တၢ်နီၤဖး တဆံခံ
တၢ်အိၣ်မူကျဲလၢအဘၣ်ယွၤအသး
-
နကဲထီၣ်ယွၤအတံၤသကိး ကသ့ဒ်လဲၣ်.
-
စၤတၣ်အတၢ်ခီၣ်ရီာ်အပူၤ နပာ်ဃုာ်လၢ ကျဲဒ်လဲၣ်.
-
တၢ်သကဲးပဝးလၢ ယဟိဝၤတဘၣ်အသးန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
-
နအိၣ်မူဒ် ယွၤအတၢ်ဘၣ်သး ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁, ၂. ပာ်ဖျါထီၣ်ပှၤလၢ ယဟိဝၤ ထံၣ်အီၤဒ် အတံၤသကိးအသိး တနီၤန့ၣ်တက့ၢ်.
နသးအိၣ်ဃုထၢပှၤဒ်လဲၣ်တကလုာ်လၢ နတံၤသကိးလဲၣ်. နကအဲၣ်ဒိးရ့တံၤရ့သကိးဒီး ပှၤတဂၤလၢ အတၢ်ထံၣ်, တၢ်သးစဲ, ဒီးတၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ လီၤဂၤဒီးနၤလီၤ. နကအဲၣ်ဒိး ဒီတံၤဒီသကိးဒီး ပှၤတဂၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်အဂ့ၤအဝါလၢအမ့ၢ် တၢ်တီတၢ်လိၤဒီး တၢ်သးကညီၤန့ၣ်လီၤ.
၂ တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ ဒီကတီၢ်ညါအပူၤန့ၣ်, ကစၢ်ယွၤဃုထၢ ပှၤတနီၤဒ် အတံၤသကိးန့ၣ်လီၤ. အဒိ, ယဟိဝၤကိးဝဲ အၤဘြၤဟၣ်လၢ တံၤသကိးလီၤ. (ယၡါယၤ ၄၁:၈; ယၤကိာ် ၂:၂၃) ဒၤဝံးမ့ၢ် ပှၤလၢယဟိဝၤအဲၣ်အီၤ တကလုာ်အဃိ ကစၢ်ယွၤကိးအီၤလၢ “ပှၤလၢအဘၣ်ယသး” န့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၁၃:၂၂) ဝံဒၤနံးယ့လးသနာ်က့ ယဟိဝၤထံၣ်အီၤဒ် ပှၤလၢအဘၣ် “တၢ်အဲၣ်အီၤဒိၣ်မး” န့ၣ်လီၤ.—ဒၤနံးယ့လး ၉:၂၃.
၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤဃုထၢ ပှၤတနီၤလၢ အတံၤသကိးလဲၣ်.
၃ ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤပာ် အၤဘြၤဟၣ်, ဒၤဝံး, ဒီးဒၤနံးယ့လးလၢ အတံၤသကိးလဲၣ်. ကစၢ်စံးဝဲအၤဘြၤဟၣ်လၢ “မ့ၢ်နဒိကနၢ် ယကလုၢ်အဃိ” န့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၂၂:၁၈) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤသုးဘူးအသးဆူ ပှၤလၢအမၤဝဲ ကစၢ်ဃ့တၢ်လၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသး တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ယွၤစံးဘၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဒ်အံၤလီၤ– “ဒိကနၣ်ယကလုၢ်တက့ၢ်, ဒီးယကကဲထီၣ်သုကစၢ်, ဒီးသုကကဲထီၣ်ယပှၤဂီၢ်မုၢ်” လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၇:၂၃) နၤစ့ၢ်ကီး နမ့ၢ်ဒိကနၣ် ယဟိဝၤအကလုၢ်ဒီး နကဲထီၣ် အတံၤသကိးသ့လီၤ.
ယဟိဝၤ ဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ် အတံၤသကိးတဖၣ် အဂံၢ်အဘါလီၤ
၄, ၅. ယဟိဝၤပာ်ဖျါ အစိကမီၤလၢ အပှၤကလုာ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၄ ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အဘျုးလၢ နကဲထီၣ်ဘၣ် ယွၤအတံၤသကိးန့ၣ်တက့ၢ်. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ယဟိဝၤဃုတၢ်အခွဲးအယာ် “ဒ်သိးအကပာ်ဆူၣ်ထီၣ်အသးလၢ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး အသးဒီဖျၢၣ်ဒီးအီၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.” (၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၁၆:၉) ယဟိဝၤ ကပာ်ဖျါဝဲ အစိကမီၤလၢ နဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. ကျဲတမံၤန့ၣ် ပဖးဘၣ်ဖဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၂:၈ အပူၤဒ်အံၤလီၤ– “ယ [ယဟိဝၤ] ကသိၣ်က့ၤသီက့ၤနၤ, ဒီးဒုးနဲၣ်နၤလၢ ကျဲလၢနဘၣ်လဲၤန့ၣ်လီၤ. ယကဟ့ၣ်ကူၣ်နၤလၢ ယမဲာ်လီၤ.”
၅ တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်ပာ်ဖျါ ယဟိဝၤအတၢ် အံးက့ၤကွၢ်က့ၤ တုၤလီၤတီၤလီၤန့ၣ်လီၤ! ကစၢ်ကဟ့ၣ် တၢ်နဲၣ်လိလၢ နလိၣ်ဘၣ်ဒီး ကအံးထွဲကွၢ်ထွဲနၤဖဲ နအိၣ်မူထွဲမၤထွဲ တၢ်အံၤအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ အဲၣ်ဒိးမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနကတြီဆၢမၤနၢၤ တၢ်မၤကွၢ်, ဒီးတၢ်လ့ပစီလၢ နဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၅:၂၂) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, နမ့ၢ်မၤ ယဟိဝၤအတၢ်မၤလၢ သူၣ်ဒီဖျၢၣ်သးဒီဖျၢၣ်ဒီး နနာ်န့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ် ဒ်ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤစံးဝဲ တၢ်ကတိၤအံၤအသိးသ့န့ၣ်လီၤ_ “ယပာ်လီၤယွၤလၢ ယမဲာ်ညါတထံၣ်ဃီလီၤ. မ့ၢ်အအိၣ်လၢယစုထွဲဒီး, ယတဟူးတဝးဘၣ်.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၆:၈; ၆၃:၈) မ့ၢ်လီၤ, ယဟိဝၤမၤစၢၤနၤသ့ ဒ်သိးနကအိၣ်မူလၢ တၢ်ဘၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်နသ့ၣ်ညါအသိး ယွၤအဒုၣ်အဒါလၢ တအဲၣ်ဒိးနမၤဒ်န့ၣ် န့ၣ်အိၣ်ဝဲလီၤ.
စၤတၣ်အတၢ်ခီၣ်ရီာ်
၆. ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤကညီတဖၣ်န့ၣ် စၤတၣ်အတၢ်ဆှိးမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၆ လံာ်အံၤအတၢ်နီၤဖး ၁၁ အပူၤ ပာ်ဖျါတ့ၢ်ဝဲ စၤတၣ်ခီၣ်ရီာ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ပၢတၢ်ပြးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. စၤတၣ်ဆှိးဝဲလၢ ယဟိဝၤမ့ၢ် ပှၤကတိၤ ကဘျံးကဘျၣ်တၢ်ဒီး အခီပညီဖျါလၢ ကစၢ်ယွၤန့ၣ် တတီတလိၤလၢ တဟ့ၣ်အၤဒၣ်ဒီးအံၣ်အု အခွဲးဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်ကနီၤဖး တၢ်အဘၣ်ဒီး တၢ်အကမၣ်လၢ အသးဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အၤဒၣ်ဒီးအံၣ်အု မၤတၢ်ဒဲးဘးဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်အဖိအလံၤတဖၣ် စးထီၣ်အါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ စၤတၣ်ထုးထီၣ်တၢ်သံကွၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤကိးဂၤဒဲး အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးန့ၣ်လီၤ. စၤတၣ်ဆှိးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ပှၤကညီတဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်အဲၣ်ယွၤအဃိ ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤဘၣ်. ဟ့ၣ်ကွၢ်ယၤ တၢ်အခွဲးအယာ်မီၣ်, ပှၤကိးဂၤဒဲး ကလဲၤကပာ်ကွံာ်ယွၤအဂီၢ် ယမၤသ့လီၤ.” လၢလံာ်ယိၤဘးအတၢ်ကွဲးနီၣ်အပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ စၤတၣ်နာ်ဝဲဒ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤဘးမ့ၢ်မတၤလဲၣ်, အဝဲပာ်ဃုာ်လၢ စၤတၣ်အတၢ်ခီၣ်ရီာ်အပူၤဒ်လဲၣ်.
၇, ၈. (က) တၢ်မနုၤ ဒုးလီၤဆီယိၤဘးလၢ အဝဲအစိၤခါ ပှၤခဲလၢာ်အကျါန့ၣ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီး ယိၤဘး အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးန့ၣ် စၤတၣ်ထုးထီၣ် တၢ်သံကွၢ်ဒ်လဲၣ်.
ယိၤဘး ၁:၈, ခစ) ကစၢ်ယွၤဘၣ်အသးလၢ ယိၤဘးလီၤ.
၇ ယိၤဘးမ့ၢ်ပှၤလၢ အအိၣ်မူတ့ၢ်ဖဲ ပူၤကွံာ်အနံၣ် ၃,၆၀၀ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်ပှၤအဂ့ၤတဂၤဒီး ယဟိဝၤစံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် ပှၤအတီအလိၤဒီး ပှၤအဂ့ၤဒ်သိးဒီးအီၤ တအိၣ်ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. မ့ၢ်ပှၤပျံၤယွၤဒီး ဟးဆှဲးတၢ်အၢတဂၤန့ၣ်လီၤ.” (၈ စၤတၣ်ထုးထီၣ် တၢ်သံကွၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးယိၤဘး အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. စၤတၣ်စံးဝဲ ယဟိဝၤဒ်အံၤလီၤ– “နမၤကရၢဝးတရံးအီၤ [ယိၤဘး], ဒီးဝးတရံးအဟံၣ်, ဒီးဝးတရံးကယဲၢ်တၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးအီၤတခီလၢ်လၢ်, တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. နဆိၣ်ဂ့ၤအစုအတၢ်မၤ, ဒီးအတၢ်ဖိတၢ်လံၤအါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်လၢ ကီၢ်အပူၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ယူာ်ထီၣ်လၢ်နစု, ဒီးထိးကယဲၢ်တၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးအီၤ, ဒီးကဆိၣ်မးနၤလၢ နမဲာ်သၣ်ပူၤလီၤ.”—ယိၤဘး ၁:၁၀, ၁၁.
၉. ယဟိဝၤစံးဆၢ စၤတၣ်အတၢ်ခီၣ်ရီာ်ဒ်လဲၣ်, လၢမနုၤအဃိလဲၣ်.
၉ လၢတၢ်အံၤအဃိ, စၤတၣ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်ဝဲလၢ ယိၤဘးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤလၢ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အဘျုးအဃိလီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ် ဆှိးဝဲလၢ ယိၤဘးမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်ဒီး ကပာ်တ့ၢ်ကွံာ် ယွၤန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤ စံးဆၢက့ၤ စၤတၣ်အတၢ်ခီၣ်ရီာ်ဒ်လဲၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ယိၤဘးအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအဃိ ယဟိဝၤဟ့ၣ်အခွဲးလၢ စၤတၣ်ကမၤကွၢ်ဝဲ ယိၤဘးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်ဒီး ယိၤဘးအတၢ်အဲၣ်ယွၤ အိၣ်တအိၣ်န့ၣ် ကဖျါတြၢၤကလာ်လီၤ.
ယိၤဘး ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်
၁၀. ယိၤဘးကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်မၤကွၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်, အဝဲမၤဆၢက့ၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၀ တယံာ်ဘၣ်ဒီး စၤတၣ်မၤကွၢ်ယိၤဘး လၢကျဲအါမံၤန့ၣ်လီၤ. ယိၤဘးအဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတနီၤ ဘၣ်တၢ်ဟုၣ်အီၤဒီး တနီၤဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလီၤ. ဒီးအကုၢ်အါမး ဘၣ်တၢ်မၤသံကွံာ်အီၤလီၤ. တၢ်အံၤဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဃံးတၢ်စ့ၤ လၢတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံတၢ်မၤအသးလၢ အလီၤသူၣ်အုးသးအုး ဟဲကဲထီၣ်အသးလၢ ယိၤဘးအဖိမုၣ်ဖိခွါ အဂၤတဆံ ဘၣ်သံကွံာ်လၢ ကလံၤမုၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤအသးလၢ အလီၤပျံၤလီၤဖုး သနာ်က့ “ယိၤဘးတမၤတၢ်ဒဲးဘးဘၣ်, ဒီးတပာ်တၢ်ကမၣ်လၢ ယွၤအလိၤဘၣ်.”—ယိၤဘး ၁:၂၂.
၁၁. (က) စၤတၣ် ဆှိးကဒီး ယိၤဘးခံဘျီတဘျီဒ်လဲၣ်, ဒီးယဟိဝၤ စံးဆၢက့ၤဒ်လဲၣ်. (ခ) ယိၤဘးအတၢ်ဆါလၢ အအ့ၣ်ထုးအ့ၣ်စိာ်န့ၣ် မၤဆၢက့ၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၁ စၤတၣ် တပာ်စၢ်လီၤအသးဘၣ်. အဝဲကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ယိၤဘးန့ၣ် ဘၣ်ဒုးလီၤမၣ်ကွံာ် တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအီၤတဖၣ်, အကုၢ်တဖၣ်, ဒီးအဖိမုၢ်ဖိခွါတဖၣ်န့ၣ် တူၢ်ဝဲန့ၢ်သနာ်က့ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ မ့ၢ်ဆူးမ့ၢ်ဆါဒီး ကစူးကွံာ် ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ယဟိဝၤဟ့ၣ်အခွဲးလၢ စၤတၣ်ကဒုးကဲထီၣ် တၢ်ဆါလၢ အအ့ၣ်ထုးအ့ၣ်စိာ်, ဒီးလီၤသးဘၣ်အၢလၢ ယိၤဘးအလိၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ယိၤဘးအတၢ်နာ်လၢ ယွၤအဖီခိၣ်န့ၣ် တဟးမၣ်ကွံာ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်, အဝဲစံးကျၢၤမူဆှုဒ်အံၤလီၤ– “ယတချုးသံဒံးဘၣ်ဒီး ယတသုးကွံာ်ဘၣ် ယတၢ်လၢတၢ်ပှဲၤလၢယအိၣ်ဘၣ်.”—၁၂. စၤတၣ်အတၢ်ခီၣ်ရီာ် ကမၣ်န့ၣ် ယိၤဘးဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၂ ပှၤဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အံၤ မ့ၢ်စၤတၣ်န့ၣ် ယိၤဘးတသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်. ယိၤဘးတသ့ၣ်ညါ စၤတၣ်အတၢ်ခီၣ်ရီာ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤအတၢ်ပၢ လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့အဃိ အဝဲဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ယွၤဒုးအိၣ်ထီၣ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ်လီၤ. (ယိၤဘး ၆:၄; ၁၆:၁၁-၁၄) ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့, ယိၤဘးတီဒီး ယဟိဝၤ ထီဘိလီၤ. ယိၤဘးအတၢ်အိၣ်မူ ကျဲလၢအတီအံၤ အုၣ်အသးလၢ စၤတၣ်အတၢ်ကတိၤလၢ အမ့ၢ်ယိၤဘးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယွၤလၢအဘျုးဒၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ် ကမၣ်လီၤ.
၁၃. ယိၤဘးတီဒီးယွၤအဃိ တၢ်မနုၤကဲထီၣ်အသးလဲၣ်.
၁၃ ယိၤဘးအတၢ်သးတီအဃိ ယဟိဝၤစံးဆၢက့ၤ စၤတၣ်အတၢ်ခီၣ်ရီာ် တရီတပါအံၤလၢ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ. ယိၤဘးမ့ၢ် ယဟိဝၤအတံၤသကိး နီၢ်နီၢ်ဒီး, ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်ဘျုးက့ၤအီၤလၢ အတၢ်အိၣ်မူကျဲလၢ အတီအဃိလီၤ.—ယိၤဘး ၄၂:၁၂-၁၇.
နပာ်ဃုာ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်
၁၄, ၁၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲသ့လၢ စၤတၣ်အတၢ်ခီၣ်ရီာ်အံၤ ဘၣ်ဃးဒီးယိၤဘး ဃုာ်ဒီးပှၤကိးဂၤဒဲးဒ်လဲၣ်.
၁၄ စၤတၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမ့ၢ် တၢ်သးတီဒီးယွၤန့ၣ် တဘၣ်ဃးလိၤလိၤထဲဒၣ် ယိၤဘးတဂၤဧိၤဘၣ်. နၤစ့ၢ်ကီး နပာ်ဃုာ်လီၤ. ကတိၤဒိ ၂၇:၁၁ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်အံၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ, ဖဲန့ၢ်န့ၣ်ယဟိဝၤ စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ယဖိခွါဧၢ, ကူၣ်တၢ်သ့, ဒီးမၤခုယသးဒ်သိးယကစံးဆၢပှၤလၢ အဒုၣ်ဒွဲၣ်ယၤန့ၣ်တက့ၢ်.” တၢ်ကတိၤအံၤ ပှၤကွဲးအီၤလၢ ယိၤဘးသံဝံၤ ပူၤကွံာ်အနံၣ်အါမးအလီၢ်ခံအဃိ ပာ်ဖျါဝဲလၢ စၤတၣ်ဒုၣ် ဒွဲၣ်ဒံးကစၢ်ယွၤဒီး ဆှိးစ့ၢ်ကီးဝဲ ကစၢ်အကုၢ်အပှၤအဖၢန့ၣ်လီၤ. ဖဲပအိၣ်မူလၢ တၢ်ဘၣ်ယဟိဝၤအသးအခါ မ့ၢ်ဒၣ်ပမၤစၢၤနီၢ်နီၢ်လၢ တၢ်ကတိၤဘျီက့ၤ စၤတၣ်အတၢ်ဆှိးလၢ အကမၣ်တဖၣ်ဒီး တၢ်အံၤမၤသးခု ကစၢ်ယွၤအသးလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် နသးမၤသးဒ်လဲၣ်. လၢနတၢ်အိၣ်မူပူၤ နကဘၣ်မၤလဲလိာ်တၢ်တနီၤ သနာ်က့ မ့ၢ်လၢနဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အခွဲးလၢ တၢ်ကတိၤဘျီက့ၤ စၤတၣ်အတၢ်ကတိၤ ကဘျံးကဘျၣ်အဃိ နသးတခုဘၣ်ဧါ.
၁၅ ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ စၤတၣ်စံးဝဲဒ်အံၤတက့ၢ်– “ပှၤကညီကဟ့ၣ်လီၤကွံာ် ကယဲၢ်တၢ်ခဲလၢာ်လၢအအိၣ်ဒီးအီၤလၢ အသးသမူအဂီၢ်လီၤ.” (ယိၤဘး ၂:၄, ခစ) စံးဝဲလၢ “ပှၤကညီ” အဃိ စၤတၣ်အတၢ်ဆှိးအံၤန့ၣ် ဖျါလၢဘၣ်ဃးဒီး ယိၤဘးတဂၤဧိၤတကးဘၣ်, ဘၣ်ဃးဒီးပှၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်တၢ်လၢ အကါဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. စၤတၣ်ထုးထီၣ်တၢ်သံကွၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးနတၢ်သးတီဒီး ယဟိဝၤန့ၣ်လီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ် အဲၣ်ဒိးထံၣ်ဝဲလၢ နတဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ဒီး နကပာ်တ့ၢ်ကွံာ် ကျဲလၢအမ့ၢ်အတီဖဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဟဲပၢၢ်ထီၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. စၤတၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၆. (က) ပှၤကညီတဖၣ် ကလဲၤသဒၣ်ယွၤအဂီၢ် စၤတၣ်သူဝဲ ကျဲမနုၤတဖၣ်လဲၣ်. (ခ) စၤတၣ်ကဒုးနၤအဂီၢ် သူဝဲကျဲတဖၣ်အံၤသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၆ ဒ်ပကတိၤသကိးဖဲ တၢ်နီၤဖး ၁၀ အသိး, စၤတၣ်သူဝဲကျဲအါမံၤလၢ ပှၤကညီတဖၣ် ကလဲၤသဒၣ်ယွၤအဂီၢ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ်, အဝဲဒုးတၢ် “ဒ်ခ့ယုၢ်ကညီၤရုၢ်ရုၢ်အသိးဒီး ဃုပှၤလၢအကယူၢ်လီၤဝဲ” လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၅:၈, ခစ) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, နမၤလိလံာ်စီဆှံဒီး နကမၤထွဲ တၢ်လၢနသ့ၣ်ညါဘၣ်တဖၣ်အဂီၢ် နတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးအံၤန့ၣ် ဖဲနတံၤသကိး, နဘူးနတံၢ်, ဒီးပှၤအဂၤတဖၣ် ထီဒါနၤအခါ နကထံၣ်ဘၣ်လၢ စၤတၣ်အစိကမီၤ လုၣ်ဘၢတၢ်န့ၣ်လီၤ. * (ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၉, ၂၀) လၢတကပၤန့ၣ်, စၤတၣ်န့ၣ် “ပျိာ်လဲအသးလၢ တၢ်ကပီၤအကလူး” သ့လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၁၁:၁၄) ဒ်သိးနကလဲၤကပာ်ကွံာ် တၢ်အိၣ်မူကျဲလၢ အဘၣ်ယွၤအသးအဂီၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ်သူဝဲကျဲလၢ တၢ်ကူၣ်သ့ဒီး ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်နၤသ့လီၤ. တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ, ဒုးဆိကမိၣ်နၤလၢ နကဂ့ၤတုၤဒၣ်လဲာ်လၢ ယွၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးနၤတသ့ဘၣ်ဒီး မၤလီၤဘှါနသးသ့န့ၣ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၂၄:၁၀) စၤတၣ် မ့ၢ်မၤဝဲဒ်သိး “ခ့ယုၢ်ကညီၤတၢ်” အသိးမ့ၢ်ဂ့ၤ, “တၢ်ကပီၤအကလူး” မ့ၢ်ဂ့ၤ အဝဲအတၢ်ခီၣ်ရီာ်တခီ မ့ၢ်ဒၣ်ထဲ တၢ်အံၤတခါဧိၤလီၤ– အဝဲစံးဝဲလၢ ဖဲနကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤကွၢ်, တၢ်လ့ပစီတဖၣ်အခါ တမ့ၢ်နကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤလၢၤဘၣ်လီၤ. ဒ်ယိၤဘးအသိး နကစံးဆၢ အတၢ်ခီၣ်ရီာ် ဒ်လဲၣ်ဒီး နဒုးနဲၣ်ဖျါ နတၢ်သးတီဒီးယွၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
တၢ်စူၢ် ယဟိဝၤ အတၢ်မၤလိာ်တဖၣ်
၁၇. တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ တၢ်စူၢ်ယဟိဝၤ အကလုၢ်န့ၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၇ နစံးဆၢ စၤတၣ်အတၢ်ခီၣ်ရီာ်သ့ ခီဖျိနအိၣ်မူဒ် တၢ်ဘၣ်ယွၤအသးန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤတၢ်မနုၤ ပာ်ဃုာ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံစံးဝဲဒ်အံၤလီၤ- ‘နဘၣ်အဲၣ်ယွၤ နကစၢ်လၢ နသူၣ်ကံၢ်သးလဲ, ဒီးနသးဒီဖျၢၣ်ညါဒီးနဂံၢ်နဘါ ခဲလၢာ်လီၤ.’ (၅ မိၤၡ့ ၆:၅) ဒ်နတၢ်အဲၣ်ယွၤအါထီၣ်အသိး နသးကအဲၣ်ဒိးမၤ တၢ်လၢကစၢ်ယွၤဃ့တဖၣ် ကအါထီၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ် ကွဲးဝဲလၢ “ပတၢ်အဲၣ် ကစၢ်ယွၤအခီပညီမ့ၢ်ဝဲပစူၢ် အတၢ်မၤလိာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.” နမ့ၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤလၢ နသးဒီဖျၢၣ်ညါဒီး နကထံၣ်ဘၣ်လၢ “အတၢ်မၤလိာ်တဖၣ် တမ့ၢ်တၢ်ကီတၢ်ခဲကဲၣ်ဆိးလၢပဂီၢ်” ဘၣ်လီၤ.—၁ ယိၤဟၣ် ၅:၃, ခစ.
၁၈, ၁၉. (က) ယဟိဝၤ အတၢ်မၤလိာ်တနီၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၢ်လၢ လံာ်ကဘျံးပၤ ၁၂၂ တက့ၢ်). (ခ) ကစၢ်ယွၤ တဃ့တၢ်အါကဲၣ်ဆိး လၢပအိၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၈ ယဟိဝၤ အတၢ်မၤလိာ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ဖဲန့ၣ်အကျါတနီၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သကဲးပဝး လၢပကဘၣ်ဟးဆှဲးန့ၣ်လီၤ. အဒိ, ကွၢ်ဖဲလံာ်ကဘျံးပၤ ၁၂၂ အပူၤ, တၢ်လွံၢ်နၢၢ်လၢ အခိၣ်တီမ့ၢ် “ဟးဆှဲးတၢ်လၢ ယဟိဝၤသးဟ့တက့ၢ်”. နကထံၣ်ဘၣ် တၢ်သကဲးပဝးလၢ လံာ်စီဆှံ ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တကွၢ်လီၤတံၤလီၤဆဲးဘၣ်ဒီး တၢ်သကဲးပဝးတနီၤန့ၣ် ပတဆိကမိၣ်လၢ တမ့ၢ်တၢ်တဂ့ၤဘၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ကွၢ်ထံ လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ တၢ်ယၢၤထီၣ်ပာ်တဖၣ်ဝံၤ အလီၢ်ခံ နကထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ လၢယဟိဝၤ အတၢ်မၤလိာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နကလဲလိာ် နသကဲးပဝးအံၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လၢအကီခဲကတၢၢ်လၢ နကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်တၢ်ခဲလၢာ်အကျါန့ၣ်လီၤ. သနာ်က့ နမ့ၢ်အိၣ်မူလၢ တၢ်ဘၣ်ယွၤအသးန့ၣ် နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်အါမးလီၤ. (ယၡါယၤ ၄၈:၁၇, ၁၈) လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်လၢ နမၤထီၣ်ဘးန့ၢ်လီၤ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၉ ယဟိဝၤတဃ့တၢ် အါန့ၢ်ဒ်တၢ်လၢ ပမၤန့ၢ်နီတဘျီဘၣ်. (၅ မိၤၡ့ ၃၀:၁၁-၁၄) ကစၢ်သ့ၣ်ညါ ပတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒီးပတၢ်အိၣ်အသး အါန့ၢ်ဒံးပှၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၁၄) အါန့ၢ်အန့ၣ် ယဟိဝၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါသ့ ဒ်သိးဒီးပကစူၢ် အကလုၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိ ပီလူး ကွဲးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ဒီးယွၤမၤဝဲအကလုၢ်တီသတးဒီး, တၢ်လ့ပစီလၢအဆူၣ်ကဲၣ်ဆိး, လၢသုဒိးတကဲဘၣ်န့ၣ်, တဒုဒိးဘၣ်သုဘၣ်. မ့မ့ၢ်လၢတၢ်လ့ပစီအပူၤ, ကမၤထီၣ်ကျဲဒ်သိး သုကပူၤဖျဲးလၢအီၤလီၤ.” (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၁၃) ဒ်သိးနတူၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ် ယဟိဝၤ ကမၤစၢၤနၤလၢ “အစိကမီၤဒိၣ်ကဲၣ်ဆိး” န့ၣ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၄:၇) ပီလူးတူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်လ့ပစီအါမးဝံၤ အလီၢ်ခံ စံးဝဲဒ်အံၤသ့လီၤ– “ယမၤတၢ်ခဲလၢာ်သ့လၢ ပှၤလၢအဒုးဆူၣ်ထီၣ် ယဂံၢ်ယဘါတဂၤ အပူၤလီၤ.”—ဖံလံးပံၤ ၄:၁၃.
တၢ်ဒုးဒိၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ အဘၣ်ယွၤအသး
၂၀. ပကြၢးဒုးဒိၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ ယွၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး မနုၤတဖၣ်လဲၣ်, တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ အကါဒိၣ်လဲၣ်.
၂၀ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအဂီၢ် ပကဘၣ်ဟးဆှဲးတၢ်လၢကစၢ်သးဟ့ တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ အါန့ၢ်အန့ၣ်တက့ၢ်လီၤ. လိၣ်လၢပကဘၣ်အဲၣ် တၢ်လၢကစၢ်အဲၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၂:၉) နအဲၣ်ဒိးရ့ဒီးပှၤလၢ တၢ်ထံၣ်, တၢ်သးစဲ, တၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤတဖၣ် လီၤဂာ်ဒီးနၤ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. ယဟိဝၤ သနာ်က့ဒ်န့ၣ်သိးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ မၤလိလၢ နအဲၣ်တၢ်ကသ့ ဒ်ကစၢ်ယွၤအဲၣ်တၢ်အသိး န့ၣ်တက့ၢ်. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါ တနီၤန့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲဖဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:၁-၅ န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အပူၤ ပာ်ဖျါဝဲ ပှၤလၢ ကစၢ်ယွၤပာ်အီၤဒ် အတံၤသကိးတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤအတံၤသကိးတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ် လံာ်စီဆှံပူၤ “သးအတၤသၣ်” တဖၣ်လီၤ. တၢ်အံၤ ပာ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါဒ်သိး “တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, တၢ်သူၣ်ခုသးခု, တၢ်ဃူတၢ်ဖိး, တၢ်ဝံသးစူၤ, တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ, တၢ်မၤဂ့ၤတၢ်, တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်, တၢ်ဆီၣ်လီၤပသး, တၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.”—ကလၤတံ ၅:၂၂, ၂၃.
၂၁. တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကဒုးဒိၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ အဘၣ်ယွၤအသးတဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်.
၂၁ ခီဖျိလၢ နမၤလိဒီး ဖးလံာ်စီဆှံ ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကဒုးဒိၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ အဘၣ်ယွၤအသးတဖၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိ ကစၢ်ယွၤဃ့တၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤနၤလၢ နတၢ်ဆိကမိၣ် ကဘၣ်လိာ်ဖိးဒ့ဒီး ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဆိကမိၣ်န့ၣ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၃၀:၂၀, ၂၁) ဒ်နတၢ်အဲၣ် ယဟိဝၤ ဆူၣ်ထီၣ်အသိး နကအဲၣ်ဒိးအိၣ်မူဒ် တၢ်ဘၣ်ယွၤအသး ကအါထီၣ်လီၤ.
၂၂. နမ့ၢ်အိၣ်မူဒ်တၢ်ဘၣ်ယွၤအသးန့ၣ် တၢ်မနုၤကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်လဲၣ်.
၂၂ နကအိၣ်မူဒ် တၢ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသးအဂီၢ် လိၣ်လၢနကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး သပှၢ်ပှၢ်န့ၣ်လီၤ. နတၢ်လဲလိာ်ကွံာ် နတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် လံာ်စီဆှံထိၣ်သတြီၤဝဲလၢ တၢ်ဘ့ၣ်လီၤကွံာ် တၢ်အိၣ်မူအလီၢ်လံၤဒီး ကူထီၣ်သိးထီၣ် တၢ်အိၣ်မူအသီန့ၣ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၃:၉-၁၀) ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤ အတၢ်မၤလိာ်တဖၣ်န့ၣ် ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ကွဲးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ပှၤလၢအတိၢ်န့ၢ်အီၤန့ၣ် ဒိးန့ၢ်အဘျုးဖးဒိၣ်လီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၉:၁၁) နကထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ တၢ်အိၣ်မူဒ် တၢ်ဘၣ်ယွၤအသးန့ၣ် ကဲဘျုးဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢနမၤဒ်သိးန့ၣ်ဒီး မ့ၢ်နကတိၤဘျီက့ၤ စၤတၣ်အတၢ်ခီၣ်ရီာ်ဒီး နမၤသးခုယဟိဝၤလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 16 တၢ်အံၤအခီပညီတမ့ၢ်လၢ စၤတၣ်ပၢၤဃာ်ဝဲ ပှၤတဂၤစူာ်စူာ်လၢ အထီဒါနၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် စၤတၣ်မ့ၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ အကစၢ်ယွၤအဃိ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အံၤ အိၣ်လၢအတၢ်ပၢအဖီလာ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၄:၄; ၁ ယိၤဟၣ် ၅:၁၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, တၢ်အိၣ်မူလၢ တၢ်ဘၣ်ယွၤအသးန့ၣ် မ့ၢ်ကျဲလၢ တဘၣ်ပှၤအါဂၤအသးအဃိ နမုၢ်လၢ်သ့လၢ ပှၤထီဒါနၤကအိၣ်တနီၤန့ၣ်လီၤ.