး​အဝဲၢ်တဖၣ် အဲၣ်ဒိး​မၤ​ကွံာ်အီၤ​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ရူၤဘ့ၣ်​တဲဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​ယံးၡမၤအ့လး​ပှၤကၤတၢ်ဖိတဖၣ်​ဟဲ​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဒ်သိး​အဝဲသ့ၣ်​အပၢ် က​ဆိကမိၣ်​လၢ ယိၤသး​သံ​လံ​အဂီၢ်န့ၣ် ယိၤသး​အဝဲၢ်တဖၣ် မၤ​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၃၇:၁-၃၅.

   1. (က) ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ကွၢ်လိမၤဒိး ယိၤသး​အဒိအတဲာ် ဘၣ်ဃး​တၢ်တဲဖျါထီၣ်​တၢ်မၤကမၣ်တၢ် လၢ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​အပူၤ သ့​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၃၇:၂; ၃ မိၤ. ၅:၁; ၁ ကရံၣ်. ၁:၁၁)

   2. (ခ) မနုၤ​မၤ​အိၣ်ထီၣ်​ယိၤသး​အဝဲၢ်တဖၣ်​လၢ က​ဒီသူၣ်ပာ်သး​အီၤ​တတီတလိၤ​န့ၣ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၃၇:၁၁, ၁၈; ကတိၤ. ၂၇:၄; ယၤ. ၃:၁၄-၁၆)

   3. (ဂ) ယၤကိာ်​အတၢ်မၤ​မနုၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ အတၢ်ပနီၣ်​ညီနုၢ်​တခါ​န့ၣ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၃၇:၃၅)

ပူ ၂၂

1. ၁. ယိၤသးန့ၣ် ဖဲ​ဘၣ်တၢ်​လဲၢ်​ကိး​အီၤ​ဆူ အဲၤကူပတူး​အခါ အသးအိၣ်​ဆံးအါ​လံ​လဲၣ်. လဲၤတုၤဝဲ​ဖဲန့ၣ်အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ယိၤသး​လီၤဆူ​ဃိာ်ပူၤ​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ယိၤသး​န့ၢ်ဘၣ်​မူဒါ​မနုၤ​လၢ ဃိာ်ပူၤ​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. လၢ​ဃိာ်ပူၤန့ၣ် ယိၤသး​မၤန့ၢ် ဖၤရိၤ​အပှၤကွၢ်တၢ်အီ​အခိၣ်​ဒီး ပှၤကုၢ်ကိၣ်​အခိၣ်တဖၣ်​အဂီၢ် မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ပှၤကွၢ်တၢ်အီ​အခိၣ် ထူၣ်ဖျဲး​လၢ​ဃိာ်ပူၤ​ဝံၤ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၃၉:၁-၂၃.

   လၢ​ယိၤသး​အစိၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ​အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ​လၢ​အတြီ တၢ်​မၤကမၣ်ပှၤ​ဟံၣ်​ပှၤ​ဃီ တအိၣ်ဒံးဘၣ်​သနာ်က့ မနုၤ​ထိၣ်ဟူး​အသး​လၢ က​ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲး​ဒီး ပိၤတံၤဖၣ်​အမါ​အအိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၂:၂၄; ၂၀:၃; ၃၉:၉)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၄၀:၁-၂၃.

   1. (က) ပှၤကွၢ်တၢ်အီ​အခိၣ်​အတၢ်မံမီၢ်​ဒီး တၢ်မံမီၢ်​အခီပညီ လၢ​ကစၢ်ယွၤ​ပာ်ဖျါ​န့ၢ်​ယိၤသးန့ၣ် တဲဖျါထီၣ်​အဖုၣ်ကိာ်​တက့ၢ်. (၁ မိၤ. ၄၀:၉-၁၃)

   2. (ခ) ပှၤကွၢ်တၢ်အီ​အခိၣ်​မံမီၢ်တၢ်​မနုၤလဲၣ်. အခီပညီ​မ့ၢ်​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄၀:၁၆-၁၉)

   3. (ဂ) စိၤခဲအံၤ ကုၢ်​လၢ​အကလုၢ်​တီဒီး​အကူၣ်တၢ်သ့​ကရၢန့ၣ် ကွၢ်လိ​မၤထွဲ ယိၤသး​အတၢ်ပာ်သး​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄၀:၈; စံး. ၃၆:၉; ယိၤ. ၁၇:၁၇; မၤတၢ် ၁၇:၂, ၃)

   4. (ဃ) ၁ မိၤၡ့ ၄၀:၂၀ န့ၣ် မၤ​ကပီၤ​ဆှံ​ထီၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ်​အတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃး တၢ်မၤ​နံၤအိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤ​အမူး ဒ်လဲၣ်. (စံၣ်. ၇:၁; မၢ်. ၆:၂၁-၂၈)

ပူ ၂၃

1. ၁. ဘၣ်မုၢ်တနၤန့ၣ် တၢ်မၤအသး​ဒီး​ဖၤရိၤ​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤ​ကွၢ်​တၢ်​အီၤ​အခိၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယိၤသး​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ဒ်​တၢ်​နဲၣ်​ဖျါလၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ​အသိး ဖၤရိၤ​မံမီၢ် တၢ်မံမီၢ်​မနုၤ​ခံခါ​လဲၣ်.

4. ၄. ယိၤသး​တဲဘၣ် တၢ်မံမီၢ်တဖၣ်​အခီပညီ ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ယိၤသး​ဟဲကဲထီၣ် လၢ​ကီၢ်​အဲၤကူပတူာ်​ပူၤ ဖၤရိၤ​မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် ပှၤ​အကါဒိၣ်​ကတၢၢ် ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယိၤသး​အဝဲၢ်တဖၣ်​ဟဲ​ဆူ အဲၤကူပတူး​န့ၣ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်​ကွၢ်နီၣ်​အီၤ​တဘၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

7. ၇. ယိၤသး​သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​ဘၣ်က့ၤ အတၢ်မံမီၢ်​မနုၤလဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ဒု​သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်​အီၤ​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၄၁:၁-၅၇.

   1. (က) ယိၤသးန့ၣ် နဲၣ်​တၢ်သးစၢၢ်ဆၢ​ဆူ ယဟိဝၤ​အအိၣ်​ဒ်လဲၣ်. ခရံာ်ဖိ​ခဲအံၤတဖၣ် ကွၢ်လိမၤဒိး အတၢ်​အဒိအတဲာ်​သ့​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄၁:၁၆, ၂၅, ၂၈; မး. ၅:၁၆; ၁ ပ့း. ၂:၁၂)

   2. (ခ) လၢ​ကီၢ်အဲၤကူပတူးန့ၣ် တၢ်မၤအသး​လၢ နံၣ်အီၣ်ကူာ်အီပှဲၤတဖၣ်​ဝံၤဒီး နံၣ်​တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိတဖၣ် ဟဲ​ပိာ်ထီၣ်အခံ​န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်လီၤဆီ​လၢ စိၤခဲအံၤ​ယဟိဝၤ​အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်​ဒီး ပှၤ​ကိးလီၤသး​ခရံာ်ဖိတဖၣ် နီၢ်သး​အတၢ်အိၣ်အသး ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄၁:၂၉, ၃၀; ဧၤ. ၈:၁၁, ၁၂)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၄၂:၁-၈ ဒီး ၅၀:၂၀.

   ပှၤ​ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤ​တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢ​ထံကီၢ်​တဘ့ၣ်​အလုၢ်အလၢ်​အိၣ်​အဃိ သကုးလီၤ​အနီၢ်ခိ​ဒီး တီၤလီၤ​အခိၣ် လၢ​ပှၤတဂၤ​အမဲာ်ညါ ဒ်​တၢ်ပာ်ဒိၣ်ပာ်ကဲ​အလီၢ်အလၤ​အသိးန့ၣ် ကမၣ်ဧါ. (၁ မိၤ. ၄၂:၆)

ပူ ၂၄

1. ၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယိၤသး​စံး အဝဲၢ်တဖၣ်​မ့ၢ် ပှၤကွၢ်ခူသူၣ်တၢ်​တဖၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယၤကိာ်​ဟ့ၣ်အခွဲး​လၢ အဖိခွါ​သဒါ ဘံၣ်ယၤမံၣ် က​လဲၤ​ဆူ​ကီၢ်အဲၤကူပတူး​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ယိၤသး​အလီခီစ့ လဲၤတုၤ​ဆူ​ဘံၣ်ယၤမံၣ်​အထၢၣ်​ပူၤ ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဒ်သိး​ဘံၣ်ယၤမံၣ်​က​ထူ​ဖျဲး​အဂီၢ် ယူဒၤ​ဆှၢနုာ်တ့ၢ်​တၢ်ကတိၤ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ယိၤသး​အဝဲၢ်တဖၣ် ဆီတလဲအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၄၂:၉-၃၈.

   ယိၤသး​အတၢ်ကတိၤ​လၢ ၁ မိၤၡ့ ၄၂:၁၈ န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​သး​သပှၢ်ကတၢၢ်​လၢ စိၤခဲအံၤ​ယဟိဝၤ​အကရၢကရိ​ပူၤ ပှၤလၢ​အအိၣ်ဒီး မူဒါတဖၣ်​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (ဃ့. ၅:၁၅; ၂ ကရံၣ်. ၇:၁, ၂)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၄၃:၁-၃၄.

   1. (က) ရုၤဘ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်​ဖိဝဲၢ်ကိ​သနာ်က့ ယူဒၤ​မ့ၢ်​ပှၤ​ကတိၤတၢ် လၢ​ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်​အခၢၣ်စးန့ၣ် ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄၃:၃, ၈, ၉; ၄၄:၁၄, ၁၈; ၁ ကွဲး. ၅:၂)

   2. (ခ) ယိၤသး​မၤကွၢ်​အဝဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် ဖျါထံဖျါဆး​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ မၤ​ကွၢ်ဝဲဒၣ်​လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄၃:၃၃, ၃၄)

3. ၃. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၄၄:၁-၃၄.

   1. (က) ယိၤသးန့ၣ် ဒ်သိး​အဝဲၢ်တဖၣ်​တိၢ်နီၣ်​က့ၤ​အီၤ​တဘၣ်​အဂီၢ် ဒု​နဲၣ်​ဖျါ​အသး​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄၄:၅, ၁၅; ၅ မိၤ. ၁၈:၁၀, ၁၁)

   2. (ခ) တၢ်​သူၣ်က့ၢ်​သး​ကါ​လၢ​အဝဲသ့ၣ်​အပုၢ်​ဖီခိၣ် တအိၣ်လၢၤ​ဘၣ်န့ၣ် ယိၤသး​အဝဲၢ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (၁​မိၤ. ၄၄:၁၃, ၃၃, ၃၄)

ပူ ၂၅

1. ၁. ဖဲ​ယိၤသး​တဲဘၣ် အဝဲၢ်တဖၣ်​လၢ အဝဲ​မ့ၢ်​မတၤ​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ယိၤသး​တဲဖျါထီၣ်န့ၢ်​အဝဲၢ်တဖၣ် မနုၤ​အဂ့ၢ် လၢ​တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်​အပူၤ​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​ဖၤရိၤ​နၢ်ဟူဝဲ ယိၤသး​အဝဲၢ်တဖၣ်​အကစီၣ်​အခါ တဲဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​ယၤကိာ်​ဒီး​အပှၤဟံၣ်ဖိတဖၣ် သုး​အလီၢ်​ဆူ​ကီၢ်အဲၤကူပတူး​အခါ ဒိၣ်ဝဲ​ဆံးဒိၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ယၤကိာ်​ဒီး​အပှၤဟံၣ်ဖိ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤ​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၄၅:၁-၂၈.

   လံာ်စီဆှံ​အတၢ်ကွဲးနီၣ် ဘၣ်ဃး​ယိၤသး​အဂ့ၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် ယဟိဝၤ​ဆီတလဲ တၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤ​လၢ တၢ်​ကမၤဟးဂီၤ​အကုၢ်တဖၣ် ဆူ​က​ကဲထီၣ်​တၢ်ဘျုး​အဂီၢ်​သ့ ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄၅:၅-၈; ၡါ. ၈:၁၀; ဖံလံး. ၁:၁၂-၁၄)

2. ၂. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၄၆:၁-၂၇.

   ဖဲ​ယၤကိာ်​လဲၤ​ဆူ ကီၢ်အဲၤကူပတူး​အခါ လၢကျဲန့ၣ် ယဟိဝၤ​အၢၣ်လီၤအီလီၤတ့ၢ်​အီၤ​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄၆:၁-၄, ဟသ* တၢ်ပနီၣ်​လၢလာ်– မ့တမ့ၢ်, ဖဲ​ယၤကိာ်​သံ​အခါ ‘ယိၤသး​က​မၤ​ဘံၣ်​န့ၢ် အမဲာ်ချံ​တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.’)

ပူ ၂၆

1. ၁. ယိၤဘး​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်.

2. ၂. စၤတၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး​မၤတၢ်​မနုၤလဲၣ်. အဝဲ​မၤတၢ်​န့ၣ် ကဲထီၣ်ဧါ.

3. ၃. ယဟိဝၤ​ဟ့ၣ် စၤတၣ်​အခွဲး​လၢ ကမၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယိၤဘး​အမါန့ၣ် တဲအီၤလၢ “ဆိၣ်​ယွၤ​ဒီး​သံ​တက့ၢ်” န့ၣ်လဲၣ်. (ကွၢ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ.)

5. ၅. ဒ်​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ တၢ်ဂီၤ​လၢခံ​တခါ​ပူၤ​အသိးန့ၣ် ယဟိဝၤ​ဆိၣ်ဂ့ၤ​ယိၤဘး​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

6. ၆. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပ​သး​မ့ၢ်​တီ​လၢ​ယဟိဝၤ​အဖီခိၣ် ဒ်​ယိၤဘး​အသိး​သၢပျၢၤ ပ​က​န့ၣ်​ဘၣ်တၢ်​ဆိၣ်ဂ့ၤ မနုၤတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယိၤဘး ၁:၁-၂၂.

   စိၤခဲအံၤ​ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ကွၢ်လိမၤဒိး​ယိၤဘး​သ့​ဒ်လဲၣ်. (ဘး. ၁:၁; ဖံလံး. ၂:၁၅, ၁၆; ၂ ပ့း. ၃:၁၄, ခစ)

2. ၂. ဖး ယိၤဘး ၂:၁-၁၃.

   ယိၤဘး​ဒီး​အမါန့ၣ် မၤဆၢက့ၤ စၤတၣ်​မၤနးမၤဖှီၣ်​တၢ်လၢ ကျဲ​လီၤဆီ​တဂၤ​တဘိ​စုာ်စုာ်​ဒ်လဲၣ်. (ဘး. ၂:၉, ၁၀, ခစ; ကတိၤ. ၁၉:၃; မံ. ၇:၇; မၤ. ၃:၁၄)

3. ၃. ဖး ယိၤဘး ၄၂:၁၀-၁၇.

   1. (က) ယိၤဘး​ဒီး​ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် အိၣ်မူတ့ၢ်ဝဲ​သ့ၣ်​လၢ​တၢ်သးတီ​အဃိ မၤန့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ​တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ​စုာ်စုာ်​လၢ လီၤဂာ်လိာ်အသး မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. (ဘး. ၄၂:၁၂; ဖံလံး. ၂:၉-၁၁)

   2. (ခ) ယိၤဘး​သးတီ​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ဒီး ကစၢ်ယွၤ​အဃိ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်​တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတဖၣ်​အဂ့ၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ​လၢ​ပဂီၢ်​ဒ်လဲၣ်. (ဘး. ၄၂:၁၀, ၁၂; ဧ့ၤ. ၆:၁၀; ယၤ. ၁:၂-၄, ၁၂; ၅:၁၁)

ပူ ၂၇

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ ပှၤလၢ​အအိၣ်ဒီး​ပျံၤ​နီၣ်ဖျ့​န့ၣ် မတၤလဲၣ်. အဝဲ​တီၢ်​မတၤလဲၣ်.

2. ၂. ယိၤသး​သံ​ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မၤအသး​ဒီး​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​တဖၣ်ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ပှၤအဲၤကူပတူးဖိ​တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ​ပျံၤ​ထီၣ်ဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. ဖၤရိၤ​ခါလီၤ​အကလုၢ်​လၢ ပိာ်မုၣ်​ကွၢ် ပှၤအံၣ်စရ့လးမုၣ်တဖၣ်​အဟုး န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၁:၆-၂၂.

   1. (က) ယဟိဝၤ​စးထီၣ်​မၤ​လၢ​မၤပှဲၤ​ထီၣ် အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ​လၢ အဟ့ၣ်တ့ၢ်​အၤဘြၣ်ဟၣ် ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၁:၇; ၁ မိၤ. ၁၂:၂; မၤတၢ်. ၇:၁၇)

   2. (ခ) ဧ့ၤဘြံၤ​အပှၤကွၢ်ပှၤဟုး​တဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ​သ့ၣ် တၢ်ပာ်ဒိၣ်ပာ်ကဲ သးသမူန့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၁:၁၇; ၁ မိၤ. ၉:၆)

   3. (ဂ) ပှၤကွၢ်ပှၤဟုး​တဖၣ်န့ၣ် အတၢ်သးတီ​အိၣ်လၢ ယဟိဝၤ​အလိၤ​အဃိ ဘၣ်​ဆိၣ်ဂ့ၤဝဲ​သ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၁:၂၀, ၂၁; ကတိၤ. ၁၉:၁၇)

   4. (ဃ) စၤတၣ်န့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး​မၤဟးဂီၤ ယဟိဝၤ​အတၢ်တိာ်ပာ် ဘၣ်ဃးဒီး​တၢ်စံးပာ်​အချံအသၣ် လၢ​အက​ဟဲလီၤစၢၤ​လၢ​အၤဘြၤဟၣ်န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၁:၂၂; မး. ၂:၁၆)

ပူ ၂၈

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ ဖိသၣ်​အီၣ်နုၢ်အံၤ မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ဖီၣ်ဃးဝဲ မတၤ​အစု​ယူာ်​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ဒ်သိး​မိၤၡ့​တဘၣ်​တၢ်မၤသံအီၤ​အဂီၢ် အမိမိၢ်​မၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ ပိာ်မုၣ်​ဖိသၣ်န့ၣ်​မတၤလဲၣ်. အဝဲဒၣ်​မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​ဖၤရိၣ်​အဖိမုၣ်​ထံၣ် ဖိသၣ်အံၤ​အခါ မံးရယၣ် ဟ့ၣ်ကူၣ်​အီၤ​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. စီၤပၤ​အဖိမုၣ်​တဲ မိၤၡ့​အမိၢ်​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၂:၁-၁၀.

   ဖဲ​မိၤၡ့​အီၣ်နုၢ်​ဖိ​အခါန့ၣ် အမိမိၢ်​မၤန့ၢ်​အခွဲး​လၢ က​သိၣ်လိမၤယုၤ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​လၢ စိၤခဲအံၤ​မိၢ်ပၢ်တဖၣ်​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၂:၉, ၁၀; ၅ မိၤ. ၆:၆-၉; ကတိၤ. ၂၂:၆; အ့း. ၆:၄; ၂ တံၤ. ၃:၁၅)

ပူ ၂၉

1. ၁. မိၤၡ့​ဟဲ​ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ​ဖဲလဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​သနာ်က့ အဝဲဒၣ်​သ့ၣ်ညါ​ပာ်ဝဲ အမိၢ်​အပၢ်​အဂ့ၢ်​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဖဲ​အသး​ထီၣ်ဘး ၄၀ အခါ မိၤၡ့​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. မိၤၡ့​တဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​လၢ အအ့ၣ်လိာ်သး​ဒီး​အတဂၤ​န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. ပှၤ​အဝဲန့ၣ်­စံးဆၢတ့ၢ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ မိၤၡ့​ဘၣ်​ဃ့ၢ်​ဟးထီၣ်ဝဲ​လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူး​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. မိၤၡ့​ဃ့ၢ်ဝဲ​ဆူ​လဲၣ်. ဖဲန့ၣ်​ထံၣ်လိာ်သးဒီး​မတၤလဲၣ်.

6. ၆. ဃ့ၢ်​ဟးထီၣ်လၢ အဲၤကူပတူး​ဝံၤအလီၢ်ခံ အနံၣ် ၄၀ အတီၢ်ပူၤ မိၤၡ့​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၂:၁၁-၂၅.

   မိၤၡ့န့ၣ် မၤလိဘၣ်တ့ၢ်ဝဲဒၣ် အဲၤကူပတူး​အတၢ်ကူၣ်သ့လၢ အနံၣ်တဖၣ်​သနာ်က့ ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ် အတၢ်သးတီ​လၢ ယဟိဝၤ​ဒီး​အပှၤကလုာ်​အလိၤ ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၂:၁၁, ၁၂; ဧ့ၤ. ၁၁:၂၄)

2. ၂. ဖး မၤတၢ် ၇:၂၂-၂၉.

   ပ​မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤ​လၢ မိၤၡ့​ဂုာ်ကျဲးစၢး​အကစၢ်ဒၣ်ဝဲ​လၢ က​အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ­ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဒ်သိး​က​ထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢ အဲၤကူပတူး​ကုၢ်အလီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. ­(မၤတၢ် ၇:၂၃-၂၅; ၁ ပ့း. ၅:၆, ၁၀)

ပူ ၃၀

1. ၁. ကစၢၢ်​လၢ​အဖျါ​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤအံၤ တၢ်ကိး​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. တဲဖျါထီၣ် တၢ်လီၤဆီ​လီၤလး​လၢ​မိၤၡ့​ထံၣ်တ့ၢ်ဝဲ ဖဲ​အလဲၤထီၣ်​ဆူ ကစၢၢ်အံၤ​အဖီခိၣ်​အခါ​ဒီး​အသိတဖၣ်​န့ၣ်တက့ၢ်.

3. ၃. တပှီာ်​လၢ​မ့ၣ်အူအီၣ်တၢ်​အပူၤန့ၣ် တၢ်ကလုၢ်​သီၣ်ထီၣ်​ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤ​အကလုၢ်​လဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​ကစၢ်ယွၤ​တဲဘၣ်​မိၤၡ့​လၢ အကဘၣ်​ကိးထီၣ် ယွၤ​အပှၤကလုာ် လၢ​ကီၢ်အဲၤကူပတူး ဒီး​ကဘၣ်​ဆှၢ​အီၤ​အခါ အဝဲ​စံးဆၢဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ကစၢ်ယွၤ​တဲ​မိၤၡ့​လၢ ဖဲ​ပှၤတဖၣ်​မ့ၢ်​သံကွၢ် မတၤ​ပျၢ်လီၤ​အီၤ​လဲၣ်​န့ၣ် ကဘၣ်​စံးဆၢဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. မိၤၡ့​အုၣ်အသး​လၢ ကစၢ်ယွၤ​မၢလီၤ​အီၤ​အဂ့ၢ် ကသ့​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၃:၁-၂၂.

   ပ​မ့ၢ်​ဆိကမိၣ် ပ​တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်​တပှဲၤထီၣ်ပှဲၤထီ​လၢ ပ​က​မၤဝံၤ​မူဒါ​လၢ​ယွၤ​ဟ့ၣ်​ပှၤတဖၣ်​ဒၣ်လဲာ် ပ​နာ်သ့​လၢ ယဟိဝၤ​က​ဆိၣ်​ထွဲ​မၤစၢၤ​ပှၤ​လီၤ​န့ၣ် မိၤၡ့​အတၢ်​ထံၣ်ဘၣ်​တူၢ်ဘၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၃:၁၁, ၁၃; ၂ ကရံၣ်. ၃:၄-၆)

2. ၂. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၄:၁-၂၀.

   1. (က) ဖဲ​အအိၣ်​လၢ ကီၢ်​မံးဒယၣ် အနံၣ် ၄၀ အတီၢ်ပူၤန့ၣ် မိၤၡ့​အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး​ဆီတလဲအသး​ဒ်လဲၣ်. ပှၤလၢ​အဂုာ်ကျဲးစၢး​မၤန့ၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​မူဒါ​အခွဲးအယၣ်​တဖၣ်န့ၣ် မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤ​သ့​လၢ တၢ်မၤအသး​ဒ်အံၤ​န့ၣ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၂:၁၁, ၁၂; ၄:၁၀, ၁၃; မံ. ၆:၈; ၁ တံၤ. ၃:၁, ၆, ၁၀)

   2. (ခ) ပ​မ့ၢ်​တူၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤ​အတၢ်​သိၣ်က့ၤသီက့ၤ​ပှၤ ခီဖျိလၢ​အကရၢကရိ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ဒၣ်လဲာ် မိၤၡ့​အဒိအတဲာ် ဒုး​သး​တုၢ်​လီၤ​တီၤလီၤ​ပှၤ​သ့​ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၄:၁၂-၁၄; စံး. ၁၀၃:၁၄; ဧ့ၤ. ၁၂:၄-၁၁)

ပူ ၃၁

1. ၁. တၢ်လီၤလး​တဖၣ်လၢ မိၤၡ့​ဒီး​အၤဟရိၣ်​မၤဝဲသ့ၣ်​န့ၣ် ကဲဘျုးကဲဖှိၣ်​တ့ၢ်​လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​တဖၣ်အဖီခိၣ် ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. မိၤၡ့​ဒီး​အၤဟရိၣ်န့ၣ် တဲ​ဖၤရိၤ​မနုၤလဲၣ်. ဖၤရိၤ​တဲဆၢဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ဒ်​ဖျါလၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ​အသိး ဖဲ​အၤဟရိၣ်​တ့ၢ်လီၤ အနီၣ်ထိးဘိ​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ယဟိဝၤ​ဟ့ၣ်​ဖၤရိၤ တၢ်မၤလိ​ဒ်လဲၣ်. ဖၤရိၤ​မၤကဒါက့ၤ​ဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​အခါ​တဆံ​ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၄:၂၇-၃၁ ဒီး ၅:၁-၂၃.

   ဖဲ​ဖၤရိၤ​တဲဝဲ ‘ယ​တသ့ၣ်ညါ​ယဟိဝၤ​ဘၣ်’ အခါ သးအိၣ်​စံးဝဲ​မနုၤလဲၣ်. (၂ မိၤ. ၅:၂, ဟသ; ၁ မူၤ. ၂:၁၂, ခစ; ရိ. ၁:၂၁)

2. ၂. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၆:၁-၁၃, ၂၆-၃၀.

   1. (က) ယဟိဝၤ​တဒုး​သ့ၣ်ညါ​အသး​လၢ အၤဘြၤဟၣ်, အံၤစဲး​ဒီး ယၤကိာ် စံးတၢ်န့ၣ် အခီပညီ​ဒ်လဲၣ်. (၂​မိၤ. ၃:၁၃, ၁၄; ၆:၃; ၁ မိၤ. ၁၂:၈; ၂၂:၁၄)

   2. (ခ) ဖဲ​ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ် မိၤၡ့​ဆိကမိၣ် အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်​တအိၣ်​လၢ မူဒါ​လၢ​တၢ်ဟ့ၣ်လီၤ​အီၤ​အဂီၢ် သနာ်က့ ယဟိဝၤ​သူ​အီၤ​ဒံးလီၤ​န့ၣ်​အခါ လၢ​ပ​သးပူၤ မၤအသး​ဒ်လဲၣ်. (၂​မိၤ. ၆:၁၂, ၃၀; လူၤ. ၂၁:၁၃-၁၅)

3. ၃. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၇:၁-၁၃.

   1. (က) မိၤၡ့​ဒီး​အၤဟရိၣ် တဲဘၣ်​ဖၤရိၤ ယဟိဝၤ​အတၢ်စံၣ်ညီၣ် လၢ​တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ​အပူၤန့ၣ် ကဲ​တၢ်အဒိအတဲာ်​လၢ ကစၢ်ယွၤ​အကုၢ်အပှၤ လၢ​ခါ​ခဲအံၤတဖၣ်​အဂီၢ်​ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၇:၂, ၃, ၆; မၤတၢ် ၄:၂၉-၃၁)

   2. (ခ) ယဟိဝၤ​ပာ်ဖျါထီၣ် အစိကမီၤဒိၣ်န့ၢ်​အဲၤကူပတူး​အယွၤတဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၇:၁၂; ၁ ကွဲး. ၂၉:၁၂)

ပူ ၃၂

1. ၁. ကွၢ်​တၢ်ဂီၤ​လၢ ဘၣ်တၢ်​ပာ်ဖျါထီၣ်​အီၤ​ဖဲအံၤ​ဝံၤ တဲဖျါထီၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​သၢခါ လၢ​ယဟိဝၤ​ဒုး​ဟဲလီၤ​ဘၣ် ကီၢ်အဲၤကူပတူး​န့ၣ်တက့ၢ်.

2. ၂. တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​အဆိကတၢၢ်​သၢခါ​ဒီး တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​အအဂၤတဖၣ်န့ၣ် လီၤဆီ​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် နီၢ်ဂံၢ်​လွံၢ်, နီၢ်ဂံၢ်​ယဲၢ်​ဒီး နီၢ်ဂံၢ်ဃုတဖၣ် မ့ၢ်​မနုၤ​သ့ၣ်​လဲၣ်.

4. ၄. တဲဖျါ​တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် နီၢ်ဂံၢ်​နွံ, နီၢ်ဂံၢ်​ဃိး​ဒီး နီၢ်ဂံၢ်ခွံ​တဖၣ်န့ၣ်​တက့ၢ်.

5. ၅. ယဟိဝၤ​တဲဘၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​တဖၣ်လၢ တချုး​တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​အမံၤ​တဆံ​လီၤဘၣ်​န့ၣ် ကဘၣ်​မၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​အမံၤ​တဆံ​န့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်. တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​အဝဲန့ၣ်​ဝံၤဒီး တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၇:၁၉-၈:၂၃.

   1. (က) အဲၤကူပတူး​အပှၤမၤကဒါပမဲာ်တဖၣ် မၤ​ဒိး ယဟိဝၤ​အတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​အဆိ​ခံခါ သ့​ဘၣ်ဆၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​သၢခါ​ဝံၤဒီး အဝဲသ့ၣ် တအၢၣ်လီၤဝဲ​အိၣ်​တသ့ ဘၣ်​အၢၣ်လီၤဝဲ​တၢ်မနုၤလဲၣ်. (၂ မိၤ. ၈:၁၈, ၁၉; မး. ၁၂:၂၄-၂၈)

   2. (ခ) တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​လွံၢ်မံၤ​တမံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် ယဟိဝၤ​အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်​အိၣ်လၢ အက​ကဟူ​ဘံၣ်​က​ယာ်​ဘၢ​အပှၤကလုာ်​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. လၢ​သ့ၣ်ညါဘၣ်​တၢ်အံၤ​အဃိ ကစၢ်ယွၤ​အပှၤကလုာ်​န့ၣ် ဖဲ​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်​ဘၣ် “တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်” လၢ​တၢ်ကတိၤ​ဆိ​ပာ်စၢၤ​အခါ အသး​က​အိၣ်ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၈:၂၂, ၂၃; လီၣ်. ၇:၁၃, ၁၄; ၂ ကွဲး. ၁၆:၉)

2. ၂. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၈:၂၄; ၉:၃, ၆, ၁၀, ၁၁, ၁၄, ၁၆, ၂၃-၂၅; ဒီး ၁၀:၁၃-၁၅, ၂၁-၂၃.

   1. (က) ပှၤ​ဒ်လဲၣ်​ခံ​ကရူၢ် တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​အခါ​တဆံအံၤ န့ၣ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် လဲၤဘၣ်​ပ​တၢ်ထံၣ်​လၢ ပှၤ​ခံ​ကရူၢ်​လၢ​မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ အဖီခိၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၂​မိၤ. ၈:၁၀, ၁၈, ၁၉; ၉:၁၄)

   2. (ခ) ၂ မိၤၡ့ ၉:၁၆ ဒုး​နၢ်ပၢၢ်​ပှၤလၢ ဘၣ်မနုၤ​ယဟိဝၤ​ဟ့ၣ်​စၤတၣ်​အခွဲး တုၤလၢ​ဆၢကတီၢ်​အခဲအံၤ ဒ်လဲၣ်. (ရိ. ၉:၂၁, ၂၂)

3. ၃. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၁၂:၂၁-၃၂.

   ဘူၣ်လဲၤကပာ်​န့ၣ် ဒုးကဲထီၣ်​တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ လၢ​ပှၤအါဂၤ​အဂီၢ် သ့​ဒ်လဲၣ်, ဘူၣ်လဲၤကပာ်​န့ၣ် နဲၣ်​ဖျါ​တၢ်မနုၤလဲၣ်. (၂ မိၤ. ၁၂:၂၁-၂၃; ယိၤ. ၁:၂၉; ရိ ၅:၁၈, ၁၉, ၂၁; ၁ ကရံၣ်. ၅:၇)

ပူ ၃၃

1. ၁. ပှၤအံၣ်စရ့လး​ပိာ်ခွါ​ပှံၤဂၤ ဟးထီၣ်တ့ၢ်ဝဲသ့ၣ်​လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူး​ဒီး ပိာ်မုၣ်​ဒီး​ဖိဒံဖိသၣ်​ခဲလၢာ်​န့ၣ်လဲၣ်. မတၤတဖၣ်​လဲၤပိာ်​အဝဲသ့ၣ်​အခံ​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ဖၤရိၤန့ၣ် ပျၢ်လီၤဝဲ​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​ဝံၤအလီၢ်ခံ အသး​ဟဲ​ကဲထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ်အဃိ မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ယဟိဝၤ​မၤတၢ်​မနုၤ​လၢ က​ဆိကတီၢ်​ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ် က​ဒုး​အပှၤတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​မိၤၡ့​ယူာ်ထီၣ်​အနီၣ်ထိးဘိ​လၢ ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤ​အဖီခိၣ်​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်. ဖဲန့ၣ်အခါ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် မၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ပှၤအဲၣ်ကူပတူး​ဖိတဖၣ် လဲၤ​လူၤထွဲ​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​အခံ ဆူ​ပီၣ်လဲၣ်ပူၤ​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢ​အသးသမူ​ပူၤဖျဲး​အဃိ ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်သူၣ်ခုသးခု​ဒီး ဒီး​တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်​ယဟိဝၤ ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၁၂:၃၃-၃၆.

   ယဟိဝၤန့ၣ် အပှၤတဖၣ် ဘၣ်​ကဲတ့ၢ်​ကုၢ်​လၢ ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ်​အစုပူၤ ယံာ်​နံၣ်​ထီ​လါ​အဃိ မၤဘျုး​က့ၤ​အဝဲသ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၃:၂၁, ၂၂; ၁၂:၃၅, ၃၆)

2. ၂. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၁၄:၁-၃၁.

   မိၤၡ့​အတၢ်ကတိၤ​တဖၣ်လၢ ဘၣ်​တၢ်ကွဲးနီၣ်အီၤ​ဖဲ ၂ မိၤၡ့ ၁၄:၁၃, ၁၄ န့ၣ် အဘျုး​က​အိၣ်လၢ စိၤခဲအံၤ​ယဟိဝၤ​အကုၢ်အပှၤ​တဖၣ်အဂီၢ် ဖဲ​အဝဲသ့ၣ်​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်​ဘၣ်​အၢ်မက့းဒိၣ် တၢ်ဒုး​ဖးဒိၣ်​လၢ​အက​ဟဲတုၤ န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၂ ကွဲး. ၂၀:၁၇; စံး. ၉၁:၈)

3. ၃. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၁၅:၁-၈, ၂၀, ၂၁.

   1. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​အကုၢ်အပှၤ​တဖၣ်န့ၣ် ကြၢး​သးဝံၣ်​စံးထီၣ်ပတြၢၤ အီၤန့ၣ်​လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၁၅:၁, ၂; စံး. ၁၀၅:၂, ၃; လီၣ်. ၁၅:၃, ၄)

   2. (ခ) မံးရယၣ်​ဒီး အပှၤ​ပိာ်မုၣ်တဖၣ် သးဝံၣ်​စံးထီၣ်ပတြၢၤ​ယဟိဝၤ လၢ​ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤန့ၣ် ကဲ​တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​လၢ ခရံာ်ဖိ​ပိာ်မုၣ်တဖၣ်​လၢ​စိၤခဲအံၤ​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၁၅:၂၀, ၂၁; စံး. ၆၈:၁၁)

ပူ ၃၄

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤအံၤ ပှၤကညီတဖၣ် လူၤထၢတၢ်​မနုၤတဖၣ်​လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လိၤ​န့ၣ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် တၢ်ကိး​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်ဃးဒီး​တၢ်ထၢထီၣ် ကိၣ်မၤနၤန့ၣ် မိၤၡ့​မၤလိာ်ပှၤ​တဖၣ်ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ယဟိဝၤ​စံးဘၣ်​ပှၤတဖၣ် ကဘၣ်​မၤတၢ်​မနုၤ ဖဲ​မုၢ်ဃုနံၤ​န့ၣ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

4. ၄. ကိၣ်မၤနၤ​ဘၣ်တၢ်​ပာ်​အီၤ တုၤ​မုၢ်နွံနံၤ​အခါ ယဟိဝၤ​မၤတၢ်​လီၤလး​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ယဟိဝၤ​ဒုးအီၣ်​ပှၤတဖၣ်​လၢ ကိၣ်မၤနၤန့ၣ် ယံာ်​ဆံးယံာ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၁၆:၁-၃၆ ဒီး ၄ မိၤၡ့ ၁၁:၇-၉.

   1. (က) ဘၣ်ဃး ပ​ကဘၣ်​ပာ်ကဲ ကစၢ်ယွၤ​အတၢ်​ပာ်မူ​ဒါ လၢ​ခရံာ်ဖိ​အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ပူၤန့ၣ် ၂ မိၤၡ့ ၁၆:၈ ပာ်ဖျါဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (ဧ့ၤ. ၁၃:၁၇)

   2. (ခ) အံၣ်စရ့လး​ဖိတဖၣ်န့ၣ် ဖဲ​အိၣ်ဝဲသ့ၣ်​လၢ​ပှၢ်လၢ်ကျါ​အခါ ဘၣ်တၢ်​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​အသး​လၢ က​သန့ၤသး​ဒီး​ယဟိဝၤ​ကိးမုၢ်နံၤဒဲး ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၁၆:၁၄-၁၆, ၃၅; ၅ မိၤ. ၈:၂, ၃)

   3. (ဂ) ယ့ၣ်ၡူး​ကတိၤဒိတ့ၢ် ကိၣ်မၤနၤ​အခီပညီ​ဒ်လဲၣ်. ခီဖျိ “ကိၣ်​လၢ​မူခိၣ်” အံၤ​ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ်​တၢ်ဘျုး​မနုၤလဲၣ်. (ယိၤ. ၆:၃၁-၃၅, ၄၀)

2. ၂. ဖး ယိၤၡူ ၅:၁၀-၁၂.

   ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်​အီၣ်ဝဲ​သ့ၣ်​ကိၣ်မၤနၤ ပှံၤ​နံၣ်​လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်မၤကွၢ်​လၢ အဝဲသ့ၣ်​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. ပ​မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤ​လၢ တၢ်ဂ့ၢ်​အဝဲ​န့ၣ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၁၆:၃၅; ၄ မိၤ. ၁၁:၄-၆; ၁ ကရံၣ်. ၁၀:၁၀, ၁၁)

ပူ ၃၅

1. ၁. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟးထီၣ်လၢ​ကီၢ်အဲၤကူပတူး​ဝံၤ ဖဲ​အယံာ်​ခံလါန့ၣ် အိၣ်ပတုာ်ဝဲ​သ့ၣ်​ဖဲလဲၣ်.

2. ၂. ယဟိဝၤ​တဲ​လီၤ​ပှၤတဖၣ်​လၢ အဲၣ်ဒိး​အဝဲသ့ၣ်​က​မၤ​မနုၤလဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​အတၢ်စံးဆၢ မ့ၢ်​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ဘၣ်မနုၤ​လၢ ယဟိဝၤ​ဟ့ၣ်​မိၤၡ့ လၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်​ခံဘ့ၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. ယဟိဝၤ​ဟ့ၣ်တ့ၢ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီ​အဂၤ​မနုၤ လၢ​တၢ်မၤလိာ်​အဘီတဆံ​အမဲာ်ညါ​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. တၢ်သိၣ်တၢ်သီ​ခံခါ​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​စံးတ့ၢ်ဝဲ​အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၁၉:၁-၂၅; ၂၀:၁-၂၁; ၂၄:၁၂-၁၈; ဒီး ၃၁:၁၈.

   မိၤၡ့ ၁၉:၈ မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ပ​က​နၢ်ပၢၢ် မနုၤ​ကျဲၣ်ဃုာ်ဒီး​ခရံာ်ဖိ​အတၢ်​ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသး​လဲၣ်​န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (မး. ၁၆:၂၄; ၁ ပ့း. ၄:၁-၃)

2. ၂. ဖး ၅ မိၤၡ့ ၆:၄-၆; ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၁၈ ဒီး မးသဲ ၂၂:၃၆-၄၀.

   ခရံာ်ဖိတဖၣ်​ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်အဲၣ်​ကစၢ်ယွၤ​ဒီး ပှၤလၢ​အဃၢၤတဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (မၢ်. ၆:၃၄; မၤတၢ် ၄:၂၀; ရိ. ၁၅:၂)

ပူ ၃၆

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၤ​ပူၤန့ၣ် ပှၤကညီတဖၣ်​မၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ​မၤဝဲသ့ၣ် ဒ်အံၤ​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ယဟိဝၤ​ဘၣ်မနုၤအဃိ​သးထီၣ်​ဝဲလဲၣ်. ဖဲ​အထံၣ်​ပှၤတဖၣ်​မၤ​တၢ်အံၤ​အခါ မိၤၡ့​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. မိၤၡ့​မၢ ပှၤတနီၤ​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ပ​ကြၢး​ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤ​လၢ ပူအံၤ​န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၃၂:၁-၃၅.

   1. (က) တၢ်ကွဲးနီၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ယဟိဝၤ​အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး​လၢ တၢ်​ကျဲၣ်ကျီ​ဃါဃုာ် တၢ်ဘူၣ်ကမၣ်​ဘါကမၣ်​ဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အတီအလိၤ​အဖီခိၣ် ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၃၂:၄-၆, ၁၀; ၁ ကရံၣ်. ၁၀:၇, ၁၁)

   2. (ခ) ခရံာ်ဖိတဖၣ်​ကြၢး​ပလီၢ်သး​ဘၣ်ဃး တၢ်ဃုထၢ​တၢ်မၤ​မုာ်​သူၣ်​မုာ်​သး ဒ်သိး​တၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢ​ဒီး​တၢ်​ဂဲၤကလံၣ်​တဖၣ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၃၂:၁၈, ၁၉; အ့း. ၅:၁၅, ၁၆; ၁ ယိၤ. ၂:၁၅-၁၇)

   3. (ဂ) ပှၤလ့ၤဝံဖိ​အဒူၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ်​တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​ဘၣ်ဃး တၢ်​အိၣ်​ဂၢၢ်ကျၢၤ​လၢ​တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၃၂:၂၅-၂၈; စံး. ၁၈:၂၅, ခစ)

ပူ ၃၇

1. ၁. တၢ်သူၣ်ထီၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤအံၤ တၢ်ကိး​အီၤ​ဒ်လဲၣ်. တၢ်သူအီၤလၢ​မနုၤအဂီၢ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​မၢ​မိၤၡ့​မၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အဒဲစီဆှံအံၤ တကူာ်​ဘၣ်​တကူာ် လၢ​တၢ်​ဘ့ၣ်​လီၤ​အီၤ​ကညီအဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. လၢ​ဒဲစီဆှံ​အသနၢၣ်​တကပၤ အဒၢး​အံၣ်​ဖိ​အပူၤန့ၣ် တလါ​မနုၤ​အိၣ်ဝဲဒၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. လၢ​တလါ​ပူၤန့ၣ် မနုၤ​အိၣ်ဝဲဒၣ်​လဲၣ်.

4. ၄. ယဟိဝၤ​ဃုထၢ​မတၤ​လၢ ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်​အဒိၣ်​အလီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်​အဒိၣ်အံၤ ဘၣ်​မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. တဲဖျါထီၣ် တၢ်ဖိတၢ်လံၤ​သၢ​မံၤ လၢ​အအိၣ်​လၢ ဒဲစီဆှံ​အဒၢး​ဖးဒိၣ်​အပူၤန့ၣ်​တက့ၢ်.

6. ၆. လၢ​ဒဲစီဆှံ​အကရၢၢ်​ပူၤန့ၣ် တၢ်ဖိတၢ်လံၤ​မနုၤ​ခံမံၤ​အိၣ်​လဲၣ်. တၢ်သူအီၤလၢ​မနုၤအဂီၢ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၂၅:၈-၄၀; ၂၆:၁-၃၇; ၂၇:၁-၈; ဒီး ၂၈:၁.

   ခ့ရူာ်​အဂီၤတဖၣ်​လၢ​အအိၣ်​လၢ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ အတလါ​အဖီခိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်အဒိ​လၢ​မနုၤအဂီၢ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၂၅:၂၀, ၂၂; ၄ မိၤ. ၇:၈၉; ၂ စီၤပၤ. ၁၉:၁၅)

2. ၂. ဖး ၂ မိၤၡ့ ၃၀:၁-၁၀, ၁၇-၂၁; ၃၄:၁-၂; ဒီး ဧ့ၤဘြံၤ ၉:၁-၅.

   1. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​ကတိၤ​ဒိၣ်​တၢ်​ဘၣ်ဃး ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ် လၢ​အမၤ​တၢ်လၢ​ဒဲစီဆှံန့ၣ် ကဘၣ်​အိၣ်ဒီး​နီၢ်ခိ​ကဆှဲကဆှီ န့ၣ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ကြၢး​ကဲ​အဘျုး​လၢ​ပဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၃၀:၁၈-၂၁; ၄၀:၃၀, ၃၁; ဧ့ၤ. ၁၀:၂၂)

   2. (ခ) ဖဲ​ပီလူး​ကွဲးလံာ်​ဆူ ဧ့ၤဘြံၤ​ခရံာ်ဖိတဖၣ်​အအိၣ်​အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဒဲစီဆှံ​ဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီ​တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ​အစိၤ လၢာ်လံ​န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (ဧ့ၤ. ၉:၁, ၉; ၁၀:၁)

ပူ ၃၈

1. ၁. သု​ပာ်သူၣ်ပာ်သး​ဘၣ် စပံး​အ​ချံၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤ​ပူၤန့ၣ် ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် တၢ်မၤ​န့ၢ်​အီၤ​လၢ​လဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ မိၤၡ့​ပျဲလီၤ ပှၤကွၢ်ခူသူၣ်တၢ် ၁၂ ဂၤ ဆူ​ကီၢ်ကနၤဧၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ပှၤကွၢ်ခူသူၣ်တၢ်​အဂၤတဆံ​တခီ ဟဲက့ၤ​ဟ့ၣ်​မိၤၡ့ တၢ်ကစီၣ်​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ပှၤကွၢ်ခူသူၣ်တၢ်​ခံဂၤန့ၣ် ပာ်ဖျါ​အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်​လၢ​ယဟိဝၤ​ဒ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​သးထီၣ်ဝဲ​န့ၣ်လဲၣ်. မၤလိာ်ဝဲ​မိၤၡ့​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၄ မိၤၡ့ ၁၃:၁-၃၃.

   1. (က) မ​တၢ်တဖၣ်​ဘၣ်တၢ်​ဃုထၢ​လၢ က​လဲၤ​ကွၢ်ခူသူၣ်​ကီၢ်​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​မၤန့ၢ် တၢ်​အခွဲးအယၣ်​လီၤဆီ​မနုၤလဲၣ်. (၄ မိၤ. ၁၃:၁-၃, ၁၈-၂၀)

   2. (ခ) ယိၤၡူ​ဒီး​ကၤလ့း​တ​ဖၣ်​အတၢ်ထံၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤ​တဒ်သိးလိာ်သး​ဒီး ပှၤကွၢ်ခူသူၣ်တၢ်​အဂၤတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ်​ကဲ​တၢ်မၤလိ​လၢ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်​အဂီၢ်​ဒ်လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၁၃:၂၈-၃၀; မး. ၁၇:၂၀; ၂ ကရံၣ်. ၅:၇)

2. ၂. ဖး ၄ မိၤၡ့ ၁၄:၁-၃၈.

   1. (က) ပ​ကြၢး​ပလီၢ်ပသး​ဘၣ်ဃး တၢ်​ကဒူး​ကဒ့ၣ် ယဟိဝၤ​အဟီၣ်​ခိၣ်​ဖိ​ပှၤခၢၣ်စးတဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၁၄:၂, ၃, ၂၇; မး. ၂၅:၄၀, ၄၅; ၁ ကရံၣ်. ၁၀:၁၁)

   2. (ခ) ၄​မိၤၡ့ ၁၄:၂၄ ပာ်ဖျါထီၣ် ယဟိဝၤ​အတၢ်​သးအိၣ်​လၢ အကုၢ်အပှၤ​တဂၤ​စူာ်​စူာ်​အလိၤ ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၁၉:၁၈; ကတိၤ. ၁၅:၃)

ပူ ၃၉

1. ၁. မတၤတဖၣ် ထီဒါ​ပူ​ထီၣ် မိၤၡ့​ဒီး​အၤဟရိၣ် အတၢ်​န့ၢ်စိ​န့ၢ်ကမီၤ​လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ် ကတိၤ​မိၤၡ့​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ကိၤရး​ဒီး​ပှၤ​ပိာ်ထွဲ​အခံ ၂၅၀ န့ၣ် မိၤၡ့​တဲ​အီၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. မိၤၡ့​ကတိၤ​ပှၤတဖၣ်​ဒ်လဲၣ်. ကတိၤဝဲ​ကတၢၢ်​ဒီး တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. တၢ်မၤအသး​လၢ ကိၤရး​ဒီး​ပှၤပိာ်အခံ ၂၅၀ ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. အၤဟရိၣ်​အဖိခွါ အလၤအ့စၢ်န့ၣ် မၤဝဲ​ပှၤသံတဖၣ်​အသပၢၤ​မ့ၣ်အူ​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

6. ၆. ဘၣ်မနုၤ​လၢ ယဟိဝၤ​ဒုး​ဖီထီၣ် အၤဟရိၣ်​အနီၣ်ထိးဘိ လၢ​ဖီတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (ကွၢ်​တၢ်ဂီၤ.)

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၄ မိၤၡ့ ၁၆:၁-၄၉.

   1. (က) ကိၤရး​ဒီး ပှၤပိာ်အခံတဖၣ် မၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်မၤ​လၢ တၢ်ထီဒါ​ပူ​ထီၣ်​ယဟိဝၤ​န့ၣ်လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၁၆:၉, ၁၀, ၁၈; ၃ မိၤ. ၁၀:၁, ၂; ကတိၤ. ၁၁:၂)

   2. (ခ) ကိၤရး​ဒီး က​မျၢၣ်​အခိၣ်အနၢ်​သးပှၢ် ၂၅၀ န့ၣ် ဒုးဒိၣ်ထီၣ်​အါထီၣ် သး​အတၢ်ထံၣ်​ကမၣ်​မနုၤလဲၣ်. (၄ မိၤ. ၁၆:၁-၃; ကတိၤ. ၁၅:၃၃; ၡါ. ၄၉:၇)

2. ၂. ဖး ၄ မိၤၡ့ ၁၇:၁-၁၁ ဒီး ၂၆:၁၀.

   1. (က) အၤဟရိၣ်​အနီၣ်ထိးဘိ အဘိၣ်​ဟဲထီၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤ​လၢ​ယဟိဝၤ​မၢ တၢ်​က​ပာ်​နီၣ်ထိးဘိ​အံၤ​လၢ တလါ​အပူၤ​န့ၣ်လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၁၇:၅, ၈, ၁၀; ဧ့ၤ. ၉:၄)

   2. (ခ) ပ​ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​လၢ​အကါဒိၣ်​သ့ လၢ​အၤဟရိၣ်​အနီၣ်ထိးဘိ အတၢ်ပနီၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၁၇:၁၀; မၤတၢ်. ၂၀:၂၈; ဖံး. ၂:၁၄; ဧ့ၤ. ၁၃:၁၇)

ပူ ၄၀

1. ၁. ဖဲ​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အိၣ်လၢ​ပှၢ်လၢ်ကျါ​အခါ ယဟိဝၤ​ကဟုကယာ်​အဝဲသ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ် ဖဲ​အအိၣ်ပတုာ်​လၢ ကၤဒ့ၣ်​အခါ ကဒူးကဒ့ၣ်ဝဲ​သ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ယဟိဝၤ​မၤန့ၢ်​ထံ​လၢ ပှၤကညီ​ဒီး​ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ​တဖၣ်အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ ပှၤလၢ​အ​ယူာ်လီၤ​က့ၤ​အစု​ဆူ အကစၢ်ဒၣ်ဝဲ​အအိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤ​အဃိဘၣ်​မၤဝဲဒ်န့ၣ်​လဲၣ်.

5. ၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​သးထီၣ်​မိၤၡ့​ဒီး အၤဟရိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ဘၣ်​တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. တၢ်မၤအသး​လၢ ကစၢၢ်​ဃိရ့း​အဖီခိၣ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. မတၤ​ဟဲကဲထီၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်​ကျၢၢ်​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၄ မိၤၡ့ ၂၀:၁-၁၃, ၂၂-၂၉ ဒီး ၅ မိၤၡ့ ၂၉:၅ အီၤ.

   1. (က) ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ်​တၢ်မနုၤ​လၢ ယဟိဝၤ​အတၢ်ကဟုကယာ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​တဖၣ်လၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢ​အပူၤ​န့ၣ်လဲၣ်. (၅ မိၤ. ၂၉:၅; မး. ၆:၃၁; ဧ့ၤ. ၁၃:၅; ယၤ. ၁:၁၇)

   2. (ခ) မိၤၡ့​ဒီး​အၤဟရိၣ် တပာ်လ့ၤပာ်ကါ​ယဟိဝၤ​လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​အမဲာ်ညါန့ၣ် ကစၢ်​ထံၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၂၀:၁၂; ၁ ကရံၣ်. ၁၀:၁၂; လီၣ်. ၄:၁၁)

   3. (ဂ) ပ​ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​လၢ မိၤၡ့​အတၢ်ပာ်ဖျါ​က​ဒါ​က့ၤ ယဟိဝၤ​အတၢ်​သိၣ်က့ၤသီက့ၤ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၁၂:၃; ၂၀:၁၂, ၂၇, ၂၈; ၅ မိၤ. ၃၂:၄; ဧ့ၤ. ၁၂:၇-၁၁)

ပူ ၄၁

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၤ​ပူၤန့ၣ် မနုၤ​ဘံ​တရံး​ဃာ်​တၢၣ်​န့ၣ်လဲၣ်, ဘၣ်မနုၤ​လၢ ယဟိဝၤ​မၢ​မိၤၡ့​ပာ်​ကစီၤ​ထီၣ်ဝဲ တၢ်န့ၣ်​လဲၣ်.

2. ၂. ပှၤကညီတဖၣ် တသ့ၣ်ညါ​တၢ်ဘျုး​လၢ ယွၤ​မၤတ့ၢ်​တၢ်ခဲလၢာ်​လၢ​အဝဲသ့ၣ်​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ယဟိဝၤ​သိၣ်ဃီၣ်​ပှၤတဖၣ်​လၢ ဂုၢ်​လၢအအိၣ်ဒီး​အစုၣ်တဖၣ်​ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်​ဃ့ကညး​မိၤၡ့​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤ​လၢ ယဟိဝၤ​မၢ​မိၤၡ့​မၤ​ဂုၢ်​တိၢ်ဘီ​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ပ​မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤ​လၢ ပူဝဲအံၤ​န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၄ မိၤၡ့ ၂၁:၄-၉.

   1. (က) ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အသးတမံ ကဒူးကဒ့ၣ်တၢ်​ဘၣ်ဃး ကစၢ်ယွၤ​အတၢ်ဟ့ၣ်​မၤစၢၤ​တဖၣ်န့ၣ် ကဲ​တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​မနုၤ​လၢ ပဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၂၁:၅, ၆; ရိ. ၂:၄)

   2. (ခ) လၢ​ခံကယၤ​နံၣ်တဖၣ်​န့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် သူ​ဂုၢ်​တိၢ်ဘီ​အဝဲန့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. စီၤပၤ​ဃံးစကံယၤ​မၤ​ကွံာ်အီၤ​ဒ်လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၂၁:၉; ၂ စီၤပၤ. ၁၈:၁-၄)

2. ၂. ဖး ယိၤဟၣ် ၃:၁၄, ၁၅.

   တၢ်​ပာ်​ကစီၤထီၣ်​ဂုာ်​တိၢ်ဘီ​လၢ​တၢၣ်​လိၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်အဒိ​လၢ​ယ့ၣ်ၡူး​ခရံာ်​ဒ်လဲၣ်. (ကလၤ. ၃:၁၃; ၁ ပ့း. ၂:၂၄)

ပူ ၄၂

1. ၁. ဘၤလးန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ​မၢ​လီၤဝဲ​လၢ ပှၤ​က​လဲၤကိး​ဘံးလၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘံးလၣ်​အကသ့ၣ်ယီၤ​န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ထိၣ်လီၤဃံၤအသး​လၢ ကျဲ​ဖီခိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ဘံးလၣ်​နၣ်ဟူ​ကသ့ၣ်ယီၤ​ကတိၤတၢ်​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. မူခိၣ်ကလူး​တဂၤန့ၣ် တဲ​ဘံးလၣ်​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​ဘံးလၣ်​ဂုာ်ကျဲးစၢး​ဆိၣ်အၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၄ မိၤၡ့ ၂၁:၂၁-၃၅.

   ဘၣ်မနုၤအဃိ အံၣ်စရ့လးဖိ​မၤနၢၤ​န့ၢ် အမိၢ်​အစီၤပၤ​စံဃိၣ်​ဒီး ဘၤၡၣ်​အစီၤပၤ​ဧိာ်​တဖၣ်န့ၣ်​လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၂၁:၂၁, ၂၃, ၃၃, ၃၄)

2. ၂. ဖး ၄ မိၤၡ့ ၂၂:၁-၄၀.

   ဘံးလၣ်​အတၢ်ပာ်သး​မနုၤ​အဃိ အဝဲဒၣ်​ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲ​လၢ​က​ဆိၣ်အၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​န့ၣ်လဲၣ်. ပ​မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤ​သ့​လၢ တၢ်ဂ့ၢ်ဝဲန့ၣ်​လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၂၂:၁၆, ၁၇; ကတိၤ. ၆:၁၆, ၁၈; ၂ ပ့း. ၂:၁၅; ယူ. ၁၁)

3. ၃. ဖး ၄ မိၤၡ့ ၂၃:၁-၃၀.

   ဘံးလၣ်​ကတိၤတၢ် ဒ်​ပှၤ​ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ယဟိဝၤ​တဂၤ​အသိး သနာ်က့ အတၢ်မၤတဖၣ်​တခီ ဖျါလၢ​အမ့ၢ်​တၢ်အဂၤ​တမံၤ​ဒ်လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၂၃:၃, ၁၁-၁၄; ၁ မူၤ. ၁၅:၂၂)

4. ၄. ဖး ၄ မိၤၡ့ ၂၄:၁-၂၅.

   လံာ်စီဆှံ​အတၢ်ကွဲးနီၣ်ဝဲအံၤ ဒုး​ဆူၣ်ထီၣ်​ပ​တၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ဖဲ​ပ​ဂုာ်ကျဲးစၢး​မၤ​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် ယဟိဝၤ​အတၢ်တိာ်ပာ်​အခါ ဒ်လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၂၄:၁၀; ၡါ. ၅၄:၁၇)

ပူ ၄၃

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ ပှၤ​ခံဂၤ​လၢ​အဆၢထၢၣ်​သ​ဃၢၤ​ဒီး​မိၤၡ့န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤ​သ့ၣ်​လဲၣ်.

2. ၂. ယဟိဝၤ​တဲဘၣ်​ယိၤၡူ မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ဘၣ်မနုၤ​လၢ​မိၤၡ့​ထီၣ် ကစၢၢ်နဘိ​န့ၣ်လဲၣ်. ယဟိဝၤ​တဲဘၣ်အီၤ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​မိၤၡ့​သံ​အခါ အသး​အိၣ်လံ​ဆံးအါ​လဲၣ်.

5. ၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတဖၣ်​သးအုးဝဲသ့ၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်​က​သးခု​အဂီၢ် တၢ်ဂ့ၢ်​မနုၤ​အိၣ်ဝဲ​န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၄ မိၤၡ့ ၂၇:၁၂-၂၃.

   ယိၤၡူ​မၤန့ၢ်​မူဒါ​အဒိၣ်​အ​မုၢ်​မနုၤ လၢ​ယဟိဝၤ​အအိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. ဆၢကတီၢ်​ခဲအံၤန့ၣ် ယဟိဝၤ​ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်​ကဟုဘံၣ်ကယာ်ဘၢ​အပှၤကလုာ် ဒ်လဲၣ်. (၄ မိၤ. ၂၇:၁၅-၁၉; မၤတၢ်. ၂၀:၂၈; ဧ့ၤ. ၁၃:၇)

2. ၂. ဖး ၅ မိၤၡ့ ၃:၂၃-၂၉.

   ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​တဒုး​လဲၤ​ခီဂာ် မိၤၡ့​ဒီး​အၤဟရိၣ်​ဆူ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်​အပူၤ​န့ၣ်လဲၣ်. ပ​ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤ​သ့​လၢ တၢ်ဂ့ၢ်​အဝဲအံၤ​န့ၣ်လဲၣ်. (၅​မိၤ. ၃:၂၅-၂၇; ၄​မိၤ. ၂၀:၁၂,၁၂, ၁၃)

3. ၃. ဖး ၅ မိၤၡ့ ၃၁:၁-၈, ၁၄-၂၃.

   မိၤၡ့​အတၢ်ကတိၤ​ဟးဖး လၢ​အက​တိၤ​တ့ၢ်​ဝဲ​ဒီး​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တူၢ်လိာ်ဝဲ ယဟိဝၤ​အတၢ်​သိၣ်က့ၤသီက့ၤ​အီၤ လၢ​တၢ်ဆီၣ်လီၤသး​အပူၤန့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၅ မိၤ. ၃၁:၆-၈, ၂၃)

4. ၄. ဖး ၅ မိၤၡ့ ၃၂:၄၅-၅၂.

   ယဟိဝၤ​အကလုၢ်ကထါန့ၣ် ကြၢး​ထိးဘၣ်​ပ​တၢ်အိၣ်မူ​ဒ်လဲၣ်. (၅ မိၤ. ၃၂:၄၇; ၃ မိၤ. ၁၈:၅; ဧ့ၤ. ၄:၁၂)

5. ၅. ဖး ၅ မိၤၡ့ ၃၄:၁-၁၂.

   မိၤၡ့န့ၣ် တထံၣ်ဘၣ်​ယဟိဝၤ​အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ နီတဘျီ​သနာ်က့ ၅​မိၤၡ့ ၃၄:၁၀ နဲၣ်​ဖျါ ယဟိဝၤ​ဒီး​အတၢ်ရ့လိာ်သး​အဂ့ၢ် မနုၤလဲၣ်. (၂ မိၤ. ၃၃:၁၁, ၂၀; ၄ မိၤ. ၁၂:၈)

ပူ ၄၄

1. ၁. ရၤဃး​န့ၣ် အိၣ်ဝဲ​ဖဲလဲၣ်.

2. ၂. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ​ပိာ်ခွါ​ခံဂၤန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ​အဝဲသ့ၣ် ဟဲတုၤ​လၢ​ဝ့ၢ်ယရံၤဃိန့ၣ်​လဲၣ်.

3. ၃. ယရံၤဃိ​အစီၤပၤ​မၢ ရၤဃး​လၢ​က​မၤ​မနုၤလဲၣ်. ရၤဃး​စံးဆၢဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ရၤဃး​မၤစၢၤ ပှၤပိာ်ခွါ​ခံဂၤန့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. ဒီး​ဃ့ဝဲ​တၢ်မၤစၢၤ​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ပှၤကွၢ်ခူသူၣ်တၢ်​ခံဂၤန့ၣ် အၢၣ်လီၤအီလီၤ​ရၤဃး​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယိၤၡူ ၂:၁-၂၄.

   ဖဲ​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟဲ​ဒုး​ဝ့ၢ်​ယ​ရံ​ဃိ​အခါ ယဟိဝၤ​အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ​လၢ ၂ မိၤၡ့ ၂၃:၂၈ အတၢ်ကွဲးနီၣ်​အပူၤန့ၣ် လၢပှဲၤထီၣ်​ဒ်လဲၣ်. (ၡူ. ၂:၉-၁၁)

2. ၂. ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၃၁.

   ရၤဃး​အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်န့ၣ်​အကါဒိၣ် ဒ်လဲၣ်. (ရိ. ၁:၁၇; ဧ့ၤ. ၁၀:၃၉; ယၤ. ၂:၂၅)

ပူ ၄၅

1. ၁. ဒ်သိး​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ခီဂာ် ထံကျိ​ယၢ်ဒ့ၣ် ကသ့အဂီၢ် ယဟိဝၤ​မၤတၢ်​လီၤလး​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. လၢ​က​ခီဂာ်​ထံမိၢ်ပှၢ်​ယၢ်ဒ့ၣ်​အဂီၤ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်​ပာ်ဖျါ​တၢ်နာ်​အတၢ်မၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​မၢ​ယိၤၡူ​လၢ အက​ထၢဖှိၣ်​လၢၢ် ၁၂ ဖျၢၢ်​လၢ ထံမိၢ်ပှၢ်​အဟီၣ်​ခိၣ်​ဖျါ​အပူၤ​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ် ဟဲက့ၤထီၣ်​လၢ​ထံကျိ​ယၢ်ဒ့ၣ်​အပူၤ​တကီၢ်ခါ​န့ၣ် တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယိၤၡူ ၃:၁-၁၇.

   1. (က) ဒ်​တၢ်​ကွဲးနီၣ်ဃာ်​အဝဲအံၤ​ပာ်ဖျါ​အသိး ပ​က​န့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤ​အတၢ်မၤစၢၤ​ဒီး အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ​အဂီၢ် ပ​ကဘၣ်​မၤ​မနုၤလဲၣ်. (ၡူ. ၃:၁၃, ၁၅; ကတိၤ. ၃:၅; ယၤ. ၂:၂၂, ၂၆)

   2. (ခ) ဖဲ​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ခီဂာ်​ထံကျိ​ယၢ်ဒ့ၣ်​ဆူ​ကီၢ်တၢ်စံးပာ်​အကတီၢ်န့ၣ် တၢ်မၤအသး​ဒီး​ထံကျိ​န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ်​ကဲထီၣ် တ့ၢ်​တၢ်​စံးထီၣ်ကတြၢၤ ယဟိဝၤ​အမံၤ ဒ်လဲၣ်. (ၡူ. ၃:၁၅, ၁၆; ၄:၁၈; စံး. ၆၆:၅-၇)

2. ၂. ဖး ယိၤၡူ ၄:၁-၁၈.

   လၢၢ် ၁၂ ဖျၢၣ်​လၢ ဘၣ်​တၢ်ဟံးထီၣ်​လၢ ထံမိၢ်ပှၢ်​ယၢ်ဒ့ၣ်​အပူၤ ဒီး​တၢ်သူၣ်ထီၣ်​အီၤ​လၢ တၢ်လီၢ်​ကံၤ​လ​ကၤလး​န့ၣ် မနုၤအဂီၢ်လဲၣ်. (ၡူ. ၄:၄-၇)

ပူ ၄၆

1. ၁. ယဟိဝၤ​မၢ သုးမုၢ်​တ​ဖၣ်​ဒီး ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်​တဖၣ်လၢ အက​မၤ​မနုၤ​ဃုသီ​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. တုၤ​နွံ​သီ​န့ၣ် ပှၤတဖၣ်​ကဘၣ်​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ဒ်​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ​အသိး ဝ့ၢ်​ယရံၤဃိ​အခိၣ်ဒူ ကဲထီၣ်အသး​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပျံၤ​ဂီၤ​တဘိ လီၤစဲၤ​လၢ​ပဲတြီ​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ယိၤၡူ​မၤလိာ်​အသုးမုၢ်​လၢ က​မၤ​ကွံာ်​ပှၤကညီ​ဒီး​ဝ့ၢ်​န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. စ့တဖၣ်, ထူတဖၣ်, တိၢ်ဘီ​တ​ဖၣ်​ဒီး ထးတဖၣ်​တခီ​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. ပှၤကွၢ်ခူသူၣ်တၢ်​ခံဂၤ ဘၣ်တၢ်​မၢ​အီၤ​လၢ အက​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယိၤၡူ ၆:၁-၂၅.

   1. (က) ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အတၢ်လဲၤတရံး ဝ့ၢ်​ယရံၤဃိ​ဖဲ နွံ​သီ​တသီန့ၣ် လီၤဂာ်လိာ်အသး​ဒီး ယဟိဝၤ​အပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​တၢ်မၤ လၢ​မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အံၤ ဒ်လဲၣ်. (ၡူ. ၆:၁၅, ၁၆; ၡါ. ၆၀:၂၂; မး. ၂၄:၁၄; ၁ ကရံၣ်. ၉:၁၆)

   2. (ခ) လၢခံ​က့ၤ​တုၤ​အယံာ် အနံၣ် ၅၀၀ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် ဝံ​အတၢ်ကတိၤ​လၢ ယိၤၡူ ၆:၂၆ လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် သိၣ်လိမၤယုၤ​ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဃး​ယဟိဝၤ​အတၢ်ကတိၤ ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၁၆:၃၄; ၡါ. ၅၅:၁၁)

ပူ ၄၇

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤအံၤ ပှၤလၢ​အ​ဘျၢလီၤ​တၢ်ထူးတၢ်တီၤ လၢ​အမၤ​န့ၢ်​လၢ​ဝ့ၢ်ယရံၤဃိန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ပှၤလၢ​အမၤစၢၤ​အီၤတဖၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်.

2. ၂. ဧၤကၣ်​ဒီး​အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိ​အတၢ်မၤအံၤ ဘၣ်မနုၤ​လၢ အမ့ၢ်​တၢ်မၤ​အအၢ​နးနးကလဲာ်န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ယိၤၡူ​သံကွၢ်​ယဟိဝၤ​လၢ ဘၣ်မနုၤ အံၣ်စရ့လး​ဖိတဖၣ် ဘၣ်​ဃၣ်​ဝဲ​သ့ၣ်​လၢ ဝ့ၢ်ဂဲ​အတၢ်ဒုး​လဲၣ်​အခါ ယဟိဝၤ​စံးဆၢ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဧၤကၣ်​ဒီး​အပှၤဟံၣ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်​ဟဲ​ကိး​အီၤ​ဆူ ယိၤၡူ​အအိၣ်​ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မၤအသး​ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. တၢ်စံၣ်ညီၣ်​ဧၤကၣ်​န့ၣ် ဟ့ၣ်ပှၤ​တၢ်မၤလိ​လၢ​အကါဒိၣ်​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယိၤၡူ ၇:၁-၂၆.

   1. (က) ယိၤၡူ​အတၢ်ထုကဖၣ်​တဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်မနုၤ ဘၣ်ဃး​အတၢ်​ရ့လိာ်အသး​ဒီး တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. (ၡူ. ၇:၇-၉; စံး. ၁၁၉:၁၄၅; ၁ ယိၤ. ၅:၁၄)

   2. (ခ) ဧၤကၣ်​အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​သး​လၢ​ပဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (ၡူ. ၇:၁၁, ၁၄, ၁၅; ကတိၤ. ၁၅:၃; ၁ တံၤ. ၅:၂၄; ဧ့ၤ. ၄:၁၃)

2. ၂. ဖး ယိၤၡူ ၈:၁-၂၉.

   လၢ​မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ ပ​မူဒါ​အိၣ်လၢ ခရံာ်ဖိ​အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​အဖီခိၣ်​ဒ်လဲၣ်. (ၡူ. ၇:၁၃; ၃ မိၤ. ၅:၁; ကတိၤ. ၂၈:၁၃)

ပူ ၄၈

1. ၁. ပှၤ​ဝ့ၢ်ကံးဘိၣ်​ဖိတဖၣ်န့ၣ် တ​ဒံး​သိး​ဒီး​ပှၤ​ကီၢ်ကနၤဧၣ် အပှၤ​ဝ့ၢ်​ဘူးတံၢ်​ဖိ​သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဒ်​တၢ်ဂီၤအံၤ​ပာ်ဖျါထီၣ်​အသိး ပှၤ​ဝ့ၢ်ကံးဘိၣ်​ဖိတဖၣ် မၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

3. ၃. ယိၤၡူ​ဒီး​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​အခိၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ပှၤ​ဝ့ၢ်ကံးဘိၣ်​ဖိတဖၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ​မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယံာ်​သၢသီ​ဝံၤဒီး အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်ဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​ဝ့ၢ်​အဂၤ​အစီၤပၤတဖၣ်​နၣ်ဟူ ပှၤကံးဘိၣ်ဖိတဖၣ် မၤဃူမၤဖိး​အသး​ဒီး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​တဖၣ်အဂ့ၢ်​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယိၤၡူ ၉:၁-၂၇.

   1. (က) ယဟိဝၤ​မၤလိာ်တ့ၢ်ဃာ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​လၢ “အက​မၤ​ဟး​ဂီၢ်​ပှၤ​ကီၢ်​ဖိ​ခဲလၢာ်” အဃိ တၢ်ဟ့ၣ်​ပူၤဖျဲး ပှၢ်​ဝ့ၢ်ကံးဘိၣ်​ဖိတဖၣ်​အသးသမူန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်​အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (ၡူ. ၉:၂၂, ၂၄; မး. ၉:၁၃; မၤတၢ်. ၁၀:၃၄, ၃၅; ၂ ပ့း. ၃:၉)

   2. (ခ) ယိၤၡူ​အိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ကျၢၤဝဲ​ဒီး အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ​လၢ မၤဝဲ​ဒီး​ပှၤ​ဝ့ၢ်ကံးဘိၣ်​ဖိတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါ​တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​တခါ​လၢ ခရံာ်ဖိ​တဖၣ်လၢ​မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (ၡူ. ၉:၁၈, ၁၉; မး. ၅:၃၇; အ့း. ၄:၂၅)

2. ၂. ဖး ယိၤၡူ ၁၀:၁-၅.

   ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ​ပှၤဂီၢ်မုၢ်​ဖးဒိၣ်န့ၣ် ကွၢ်လိမၤဒိး ပှၤ​ဝ့ၢ်ကံးဘိၣ်​ဖိတဖၣ်န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ကဲထီၣ် တၢ်မနုၤ​အတၢ်ပညိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (ၡူ. ၁၀:၄; စ​ကၤ. ၈:၂၃; မး. ၂၅:၃၅-၄၀; လီၣ်. ၁၂:၁၇)

ပူ ၄၉

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၤ​ပူၤန့ၣ် ယိၤၡူ​တဲဝဲ​မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

2. ၂. ယဟိဝၤ​မၤစၢၤ ယိၤၡူ​ဒီး​အသုးမုၢ်တဖၣ် ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ယိၤၡူ​ဒုး​နၢၤ​ဒုၣ်ဒါ​စီၤပၤ​ပှံၤဂၤလဲၣ်. ဘၣ်​ဒုးဝဲ​ယံာ်​ထဲလဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤ​လၢ ယိၤၡူ​နီၤဖး​ကီၢ်ကနၤဧၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​ယိၤၡူ​သံ​အခါ အသးအိၣ်​ဆံးအါ​လံ​လဲၣ်. အဝဲ​သံ​ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤတဖၣ်​မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယိၤၡူ ၁၀:၆-၁၅.

   ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ် ယဟိဝၤ​မၤအိၣ်ကတီၢ်​မုၢ်​ဒီး​လါ လၢ​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​အဂီၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်နာ်​သးမံ​မနုၤ​လၢ ကတီၢ်​ခဲအံၤ​ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. (ၡူ. ၁၀:၈, ၁၀, ၁၂, ၁၃; စံး. ၁၈:၃; ကတိၤ. ၁၈:၁၀)

2. ၂. ဖး ယိၤၡူ ၁၂:၇-၂၄.

   ပှၤလၢ​ဟံးန့ၢ်​မူဒါ​ဒီး ဒုး​နၢၤ​ကနၤဧၣ်​စီၤပၤ ၃၁ ဂၤန့ၣ် နီၢ်နီၢ်​တခီ​မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ​အကါဒိၣ်​လၢ​ပဂီၢ် လၢ​မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ​န့ၣ်လဲၣ်. (ၡူ. ၁၂:၇; ၂၄:၁၁-၁၃; ၅ မိၤ. ၃၁:၈; လူၤ. ၂၁:၉, ၂၅-၂၈)

3. ၃. ဖး ယိၤၡူ ၁၄:၁-၅.

   ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​အဒူၣ်တဖၣ်​န့ၣ် ဘၣ်တၢ်​နီၤလီၤအီၤ​ကီၢ်​ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်မနုၤ​လၢ ဘၣ်ဃး​တၢ်န့ၢ်သါ​လၢ​ပၤ​ရ​ဒံး​စူး​ပူၤန့ၣ်​လဲၣ်. (ၡူ. ၁၄:၂; ၡါ. ၆၅:၂၁; ဃ့း. ၄၇:၂၁-၂၃; ၁ ကရံၣ်. ၁၄:၃၃)

4. ၄. ဖး စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၂:၈-၁၃.

   မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ မတၤ​တြီ​ထီဒါ​ကွံာ် တၢ်နာ်​ကဒံကဒါ ဒ်​ယိၤၡူ​လၢ​အံၣ်စရ့လး​အစိၤ​အသိး​န့ၣ်လဲၣ်. (စံၣ်ညီၣ်. ၂:၈, ၁၀, ၁၁; မး. ၂၄:၄၅-၄၇; ၂ သ့း. ၂:၃-၆; တံ. ၁:၇-၉; လီၣ်. ၁:၁; ၂:၁, ၂)

ပူ ၅၀

1. ၁. ပှၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်​တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ပှၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်​တနီၤ အမံၤ​မ့ၢ်​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဒဘိရၤ​န့ၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်​အခွဲးအယၣ်​လီၤဆီ​မနုၤလဲၣ်. တၢ်​အခွဲးအယၣ်​လီၤဆီအံၤ ကျဲၣ်ဃုာ်ဒီး​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​ယၤဘံၣ် ဒီး​အသုးခိၣ်ဒိၣ်​စံစရၤ ကတိၤ​ပျံၤ​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​သ့ၣ်တဖၣ်​အခါ ဒဘိရၤ​တဲဘၣ်​ပှၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်​ဘါရး တၢ်ကစီၣ်​မနုၤ​လၢ​ယဟိဝၤ​အအိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. တဲဝဲ မတၤ​အမံၤ​ကန့ၢ်ဝဲ​လၢ တၢ်မၤနၢၤ​အဂီၢ်လဲၣ်.

4. ၄. ယဧ့လး​န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် အမ့ၢ်​ပိာ်မုၣ်​လၢအအိၣ်ဒီး​တၢ်သးဒူ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ယၤဘံၣ်​သံ​ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၂:၁၄-၂၂.

   ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ် မၤတၢ်​မနုၤ​လၢ ယဟိဝၤ​အသးထီၣ်​အီၤန့ၣ်​လဲၣ်. ပ​မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤ​သ့​လၢ တၢ်ဂ့ၢ်​အဝဲအံၤ​အပူၤ​န့ၣ်လဲၣ်. (စံၣ်ညီၣ်. ၂:၂၀; ကတိၤ. ၃:၁, ၂; ဃ့း. ၁၈:၂၁-၂၃)

2. ၂. ဖး စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၄:၁-၂၄.

   စိၤခဲအံၤ​ခရံာ်ဖိ​ပိာ်မုၣ်တဖၣ်​န့ၣ် ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​လၢ ဒဘိရၤ​ဒီး​ယ​အ့လး​သ့ၣ်​အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ် ဘၣ်ဃး တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်​ဒီး​တၢ်သးဒူ ဒ်လဲၣ်. (စံၣ်ညီၣ်. ၄:၄, ၈, ၉, ၁၄, ၂၁, ၂၂; ကတိၤ. ၃၁:၃၀; ၁ ကရံၣ်. ၁၆:၁၃)

3. ၃. ဖး စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၅:၁-၃၁.

   ဘၤ​ရး​ဒီး​ဒဘိရၤ​သ့ၣ် တၢ်မၤနၢၤ​အတၢ်သးဝံၣ်​န့ၣ် တၢ်​သူ​အီၤ​ဒ်​တၢ်ထုကဖၣ်­တခါ​လၢ ဘၣ်ဃးဒီး အၢ်​မ​က့​ဒိၣ် တၢ်ဒုး​လၢ​ဟဲ​ဘူးကတုၤန့ၣ် ကသ့​ဒ်လဲၣ်. (စံၣ်ညီၣ်. ၅:၃, ၃၁; ၁ ကရံၣ်. ၁၆:၈-၁၀; လီၣ်. ၇:၉, ၁၀; ၁၆:၁၆; ၁၉:၁၉-၂၁

ပူ ၅၁

1. ၁. နၤဧမံ​န့ၣ် ဟဲတုၤ​ဆူ​ကီၢ်မိၤအး​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ရူၤသး​ဒီ​ဧိးရပၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​နၤဧမံ​တဲ​အဝဲသ့ၣ်​လၢ က​က့ၤဝဲသ့ၣ်​ဆူ အဘူးအတံၢ်​တဖၣ်အအိၣ်​အခါ ​ရူၤသး​ဒီး​ဧိးရပၤ​စံးဆၢဝဲသ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဘိၤဧးန့ၣ် မတၤလဲၣ်. အဝဲ​မၤစၢၤ ရူၤသး​ဒီး​နၤဧမံ ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဘိၤဧး​ဒီး​ရူၤသး​အဖိ​အမံၤ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤ​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ​ပ​ကြၢး​သ့ၣ်နီၣ်​ဖိသၣ်အံၤ​န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ရူၤသး ၁:၁-၁၇.

   1. (က) ရူၤသး​ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ​လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်တီ​သးလိၤ အတၢ်ဃံတၢ်လၤန့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (ရူၤ. ၁:၁၆, ၁၇)

   2. (ခ) ရူၤသး​အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် သိ​အဂၤ​တဖု လၢ​မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ အတၢ်ပာ်သး​လၢ ပှၤဒိးဖှူသးတဖၣ်​လၢ အအိၣ်​ဒံး​လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​အဖီခိၣ် ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၁၀:၁၆; ကၤ. ၈:၂၃)

2. ၂. ဖး ရူၤသး ၂:၁-၂၃.

   ရူၤသး​ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​လၢ စိၤခဲအံၤ​ပိာ်မုၣ်​သးစၢ်တဖၣ်​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (ရူၤ. ၂:၁၇, ၁၈; ကတိၤ. ၂၃:၂၂; ၃၁:၁၅)

3. ၃. ဖး ရူၤသး ၃:၅-၁၃.

   1. (က) ရူၤသးန့ၣ် တဃုထၢ​သူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်​ဘၣ်​ဒီး သးအိၣ်​ဒိးတ့ဒိးဖျီ​အသး​လၢ​ဘိၤဧး​အဃိ ဘိၤဧး​ထံၣ်အီၤဒ်​လဲၣ်.

   2. (ခ) ရူၤသး​အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးန့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်မၤလိ လၢ​ပဂီၢ် ဘၣ်ဃး​တၢ်အဲၣ်​အိၣ်ဒီး​တၢ်​သူၣ်တီသးရၤ ဒ်လဲၣ်. (ရူၤ. ၃:၁၀; ၁ ကရံၣ်. ၁၃:၄, ၅)

4. ၄. ဖး ရူၤသး ၄:၇-၁၇.

   မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ ခရံာ်ဖိ​ပိာ်ခွါတဖၣ် လီၤဂာ်ဒီး​ဘိၤဧး​သ့​ဒ်လဲၣ်. (ရူၤ. ၄:၉, ၁၀; ၁ တံၤ. ၃:၁, ၁၂, ၁၃; ၅:၈)

ပူ ၅၂

1. ၁. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်နး​ဘၣ်ဖှီၣ်​အါမံၤ ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​တဲ​ကံးဒဧိၣ်​လၢ အသုးဖိ​အါဒိၣ်မး န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ကံးဒဧိၣ်​ဒုး​က့ၤ ပှၤလၢ​အပျံၤ​တၢ်တဖၣ်​ဆူအဟံၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤ​အိၣ်တ့ၢ်​ပှံၤဂၤလဲၣ်.

4. ၄. ယဟိဝၤ​မၤ​စှၤလီၤ​ကံးဒဧိၣ်​အသုးဖိ ဒ်သိး​က​အိၣ်တ့ၢ်​ထဲ ၃၀၀ အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကွၢ်​တၢ်ဂီၤ​ဒီး​တဲဖျါ​တက့ၢ်.

5. ၅. ကံးဒဧိၣ်​သုးကျဲၤ​အပှၤ ၃၀၀ န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် မၤနၢၤ​တၢ်ဒုး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၆:၃၆-၄၀.

   1. (က) ဒ်သိး​ကသ့ၣ်​ညါ​လီၤတံၢ် တၢ်​ဘၣ်​ယဟိဝၤ​အသး​အဂီၢ် ကံးဒဧိၣ်​မၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

   2. (ခ) စိၤခဲအံၤ​ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဒ်သိး​ပ​ကသ့ၣ်​ညါ​တၢ်​ဘၣ်​ယဟိဝၤ​အသး​အဂီၢ် ပ​ကဘၣ်​မၤ​ဒ်လဲၣ်. (ကတိၤ. ၂:၃-၆; မး. ၇:၇-၁၁; ၂ တံၤ. ၃:၁၆, ၁၇)

2. ၂. ဖး စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၇:၁-၂၅.

   1. (က) ပ​မ့ၢ်​ထိၣ်သတြီၤ​တၢ်လီၤဆီ​လၢ ပှၤလၢ​တအိၣ်ဒီး တၢ်​ပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သးတဖၣ် ဒီး ပှၤ ၃၀၀ လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်​ပလီၢ်သူၣ်ပလီၢ်သး​တဖၣ်န့ၣ် ပ​ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​ဒ်လဲၣ်. (စံၣ်ညီၣ်. ၇:၃, ၆; ရိ. ၁၃:၁၁, ၁၂; အ့း. ၅:၁၅-၁၇)

   2. (ခ) ဒ်​ပှၤ ၃၀၀ ကွၢ်​ကံးဒဧိၣ်​ဒီး လူၤ​မၤဝဲ​အသိး ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပ​ကွၢ်​ပှၤလၢ​အဒိၣ်န့ၢ် ကံးဒဧိၣ် ယ့ၣ်​ၡူ​ခရံာ်​ဒီး ပ​လူၤ​မၤ​သ့​ဒ်လဲၣ်. (စံၣ်ညီၣ် ၇:၁၇; မး. ၁၁:၂၉, ၃၀; ၂၈:၁၉, ၂၀; ၁ ပ့း. ၂:၂၁)

   3. (ဂ) လၢ​ယဟိဝၤ​အကရၢကရိ​ပူၤန့ၣ် တၢ်လီၢ်လၢ​ပ​ဘၣ်တၢ်​ပာ်လီၤ​ပှၤ တပူၤဂ့ၤ​တပူၤဂ့ၤ ပ​က​မၤအီၤလၢ​တၢ်သူၣ်မံသးမံ​အဂီၢ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၇:၂၁ ဟ့ၣ်​မၤစၢၤ​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်. (၁ ကရံၣ်. ၄:၂; ၁၂:၁၄-၁၈; ယၤ. ၄:၁၀)

3. ၃. ဖး စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၈:၁-၃.

   ဖဲ​ပ​ဃု​တၢ်​အစၢ ဘၣ်ဃး​ပ​တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး တဒ်သိးလိာ်သး​ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ် မ့တမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​တဂၤ​အခါ ပ​ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​လၢ ကံးဒဧိၣ်​ကျဲၤ​ဘၣ်​လိာ်​က့ၤ တၢ်​ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်​ဒီး ပှၤ​အ့ဖရဲၣ်​ဖိ ဒ်လဲၣ်. (ကတိၤ. ၁၅:၁; မး. ၅:၂၃, ၂၄; လူၤ. ၉:၄၈)

ပူ ၅၃

1. ၁. ယံးဖသၤန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤ​ဒီး အိၣ်မူတ့ၢ်ဝဲ​လၢ​စိၤ​မတၤလဲၣ်.

2. ၂. ယံးဖသၤန့ၣ် အၢၣ်လီၤအီလီၤတ့ၢ်​ယဟိဝၤ ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. မၤနၢၤ​ပှၤဧၤမိၣ်ဖိ​ဝံၤ ဖဲ​အဟဲက့ၤ​တုၤ​အဟံၣ်​အခါ ဘၣ်မနုၤ​ယံးဖသၤ​သးအုး​ဝဲလဲၣ်.

4. ၄. ယံးဖသၤ​အဖိမုၣ်န့ၣ် ဖဲ​သ့ၣ်ညါဝဲ​အပါပၢ် အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ​အခါ တဲဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတဖၣ်​အဲၣ်ဘၣ် ယံးဖသၤ​အဖိမုၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၀:၆-၁၈.

   တၢ်​ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါ​လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် မၤဟးဂီၤ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ​လၢ​ယဟိဝၤန့ၣ် ဟ့ၣ်တၢ်​ပလီၢ်သး​လၢ​ပဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (စံၣ်ညီၣ်. ၁၀:၆, ၁၅, ၁၆; ရိ. ၁၅:၄; လီၣ်. ၂:၁၀)

2. ၂. ဖး စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၁-၁၁, ၂၉-၄၀.

   1. (က) ယံးဖသၤ​ဟ့ၣ်​အဖိမုၣ် ဒ် “တၢ်လုၢ်​မ့ၣ်အူ” အဂီၢ် စံးတၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်​စံးဝဲလၢ တၢ်လုၢ်ထီၣ်​ပှၤကညီ​လၢ​မ့ၣ်အူ​ဘၣ်န့ၣ် ပ​သ့ၣ်ညါ​သ့​ဒ်လဲၣ်. (စံၣ်ညီၣ်. ၁၁:၃၁; ၃ မိၤ. ၁၆:၂၄; ၅ မိၤ. ၁၈:၁၀, ၁၂)

   2. (ခ) ယံးဖသၤ​ဟ့ၣ်​လုၢ်ထီၣ်​အဖိမုၣ်​လၢ ကျဲ​ဒ်လဲၣ်.

   3. (ဂ) ပ​ဒိးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​လၢ ယံးဖသၤ​အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဘၣ်ဃး​တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ​ဒီး​ယဟိဝၤန့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (စံၣ်ညီၣ်. ၁၁:၃၅, ၃၉; စံၣ်. ၅:၄, ၅; မး. ၁၆:၂၄)

   4. (ဃ) ယံးဖသၤ​အဖိမုၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​လၢ ခရံာ်ဖိ​သူၣ်ဘီၣ်​သးစၢ်တဖၣ် လၢ​အမၤတၢ်​သးခုကစီၣ်​ဆၢကတီၢ်​ပှဲၤ​တဖၣ်အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (စံၣ်ညီၣ်. ၁၁:၃၆; မး. ၆:၃၃; ဖံလံး. ၃:၈)

ပူ ၅၄

1. ၁. ပှၤအိၣ်မူတ့ၢ်​ခဲလၢာ်​အကျါ ပှၤအဆူၣ်ကတၢၢ်​အမံၤ​တၢ်ကိး​အီၤ​ဒ်လဲၣ်. မတၤ​ဟ့ၣ်အီၤ တၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ဒ်​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ​အသိး ဘၣ်တဘျီန့ၣ်​ၡံၣ်ၡိၣ်​မၤဝဲ​ခ့ယုၢ်​ဖးဒိၣ်​တဒု​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. လၢ​တၢ်ဂီၤ​ပူၤန့ၣ် ၡံၣ်ၡိၣ်​တဲဘၣ်​ဒလံလၤ တၢ်ခူသူၣ်​မနုၤလဲၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဘၣ်တၢ်​ဖီၣ်န့ၢ်​အီၤ​လၢ ပှၤဖလ့ၡသးဖိ​တဖၣ်န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ၡံၣ်ၡိၣ်​န့ၣ် မၤသံတ့ၢ်​ပှၤဖလ့ၡသးဖိ ၃,၀၀၀ လၢ​အသံဝဲ​အမုၢ်နံၤန့ၣ် ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၃:၁-၁၄.

   မၤနိ​ဒီး​အမါန့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​လၢ မိၢ်ပၢ်​လၢ​အ​လုၢ်ဒိၣ်ထီၣ်​ဖိလံၤတဖၣ်​အဂီၢ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (စံၣ်ညီၣ်. ၁၃:၈; စံး. ၁၂၇:၃; အ့း. ၆:၄)

2. ၂. ဖး စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၄:၅-၉ ဒီး ၁၅:၉-၁၆.

   1. (က) တၢ်ကွဲး​ဃါ ၡံၣ်ၡိၣ်​မၤသံ​ခ့ယုၢ်, မၤ​တဲာ်​ဝဲ​ပျံၤ​အသီ​လၢ​တၢ်စၢဃာ်​အီၤ, မၤသံ​ပှၤဖလ့ၡသးဖိ ၁,၀၀၀ လၢ​ကသ့ၣ်ယီၤ​အခၣ်ဃံတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် ယဟိဝၤ​အသးစီဆှံ​မၤတၢ်​အဂ့ၢ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်.

   2. (ခ) မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ သးစီဆှံ​မၤစၢၤ​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်. (စံၣ်ညီၣ်. ၁၄:၆; ၁၅:၁၄; ကၤ. ၄:၆; မၤတၢ်. ၄:၃၁)

3. ၃. ဖး စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၆:၁၈-၃၁.

   တံၤသကိး​လၢ​အတဂ့ၤ​တဖၣ်န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိ​ဘၣ်ထံး​ၡံၣ်ၡိၣ်​န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. ပ​မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​လၢ​တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ သ့​ဒ်လဲၣ်. (စံၣ်ညီၣ်. ၁၆:၁၈, ၁၉; ၁ ကရံၣ် ၁၅:၃၃, ခစ)

ပူ ၅၅

1. ၁. ဖိသၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤအံၤ အမံၤ​ဒ်လဲၣ်. ပှၤ​အဂၤတဖၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မုၢ်တနံၤ ဖဲ​ဃးနၤ​လဲၤ​ဟး​ဆူ​ယဟိဝၤ​အဒဲစီဆှံ​အခါ ဃ့ထုကဖၣ်ဝဲ​တၢ်​ဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤ​ဒိကနၣ် အတၢ်ဃ့ထုကဖၣ်အံၤ ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​ၡမူၤအ့လး ဘၣ်တၢ်​လဲၤ​ကိးအီၤလၢ က​မၤတၢ်​လၢ​ယဟိဝၤ​အဒဲစီဆှံ​အဂီၢ် အခါ အသး​အိၣ်လံ​ဆံးအါ​လဲၣ်. ကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ် အမိမိၢ်​မၤန့ၢ်​တၢ်လၢ​အဂီၢ် မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဧ့လံၤ​အဖိခွါတဖၣ်န့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်. အဝဲ​သ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ယဟိဝၤ​ကိး​ၡမူၤအ့လး ဒ်လဲၣ်. ဟ့ၣ်အီၤ​တၢ်ကစီၣ်​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. ၡမူၤအ့လး​ဒိၣ်ထီၣ်​အခါ ကဲထီၣ်​မနုၤလဲၣ်. ဖဲ​အသးပှၢ်ထီၣ်​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၁:၁-၂၈.

   1. (က) အ့လကါနၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​လၢ ဟံၣ်ခိၣ်​ဟံၣ်​နၢ်​တဖၣ်အဂီၢ် ဘၣ်ဃး တၢ်​ကဲခိၣ်ကဲနၢ်​လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အတီအလိၤ ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁:၃, ၂၁; မး. ၆:၃၃; ဖံလံး. ၁:၁၀)

   2. (ခ) ဖဲ​ဘၣ်​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်​သး​ဘၣ်​တံာ်တာ်​တခါ အခါ ပ​မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​လၢ ဃးနၤ​အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ် ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁:၁၀, ၁၁; စံး. ၅၅:၂၂, ခစ; ရိ. ၁၂:၁၂)

2. ၂. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၂:၁၁-၃၆.

   ဧ့လံၤန့ၣ် မၤလၤကပီၤ​အဖိခွါ​တဖၣ်လၢ ယဟိဝၤ​အဖီခိၣ်န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​သး​လၢ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်​အဂီၢ်​ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၂:၂၂-၂၄, ၂၇, ၂၉; ၅ မိၤ. ၂၁:၁၈-၂၁; မး. ၁၀:၃၆, ၃၇)

3. ၃. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၄:၁၆-၁၈.

   လၢ​တၢ်ဒုးသုး​ပျီ​န့ၣ် တၢ်သးအုး​အကစီၣ်​မနုၤ လၢအနး လွံၢ်​က​ဒါ​ဟဲတုၤ​ဝဲလဲၣ်.

   လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်မၤအသး​ဒီး​ဧ့လံၤ​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၈:၄-၉.

   ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိ​ဘၣ်ထံး​တ့ၢ်​ယဟိဝၤ​အသူၣ်အသး ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ် ဒ်လဲၣ်. လၢ​မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ ပ​မၤစၢၤ​ဆီၣ်ထွဲ​ကစၢ်ယွၤ​အဘီအမုၢ် လၢ​တၢ်သးတီ သ့​ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၈:၅, ၇; ယိၤ. ၁၇:၁၆; ယၤ. ၄:၄)

ပူ ၅၆

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၤ​ပူၤန့ၣ် ၡမူၤအ့လး​မၤဝဲဒၣ်​မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​ဘၣ်အသး​လၢ​စီလူး​န့ၣ်လဲၣ်. အဝဲ​မ့ၢ်​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်​တဂၤလဲၣ်.

3. ၃. စီလူး​အဖိခွါန့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်. အဝဲ​မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. စီလူးန့ၣ် ဘၣ်မနုၤ​တခိး​ဝဲ​ၡမူၤအ့လး​ဘၣ်​ဒီး လုၢ်ထီၣ်​ပာ်ထီၣ်​တၢ်န့ၣ်​လဲၣ်.

5. ၅. ပ​ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​လၢ စီလူး​အဂ့ၢ်​တၢ်ကွဲးနီၣ်အံၤ ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၉:၁၅-၂၁ ဒီး ၁၀:၁၇-၂၇.

   ဖဲ​ပှၤတနီၤ ကတိၤ​တရီတပါ​အီၤ​အခါ စီလူး​အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး​အကြၢးအဘၣ်န့ၣ် မၤစၢၤအီၤ​လၢ က​ဟးဆှဲး တၢ်​မၤနါစိၤတၢ် ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၉:၂၁; ၁၀:၂၁, ၂၂, ၂၇; ကတိၤ. ၁၇:၂၇)

2. ၂. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၁၃:၅-၁၄.

   လၢ​ကံးလကၤလး​န့ၣ် စီလူး​မၤတ့ၢ်​တၢ်ကမၣ်​မနုၤလဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၀:၈; ၁၃:၈, ၉, ၁၃)

3. ၃. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၁၅:၁-၃၅.

   1. (က) ဘၣ်ဃးဒီး​ပှၤ​ဧမၤလ့း​အစီၤပၤ အၤကး​န့ၣ် စီလူး​မၤတ့ၢ်ဝဲ​တၢ်ကမၣ်​ဖးဒိၣ်​မနုၤလဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၅:၂, ၃, ၈, ၉, ၂၂)

   2. (ခ) စီလူးန့ၣ် ကတိၤ​ပူၤဖျဲး​အသး​ဒီး​အတၢ်မၤတဖၣ်​ဒ်လဲၣ်​ဒီး ပဲ​ကပၤ​ကွံာ်​အတၢ်ကမၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၅:၂၄)

   3. (ဂ) တနံၤညါအံၤ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ဖဲ​ပ​ဘၣ်တၢ်​သိၣ်ဃီၣ်​အခါ ပ​ကြၢး​လူၤ​တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​သး​မနုၤလဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၅:၁၉-၂၁; စံး. ၁၄၁:၅; ကတိၤ. ၉:၈, ၉; ၁၁:၂)

ပူ ၅၇

1. ၁. ပိာ်ခွါ​ဖိသၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤအံၤန့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်. အဝဲဒၣ် အိၣ်ဒီး​တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ​သပှၢ်ကတၢၢ်​န့ၣ် ပ​သ့ၣ်ညါဘၣ်​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဒၤဝံးန့ၣ် အိၣ်ဝဲ​ဖဲလဲၣ်. အပါပၢ်​ဒီး​အဖုဖု​န့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ဘၣ်မနုၤ ယဟိဝၤ​မၢ​ၡမူၤအ့လး​လဲၤ​ဆူ ယံးၡဲ​အဟံၣ် လၢ​အအိၣ်​လၢ ဝ့ၢ်ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​ယံးၡဲ​ဟဲ​ကိး​အဖိခွါ​နွံဂၤ​ဆူ ၡမူၤအ့လး​အအိၣ်​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​အဟဲကိး​ဒၤဝံး​အခါ ယဟိဝၤ​တဲဘၣ်​ၡမူၤအ့လး​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၁၇:၃၄, ၃၅.

   တၢ်မၤအသးတဖၣ်အံၤ ဒုး​ဖျါ​လီၤဆီ​ထီၣ် ဒၤဝံး​အတၢ်သးဒူ, အတၢ်​သန့ၤအသး​ဒီး​တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်​လၢ ယဟိဝၤ​အဖီခိၣ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၇:၃၇)

2. ၂. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၁၆:၁-၁၄.

   1. (က) ယဟိဝၤ​အတၢ်ကတိၤ​လၢ ၁ ၡမူၤအ့လး ၁၆:၇ န့ၣ် မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ပ​က​ဟးဆှဲး တၢ်ကွၢ်​ပှၤကညီ​အမဲာ်​ဒီး တၢ်စံၣ်ညီၣ်​တဲာ်​တၢ်လၢ​ကွၢ်​တၢ်ချၢ​အက့ၢ်​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၁၀:၃၄, ၃၅; ၁ တံၤ. ၂:၄)

   2. (ခ) ယဟိဝၤ​မ့ၢ်​ထုးထီၣ်ကွံာ် အသးစီဆှံ​လၢ ပှၤတဂၤ​အအိၣ်န့ၣ် သး​လၢ​အအၢ မ့တမ့ၢ် သး​လၢ​ထိၣ်​ဂဲၤ​ကမၤတၢ်အၢ က​ဟံးန့ၢ်​တၢ်လီၢ်လၢ​အလီၤ​ဟိ​လီၤ​န့ၣ် ဖျါလၢ​စီလူး​အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်အံၤ ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၆:၁၄; မး. ၁၂:၄၃-၄၅; ကလၤ. ၅:၁၆)

ပူ ၅၈

1. ၁. ကၤလယး​န့ၣ် တၤ​ဝဲ​အံၣ်စရ့လး​အပှၤ​သုးမုၢ်​တဖၣ်ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ကၤလယး​အနီၢ်ကစၢ်​ဒိၣ်​ထဲလဲၣ်. စီလူး​အၢၣ်လီၤအီလီၤဝဲ​လၢ ပှၤလၢ​အမၤသံ ကၤလယး​န့ၣ် က​ဟ့ၣ်ဝဲ​ခိၣ်ဖး​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​စီလူး​စံး​ဒၤဝံး​လၢ အမ့ၢ်​ဒံး​ဒၣ်​ဖိသၣ်​တဂၤ​အဃိ တမ့ၢ်​ဒုး​ကၤလယး​က​န့ၢ်ဘၣ်​အခါ ဒၤဝံး​စံး​က​ဒါ​က့ၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​စံး​က​ဒါ​က့ၤ ကၤလယး​အခါ ဒၤဝံး​ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်​သန့ၤသး​ဒီး​တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်​လၢ​ယဟိဝၤ​အလိၤန့ၣ် ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဒ်​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ​သ့​အသိးန့ၣ် ဒၤဝံး​မၤသံ​ကၤလယး​လၢ မနုၤလဲၣ်. မၤသံဝဲ​ဝံၤအခါ တၢ်မၤအသး​ဒီး ပှၤဖလ့ၡသးဖိတဖၣ် ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၁၇:၁-၅၄.

   1. (က) ဒၤဝံး​အိၣ်ဒီး​တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ​အဂ့ၢ်​ခီၣ်ထံး​န့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပ​ကွၢ်လိမၤဒိး အတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ သ့​ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၇:၃၇, ၄၅; အ့း. ၆:၁၀, ၁၁)

   2. (ခ) ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ကြၢး​ဟးဆှဲး တၢ်သးအိၣ်​ပြၢလိာ်သး​ဒ်​ကၤလယး ဖဲ​လိာ်ကွဲ​အခါ မ့တမ့ၢ် ဖဲ​အိၣ်ဘှံး​အိၣ်​က​သူၣ်​သး​အခါ န့ၣ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၇:၈; ကလၤ. ၅:၂၆; ၁ တံၤ. ၄:၈)

   3. (ဂ) ဒၤဝံး​အတၢ်ကတိၤတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် အနာ်ဝဲ​ကစၢ်ယွၤ​မၤစၢၤ​ဆီၣ်ထွဲအီၤ ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၇:၄၅-၄၇; ၂ ကွဲး. ၂၀:၁၅)

   4. (ဃ) တၢ်ကွဲးနီၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဒုး​လၢ ယွၤ​လၢ​အကမူၤကမၣ်တဖၣ်​ဒီး ယွၤ​အမ့ၢ်အတီ​ယဟိဝၤ အဘၢၣ်စၢၤ, အါန့ၢ် သုးမုၢ်​ခံဖု ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်​ဒုးလိာ်အသး​အဂ့ၢ် ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၇:၄၃, ၄၆, ၄၇)

   5. (င) ပှၤ​ဒိးဖှူ​အသးတဖၣ် ကွၢ်လိမၤဒိး ဒၤဝံး​လၢ​အသန့ၤအသး​ဒီး​တၢ်စူၤ​တၢ်နာ်​လၢ​ယဟိဝၤ အဒိအတဲာ် ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၇:၃၇; ယံး. ၁:၁၇-၁၉; လီၣ်. ၁၂:၁၇)

ပူ ၅၉

1. ၁. စီလူးန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အသးကါ​ဒၤဝံး​န့ၣ်လဲၣ်. မ့မ့ၢ်​အဖိခွါ ယိၤနၤသၣ်​တခီ တဒ်သိးဒီး​အီၤန့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မုၢ်တနံၤ, ဖဲ​ဒၤဝံး​ဒ့​တနၢ်​လၢ​စီလူး​အဂီၢ်​အခါ တၢ်မနုၤ​မၤအသး​လဲၣ်.

3. ၃. စီလူး​စံး​လၢ ဒၤဝံးန့ၣ် ဟံးန့ၢ်​အဖိမုၣ် မံကၤလး​ကသ့အဂီၢ် ကဘၣ်​မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဒ်​ဖျါလၢ​တၢ်​ဂီၢ်​ပူၤ​အသိး, ဒၤဝံး​ဒ့​တနၢ်​လၢ​စီလူး​အဂီၢ်​အခါ တၢ်မၤ​ကဒီး​အသး​သၢ​စု​တစု ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. မံကၤလး​အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ ဒၤဝံး​အသးသမူ​ဒ်လဲၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ နွံနံၣ်​အတီၢ်ပူၤ ဒၤဝံး​ဘၣ်​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၁၈:၁-၃၀.

   1. (က) ယိ​နၤသၣ်​အတၢ်အဲၣ်​အဂၢၢ်အကျၢၤ လၢ​အအဲၣ်ဝဲ​ဒၤဝံးအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်​ဆိ “သိ​လၢ​အဂုၤအဂၤ” ဒီး “သိလၢအစှၤ​တဖု” တခီ​ဒီး​တခီ​အတၢ်​အဲၣ်လိာ်အသး ကဒဲကဒဲန့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၈:၁; ယိၤ. ၁၀:၁၆; လူၤ. ၁၂:၃၂; ကၤ. ၈:၂၃)

   2. (ခ) နီၢ်နီၢ်​တခီ ယိၤနၤသၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢ​ကဘၣ်​န့ၢ်​သါ​စီလူး​အနီ​သနာ်က့ ၁ ၡမူအ့လး ၁၈:၄ ပာ်ဖျါထီၣ် ယိၤနၤသၣ် ဒိးပၢအသး​လီၤဆီဒၣ်တၢ်​လၢ ပှၤ​ဘၣ်တၢ်​ဃုထၢ​အီၤ​လၢ​စီၤပၤ​အဖီလာ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်.

   3. (ဂ) တၢ်​သး​ကါ မၤကဲထီၣ်​တၢ်ကမၣ်​ဖးဒိၣ်​သ့န့ၣ် ဖျါလၢ​စီလူး​အဒိအတဲာ်အံၤ ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၈:၇-၉, ၂၅; ယၤ. ၃:၁၄-၁၆)

2. ၂. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၁၉:၁-၁၇.

   ယိၤနၤသၣ် ဖဲ​အကတိၤတၢ်​ကတိၤ​လၢ အဘၣ်​တၢ်ကွဲး​နီၢ်​ဃာ်​ဖဲ ၁ ၡမူၤအ့လး ၁၉:၄, ၅ အခါန့ၣ် ဘၣ်​ဟ့ၣ်လီၤကွံာ်​ဃာ်​အသးသမူ ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၁၉:၁, ၆)

ပူ ၆၀

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤအံၤ ပိာ်မုၣ်​လၢ​ဟဲ​ထံၣ်လိာ်အသး​ဒီး​ဒၤဝံးန့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်. အဝဲ​မ့ၢ် ပှၤ​ဒ်လဲၣ်​တဂၤလဲၣ်.

2. ၂. နၤဘလးန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်.

3. ၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဒၤဝံး​ပျဲလီၤ​အပှၤတဖၣ်​ဒီး ဃ့တၢ်မၤစၢၤ​လၢ နၤဘလး​အအိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. နၤဘလး​တဲ​ဒၤဝံး​အပှၤတဖၣ်န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. ဒၤဝံး​မၤကဒါက့ၤ​ဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. အ​ဘံး​ကါ​ယံး​လး​ပာ်ဖျါထီၣ်​အသး​လၢ အမ့ၢ်​ပိာ်မုၣ်​လၢ အအိၣ်ဒီး​တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့​န့ၣ် ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၂၂:၁-၄.

   ဘၣ်ဃး ခရံာ်ဖိ​ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​ကရၢကရိ​ပူၤ တဂၤဒီးတဂၤ​ကြၢး​မၤစၢၤလိာ်သး​န့ၣ် ဒၤဝံး​အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ပာ်ဖျါတ့ၢ်​တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​ဒ်လဲၣ်. (ကတိၤ. ၁၇:၁၇; ၁ သ့း. ၅:၁၄)

2. ၂. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၂၅:၁-၄၃.

   1. (က) နၤဘလးန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ဘၣ်တၢ်​ပာ်ဖျါထီၣ်​အီၤ​လၢ ပှၤလၢ​လီၤ​ဆိကမိၣ်ဆံး​နးနးကလဲာ်န့ၣ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၂၅:၂-၅, ၁၀, ၁၄, ၂၁, ၂၅)

   2. (ခ) စိၤခဲအံၤ မါ​ခရံာ်ဖိတဖၣ် မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​လၢ အဘံၤကါယံးလး​အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၂၅:၃၂, ၃၃; ကတိၤ. ၃၁:၂၆; အ့း. ၅:၂၄)

   3. (ဂ) အဘံၤကါယံးလး​တြီ​ဒၤဝံး​လၢ အသု​တမၤဘၣ်​တၢ်ကမၣ်​မနုၤ​ခံခါ​လဲၣ်. (၁ မူၤ. ၂၅:၃၁, ၃၃; ရိ. ၁၂:၁၉; အ့း. ၄:၂၆, ခစ)

   4. (ဃ) ဒၤဝံး​အတၢ်ကတိၤ​တဖၣ်လၢ အက​တိၤ​ဆၢ​က့ၤ အဘံၤကါယံးလး​န့ၣ် ဟ့ၣ်​မၤစၢၤ​ပိာ်ခွါ​လၢ​စိၤ​ခဲအံၤတဖၣ် ဒ်သိး​က​ထံၣ်​ပိာ်မုၣ်တဖၣ်​ဒ်​ယဟိဝၤ​ထံၣ်​အသိး​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၂၁:၈, ၉; ရိ. ၂:၁၁; ၁ ပ့း. ၃:၇)

ပူ ၆၁

1. ၁. ဖဲ​စီလူး​မံဝဲ​လၢ​သုးမုၢ်​ပူၤ​အခါ ဒၤဝံး​ဒီး​အဘံၡဲၤ မၤတ့ၢ်ဝဲ​သ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ဒၤဝံး​သံကွၢ်​စီလူး တၢ်သံကွၢ်​မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ဒၤဝံး​ဟးထီၣ်လၢ​စီလူး​အအိၣ်​ဝံၤအလီၢ်ခံ လဲၤဝဲ​ဆူ​လဲၣ်.

4. ၄. မနုၤ​ကဲထီၣ်​လၢ တုၤဒၣ်လဲာ်​ဒၤဝံး​ဘၣ်သး​အုး​ဒိၣ်မး​ဒီး ကွဲးလံာ်​သးဝံၣ်​အဃံအလၤ​တယုၢ်​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​ဒၤဝံး​ဘၣ်တၢ်​ပာ်ထီၣ်​အီၤ​လၢ​စီၤပၤ လၢ​ဝ့ၢ်​ဧ့ၤ​ဘြိၣ်​အကတီၢ်န့ၣ် အသးအိၣ်​ဆံးအါ​လံ​လဲၣ်. အဖိခွါ​တနီၤ​အမံၤ တၢ်ကိး​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. လၢခံန့ၣ် ဒၤဝံး​ကဲ​စီၤပၤ​ဖဲလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၂၆:၁-၂၅.

   1. (က) ဒၤဝံး​အတၢ်ကတိၤ​တဖၣ်လၢ ၁ ၡမူၤအ့လး ၂၆:၁၁ န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး​လၢ ကစၢ်ယွၤ​အတၢ်​ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤ​အဖီခိၣ် ဒ်လဲၣ်. (စံး. ၃၇:၇; ရိ. ၁၃:၂)

   2. (ခ) ဖဲ​ပ​ဂုာ်ကျဲးစၢး​ပာ်ဖျါထီၣ် ပ​တၢ်အဲၣ်​အတၢ်​သးအိၣ်​သနာ်က့ ဖဲ​အတဘၣ်​တၢ်​တူၢ်လိာ်အီၤ​ဂ့ၤဂ့ၤ​အခါ ၁ ၡမူၤအ့လး ၂၆:၂၃ အပူၤ ဒၤဝံး​အတၢ်ကတိၤတဖၣ် မၤစၢၤ​ပှၤ​သ့​လၢ ပကအိၣ်ဒီး​တၢ်ထံၣ်​အကြၢးအဘၣ်​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၈:၃၂; စံး. ၁၈:၂၀)

2. ၂. ဖး ၂ ၡမူၤအ့လး ၁:၂၆.

   တနံၤညါအံၤ​ခရံာ်ဖိတဖၣ် သူၣ်ထီၣ်​တၢ်အဲၣ်​အဒိၣ်​အ​မုၢ် ဒ်​အအိၣ်ဒီး​ဒၤဝံး​ဒီး​ယိၤနၤသၣ် ကသ့​ဒ်လဲၣ်. (၁ ပ့း. ၄:၈; ကလီး. ၃:၁၄; ၁ ယိၤ. ၄:၁၂)

3. ၃. ဖး ၂ ၡမူၤအ့လး ၅:၁-၁၀.

   1. (က) ဒၤဝံး​ကဲ​စီၤပၤ​ဒီး​ပၢတၢ် ပှံၤ​န့ၣ်လဲၣ်. တၢ်ဆၢကတီၢ်​အဝဲန့ၣ် တၢ်​ခွဲၣ်​နီၤဖး​ပာ်ဖျါထီၣ်​အီၤ​သ့ ဒ်လဲၣ်. (၂ မူၤ. ၅:၄, ၅)

   2. (ခ) လၢ​မနုၤ​အဃိ ဒၤဝံး​အမံၤ​အက​စီၤ​ဒိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. တၢ်​အဝဲန့ၣ် ကဲ​တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​သး​လၢ မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (၂ မူၤ. ၅:၁၀; ၁ မူၤ. ၁၆:၁၃; ၁ ကရံၣ်. ၁:၃၁; ဖံလံး. ၄:၁၃)

ပူ ၆၂

1. ၁. လၢ​ယဟိဝၤ အတၢ်မၤစၢၤ​အဃိ လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ကီၢ်ကနၤဧၣ်​ကဲထီၣ်​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မုၢ်တဟါ​န့ၣ် ဖဲ​ဒၤဝံး​အိၣ်ဝဲဒၣ်​လၢ အနီ​အခိၣ်ဒုး​အဖီခိၣ်​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​သးထီၣ်​ဒၤဝံး​နးနးကလဲာ်န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. လၢ​တၢ်ဂီၢ်ပူၤန့ၣ် ယဟိဝၤ​မၢလီၤ​မတၤလဲၣ်​ဆူ​ဒၤဝံး​အအိၣ် လၢ​က​ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ကမၣ်​တဖၣ်အဂီၢ် န့ၣ်လဲၣ်. ပှၤ​အဝဲန့ၣ် တဲဝဲ​ဒၤဝံး​ကဘၣ်​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်​ဒီး​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ဒၤဝံး​ဘၣ်​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်လိာ်သး​ဒီး တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. ဒၤဝံး​အလီၢ်ခံန့ၣ် မတၤ​ဟဲကဲထီၣ်​အံၣ်စရ့လး​အစီၤပၤ​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ ၡမူၤအ့လး ၁၁:၁-၂၇.

   1. (က) တၢ်မၤအါ​လၢ ယဟိဝၤ​အတၢ်မၤ​အပူၤန့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်​ဒီ​တဒၢ​လၢ​ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်.

   2. (ခ) ဒၤဝံး​မၤဘၣ်ဝဲ​တၢ်ဒဲးဘး​ဒ်လဲၣ်.  တၢ်န့ၣ်  ကဲထီၣ်​တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​သး​လၢ ­ယဟိဝၤ​အကုၢ်အပှၤ​လၢ​စိၤခဲအံၤ​တဖၣ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၂ မူၤ. ၁၁:၂; မး. ၅:၂၇-၂၉; ၁ ကရံၣ်. ၁၀:၁၂; ယၤ. ၁:၁၄, ၁၅)

2. ၂. ဖး ၂ ၡမူၤအ့လး ၁၂:၁-၁၈.

   1. (က) နၤသၣ်​အတၢ်​သုးဘူးအသး​လၢ က​သိၣ်ဃီၣ်​ဒၤဝံး​အဂီၢ် အဒိအတဲာ်န့ၣ် ကဲ​တၢ်မၤလိ​လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်​ဒီး မိၢ်ပၢ်တဖၣ်​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (၂ မူၤ. ၁၂:၁-၄; ကတိၤ. ၁၂:၁၈; မး. ၁၃:၃၄)

   2. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်​သူၣ်ကညီၤသးကညီၤ လၢ​ဒၤဝံး​န့ၣ်လဲၣ်. (၂ မူၤ. ၁၂:၁၃; စံး. ၃၂:၅; ၂ ကရံၣ်. ၇:၉, ၁၀)

ပူ ၆၃

1. ၁. ယဟိဝၤ​သံကွၢ်​ၡလိၤမိၤ မနုၤလဲၣ်. အဝဲ​စံးဆၢဝဲ ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ယဟိဝၤန့ၣ် ဘၣ်အသး​လၢ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ​လၢ​ၡလိၤမိၤ​ဃ့​အဃိ အၢၣ်လီၤအီလီၤ​အီၤ​လၢ က​ဟ့ၣ်အီၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ပိာ်မုၣ်​ခံဂၤ ဟဲဝဲသ့ၣ်​ဆူ​ၡလိၤမိၤ​အအိၣ် ဒီး​တၢ်ကီတၢ်ခဲ​ဖးဒိၣ်​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဒ်​ထံၣ်​အီၤ​သ့​လၢ​တၢ်​ဂီၢ်​ပူၤ​အသိး ၡလိၤမိၤ​ကျဲၤ​ဘၣ်​က့ၤဝဲ​တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ၡလိၤမိၤ​အတၢ်ပၢတၢ်ပြး​အိၣ်ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ စီၤပၤ ၃:၃-၂၈.

   1. (က) တနံၤညါအံၤ လၢ​ကစၢ်ယွၤ​အကရၢကရိ​အပူၤ ပိာ်ခွါ​လၢ​အမၤ​န့ၣ်​မူဒါတဖၣ်န့ၣ် ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​လၢ ၡလိၤမိၤ​အတၢ်ကတိၤ​လၢ​အ​သူၣ်ကံၢ်သးလဲ​ပူၤ ဖဲ ၁ စီၤပၤ ၃:၇ န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. (စံး. ၁၁၉:၁၀၅; ကတိၤ. ၃:၅, ၆)

   2. (ခ) ၡလိၤမိၤ​အတၢ်ဃ့န့ၣ် ကဲ​တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် ဘၣ်ဃး​တၢ်လၢ​ပ​ကြၢး​ဃ့ထုကဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၃:၉, ၁၁; ကတိၤ. ၃၀:၈, ၉; ၁ ယိၤ. ၅:၁၄)

   3. (ဂ) ၡလိၤမိၤ​အတၢ်​ကျဲၤ​ဘၣ်က့ၤ ပိာ်မုၣ်​ခံဂၤ​အတၢ်​ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်​န့ၣ် ကဲထီၣ် တၢ်​သန့ၤသး​ဒီး​တၢ်​စူာ်​တၢ်နာ်​လၢ​ပဂီၢ် ဘၣ်ဃး ပှၤလၢ​အဒိၣ်​န့ၣ်​ၡလိၤမိၤ, ယ့ၣ်ၡူး​ခရံာ် အတၢ်ပၢတၢ်ပြး​လၢ​ခါဆူညါ ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၃:၂၈; ၡါ. ၉:၆, ၇; ၁၁:၂-၄)

2. ၂. ဖး ၁ စီၤပၤ ၄:၂၉-၃၄.

   1. (က) ယဟိဝၤ​စံးဆၢ ၡလိၤမိၤ​အတၢ်ထုကဖၣ်​လၢ အကအိၣ်ဒီး သး​လၢ​အ​စူၢ်​တၢ်​သ့​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၄:၂၉)

   2. (ခ) ပ​မ့ၢ်​ကွၢ်​ပှၤတဖၣ်​အတၢ်​ဂုာ်ကျဲးစၢး​လၢ က​ဒိကနၢ်​ၡလိၤမိၤ​အတၢ်ကူၣ်သ့​အတၢ်ကတိၤ​အဂီၢ် န့ၣ် ပ​တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဘၣ်ဃး တၢ်မၤလိ​ကစၢ်ယွၤ​အကလုၢ်ကထါ ကြၢး​အိၣ်ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၄:၂၉, ၃၄; ယိၤ. ၁၇:၃; ၂ တံၤ. ၃:၁၆)

ပူ ၆၄

1. ၁. ၡလိၤမိၤ​သူၣ်ထီၣ်ဘၣ်တ့ၢ် ယဟိဝၤ​အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်​တုၤအဝံၤန့ၣ် ဆံးယံာ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ကျိၣ်ဧိၤစ့ဧိၤ​ဘၣ်​လၢာ်​အါဒိၣ်မး​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. လၢ​တၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် အဒၢး​အိၣ်ဝဲ​ပှံၤ​ဒၢး​လဲၣ်. ဒၢး​လၢ​အလဲ​ပူၤ​တဒၢး​န့ၣ် ဘၣ်တၢ်​ဒၢနုာ်ဃာ်​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. တၢ်သူၣ်ထီၣ်​တၢ်လုၢ်ဟံၣ်​ဝံၤအခါ ၡလိၤမိၤ​ဃ့ထုကဖၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ယဟိဝၤ​ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်​ဘၣ်အသး​လၢ ၡလိၤမိၤ​အတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ၡလိၤမိၤ​အနီၢ်ပၤမုၣ်တဖၣ် မၤဝဲသ့ၣ်​အီၤ​ဒ်လဲၣ်. တၢ်မၤအသး​ဒီး​ၡလိၤမိၤ​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​သးထီၣ်​ၡလိၤမိၤ​လဲၣ်. ယဟိဝၤ​တဲ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၂၈:၉, ၁၀.

   ပ​မ့ၢ်​ကွၢ်​ဒၤဝံး​အတၢ်ကတိၤ​လၢ ၁ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၂၈:၉, ၁၀ န့ၣ် ပ​ကြၢး​ဂုာ်ကျဲးစၢး​မၤ​မနုၤ​လၢ ပ​တၢ်အိၣ်မူ​ကိးနံၤဒဲး​အပူၤ​န့ၣ်လဲၣ်. (စံး. ၁၉:၁၄; ဖံလံး. ၄:၈, ၉)

2. ၂. ဖး ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၆:၁၂-၂၁, ၃၂-၄၂.

   1. (က) ကယဲၢ်​ပှၤကညီ​အတၢ်သူၣ်ထီၣ်​တမံၤ​လၢ်လၢ်​န့ၣ် တတြီၢ်​ယွၤ​လၢ​အဒိၣ်​စီဆှံ​ကတၢၢ် ဘၣ်န့ၣ် ၡလိၤမိၤ​ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (၂ ကွဲး. ၆:၁၈; မၤတၢ်. ၁၇:၂၄, ၂၅)

   2. (ခ) ၡလိၤမိၤ​အတၢ်ကတိၤ​တဖၣ်လၢ ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၆:၃၂, ၃၃ အပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​ယဟိဝၤ​အဂ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်. (မၤတၢ်. ၁၀:၃၄, ၃၅; ကလၤ. ၂:၆)

3. ၃. ဖး ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၇:၁-၅.

   ဒ်​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ထံၣ်​ယဟိဝၤ​အလၤကပီၤ​အခါ ဘၣ်တၢ်​ထိၣ်​ဟုး​ထိၣ်​ဂဲၤ​လၢ က​စံးထီၣ်ပတြၢၤ​ကစၢ်​အသိး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပ​မ့ၢ်​ကွၢ်ထံ​ဆိကမိၣ် ယဟိဝၤ​အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ​တဖၣ်လၢ အပှၤကလုာ်​အဖီခိၣ်န့ၣ် ပ​ကြၢး​ဘၣ်တၢ်​ထိၣ်​ဟု​ထိၣ်​ဂဲၤ​လၢ ပ​က​မၤ​မနုၤ​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၂ ကွဲး. ၇:၃; စံး. ၂၂:၂၂; ၃၄:၁; ၉၆:၂)

4. ၄. ဖး ၁ စီၤပၤ. ၁၁:၉-၁၃.

   ၡလိၤမိၤ​အတၢ်အိၣ်မူ​အကျဲန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်​အကါဒိၣ်​နးမး​လၢ ပ​က​အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤ​လၢ တၢ်​သူၣ်တီ​သးတီ တုၤ​အကတၢၢ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၁၁:၄, ၉; မး. ၁၀:၂၂; လီၣ်. ၂:၁၀)

ပူ ၆၅

1. ၁. လၢ​တၢ်​ဂီၢ်​ပူၤ​ပှၤခံဂၤန့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​မ့ၢ်​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်.

2. ၂. ဝံ​အဃံ​ယၤန့ၣ် မၤဝဲ​ဆ့ကၤ​လၢ​အကၤ​ဝဲ​ ဒ်လဲၣ်. မၤဝဲဒ်န့ၣ် အခီပညီ​အိၣ်ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ၡလိၤမိၤ​ကူၣ်​ဝဲ​လၢ ကမၤဝဲ​ယၤရၤဘၣ်​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတဖၣ်​ပာ်ထီၣ်​ယၤရၤဘၣ်​လၢ ပှၤ​အဒူၣ်​တဆံ​အစီၤပၤ​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယၤရၤဘၣ်​မၤ ဂီၢ်​ဖံး​ထူ​ခံဒု​အဂီၤ​န့ၣ်လဲၣ်. မၤဝဲ​ဝံၤဒီး​တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ထံကီၢ်​ဟဲကဲထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. ဒူၣ်ခံဒူၣ်​အဘီအမုၢ်​ဒီး ယဟိဝၤ​အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်​လၢ​ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ စီၤပၤ ၁၁:၂၆-၄၃.

   ယၤရၤဘၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်​တဂၤလဲၣ်. ယဟိဝၤ​အၢၣ်လီၤအီလီၤ​အီၤ​လၢ အဝဲဒၣ်​မ့ၢ်​တိၢ်န့ၣ် ယွၤ​အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ​တဖၣ်န့ၣ် ယွၤ​က​မၤန့ၣ်​အီၤ​မနုၤလဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၁၁:၂၈, ၃၀)

2. ၂. ဖး ၁ စီၤပၤ. ၁၂:၁-၃၃.

   1. (က) မိၢ်ပၢ်​ဒီး​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​လၢ ယၤရၤဘၣ်​အတၢ်​ဒိ​တဂ့ၤ​တဲာ်​တဘၣ် ဘၣ်ဃး​တၢ်​သူကမၣ်​တၢ်​န့ၢ်စိ​န့ၢ်ကမီၤ​န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၁၂:၁၃; စံၣ်. ၇:၇; ၁ ပ့း. ၅:၂, ၃)

   2. (ခ) မုၢ်​တနံၤညါအံၤ သူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်​တဖၣ်န့ၣ် ဖဲ​အမၤဘၣ် တၢ်အိၣ်မူ​အတၢ်စံၣ်ညီၣ်​တဲာ်​လၢ​အကါဒိၣ်မး​အခါ ဒ်သိး​က​န့ၢ်ဘၣ်​တၢ်​ထုး​စု​နဲၣ်ကျဲ​လၢ​သန့ၤသး​သ့​အဂီၢ် ကြၢး​ဃ့တၢ်မၤစၢၤ​လၢ မတၤ​အအိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၁၂:၆, ၇; ကတိၤ. ၁:၈, ၉; ၂ တံၤ. ၃:၁၆, ၁၇; ဧ့ၤ. ၁၃:၇)

   3. (ဂ) တၢ်မနုၤ​ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤ​ယၤရၤဘၣ် လၢ​က​သူၣ်ထီၣ်​တၢ်​ဘါ​ဂီၤဖံး​ထူ​အတၢ်​လီၢ်ခံ​တီၤ န့ၣ်လဲၣ်. တၢ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်နာ်​တအိၣ်​လၢ​ယဟိဝၤ​အလိၤ​နးနးကလဲာ် ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၁၁:၃၇; ၁၂:၂၆-၂၈)

   4. (ဃ) လၢ​ဒူၣ်​တဆံ​အဘီအမုၢ်န့ၣ် မတၤ​ကဲခိၣ်ကဲနၢ်​လၢ တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါ​တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​တံၢ်​နီၣ် န့ၣ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၁၂:၃၂, ၃၃)

ပူ ၆၆

1. ၁. အံၤစ့ဘ့ၤလးန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မုၢ်တနံၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤပၤ​အၤဃာ်​အသး​တမုာ်​ဝဲ​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. လၢ​အဝၤ​အၤဃာ်​က​န့ၢ်ဘၣ် နၤဘိး​အစပံး​လီၢ်​အဂီၢ် အံၤစ့ဘ့ၤလး​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ယဟိဝၤ​ပျဲလီၤ​မတၤ လၢ​က​စံၣ်ညီၣ်​အံၤစ့ဘ့ၤလး​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ဒ်​ထံၣ်ဘၣ်​သ့​လၢ​တၢ်​ဂီၢ်​ပူၤ​အသိး ယ့ၤဟူ​ဟဲ​တူၤ​ဆူ​အံၤစ့ဘ့ၤလး​အနီ​ပူၤဒီး တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ စီၤပၤ ၁၆:၂၉-၃၃ ဒီး ၁၈:၃, ၄ အီၤ.

   လၢ​စီၤပၤ​အၤဃာ်​အစိၤန့ၣ် တၢ်မၤအသး​တဖၣ်လၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လး​ပူၤ အၢ​ဆံးဒိၣ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၁၄:၉)

2. ၂. ဖး ၁ စီၤပၤ ၂၁:၁-၁၆.

   1. (က) နၤဘိး​ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးဒူ​ဒီး တၢ်သးတီ​လၢ​ယဟိဝၤ​အလိၤ ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၂၁:၁-၃; ၃ မိၤ. ၂၅:၂၃-၂၈)

   2. (ခ) ပ​ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​လၢ အၤဃာ်​အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ် ဘၣ်ဃး​တၢ်​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်​ဒီး တၢ်သးဟးဂီၤ ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၂၁:၄; ရိ. ၅:၃-၅)

3. ၃. ဖး ၂ စီၤပၤ ၉:၃၀-၃၇.

   ပ​မၤလိ ယ့ၤဟူ​အတၢ်သးဆူၣ် လၢ​တၢ်မၤ​တၢ်​ဘၣ်​ယဟိဝၤ​အသး သ့​ဒ်လဲၣ်. (၂ စီၤပၤ. ၉:၄-၁၀; ၂ ကရံၣ်. ၉:၁, ၂; ၂ တံၤ. ၄:၂)

ပူ ၆၇

1. ၁. ယဟိၡၤဖးန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. အိၣ်မူတ့ၢ်ဝဲ​လၢ​ဆၢကတီၢ်​မတၤလဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ပျံၤတၢ်​လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​အါဂၤန့ၣ် မၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ယဟိဝၤ​စံးဆၢ ယဟိၡၤဖး​အတၢ်ထုကဖၣ်​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. တချုး​တၢ်ဒုး​စးထီၣ်​ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤ​မၤကဲထီၣ်​တၢ်မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ပ​မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤ​လၢ ယဟိၡၤဖး​အအိၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၂၀:၁-၃၀.

   1. (က) ကစၢ်ယွၤ​အကုၢ်အပှၤ​လၢ အသးတီ​ဒီးအီၤတဖၣ်န့ၣ် ဖဲ​ဘၣ်​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်မၤပျံၤ​မၤဖုး​အီၤ​အခါ ကြၢး​မၤ​မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ယဟိၡၤဖး​ပာ်ဖျါ​ထီ​တ့ၢ်​ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (၂ ကွဲး. ၂၀:၁၂; စံး. ၂၅:၁၅; ၆၂:၁)

   2. (ခ) ထီဘိန့ၣ် ယဟိဝၤ​သူဝဲ​ကျဲ​တဘိဘိ​လၢ တၢ်​ဆဲးကျိးဒီး အပှၤတဖၣ်​အဃိ ဖဲ​ဆၢကတီၢ်​ခဲအံၤန့ၣ် ကစၢ်​သူ​ကျဲ​မတၤလဲၣ်. (၂ ကွဲး. ၂၀:၁၄, ၁၅; မး. ၂၄:၄၅-၄၇; ယိၤ. ၁၅:၁၅)

   3. (ဂ) ဖဲ​ကစၢ်ယွၤ​စးထီၣ် “တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဘၣ်ဃးဒီး​ယွၤ​လၢ​အသ့တၢ်လၢာ် အနံၤ​ဖးဒိၣ်” အခါ တၢ်မၤအသးတဖၣ်​ဒီး​ပှၤန့ၣ် က​လီၤဂာ်​ဒ်သိး တၢ်မၤတ့ၢ်အသး​ဒီး​ယဟိၡၤဖးန့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၂ ကွဲး. ၂၀:၁၅, ၁၇; ၃၂:၈; လီၣ်. ၁၆:၁၄, ၁၆)

   4. (ဃ) တနံၤညါအံၤ, ပှၤလဲၤလၢညါတဖၣ်​ဒီး မံ​ၡ​န​ရံၣ်​တဖၣ်န့ၣ် လၢ​တၢ်​ကွၢ်လိမၤဒိး​ပှၤလ့ၤဝံဖိတဖၣ်​အပူၤ မၤဝဲသ့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်​တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​တၢ်မၤ ဒ်လဲၣ်. (၂ ကွဲး. ၂၀:၁၉; ရိ. ၁၀:၁၃-၁၅; ၂ တံၤ. ၄:၂)

ပူ ၆၈

1. ၁. ပှၤ​သၢဂၤ​လၢ​တၢ်ဂီၢ်ပူၤန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤ​တ​ဖၤ​လဲၣ်. ပိာ်ခွါ​ဖိသၣ်​ကဲထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်ဃးဒီး​ဖိသၣ်​အဂီၢ် အ့ၤလံယၤ​ဃ့တၢ်​မနုၤလဲၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ တၢ်မနုၤ​ဟဲကဲထီၣ်​လဲၣ်.

3. ၃. အ့ၤလံယၤ​အပှၤမၤစၢၤတၢ်​န့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤ​လၢ  အလံၤၡါ​ဘၣ်တၢ်​ကွဲ​အီၤ​ဆူ  ပှၤ​ဝ့ၢ်ၡူန့ၣ်​မုၣ်​တဂၤ​အဟံၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. အလံၤၡါ​မၤန့ၢ်​အီၤ​မနုၤလဲၣ်. ဖိသၣ်​လၢ​အသံန့ၣ် ဟဲကဲထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. ဒ်​တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်​လၢ အ့ၤလံယၤ​ဒီး​အလံၤၡါ​တ​ဖၣ်​အသိး လၢ​ယဟိဝၤ​အအိၣ် တၢ်စိကမီၤ​မနုၤ​အိၣ်​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ စီၤပၤ ၁၇:၈-၂၄.

   1. (က) အ့ၤလံယၤ​ဘၣ်တၢ်​မၤကွၢ် အတၢ်​စူၢ်​ဒီး​အတၢ်နာ် ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၁၇:၉; ၁၉:၁-၄, ၁၀)

   2. (ခ) ဝ့ၢ်​စၤ​ရ​ဖၢ​သး​အ​မုၣ်ကမဲ​အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်​န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ဖျါ​လီၤဆီ​န့ၣ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၁၇:၁၂-၁၆; လူၤ. ၄:၂၅, ၂၆)

   3. (ဂ) ဝ့ၢ်​စၤ​ရ​ဖၢ​သး​မုၣ်ကမဲ​အတၢ်အိၣ်မူ​န့ၣ် ဆီၣ်ထွဲ ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်ကတိၤ​လၢ မးသဲ ၁၀:၄၁, ၄၂ အပူၤ မ့ၢ်ဝဲ​ဘၣ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်. (၁ စီၤပၤ. ၁၇:၁၀-၁၂, ၁၇, ၂၃, ၂၄)

2. ၂. ဖး ၂ စီၤပၤ ၄:၈-၃၇.

   1. (က) ပ​မၤန့ၣ်​တၢ်မၤလိ​လၢ ပှၤ​ဝ့ၢ်ၡူန့ၣ်​မုၣ်​အအိၣ် ဘၣ်ဃး​တၢ်​တူၢ်လိာ်​တမှံၤတပျီၤန့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (၂ စီၤပၤ. ၄:၈; လူၤ. ၆:၃၈; ရိ. ၁၂:၁၃; ၁ ယိၤ. ၃:၁၇)

   2. (ခ) ခါ​ခဲအံၤ ပ​ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်သးအိၣ်​လၢ ကစၢ်ယွၤ​အကုၢ်​အပှၤတဖၣ် သ့​လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၂၀:၃၅; ၂၈:၁, ၂; ကလၤ. ၆:၉, ၁၀; ဧ့ၤ. ၆:၁၀)

ပူ ၆၉

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၢ်ပူၤန့ၣ် ပိာ်မုၣ်​ဖိသၣ်အံၤ တဲဘၣ်​ပိာ်မုၣ်​အဒိၣ်​တဂၤ မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ပိာ်မုၣ်​အဒိၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၢ်ပူၤအံၤ မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ပိာ်မုၣ်​ဖိသၣ်န့ၣ် ဟဲ​မၤတၢ်​မနုၤ​လၢ ပိာ်မုၣ်​အဒိၣ်​အဟံၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. အလံၤၡါ​မၢ​အကုၢ်​တဲဘၣ်​နဧၤမၣ်​မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤ နဧၤမၣ်​သးထီၣ်ဝဲဒၣ်​လဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​နဧၤမၣ်​ဒိကနၢ် အကုၢ်တဖၣ်​အတၢ်ကတိၤ​အခါ မနုၤ​ကဲထီၣ်​လဲၣ်.

5. ၅. ဘၣ်မနုၤ​လၢ အလံၤၡါ​တဟံးန့ၢ် နဧၤမၣ်​အတၢ်ဟ့ၣ်​တဖၣ်န့ၣ်​လဲၣ်. သနာ်က့ က့ၤဃစံ​မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. က့ၤဃစံ​ကဲထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. ပ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ်​တၢ်မၤလိ​လၢ တၢ်ဂ့ၢ်​အဝဲ​န့ၣ်သ့​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ စီၤပၤ ၅:၁-၂၇.

   1. (က) ပှၤအံၣ်စရ့လးမုၣ်​ဖိ အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​န့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်ဒုး​ဟ့ၣ်​ဆူၣ်ထီၣ်​သး​လၢ သူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်​လၢ​စိၤခဲအံၤ​တဖၣ်အဂီၢ် သ့​ဒ်လဲၣ်. (၂ စီၤပၤ. ၅:၃; စံး. ၈:၂; ၁၄၈:၁၂, ၁၃)

   2. (ခ) ဖဲ​ပ​ဒိးန့ၢ်ဘၣ် လံာ်စီဆှံ​အတၢ်သိၣ်ဃီၣ်​အတၢ်ကတိၤ​အခါ ဘၣ်မနုၤ​ပ​ကြၢး​သ့ၣ်နီၢ်​ထီၣ် နဧၤမၣ်​အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ် န့ၣ်လဲၣ်. (၂ စီၤပၤ ၅:၁၅; ဧ့ၤ. ၁၂:၅, ၆; ယၤ. ၄:၆)

   3. (ဂ) လၢ​တၢ်​ဒိ​သတြီၤ​ကွၢ် အလံၤၡါ​ဒီး က့ၤဃစံ အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​တဖၣ်န့ၣ် ပ​န့ၢ်ဘၣ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤတဖၣ်​သ့န့ၣ်​လဲၣ်. (၂ စီၤပၤ ၅:၉, ၁၀, ၁၄-၁၆, ၂၀; မး. ၁၀:၈; မၤတၢ်. ၅:၁-၅; ၂ ကရံၣ်. ၂:၁၇)

ပူ ၇၀

1. ၁. ယိၤနါ​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ယဟိဝၤ​မၢ​အီၤ​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. တၢ်လီၢ်လၢ​ယဟိဝၤ​မၢ​အလဲၤ​န့ၣ် တအဲၣ်ဒိး​လဲၤဝဲ​အဃိ ယိၤနါ​မၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ယိၤနါ​စံးဘၣ်​ပှၤကဘီဖိတဖၣ်​လၢ က​မၤတၢ်​မနုၤ ဒ်သိး​ကလံၤမုၢ်​က​ဂၢၢ်​လီၤ​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. ဒ်​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ​တၢ်​ဂီၢ်​ပူၤ​အသိး ယိၤနါ​လီၤဘျၢ​ဆူ​ထံကျါ​ဒီး ကဲထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ယိၤနါ​အိၣ်​ဘၣ်ဝဲ​လၢ ညၣ်​ဖးဒိၣ်​အဟၢဖၢပူၤ​န့ၣ် ဆံးယံာ်လဲၣ်. ဖဲန့ၣ် အဝဲ​မၤတၢ်​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. ထွးထီၣ်​ဘၣ်​လၢ ညၣ်​ဖးဒိၣ်​အဟၢဖၢပူၤ​ဝံၤ တုၤလၢ​တၢ်ချၢန့ၣ် ယိၤနါ​လဲၤဆူလဲၣ်. တၢ်အံၤ ဟ့ၣ်ပှၤ​တၢ်မၤလိ​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယိၤနါ ၁:၁-၁၇.

   ယိၤနါ​ဆိကမိၢ် အမူဒါ​လၢ​ကဘၣ်​စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ပှၤ​ဝ့ၢ်​နံၤနဝ့​ဖိတဖၣ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (နါ. ၁:၂, ၃; ကတိၤ. ၃:၇; စံၣ်. ၈:၁၂)

2. ၂. ဖး ယိၤနါ ၂:၁, ၂, ၁၀.

   ယိၤနါ​အတၢ်​ဘၣ်​သဂၢၢ်​မဲာ်​တဖၣ်န့ၣ် မၤဂၢၢ်ကျၢၤ​ပ​တၢ်နာ်​လၢ ကစၢ်ယွၤ​က​ဒိကနၢ် ပ​တၢ်ထုကဖၣ်​တဖၣ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (စံး. ၂၂:၂၄; ၃၄:၆; ၁ ယိၤ. ၅:၁၄)

3. ၃. ဖး ယိၤနါ ၃:၁-၁၀.

   1. (က) လၢအခီၣ်ထံးန့ၣ် အမူဒါ​တပှဲၤထီၣ်ပှဲၤထီ​သနာ်က့ ယဟိဝၤ​သူ​ကဒီး​ယိၤနါ​န့ၣ်​အဃိ ကဲထီၣ်​တၢ်ဒုး​ဆူၣ်ထီၣ်​ပ​သး​ဒ်လဲၣ်. (စံး. ၁၀၃:၁၄; ၁ ပ့း. ၅:၁၀)

   2. (ခ) ယိၤနါ​အတၢ်​ဘၣ်​သဂၢၢ်​မဲာ်​ဒီး ပှၤ​ဝ့ၢ်​နံၤနဝ့​ဖိတဖၣ်န့ၣ် မၤလိ​ပှၤ​ဘၣ်ဃး တၢ်စံၣ်ညီၣ်​တဲာ်​ဆိ ပှၤ​အအိၣ်​လၢ​ပ​ဃိၣ်​ပဃၢၤတဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (နါ. ၃:၆-၉; စံၣ်. ၁၁:၆; မၤတၢ်. ၁၃:၄၈, ဟသ– ပှၤလၢ​အသးဆူၣ်​နီၢ်နီၢ်​လၢ က​ဒိးန့ၢ်ဘၣ်​တၢ်မူ​အထူအယိာ်တဖၣ်)

ပူ ၇၁

1. ၁. ယၡါယၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. အိၣ်မူတ့ၢ်ဝဲ​လၢ​ဆၢကတီၢ်​မတၤလဲၣ်. ယဟိဝၤ​ဒုး​နဲၢ်​တ့ၢ်​အီၤ​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. “ပၤရဒံစူး” စံးတၢ်န့ၣ် အခီပညီ​အိၣ်ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​ပှၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ယဟိဝၤ​မၢ​ယၡါယၤ​လၢ က​ကွဲးဝဲ​ပၤရဒံစူး​အသီ​အဂ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ အၤဒၣ်​ဒီး​အံၣ်အု​အဟံၣ်​ဃံလၤ ဘၣ်​လီၤမၢ်ကွံာ်​ဝဲလဲၣ်.

5. ၅. ယဟိဝၤ​အၢၣ်လီၤအီလီၤ ပှၤလၢ​အအဲၣ်​အီၤတဖၣ် မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယၡါယၤ ၁၁:၆-၉.

   1. (က) လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​အသီန့ၣ် ပှၤကညီ​ဒီး​ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ​အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ဘၣ်လိာ်ဖိးဒ့​က​အိၣ်​အဂ့ၢ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ​အကလုၢ်ကထါ​ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (စံး. ၁၄၈:၁၀, ၁၃; ၡါ. ၆၅:၂၅; ဃ့း. ၃၄:၂၅)

   2. (ခ) တနံၤညါအံၤ လၢ​ယဟိဝၤ​အပှၤကလုာ်​အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် ယၡါယၤ​အတၢ်ကတိၤ လၢ​ထီၣ်​ပှဲ​ထီၣ်​လၢ​နီၢ်သး​တခီ ဒ်လဲၣ်. (ရိ. ၁၂:၂; အ့း. ၄:၂၃, ၂၄)

   3. (ဂ) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ​ဒီး လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​အသီန့ၣ် ပှၤကညီတဖၣ်​အတၢ်ပာ်သး​ဆီတလဲ​အဂီၢ် မတၤ​ကြၢး​ဘၣ်တၢ်​မၤလၤကပီၤ​အီၤန့ၣ်​လဲၣ်. (ၡါ. ၄၈:၁၇, ၁၈; ကလၤ. ၅: ၂၂, ၂၃; ဖံလံး. ၄:၇)

2. ၂. ဖး လီၣ်ဖျါ ၂၁:၃, ၄.

   1. (က) လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ ကစၢ်ယွၤ​က​အိၣ်ဒီး​ပှၤကညီ​စံးတၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်​ကအိၣ်ဝဲ​လၢ​နီၢ်ခိ​ဘၣ်, ကအိၣ်ဝဲ​လၢ​တၢ်အဒိအတဲာ်​လီၤ​န့ၣ် လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (၃ မိၤ. ၂၆:၁၁, ၁၂; ၂ ကွဲး. ၆:၁၈; ၡါ. ၆၆:၁; လီၣ်. ၂၁:၂, ၃, ၂၂-၂၄)

   2. (ခ) မဲာ်ထံ​ဒ်လဲၣ်​တကလုာ်​ဒီး တၢ်​ဘၣ်ဆူးဘၣ်ဆါတဖၣ် က​လီၤမၢ်ဝဲ​န့ၣ်လဲၣ်. (လူၤ. ၈:၄၉-၅၂; ရိ. ၈:၂၁, ၂၂; လီၣ်. ၂၁:၄)

ပူ ၇၂

1. ၁. ပှၤလၢ​တၢ်ဂီၢ်ပူၤအံၤ မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲ​ထံၣ်ဘၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်​ဒိၣ်မး​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. လံာ်​လၢ ဃံးစကံယၤ​ပာ်လီၤ​လၢ ကစၢ်ယွၤ​အမဲာ်ညါန့ၣ် မ့ၢ်​လံာ်​မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. အဝဲ ဃ့ထုကဖၣ်​တၢ်မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ဃံးစကံယၤ​မ့ၢ် စီၤပၤ​ဒ်လဲၣ်​တဂၤလဲၣ်. ခီဖျိလၢ​ဝံယၡါယၤ​န့ၣ် ယဟိဝၤ​ဆှၢ​တၢ်ကစီၣ်​မနုၤ ဆူ​အအိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. ဒ်​တၢ်​ဂီၢ်​ပူၤ​အသိး, ယဟိဝၤ​အမူခိၣ်ကလူး​တဂၤ မၤဝဲ​ပှၤ​အၤၡူၢ်​အသုးဖိတဖၣ်​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ပှၤခံဒူၣ်​အဘီအမုၢ် ဘၣ်​မုာ်​ဘၣ်​ခုၣ်​တစိၢ်တလီၢ်​သနာ်က့ ဃံးစကံယၤ​သံ​ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ စီၤပၤ ၁၈:၁-၃၆.

   1. (က) အၤၡူၢ်​အပှၤ​န့ၢ်​ခွဲး​လၢ က​ကတိၤ​ခၢၣ်စး​တၢ် ရၤဘၡါက့ၤ​န့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး​မၤစၢ်လီၤ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်​ဂံၢ်ဘါ ဒ်လဲၣ်. (၂ စီၤပၤ. ၁၈:၁၉, ၂၁; ၂ မိၤ. ၅:၂; စံး. ၆၄:၃)

   2. (ခ) ယဟိဝၤ​အပှၤအုၣ်အသး​တဖၣ်န့ၣ် ဖဲ​ဘၣ်​ရ့လိာ်​မုာ်လိာ်​သး​ဒီး ပှၤ​ထီဒုၣ်ထီဒါ​သ့ၣ်တဖၣ်​အခါ လူၤဝဲ​သ့ၣ်​ဃံးစကံယၤ​အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​ဒ်လဲၣ်. (၂ စီၤပၤ. ၁၈:၃၆; စံး. ၃၉:၁; ကတိၤ. ၂၆:၄; ၂ တံၤ. ၂:၂၄)

2. ၂. ဖး ၂ စီၤပၤ ၁၉:၁-၃၇.

   1. (က) စိၤခဲအံၤ​ယဟိဝၤ​အပှၤကလုာ်တဖၣ် ဖဲ​အဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ​အကတီၢ်န့ၣ် ကွၢ်လိမၤဒိးဝဲ​သ့ၣ်​ဃံးစကံယၤ​ဒ်လဲၣ်. (၂ စီၤပၤ. ၁၉:၁, ၂; ကတိၤ. ၃:၅, ၆; ဧ့ၤ. ၁၀:၂၄, ၂၅; ယၤ. ၅:၁၄, ၁၅)

   2. (ခ) စၤနဃ့ရံာ်န့ၣ် ဘၣ်​ဃၣ်​ဝဲ​သၢ​က​ဒါ​ဒ်လဲၣ်. အဝဲဒၣ်န့ၣ် ဒိလီၤ​တဲာ်​လီၤ​မတၤလဲၣ်. (၂ စီၤပၤ. ၁၉:၃၂, ၃၅, ၃၇; လီၣ်. ၂၀:၂, ၃)

3. ၃. ဖး ၂ စီၤပၤ ၂၁:၁-၆, ၁၆.

   ဘၣ်မနုၤအဃိ ပ​တဲ​သ့​လၢ မနၤၡ့ၤ​မ့ၢ် စီၤပၤ​အအၢအသီ​ကတၢၢ်​တဂၤ​လၢ ယရုၤၡလ့ၣ်​စီၤပၤတဖၣ်​အကျါ န့ၣ်လဲၣ်. (၂ ကွဲး. ၃၃:၄-၆, ၉)

ပူ ၇၃

1. ၁. ယိၤၡံယၤ​ဟဲကဲထီၣ်​စီၤပၤ​အကတီၢ်န့ၣ် အသးအိၣ်​ဆံးအါ​လံ​လဲၣ်. ကဲ​စီၤပၤ​အိၣ်​နွံနံၣ်​အခါ အဝဲ​စးထီၣ်​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. တၢ်​ဂီၢ်​လၢညါ​တခါ​အပူၤန့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်​ယိၤၡံယၤ​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​တၢ်လုၢ်ဟံၣ် ဘၣ်တၢ်​ဘှီထီၣ်က့ၤ​အခါ ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်​အဒိၣ်​န့ၣ် လဲၤ​ထံၣ်ဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယိၤၡံယၤ​ဖှီ​ကွံာ်​အတၢ်ကူတၢ်ကၤ​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ဝံ​ပိာ်မုၣ်​ဃုလဒါ​စံးဘၣ်​ယိၤၡံယၤ တၢ်ကစီၣ်​မနုၤ လၢ​ဟဲ​လၢ​ယဟိဝၤ​အအိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃၄:၁-၂၈.

   1. (က) ယိၤၡံယၤ​ပာ်တ့ၢ် တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​မနုၤ​လၢ ပှၤလၢ​ဘၣ်​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် ဖိသၣ်​အတၢ်အိၣ်မူ​လၢ​အကီအခဲ​တဖၣ်အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၂ ကွဲး. ၃၃:၂၁-၂၅; ၃၄:၁, ၂; စံး. ၂၇:၁၀)

   2. (ခ) ယိၤၡံယၤ​ထီၣ်​နီ​တုၤ ၈ နံၣ်, ၁၂ နံၣ်​ဒီး ၁၈ နံၣ်​အခါ​တဖၣ်န့ၣ် မၤတ့ၢ်ဝဲ​တၢ်မၤ​လီၤဆီ​လၢ​အဖျါ​မနုၤတဖၣ် လၢ​က​ဒုး​ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အမ့ၢ်အတီ​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၂ ကွဲး. ၃၄:၃, ၈)

   3. (ဂ) ပ​မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤ​လၢ ယိၤၡံယၤ​ဒီး ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်​အဒိၣ်​ဃံးစကံယၤ​အအိၣ် ဘၣ်ဃး​တၢ်​အံးက့ၤကွၢ်က့ၤ​ကတီၤ​က့ၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အလီၢ်တဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၂ ကွဲး. ၃၄:၉-၁၃; ကတိၤ. ၁၁:၁၄; ၁ ကရံၣ်. ၁၀:၃၁)

ပူ ၇၄

1. ၁. သးစၢ်​လၢ​တၢ်ဂီၢ်ပူၤအံၤ မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်.

2. ၂. လၢ​က​ကဲထီၣ်​ဝံ​တဂၤ​အဂီၢ် ယံးရမံယၤ​ဆိကမိၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​သ​နး​က့ ​ယဟိဝၤ​တဲဘၣ်အီၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ယံးရမံယၤ​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ပှၤတဖၣ်​အသး​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး​ဆိကတီၢ်​ယံးရမံယၤ ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တဆီတလဲ​ဝဲ​သ့ၣ်​အကျဲ​အၢ​ကျဲ​သီ​အခါ တၢ်ကဲထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ယံးရမံယၤ ၁:၁-၈ ဖး​အီၤ.

   1. (က) ဒ်​ယံးရမံယၤ​အဒိအတဲာ်​ပာ်ဖျါထီၣ်​အသိး မနုၤ​မၤ​အိၣ်ထီၣ် ပှၤတဂၤ​အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် လၢ​ကမၤဝဲ​ယဟိဝၤ​အတၢ်မၤ​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၂ ကရံၣ်. ၃:၅, ၆)

   2. (ခ) ယံးရမံယၤ​အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​န့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်ဟ့ၣ်​ဆူၣ်ထီၣ်​သး​လၢ ခရံာ်ဖိ​သးစၢ်​လၢ​စိၤခဲအံၤ​တဖၣ်အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (စံၣ်. ၁၂:၁; ၁ တံၤ. ၄:၁၂)

2. ၂. ဖး ယံးရမံယၤ ၁၀:၁-၅.

   ဒ်သိး​က​ပာ်ဖျါ တၢ်​ပာ်ဂံၢ်ပာ်ဘါ​သး​လၢ​တၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်ကလီကလီ​လီၤ​အဂီၢ် ယံးရမံယၤ​သူ​တၢ်ကတိၤဒိ​မနုၤ​လၢ အအိၣ်ဒီး​အတယၢၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. (ယံး. ၁၀:၅; ၡါ. ၄၆:၇; ဃဘး. ၂:၁၉)

3. ၃. ဖး ယံးရမံယၤ ၂၆:၁-၁၆.

   1. (က) မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ ဖဲ​ပှၤ​ဒိးဖှူ​သး​လၢ​အိၣ်လီၤတဲာ်တဖၣ် ရၤလီၤ​တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​သး​အကစီၣ်​အခါ အသး​စဲ​ဘုး​ဝဲ​သ့ၣ် တၢ်ကတိၤ​လၢ ယဟိဝၤ​စံးတ့ၢ်​ယံးရမံယၤ ‘ပာ်တ့ၢ်​နီ​တဘီ​တဂ့ၤ’ န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (ယံး. ၂၆:၂; ၅ မိၤ. ၄:၂; မၤတၢ်. ၂၀:၂၇)

   2. (ခ) ဘၣ်ဃး​တၢ်​ရၤလီၤ ယဟိဝၤ​အတၢ်ဟ့ၣ်​ပလီၢ်သး​အကစီၣ်န့ၣ် ယံးရမံယၤ​ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ် တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​မနုၤ လၢ​စိၤခဲအံၤ​ယဟိဝၤ​အပှၤအုၣ်အသး​တဖၣ်အဂီၢ် န့ၣ်လဲၣ်. (ယံး. ၂၆:၈, ၁၂, ၁၄, ၁၅; ၂ တံၤ. ၄:၁-၅)

4. ၄. ဖး ၂ စီၤပၤ ၂၄:၁-၁၇.

   ကီၢ်ယူဒၤ​န့ၣ် အတၢ်သးတီ​တအိၣ်​လၢ​ယဟိဝၤ​အဖီခိၣ်​အဃိ တူၢ်ဘၣ်တၢ်​သးအုး​မနုၤတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၂ စီၤပၤ. ၁၄:၂-၄, ၁၄)

ပူ ၇၅

1. ၁. လၢ​တၢ်​ဂီၢ်​ပူၤ ပိာ်ခွါဖိ​လွံၢ်ဂၤန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်​လဲၤတုၤဝဲ​ဆူ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်ဃး​ပှၤသးစၢ်​လွံၢ်ဂၤန့ၣ် န​ဘူၤ​ကၤ​န့​စၢ်​အိၣ်ဒီး​တၢ်သုးတၢ်ကျဲၤ မနုၤတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. အဝဲ​မၤလိာ်​အတၢ်ခ့တၢ်ပှၤတဖၣ် ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ဘၣ်ဃးဒီး​တၢ်အီၣ်တၢ်အီ​လၢ အဝဲဒၣ်​ဒီး​အသကိး​သၢဂၤ​အဂီၢ် ဒၤနံးယ့လး​ဃ့ဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. အီၣ်ဝဲ​တၢ်ဒိးတၢ်လၣ် တၤသူ​တၤသၣ် အသီ​တဆံ​ဝံၤအလီၢ်ခံ ဒၤနံးယ့လး​ဒီး​အတံၤသကိး​သၢဂၤန့ၣ် လီၤဆီဒီး​သးစၢ်​အဂၤတဖၣ် ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဒၤနံးယ့လး​ဒီး​အတံၤသကိး​သၢဂၤ ဟဲတုၤဝဲ​လၢ​စီၤပၤ​အနီပူၤ​ဒ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​သ့န့ၣ် ပှၤ​ဖး​တၢ်ဟဲဝံ​ဟဲစိာ်​တ​ဖၣ်​ဒီး ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့​တဖၣ်န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ဒၤနံးယ့လး ၁:၁-၂၁.

   1. (က) ပ​မ့ၢ်​သးအိၣ်​တြီဆၢ တၢ်လ့ပစီ​တ​ဖၣ်​ဒီး မၤနၢၤ​တၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်​တဖၣ်န့ၣ်­သၢပျၢၤ ကြၢး​ပ​အိၣ်ဒီး​တၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး​မနုၤန့ၣ်လဲၣ်. (ဒၤ. ၁:၈; ၁ မိၤ. ၃၉:၇, ၁၀; ကလၤ. ၆:၉)

   2. (ခ) ပှၤသးစၢ်​ခဲအံၤတဖၣ် ဘၣ်တၢ်​လွဲန့ၢ်​အီၤ မ့တမ့ၢ် ဘၣ်တၢ်​မၤ​ဆူၣ်​အီၤ​လၢ က​လူၤဘၣ်​အသး​ဒီး တၢ်လၢ​ပှၤတနီၤ​ဆိကမိၣ် ‘တၢ်အီၣ်ဝံၣ်အီဆၢ’ တ​ဖၣ်​ သ့​လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်​တဖၣ်လဲၣ်. (ဒၤ. ၁:၈; ကတိၤ. ၂၀:၁; ၂ ကရံၣ်. ၆:၁၇–၇:၁)

   3. (ဂ) လံာ်စီဆှံ​အတၢ်ကွဲးနီၢ် ပှၤ​ဧ့ၤဘြံၤ​သးစၢ်​လွံၢ်ဂၤ​အဂ့ၢ်န့ၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါ​နၢ်ပၢၢ်​ပှၤ ဘၣ်ဃး​တၢ်မၤလိ​ဟီၣ်ခိၣ်​အတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့​န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (ဒၤ. ၁:၂၀; ၡါ. ၅၄:၁၃; ၁ ကရံၣ်. ၃:၁၈-၂၀)

ပူ ၇၆

1. ၁. ဒ်​တၢ်ဂီၤပူၤ​အသိး ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်​ဒီး ပှၤအံၣ်စရ့လဖိတဖၣ် ကဲထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ယဃ့းစက့လးန့ၣ် မတၤလဲၣ်. ယဟိဝၤ​ဒုးထံၣ်​အီၤ တၢ်လီၤပျံၤလီၤဖုး​မနုၤတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ် တယူးယီၣ်ပာ်ကဲ​ယဟိဝၤ​အဃိ ကစၢ်​စံးပာ်​တၢ်မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ပူ​ထီၣ်​အီၤ​အလီၢ်ခံ စီၤပၤ​နဘူၤကးန့စၢ်န့ၣ် မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤ​ဟ့ၣ်အခွဲး​လၢ တၢ်မၤ​ဟးဂီၤ​လီၤပျံၤလီၤဖုး​ထဲအံၤညါ ကဘၣ်​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​န့ၣ်လဲၣ်.

6. ၆. ကီၢ်အံၣ်စရ့လး​န့ၣ် ဟဲကဲထီၣ်​ပှၤတအိၣ်​နီတဂၤ​အလီၢ်​ဒ်လဲၣ်. ကဲထီၣ်​ဒ်န့ၣ် ယံာ်​ထဲလဲၣ်​ညါ​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၂ စီၤပၤ ၂၅:၁-၂၆.

   1. (က) စီၤပၤ​စံးဒကံယၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. တၢ်မၤအသး​ဒီး​အီၤ​ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် မၤ​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် လံာ်စီဆှံ​အဝံ​အတၢ်ကတိၤ​ဒ်လဲၣ်. (၂ စီၤပၤ. ၂၅:၅-၇; ဃ့း. ၁၂:၁၃-၁၅)

   2. (ခ) ယဟိဝၤ​ဆိကမိၢ် မတၤ​အမူဒါ​အိၣ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​အတၢ်​သး​တတီ​ခဲလၢာ်​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. (၂ စီၤပၤ. ၂၅:၉, ၁၁, ၁၂, ၁၈, ၁၉; ၂ ကွဲး. ၃၆:၁၄, ၁၇)

2. ၂. ဖး ယဃ့းစက့လး ၈:၁-၁၈.

   ပှၤလၢ​ကိးလီၤ​အသး​ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ကွၢ်လိမၤဒိး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​လၢ​တၢ်သးတီ​တအိၣ်တဖၣ် အတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​မုၢ် ဒ်လဲၣ်. (ဃ့း. ၈:၁၆; ၡါ ၅:၂၀, ၂၁; ယိၤ. ၃:၁၉-၂၁; ၂ တံၤ. ၄:၃)

ပူ ၇၇

1. ၁. ဘၤဘူၤလိၣ်​အစီၤပၤ နဘူၤကးန့စၢ်န့ၣ် ခါလီၤ​အကလုၢ်​လၢ အပှၤတဖၣ်​ကဘၣ်​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ဒၤနံးယ့လး​ဒီး အသကိး​သၢဂၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ တတီၤလီၤ​ကဒွံကျိာ်​လၢ တၢ်​ဂီၢ်​ထူ​အမဲာ်ညါ​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. နဘူၤကးန့စၢ် ဟ့ၣ်​ကဒီး​ပှၤ​ဟ့ၤ​ဘြံၤ​ဖိ​သၢဂၤ​အခွဲး​လၢ ကတီၤလီၤ​ဘါထီၣ်တၢ်​ဂီၤ​ထူ​အခါ အဝဲသ့ၣ်​ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်​သန့ၤသး​ဒီး​တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်​လၢ ယဟိဝၤ​အဖီခိၣ်​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. နဘူၤကးန့စၢ်​မၢ​အပှၤတဖၣ်​လၢ က​မၤ ၡၤဒရး, မ့ၤၡး ဒီး​ဧဘ့ၤဒနကိၤ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​နဘူၤကးန့စၢ် ကွၢ်စိ​လီၤဆူ မ့ၣ်အူ​ကဲၤကဖး​ဖၣ်ကပူၤ​အခါ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. စီၤပၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤ​အဃိဘၣ်​စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၡၤဒရး, မ့ၤၡး ဒီး​ဧဘ့ၤဒနကိၤတဖၣ်​အယွၤ​န့ၣ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ပာ်တ့ၢ်​န့ၢ်​ပှၤ တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ဒၤနံးယ့လး ၃:၁-၃၀.

   1. (က) ဧ့ၤဘြံၤ​သးစၢ်​သၢဂၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး​မနုၤ လၢ​ကစၢ်ယွၤ​အကုၢ်အပှၤ​ကိးဂၤဒဲး ကြၢး​ကွၢ်လိမၤဒိး ဖဲ​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်​ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်​တၢ်​သူၣ်​ဂၢၢ်​သးကျၢၤ​အခါ​န့ၣ်လဲၣ်. (ဒၤ. ၃:၁၇, ၁၈; မး. ၁၀:၂၈; ရိ ၁၄:၇, ၈)

   2. (ခ) ယဟိဝၤယွၤ​ဟ့ၣ်​နဘူၤကးန့စၢ် တၢ်မၤလိ​မနုၤ​လၢ​အကါဒိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (ဒၤ. ၃:၂၈, ၂၉; ၄:၃၄, ၃၅)

ပူ ၇၈

1. ၁. ဘၤဘူၤလိၣ်​အစီၤပၤန့ၣ် ဖဲ​မၤဝဲ​တၢ်အီၣ်တၢ်အီ​အဘူၣ်​ဖးဒိၣ်​ဒီး သူဝဲ​လီခီတဖၣ်​လၢ ဘၣ်တၢ်​ဟဲက့ၤစိာ်​အီၤ​လၢ ယ့ၣ်​ရူၤ​ၡ​လ့ၣ်​ယဟိဝၤ​အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘ့ၤလၡါစၢ်​န့ၣ် တဲ​အပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ် မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်​မၤ​မနုၤ​တသ့​လဲၣ်.

3. ၃. စီၤပၤ​အမိၢ်န့ၣ် တဲဘၣ်​စီၤပၤ​တၢ်မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဒ်​ဒၤနံးယ့လး​တဲဘၣ်​စီၤပၤ​အသိးန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤ​ဒုးကဲထီၣ်​စု​တခီ​ကွဲးတၢ်​လၢ ဂီၤပၤအလိၤ​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ဒၤနံးယ့လး​တဲဖျါထီၣ် လံာ်​လၢ​ဂီၤပၤ​လိၤ​အခီပညီ ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. ဖဲ​ဒၤနံးယ့လး​ကတိၤတၢ်​အခါ မနုၤ​ဟဲကဲထီၣ်​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ဒၤနံးယ့လး ၅:၁-၃၁.

   1. (က) ထိၣ်သတြီၤ တၢ်ပျံၤ​ယွၤ​နီၢ်နီၢ်​ဒီး ဘ့ၤလၡါစၢ်​အတၢ်​ပျံၤတၢ်​ဖုး ဖဲ​အထံၣ်ဘၣ်​လံာ်​လၢ​ဂီၤပၤအလိၤ​န့ၣ် တက့ၢ်. (ဒၤ. ၅:၆, ၇; စံး. ၁၉:၉; ရိ. ၈:၃၅-၃၉)

   2. (ခ) ဒၤနံးယ့လးန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ​ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ် ဖဲ​ကတိၤတၢ်​ဒီး​ဘ့ၤလၡါစၢ် ဒီး​အပဒိၣ်ပပှၢ်​အတီၤ​ထီတဖၣ်​အခါ ဒ်လဲၣ်. (ဒၤ. ၅:၁၇, ၁၈, ၂၂, ၂၆-၂၈; မၤတၢ်. ၄:၂၉)

   3. (ဂ) ဒၤနံးယ့လး အဆၢဒိၣ် ၅ န့ၣ် ပာ်ဖျါ​လီၤဆီ ယဟိဝၤ​အတၢ်စံၣ်ညီၣ်​ပၢ​ဘၣ်တၢ်​ခဲလၢာ် ဒ်လဲၣ်. (ဒၤ. ၄:၁၇, ၂၅; ၅:၂၁)

ပူ ၇၉

1. ၁. ဒၤရယါဝ့ၣ်န့ၣ် မတၤလဲၣ်. အတၢ်ထံၣ်​လၢ​ဒၤနံးယ့လး​အဖီခိၣ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ပှၤလၢ​အသးကါ​ဒၤနံးယ့လးတဖၣ် မၢ​ဒၤရယါဝ့ၣ်​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​အနၢ်ဟူ​တၢ်သိၣ်တၢ်သီ​အသီ​အခါ ဒၤနံးယ့လး​မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဒၤရယါဝ့ၣ်​သူၣ်အုးသးအုး တုၤ​မံဝဲ​တန့ၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. လၢခံ​တဂီၤန့ၣ် အဝဲ​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ဒၤနံးယ့လး စံးဆၢ​က​ဒါ​က့ၤ​ဒၤရယါဝ့ၣ် ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. တၢ်မၤအသး​ဒီး ပှၤအၢတဖၣ်​လၢ အ​ကူၣ်​မၤသံ​ဒၤနံးယ့လးန့ၣ် ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ဒၤနံးယ့လး ၆:၁-၂၈.

   1. (က) တၢ်ကူၣ်​အၢ​သကိး​ဒၤနံးယ့လးန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ပှၤ တၢ်လၢ​ပှၤထီဒါတၢ်​ဖိတဖၣ်​မၤဝဲ ဒ်သိး​ယဟိဝၤ​အပှၤအုၣ်အသး​လၢ​စိၤ​ခဲအံၤတဖၣ် အတၢ်မၤ​က​အိၣ်ကတီၢ်​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (ဒၤ. ၆:၇; စံး. ၉၄:၂၀; ၡါ. ၁၀:၁; ရိ. ၈:၃၁)

   2. (ခ) စိၤခဲအံၤ ယွၤ​အကုၢ်အပှၤ​တဖၣ်န့ၣ် ကွၢ်လိမၤဒိး​ဒၤနံးယ့လး ဘၣ်ဃး​တၢ်​ဒိးပၢသး​လၢ “တၢ်စိတၢ်ကမီၤ​အဒိၣ်တဖၣ်” အဖီလာ် သ့​ဒ်လဲၣ်. (ဒၤ. ၆:၅, ၁၀; ရိ. ၁၃:၁; မၤတၢ်. ၅:၂၉)

   3. (ဂ) ပ​ကွၢ်လိမၤဒိး ဒၤနံးယ့လး​အဒိအတဲာ်​လၢ အမၤဝဲ​ယဟိဝၤယွၤ အတၢ် “တထံၣ်ဃီ” သ့​ဒ်လဲၣ်. (ဒၤ. ၆:၁၆, ၂၀; ဖံလံး. ၃:၁၆, ခစ; လီၣ်. ၇:၁၅)

ပူ ၈၀

1. ၁. ဒ်​ဖျါလၢ​တၢ်ဂီၤပူၤအံၤ​အသိး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် မၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ကိရ့ၣ်​မၤလၢပှဲၤ ယဟိဝၤ​အတၢ်ကတိၤ​ခီဖျိ​ယၡါယၤ​န့ၣ် ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ကိရ့ၣ်​တဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​လၢ က့ၤ​ဆူ​ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်​တသ့တဖၣ်​န့ၣ် မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ကိရ့ၣ်​မၢ ပှၤ​က့ၤ​ဆူ​ယ့ၣ်​ရူၤ​ၡ​လ့ၣ်တဖၣ် က့ၤစိာ်​က​ဒါ​က့ၤ​မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် က​က့ၤတုၤလၢ​ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်​အဂီၢ် လၢကျဲန့ၣ် ယံာ်​ထဲလဲၣ်.

6. ၆. လၢ​ကီၢ်​ပူၤ​ပှၤတအိၣ်​နီတဂၤ​အကတီၢ်န့ၣ် ယံာ်​ပှံၤ​နံၣ်​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယၡါယၤ ၄၄:၂၈ ဒီး ၄၅:၁-၄.

   1. (က) ဝံ​အတၢ်ကတိၤ​ဘၣ်ဃး​ကိရ့ၣ် က​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်​နီၢ်နီၢ်​လီၤ​န့ၣ် ယဟိဝၤ​အတၢ်ကတိၤ​အတယၢၢ်​အိၣ်ဒ်လဲၣ်. (ၡါ. ၅၅:၁၀, ၁၁; ရိ. ၄:၁၇)

   2. (ခ) ယၡါယၤ​ဝံ​အတၢ်ကတိၤ​ဘၣ်ဃး​ကိရ့ၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါ​ယဟိဝၤ​အစိကမီၤ​လၢ ကစၢ်​တဲ​ဆိ​ခါဆူညါ​အဂ့ၢ်တဖၣ်​သ့ ဒ်လဲၣ်. (ၡါ. ၄၂:၉; ၄၅:၂၁; ၄၆:၁၀, ၁၁; ၂ ပ့း. ၁:၂၀)

2. ၂. ဖး ဧ့စြၤ ၁:၁-၁၁.

   မုၢ်​တနံၤညါအံၤ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဒ်​ပ​ပိာ်ထွဲ ပှၤ​က့ၤ​ယရူၤၡလ့ၣ်​တသ့တဖၣ် အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​အသိး ပ​မၤဆူၣ်ထီၣ် ပှၤ​မၤ​ယွၤ​အတၢ်ဆၢကတီၢ်​ပှဲၤ​တ​ဖၣ်​အစု သ့​ဒ်လဲၣ်. (ဧ့. ၁:၄, ၆; ရိ. ၁၂:၁၃; ကလီး. ၄:၁၂)

ပူ ၈၁

1. ၁. ပှၤ​ဟဲက့ၤ​လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်​ဆူ​ယရူၤၡလ့ၣ် တၢ်ဒ့ၣ်စၢၤ​ဖးထီ​န့ၣ် အိၣ်​ပှံၤဂၤလဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ​အဝဲသ့ၣ်​က့ၤ​တုၤ​န့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် က့ၤ​တုၤ​ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် သူၣ်ထီၣ်ဝဲသ့ၣ်​တၢ်မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်​အဒုၣ်အဒါတဖၣ် မၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ဃးကဲ​ဒီး​စကၤရယၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​တဲ ပှၤတဖၣ်​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ တးနဲ​န့ၣ် ကွဲးလံာ်​တဘ့ၣ်​ဆူ​ဘၤဘူၤလိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. မၤန့ၢ်ဝဲ​တၢ်စံးဆၢ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​ဧ့စြၤ​သ့ၣ်ညါ ကစၢ်ယွၤ​အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်​လိၣ်ဘၣ် တၢ်​ဘှီထီၣ်​ကယၢကယဲ​ထီၣ်​က့ၤ​အီၤ​အခါ မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. လၢ​တၢ်ဂီၤ​ပူၤန့ၣ် ဧ့စြၤ​ဃ့ထုကဖၣ်​တၢ်မနုၤလဲၣ်. အတၢ်ထုကဖၣ်​ဘၣ်တၢ်​စံးဆၢ​ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ပှၤ​တၢ်မၤလိ​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ဧ့စြၤ ၃:၁-၁၃.

   ပ​မ့ၢ်​တုၤ​ဘၣ်​လၢ ကစၢ်ယွၤ​အပှၤကလုာ်​အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် တအိၣ်​အလီၢ်န့ၣ် ပ​ကဘၣ်​မၤ​မနုၤလဲၣ်. (ဧ့. ၃:၃, ၆; မၤတၢ်. ၁၇:၁၆, ၁၇; ဧ့ၤ. ၁၃:၁၅)

2. ၂. ဖး ဧ့စြၤ ၄:၁-၇.

   စရူဘၤဘ့လး​န့ၣ် ပာ်ဖျါတ့ၢ်​တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​လၢ ယဟိဝၤ​အပှၤကလုာ်​အဂီၢ် ဘၣ်ဃး​တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်​ကျဲၣ်ကျီ ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၃၄:၁၂; ၁ ကရံၣ်. ၁၅:၃၃; ၂ ကရံၣ်. ၆:၁၄-၁၇)

3. ၃. ဖး ဧ့စြၤ ၅:၁-၅, ၁၇ ဒီး ၆:၁-၂၂.

   1. (က) ပှၤထီဒါတၢ်​တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ မၤအိၣ်ကတီၢ်​တၢ်သူၣ်ထီၣ်​တၢ်လုၢ်ဟံၣ် တန့ၢ်​လဲၣ်. (ဧ့. ၅:၅; ၡါ ၅၄:၁၇)

   2. (ခ) ပှၤ​ယူဒၤ​သး​ပှၤတဖၣ်​အတၢ်မၤန့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ခရံာ်ဖိ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​သး​ပှၤတဖၣ် လၢ​ဃု​ယဟိဝၤ​အတၢ်ထုးစုနဲၣ်ကျဲ ဖဲ​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်​ဘၣ်​ပှၤထီဒါတၢ်တဖၣ်​အခါ ဒ်လဲၣ်. (ဧ့. ၆:၁၄; စံး. ၃၂:၈; ရိ. ၈:၃၁; ယၤ. ၁:၅)

4. ၄. ဖး ဧ့စြၤ ၈:၂၁-၂၃, ၂၈-၃၆.

   တချုး​ပ​စးထီၣ်​တၢ်မၤ​တခါန့ၣ် ပ​ကြၢး​ကွၢ်လိမၤဒိး ဧ့စြၤ​အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​မနုၤလဲၣ်. (ဧ့. ၈:၂၃; စံး. ၁၂၇:၁; ကတိၤ. ၁၀:၂၂; ယၤ. ၄:၁၃-၁၅)

ပူ ၈၂

1. ၁. မၢ်ဒကဲၤ​ဒီး​အ့ၤစတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်.

2. ၂. စီၤပၤ​အဃၤၡဝ့ရိၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ သးလီ​နီၢ်ပၤမုၣ်​အသီ​န့ၣ်လဲၣ်. အဝဲ​ဃုထၢ​မတၤ​လၢ နီၢ်ပၤမုၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ဟၤမၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. အသးထီၣ်​လၢ​မနုၤအဃိလဲၣ်.

4. ၄. တၢ်ထုးထီၣ်​တၢ်သိၣ်တၢ်သီ​မနုၤလဲၣ်. အ့ၤစတၢ်န့ၣ် မၤန့ၢ်​တၢ်ကစီၣ်​လၢ­မၢ်ဒကဲၤ​အအိၣ်​ဝံၤ မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. တၢ်မၤအသး​ဒီး​ဟၤမၣ်​ဒ်လဲၣ်. မၢ်ဒကဲၤ​တခီ တၢ်မၤအသး​ဒီး​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်​အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ​အီၤ​လၢ အဒုၣ်အဒါတဖၣ်​အစုပူၤ ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး အ့ၤစတၢ် ၂:၁၂-၁၈.

   အ့ၤစတၢ်​ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်မၤ​ဒိၣ်ထီၣ်​အါထီၣ် “အတၢ်​သူၣ်စူၤသးစူၤ ဒီး​တၢ်​သူၣ်ဘှ့ၣ်သးဘှီၣ်” အလုၢ်အပှ့ၤ ဒ်လဲၣ်. (အ့ၤ. ၂:၁၅; ၁ ပ့း. ၃:၁-၅)

2. ၂. ဖး အ့ၤစတၢ် ၄:၁-၁၇.

   ဒ်​အ့ၤစတၢ်​မၤန့ၢ်​အခွဲး​လၢ က​မၤတၢ်​လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အမ့ၢ်အတီ​အဂီၢ်​အသိး မုၢ်​တနံၤညါအံၤ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပ​မၤန့ၢ်​အခွဲး​လၢ ပ​က​ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်​တီ​ပာ်​တီ​ပ​သး​ဒီး တၢ်​သူၣ်တီ​သးတီ​လၢ ယဟိဝၤ​အဖီခိၣ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (ဧ့ၤ. ၄:၁၃, ၁၄; မး. ၅:၁၄-၁၆; ၂၄:၁၄)

3. ၃. ဖး အ့ၤစတၢ် ၇:၁-၆.

   ဒ်​အ့ၤစတၢ်​မၤတ့ၢ်ဝဲ​အသိး မုၢ်​တနံၤညါအံၤ ယွၤ​အပှၤကလုာ်​အါ​ဒံ​အါဂၤန့ၣ် ဟ့ၣ်လီၤ​ပာ်အသး​လၢ တၢ်မၤနးမၤဖှီၣ်​ဒ်လဲၣ်. (အ့ၤ. ၇:၄; မး. ၁၀:၁၆-၂၂; ၁ ပ့း. ၂:၁၂)

ပူ ၈၃

1. ၁. ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်​အခိၣ်ဒူ တအိၣ်​ဝးဝး​လၢၤဘၣ်​အဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​အသးပူၤ ကဲထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. နဃ့မယၤန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်.

3. ၃. နဃ့မယၤ​အတၢ်မၤန့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်. တၢ်မၤ​အဝဲန့ၣ် ဘၣ်မနုၤ​အကါဒိၣ်ဝဲ​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. နဃ့မယၤ​သးအုးဝဲဒၣ်​လၢ တၢ်ကစီၣ်​မနုၤအဃိလဲၣ်. ထဲန့ၣ်ဒီး မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. စီၤပၤ​အၢ်တၤၡါၡတၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​အတၢ်သးကညီၤ​တၢ်သးအိၣ်​လၢ နဃ့မယၤ​အ​အဖီခိၣ် ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. ဒ်သိး​ပှၤအံၣ်စရ့လး​အဒုၣ်အဒါတဖၣ် မၤတံာ်တာ်​တၢ်သူၣ်ထီၣ်​ဝ့ၢ်ခိၣ်ဒူ​တန့ၢ်​အဂီၢ် နဃ့မယၤ​သုးကျဲၤ​တၢ်မၤအံၤန့ၣ် ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး နဃ့မယၤ ၁:၄-၆ ဒီး ၂:၁-၂၀.

   နဃ့မယၤ​ဃု​ထံၣ်​န့ၣ် ယဟိဝၤ​အတၢ်ထုးစုနဲၣ်ကျဲ​ဒ်လဲၣ်. (ဃ့. ၂:၄, ၅; ရိ. ၁၂:၁၂; ၁ ပ့း. ၄:၇)

2. ၂. ဖး နဃ့မယၤ ၃:၃-၅.

   တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​သး​ပှၤတဖၣ်​ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​အပှၤ​ဆီၣ်ထွဲတဖၣ် ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​လၢ ပှၤ​ဝ့ၢ်​တကိၤ​ဖိတဖၣ်​ဒီး အ​ “ပှၤ​အိၣ်ဒီး​အကဟုကညီၣ်တဖၣ်” အတၢ်​လီၤဖး ဒ်လဲၣ်. (ဃ့. ၃:၅, ၂၇; ၂ သ့း. ၃:၇-၁၀; ၁ ပ့း. ၅:၅)

3. ၃. ဖး နဃ့မယၤ ၄:၁-၂၃.

   1. (က) တၢ်မနုၤ​ထိၣ်​ဟုး​ထိၣ်​ဂဲၤ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​တဖၣ်လၢ တဆိကတီၢ်​တၢ်သူၣ်ထီၣ်​ဝ့ၢ်ခိၣ်ဒူ လၢ​တၢ်​ထီ​ဒူၣ်​ထီဒါ​နးနးကလဲာ်​အပူၤ​န့ၣ်လဲၣ်. (ဃ့. ၄:၆, ၈, ၉; စံး. ၅၀:၁၅; ၡါ. ၆၅:၁၃, ၁၄)

   2. (ခ) ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​န့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ​ပှၤလၢ​မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဖး နဃ့မယၤ ၆:၁၅.

   တၢ်သူၣ်ထီၣ်​ယ့ၣ်​ရူၤ​ၡ​လ့ၣ်​ဝ့ၢ်ခိၣ်ဒူ ဝံၤ​လၢခံ​လါ​အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်မနုၤ လၢ​ဘၣ်ဃးဒီး​တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်​အစိကမီၤ​န့ၣ်လဲၣ်. (စံး. ၅၆:၃, ၄; မး. ၁၇:၂၀; ၁၉:၂၆)

ပူ ၈၄

1. ၁. ပိာ်​မူၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤ​ပူၤန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်.

2. ၂. ကၤဘြံၤအ့လး စံးဘၣ်​မၤရံ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. မၤရံ​တအိၣ်​ဃုာ်ဒီး​ပိာ်ခွါ​နီတဂၤ​သနာ်က့  က​ဒိးန့ၢ်ဝဲ​ဖိသၣ်​တဂၤ​အဂ့ၢ်န့ၣ် ကၤဘြံၤအ့လး​တဲဖျါ​ဘၣ်​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​မၤရံ​လဲၤ​ဟး​လၢ​အဘူးအတံၢ် အ့းလံၤစါဘ့း​အအိၣ်​အခါ မနုၤ​ကဲထီၣ်​လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​ယိၤသး​နၢ်ဟူ​လၢ မၤရံ​အဖိ​က​အိၣ်​လီၤ​အခါ ကူၣ်ထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်မနုၤ​လၢ အဝဲ​ဆီတလဲကွံာ်​အသး​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး လူၤကၣ် ၁:၂၆-၅၆.

   1. (က) ကစၢ်ယွၤ​အဖိခွါ​အသးသမူ ဘၣ်တၢ်​သုး​လဲ​အီၤ​ဆူ မၤရံ​အဒၢ​လီၢ်​ပူၤ​အခါ ဘၣ်ဃး​တၢ်​တလၢတပှဲၤ​လၢ အၤဒၣ်​ဟ့ၣ်သါ​တ့ၢ်​န့ၣ် လူၤကၣ် ၁:၃၅ စံးဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (ဃး. ၂:၁၁-၁၃; ယိၤ. ၆:၆၉; ဧ့ၤ. ၇:၂၆; ၁၀:၅)

   2. (ခ) လၢ​တချုး​အိၣ်ဖျဲၣ်​ဒံးဘၣ်​လံၤလံၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​ဘၣ်တၢ်​မၤလၤကပီၤ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်. (လူၤ. ၁:၄၁-၄၃)

   3. (ဂ) မၤရံ​ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ် တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​လၢ ခရံာ်ဖိ​လၢ​မၤန့ၢ်​တၢ်မၤ​အခွဲး​လီၤဆီ လၢ​စိၤခဲအံၤ​တဖၣ်အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (လူၤ. ၁:၃၈, ၄၆-၄၉; ၁၇:၁၀; ကတိၤ. ၁၁:၂)

2. ၂. ဖး မးသဲ ၁:၁၈-၂၅.

   ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် တဘၣ်​တၢ်​ကိးတ့ၢ်​အီၤ​လၢ ဧံးမၤနူၤအ့လး သ​နး​က့ အတၢ်အိၣ်မူ​ဒ်​ပှၤကညီ​တဂၤန့ၣ် မၤ​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်တ့ၢ်ဝဲ မံၤ​ဝဲ​န့ၣ်​အခီပညီ ဒ်လဲၣ်. (မး. ၁:၂၂, ၂၃; ယိၤ. ၁၄:၈-၁၀; ဧ့ၤ. ၁:၁-၃)

ပူ ၈၅

1. ၁. ဖိသၣ်ဖိ​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤအံၤ မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. မၤရံ​ပုာ်မံ​ဃာ်​အီၤ​ဖဲလဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်​လၢ ဂီၤဖံး​အီၣ်ဆၣ်​အလီၢ် အိၣ်ဒီး​ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ, ပှၤလၢ​ဟဲနုာ်​လီၤဆူ​တဲကူ​ပူၤန့ၣ် မတၤတဖၣ်​လဲၣ်. မူခိၣ်ကလူး​တဂၤ တဲဘၣ်တ့ၢ်​အဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ​လီၤဆီ​ဝဲလဲၣ်.

5. ၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူး​ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤ​သ့​လၢ ယွၤ​အဖိခွါ​န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး လူၤကၣ် ၂:၁-၂၀.

   1. (က) ဝံ​အတၢ်ကတိၤ​ဘၣ်ဃး ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်​အိၣ်ဖျဲၣ် အတၢ်​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်​အပူၤန့ၣ် ကဲစၢ်အီၤကူစတူး​ဘၣ်ထွဲဝဲ ဖဲလဲၣ်​တတီၤ​လဲၣ်. (လူၤ. ၂:၁-၄; မံ. ၅:၂)

   2. (ခ) ပှၤတဂၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး “ပှၤလၢ​အဝဲဒၣ်​ဘၣ်​အသးတဖၣ်” အကျါ ကသ့​ဒ်လဲၣ်. (လူၤ. ၂:၁၄, ခစ; မး. ၁၆:၂၄; ယိၤ. ၁၇:၃; မၤတၢ်. ၃:၁၉, ၂၀; ဧ့ၤ. ၁၁:၆)

   3. (ဂ) တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ​ကစၢ်​အတၢ်​အိၣ်ဖျဲၣ်​န့ၣ် မ့​ကဲထီၣ်​တၢ်သးခု​လၢ ယူဒၤ​ပှၤကွၢ်သိ​လၢ အလၤကပီၤ​တအိၣ်တဖၣ်​ဒၣ်လဲာ်​သၢပျၢၤ ယွၤ​အကုၢ်အပှၤ​တဖၣ်လၢ​မုၢ်​တနံၤညါအံၤ​န့ၣ် အိၣ်ဒီး​တၢ်ဂ့ၢ်​ဒိၣ်န့ၢ်​အါန့ၢ်အန့ၣ်​မနုၤ လၢ​က​သးခုဝဲ​အဂီၢ်လဲၣ်. (လူၤ. ၂:၁၀, ၁၁; အ့း. ၃:၈, ၉; လီၣ်. ၁၁:၁၅; ၁၄:၆)

ပူ ၈၆

1. ၁. ပှၤတဖၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤ​ပူၤန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​အကျါ​တဂၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ယူာ်​အ​စူ​ဆူ ဆၣ်​လၢ​အက​ပြုၢ်​က​ပြီၤ​တဖျၢၣ် န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤပၤ​ဟ့ၤရိာ်​အသး​ကိၢ်​ဝဲလဲၣ်. မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ဆၣ်​ကပြုၢ်ကပြီၤ​န့ၣ် နဲၣ်​ပှၤတဖၣ်​အကျဲ​ဆူ​လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်မနုၤဃိ အဝဲသ့ၣ်​က့ၤ​ဆူ​အကီၢ်​လၢ ကျဲ​အဂၤ​တဘိ​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. ဟ့ၤရိာ်​ခါလီၤ​အကလုၢ်​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

5. ၅. ယဟိဝၤ​မၢ​ယိၤသး​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. ဒ်သိး​ဆၣ်​အသီ က​ကပီၤ​ကပြုၢ်ကပြီၤ​အဂီၢ် မတၤ​မၤ​အီၤန့ၣ်​လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မးသဲ ၂:၁-၂၃.

   ပှၤ​မၤလိ​ဃုသ့ၣ်ညါ​ဆၣ်ဧိၤဖီဧိၤ​တဖၣ်န့ၣ် ဖဲ​လဲၤဝဲသ့ၣ်ဆူ​ယ့ၣ်​ရူၤ​ၡ​လ့ၣ်​အခါ ယ့ၣ်ၡူး​အသးအိၣ်​ဆံးအါ​လံ​လဲၣ်. (မး. ၂:၁, ၁၁, ၁၆)

ပူ ၈၇

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၢ်ပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​အသးအိၣ်​ထဲလဲၣ်​လံ​လဲၣ်. အဝဲ​ဟဲတုၤ​ဖဲလဲၣ်.

2. ၂. ကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ် ယိၤသး​ဒီး​အပှၤဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် မၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ယိၤသး​ဒီး​မၤရံ​န့ၣ် က့ၤ​ဆူ​ဟံၣ်​ယံာ်​တသီ​အလီၢ်ခံ ဘၣ်မနုၤအဃိ လဲၤ​က​ဒါ​က့ၤဝဲသ့ၣ်​ဆူ ယရူၤၡလ့ၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. ယိၤသး​ဒီး​မၤရံ ဃုထံၣ်န့ၢ်​ယ့ၣ်ၡူး​ဖဲလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ က​မၢ​ကမၤဝဲ​သ့ၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ယ့ၣ်ၡူး​စံးဘၣ် အမိမိၢ်​မၤရံ​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. ပ​လီၤဂာ်ဒ်​ယ့ၣ်ၡူး လၢ​တၢ်မၤလိ​ကစၢ်ယွၤ​အဂ့ၢ် သ့​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး လူၤကၣ် ၂:၄၁-၅၂.

   1. (က) တၢ်မၤလိာ်​အိၣ်လၢ တနံၣ်​တဘျီ​ဘူၣ်တဖၣ်​န့ၣ် ထဲဒၣ်​ပိာ်ခွါတဖၣ်​ကဘၣ်​ထီၣ်​သနာ်က့ ယိၤသး​ဒီး​မၤရံ​ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ် တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​မနုၤ လၢ​စိၤခဲအံၤ​မိၢ်ပၢ်တဖၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. (လူၤ. ၂:၄၁; ၅ မိၤ. ၁၆:၁၆; ၃၁:၁၂; ကတိၤ. ၂၂:၆)

   2. (ခ) ယ့ၣ်ၡူး​ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ် တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​လၢ စိၤခဲအံၤ​ဖိသၣ်တဖၣ်​အဂီၢ် ဒ်သိး​က​ဒိးပၢ​ဆီၣ်လီၤသး​လၢ မိၢ်ပၢ်တဖၣ်​အဖီလာ် ဒ်လဲၣ်. (လူၤ. ၂:၅၁; ၅ မိၤ. ၅:၁၆; ကတိၤ. ၂၃:၂၂; ကလီး. ၃:၂၀)

2. ၂. ဖး မးသဲ ၁၃:၅၃-၅၆.

   ယ့ၣ်ၡူး​အပုၢ်​လွံၢ်ဂၤ လၢ​အဘၣ်​တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်​အမံၤ​လၢ လံာ်စီဆှံပူၤန့ၣ် မတၤတဖၣ်​လဲၣ်. လၢ​အဝဲသ့ၣ်ကျါ​ခံဂၤန့ၣ် လၢခံ​ဘၣ်​တၢ်သူအီၤလၢ ခရံာ်ဖိ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ဒ်လဲၣ်. (မး. ၁၃:၅၅; မၤတၢ်. ၁၂:၁၇; ၁၅:၆, ၁၃; ၂၁:၁၈; ကလၤ. ၁:၁၉; ယၤ. ၁:၁; ယူ. ၁)

ပူ ၈၈

1. ၁. ပိာ်ခွါ​ခံဂၤ​လၢ​တၢ်ဂီၤ​ပူၤန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်.

2. ၂. ပှၤတဂၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်​ဒိးဘျၢထံ​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. နီၢ်နီၢ်​တခီ ယိၤဟၣ်​န့ၣ်​ဘျၢ​ညီနုၢ်​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်.

4. ၄. တၢ်ဂ့ၢ်​လီၤဆီ​မနုၤ​အဃိ ယ့ၣ်ၡူး​ဃ့​ယိၤဟၣ်​လၢ အက​ဘျၢ​အီၤ​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ကစၢ်ယွၤ​ပာ်ဖျါထီၣ်​အတၢ်ဘၣ်သး​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​ဒိးဘျၢထံ​အဃိ ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. ယ့ၣ်ၡူး​လဲၤ​အိၣ်လၢ လီၢ်​အိၣ်ဘှ့ၣ်​အိၣ်ဘှီၣ် အသီ ၄၀ အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

7. ၇. ယ့ၣ်ၡူး​အပျဲၢ် မ့တမ့ၢ် ပှၤပိာ်အခံ အဆိကတၢၢ်​တနီၤန့ၣ် မတၤတဖၣ်​လဲၣ်. တၢ်လီၤလး​လၢ မၤဝဲ​အဆိကတၢၢ်​တမံၤန့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မးသဲ ၃:၁၃-၁၇.

   ယ့ၣ်ၡူး​ပာ်ကျၢၤတ့ၢ် တၢ်ဒိးဘျၢထံ​အဒိ​လၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်​တဖၣ်အဂီၢ်​ဒ်လဲၣ်. (စံး. ၄၀:၇, ၈; မး. ၂၈:၁၉, ၂၀; လူၤ. ၃:၂၁, ၂၂)

2. ၂. ဖး မးသဲ ၄:၁-၁၁.

   ယ့ၣ်ၡူး​သူ​လံာ်စီဆှံ​သ့သ့ဘၣ်ဘၣ်​သ့န့ၣ် ဟ့ၣ်​ဆူၣ်ထီၣ်​ပ​သး​လၢ ပ​က​မၤလိ​လံာ်စီဆှံ​ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ် ဒ်လဲၣ်. (မး. ၄:၅-၇; ၂ ပ့း. ၃:၁၇, ၁၈; ၁ ယိၤ. ၄:၁)

3. ၃. ဖး ယိၤဟၣ် ၁:၂၉-၅၁.

   ပှၤဘျၢတၢ်​ယိၤဟၣ်​န့ၣ် နဲၣ်​ဝဲ​အပျဲၢ်တဖၣ်​ကျဲ​ဆူ မတၤ​အအိၣ်လဲၣ်. တနံၤညါအံၤ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပ​ကွၢ်လိမၤဒိး​အီၤ​သ့​ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၁:၂၉, ၃၅, ၃၆; ၃:၃၀; မး. ၂၃:၁၀)

4. ၄. ဖး ယိၤဟၣ် ၂:၁-၁၂.

   တၢ်လီၤလး​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​မၤ​အဆိကတၢၢ်​တမံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် ယဟိဝၤ​တ​တြီ ကယဲၢ်​တၢ်ဂ့ၤ​ခဲလၢာ် လၢ​အကုၢ်အပှၤ​တဖၣ်အဂီၢ်​ဘၣ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၂:၉, ၁၀; စံး. ၈၄:၁၁; ယၤ. ၁:၁၇)

ပူ ၈၉

1. ၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်​ဆါ​အီၤ​လၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူး​အသး​ဟဲထီၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ဒ်​ပထံၣ်ဘၣ်လၢ​တၢ်​ဂီၢ်​ပူၤ​အသိး ယ့ၣ်ၡူး​မၤတၢ်​မနုၤလဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူး​ခါလီၤ​အကလုၢ်​လၢ ပှၤဆါ​ထိၣ်လွံၢ်​တဖၣ်ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ထံၣ်ဝဲ​ယ့ၣ်ၡူး​မၤ​ဒ်အံၤ​အခါ သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​က့ၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ဟဲက့ၤ​ဆူ​ကီၢ်​ကၤလံၤလါ​အခါ လဲၤ​ခီဂာ်​ကီၢ်​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယိၤဟၣ် ၂:၁၃-၂၅.

   ပ​မ့ၢ်​ဆိကမိၢ်​ကွၢ် ယ့ၣ်ၡူး​အသးထီၣ် ပှၤလၢ​အလဲ​တိၢ်​လဲ​စ့တဖၣ် လၢ​တၢ်လုၢ်ဟံၣ်​ပူၤန့ၣ် ပ​ကြၢး​ထံၣ် တၢ်ဆါ​တၢ်ပှ့ၤ​လၢ ယွၤအဘီမုၢ်​ဘျီၣ်ဒိၣ်​ပူၤ ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၂:၁၅, ၁၆; ၁ ကရံၣ်. ၁၀:၂၄, ၃၁-၃၃)

ပူ ၉၀

1. ၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူး​အိၣ်ပတုာ်ဝဲ​လၢ ကီၢ်ၡၤမရံ​အထံ​ပူၤ​တပူၤ​န့ၣ်လဲၣ်. အဝဲ​တဲ​ပိာ်မုၣ်​တဂၤ​လၢ ထံပူၤ​ကပၤန့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပိာ်မုၣ်န့ၣ် ကမၢကမၣ်​ဝဲလဲၣ်. ယၣ်​ၡူး​တဲဘၣ်အီၤ​မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

3. ၃. ပိာ်မုၣ်န့ၣ် ဆိကမိၢ်​ဝဲ​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​ကတိၤ​ထံ​မနုၤ​အဂ့ၢ်​လဲၣ်. နီၢ်နီၢ်​တခီ ကစၢ်​တဲ​ထံ​မနုၤ​အဂ့ၢ်​လဲၣ်.

4. ၄. ပိာ်မုၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤ​ကမၢကမၣ်ဝဲ​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​သ့ၣ်ညါပာ်စၢၤ​အဂ့ၢ်​အဃိ​န့ၣ်လဲၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်​မၤ​သ့ၣ်ညါဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ပ​ဟံး​န့ၣ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤတဖၣ်​သ့​လၢ တၢ်ဂ့ၢ်​ဘၣ်ဃး​ပိာ်မုၣ်​လၢ​ထံပူၤ​ကပၤ​န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယိၤဟၣ် ၄:၅-၄၃.

   1. (က) ဒ်​ပ​ပိာ်ထွဲ​ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်​အသိး ပ​ကြၢး​ပာ်ဖျါ​ပ​တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး​လၢ ပှၤလၢ အကလုာ်​လီၤဆီ, တၢ်အိၣ်တၢ်ဆိး​အတီၤ​လီၤဆီဒီး​ပှၤတဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၄:၉; ၁ ကရံၣ်. ၉:၂၂; ၁ တံၤ. ၂:၃, ၄; တံ. ၂:၁၁)

   2. (ခ) ပှၤလၢ​ဟဲကဲထီၣ်​ယ့ၣ်ၡူး​အပျဲၢ်​တဂၤန့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်​ဘၣ်ဃး​နီၢ်သး မနုၤတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၄:၁၄; ၡါ. ၅၈:၁၁; ၂ ကရံၣ်. ၄:၁၆)

   3. (ဂ) ပ​ပာ်ဖျါထီၣ် ပ​တၢ်ပာ်ဒိၣ်ပာ်ကဲ ဒ်​ၡၤမရံ​ပိာ်မုၣ် လၢ​အသးအိၣ်​ဒုးသ့ၣ်ညါ​ပှၤဂၤ တၢ်လၢ​အသ့ၣ်ညါ​ဘၣ်ဝဲ​တ​ဖၣ်​အသိး သ့​ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၄:၇, ၂၈; မး. ၆:၃၃; လူၤ. ၁၀:၄၀-၄၂)

ပူ ၉၁

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၢ်ပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​သိၣ်လိနဲၣ်လိ​တၢ်​ဖဲလဲၣ်. ပှၤတဖၣ်​လၢ​အဆ့ၣ်နီၤ​လၢ​အကပၤန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်.

2. ၂. တၢ်မၢဖိ ၁၂ ဂၤ​အမံၤ တၢ်ကိး​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ဘီမုၢ်​လၢ​ယ့ၣ်ၡူး​စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲန့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ယ့ၣ်ၡူး​မၤလိ​ပှၤတဖၣ်​လၢ က​ဃ့ထုကဖၣ်ဝဲ​သ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ယ့ၣ်ၡူး​တဲ ပှၤကညီ​တဂၤဒီးတဂၤ ကြၢး​ရ့လိာ်​မုာ်လိာ်​အသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မးသဲ ၅:၁-၁၂.

   ပ​ပလီၢ်ပသး​လၢ နီၢ်သး​အတၢ်လိၣ်ဘၣ်​တဖၣ်န့ၣ် ပ​ပာ်ဖျါထီၣ်​လၢ ကျဲ​မနုၤတဖၣ်​သ့လဲၣ်. (မး. ၅:၃, ဟသ- ပှၤလၢ​အအၢၣ်လီၤ​အီ​လီၤ​လၢ အ​လိၣ်​က​သန့ၤအသး​ဒီး​ယွၤန့ၣ် သူၣ်ဖှံသးညီ​ဝဲ​လီၤ.; ရိ. ၁၀:၁၃-၁၅; ၁ တံၤ. ၄:၁၃, ၁၅, ၁၆)

2. ၂. ဖး မးသဲ ၅:၂၁-၂၆.

   ပ​တၢ်ရ့လိာ်​မုာ်လိာ်​ဒီး ပ​ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် လဲၤ​မၤဘၣ်ဒိ တၢ်ရ့လိာ်​မုာ်လိာ်​ဒီး­ယဟိဝၤ​သ့န့ၣ် မးသဲ ၅:၂၃, ၂၄ ပာ်ဒိၣ်​ပာ်ဖျါ​လီၤဆီဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (မး. ၆:၁၄, ၁၅; စံး. ၁၃၃:၁; ကလီး. ၃:၁၃; ၁ ယိၤ. ၄:၂၀)

3. ၃. ဖး မးသဲ ၆:၁-၈.

   တၢ်​ဆိကမိၢ်​လီၤ​က့ၤ​အသး​လၢ​အတီ လၢ​ခရံာ်ဖိတဖၣ်​ကြၢး​ဟးဆှဲး အက့ၢ်အဂီၤ​တနီၤန့ၣ် မနုၤလဲၣ်. (လူၤ. ၁၈:၁၁, ၁၂; ၁ ကရံၣ်. ၄:၆, ၇; ၂ ကရံၣ်. ၉:၇)

4. ၄. ဖး မးသဲ ၆:၂၅-၃၄.

   ဘၣ်ဃး တၢ်ဖိတၢ်လံၤ​လၢ​ပလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်​အဂီၢ် ပ​ကဘၣ်​ပာ်ဂံၢ်ပာ်ဘါ​ပ​သး​လၢ​ယဟိဝၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​သိၣ်လိတ့ၢ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤ. ၁၆:၄; စံး. ၃၇:၂၅; ဖံလံး. ၄:၆)

5. ၅. ဖး မးသဲ ၇:၁-၁၁.

   တၢ်ကတိၤဒိ​လၢ​အဖျါ​ဆှံ လၢ မးသဲ ၇:၅ ပာ်ဖျါထီၣ်​အီၤန့ၣ် ဟ့ၣ်ပှၤ​တၢ်မၤလိ​မနုၤလဲၣ်. (ကတိၤ. ၂၆:၁၂; ရိ. ၂:၁; ၁၄:၁၀; ယၤ. ၄:၁၁, ၁၂)

ပူ ၉၂

1. ၁. ပိာ်မုၣ်​ဖိသၣ်​အပါပၢ်​လၢ တၢ်ဂီၢ်ပူၤန့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်. အဝဲ​ဒီး​အမါန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဝဲ​သ့ၣ်​နးမး​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ဖဲ​ထံၣ်​ယ့ၣ်ၡူး​အခါ ယၤအ့ၤရူး​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​လဲၤ​ဆူ​ယၤအံၤ​ရူး​အဟံၣ်​အခါ  တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.  လၢကျဲန့ၣ် ယၤအံၤ​ရူး​နၢ်ဟူ​တၢ်ကစီၣ်​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ပှၤ​အိၣ်လၢ​ယၤအံၤ​ရူး​အဟံၣ်​တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ နံၤဘၣ်ဖၣ်လဲ​ယ့ၣ်ၡူး​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ကိးနုာ်ဝဲ တၢ်မၢဖိ​သၢဂၤ​ဒီး ပိာ်မုၣ်​ဖိသၣ်​အမိမိၢ်, အပါပၢ်​တ​ဖၣ်​ဆူ ပိာ်မုၣ်​ဖိသၣ်​အဒၢးပူၤ​ဝံၤ မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. ယ့ၣ်ၡူး​မၤမူထီၣ်​က့ၤဝဲ​ဒံး ပှၤဂၤ​မတၤတဖၣ်​လၢ​တၢ်သံ​လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး လူၤကၣ် ၈:၄၀-၅၆.

   ယ့ၣ်ၡူး​ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤ​ဒီး တၢ်ကွၢ်​ဆိကမိၣ်တၢ်​ဒီး​အဂ့ၢ်အကျိၤ လၢ​ပိာ်မုၣ်​လၢ​တုၢ်ဘၣ် တၢ်ဆါ​သွံၣ်​ဃီၣ်​တဂၤန့ၣ် ဒ်လဲၣ်. တနံၤညါအံၤ ခရံာ်ဖိ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​လၢ​တၢ်ဂ့ၢ်ဝဲန့ၣ် သ့​ဒ်လဲၣ်. (လူၤ. ၈:၄၃, ၄၄, ၄၇, ၄၈; ၃ မိၤ. ၁၅:၂၅-၂၇; မး. ၉:၁၂, ၁၃; ကလီး. ၃:၁၂-၁၄)

2. ၂. ဖး လူၤကၣ် ၇:၁၁-၁၇.

   ပှၤလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ, အဘုးအတံၢ်, အတံၤသကိး​ဘၣ်​သံ​တဖၣ်န့ၣ် မၤန့ၢ်​တၢ်​သူၣ်​မုာ်​သး​ခူၣ်ထီၣ်​က့ၤ​ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်​ဒီသူၣ်ပာ်သး​လၢ ဝ့ၢ်နၤအံၣ်​အ​မုၣ်ကမဲ​တဂၤ​အဖီခိၣ် သ့​ဒ်လဲၣ်. (လူၤ. ၇:၁၃; ၂ ကရံၣ်. ၁:၃, ၄; ဧ့ၤ. ၄:၁၅)

3. ၃. ဖး ယိၤဟၣ် ၁၁:၁၇-၄၄.

   ဘၣ်​သူၣ်အုးသးအုး​လၢ ပှၤလၢပအဲၣ်​ဘၣ်​အီၤ​တဂၤ​သံ​အခါန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်​တၢ်ကဲထီၣ်​ညီနုၢ်​လီၤ​န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​ဒုးနဲၣ်​ဖျါထီၣ်တ့ၢ်​ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၁၁:၃၃-၃၆, ၃၈; ၂ မူၤ. ၁၈:၃၃; ၁၉:၁-၄)

ပူ ၉၃

1. ၁. ပှၤဘျၢတၢ်​ယိၤဟၣ် ဘၣ်​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တ့ၢ် တၢ်လီၤပျံၤလီၤဖုး​မနုၤတမံၤလဲၣ်. တၢ်န့ၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူး​တုၢ်​ဘၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ယ့ၣ်ၡူး​ဒုးအီၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်​လၢ​အပိာ်အခံတဖၣ် ဒ်လဲၣ်. တၢ်အီၣ်​အဘျဲၣ်​အစဲၢ် အိၣ်တ့ၢ်​ထဲလဲၣ်.

3. ၃. တုၤ​မုၢ်နၤခီန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အပျဲၢ်တဖၣ်​ဘၣ်​ပျံၤတၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. တၢ်မၤအသး​ဒီး​ပ့းတရူး​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ယ့ၣ်ၡူး​ဒုးအီၣ်​ကဒီး ပှၤ​အိၣ်လၢ​အကထိတဖၣ် ခံဘျီတဘျီ​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​ပၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဒ်​ယွၤ​အစီၤပၤ​အခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်​က​ဂ့ၤ​လီၤဆီ​န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မးသဲ ၁၄:၁-၃၂.

   1. (က) တၢ်ကွဲး​နီၢ်​လၢ မးသဲ ၁၄:၂၃-၃၂ န့ၣ် ဒုးထံၣ်​သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်​ပှၤ ဘၣ်ဃး​ပ့းတရူး​အသး​အလုၢ်အလၢ် ဒ်လဲၣ်.

   2. (ခ) ပ့းတရူးန့ၣ် လၢခံ ဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤ​ထီၣ်​ဒီး မၤနၢၤ​အသး​လၢ​အချ့​ဒံး​ချ့​ဒူး​လံ​န့ၣ် လံာ်စီဆှံ​အတၢ်ကွဲးနီၢ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​ဒ်လဲၣ်. (မး. ၁၄:၂၇-၃၀; ယိၤ. ၁၈:၁၀; ၂၁:၇; မၤတၢ်. ၂:၁၄, ၃၇-၄၀; ၁ ပ့း. ၅:၆, ၁၀)

2. ၂. ဖး မးသဲ ၁၅:၂၉-၃၈.

   ယ့ၣ်ၡူး​ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်​ပာ်ကဲ နီၢ်ခိ​တၢ်ဟ့ၣ်​တၢ်​ကတဲာ်ကတီၤတဖၣ် လၢ​အပၢ်​အအိၣ် ဒ်လဲၣ်. (မး. ၁၅:၃၇; ယိၤ. ၆:၁၂; ကလီး. ၃:၁၅)

3. ၃. ဖး ယိၤဟၣ် ၆:၁-၂၁.

   ခရံာ်ဖိ​တဖၣ်လၢ မုၢ်​တနံၤညါအံၤ​န့ၣ် လူၤ​မၤပိာ်ထွဲ​ယ့ၣ်ၡူး​အဒိအတဲာ် ဘၣ်ဃး​တၢ်ပာ်ကဲ​ပဒိၣ်တဖၣ် သ့​ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၆:၁၅; မး. ၂၂:၂၁; ရိ. ၁၂:၂; ၁၃:၁-၄)

ပူ ၉၄

1. ၁. ပှၤ​တၢ်မၢဖိ​တဖၣ်န့ၣ် ဖဲ​ဟဲက့ၤ​လၢ​တၢ်ဒ့ၣ်စၢၤ​အယံၤ​အခါ ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်​အသး​လၢ တၢ်ဂ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤ​ယ့ၣ်ၡူး​ကိး​ဖိသၣ်​တဂၤ ဒီး​အမၢ​ဆၢထၢၣ်​လၢ တၢ်မၢဖိတဖၣ်​အခၢၣ်သး​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. တၢ်မၢဖိ​တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်​မၤလိဝဲ​သ့ၣ်​လၢ အက​လီၤဂာ်ဒ်​ဖိသၣ်တဖၣ်​အသိး ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. လၢခံ ခံ​လါ​သၢ​လါ​အလီၢ်ခံ ယ့ၣ်ၡူး​ပာ်ဖျါထီၣ် အဲၣ်ဝဲ​ဖိသၣ်တဖၣ် ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မးသဲ ၁၈:၁-၄.

   ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူး​သိၣ်က့ၤသီက့ၤ​တၢ်​အခါ ဘၣ်​သူဝဲ​တၢ်ကတိၤဒိတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (မး. ၁၃:၃၄, ၃၆; မၢ်. ၄:၃၃, ၃၄)

2. ၂. ဖး မးသဲ ၁၉:၁၃-၁၅.

   ပ​မ့ၢ်​အဲၣ်ဒိးမၤန့ၢ်​သကိး ဘီမုၢ်​အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ​တဖၣ်န့ၣ် ပ​ကဘၣ်​ကွၢ်လိမၤဒိး ဖိသၣ်တဖၣ်​အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ​မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. (စံး. ၂၅:၉; ၁၃၈:၆; ၁ ကရံၣ်. ၁၄:၂၀)

3. ၃. ဖး မၢ်ကူး ၉:၃၃-၃၇.

   ဘၣ်ဃး တၢ်သးအိၣ်​ဆၢ​န့ၢ်ဘၣ် တၢ်​အလီၢ်အလၤ​လၢ​အဖျါ​လီၤဆီ​တဖၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​မၤလိ​တ့ၢ်​အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (မၢ်. ၉:၃၅; မး. ၂၀:၂၅, ၂၆; ကလၤ. ၆:၃; ဖံလံး. ၂:၅-၈)

4. ၄. ဖး မၢ်ကူး ၁၀:၁၃-၁၆.

   ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ပှၤ​သုးဘူး​ပှၤ​သး​ဆူ​အအိၣ် ညီ​ဒ်လဲၣ်. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်​တဖၣ်န့ၣ် မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​အဒိအတဲာ်​သ့​ဒ်လဲၣ်. (မၢ်. ၆:၃၀-၃၄; ဖံလံး. ၂:၁-၄; ၁ တံၤ. ၄:၁၂)

ပူ ၉၅

1. ၁. ပှၤတဂၤ သံကွၢ်ယ့ၣ်ၡူး​တၢ်မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤ​သံကွၢ်ဝဲ​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်တဘျီဘျီ​န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​သူဝဲ​တၢ်မနုၤ​ဒီး သိၣ်လိမၤယုၤ​တၢ်န့ၣ်​လဲၣ်. ဘၣ်ဃး ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်​ဒီး ပှၤၡၤမရံဖိ​တဖၣ်န့ၣ် ပ​သ့ၣ်ညါပာ်စၢၤ​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ပူ​လၢ​ယ့ၣ်ၡူး​တဲ​အပူၤန့ၣ် တၢ်မၤအသး​ဒီး ယူဒၤ​ပှၤလဲၤတၢ်ဖိ​တဂၤ လၢ​အလဲၤတၢ်​ဆူ​ဝ့ၢ်​ယရံၤဃိ ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. လၢကျဲန့ၣ် ယူဒၤ​အပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်​တဂၤ​ဒီး ပှၤလ့ၤဝံဖိ​တဂၤ လဲၤခီဂာ်ဝဲ​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. လၢ​တၢ်ဂီၢ်ပူၤန့ၣ် မတၤ​မၤစၢၤ ပှၤလၢ​အဘၣ်​ဒိ​ဘၣ်​တီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်.

6. ၆. ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​တဲ​ပူ​ကတၢၢ်​ဝံၤ သံကွၢ်ဝဲ​မနုၤလဲၣ်. ပှၤန့ၣ် စံးဆၢဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး လူၤကၣ် ၁၀:၂၅-၃၇.

   1. (က) လၢ​က​ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢ​လိၤလိၤ​ဆူ ပှၤ​သ့​လံာ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီ အလီၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​မၤစၢၤ​ပှၤန့ၣ် လၢ​က​ကွၢ်ထံ​ဆိကမိၢ်​တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ဒ်လဲၣ်. (လူၤ. ၁၀:၂၆; မး. ၁၆:၁၃-၁၆)

   2. (ခ) ဒ်သိး ပှၤလၢ​အဒိ​က​နၢ်​အီၤ​သ့ၣ်တဖၣ် က​မၤနၢၤတၢ်​သးအိၣ်​ကွၢ်မဲာ်​န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​သူ​တၢ်ကတိၤဒိတဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (လူၤ. ၁၀:၃၆, ၃၇; ၁၈:၉-၁၄; တံ. ၁:၉)

ပူ ၉၆

1. ၁. ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​ဟးဝ့ၤဝီၤ​လၢ ကီၢ်​ဒီဘ့ၣ်ညါ​အခါ မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ဘျၢ​အသး​လၢ​ထံ​ဝံၤ​ယံာ်​သၢနံၣ်​ဃၣ်ဃၣ်​အခါ စံးဘၣ်​အတၢ်မၢဖိတဖၣ် ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ပှၤလၢ​တၢ်​ဂီၢ်​ပူၤတဖၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူး​မၤန့ၢ်​ပိာ်မုၣ်အံၤ မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်​က​ဒါ​က့ၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အခိၣ်အနၢ်တဖၣ်​အတၢ်​တြီဆၢ​န့ၣ် ဘၣ်မနုၤ​ကဲထီၣ်​တၢ်မဲာ်ဆှး​လၢ အဝဲသ့ၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​ဒီး​အတၢ်မၢဖိတဖၣ် ဟဲတုၤ​လၢ​ဝ့ၢ်​ယရံၤဃိ​အကပၤ​အခါ ယ့ၣ်ၡူး​မၤန့ၢ် ပှၤ​ဃ့​အီၣ်အဆၣ်​လၢ​အမဲာ်ဘျီၣ်​ခံဂၤ မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူး​မၤ​တၢ်လီၤလးတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မးသဲ ၁၅:၃၀, ၃၁.

   ယဟိဝၤ​အတၢ်​နဲၣ်​ဖျါ​အစိကမီၤ​မနုၤတဖၣ် ဖျါထီၣ်​ခီဖျိလၢ​ယ့ၣ်ၡူး​န့ၣ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ကဲဘျုးကဲဖှိၣ်​လၢ ပ​တၢ်နၢ်ပၢၢ်​ဘၣ်ဃး ယဟိဝၤ​အတၢ်စံးပာ်​ဟီၣ်ခိၣ်​အသီန့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (စံး. ၃၇:၂၉, ဟသ- “က​န့ၢ်ဘၣ်သါ​ဟီၣ်ခိၣ်”; ၡါ. ၃၃:၂၄, ခစ)

2. ၂. ဖး လူၤကၣ် ၁၃:၁၀-၁၇.

   ယ့ၣ်ၡူး​မၤတၢ်​လီၤလး လၢ​အဖျါ​လီၤဆီ​ကတၢၢ်​တနီၤ လၢ​မုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ပူၤဖျဲး​လၢ ကစၢ်​က​မၤန့ၢ်​ပှၤကညီတဖၣ် ဖဲ​အပၢတၢ်​အနံၣ်​တကထိ​အခါ ဒ်လဲၣ်. (လူၤ. ၁၃:၁၀-၁၃; စံး. ၄၆:၉; မး. ၁၂:၈; ကလီး. ၂:၁၆, ၁၇; လီၣ်. ၂၁:၁-၄)

3. ၃. ဖး မးသဲ ၂၀:၂၉-၃၄.

   ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် တချုးတဒး​တုၤဒၣ်လဲာ် က​မၤစၢၤ​ပှၤကညီတဖၣ်​တသ့ တအိၣ်​နီတဘျီ​ဘၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ​အတၢ်ကွဲးနီၢ်ဝဲအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်​ဒ်လဲၣ်. ပ​မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ​ဒ်လဲၣ်. (၅ မိၤ. ၁၅:၇; ယၤ. ၂:၁၅, ၁၆; ၁ ယိၤ. ၃:၁၇)

ပူ ၉၇

1. ၁. ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​ဟဲ​ဆူ သဝီ​ဖိ​တဖျၢၣ်​လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်​အကပၤ​အခါ မၢ​အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ဒ်​တၢ်​ဂီၢ်​ပူၤ​အသိး ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​ဟဲတုၤ​လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်​အကပၤ​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​ဖိသၣ်တဖၣ်​ထံၣ် ယ့ၣ်ၡူး​မၤဘျါ​န့ၢ် ပှၤမဲာ်တထံၣ်တၢ်တဖၣ်, ပှၤ​စု​ပှၤ​ခီၣ်​တ​ဆူၣ်​တ​ဖၣ်​အခါ မၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ယ့ၣ်ၡူး​တဲဘၣ် ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်​တဖၣ်လၢ​အသးထီၣ် မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ပ​လီၤဂာ်ဒ်​ဖိသၣ်တဖၣ်​လၢ အစံးပတြၢၤ​ယ့ၣ်ၡူး သ့​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် အဲၣ်ဒိး​သ့ၣ်ညါဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မးသဲ ၂၁:၁-၁၇.

   1. (က) ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်​လဲၤနုာ်​ဆူ​ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဒ်​စီၤပၤ​အသိးန့ၣ် လီၤဆီလိာ်အသး​ဒီး ရိမ့ၤ​အစိၤ​သုးခိၣ်ကျၢၢ်​လၢ​အနၢၤ​တၢ်ဒုးတဖၣ် လဲၤနုာ်​လီၤဆူ​ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (မး. ၂၁:၄, ၅; ကၤ. ၉:၉; ဖံလံး. ၂:၅-၈; ကလီး. ၂:၁၅)

   2. (ခ) ဖိသၣ်တဖၣ်​န့ၣ် ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​သ့​လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လး​ပိာ်ခွါ​ဖိတဖၣ် လၢ​အ​ကိး​ပ​သု​ထီၣ်​ဒ်​လံာ်​စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၈ အတၢ်ကွဲး​အသိး ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​နုာ်လီၤဆူ​တၢ်လုၢ်ဟံၣ်​အခါ ဒ်လဲၣ်. (မးသဲ ၂၁:၉, ၁၅; စံး. ၁၁၈:၂၅, ၂၆; ၂ တံၤ. ၃:၁၅; ၂ ပ့း. ၃:၁၈)

2. ၂. ဖး ယိၤဟၣ် ၁၂:၁၂-၁၆.

   တၢ်​သူ​စူၣ်ပလိၣ်​အဒ့​လၢ​ပှၤတဖၣ်​ဖဲ အစံး​ထီၣ်​ပတြၢၤ​ယ့ၣ်ၡူး​အခါန့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်အဒိ​လၢ​မနုၤအဂီၢ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၁၂:၁၃; ဖံလံး. ၂:၁၀; လီၣ်. ၇:၉, ၁၀)

ပူ ၉၈

1. ၁. လၢ​တၢ်​ဂီၢ်​ပူၤ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် လၢ​လဲၣ်​တဂၤလဲၣ်.

2. ၂. လၢ​တၢ်လုၢ်ဟံၣ်​ပူၤန့ၣ် ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်တဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲ​သ့ၣ်​လၢ က​မၤ​ယ့ၣ်ၡူး​ဒ်လဲၣ်. ကစၢ်​တဲ​အဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. တၢ်မၢဖိတဖၣ် သံကွၢ်ယ့ၣ်ၡူး​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူး​တဲဘၣ်​အတၢ်မၢဖိတဖၣ် တၢ်တဖၣ်​လၢ​က​ကဲထီၣ်​လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​တနီၤ ဖဲ​အဝဲ​ပၢတၢ်​လၢ​မူခိၣ်​ဒ်​စီၤပၤ​အသိး​အခါ န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ယ့ၣ်ၡူး​စံးဝဲဒၣ် တချုး​အမၤ​ကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲ ကယဲၢ်​တၢ်အၢတၢ်သီ​လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် တၢ်မနုၤ​က​ကဲထီၣ်​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မးသဲ ၂၃:၁-၃၉.

   1. (က) လံာ်စီဆှံ​နဲၣ်​ဖျါ တၢ်​သူ​ဟီၣ်ခိၣ်​အမံၤလၤသၣ်ကပီၤ​တဖၣ်န့ၣ် ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲ​သနာ်က့ ဘၣ်ဃး​တၢ်​သူ​မံၤ​လၤ​လၢ​ပတြၢၤ​မုာ်​ပှၤ လၢ​ခရံာ်ဖိ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်ကတိၤ​တဖၣ်လၢ မးသဲ ၂၃:၈-၁၁ ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်မနုၤလဲၣ်. (မၤတၢ်. ၂၆:၂၅; ရိ ၁၃:၇; ၁ ပ့း. ၂:၁၃, ၁၄)

   2. (ခ) ဒ်သိး​ပှၤတဖၣ်​သု​တဟဲ​ကဲထီၣ်​ခရံာ်ဖိ​အဂီၢ် ဖၤရံၤၡဲ​တဖၣ်န့ၣ် သူဝဲ​ကျဲ​မနုၤ​ဒီး​တြီဝဲ​သ့ၣ်​လဲၣ်. စိၤခဲအံၤ​တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အခိၣ်တဖၣ်​စ့ၢ်ကီး သူဝဲ​သ့ၣ်​ကျဲ​လၢ​တၢ်ကူၣ်​မၤန့ၢ်​တၢ်​ဒ်န့ၣ် ဒ်လဲၣ်. (မး. ၂၃:၁၃; လူၤ. ၁၁:၅၂; ယိၤ. ၉:၂၂; ၁၂:၄၂; ၁ သ့း. ၂:၁၆)

2. ၂. ဖး မးသဲ ၂၄:၁-၁၄.

   1. (က) တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ​အကါဒိၣ်​အဂ့ၢ်န့ၣ် မးသဲ ၂၄:၁၃ ပာ်ဖျါ​ဃၢ​အတယၢၢ်​ဒ်လဲၣ်.

   2. (ခ) တၢ်ကတိၤ “အကတၢၢ်” လၢ မးသဲ ၂၄:၁၃ န့ၣ် သးအိၣ်​စံးဝဲ​မနုၤလဲၣ်. (မး. ၁၆:၂၇; ရိ. ၁၄:၁၀-၁၂; ၂ ကရံၣ်. ၅:၁၀)

3. ၃. ဖး မၢ်ကူး ၁၃:၃-၁၀.

   မၢ်ကူး ၁၃:၁၀ သူဝဲ​တၢ်ကတိၤ​မနုၤ​လၢ အပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ် အကါဒိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (ရိ. ၁၃:၁၁, ၁၂; ၁ ကရံၣ်. ၇: ၂၉-၃၁; ၂ တံၤ. ၄:၂)

ပူ ၉၉

1. ၁. ဒ်​ဘၣ်တၢ်​ပာ်ဖျါထီၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ​အသိး ယ့ၣ်ၡူး​ဒီး​အတၢ်မၢဖိ ၁၂ ဂၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤ​ဘၣ်​တုၤ​အိၣ်ဝဲသ့ၣ်​လၢ ဒၢး​အဖီခိၣ်​တကထၢ​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ပှၤလၢ​ဟးထီၣ်​ဆူ​တၢ်ချၢန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. အဝဲ​က​လဲၤ​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. တၢ်အီၣ်ဘူၣ်​လဲၤကပာ်​ဝံၤဒီး ယ့ၣ်ၡူး​စးထီၣ် ဘူၣ်​လီၤဆီ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဘူၣ်လဲၤကပာ်​န့ၣ် မၤ​သ့ၣ်နီၣ်က့ၤ​ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ​လၢ တၢ်မၤတ့ၢ်အသး​မနုၤလဲၣ်. တၢ်အီၣ်ဘူၣ်​လီၤဆီအံၤ မၤ​သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​ပှၤ​ပိာ်ယ့ၣ်ၡူးအခံတဖၣ် မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ကစၢ်​အတၢ်အီၣ်​လၢ​ဟါ​အီၣ်​ဝံၤအခါ ယ့ၣ်ၡူး​တဲဘၣ်​အပှၤ​ပိာ်အခံ​တ​ဖၣ်​မနုၤလဲၣ်. ဝံၤဒီး မၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မးသဲ ၂၆:၁၄-၃၀.

   1. (က) ယူဒၤ​အတၢ်​ဟ့ၣ်လီၤကွံာ်​ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်​တၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤ​တံၢ်နီၢ်​လီၤ​န့ၣ် မးသဲ ၂၆:၁၅ ပာ်ဖျါထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

   2. (ခ) တၢ်သွံၣ်​လၢ​ယ့ၣ်ၡူး​လူလီၤ​တ့ၢ်​န့ၣ် မၤ​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် တၢ်တိာ်ပာ်​မနုၤ​ခံခါ​လဲၣ်. (မး. ၂၆:၂၇, ၂၈; ယံး. ၃၁:၃၁-၃၃; အ့း. ၁:၇; ဧ့ၤ. ၉:၁၉, ၂၀)

2. ၂. ဖး လူၤကၣ် ၂၂:၁-၃၉.

   စၤတၣ်န့ၣ် နုာ်လီၤဆူ​ယူဒၤ​အပူၤ လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်. (လူၤ. ၂၂:၃; ယိၤ. ၁၃:၂; မၤတၢ်. ၁:၂၄, ၂၅)

3. ၃. ဖး ယိၤဟၣ် ၁၃:၁-၂၀.

   1. (က) ပ​မ့ၢ်​ကွၢ်​တၢ်ကွဲးဖျါထီၣ်​လၢ ယိၤဟၣ် ၁၃:၃ န့ၣ် ယူဒၤ​ကြၢး​တူၢ်တၢ်​ပာ်​တၢ်ကမၣ်​လၢ တၢ်လၢ​မၤတ့ၢ်ဝဲ​အဃိဧါ. ကစၢ်ယွၤ​အကုၢ်​အပှၤတဖၣ် ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ​သ့​ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤ. ၄:၇; ၂ ကရံၣ်. ၂:၁၁; ကလၤ. ၆:၁; ယၤ. ၁:၁၃, ၁၄)

   2. (ခ) ယ့ၣ်ၡူး​ဟ့ၣ်တ့ၢ် တၢ်မၤလိ​အဒိၣ်​အ​မုၢ် မနုၤလဲၣ်. (ယိၤ. ၁၃:၁၅; မး. ၂၃:၁၁; ၁ ပ့း. ၂:၂၁)

4. ၄. ဖး ယိၤဟၣ် ၁၇:၁-၂၆.

   ယ့ၣ်ၡူး​ဃ့ထုကဖၣ်​တၢ်လၢ ပှၤပိာ်အခံတဖၣ်​က​ကဲထီၣ် “တၢ်တမံၤဃီ” န့ၣ် အခီပညီ​ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၁၇:၁၁, ၂၁-၂၃: ရိ. ၁၃:၈; ၁၄:၁၉; ကလီး. ၃:၁၄)

ပူ ၁၀၀

1. ၁. ယ့ၣ်ၡူး​ဒီး​အတၢ်မၢဖိ​တဖၣ်န့ၣ် ထွးထီၣ်​လၢ​ဒၢး​လၢအဖီခိၣ်​တကထၢ​ဝံၤ လဲၤဝဲသ့ၣ်ဆူ​လဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူး​မၢ​အတၢ်မၢဖိတဖၣ် လၢ​အက​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​ဟဲက့ၤ​ဆူ​အတၢ်မၢဖိ​တဖၣ်အအိၣ်​အခါ ယ့ၣ်ၡူး​ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်​ပှံၤဘျီ​လဲၣ်.

3. ၃. မတၤတဖၣ်​ဟဲနုာ်​လီၤဆူ တၤသၣ်လီၢ်​ပူၤလဲၣ်. ဒ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ​အသိး ယူဒၤ​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤ​လၢ ယူဒၤ​နၢမူ​ယ့ၣ်ၡူး​န့ၣ်လဲၣ်. ပ့းတရူး​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ယ့ၣ်ၡူး​စံးဘၣ်​ပ့းတရူး​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူး​တဃ့ဝဲ​လၢ ကစၢ်ယွၤ​က​ဆှၢလီၤန့ၢ်​အီၤ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မးသဲ ၂၆:၃၆-၅၆.

   1. (က) ကျဲ​လၢ​ယ့ၣ်ၡူး​သိၣ်က့ၤသီက့ၤ​အပျဲၢ်တဖၣ်​န့ၣ် ကဲ​တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​လၢ မုၢ်နံၤ​ခဲအံၤ​ခရံာ်ဖိ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်​တဖၣ်အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (မး. ၂၀:၂၅-၂၈; ၂၆:၄၀, ၄၁; ကလၤ. ၅:၁၇; အ့း. ၄:၂၉, ၃၁, ၃၂)

   2. (ခ) ပှၤကညီ​တဂၤဒီးတဂၤ ဖီၣ်​တၢ်စုကဝဲၤ​နီၢ်နီၢ်​လၢ က​ဒုးလိာ်အသး​အဂီၢ်​အဖီခိၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်ထံၣ်​အိၣ်ဒ်လဲၣ်. (မး. ၂၆:၅၂; လူၤ. ၆:၂၇, ၂၈; ယိၤ. ၁၈:၃၆)

2. ၂. ဖး လူၤကၣ် ၂၂:၃၉-၅၃.

   တၢ်ဂ့ၢ်​လၢ မူခိၣ်ကလူး​တဂၤ​ဟဲ​လီၣ်ဖျါထီၣ်​အသး​ဒီး ဘၣ်​ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ​ယ့ၣ်ၡူး​လၢ က့ၤသစ့းမနၤ​တၤသၣ်လီၢ်​ပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်​ကဒံကဒါဧါ. တဲဖျါထီၣ်​တက့ၢ်. (လူၤ. ၂၂:၄၁-၄၃; ၡါ. ၄၉:၈; မး. ၄:၁၀, ၁၁; ဧ့ၤ. ၅:၇)

3. ၃. ဖး ယိၤဟၣ် ၁၈:၁-၁၂.

   ယ့ၣ်ၡူး​ဒီ​တဒၢ​အပျဲၢ်အဘီၣ်​တဖၣ်လၢ ပှၤ​ထီဒါ​အီၤတဖၣ်​အစုပူၤ​ဒ်လဲၣ်. ပ​ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​လၢ တၢ်အဒိအတဲာ်ဝဲန့ၣ် သ့​ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၁၀:၁၁, ၁၂; ၁၈:၁, ၆-၉; ဧ့ၤ. ၁၃:၆; ယၤ. ၂:၂၅)

ပူ ၁၀၁

1. ၁. ပှၤလၢ​အတၢ်ကမၣ်​အိၣ်​ကတၢၢ်​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်သံန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်.

2. ၂. ဖဲ​တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အခိၣ်တဖၣ် က့ၤဖီၣ်​ယ့ၣ်ၡူး​အခါ တၢ်မၢဖိတဖၣ်​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. လၢ​ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်ကျၢၢ် ကၤယါဖၤ​အဟံၣ်န့ၣ် တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပ့းတရူး​ဟးထီၣ်​ဆူ​ခိ​ဒီး ဟီၣ်ဝဲ​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​ဘၣ်တၢ်​ဆှၢ​အီၤ​ဆူ ပံၤလး​အအိၣ်​အခါ ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်​အဒိၣ်တဖၣ် ကိးသသြီထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. မုၢ်ယဲၢ်နံၤ​မုၢ်​ဃ့ၣ်လီၤ​အဆၢကတီၢ်န့ၣ် တၢ်မၤအသး​ဒီး​ယ့ၣ်ၡူး​ဒ်လဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူး​အၢၣ်လီၤအီလီၤ ပှၤအၢ​ဖိ​လၢ​အဘၣ်​တၢ်​ဘျးထီၣ်​အီၤ​လၢ အကပၤန့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

7. ၇. ပၤရဒံစူး​လၢ​ကစၢ်​စံးဝဲ​န့ၣ် က​အိၣ်​သူၣ်လီၤ​အသး​ဖဲလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မးသဲ ၂၆:၅၇-၇၅.

   ယူဒၤ​ကွီၢ်ဘျီၣ်​အပဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ​သ့ၣ် သး​လၢ​အအၢအသီ​ဒ်လဲၣ်. (မး. ၂၆:၅၉, ၆၇, ၆၈)

2. ၂. ဖး မးသဲ ၂၇:၁-၅၀.

   ယူဒၤ​အတၢ်​သူၣ်အုးသးအုး​န့ၣ် တမ့ၢ်​တၢ်​ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤ​အသး​နီၢ်နီၢ်​ဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤ​ပ​စံး​သ့လဲၣ်. (မး. ၂၇:၃, ၄; မၢ်. ၃:၂၉; ၁၄:၂၁; ၂ ကရံၣ်. ၇:၁၀, ၁၁)

3. ၃. ဖး လူၤကၣ် ၂၂:၅၄-၇၁.

   ပ​ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤ​သ့​လၢ ပ့းတရူး​အတၢ်​သမၢ​ယ့ၣ်ၡူး ဖဲ​ဘၣ်တၢ်​ဟ့ၣ်လီၤ​ကွံာ်အီၤ​ဒီး​တၢ်ဖီၣ်​အီၤ​အနၤ​န့ၣ်လဲၣ်. (လူၤ. ၂၂:၆၀-၆၂; မး. ၂၆:၃၁-၃၅; ၁ ကရံၣ်. ၁၀:၁၂)

4. ၄. ဖး လူၤကၣ် ၂၃:၁-၄၉.

   တၢ်မၤ​အီၤ​တတီတလိၤ​န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​မၤဆၢက့ၤ​ဒ်လဲၣ်. ပ​မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤ​လၢ တၢ်​ဝဲ​န့ၣ်လဲၣ်. (လူၤ. ၂၃:၃၃, ၃၄; ရိ. ၁၂:၁၇-၁၉; ၁ ပ့း. ၂:၂၃)

5. ၅. ဖး ယိၤဟၣ် ၁၈:၁၂-၄၀.

   ပ့းတရူးန့ၣ် ပျံၤ​ပှၤကညီ​အဃိ တဟူး​တ​ဂဲၤ​တ​ဖံးတၢ်မၤတၢ် တစိၢ်တလီၢ်​သ​နး​က့ ကဲထီၣ်ကဒါက့ၤ​တၢ်မၢဖိ​လၢ​ဖျါ​လီၤဆီ​တဂၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်ဂ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်. (ယိၤ. ၁၈:၂၅-၂၇; ၁ ကရံၣ်. ၄:၂; ၁ ပ့း. ၃:၁၄, ၁၅; ၅:၈, ၉)

6. ၆. ဖး ယိၤဟၣ် ၁၉:၁-၃၀.

   1. (က) ယ့ၣ်ၡူး​အိၣ်ဒီး​တၢ်ထံၣ်​အကြၢးအဘၣ်​လၢ နီၢ်ခိ​တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်​အဖီခိၣ် ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၂:၁, ၂, ၉, ၁၀; ၁၉:၂၃, ၂၄; မး. ၆:၃၁, ၃၂; ၈:၂၀)

   2. (ခ) ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်ကတိၤ​တဖၣ်လၢ တဲဝဲ​ဖဲ​က​သံ​ဘူးထီၣ်​အခါန့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်မၤနၢၤ​အတၢ်​ကိးထီၣ်​လၢ အဆီၣ်ထွဲ​မၤစၢၤ​တ့ၢ်လံ ယဟိဝၤ​အတၢ်စံၣ်ညီၣ်​ပၢ​ဘၣ်တၢ်​ခဲလၢာ်​လီၤ​န့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၁၆:၃၃; ၁၉:၃၀; ၂ ပ့း. ၃:၁၄; ၁ ယိၤ. ၅:၄)

ပူ ၁၀၂

1. ၁. ပိာ်မုၣ်​လၢ​တၢ်ဂီၤ​ပူၤန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ပိာ်ခွါ​ခံဂၤ​တခီ မတၤတဖၣ်​လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​အိၣ်​အလီၢ်န့ၣ် တၢ်လီၢ်​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပံၤလး​မၢ​ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ် က​ပျဲလီၤ​သုးဖိ​တနီၤ လၢ​က​ခိး​ယ့ၣ်ၡူး​အသွၣ်ခိၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ယ့ၣ်ၡူး​သံ​ဝံၤ​သၢသီ​အနံၤ​ဂီၤဂီၤ​သီသီန့ၣ် မူခိၣ်ကလူး​တဂၤ မၤ​မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်တဖၣ် မၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ပိာ်မုၣ်​တနီၤ​ဟဲဝဲသ့ၣ်​ဆူ ယ့ၣ်ၡူး​အသွၣ်ခိၣ်​အခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ​ကမၢကမၢ်ဝဲ​သ့ၣ်​လဲၣ်.

5. ၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပ့းတရူး​ဒီး​ယိၤဟၣ်​န့ၣ် လဲၤဃ့ၢ်ဝဲ​သ့ၣ်​ဆူ ယ့ၣ်ၡူး​အသွၣ်ခိၣ်​လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ထံၣ်ဘၣ်​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. တၢ်မၤအသး​ဒီး​ယ့ၣ်ၡူး​အနီၢ်ကစၢ်​ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိး​က​ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်​အပျဲၢ်အဘီၣ်​တဖၣ်လၢ အအိၣ်မူဝဲ​အဂီၢ် ယ့ၣ်ၡူး​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မးသဲ ၂၇:၆၂-၆၆ ဒီး ၂၈:၁-၁၅.

   ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​သမူထီၣ်က့ၤ​အကတီၢ်န့ၣ် ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်​အဒိၣ်တဖၣ်, ဖၤရံၤၡဲ​တ​ဖၣ်​ဒီး ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ် မၤကမၣ်​သးစီဆှံ​ဒ်လဲၣ်. (မး. ၁၂:၂၄, ၃၁, ၃၂; ၂၈:၁၁-၁၅)

2. ၂. ဖး လူၤကၣ် ၂၄:၁-၁၂.

   ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်​သမူထီၣ်က့ၤ​အဂ့ၢ်အကျိၤ​န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် ယဟိဝၤ​ထံၣ်​ပိာ်မုၣ်တဖၣ်​မ့ၢ် ပှၤအုၣ်အသး​လၢ​ဘၣ်တၢ်​နာ်​အီၤ​သ့ ဒ်လဲၣ်. (လူၤ. ၂၄:၄, ၉, ၁၀; မး. ၂၈:၁-၇)

3. ၃. ဖး ယိၤဟၣ် ၂၀:၁-၁၂.

   ဖဲ​ပ​တနၢ်ပၢၢ် လံာ်စီဆှံ​အဝံ​အတၢ်ကတိၤ​တမံၤ အတၢ်​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်​ဂ့ၤဂ့ၤ​အခါ ပ​လိၣ်ဘၣ်​တၢ်​သူၣ်စူၤသးစူၤ​လီၤ​န့ၣ် ပ​ကသ့ၣ်​ညါ​အဂီၢ် ယိၤဟၣ် ၂၀:၈, ၉ မၤစၢၤ​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်. (ကတိၤ. ၄:၁၈; မး. ၁၇:၂၂, ၂၃; လူၤ. ၂၄:၅-၈; ယိၤ. ၁၆:၁၂)

ပူ ၁၀၃

1. ၁. မၤရံ​တဲ ပှၤလၢ​အဆိ​က​မိၢ်​ဝဲ​ပှၤ​ပၢၤ​တၤသၣ်​အလီၢ် ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် သ့ၣ်ညါက့ၤဝဲ​လၢ အမ့ၢ်​ယ့ၣ်ၡူး​နီၢ်နီၢ်​လီၤ​န့ၣ် ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. တၢ်မၤအသး​ဒီး ယ့ၣ်ၡူး​အပျဲၢ်​ခံဂၤ​လၢ အလဲၤဝဲ​သ့ၣ်​ဆူ​အ့းမၤအူ​သဝီ ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. အပျဲၢ်​ခံဂၤန့ၣ် ဖဲ​အတဲဘၣ်​တၢ်မၢဖိ​တဖၣ်လၢ အထံၣ်ဘၣ်​တ့ၢ်​ယ့ၣ်ၡူး​အခါ တၢ်​လီၤကမၢကမၣ်​မနုၤ ဟဲကဲထီၣ်​လဲၣ်.

4. ၄. ယ့ၣ်ၡူး​လီၣ်ဖျါထီၣ်​အသး​လၢ ပှၤပိာ်အခံတဖၣ်​အမဲာ်ညါ ပှံၤဘျီ​လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​သိၤမါ​နၢ်ဟူ ယ့ၣ်ၡူး​အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်​ထံၣ်ဘၣ်​ကစၢ်​အခါ တဲဝဲ​မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဃိး​သီ​ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယိၤဟၣ် ၂၀:၁၁-၂၉.

   ဖဲ​ယိၤဟၣ် ၂၀:၂၃ န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​စံး​လၢ ပှၤကညီ​မၤန့ၢ်​အခွဲး​လၢ က​ပျၢ်​တၢ်ကမၣ်ဧါ. တဲဖျါထီၣ်​တက့ၢ်. (စံး. ၄၉:၂, ၇; ၡါ. ၅၅:၇; ၁ တံၤ. ၂:၅, ၆; ၁ ယိၤ. ၂:၁, ၂)

2. ၂. ဖး လူၤကၣ် ၂၄:၁၃-၄၃.

   ပသးန့ၣ် ဒ်သိး​တူၢ်လိာ်​လံာ်စီဆှံ​အတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ် ကညီအဂီၢ် ပ​ကတဲာ်ကတီၤ​အီၤ​သ့​ဒ်လဲၣ်. (လူၤ. ၂၄:၃၂, ၃၃; ဧ့. ၇:၁၀; မး. ၅:၃, ဟသ- ‘ပှၤလၢ​အအၢၣ်လီၤ​အီ​လီၤ​လၢ အ​လိၣ်​က​သန့ၤအသး​ဒီ​ယွၤန့ၣ် သူၣ်ဖှံသးညီ​ဝဲ​လီၤ.’; မၤတၢ်. ၁၆:၁၄; ဧ့ၤ. ၅:၁၁-၁၄)

ပူ ၁၀၄

1. ၁. ဘၣ်တဘျီန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး​အပျဲၢ်အဘီၣ်​ပှံၤဂၤ ထံၣ်ဘၣ်​အီၤ​လဲၣ်. ကစၢ်​တဲဘၣ်​အဝဲသ့ၣ် မနုၤ​အဂ့ၢ်​လဲၣ်.

2. ၂. ကစၢ်ယွၤ​အဘီအမုၢ်​စံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤလဲၣ်. ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​ပၢတၢ်​ဒ်​စီၤပၤ အနံၣ်​တကထိ​အခါ တၢ်အိၣ်မူ​လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ က​မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ယ့ၣ်ၡူး​လီၣ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ်​အသး​လၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်​အမဲာ်ညါ ပှံၤ​သီ​လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ခဲအံၤန့ၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်​တုၤလံ​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​က​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဘုး​ထီၣ်​ယ့ၣ်ၡူး​က​ဟးဖး​ဒီး​အပျဲၢ်တဖၣ်​အခါန့ၣ် မၤလိာ်တ့ၢ်​အဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. လၢ​တၢ်ဂီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူး​ဟါ​မၣ်​လၢ​တၢ်ထံၣ်​ပူၤ​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃-၈.

   ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်မၢဖိ​ပီလူး​စံးကတိၤ​တၢ် ဘၣ်ဃး​ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်​သမူထီၣ်က့ၤ လၢ​တၢ်နာ်​အဂၢၢ်အကျၢၤ သ့န့ၣ်​လဲၣ်. မုၢ်​တနံၤညါအံၤ ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ကတိၤဝဲ​သ့ၣ်​တၢ်ဂ့ၢ်​မနုၤ​လၢ တၢ်စူၢ်ဂၢၢ်နာ်ကျၢၤ​သ့လဲၣ်. (၁ ကရံၣ်. ၁၅:၄, ၇, ၈; ၡါ. ၂:၂, ၃; မး. ၂၄:၁၄; ၂ တံၤ. ၃:၁-၅)

2. ၂. ဖး မၤတၢ် ၁:၁-၁၁.

   ဒ်​တၢ်ကတိၤ​ဆိပာ်​လၢ မၤတၢ် ၁:၈ န့ၣ်​အသိး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​တၢ်မၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်​ရၤလီၤ​သကုၤ​တုၤ​ဆံးအါ​လံ​လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၆:၇; ၉:၃၁; ၁၁:၁၉-၂၁; ကလီး. ၁:၂၃)

ပူ ၁၀၅

1. ၁. ဒ်​ဘၣ်တၢ်​ပာ်ဖျါ​လၢ တၢ်ဂီၤပူၤ​အသိး ပှၤ​ပိာ်ယ့ၣ်ၡူးအခံ​တဖၣ်လၢ အအိၣ်ခိး​လၢ​ယရုၤၡလ့ၣ်​န့ၣ် တၢ်မၤအသး​ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ပှၤတမှံၤ​လၢ​အဟဲ​ဆူ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်​တဖၣ်န့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲသ့ၣ်​တၢ်လီၤလး​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ပ့းတရူး​ကတိၤ​ဖျါထီၣ်​န့ၢ်​ကမျၢၢ် မနုၤ​အဂ့ၢ်​လဲၣ်.

4. ၄. ပှၤတဖၣ်န့ၣ် ဒိကနၢ်​ပ့းတရူး​ကတိၤတၢ်​ဝံၤအလီၢ်ခံ အသးပူၤ​တူၢ်ဘၣ်ဝဲ​သ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်. ပ့းတရူး​စံး​အဝဲသ့ၣ်​လၢ ကဘၣ်​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​မုၢ်နံၤဝဲန့ၣ်, လၢအမ့ၢ် ခ.န. ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံ​အမုၢ်နံၤ​ပူၤ ပှၤ​ဒိးဘျၢ​အသး​လၢ​ထံ​ပှံၤဂၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မၤတၢ် ၂:၁-၄၇.

   1. (က) ပ့းတရူး​အတၢ်ကတိၤ​ဖဲ မၤတၢ် ၂:၂၃, ၃၆ န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် ပှၤယူဒၤဖိ​ဒီ​ကလုာ်​အမူဒါ​အိၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူး​ဘၣ်​တၢ်မၤသံအီၤ ဒ်လဲၣ်. (၁ သ့း. ၂:၁၄, ၁၅)

   2. (ခ) ပ့းတရူး​ပာ်တ့ၢ်​တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် ဘၣ်ဃး​တၢ်ကွၢ်​ထံ​ဆိကမိၢ်​တၢ်လၢ​လံာ်စီဆှံ ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၂:၁၆, ၁၇, ၂၉, ၃၁, ၃၆, ၃၉; ကလီး. ၄:၆)

   3. (ဂ) “မူခိၣ်​အဘီအမုၢ်​အနီၣ်ဝံာ်” တဖၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူး​အၢၣ်လီၤအီလီၤ​ဃာ်​လၢ က​ဟ့ၣ်ဝဲ​ပ့းတရူး​အကျါ အဆိကတၢၢ်​တဘိ​န့ၣ် ပ့းတရူး​သူ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၂:၁၄, ၂၂-၂၄, ၃၇, ၃၈; မး. ၁၆:၁၉)

ပူ ၁၀၆

1. ၁. ဘၣ်မုၢ်တနံၤ​လၢ​မုၢ်ထူၣ်​ကတီၢ်​န့ၣ် ဖဲ​ပ့းတရူး​ဒီး​ယိၤဟၣ်​လဲၤဝဲသ့ၣ်ဆူ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ပှၤ​ခီၣ်​ဟးဂီၤ​တဂၤန့ၣ် ပ့းတရူး​တဲဘၣ်အီၤ​မနုၤလဲၣ်. ပ့းတရူး​ဟ့ၣ်အီၤ​တၢ်မနုၤ လၢ​အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်​န့ၢ်​စ့​လဲၣ်.

3. ၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အခိၣ်အနၢ်တဖၣ် သးထီၣ်ဝဲသ့ၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. မၤဝဲသ့ၣ်​ပ့းတရူး​ဒီး​ယိၤဟၣ် ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ပ့းတရူး​စံးဘၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အခိၣ်တဖၣ်​မနုၤလဲၣ်. တၢ်မၢဖိ​တဖၣ်န့ၣ် မၤန့ၢ်​တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်​သး​မနုၤလဲၣ်.

5. ၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အခိၣ်အနၢ်တဖၣ် အသးကါ​န့ၣ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ​တၢ်မၢဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်​တ့ၢ်လီၤ​အီၤ​ဆူ​ဃိာ်ပူၤ ခံဘျီတဘျီ​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. တၢ်မၢဖိ​တဖၣ်န့ၣ် ဖဲ​အဘၣ်​တၢ်လဲၤ​ကိး​အီၤ​ဆူ ကွီၢ်ဘျီၣ်​ဒိၣ်​ပူၤ​အခါ စံးဆၢက့ၤဝဲ​သ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မၤတၢ် ၃:၁-၁၀.

   တနံၤညါအံၤ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပ​တန့ၢ်​စိ​န့ၢ်ကမီၤ​လၢ ပ​က​မၤ​တၢ်လီၤလးတဖၣ်​အဂီၢ်​ဘၣ်ဆၣ် ပ့းတရူး​အတၢ်ကတိၤ​တဖၣ်လၢ မၤတၢ် ၃:၆ န့ၣ် မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ပ​က​ပာ်​လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်​ဘီမုၢ်​တၢ်သးခုကစီၣ် ဒ်လဲၣ်. (ယိၤ. ၁၇:၃; ၂ ကရံၣ်. ၅:၁၈-၂၀; ဖံလံး. ၃:၈)

2. ၂. ဖး မၤတၢ် ၄:၁-၃၁.

   ဖဲ​ပ​ထံၣ်ဘၣ်​တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါ​လၢ တၢ်သးခုကစီၣ်​တၢ်မၤ​အခါ ပ​ကြၢး​ကွၢ်လိမၤဒိး ပ​ခရံာ်ဖိ​ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​တဖၣ်လၢ က​ယၤ​နံၣ်​တၢ​အကတီၢ် လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၄:၂၉, ၃၁; အ့း. ၆:၁၈-၂၀; ၁ သ့း. ၂:၂)

3. ၃. ဖး မၤတၢ် ၅:၁၇-၄၂.

   ဆၢကတီၢ်​လၢ အပူၤကွံာ်​မ့ၢ်ဂ့ၤ, ခဲအံၤ​မ့ၢ်ဂ့ၤ ပှၤလၢ​အတမ့ၢ်​ယဟိဝၤ​အပှၤအုၣ်အသး​တနီၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်ကွၢ်​ထံၣ်​ဆိကမိၢ်​လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​တၢ်သးခုကစီၣ်​တၢ်မၤ​အဖီခိၣ် ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၅:၃၄-၃၉)

ပူ ၁၀၇

1. ၁. စတ့းဖၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ကစၢ်ယွၤ​မၤစၢၤအီၤ​လၢ က​မၤတၢ်​မနုၤအဂီၢ်လဲၣ်.

2. ၂. စတ့းဖၣ်​တဲဝဲ​မနုၤ​အဃိ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အခိၣ်အနၢ်တဖၣ် သးထီၣ်ဝဲသ့ၣ် ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​ပှၤတဖၣ် တွံၢ်​ထုးထီၣ်​စတ့းဖၣ်​ဆူ ဝ့ၢ်​အချၢ​အခါ မၤဝဲသ့ၣ်​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ ပှၤသးစၢ်​လၢ​အဆၢထၢၣ်​လၢ ဆ့ကၤ​အ​ပူၣ်​ကပၤန့ၣ် မတၤလဲၣ်.

5. ၅. တချုး​စတ့းဖၣ်​သံန့ၣ် ဃ့ထုကဖၣ်​ယဟိဝၤ​တၢ်မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. ပှၤတဂၤဂၤ​မ့ၢ်​မၤအၢ​ပှၤန့ၣ် လၢ​တၢ်​ကွၢ်လိမၤဒိး​စတ့းဖၣ်​အပူၤ ပ​ကြၢး​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မၤတၢ် ၆:၈-၁၅.

   တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ​အခိၣ်အနၢ်တဖၣ်န့ၣ် သူ​ညီနုၢ်ဝဲ​တၢ်​ကဘျံး​ကဘျၣ်​အကျဲ​မနုၤ လၢ​က​မၤတံာ်တာ် ယဟိဝၤ​အပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​တၢ်မၤ​လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၆:၉, ၁၁, ၁၃)

2. ၂. ဖး မၤတၢ် ၇:၁-၆၀.

   1. (က) စတ့းဖၣ်​န့ၣ် ဒ်သိး​ကတိၤ​တြီဆၢ​ဒီး​ဒီ​ဒၣ် တၢ်သးခုကစီၣ် လ့ၤ​တုၢ်​လ့ၤ​တီၤ​ကသ့ လၢ​ကွီၢ်ဘျီၣ်​ပူၤ​အဂီၢ် မၤန့ၢ်​တၢ်မၤစၢၤ​ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၇:၅၁-၅၃; ရိ. ၁၅:၄; ၂ တံၤ. ၃:၁၄-၁၇; ၁ ပ့း. ၃:၁၅)

   2. (ခ) ပ​ကြၢး​အိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး​မနုၤ လၢ​ပှၤ​ထီဒါ​ပ​တၢ်မၤတဖၣ်​အဖီခိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၇:၅၈-၆၀; မး. ၅:၄၄; လူၤ. ၂၃:၃၃, ၃၄)

ပူ ၁၀၈

1. ၁. တၢ်မၤ​သံ​စတ့းဖၣ်​ဝံၤအလီၢ်ခံ စီလူး​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ဖဲ​စီလူး​လဲၤ​ဆူ ဝ့ၢ်​ဒၤမ့ၤစ့း​အခါ တၢ်လီၤဆီ​လီၤလး​မနုၤ မၤအသး​န့ၣ်လဲၣ်.

3. ၃. ယ့ၣ်ၡူး​မၢ​စီလူး​လၢ က​မၤ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ယ့ၣ်ၡူး​မၤလိာ်​အနၤနံ​လၢ က​မၤ​မနုၤလဲၣ်. စီလူး​အမဲာ်ချံ​ထံၣ်​ထီၣ်​က့ၤ​ကဒီး​တၢ်​ဒ်လဲၣ်.

5. ၅. စီလူးန့ၣ် ပှၤအါဂၤ​သ့ၣ်ညါက့ၤ​အီၤ​လၢ မံၤ​မနုၤလဲၣ်. အဝဲ ဒိး​ဘၣ်တၢ်​သူက့ၤ​အီၤ ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မၤတၢ် ၈:၁-၄.

   တၢ်မၤနးမၤဖှီၣ်​အ​လပီ​ဖးဒိၣ် တီၢ်​သနံးတံၢ် ခရံာ်ဖိ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​လၢ ဘၣ်တၢ်​သူၣ်ထီၣ်​အီၤ​သီ​အဖီခိၣ်န့ၣ် ဒုး​ကဲထီၣ်တ့ၢ် ခရံာ်ဖိ​တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်​က​ပြံပြါ​သကုၤ​ဒ်လဲၣ်. ခါ​ခဲအံၤန့ၣ် မနုၤ​ကဲထီၣ်​ဒ်န့ၣ်အသိး​လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၈:၄; ၡါ. ၅၄:၁၇)

2. ၂. ဖး မၤတၢ် ၉:၁-၂၀.

   ယ့ၣ်ၡူး​ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ် မူဒါ​မနုၤ​သၢခါ​လၢ သးအိၣ်​ဟ့ၣ်ဝဲ​စီလူး​န့ၣ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၉:၁၅; ၁၃:၅; ၂၆:၁; ၂၇:၂၄; ရိ. ၁၁:၁၃)

3. ၃. ဖး မၤတၢ် ၂၂:၆-၁၆.

   ပ​လီၤဂာ်ဒီး အနၤနံ​သ့​ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၂၂:၁၂; ၁ တံၤ. ၃:၇; ၁ ပ့း. ၁:၁၄-၁၆; ၂:၁၂)

4. ၄. ဖး မၤတၢ် ၂၆:၈-၂၀.

   စီလူး​အတၢ်ဆီတလဲ​သး​လၢ​ကဲထီၣ်​ခရံာ်ဖိန့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ​လၢ ပှၤလၢ​အိၣ်ဒီး​မါ​ဝၤ​လၢ​အတစူၢ်တနာ် ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၂၆:၁၁; ၁ တံၤ. ၁:၁၄-၁၆; ၂ တံၤ. ၄:၂; ၁ ပ့း. ၃:၁-၃)

ပူ ၁၀၉

1. ၁. လၢ​တၢ်​ဂီၢ်​ပူၤ ပှၤလၢ​အတီၤ​လီၤဘၣ်​ထီၣ်​တၢ်န့ၣ် မတၤလဲၣ်.

2. ၂. မူခိၣ်ကလူး​တဂၤ စံးဘၣ်​ကန့လံး​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ဖဲ​ပ့းတရူး​အိၣ်လၢ ပှၤ​ဝ့ၢ်​ယၤဖိၤ​ဖိ​ၡံမိၣ် အဟံၣ်ခိၣ်​ဒုး​အဖီခိၣ်​အခါ ကစၢ်ယွၤ​ဒုးထံၣ်​အီၤ​တၢ်မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပ့းတရူး​တဲ​ကန့လံး​လၢ အ​တတီၤလီၤ​ဘါထီၣ်အီၤ​တဂ့ၤ​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ခရံာ်​အပျဲၢ်အဘီၣ်​ပှၤယူဒၤဖိ​လၢ ဟဲပိာ်​ပ့းတရူး​အခံ​တ​ဖၣ်​ ဘၣ်မနုၤအဃိ​ကမၢကမၣ်ဝဲသ့ၣ်​လဲၣ်.

6. ၆. ပ​ကြၢး​ဟံးန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​လၢ​အရ့ဒိၣ်​မနုၤ လၢ​ပီလူး​အတၢ်လဲၤ​ဆူ ကန့လံး​အအိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မၤတၢ် ၁၀:၁-၄၈.

   ပ့းတရူး​အတၢ်ကတိၤ​တဖၣ်လၢ မၤတၢ် ၁၀:၄၂ န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်​အတၢ်သးခုကစီၣ် ဒ်လဲၣ်. (မး. ၂၈:၁၉; မၢ်. ၁၃:၁၀; မၤတၢ်. ၁:၈)

2. ၂. ဖး မၤတၢ် ၁၁:၁-၁၈.

   ဖဲ​ယဟိဝၤ​အတၢ်ထုးစုနဲၣ်ကျဲ ဘၣ်ဃး​ပှၤကလုာ်​အဂၤတဖၣ် ဖျါထီၣ်​ဂ့ၤဂ့ၤ​အခါ ပ့းတရူး​ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး​ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၁၁:၁၇, ၁၈; ၂ ကရံၣ်. ၁၀:၅; အ့း. ၅:၁၇)

ပူ ၁၁၀

1. ၁. ပှၤသးစၢ်​လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤအံၤန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. အိၣ်ဝဲဆိးဝဲ​ဖဲလဲၣ်. အမိမိၢ်​ဒီး​အဖံ​ဖံ​သ့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ဖဲ​ပီလူး​သံကွၢ်​တံၤမသ့း​လၢ မ့ၢ်​သးအိၣ်​လဲၤပိာ်ထွဲ​အဝဲ​ဒီး​စံလၤ​အခံ လၢ​က​လဲၤ​စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်​လၢ လီၢ်ယံၤတဖၣ် အခါ တံၤမသ့း​စံးဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ပှၤ​ပိာ်ယ့ၣ်ၡူးအခံတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤ​လၢ​ခရံာ်ဖိ အဆိကတၢၢ် ဖဲ​တၢ်လီၢ်​မတၤလဲၣ်.

4. ၄. ပီလူး, စံလၤ​ဒီး တံၤမသ့းတဖၣ် ဟးထီၣ်လၢ​ဝ့ၢ်​အၤ​တံ​အီာ်​ဝံၤအလီၢ်ခံ လဲၤတုၤဝဲ​သ့ၣ်​ဆူ ဝ့ၢ်​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်.

5. ၅. တံၤမသ့း​မၤစၢၤ​ပီလူး​ဒ်လဲၣ်. မုၢ်​တနံၤညါအံၤ​သးစၢ်တဖၣ် ကြၢး​သံကွၢ်လီၤက့ၤ​အသး​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မၤတၢ် ၉:၁၉-၃၀.

   တၢ်မၢဖိ​ပီလူး​န့ၣ် ဖဲ​အဘၣ်​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်လိာ်သး​ဒီး တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါ​တၢ်သးခုကစီၣ်​အခါ ပာ်ဖျါထီၣ်​အအိၣ်ဒီး​တၢ်ကူၣ်သ့​ဖးဘၣ် ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၉:၂၂-၂၅, ၂၉, ၃၀; မး. ၁၀:၁၆)

2. ၂. ဖး မၤတၢ် ၁၁:၁၉-၂၆.

   ယဟိဝၤ​အသးစီဆှံ​ထုး​စု​နဲၣ်ကျဲ​လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​တၢ်သးခုကစီၣ်​တၢ်မၤ​အပူၤန့ၣ် မၤတၢ် ၁၁:၁၉-၂၁, ၂၆ ပာ်ဖျါထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ဖး မၤတၢ် ၁၃:၁၃-၁၆, ၄၂-၅၂.

   မၤတၢ် ၁၃:၅၁, ၅၂ ပာ်ဖျါထီၣ် ခရံာ်​အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ် တဟ့ၣ်အခွဲးလၢ တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါ​က​မၤ​ဟး​ဂူာ်​ဟးဂီၤ​အဝဲသ့ၣ်​အသး​ဘၣ် ဒ်လဲၣ်. (မး. ၁၀:၁၄; ​မၤတၢ်. ၁၈:၆; ၁ ပ့း. ၄:၁၄)

4. ၄. ဖး မၤတၢ် ၁၄:၁-၆, ၁၉-၂၈.

   ဖဲ​ပ​တူၢ်လိာ်​မၤစၢၤ​ပှၤအသီတဖၣ်​အခါ တၢ်ကတိၤ​လၢ ‘ဟ့ၣ်လီၤ​အးလီၤ​အီၤ​လၢ​ယဟိဝၤ​အစုပူၤ’ န့ၣ် မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ပ​က​ပူၤဒီး တၢ်ဘၣ်ယိၣ်​ဘၣ်​ဘီ​တလၢကွံာ်​အခၢး​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၁၄:၂၁-၂၃; ၂၀:၃၂; ယိၤ. ၆:၄၄)

5. ၅. ဖး မၤတၢ် ၁၆:၁-၅.

   တံၤမသ့း​အတၢ်​သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်​လၢ က​တူၢ်လိာ်​တၢ်ကူးတရံး​န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်​တၢ်​အကါဒိၣ်​လၢ တၢ် “မၤတၢ်​ခဲလၢာ်​လၢ​တၢ်သးခုကစီၣ်​အဃိ” ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ် ၁၆:၃; ၁ ကရံၣ်. ၉:၂၃; ၁ သ့း. ၂:၈)

6. ၆. ဖး မၤတၢ် ၁၈:၁-၁၁, ၁၈-၂၂.

   မၤတၢ် ၁၈:၉, ၁၀ ပာ်ဖျါထီၣ် ယ့ၣ်ၡူး​အကစၢ်ဒၣ်ဝဲ နုာ်လီၤ​ထုး​စု​နဲၣ်ကျဲ​လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​တၢ်သးခုကစီၣ်​တၢ်မၤ​ပူၤ ဒ်လဲၣ်. မုၢ်​တနံၤညါအံၤ တၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ပှၤ​တၢ်နာ်​လၢ​တၢ်​သးမံ ဒ်လဲၣ်. (မး. ၂၈:၂၀)

ပူ ၁၁၁

1. ၁. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ ပိာ်ခွါဖိ​လၢ​အအိၣ်​မံနီၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. အဝဲ​ဘၣ်မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ဖဲ​ပီလူး​ထံၣ် ပိာ်ခွါ​ဖိန့ၣ်​သံ​ဘၣ်အသး​အခါ မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ပီလူး, တံၤမသ့း ဒီး​ပှၤ​လဲၤသကိး​တၢ်တဖၣ်န့ၣ် လဲၤဝဲသ့ၣ်ဆူ​လဲၣ်. ဖဲ​အဝဲသ့ၣ်​အိၣ်ဘှံး​ပတုာ်​ဖဲ ဝ့ၢ်​မံလ့ၤတူး​အခါ တၢ်မၤအသး​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. ဝံအကၤဘူး ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ပီလူး​ဒ်လဲၣ်. ဒ်​ဝံ​ကတိၤဝဲ​အသိး ဟဲကဲထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မၤတၢ် ၂၀:၇-၃၈.

   1. (က) ဒ်​ပီလူး​အတၢ်ကတိၤ​လၢ မၤတၢ် ၂၀:၂၆, ၂၇ န့ၣ်​အသိး ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် “ကဆှီ​ဒီး​ပှၤကညီ​အသွံၣ်​ကိးဂၤဒဲး” ကသ့​ဒ်လဲၣ်. (ဃ့း. ၃၃:၈; မၤတၢ်. ၁၈:၆, ၇)

   2. (ခ) တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်​တဖၣ်န့ၣ် ဖဲ​အသိၣ်လိ​သီ​လိ​တၢ်​အခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ​ကြၢး “ဟံးဃာ်​ဂၢၢ်ကျၢၤ​တၢ်ကစီၣ်​လၢ​တၢ်နာ်န့ၣ်​အီၤ​သ့” န့ၣ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၂၀:၁၇, ၂၉, ၃၀; တံ. ၁:၇-၉, ခစ; ၂ တံၤ. ၁:၁၃)

2. ၂. ဖး မၤတၢ် ၂၆:၂၄-၃၂.

   ပီလူး​န့ၣ် သူဝဲ​တၢ်​ကဲ​ပှၤ​ရိမ့ၤ​အထံဖိကီၢ်ဖိ​အခွဲးအယၣ် လၢ​က​မၤ​လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​မူဒါ​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​ဟ့ၣ်တ့ၢ်​အီၤ ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၉:၁၅; ၁၆:၃၇, ၃၈; ၂၅:၁၁, ၁၂; ၂၆:၃၂; လူၤ. ၂၁:၁၂, ၁၃)

ပူ ၁၁၂

1. ၁. ကဘီ​လၢ​ပီလူး​ဟဲ​ဒိးဝဲ​န့ၣ် တုၤလၢ​ကီး​ကြ့တ့ၤ​အကပၤ​အခါ ကဲထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ပီလူး​စံးဘၣ်​ပှၤ​အိၣ်လၢ​ကဘီ​ဖီခိၣ်တဖၣ် မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. ကဘီန့ၣ် ကၢ်​ကွံာ်​အကူာ်​အကူာ်​ဒ်လဲၣ်.

4. ၄. သုးခိၣ်​လၢ​အမူဒါ​အိၣ်​န့ၣ် ခါလီၤ​အကလုၢ်​ဒ်လဲၣ်. ပှၤ​အပူၤဖျဲး​လၢ​တၢ်​ဘၣ်ဒိ​ဒီး လဲ​တုၤ​ဆူ​ကၢၢ်ပၤ​နံၤ ပှံၤဂၤလဲၣ်.

5. ၅. ကီး​လၢ​အဝဲသ့ၣ်​လဲၤထီၣ်​န့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်. ဖဲ​မူခိၣ်​ကလံၤသီၣ်ဂီ​ဘၣ်လီၢ်​ဘၣ်​စး​အခါ ပီလူး​ထံၣ်ဘၣ်​တူၢ်ဘၣ်​မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မၤတၢ် ၂၇:၁-၄၄.

   ဖဲ​ပဖးဘၣ် ပီလူး​အတၢ်လဲၤခီဖျိ​ပီၣ်လဲၣ်​ဆူ​ဝ့ၢ်ရိမ့ၤ​အခါ ပ​တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်​ဂၢၢ်ကျၢၤ​အါထီၣ်​လၢ လံာ်စီဆှံ​အတၢ်ကွဲးနီၢ်​တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ​တီဝဲ​ဒီး လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဝဲ ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၂၇:၁၆-၁၉, ၂၇-၃၂; လူၤ. ၁:၃; ၂ တံၤ. ၃:၁၆, ၁၇)

2. ၂. ဖး မၤတၢ် ၂၈:၁-၁၄.

   ပှၤ​မ့းလံတ့ၤ​ကီးဖိ​လၢ တၢ်နာ်​ကမၣ်​သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်​သးအိၣ်​လီၤဆီ​တူၢ်လိာ် ပီလူး​ဒီး​အသကိးတဖၣ် ဖဲ​ကဘီ​ဟးဂီၤ​အခါ​သၢပျၢၤ ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ကြၢး​ပာ်ဖျါ​တၢ်သးအိၣ်​လၢ မနုၤ​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. လီၤဆီဒၣ်တၢ် လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၂၈:၁, ၂; ဧ့ၤ. ၁၃:၁, ၂; ၁ ပ့း. ၄:၉)

ပူ ၁၁၃

1. ၁. ပီလူး​ကဲထီၣ်​ပှၤဃိာ်ဖိ​လၢ ဝ့ၢ်ရိမ့ၤ​အခါ စံၣ်တဲၤတဲလီၤ​မတၤတဖၣ်​လဲၣ်.

2. ၂. လၢ​တၢ်ဂီၤ​အပူၤ ပှၤတမှံၤ​လၢ​စီၤနီၤခိၣ်​ကပၤန့ၣ် မတၤလဲၣ်. မၤန့ၢ်ဝဲ​ပီလူး​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. အ့းပၤဖရီးဒံတူး​န့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ဖဲ​အဝဲ​က့ၤ​ဆူ​ဝ့ၢ်​ဖံလံးပံၤ​အခါ က့ၤ​စိာ်ဝဲ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ဘၣ်မနုၤ​ပီလူး​ကွဲးလံာ်​ဆူ အတံၤသကိး​ဖံၤလ့မိၣ်​အအိၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​ပီလူး​ထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢ ဃိာ်ပူၤ​အခါ မၤဝဲ​မနုၤလဲၣ်. လၢခံ တၢ်မၤအသး​ဒီး​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

6. ၆. ယဟိဝၤ​သူ​မတၤ​လၢ က​ကွဲးလံာ်​စီဆှံ​အလံာ်​လၢခံကတၢၢ်​တဖၣ်အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. လံာ်လီၣ်ဖျါ​န့ၣ် ကတိၤ​မနုၤ​အဂ့ၢ်​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး မၤတၢ် ၂၈:၁၆-၃၁ ဒီး ဖံလံးပံၤ ၁:၁၃.

   ဖဲ​ပီလူး​ဘၣ်​လီၤ​လၢ​ဝ့ၢ်ရိမ့ၤ​အဃိာ်ပူၤ​အခါ သူဝဲ​အတၢ်ဆၢကတီၢ်​ဒ်လဲၣ်. အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်​လၢ အ​တ​ဒ့​ခိၣ်​ဒ့​ခံ​န့ၣ် ကဲဘျုးကဲဖှိၣ်​လၢ ခရံာ်ဖိ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်​အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (မၤတၢ်. ၂၈:၂၃, ၃၀; ဖံလံး. ၁:၁၄)

2. ၂. ဖး ဖံလံးပံၤ ၂:၁၉-၃၀.

   ပီလူး​ကတိၤ​စံးဘျုးတ့ၢ် တံၤမသ့း​ဒီး​အ့းပၤဖရီးဒံတူး ဒ်လဲၣ်. ပ​ကွၢ်လိမၤဒိး ပီလူး​အတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်အံၤ သ့​ဒ်လဲၣ်. (ဖံလံး. ၂:၂၀, ၂၂, ၂၅, ၂၉, ၃၀; ၁ ကရံၣ်. ၁၆:၁၈; ၁ သ့း. ၅:၁၂, ၁၃)

3. ၃. ဖး ဖံၤလ့မိၣ် ၁-၂၅.

   1. (က) ဖံၤလ့မိၣ်​က​မၤတၢ်​လၢ​အကြၢးအဘၣ်​အဂီၢ် ပီလူး​သန့ၤအသး​လၢ​တၢ်​အဂံၢ်​ထံး​မနုၤ​ဒီး သဆၣ်​ထီၣ်​အခံ​လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်​ထုး​စု​နဲၣ်ကျဲ​လၢ မုၢ်​တနံၤညါအံၤ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်​တဖၣ်အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်. (ဖံၤ. ၉; ၂ ကရံၣ်. ၈:၈; ကလၤ. ၅:၁၃)

   2. (ခ) ပီလူး​အတၢ်ကတိၤ​လၢ ဖံၤလ့မိၣ် ၁၃, ၁၄ န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် အဝဲ​ပာ်ကဲ ပှၤလၢ​တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤတဖၣ် အသး​လၢ​သ့ၣ်ညါ​တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်အၢ ဒ်လဲၣ်. (၁ ကရံၣ်. ၈:၇, ၁၃; ၁၀:၃၁-၃၃)

4. ၄. ဖး ၂ တံၤမသ့း ၄:၇-၉.

   ဒ်​တၢ်မၢဖိ​ပီလူး​အသိး ပ​မ့ၢ်​သးတီ​တုၤလၢ​အကတၢၢ်​သၢပျၢၤ ယဟိဝၤ​က​ဟ့ၣ်ပှၤ​ခိၣ်ဖး​လီၤ​န့ၣ် ပ​နာ်သ့​ဒ်လဲၣ်. (မး. ၂၄:၁၃; ဧ့ၤ. ၆:၁၀)

ပူ ၁၁၄

1. ၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ လံာ်စီဆှံ​ကတိၤ ကသ့ၣ်တဖၣ်​လၢ​မူခိၣ်​အဂ့ၢ်​န့ၣ်လဲၣ်.

2. ၂. ကစၢ်ယွၤ​အတၢ်ဒုး​လၢ က​ဒုးတၢ်​ဒီး​ပှၤအၢပှၤသီ​လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​တဖၣ်န့ၣ် အမံၤ​ဒ်လဲၣ်. တၢ်ဒုးအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ်​မနုၤလဲၣ်.

3. ၃. လၢ​တၢ်ဂီၤပူၤ ပှၤလၢ​အက​ကဲခိၣ်ကဲနၢ်​လၢ​တၢ်ဒုးအံၤန့ၣ် မ့ၢ်​မတၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ကၢၢ်ဃာ်ဝဲ​ခိၣ်​သ​လုာ်​န့ၣ်လဲၣ်. နး​လၢ​အဖီၣ်ဃာ်​ဝဲ​န့ၣ် အခီပညီ​မနုၤလဲၣ်.

4. ၄. ပ​မ့ၢ်​ကွၢ်က့ၤ ပူ ၁၀, ၁၅ ဒီး ၃၃ န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပ​တကြၢး​က​မၢ​က​မၤ​လၢ ကစၢ်ယွၤ​ကမၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်​န့ၣ်လဲၣ်.

5. ၅. ပှၤအၢပှၤသီ​လၢ အစံးဝဲ​ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ကစၢ်ယွၤ​ဒၣ်လဲာ် ကစၢ်ယွၤ​ကမၤဟးဂီၤ​အီၤလီၤ​န့ၣ် ပူ ၃၆ ဒီး ၇၆ ပာ်ဖျါထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး လီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၁-၁၆.

   1. (က) ယ့ၣ်ၡူး​ခရံာ်​မ့ၢ်​ပှၤဒိးကသ့ၣ်​ဝါ​လီၤ​န့ၣ် လံာ်စီဆှံ​တဲဖျါထီၣ်​ဒ်လဲၣ်. (လီၣ်. ၁:၅; ၃:၁၄; ၁၉:၁၁; ၡါ. ၁၁:၄)

   2. (ခ) တၢ်သွံၣ်​ဘၣ်အၢ​လၢ​ယ့ၣ်ၡူး​အ​ကူ​အသိးန့ၣ် ပာ်ဖျါ​လီၤတံၢ် ယ့ၣ်ၡူး​အတၢ်​မၤနၢၤ​က​မ့ၢ် တၢ်​ကတၢၢ်​တဲာ်​တူာ် ဒ်လဲၣ်. (လီၣ်. ၁၄:၁၈-၂၀; ၁၉:၁၃; ၡါ ၆၃:၁-၆)

   3. (ဂ) မတၤတဖၣ်​ပၣ်ဃုာ်​ကသ့​လၢ တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်​လၢ အပိာ်​ပှၤဒိးကသ့ၣ်​ဝါ​ယ့ၣ်ၡူး​အခံ​န့ၣ်လဲၣ်. (လီၣ်. ၁၂:၇; ၁၉:၁၄; မး. ၂၅:၃၁, ၃၂)

ပူ ၁၁၅

1. ၁. လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ပၤရဒံစူး​အပူၤ ပ​က​ဒိးန့ၢ်ဘၣ်​တၢ်အိၣ်တၢ်ဆိး​ဒ်လဲၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါထီၣ်​ဒ်လဲၣ်.

2. ၂. ပှၤလၢ​က​အိၣ်လၢ​ပၤရဒံစူး​ပူၤတဖၣ်​အဂီၢ် လံာ်စီဆှံ​အတၢ်စံးပာ်​အိၣ်ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. ယ့ၣ်ၡူး​က​သုးကျဲၤ​န့ၢ်ဝဲ တၢ်ဆီတလဲ​အသး​လၢ​အဂ့ၤဒိၣ်​ဒ်အံၤ ခဲလဲၣ်.

4. ၄. ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​အိၣ်လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ​အခါ ဒ်သိး​က​ပာ်ဖျါ​တၢ်လၢ​ကမၤဝဲ ဖဲ​အကဲထီၣ်​ကစၢ်ယွၤအဘီမုၢ်​စီၤပၤ​အခါ​အဂီၢ် မၤတ့ၢ်ဝဲ​တၢ်မနုၤ​တဖၣ်န့ၣ်​လဲၣ်.

5. ၅. ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​ဒီး အပှၤ​ပၢ​သကိး​တၢ်လၢ​မူခိၣ်တဖၣ် ပၢ​စိ​လီၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​အခါ က​မၤ​ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်​လီၤတံၢ်​တၢ်မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး လီၣ်ဖျါ ၅:၉, ၁၀.

   တၢ်ပၢ​တၢ်​ဆှၢ​အနံၣ်​တကထိ​ပူၤ ပှၤလၢ​က​ပၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​တဖၣ်န့ၣ် က​မ့ၢ်ပှၤလၢ အကွၢ်​ဆၢ​တၢ်လၢ​ပှၤဂၤ​အဂီၢ် ဒီး​သူၣ်ကညီၤသးကညီၤ​တၢ်​သ့​လီၤ​န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ​ပ​နာ်န့ၢ်​သ့လဲၣ်. (အ့း. ၄:၂၀-၂၄; ၁ ပ့း. ၁:၇; ၃:၈; ၅:၆-၁၀)

2. ၂. ဖး လီၣ်ဖျါ ၁၄:၁-၃.

   သိဖိ​ဒီး​အပၢ်​အမံၤတဖၣ် အိၣ်​ကွဲး​အသး​လၢ ပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ အခိၣ်​တိ​သၣ်​အလိၤ စံးတၢ်န့ၣ် သးအိၣ်​စံးဝဲ​မနုၤလဲၣ်. (၁ ကရံၣ်. ၃:၂၃; ၂ တံၤ. ၂:၁၉; လီၣ်. ၃:၁၂)

ပူ ၁၁၆

1. ၁. ပ​မ့ၢ်​အဲၣ်ဒိး​အိၣ်မူ​လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် ပ​ကဘၣ်​သ့ၣ်ညါ​တၢ်မနုၤလဲၣ်.

2. ၂. ဒ်သိး​ပိာ်မုၣ်​ဖိသၣ်​ဒီး အတံၤသကိး​တဖၣ်လၢ တၢ်​ဂီၢ်​ပူၤ​အသိး ပ​မၤလိ​ယဟိဝၤ​ဒီး​ယ့ၣ်ၡူး​အဂ့ၢ် ကသ့​ဒ်လဲၣ်.

3. ၃. လၢ​တၢ်ဂီၢ်ပူၤန့ၣ် သု​ထံၣ်​လံာ်​အဂၤ​မနုၤ​တဘ့ၣ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပ​ကြၢး​ဖး​လံာ်​အဝဲန့ၣ် ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်.

4. ၄. ဒ်သိး​ပ​က​န့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူ​အထူအယိာ်​အဂီၢ် ပ​မၤလိ​ယဟိဝၤ​ဒီး​ယ့ၣ်ၡူး​အဂ့ၢ်​အမဲာ်ညါန့ၣ် လိၣ်​မနုၤဒံးလဲၣ်.

5. ၅. ပူ ၆၉ အပူၤန့ၣ် ပ​မၤန့ၢ်​တၢ်မၤလိ​မနုၤလဲၣ်.

6. ၆. လၢ ပူ ၅၅ န့ၣ် ဖိသၣ်​ၡမူၤအ့လး​ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ် တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် ဒ်လဲၣ်.

7. ၇. ပ​လူၤပိာ်​ထွဲ ယ့ၣ်ၡူး​ခရံာ်​အဒိအတဲာ်​သ့​ဒ်လဲၣ်. ပ​မ့ၢ်​လူၤပိာ်​ထွဲ​သၢပျၢၤ ခါဆူညါန့ၣ် ပ​မၤတၢ်​မနုၤ​ကသ့​လဲၣ်.

တၢ်သံကွၢ်​ကဒီးတဖၣ်–

1. ၁. ဖး ယိၤဟၣ် ၁၇:၃.

   တၢ်မၤလိ ယဟိဝၤ​ကစၢ်ယွၤ​ဒီး​ယ့ၣ်ၡူး​ခရံာ်​တဖၣ်အဂ့ၢ်​န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲ​တၢ်​တိၢ်ရူး​တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်​ဘၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ဒ်လဲၣ်. (မး. ၇:၂၁; ယၤ. ၂:၁၈-၂၀; ၁ ယိၤ. ၂:၁၇)

2. ၂. ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၅:၁-၂၁.

   1. (က) တၢ်ဂ့ၢ်​အါမး​လၢ ပ​က​စံးထီၣ်ပတြၢၤ​ယဟိဝၤ​အကျါ တၢ်ဂ့ၢ်​တနီၤ​မ့ၢ်​မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. (စံး. ၁၄၅:၈-၁၁; လီၣ်. ၄:၁၁)

   2. (ခ) ယဟိဝၤန့ၣ် ‘ဂ့ၤ​လၢ​ပှၤခဲလၢာ်​အဖီခိၣ်’ ဒ်လဲၣ်. တၢ်န့ၣ် ကြၢး​ကဲထီၣ် တၢ်​သုးဘူး​ပ​သး​ဆူ​အအိၣ် ဒံးယံာ်​ဒံးအါထီၣ် ဒ်လဲၣ်. (စံး. ၁၄၅:၉; မး. ၅:၄၃-၄၅)

   3. (ဂ) ပ​မ့ၢ်​အဲၣ်​ယဟိဝၤ​လၢ ပ​သူၣ်ကံၢ်သးလဲ​ပူၤန့ၣ် တၢ်​ကထိၣ်ဂဲၤ​ပ​သး​လၢ ပ​က​မၤ​မနုၤ​အဂီၢ်​န့ၣ်လဲၣ်. (စံး. ၁၁၉:၁၇၁, ၁၇၂, ၁၇၅; ၁၄၅:၁၁, ၁၂, ၂၁)