တၢ်မၤလိ ၅
ပတမၤဘၣ်ဃးပသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်
“သုတဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်” ဘၣ်.—ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၉.
၁. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်မူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအလီၢ်ခံကတၢၢ်တနၤန့ၣ် အဝဲဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဒ်လဲၣ်.
ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်မူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ အလီၢ်ခံကတၢၢ်တနၤန့ၣ် အဝဲဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် အဂီၢ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ “သုတဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်” ဘၣ်. (ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၉) လၢခံန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးဃ့ထုကဖၣ်ဆူ အပၢ်အအိၣ်ဘၣ်ဃးဒီး အပျဲၢ်အဘီၣ်ဒီးတဲဝဲလၢ “အဝဲသ့ၣ်တဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်, ဒ်ယတဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၇:၁၅, ၁၆) ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်.
၂. “ဟီၣ်ခိၣ်” လၢယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲန့ၣ် အခီပညီဒ်လဲၣ်.
၂ “ဟီၣ်ခိၣ်” လၢယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲန့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ပှၤလၢအတမၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ ဒီးအိၣ်ဝဲလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၄:၃၀; အ့းဖ့းစူး ၂:၂; ယၤကိာ် ၄:၄; ၁ ယိၤဟၣ် ၅:၁၉) ဒ်သိးပသု “တဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်” တဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်ယဲၢ်မံၤလီၤ. တၢ, ပကဘၣ်တီဒီး ယွၤအဘီအမုၢ်ဒီး ပကဘၣ်အိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤအဃိ ပတဘၣ်မၤဘၣ်ဃးပသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်. ခံ, ပကဘၣ်တြီဆၢဟီၣ်ခိၣ်အသးလီၤ. သၢ, ပကဘၣ်ကူကၤ ဘံၣ်ဘံၣ်ဘၢဘၢဒီးကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလီၤ. လွံၢ်, ပတဘၣ်ပာ်ဒိၣ် ကျိၣ်စ့အါတလၢဘၣ်ဒီး ယဲၢ်, ပကဘၣ်သိးထီၣ် ယွၤအစုကဝဲၤန့ၣ်လီၤ.—ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ၁၆ လၢလံာ်အကတၢၢ်တက့ၢ်.
တီဒီးယွၤအဘီအမုၢ်
၃. ဘၣ်ဃးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၃ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ အဆၢကတီၢ် အဝဲထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲအါမး ဒီးအဝဲသ့ၣ်တအိၣ်မူဘၣ် ဘီၣ်ဘီၣ်ညီညီဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးသးအိၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိဒီး အဲၣ်ဒိးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးကဲထီၣ် ထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်ဧါ, တကဲထီၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် လိၣ်ဘၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် တၢ်ပၢတၢ်ပြးလီၤ. ဒီးယ့ၣ်ၡူးကမ့ၢ် ဘီမုၢ်အံၤအစီၤပၤလီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ အတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်မ့ၢ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၇:၁၃, ၁၄; လူၤကၣ် ၄:၄၃) ယ့ၣ်ၡူးတနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အကျါဘၣ်, အဝဲအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤထီဘိလီၤ. အဃိ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ရိမ့ၤအပဒိၣ်ဖးဒိၣ် ပီၣ်တံၤပံၤလး အမဲာ်ညါအခါ အဝဲတဲဝဲလၢ “ယဘီယမုၢ်တဘၣ်ဃးဘၣ် ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အံၤဘၣ်.” (ယိၤဟၣ် ၁၈:၃၆) ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး တမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်ဘၣ်. လံာ်တဘ့ၣ်လၢအမ့ၢ်ဝဲ On the Road to Civilization (ခါထီၣ်ခီၣ်ဆူ တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အကျဲ) တဲဝဲလၢ ခရံာ်ဖိလၢညါတဖၣ်န့ၣ် “တကဲပဒိၣ်ဘၣ်.” မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤစ့ၢ်ကီး ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ်ဆီၣ်ထွဲယွၤအဘီအမုၢ်လၢ တၢ်သးတီအပူၤ ဒီးတမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်.—မးသဲ ၂၄:၁၄.
၄. ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် ဆီၣ်ထွဲယွၤအဘီအမုၢ် လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၄ အဒိ တၢ်လၢထံကီၢ် အပှၤခၢၣ်စးတဖၣ်န့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤအိၣ်လၢ ထံကီၢ်အဂၤတဘ့ၣ်အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ် တမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ထံကီၢ်အဝဲန့ၣ် အထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ထံကီၢ်အပှၤခၢၣ်စး တဖၣ်အံၤ ဆီၣ်ထွဲဒံး အနီၢ်ကစၢ်အထံကီၢ် အတၢ်ပၢတၢ်ပြးန့ၣ်လီၤ. စီၤပီလူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် ထံကီၢ်အပှၤခၢၣ်စးအသိးလီၤ. ဒီးအဝဲကွဲးဝဲလၢအဝဲသ့ၣ်မၤတၢ် “လၢခရံာ်အခၢၣ်စး” န့ၣ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၅:၂၀, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ပှၤလၢအဘၣ်တၢ် ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် မၤတၢ်ဒ် ပှၤခၢၣ်စးတၢ်လၢ ယွၤအဘီမုၢ် အတၢ်ပၢတၢ်ပြးအဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် တမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် တဖၣ်ဘၣ်. (ဖံလံးပံၤ ၃:၂၀) လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ အကကွဲၢ်တဖၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကမၤလိအါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤအဘီမုၢ် တၢ်ပၢတၢ်ပြးအဂ့ၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ် “သိလၢအဂုၤအဂၤ” တဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆီၣ်ထွဲ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ဒီးမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီ လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီး အိၣ်လၢတၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၀:၁၆; မးသဲ ၂၅:၃၁-၄၀) ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ်န့ၣ် တမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်ဘၣ်.—ဖး ယၡါယၤ ၂:၂-၄ တက့ၢ်.
၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ခရံာ်ဖိတဖၣ် တပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအပူၤလဲၣ်.
၅ ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် အိၣ်ရၤလီၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ တဒ်သိးလိာ်သးသနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလီၤ. ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ်ထံၣ်ဝဲ ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ် ကဒဲကဒဲတဖၣ် ဒ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိအသိးလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁:၁၀) ယ့ၣ်ၡူးမၤလိာ်ပှၤလၢ ပကဘၣ်အဲၣ်ပှၤလၢ အစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ် ကဒဲကဒဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအပူၤန့ၣ် ပကဘၣ်လဲၤဒုးပှၤလၢ အစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ် ကဒဲကဒဲအဃိ ကလီၤဂာ်ဒ် ပဒုးက့ၤပနီၢ်ကစၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၄, ၃၅; ၁ ယိၤဟၣ် ၃:၁၀-၁၂) တကးဒံးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်အဲၣ် အဒုၣ်အဒါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—မးသဲ ၅:၄၄; ၂၆:၅၂.
၆. ဘၣ်ဃးဒီး ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ် ထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၆ ပဝဲခရံာ်ဖိတဖၣ် ပတမၤဘၣ်ဃးပသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်သနာ်က့ ပဂုာ်ကျဲးစၢးပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပမ့ၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိလၢအဂ့ၤတဂၤလီၤ. အဒိ ပပာ်ကဲ ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ် ခီဖျိလၢ ပဒိကနၣ်ထံကီၢ် အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီး ပဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ထီဘိန့ၣ် ပကဘၣ်ဟ့ၣ် “ယွၤလၢယွၤအတၢ်” န့ၣ်လီၤ. (မၢ်ကူး ၁၂:၁၇; ရိမ့ၤ ၁၃:၁-၇; ၁ ကရံၣ်သူး ၆:၁၉, ၂၀) ပဟ့ၣ်ယွၤလၢ “ယွၤအတၢ်” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပဟ့ၣ်အီၤ ပတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, ပတၢ်ဒိကနၣ် ဒီးပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ခီဖျိလၢ ပတအဲၣ်ဒိးထီဒါ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဃိ အလီၢ်မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် ပဟ့ၣ်လီၤကွံာ်ပသးသမူလၢ ယွၤအဂီၢ်ကဲဝဲလီၤ.—လူၤကၣ် ၄:၈; ၁၀:၂၇; ဖး မၤတၢ် ၅:၂၉; ရိမ့ၤ ၁၄:၈ တက့ၢ်.
တြီဆၢ “ဟီၣ်ခိၣ်အသး”
၇, ၈. “ဟီၣ်ခိၣ်အသး” န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်, ဒီးအမၤဘၣ်ဒိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိသ့ဒ်လဲၣ်.
၇ ဒ်သိးပကအိၣ် လီၤဆီဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်တြီဆၢ ဟီၣ်ခိၣ်အသးလီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်အသးန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးတၢ်အိၣ်ထီၣ်အိၣ်လီၤလၢ အလီၤဂာ်ဒီး မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးအတၢ်အိၣ်ထီၣ်အိၣ်လီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အသးန့ၣ် ဒိၣ်စိလၢ ပှၤလၢအတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကဘၣ်တြီဆၢ တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအံၤလီၤ. ဒ်စီၤပီလူးတဲဝဲအသိး “ပဒိးန့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်အသးတမ့ၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်သးဘၣ်ဃးဒီးယွၤ” လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၂:၁၂; အ့းဖ့းစူး ၂:၂, ၃; ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ၁၇ လၢလံာ်အကတၢၢ်တက့ၢ်.
၈ ဟီၣ်ခိၣ်အသးန့ၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအသး ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကပာ်ထီၣ်ထီအသး, ကအဲၣ်လီၤထဲအသးဒီး ကထီဒါတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်အသး မ့ၢ် နုာ်လီၤလၢ ပှၤသးပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အတလိၣ်ဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ဘၣ်. မုၣ်ကီၤလံၢ် အဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ကမၤတၢ်ဖဲအသးလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ ပကဆိကမိၣ်လၢ ‘တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်အသးကွံတၢ်, ဒီးပမဲာ်အတၢ်သးကွံ’ န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤ. (၁ ယိၤဟၣ် ၂:၁၆; ၁ တံၤမသ့း ၆:၉, ၁၀) မုၣ်ကီၤလံၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢးလီန့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ကလီၤဂာ်ဒီးအီၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၈:၄၄; မၤတၢ် ၁၃:၁၀; ၁ ယိၤဟၣ် ၃:၈.
၉. ဟီၣ်ခိၣ်အသး မၤဘၣ်ဒိပှၤသ့လၢ ကျဲဒ်လဲၣ်.
၉ ဟီၣ်ခိၣ်အသးအိၣ်ဝးတရံးပှၤ ဒ်ကလံၤအသိးလီၤ. ပမ့ၢ်တဂုာ်ကျဲးစၢးတြီဆၢအီၤန့ၣ် ကမၤဘၣ်ဒိပှၤ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. (ဖး ကတိၤဒိ ၄:၂၃ တက့ၢ်.) အဒိ ပမ့ၢ်ရ့ပှၤလၢ တဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဆိကမိၣ်ဒီး အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒိၣ်စိလၢပဖီခိၣ်သ့ဝဲလီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၃:၂၀; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃) တကးဒံးဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ်အသး နုာ်လီၤလၢပသးပူၤသ့ခီဖျိလၢ ပကွၢ်တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့, ဖးတၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအထီဒါ ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် မ့တမ့ၢ် ဂဲၤလိာ်ကွဲ တၢ်လိာ်ကွဲလၢ ပှၤပြၢလိာ်အသးဆူၣ်မးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ၁၈ လၢလံာ်အကတၢၢ်တက့ၢ်.
၁၀. ပတြီဆၢဟီၣ်ခိၣ်အသး ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၀ မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပတြီဆၢ ဟီၣ်ခိၣ်အသး ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပကဘၣ်အိၣ်ဘူးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးမၤထွဲ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အပှဲၤဒီးတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ. အဂၤတမံၤန့ၣ် ထီဘိပကဘၣ် ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယွၤအသးစီဆှံ ကမၤစၢၤပှၤအဂီၢ်ဒီး ပကဘၣ်သးဆူၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤအပူၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ကစၢ်လၢ အစိဒိၣ်အကမီၤထီ ကတၢၢ်တဂၤအဃိ အဝဲကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပတြီဆၢဟီၣ်ခိၣ်အသး ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.—၁ ယိၤဟၣ် ၄:၄.
ကူတၢ်သိးတၢ်လၢ အကဲထီၣ်တၢ်လၤကပီၤလၢယွၤအဂီၢ်
၁၁. ခီဖျိလၢဟီၣ်ခိၣ်အသး လုၢ်ဘၢပှၤအါဂၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးကူကၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၁ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပတဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ် သ့ခီဖျိလၢပတၢ်ကူတၢ်သိးန့ၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤကူကၤဝဲဒ်သိး ပှၤဂၤကသးစၢၢ်ဆၢအဝဲသ့ၣ်, ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ပှၤဂၤ တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အတကြၢးတဘၣ်, ကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်မၤဖဲအသး မ့တမ့ၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဲဒိၣ်ကဲပှၢ်ထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ် ကကူကၤတၢ်လၢအဖျါဘၣ်အၢဘၣ်သီ မ့တမ့ၢ် နါစံၣ်နါစိၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပတအဲၣ်ဒိးဖျါဒ်န့ၣ်ဘၣ်.
၁၂, ၁၃. ဖဲပဃုထၢ တၢ်ကူတၢ်သိးအခါ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ မၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.
၁၂ ဒ်ပမ့ၢ် ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤတဖၣ်အသိး ပအဲၣ်ဒိးဖျါလီၤပာ်ကဲအဃိ ပကဘၣ်ကူတၢ်ကၤတၢ်လၢအကြၢးအဘၣ် ဒီးကဆှဲကဆှီလီၤ. ပမ့ၢ်ပှၤလၢ “အစံးလီၤအသး လၢ အအဲၣ်ထူအဲၣ်ယွၤ” အဃိပကြၢး “ကူတၢ်ကၤတၢ်လၢအကြၢးအဘၣ်” န့ၣ်လီၤ.—၁ တံၤမသ့း ၂:၉, ၁၀, ခ့ခါစှီၤကျိာ်; ယူဒၤ ၂၁.
၁၃ ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ခီဖျိပတၢ်ကူတၢ်ကၤအဃိ ပှၤဂၤအတၢ်ထံၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဒီး အပှၤဂီၢ်မုၢ်အဖီခိၣ်န့ၣ် ဆီတလဲသ့ဝဲလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၃၁) ပအဲၣ်ဒိး “မၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢ ယွၤအလၤကပီၤအဂီၢ်” လီၤ. ပမ့ၢ်ပာ်ကဲ ပှၤဂၤအတၢ်ထံၣ် ဒီးဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ပကကူကၤတၢ်လၢ အကြၢးအဘၣ်လီၤ. ဖဲပဃုထၢ တၢ်ကူတၢ်သိးအဆၢကတီၢ် ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ပကူကၤတၢ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကဲဘျုးလၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်သ့ မ့တမ့ၢ် မၤဘၣ်ဒိအဝဲသ့ၣ်သ့ဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ.—၁ ကရံၣ်သး ၄:၉; ၂ ကရံၣ်သူး ၆:၃, ၄; ၇:၁.
၁၄. တချုးလၢ ပဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် မ့တမ့ၢ် ထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ ဘၣ်ဃးဒီးပတၢ်ကူတၢ်သိးန့ၣ် ပကဘၣ်ဆိကမိၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၄ ဖဲပဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီး လဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ မ့ၢ်ပကူကၤဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်ပကူကၤဒ်သိး ပှၤဂၤကဆိကမိၣ်ဒိၣ်ပှၤအဂီၢ်ဧါ. မ့ၢ်ပတၢ်ကူတၢ်သိး ကဲထီၣ်တၢ်သးဘၣ်တံာ်တာ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်ဧါ. မ့ၢ်ပဆိကမိၣ်လၢ ပကကူကၤဖဲပသးဒီး ပကူတၢ်သိးတၢ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် တဘၣ်ဃးဒီးပှၤနီတဂၤဘၣ်ဧါ. (ဖံလံးပံၤ ၄:၅; ၁ ပ့းတရူး ၅:၆) ပဝဲခဲလၢာ် ပအဲၣ်ဒိး ဖျါလီၤပာ်ကဲဘၣ်ဆၣ် ပတၢ်ကယၢကယဲလၢ အဖျါဃံဖျါလၤ ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲခရံာ်ဖိ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲယဟိဝၤယွၤ ကွၢ်လီၤပှၤအဆၢကတီၢ် အဝဲထံၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤလီၤ. တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ‘တၢ်လၢအအိၣ်လၢ ပသူၣ်ကံၢ်သးလဲပူၤ . . . လၢအမ့ၢ်တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအမဲာ်’ ညါန့ၣ်လီၤ.—၁ ပ့းတရူး ၃:၃, ၄, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.
၁၅. ပကဘၣ်ကူကၤဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ တတဲပှၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလဲၣ်, ဒီးပကြၢးကူကၤဒ်လဲၣ်.
၁၅ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကူတၢ်ကၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲဟ့ၣ်ပှၤ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်လၢ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤဒ်သိး ပဃုထၢတၢ်ကူတၢ်သိး ကဘၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၅:၁၄) ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ, တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပတၢ်ဆၢတဲာ်တဖၣ် ကဒိးသန့ၤထီၣ်အသး လၢပတၢ်အဲၣ်ယွၤဒီး ပတၢ်အဲၣ်ပှၤလၢပဃၢၤန့ၣ်လီၤ. (ဖး မၢ်ကူး ၁၂:၃၀, ၃၁ တက့ၢ်.) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကူသိးတၢ်ကူတၢ်သိး ဒ်ပတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ, ဒီးပတၢ်ဘၣ်သးအိၣ်ဝဲအသိး သ့ဝဲလီၤ. ဒီးပထံၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ကူဝဲသိးဝဲတၢ်ကူတၢ်သိး အလွဲၢ်အကလုာ်ကလုာ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ.
ပာ်ဒိၣ်ကျိၣ်စ့ အါတလၢတဂ့ၤ
၁၆. ပှၤအါဂၤ ပာ်ဒိၣ်ကျိၣ်စ့အါတလၢအဃိ အထီဒါလိာ်အသးဒီး ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒ်လဲၣ်, ဒီးပကြၢးသံကွၢ်လီၤပသးဒ်လဲၣ်.
၁၆ ပမ့ၢ်တဲတီတီန့ၣ် ပဝဲခဲလၢာ် ပအိၣ်ဒီး တၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢ နီၢ်ခိတခီ ဒီးပ အဲၣ်ဒိးအိၣ်မူ ပှဲၤဒီးတၢ်သးခုလီၤ. ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ် အဲၣ်ဒိးလၢ ပကဆိကမိၣ်လၢ ကျိၣ်စ့ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ် ကဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သးခုလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကျိၣ်စ့န့ၣ်ဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်သးခုတသ့ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ပှၤကညီအတၢ်မူ တမ့ၢ်ဘၣ်အစုလီၢ်အခီၣ်ခိၣ် အိၣ်အါအါကလဲာ်န့ၣ်ဘၣ်.” (လူၤကၣ် ၁၂:၁၅) တၢ်လၢကျိၣ်စ့န့ၣ် ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးတၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ်တသ့ဘၣ်. ဒီးလၢပကျိၣ်စ့အိၣ်အါအဃိ ပကအိၣ်ဒီး တံၤသကိးတံၢ်နီၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိပှၤလၢ ပမ့ၢ်ပာ်ဆိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးကစၢ်ယွၤ ဒီးအတၢ်မၤလၢ နီၣ်ဂံၢ်တၢန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သးခုလီၤ. (လူၤကၣ် ၁၁:၂၈; မးသဲ ၆:၂၂) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကြၢးသံကွၢ်လီၤပသးလၢ ‘မ့ၢ်ယပာ်ဒိၣ်ကျိၣ်စ့ဒ် ပှၤတၢ်ချၢတဖၣ်အသိးဧါ. မ့ၢ်ယဆိကမိၣ်ဒီး တဲထဲကျိၣ်စ့အဂ့ၢ်ဧါ.’—လူၤကၣ် ၆:၄၅; ၂၁:၃၄-၃၆; ၂ ယိၤဟၣ် ၆.
၁၇. ပမ့ၢ်တပာ်ဒိၣ်ကျိၣ်စ့အါတလၢဘၣ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤမနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၇ ပမ့ၢ်တပာ်ဒိၣ်ကျိၣ်စ့ အါတလၢဘၣ် ဒီးပမ့ၢ်ပာ်ဆိယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလၢ နီၣ်ဂံၢ်တၢန့ၣ် ပတၢ်အိၣ်မူတကဲထီၣ်ခီလီလီဘၣ်. (မးသဲ ၁၁:၂၉, ၃၀) တကးဒံးဘၣ် ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၆:၃၁, ၃၂; ရိမ့ၤ ၁၅:၁၃) ဒီးပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဘၣ်ဃးဒီး ကျိၣ်စ့တကပၤန့ၣ် ကစှၤလီၤဝဲလီၤ. (ဖး ၁ တံၤမသ့း ၆:၉, ၁၀ တက့ၢ်.) ပမ့ၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤပှၤဂၤ တသ့ဖဲအသ့န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်အါထီၣ်တၢ်သးခုလီၤ. (မၤတၢ် ၂၀:၃၅) ဒီးခီဖျိလၢ ပသူၣ်မံသးမုာ်ဒီး တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးပှၤအဃိ ပတၢ်ဆၢကတီၢ်ကအါထီၣ်လၢ ပကရ့လိာ်သးဒီး ပှၤလၢပအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပမံကမုာ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး လၢညါလီၤ.—စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၅:၁၂.
သိးထီၣ် “ယွၤအစုကဝဲၤခဲလၢာ်”
၁၈. မုၣ်ကီၤလံၢ် အဲၣ်ဒိးမၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၈ မုၣ်ကီၤလံၢ် အဲၣ်ဒိးမၤဟးဂီၤကွံာ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဃိ ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒီသဒၢပတၢ်ရ့လိာ်သးအံၤလီၤ. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပဘၣ်ဒုးတၢ်ဒီး “တၢ်နါအိၣ်လၢမူခိၣ်” လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၆:၁၂) မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး အတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် အဲၣ်ဒိးမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ပတၢ်သးခု ဒီးတအဲၣ်ဒိးလၢ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်ဘၣ်. (၁ ပ့းတရူး ၅:၈) အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး အစိကမီၤဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်မၤစၢၤပှၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဒုးပှၤတနၢၤဘၣ်.
၁၉. အ့းဖ့းစူး ၆:၁၄-၁၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ်ကဘၣ်သိးထီၣ်တၢ် “စုကဝဲၤ” မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၉ အဒိ လၢညါန့ၣ် ဖဲသုးဖိတဖၣ် လဲၤဒုးတၢ်အခါ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်စုကဝဲၤတဖၣ်ဒ်သိး ကဒီသဒၢလီၤ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်လီၤ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ဒ်သိးပကဒီသဒၢလီၤပသးအဂီၢ် ပကဘၣ်သိးထီၣ် “ယွၤအစုကဝဲၤခဲလၢာ်” န့ၣ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၆:၁၃) ဘၣ်ဃးဒီးယွၤအစုကဝဲၤတဖၣ်န့ၣ် အ့းဖ့းစူး ၆:၁၄-၁၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်အံၤ “မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, ကံၢ်တူာ်သုယီၢ်ဒ့ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ, ဒီးသိးထီၣ်တၢ်တီတၢ်လိၤအသဃိး, ဒီးဖျီၣ်သုခီၣ်ဒီးတၢ်သးခုအကစီၣ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး အတၢ်ကတဲာ်ကတီၤ, ဒီးဆၢထၢၣ်တက့ၢ်. လၢတၢ်ခဲလၢာ်အဖီခိၣ်န့ၣ်, ဒ်သိးသုမၤလီၤပံာ် မုၣ်ကီၤလံၢ် အပျၢ်မ့ၣ်အူခဲလၢာ်လၢအီၤကသ့ဒီး, ဟံးထီၣ်တၢ်နာ်အကတီၤတက့ၢ်. ဒီးကုာ်ထီၣ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ အခိၣ်ကုာ်သုး, ဒီးဟံးထီၣ်သးအနးလၢအမ့ၢ် ယွၤအကလုၢ်အကထါတက့ၢ်. ဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢကယဲၢ် တၢ်ဘါထုကဖၣ်, ဒီးတၢ်ဃ့ကညးကိးအကတီၢ်ဒဲး, လၢသုသူၣ်ကံၢ်သးလဲ, ဒီးဆိးသီသပှၢ်ပှၢ်လၢတၢ်န့ၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးဘါထုကဖၣ်န့ၢ်ပှၤစီဆှံခဲလၢာ်အဂီၢ်” တက့ၢ်.
၂၀. ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးလၢပ “စုကဝဲၤ” တဖၣ်ကဒီသဒၢပှၤန့ၣ် ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဒ်လဲၣ်.
၂၀ ပတဘၣ်ဘ့ၣ်လီၤ တၢ်စုကဝဲၤတဖၣ်အံၤ နီတဘျီဘၣ်. သုးဖိတဂၤ အဒုၣ်အဒါမ့ၢ်ထံၣ်လၢ အဝဲသးပ့ၤနီၣ် သိးထီၣ်အစုကဝဲၤတမံၤမံၤန့ၣ် အဒုၣ်အဒါမၤနၢၤအီၤကညီဝဲလီၤ. ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးလၢပ “စုကဝဲၤ” တဖၣ်အံၤ ကဒီသဒၢပှၤန့ၣ် ပတဘၣ်သးပ့ၤနီၣ် သိးထီၣ်အီၤ နီတခါဘၣ်. ပကဘၣ်ဆဲးဒုးတၢ်ထီဘိ တုၤလီၤလၢ ကစၢ်ယွၤမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီဒီး မၤလီၤမၢ်ကွံာ် မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး အတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၇; ၂၀:၁-၃) အဃိ မ့ၢ်ကီလၢနကဆဲးတြီဆၢ နတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ် မ့တမ့ၢ် နတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီလၢ အတဂ့ၤတဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် တဘၣ်ဟ့ၣ်အၡူတဂ့ၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၉:၂၇.
၂၁. ပမၤနၢၤတၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၂၁ မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်စိတၢ်ကမီၤ အိၣ်အါမးအဃိ ပမၤနၢၤအီၤလၢ ပနီၢ်ကစၢ် ဂံၢ်ဘါ တန့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ အစိအကမီၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး မုၣ်ကီၤလံၢ်အဃိ အဝဲမ့ၢ်မၤစၢၤပှၤန့ၣ် ပမၤနၢၤအီၤသ့ဝဲလီၤ. ဒ်သိးပကတီဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ပကဘၣ်ဃ့ထုကဖၣ်လၢအအိၣ်, မၤလိအကလုၢ်ကထါ ဒီးရ့လိာ်သးဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅) ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပဆဲးတီဒီးယွၤကသ့ ဒီးဖဲပှၤဂၤထုးထီၣ်တၢ်သံကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီးပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အခါ ပစံးဆၢက့ၤအဝဲသ့ၣ် ကသ့ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤနသးလၢ နကတဲဖျါထီၣ် နတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်
၂၂, ၂၃. (က) ထီဘိန့ၣ် ပအဲၣ်ဒိးအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ ပကတဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဃိ ပကဘၣ်သံကွၢ်လီၤပသးဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်မၤလိလၢခံတခါ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၂ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤနီၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါပာ်စၢၤလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် အတၢ်ထံၣ်တဒ်သိးဒီး ပှၤဂၤအတၢ်ထံၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်အိၣ် ကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ ပကတဲဖျါထီၣ် ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ဒူဒူလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၉) သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤလၢ ပှၤအါဂၤတူၢ်လိာ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် တတူၢ်လိာ်ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်ယနၢ်ပၢၢ်အီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဧါ. တၢ်လၢလံာ်စီဆှံဒီး ကုၢ်လၢအကလုၢ်တီ သိၣ်လိပှၤန့ၣ် မ့ၢ်ယနာ်လၢအမ့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဧါ. မ့ၢ်ယသးခုလၢ ယကဲဘၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဂၤ အဃိဧါ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၄:၂; မးသဲ ၁၀:၃၂, ၃၃) မ့ၢ်ယတဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီးယတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်သ့ဧါ.’—မးသဲ ၂၄:၄၅; ယိၤဟၣ် ၁၇:၁၇; ဖး ၁ ပ့းတရူး ၃:၁၅ တက့ၢ်.
၂၃ မ့ၢ်လၢပတအဲၣ်ဒိး မၤဘၣ်ဃးပသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အဃိ ပထံၣ်ဘၣ်မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ် အကလုာ်ကလုာ်ဒီး ပဂုာ်ကျဲးစၢး ဟးဆှဲးအီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တဘျီတခီၣ် ဘၣ်ဃးဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်တနီၤန့ၣ် ပတပလီၢ်ပသး လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. အဒိ မုၣ်ကီၤလံၢ် အဲၣ်ဒိးကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်ပှၤလၢ ပကကွၢ်တၢ်ဂီၤမူ ဒီးဒိကနၣ်တၢ်သးဝံၣ်လၢ အတကြၢးတဘၣ်တဖၣ်လီၤ. အဃိ ပဃုထၢတၢ်ဂီၤမူဒီး တၢ်သးဝံၣ်လၢအကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲ ကသ့ဒ်လဲၣ်. တၢ်မၤလိလၢခံတခါ ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်သံကွၢ်တခါအံၤ အတၢ်စံးဆၢလီၤ.