တၢ်နီၤဖး တဆံလွံၢ်
နဒုးအိၣ်ထီၣ် ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤသ့အဂ့ၢ်
-
တၢ်မနုၤလိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကကဲထီၣ် ဝၤလၢအဂ့ၤတဂၤလဲၣ်.
-
ပိာ်မုၣ်တဂၤန့ၣ် မၤလၢပှဲၤထီၣ် အသနၢၣ်ဒ် မါလၢအဂ့ၤတဂၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
-
တၢ်မနုၤပာ်ဃုာ်လၢ တၢ်ကကဲထီၣ် မိၢ်ပၢ်လၢအဂ့ၤလဲၣ်.
-
ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤ ကအိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် ဖိတဖၣ် မၤစၢၤသ့ဒ်လဲၣ်.
၁. တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ တၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
ယဟိဝၤကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ နကအိၣ်ဒီး ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤလီၤ. ကစၢ်အကလုၢ်ကထါ, လံာ်စီဆှံပူၤ ကတဲာ်ကတီၤပာ်ဝဲ တၢ်နဲၣ်လိတဖၣ်လၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိကိးဂၤဒဲးအဂီၢ် ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်အသနၢၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ အဝဲသ့ၣ် တဂၤစုာ်စုာ် ကဘၣ်မၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် မၤလၢပှဲၤအသနၢၣ်ဒၣ်ဝဲ ဒ်ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး အသိးန့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အဘျုးအဖှိၣ်လၢ အလီၤသူၣ်မံသးမံတဖၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “မ့ၢ်မးပှၤလၢအနၢ်ဟူ ယွၤအကလုၢ်ကထါ, ဒီးတိၢ်န့ၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်, ဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤဝဲလီၤ.”—လူၤကၣ် ၁၁:၂၈.
၂. ဟံၣ်ဖိဃီဖိ တၢ်မုာ်တၢ်ပၢၤန့ၣ် သန့ၤထီၣ်အသးလၢ တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် တၢ်မနုၤအဖီခိၣ်လဲၣ်.
၂ ဟံၣ်ဖိဃီဖိ တၢ်မုာ်တၢ်ပၢၤန့ၣ် သန့ၤထီၣ်အသး အါဒၣ်တၢ်တက့ၢ်လၢ တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် ယဟိဝၤ, ကစၢ်လၢအဒုးအိၣ်ထီၣ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိအခီၣ်ထံး, ယ့ၣ်ၡုးကိးအီၤလၢ “ပပၢ်” န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၆:၉) ကယဲၢ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ထီၣ်အသးလၢ ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် အဃိသတးဒီး, တၢ်လၢအမၤမုာ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်သ့ၣ်ညါဝဲ နီၢ်နီၢ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၃:၁၄, ၁၅) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဘၣ်ဃးဒီး ဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဂၤစုာ်စုာ်အသနၢၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံသိၣ်လိဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
ကစၢ်ယွၤပာ်လီၤ ဟံၣ်ဖိဃီဖိအခီၣ်ထံး
၃. ပှၤကညီ ဟံၣ်ဖိဃီဖိအခီၣ်ထံးန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်, တၢ်ပာ်ဖျါအံၤ မ့ၢ်အမ့ၢ်အတီန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၃ ယဟိဝၤတ့လီၤ ပှၤကညီအဆိကတၢၢ်, အၤဒၣ်ဒီးအံၣ်အု, ဒီးဒုးအိၣ်ဃုာ် အဝဲသ့ၣ်ခံ၁ မိၤၡ့ ၁:၂၆-၂၈; ၂:၁၈, ၂၁-၂၄) တၢ်အံၤတမ့ၢ် တၢ်တဲမုာ်နၢ်တယူၢ်ဘၣ်, မ့ၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါဝဲ လံာ် ၁ မိၤၡ့ စံးတၢ်လၢဘၣ်ဃးဒီး ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အခီၣ်ထံးအဂ့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဃိလီၤ. (မးသဲ ၁၉:၄, ၅) ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအါမးဒီး ပတၢ်အိၣ်မူခဲအံၤန့ၣ် တမၤအသးဒ်ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ် အသိးသနာ်က့, ပကကွၢ်သကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမၤမုာ်ထီၣ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ်တက့ၢ်.
ဂၤဒ် ပှၤနီၢ်ဒီမိၤဝၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ဒီးပာ်လီၤအဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢ ဟံၣ်ဃံလၤလၢအမ့ၢ် ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူး—ဧ့ၤဒ့ၣ်တၤသၣ်လီၢ်—ဒီးစံးဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကဆံးစၢ်ထီၣ် အဖိအလံၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤ စံးဝဲလၢ “မ်သုသၣ်ထီၣ်, ဒီးအါထီၣ်, ဒီးမၤပှဲၤထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ် ဒီးမၤနၢၤအီၤ . . . တက့ၢ်.” (၄. (က) ဟံၣ်ဃီကအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအဂီၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိကိးဂၤဒဲး မၤဝဲသ့ဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်မၤလိသ့ၣ်ညါ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အကါဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိ တၢ်မုာ်တၢ်ပၢၤကအိၣ်အဂီၢ်လဲၣ်.
၄ ဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဂၤစုာ်စုာ်အံၤ လၢတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ မ့ၢ်ကွၢ်လိမၤဒိး ကစၢ်ယွၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤသ့လၢ ကအိၣ်ဒီး ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤအဂီၢ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၅:၁, ၂) ဘၣ်ဆၣ်, ကစၢ်ယွၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်အီၤတသ့အဃိ ပကွၢ်လိမၤဒိးအီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤပျဲလီၤ အဖိဝဲၢ်ကိလၢမူခိၣ် ဆူဟီၣ်ခိၣ်အဃိ, ပမၤလိ အဝဲအတၢ်မၤတဖၣ်သ့န့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁:၁၄, ၁၈) ကစၢ်အဖိခွါ, ယ့ၣ်ၡူးအံၤ, ဖဲအအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အဆၢကတီၢ်အခါ အဝဲကွၢ်လိမၤဒိး အပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် အဂ့ၤကတၢၢ်အဃိ, တၢ်ထံၣ်ဘၣ်ယ့ၣ်ၡူး ဒီးတၢ်နၢ်ဟူဘၣ် အကလုၢ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် တၢ်နၢ်ဟူဘၣ်, ဒီးတၢ်အိၣ်ဘၣ်ဒီး ယဟိဝၤန့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၄:၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပဝဲသ့ၣ်တဂၤစုာ်စုာ် ပမ့ၢ်မၤလိသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးအိၣ်မူထွဲမၤထွဲဒ် ကစၢ်အဒိအတဲာ်အသိးန့ၣ်, ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤသ့လၢ ပကအိၣ်ဒီး ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်အဒိအတဲာ်လၢ ဝၤတဖၣ်အဂီၢ်
၅, ၆. (က) ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဖံးမၤပာ်သးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ ဝၤတဖၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်ကပျၢ်တၢ်ကမၣ်အဂီၢ် ဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၅ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲလၢ ဝၤတဖၣ်ကြၢးဖံးမၤပာ်သးလၢ မါတဖၣ်အဖီခိၣ် ဒ်ယ့ၣ်ၡူး ဖံးမၤပာ်သးလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် အဖီခိၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်နဲၣ်လိအံၤတက့ၢ်– “ပိာ်ခွါသ့ၣ်ဧၢ, အဲၣ်သုမါ, ဒ်ခရံာ်အဲၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်, ဒီးဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အသးလၢအဂီၢ်, တက့ၢ်. . . . ဒ်န့ၣ်အသိး ပိာ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ် ဂ့ၤအဲၣ်အမါဒၣ်ဝဲ, ဒ်အအဲၣ်အနီၢ်ခိဒၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအအဲၣ်အမါဒၣ်ဝဲန့ၣ် အဲၣ်အသးဒၣ်ဝဲလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤလၢအ့းဖ့းစူး ၅:၂၃, ၂၅-၂၉.
အသးဟ့အညၣ်ဒၣ်ဝဲ တအိၣ်ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. မ့ၢ်အလုၢ်ဝဲ, ဒီးအံးက့ၤကွၢ်က့ၤဝဲ, ဒ်ခရံာ်အံးက့ၤကွၢ်က့ၤ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.”—၆ ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ် အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်ကရၢကရိအီၤဒီး အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အဒိအတဲာ် အလၢအပှဲၤလၢ ဝၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် တလၢပှဲၤသနာ်က့, ယ့ၣ်ၡူး “အဲၣ်အီၤတုၤအကတၢၢ်”, ခီဖျိ ကစၢ်ဟ့ၣ်လီၤ အသးသမူလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၃:၁; ၁၅:၁၃) ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, ဆီၣ်ထွဲဝဲ ဝၤတဖၣ်ဒ်အံၤလီၤ– ‘ပိာ်ခွါသ့ၣ်ဧၢ, အဲၣ် [ကဒီးဆူညါ, ဟသ] သုမါတက့ၢ်. သုတပာ်ဒူ သုသးလၢအလိၤတဂ့ၤ.’ (ကလီးစဲ ၃:၁၉) ဘၣ်တဘျီဘျီ မါအံၤမ့ၢ်မၤဘၣ်တၢ်လၢ တအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ဖးသ့အခါ, တၢ်မနုၤကမၤစၢၤဝၤတဂၤလၢ ကမၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ ထးအံၤအဂီၢ်လဲၣ်. ကြၢးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲ တၢ်လၢကဘၣ်မၤဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကပျၢ် အဝဲအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အတၢ်ကမၣ်အဂီၢ် န့ၣ်လီၤ. ကဘၣ်မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. ကဘၣ်ပျၢ်ကွံာ် အမါဃုာ်ဒီး ပှၤလၢအမၤကမၣ်အီၤတဖၣ် အတၢ်ကမၣ်န့ၣ်လီၤ. မါစ့ၢ်ကီး ကြၢးမၤဝဲဒ်သိးန့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၆:၁၂, ၁၄, ၁၅) မ့ၢ်နထံၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ ပှၤတနီၤစံးဝဲလၢ ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ပာ်ဖှိၣ် ပှၤလၢ အသးအိၣ်ပျၢ် တၢ်ကမၣ်ခံဂၤတမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.
၇. ယ့ၣ်ၡူးဆိကမိၣ်န့ၣ်ဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်ဒီး ပာ်လီၤတၢ်အဒိအတဲာ်မနုၤလၢ ဝၤတဖၣ်အဂီၢ်လဲၣ်.
၇ ဝၤတဖၣ် ကြၢးပာ်သူၣ်ပာ်သးစ့ၢ်ကီးလၢ ယ့ၣ်ၡူးကွၢ်ဆိကမိၣ်တၢ်လၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ထီဘိန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ဆိကမိၣ်န့ၢ်ဝဲ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်အသးဒီး နီၢ်ခိတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်လီၤ. အဒိဖဲကစၢ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် လီၤဘှံးလီၤတီၤအခါ ကစၢ်စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ဟဲသုကစၢ်ဒၣ်ဝဲဆူတၢ်တဒၢအလီၢ်လၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢအလီၢ်, ဒီးအိၣ်ဘှံးတစိၢ်တလီၢ်တက့ၢ်.” (မၢ်ကူး ၆:၃၀-၃၂) မါသ့ၣ်တဖၣ် ကြၢးဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိကမိၣ်န့ၣ်တၢ်လၢအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢ “အဂံၢ်အဘါစၢ်” ဒီးမၤလိာ်ဝၤတဖၣ်လၢ ကဘၣ် “ယူးယီၣ်” အီၤန့ၣ်လီၤ. လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢမါဒီးဝၤန့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် “တၢ်မူအဘျုးအဖှိၣ်” ဒ်သိးသိးအဃိလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၃:၇) ဝၤတဖၣ်ကြၢးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤကညီတဂၤ အတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် လၢယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ် တမ့ၢ်လၢအဝဲ မ့ၢ်ပိာ်ခွါအဃိ, ဒီးပိာ်မုၣ်အဃိဘၣ်. မ့ၢ်ဒၣ်ပှၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီန့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၁:၆.
၈. (က) လၢဝၤတဂၤအဂီၢ် ‘ပှၤလၢအအဲၣ်အမါ ဒၣ်ဝဲန့ၣ်အဲၣ်အသးဒၣ်ဝဲလီၤ’ စံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) “တၢ်တသွံၣ်ဃီ တညၣ်ဃီ” စံးတၢ်န့ၣ် မါဒီးဝၤအဂီၢ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၈ လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ ‘ပှၤလၢအအဲၣ်အမါဒၣ်ဝဲန့ၣ် အဲၣ်အသးဒၣ်ဝဲလီၤ.’ မ့ၢ်လၢ ဒ်ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါတ့ၢ်အသိး မါဒီးဝၤန့ၣ် “တမ့ၢ်လၢၤဘၣ်ပှၤခံဂၤဘၣ်. မ့ၢ်တသွံၣ်ဃီတညၣ်မးသဲ ၁၉:၆) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နီၢ်ဒီမိၤဝၤ တၢ်အိၣ်ဃုာ်လိာ်သးန့ၣ် ကဘၣ် ဘၣ်ဃးထဲဒၣ် အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလီၤ. (ကတိၤဒိ ၅:၁၅-၂၁; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၄) မၤဝဲတၢ်အံၤသ့ခီဖျိလၢ မၤလၢပှဲၤထီၣ် တဂၤဒီးတဂၤအတၢ်လိၣ်ဘၣ် လၢတအိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်လီၤထဲအသးဒၣ်ဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၇:၃-၅) တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အံၤန့ၣ် လီၤတိၢ်နီၣ်ဖံးဃာ်လီၤ– “ပှၤလၢအသးဟ့ အညၣ်ဒၣ်ဝဲ တအိၣ်ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. မ့ၢ်အလုၢ်ဝဲ, ဒီးအံးက့ၤကွၢ်က့ၤဝဲလီၤ.” ဝၤတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်စံးဆၢတၢ်လၢ အခိၣ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အအိၣ်အဃိ ဒ်အဲၣ်လီၤအသးအသိး လိၣ်လၢကဘၣ်အဲၣ် အမါန့ၣ်လီၤ.—အ့းဖ့းစူး ၅:၂၉; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၁:၃.
ဃီလီၤ.” (၉. ဖံလံးပံၤ ၁:၈ န့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဝၤတဖၣ်ကြၢးပာ်ဖျါ တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အမါ အဖီခိၣ်လဲၣ်.
၉ တၢ်မၢဖိပီလူး စံးတ့ၢ်ဝဲ ‘ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အတၢ်သးကညီၤ’ အဂ့ၢ်လီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၁:၈) ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သးကညီၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတမံၤလၢ အဒုးသးဖှံထီၣ်တၢ်လီၤ, ဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢအထုးန့ၢ် ပိာ်မုၣ်လၢ အကဲထီၣ်ကစၢ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၂၀:၁, ၁၁-၁၃, ၁၆) အါန့ၢ်အန့ၣ်, မါတဖၣ်န့ၣ် ဆၢဒိးန့ၢ် တၢ်သးကညီၤလၢ အဝၤတဖၣ်အအိၣ်လီၤ.
တၢ်အဒိအတဲာ်လၢ မါတဖၣ်အဂီၢ်
၁၀. မါတဖၣ်အဂီၢ် ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါ တၢ်အဒိအတဲာ်ဒ်လဲၣ်.
၁၀ ဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကရၢကရိတခါဒီး တၢ်ကလဲၤအသးလၢ အဂ့ၢ်အဝီအဂီၢ် လိၣ်လၢပှၤကကဲခိၣ် ကဲနၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အိၣ်ဒီးပှၤပၢဆှၢတၢ် ခိၣ်နၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ် “ခရံာ်အခိၣ်မ့ၢ်ယွၤ” အသိး “ပိာ်မုၣ်အခိၣ်မ့ၢ် ပိာ်ခွါ” လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၁:၃) ပအိၣ်ဒီးခိၣ်နၢ်လၢ ပကဘၣ်အၢၣ်လီၤဒိကနၢ် အီၤအဃိ, ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အၢၣ်လီၤဒိကနၢ် ယွၤအတၢ်ပၢဆှၢန့ၣ် မ့ၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လီၤ.
၁၁. မါအံၤ ကြၢးအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးမနုၤလၢ ဝၤအဖီခိၣ်လဲၣ်, အဝဲအသကဲာ်ပဝးန့ၣ် အဘျုးကအိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၁ ပိာ်ခွါလၢတလၢပှဲၤတဖၣ်န့ၣ် မၤတၢ်ကမၣ်သ့အဃိ ဘၣ်တဘျီဘျီ ကဲထီၣ်ဟံၣ်ခိၣ်လၢ အဂ့ၤတသ့ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး မါတဂၤကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. အဝၤမၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ် တကြၢးဆိကမိၣ်ဆံးဝဲဘၣ်, တကြၢးကျဲးစၢးဟံးန့ၢ် အဝၤအတၢ်ပၢဆှၢအလီၢ်ဘၣ်. မါတဂၤန့ၣ် ကြၢးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ထံၣ်အပူၤ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၃:၄) ခီဖျိတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအံၤန့ၣ် တၢ်အိၣ်အသးလၢ အကီခဲအပူၤဒၣ်လဲာ် ကထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤဒိကနၣ်လၢ အဘၣ်ယွၤအသးန့ၣ် ညီဝဲလၢအဂီၢ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ်, လံာ်စီဆှံစံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ဒီးပိာ်မုၣ်န့ၣ် မ်အယူးယီၣ်အဝၤ [“ဒိၣ်မး”, ဟသ] တက့ၢ်.” (အ့းဖ့းစူး ၅:၃၃) ဘၣ်ဆၣ် ဝၤတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်တတူၢ်လိာ် ခရံာ်လၢ အခိၣ်အနၢ်တခီလဲၣ်. လံာ်စီဆှံ ဆီၣ်ထွဲဝဲမါတဖၣ် ဒ်အံၤလီၤ– “ဒ်န့ၣ်အသိး သုဝဲမါတဖၣ် သုကဘၣ်ဒိးပၢဒိးဆှၢသုသးလၢ သုဝၤတဖၣ်, ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်တဂၤဂၤ မ့ၢ်တနာ်ယွၤအကလုၢ်ကထါဒီး, သုသကဲာ်ပဝး ကထုးန့ၢ်က့ၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်အဂီၢ်လီၤ. တလိၣ်သုကတိၤတၢ် နီတဘီဒၣ်လဲာ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ကထံၣ်သုသကဲာ်ပဝး ကဆှီဝဲဒီး လီၤယူးယီၣ် ပာ်ကဲဆံးအါလဲၣ် အဃိန့ၣ်လီၤ.”—၁ ပ့းတရူး ၃:၁, ၂, ခစ.
၁၂. မါတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဆိကမိၣ်လၢ တၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ တကမၣ်လဲၣ်.
၁၂ ဝၤတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအစူၢ်တၢ် နာ်တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တစူၢ်တၢ်နာ်တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, မါအံၤမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဆိကမိၣ်လၢ တလီၤပလိာ်အသးဒီး အဝၤလၢ တၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ် တဖျါလၢ တယူးယီၣ်ပာ်ကဲအဝၤဘၣ်. မါအတၢ်ထံၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကဘၣ်ဝဲအဃိ, မ့ၢ်ဒိကနၣ်အဝဲအတၢ်ကတိၤန့ၣ် အဘျုးကအိၣ်လၢ ဟံၣ်ဒီဖျၢၣ်ညါအဖီခိၣ်လီၤ. ဖဲအၤဘြၤဟၣ် တအၢၣ်လီၤဝဲ အမါစၤရါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ကူၣ်ဘၣ်မၤနၢၤလၢ အဘျုးအိၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး ဟံၣ်ဃီတၢ်သဘံၣ်ဘူၣ်အခါ, ကစၢ်ယွၤစံးအီၤလၢ– “ကနၣ် အကလုၢ်တက့ၢ်.” (၁ မိၤၡ့ ၂၁:၉- ၁၂) ဖဲဝၤတဂၤ စံၣ်ညီၣ်တဲာ်တၢ် လၢခံကတၢၢ်လၢ တထီဒါလိာ်သးဒီး ယွၤအတၢ်မၤလိာ်အခါ, မါအံၤပာ်ဖျါ အတၢ်အၢၣ်လီၤဒိကနၢ်သ့ ခီဖျိတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.—မၤတၢ် ၅:၂၉; အ့းဖ့းစူး ၅:၂၄.
၁၃. (က) တံတူး ၂:၄, ၅ န့ၣ် ဆီၣ်ထွဲဝဲ ဟံၣ်ကစၢ်မုၢ်တဖၣ်လၢ ကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အိၣ်လီၤဖး, ဒီးတၢ်ထုးလီၤဖှၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၃ တၢ်မၤလၢပှဲၤထီၣ် အသနၢၣ်အပူၤ, မါတဂၤန့ၣ် မၤတၢ်သ့ အါမးလၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်လီၤ. အဒိ, လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲ ပိာ်မုၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးဟံၣ်ဃီတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်မ့ၢ် “ပှၤအဲၣ်အဝၤ, ပှၤအဲၣ်အဖိ, ပှၤကဒုလီၤတံၢ်, ပှၤစီဆှံ, ပှၤကွၢ်အဟံၣ်, ပှၤအသးဂ့ၤ, ပှၤစူၢ်အဝၤလီၤ.” (တံတူး ၂:၄, ၅) မါ, မိၢ်တဂၤလၢ အမၤတၢ်ဒ်န့ၣ်အသိးတဂၤန့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အတၢ်အဲၣ်, ဒီးတၢ်ပာ်ကဲန့ၣ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၃၁:၁၀, ၂၈, ၂၉) ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ဟံၣ်ဃီန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖှိၣ် ပှၤတလၢပှဲၤခံဂၤအဃိဒီး တၢ်အိၣ်အသးလၢ အနးကတၢၢ်တနီၤအဃိ တၢ်အိၣ်လီၤဖး, မ့တမ့ၢ် တၢ်ထုးလီၤဖှၣ်လိာ်သးဒၣ်လဲာ် ကဲထီၣ်သ့လီၤ. လၢတၢ်အိၣ်အသးတနီၤအဃိ လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်အခွဲးလၢ တၢ်အိၣ်လီၤဖးန့ၣ်လီၤ. သနာ်က့, တၢ်အိၣ်လီၤဖးန့ၣ် ပတဘၣ်ပာ်အီၤလၢ တၢ်ဖှံဖှံညီညီဘၣ်, လံာ်စီဆှံ သိၣ်လိပှၤဒ် အံၤလီၤ– “မါတဂၤ, မ်အသုတလဲၤသဒၣ်အဝၤတဂ့ၤ. . . . ဒီးအဝၤတဂၤန့ၣ် မ်အသုတပာ်မၢ်အမါတဂ့ၤ.” (၁ ကရံၣ်သူး ၇:၁၀, ၁၁) ပမ့ၢ်ကွၢ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ်, တၢ်ထုးဖှၣ်လိာ်သးသ့ထဲဒၣ် သးသမူ အတံၤသကိးတဂၤ မ့ၢ်အဲၣ်ဘၢတၢ်န့ၣ်လီၤ.—မးသဲ ၁၉:၉.
တၢ်အဒိအတဲာ် အဂ့ၤကတၢၢ်လၢ မိၢ်ပၢ်တဖၣ်အဂီၢ်
၁၄. ယ့ၣ်ၡူးရ့ဒီး ဖိသၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်, ဖိသၣ်တဖၣ် လိၣ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလၢ မိၢ်ပၢ်တဖၣ်အအိၣ်လဲၣ်.
၁၄ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ရ့ဒီး ဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အဒိအတဲာ် အဂ့ၤကတၢၢ်လၢမိၢ်ပၢ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဖဲပှၤဂုၤဂၤတဖၣ် တြီဖိသၣ်တဖၣ်လၢ အသုတဟဲဆူ ယ့ၣ်ၡူးအအိၣ်အခါ ကစၢ်စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ပျဲဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဟဲဆူယအိၣ်တက့ၢ်. ဒီးတြီအီၤတဂ့ၤ.” တၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲလၢ ကစၢ် “စိာ်ဖိးထီၣ်အီၤလၢ အစုဒုၣ်လိၤ, ဒီးပာ်အစုလၢအလိၤ, ဒီးဆိၣ်ဂ့ၤအီၤလီၤ.” (မၢ်ကူး ၁၀:၁၃-၁၆) ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ဝဲ ဖိသၣ်တဖၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်အဃိ, ကြၢးနဟ့ၣ် နဖိမုၣ်ဖိခွါတဖၣ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ် ဒ်သိးန့ၣ်တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. ဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ် နတဘၣ်ဟ့ၣ်အီၤတၢ်ဆၢကတီၢ် ထဲတစဲးဖိဘၣ် လိၣ်လၢနဘၣ်ဟ့ၣ်အီၤ အါမးန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤ နဲၣ်လိမိၢ်ပၢ်တဖၣ်လၢ ကဘၣ်သိၣ်လိသီလိ ဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ လိၣ်လၢကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤ.—၅ မိၤၡ့ ၆:၄-၉.
၁၅. မိၢ်ပၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကဒီသဒၢအဖိတဖၣ်အဂီၢ် မၤဝဲတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.
၁၅ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ အၢထီၣ်သီထီၣ် နးန့ၢ်တက့ၢ်အဃိ, ဖိသၣ်တဖၣ် လိၣ်ဘၣ်မိၢ်ပၢ်လၢ ကဒီသဒၢအဝဲသ့ၣ်လၢ ပှၤလၢအကူၣ်တၢ်ဒ်သိး ကမၤဟးဂီၤ ဖိသၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်မုာ်ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၃; ၁၈:၇-၉) ဒ်မိၢ်ပၢ်တဂၤအသိး အလီၢ်အိၣ်လၢ နကဘၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ စၤတၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲဒ်သိး ကမၤကီမၤခဲ နဖိနလံၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လိၣ်လၢနကဘၣ် ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဆိပာ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. * (၁ ပ့းတရူး ၅:၈) အဝဲသ့ၣ် အနီၢ်ခိ, နီၢ်သးဒီး တၢ်သကဲာ်ပဝး အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအံၤ ဘၣ်တၢ်မၤပျံၤမၤဖုးအီၤ တလီၤဂာ်ဒ်သိးလၢ ညါခီနီတဘျီဘၣ်လီၤ.
ဖံးမုာ်ညၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ အပူၤ, ယ့ၣ်ၡူးကိး အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ “ဖိသ့ၣ်လံၤသ့ၣ်ဧၢ”, ဒီးဒီသဒၢအဝဲသ့ၣ် ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဆိကမိၣ်ကွၢ်တက့ၢ်. ဖဲယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်တၢ်ဖီၣ်ဃာ်အီၤဒီး ဘူးထီၣ်လၢတၢ်ကမၤသံအီၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ကစၢ်ဃုဝဲကျဲလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ကပူၤဖျဲးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၁၆. မိၢ်ပၢ်တဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိမနုၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးသုးကျဲၤဝဲ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် အတၢ်တလၢပှဲၤန့ၣ်လဲၣ်.
လူၤကၣ် ၂၂:၂၄-၂၇; ယိၤဟၣ် ၁၃:၃-၈) နမ့မ့ၢ်မိၢ်ပၢ်တဂၤန့ၣ် လၢတၢ်ဘှီက့ၤ နဖိတဖၣ် အတၢ်ကမၣ်အပူၤ, နမၤထွဲ ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် နသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးဧါ. မ့ၢ်လီၤ, အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်သိၣ်လိသီလိလီၤ, ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်လၢတၢ်သးထီၣ်အပူၤဘၣ်ဒီး ကြၢးမ့ၢ်တၢ်သိၣ်သီအီၤ ‘ဖဲအကြၢးန့ၣ်လီၤ’. မ့ၢ်သိၣ်လိသီလိအီၤ ဒ်န့ၣ်ဒီး တၢ်သိၣ်လိသီလိအံၤ ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲန့ၣ် နဖိနလံၤတဖၣ် ကသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢခံလီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၆:၄; ဧ့ၤဘြံၤ၁၂:၉-၁၁) တမ့ၢ်နကအဲၣ်ဒိး သိၣ်အီၤ “ဒ်နးဧိၤဘီဧိၤ ဆဲးတၢ်အသိး” လၢတၢ်တပလီၢ်သးအပူၤဘၣ်.—ယံးရမံယၤ ၃၀:၁၁; ကတိၤဒိ ၁၂:၁၈.
၁၆ ဖဲယ့ၣ်ၡူး တချုးသံအနၤန့ၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ် သကိးအသးလၢ မ့ၢ်မတၤဒိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးတသးထီၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်, ဃ့သကွံၢ်ကညးကဒီး အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်အဲၣ်ခီဖျိလၢ အတၢ်ကတိၤဒီး အဒိအတဲာ်န့ၣ်လီၤ. (တၢ်အဒိအတဲာ်လၢ ဖိတဖၣ်အဂီၢ်
၁၇. ဖိသၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါဝဲ တၢ်အဒိအတဲာ် အဂ့ၤကတၢၢ် လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၇ ဖိသၣ်တဖၣ်မၤလိတၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအအိၣ် ကသ့ဧါ. သ့ကစီဒီလီၤ. ဖိတဖၣ် ကြၢးဒိကနၣ် မိၢ်ပၢ်အကလုၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဒိအတဲာ်လီၤ. ကစၢ်စံးဝဲလၢ “ဒ်ယပၢ်သိၣ်လိယၤအသိး ယကတိၤတၢ်” လီၤ. စံးကဒီးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “တၢ်လၢအဘၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ်, ယမၤတထံၣ်ဃီလီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၈:၂၈, ၂၉) ယ့ၣ်ၡူးစူၢ် အပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ လံာ်စီဆှံ စံးဝဲလၢဖိတဖၣ် ကြၢးစူၢ်မိၢ်ပၢ် အကလုၢ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၆:၁-၃) ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ် ဖိသၣ်လၢအလၢပှဲၤတဂၤ သနာ်က့ ဒိကနၣ်ဝဲ ယိၤသးဒီးမၤရံ အကလုၢ်, လၢအမ့ၢ် ပှၤကညီမိၢ်ပၢ်လၢ တလၢပှဲၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ လီၤတံၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ ကိးဂၤဒဲး ကသူၣ်ဖှံသးညီဝဲလီၤ.—လူၤကၣ် ၂:၄, ၅, ၅၁, ၅၂.
၁၈. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးစူၢ်ဝဲ အပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် ထီဘိလဲၣ်, ဖိသၣ်လၢ မုၣ်မဆါတနံၤအံၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒိကနၢ်မိၢ်ပၢ်အကလုၢ်ဒီး မတၤကသးခုလဲၣ်.
၁၈ ကျဲလၢကလီၤဂာ် အါထီၣ်ဒီးယ့ၣ်ၡူး, ဒီးကဒုးသးခုမိၢ်ပၢ်န့ၣ် ဖိတဖၣ် ထံၣ်သ့ၣ်ညါဝဲ စ့ၢ်ကီးဧါ. ဘၣ်တဘျီဘျီ သးစၢ်တဖၣ် ကီလၢကစူၢ်မိၢ်ပၢ် အကလုၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ဖိတဖၣ် ကဒိကနၣ်မိၢ်ပၢ် အကလုၢ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၁:၈; ၆:၂၀) တၢ်အိၣ်အသးလၢ အကီအခဲ အဆၢကတီၢ်ဒၣ်လဲာ် ယ့ၣ်ၡူး စူၢ်ဝဲအပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် ထီ ဘိလီၤ. တဘျီဖဲယ့ၣ်ၡူးကမၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ် ကီခဲဒိၣ်မး အကတီၢ်န့ၣ်, ယ့ၣ်ၡူးဃ့ဝဲလၢ “ပၢ်ဧၢ, မ့ၢ်ဘၣ်နသးဒီး, တၢ်လၢလီခီ [တၢ်ဃ့န့ၢ်တၢ်] အံၤ, မ်အလဲၤပူၤကွံာ်လၢယၤတက့ၢ်.” ဘၣ်ဆၣ် ပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် သ့ၣ်ညါဝဲတၢ်လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါပာ်ဝဲအဃိ, မၤဝဲဒ် တၢ်လၢယွၤမၢအီၤအသိးန့ၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၂၂:၄၂) ဖိသ့ၣ်တဖၣ် မၤသးခု မိၢ်ပၢ်တဖၣ်ဒီး ပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်သ့ ခီဖျိအဝဲသ့ၣ် မၤလိစူၢ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. *—ကတိၤဒိ ၂၃:၂၂-၂၅.
၁၉. (က) စၤတၣ်လ့ပစီ ဖိသၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဖိလၢသကဲးသဝး တဂ့ၤတဖၣ်အဃိ ဘၣ်ဒိမိၢ်ပၢ်တဖၣ်သ့ဒ်လဲၣ်.
၁၉ စၤတၣ်လ့ပစီ ယ့ၣ်ၡူးအဃိ, ပနာ်သ့သပှၢ်တၢၢ်လၢ အဝဲကလ့ပစီစ့ၢ်ကီး သးစၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကမၤတၢ်ကမၣ်အဂီၢ် န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၄:၁-၁၀) စၤတၣ်သူဝဲ တံၤသကိးအတၢ်မၢဆူၣ် မၤဆူၣ်လၢ တၢ်တြီဆၢအီၤကီခဲ သ့န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အကါဒိၣ်လၢ ဖိတဖၣ် သုတရ့လိာ်သးဒီး ပှၤလၢအမၤ တၢ်ကမၣ်တဖၣ်တဂ့ၤလီၤ! (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃) ယၤကိာ်အဖိမုၣ် ဒံနၤ ရ့ဒီးပှၤလၢ တဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤအဃိ တၢ်သဘံၣ်ဘူၣ် ကဲထီၣ်ဝဲအါမးလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃၄:၁, ၂) ဆိကမိၢ်ကွၢ်, ဖဲဟံၣ်ဖိဃီဖိတဂၤဂၤ မ့ၢ်မၤဘၣ်ဃးအသးဒီး တၢ်ကလုာ်ကလိၤအခါ ဟံၣ်ဖိဃီဖိကဘၣ်ဒိ ဆံးဒိၣ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်!—ကတိၤဒိ ၁၇:၂၁, ၂၅.
တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၤလၢ ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤအဂီၢ်
၂၀. ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤ ကအိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဂၤစုာ်စုာ် ကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၀ ဟံၣ်ဃီတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် တၢ်သုးကျဲၤအီၤကညီ ဖဲတၢ်အိၣ်မူထွဲ မၤထွဲ လံာ်စီဆှံ ကတိၤဒိ ၃၁:၁၀-၃၁ အပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. မိၢ်ပၢ်သ့ၣ်ဧၢ, သိၣ်လိမၤယုၤ ဖိတဖၣ်တက့ၢ်. (ကတိၤဒိ ၂၂:၆) ပၢ်သ့ၣ်ဧၢ, “ပၢဆှၢ နဟံၣ်ဖိဃီဖိဒၣ်ဝဲ ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်” တက့ၢ်. (၁ တံၤမသ့း ၃:၄, ၅, ခစ; ၅:၈) ဖိသ့ၣ်ဧၢ, ဒိကနၢ် မိၢ်ပၢ်အကလုၢ်တက့ၢ်. (ကလီးစဲ ၃:၂၀) ပှၤကလၢပှဲၤ တအိၣ်လၢ ဟံၣ်ဃီပူၤနီတဂၤဘၣ်, ကမၣ်သ့ ကိးဂၤဒဲးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးဒီး တဂၤဒီးတဂၤ ဃ့ပျၢ်လိာ်သးတၢ်ကမၣ်တက့ၢ်.
အတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ်လီၤ. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, တၢ်အိၣ်မူထွဲ မၤထွဲတၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤအဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဝၤသ့ၣ်ဧၢ, အဲၣ်သုမါတက့ၢ်, ဒ်ယ့ၣ်ၡူး ဖံးမၤပာ်သးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အသိး ဖံးမၤပာ်သးလၢ သုမါတက့ၢ်. မါသ့ၣ်ဧၢ, အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် သုဝၤအတၢ်ပၢဆှၢတက့ၢ်, မၤဒိး မါလၢအမၤတၢ်သ့ အဒိအတဲာ်လၢ တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဖဲ၂၁. တၢ်ကမၤအသးမနုၤ အိၣ်ခိးပာ်စၢၤပှၤလဲၣ်. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤဒၣ်လဲာ် ပမုာ်လၤလၢ ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၂၁ မ့ၢ်လီၤ, လံာ်စီဆှံအပူၤ အိၣ်ဒီး တၢ်နဲၣ်လိ, ဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်အါမး လၢဘၣ်ဃးဒီး ဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ်, လံာ်စီဆှံသိၣ်လိပှၤလၢ ကစၢ်ယွၤအဟီၣ်ခိၣ်သီ, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူး လၢကပှဲၤဒီး ပှၤကညီလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤန့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၂၁:၃, ၄) ဆူညါ တၢ်ကမၤအသးလၢ အလီၤကမၢကမၣ်န့ၣ် အိၣ်ခိးပာ်စၢၤပှၤလီၤ! ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤဒၣ်လဲာ် ပအိၣ်ဒီး ဟံၣ်မုာ်ဃီပၢၤသ့ ခီဖျိပအိၣ်မူထွဲမၤထွဲ ယွၤအကလုၢ်ကထါ, လံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 15 တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်ကဒီသဒၢ ဖိသၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် နကထံၣ်ဘၣ်ဖဲ ယဟိဝၤအပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ထုးထီၣ်ဝဲ လံာ်လၢအမ့ၢ် မၤလိတၢ်လၢ သရၣ်လၢ အဒိၣ်အထီအအိၣ်တက့ၢ်, အတၢ်နီၤဖး ၃၂ (ပံၤယီၤကျိာ်) အပူၤန့ၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 18 မ့ၢ်ထဲဒၣ်မိၢ်ပၢ် မ့ၢ်မၢအဖိတဂၤ လုၢ်သ့ၣ်ခါပတာ် ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီး ဖိအံၤမ့ၢ်တဒိကနၢ် အကလုၢ်သ့န့ၣ်လီၤ.—မၤတၢ် ၅:၂၉.