1-2. Yinki bibuti fueti sala kana bana kena kuyuvusa bau biuvu yina metadila bindimeli na beto?

 BANTU mingi kendimaka ti kuyundula bana kelombaka kisalu mingi. Kana nge kele kibuti yina kele na bana ya bantuenia, beto mepesa nge felisitation samu na kisalu na nge ya ngolo ya kukindisa kiminu na bau. (Mib. 6:6, 7) Ntangu muana na nge kena kukula yandi lenda banda kuyuvusa biuvu yina metadila bindimeli na beto, na kifuani bansikudukusu ya Biblia na diambu metadila bikadulu ya mbote.

² Na ebandeli, nge lenda kukitungisa samu na biuvu ya muana na nge. Nge lenda ata kutadila biuvu yango lokola mambu yina kena kumonisa ti yandi kena kukula ve na kimpeve. Kasi, ntangu bana kena kuyunduka, bakevuandaka na nsatu ya kuyuvusa biuvu samu na kukumisa kiminu na bau ngolo. (1 Ko. 13:11) Na yau nge kele ve na mfunu ya kufuema. Nge lenda tadila biuvu yina mekatuka na ntima ya muana na nge na diambu metadila bindimeli na beto lokola maluaku ya kusadisa yandi samu yandi kudisa makoki na yandi ya kukanisa.

3. Yinki beto ketubila na disolo yayi?

³ Na disolo yayi, beto ketadila mutindu bibuti lenda sadisa muana to bana na bau samu (1) bakudisa kiminu ya ngolo na Nzambi mpe na Biblia, (2) basepela kuzitisa bansikudukusu ya Biblia yina metadila bikadulu ya mbote, mpe (3) bakotila bindimeli na bau. Beto ketubila diaka samu na yinki yakele mbote bana bayuvusaka biuvu, mpe beto ketubila mua mambu yina lenda pesa bibuti maluaku ya kusolola na bana mambu metadila bindimeli ya Buklisto.

 SADISA MUANA NA NGE YANDI KUKINDIMISA MAMBU YANDI MOSI

4. Yinki biuvu muana lenda kukiyuvusa, mpe samu na yinki?

⁴ Bana na nge kevuanda ve na kiminu na Nzambi kaka samu nge kele na kiminu. Nge butukaka ve na kiminu na Yehova. Yakele diaka mutindu yina samu na muana na nge. Na yau, muana na nge lenda banda kukiyuvusa biuvu lokola: ‘Yinki mutindu munu mezaba ti Nzambi kele? Munu lenda ndima mpenza mambu yina Biblia ketubaka?’ Ya kedika, Biblia kekindisaka beto na kusadila mpenza ‘makoki na beto ya kukanisa’ mpe na “kusosa kuzaba mambu nionso kana yakele kedika.” (Rom. 12:1; 1 Tes. 5:21) Kasi, yinki mutindu nge lenda sadisa muana na nge samu yandi kumisa kiminu na yandi ngolo?

5. Yinki bibuti lenda sala samu na kusadisa bana na bau bakumisa kiminu na bau ngolo na Biblia? (Baroma 12:2)

⁵ Kindisa muana na nge samu yandi kukindimisa ti malongi ya Biblia kele kedika. (Tanga Baroma 12:2.) Kana muana na nge kena kuyuvusa biuvu, baka diluaku ya kumonisa yandi mutindu yandi lenda baka bamvutu na kusadilaka bisadulu ya kusosasosa, lokola Index des publications Watch Tower mpe Buku ya bolukiluki mpo na Batatoli ya Yehova. Na kifuani, beno lenda tala na yintu ya diambu “Biblia,” mpe na yintu ya diambu ya fioti “Ekomami na litambwisi ya elimo ya Nzambe” samu na kumona mambu yina kena kundimisa ti Biblia kele kaka ve mukanda mosi ya mbote yina mesonamaka na bantu. Kasi, yakele “mpova ya Nzambi.” (1 Tes. 2:13) Na kifuani, yandi lenda sosa mambu metadila mbanza ya ntama ya Ninive yina vuandaka na Asiri. Na ntama, bantu yankaka yina kevuezaka Biblia vuandaka tuba ti mbanza ya Ninive salaka vuanda ve. Kasi na bamvula 1850, bantu yina kesosasosaka monaka mbanza ya ntama ya Ninive na yinsiyinsi ya ntoto, diambu yina ndimisaka kedika ya Biblia. (Sef. 2:13-15) Samu na kuzaba mutindu kubebisama ya Ninive kokisaka mbikudulu ya Biblia, yandi lenda tala disolo “Nge zabaka yau?” na Yinzo’a zulu ya Nkengi ya novembre 2021. Na kufuanikisaka mambu yina yandi melonguka na mikanda na beto na mambu yina yandi melonguka na mikanda yankaka ya yinza, muana na nge kevuanda na bamfunu ya mbote ya kukumisa kiminu na yandi ngolo na mambu yina Biblia ketubaka.

6. Yinki mutindu bibuti lenda sadisa bana na bau samu bakudisa makoki na bau ya kukanisa? Pesa kifuani. (Tala diaka foto.)

⁶ Sadisa muana na nge samu yandi kudisa makoki ya kukanisa. Bibuti kevuandaka na maluaku mingi ya kusolola mbote na bana na bau mambu metadila Biblia to kiminu na Nzambi. Balenda baka maluaku yango ntangu bakena kusala viziti na mize, na jarden mosi ya kitoko, to na biro ya filiale ya Bambangi ya Yehova. Na kifuani, ntangu beno kena kusala viziti na mize mosi, yavuanda beno mekuenda na kisika yango  to beno kena kutala yau na nzila ya video, nge lenda benda dikebi ya muana na nge na mambu ya istuare to na bima ya ntama samu na kukumisa kiminu na yandi ngolo na kedika ya Biblia. Muana na nge mezaba ti nkumbu ya Nzambi kele na dibanga mosi ya ntama yina mesala bamvula 3 000, yina mezabana na nkumbu ya Dibanga ya Moabe? Dibanga yango ya Moabe kele na mize ya Louvre na Paris, na France. Diaka, kifuani ya Dibanga ya Moabe yango kele na mize na beto “La Bible et le nom divin” na Biro ya nene ya Bambangi ya Yehova na Warwick, na New York. Dibanga ya Moabe kena kumonisa ti Ntinu Mesha ya Moabe tombokilaka Yisaele. Yakele na nguizani na mambu yina Biblia metuba. (2 Bak. 3:4, 5) Kana muana na nge memona na meso na yandi mosi bidimbu yina kena kundimisa ti Biblia ketubaka kedika, kiminu na yandi kekuma ngolo kuluta.​—Fuanikisa na 2 Ntango 9:6.

7-8. (a) Yinki malongi beto lenda baka na kitoko mpe forme ya bima mingi yina kele na nsemono? Pesa kifuani. (Tala diaka foto.) (b) Yinki biuvu lenda sadisa muana na nge yandi kukindimisa mpenza ti Mvangi kele?

⁷ Kindisa muana na nge samu yandi kanisa na bima yina Yehova mesalaka. Ntangu beno kena kutambula na muana na nge na mfinda to na jarden, benda dikebi na yandi na bima ya kukamua yina Yehova mesalaka. Samu na yinki? Bima yango kemonisaka puelele mayele mpe nduenga ya muntu yina salaka yau. Na kifuani, bima mingi na nsemono kevuandaka ya kuzingamazingama. Bantu ya siansi kelongukaka mingi bima yango. Nicola Fameli, muntu mosi ya mayele ya siansi metuba ti kana nge metanga ntalu ya bima ya kuzingamazingama yina kele na nsemono, nge kemona ti yakele na bantalu ya mutindu mosi. Yau nde diambu bakebokidilaka suite de Fibonacci. Bima mingi kevuandaka ya kuzingamazingama, na kifuani forme ya bagalaksi yankaka, bayinzo ya bankodia, matiti ya bayinti, mpe bayintu ya baflere yankaka. a

⁸ Ntangu muana na nge kena kulonguka mambu mingi yina metadila siansi na ekole, yandi kebakusa bansiku yina ketuadisaka baforme ya bima mingi. Na kifuani, bayinti mingi kevuandaka na bitini mutindu mosi. Bayinti yango kevuandaka na bitafi mpe bitafi yango kevuandaka na bitafi yankaka ya fiotifioti. Bakebokidilaka yau fractale. Fractale yango kemonanaka diaka mingi na bima yankaka na nsemono. Kasi nani salaka bima yango ya kitoko? Kana muana na nge kena kukanisa na kiuvu ya mutindu yina, kondua ntembe yandi lenda kudisa kiminu ya ngolo ti Nzambi nde salaka bima nionso. (Ebr. 3:4) Na bantangu yankaka, nge lenda yuvusa yandi kiuvu yayi: “Kana Nzambi nde salaka beto, nge mona ve ti yandi nde mezaba mutindu meluta mbote samu beto vuanda na kiese?” Na manima, nge lenda sasila yandi ti Nzambi pesaka beto Biblia samu na kumonisa beto mutindu beto lenda vuanda na kiese.

 SADISA MUANA NA NGE YANDI MONA MFUNU YA BANSIKUDUKUSU YA BIBLIA YINA METADILA BIKADULU YA MBOTE

9. Yinki lenda tinda muana na kuyuvusa biuvu samu na bansikudukusu ya Biblia yina metadila bikadulu ya mbote?

⁹ Na ntangu yankaka, muana na nge lenda yuvusa biuvu yina metadila mambu yina Biblia metuba ti yakele yimbi. Sosa kuzaba samu na yinki muana na nge meyuvusa biuvu yango. Yandi kena kumanga mpenza bansikudukusu ya Biblia yina metadila bikadulu ya mbote, to yakele kaka ti ntangu yandi kena kusolola na bantu yankaka yandi kena kuzaba ve mutindu ya kukotila bindimeli na yandi ya Buklisto? Yavuanda plina to ve, nge lenda sadisa muana na nge na kusepela na bansikudukusu ya Biblia na kulongukaka na yandi mukanda Zinga mvula na mvula na kiese! b

10. Yinki mutindu nge lenda sadisa muana na nge samu yandi kumisa Yehova nkundi na yandi ya penepene?

¹⁰ Kindisa muana na nge samu yandi kumisa Yehova nkundi na yandi ya penepene. Ntangu nge kena kulonguka Biblia na muana na nge, sadisa yandi yandi kanisa na kusadilaka biuvu mpe bafoto yina kele na mukanda Zinga mvula na mvula na kiese! (Mas. 20:5) Na kifuani, dilongi 8 mefuanikisa Yehova na nkundi mosi ya nzola yina kepesaka beto malongi yina ketaninaka mpe yina kenatinaka beto mambote. Na manima ya kutadila 1 Yoane 5:3, nge lenda yuvusa yandi, “Lokola nge mezaba ti Yehova kele Nkundi mosi ya mbote, yinki mutindu beto fueti tadila mambu yina yandi kelombaka beto beto sala?” Yalenda monana lokola kiuvu mosi ya fioti, kasi kuyuvusa yau lenda sadisa muana na nge na kutadila bansiku ya Nzambi lokola bidimbu ya nzola na Yandi.​—Yis. 48:17, 18.

11. Yinki mutindu nge lenda sadisa muana na nge samu yandi sepela na bansikudukusu ya Biblia? (Masese 2:10, 11)

¹¹ Beno tubila mutindu kuzitisa bansikudukusu ya Biblia kenatinaka beto mambote. Ntangu beno kena kutanga Biblia to kikapu ya kilumbu kintuadi, beno tubila mutindu bansikudukusu ya Biblia sadisaka dibuta na beno. Na kifuani, muana na nge kemonaka mambote ya kuvuanda kisadi ya ngolo mpe muntu ya kukuikama? (Ebr. 13:18) Nge lenda tubila diaka mutindu kuzitisa bansikudukusu ya Biblia ketaninaka nzutu mpe makanisi na beto. (Mas. 14:29, 30) Kana muana na nge kena kubakusa mambote ya kuzitisa malongi ya Biblia, kondua ntembe yandi kevuanda na nsatu ya kuzitisa yau na luzingu na yandi.​—Tanga Masese 2:10, 11.

12. Yinki mutindu tata mosi kesadisaka muana na yandi ya bakala na kusepela na bansikudukusu ya Biblia?

¹² Steve, tata mosi yina kevuandaka na France, mesasila mutindu yandi mpe nketo na yandi sadisaka Ethan, muana na bau ya ntuenia ya bakala samu yandi mona nzola yina kele na bansiku ya Yehova: “Beto keyuvusaka biuvu lokola, ‘Samu na yinki Yehova kelombaka beto beto zitisa nsikudukusu yayi? Yinki mutindu yakemonisaka ti yandi kezolaka beto? Yinki kesalama kana nge zitisa ve nsikudukusu yango?’” Masolo ya mutindu yina sadisaka Ethan samu yandi sepela na bansikudukusu ya Biblia. Steve mebuela: “Lukanu na beto kele ya kusadisa Ethan yandi mona ti Biblia kele na nduenga yina meluta na ntama nduenga ya bantu.”

13. Yinki mutindu bibuti lenda sadisa bana na bau na kusadila bansikudukusu ya Biblia? Pesa kifuani.

¹³ Sadisa muana na nge samu yandi sadila bansikudukusu ya Biblia. Mosi ya maluaku ya kusala yau kele ntangu muana na nge kena kutanga mukanda mosi ya kalasi. Mukanda yango lenda tubila makanisi ya bantu yina kesalaka mambu ya mvindu to ya kinkesi na kumonisaka ti yakele mbote kulanda kifuani na bau. Nge lenda kindisa muana na nge na kukanisa na mambu yina bantu yango kesalaka na kusadilaka bansikudukusu ya Biblia. (Mas. 22:24, 25; 1 Ko. 15:33; Flp. 4:8) Yalenda bongisa muana na nge  na kupesa kimbangi na nlongisi na yandi mpe bankundi na yandi ya kalasi ntangu baketubila mukanda yango na kalasi.

SADISA MUANA NA NGE SAMU YANDI KOTILA BINDIMELI NA YANDI

14. Yinki diambu lenda bangisa bantuenia, mpe samu na yinki?

¹⁴ Na bantangu yankaka bantuenia lenda banga kutubila bantu yankaka bindimeli na bau. Na kifuani, balenda banga kana yamelomba basasila samu na yinki bakendimaka ve ti yinza salamaka yau mosi. Samu na yinki? Banlongisi na bau lenda monisa dilongi yango lokola diambu ya kedika. Kana nge kele kibuti, yinki mutindu nge lenda sadisa muana na nge samu yandi vuanda ya kusiama na bindimeli na yandi?

15. Yinki lenda sadisa ntuenia samu yandi tula diaka ntima mingi na mambu yina yandi kendiminaka?

¹⁵ Sadisa muana na nge samu yandi tula diaka ntima mingi na mambu yina yandi kendiminaka. Muana na nge fueti mona ve nsoni samu yandi mezaba kedika samu na nsemono. (2 Tim. 1:8) Samu na yinki? Diambu ya kedika kele ti bantu mingi ya siansi diaka kebakusaka ti luzingu bimaka ve na kintulumukina to na shanse. Bantu yango kemonaka bidimbu yina kemonisaka ti muntu mosi ya mayele nde salaka bima nionso ya kukamua yina kele na luzingu. Yakesalaka ti babika ndima dilongi ya evolision yina bakelongaka na baekole mingi na yinza. Muana na nge lenda kudisa diaka kiminu na yandi na kukanisaka na bamfunu yina ketindaka bampangi yankaka na kundima ti luzingu semuaka. c

16. Yinki mutindu bibuti lenda sadisa muana samu yandi zaba kusasila bantu yankaka mfunu yina yandi kendimaka ti Mvangi kele? (1 Petro 3:15) (Tala diaka foto.)

¹⁶ Sadisa muana na nge samu yandi zaba kusasila bantu yankaka mfunu yina yandi kendimaka ti Mvangi kele. (Tanga 1 Petro 3:15.) Nge lenda tadila diaka kintuadi na yandi masolo yina kele na kitini “Mituna oyo bilenge batunaka​—Bomoi ekelamá to ebimá yango moko?” na jw.org. Na manima, beno tubila dikanisi yina muana na nge memona ti yamebonga mpenza samu na kusadisa bantu yankaka babakusa kedika yina metadila Mvangi. Bambula yandi ti yakele ve na mfunu yandi zonza na bankundi na yandi ya kalasi. Kindisa yandi na kusadila makanisi ya pete mpe yina kesadisa muntu na kukanisa kana muntu mosi mesepela kusolola na yandi. Na kifuani, nkundi mosi ya kalasi lenda tuba: “Munu kendiminaka kaka mambu yina munu lenda mona, mpe munu mona ntete ve Nzambi.” Muklisto ya ntuenia lenda vutula: “Kanisa ti nge kena kutambula  na mfinda mosi yina kele ntama na kisika bantu kevuandaka mpe nge memona dibulu mosi ya maza yina bametungaka mbote na mabanga. Yinki nge ketuba? Kana dibulu ya maza yina bametungaka kena kumonisa puelele ti muntu mosi ya mayele nde tungaka yau, yamebonga mpenza kundima ti muntu mosi ya mayele nde salaka luyalanganu!”

17. Yinki mutindu bibuti lenda kindisa muana na bau samu yandi baka maluaku ya kusamunina bantu yankaka bakedika ya Biblia? Pesa kifuani.

¹⁷ Kindisa muana na nge samu yandi sosa maluaku ya kutubila bantu yankaka kedika ya Biblia. (Rom. 10:10) Nge lenda fuanikisa bangolo yina yandi kena kusala samu na kutubila bantu yankaka bindimeli na yandi na kulonguka kubula kisadulu mosi ya miziki. Na ebandeli, muntu yina kena kulonguka kebulaka kaka bitini ya fioti. Kasi mutindu bilumbu kena kuluta, kubula miziki kekumaka pete samu na yandi. Mutindu mosi, ntuenia yina kele Muklisto lenda banda kusadila bampova ya nkufi samu na kutubila bindimeli na yandi na bantu yankaka. Na kifuani, yandi lenda yuvusa muana kalasi na bau: “Nge mezaba ti mbala mingi ba ingénieur kelandaka kifuani ya bima yina kele na luyalanganu? Bika munu monisina nge video mosi ya kukamua.” Na manima ya kumonisa video mosi ya kitini Ebimá kaka yango moko? yandi lenda tuba: “Kana bantu ya siansi kebakaka lokumu samu na mutindu bakelandaka bima yina kevuandaka deja na luyalanganu, nani fueti baka lokumu ya bima yina kele na luyalanganu?” Bampova ya pete ya mutindu yina lenda lamusa nsatu ya ntuenia mpe kutinda yandi na kulonguka diaka mambu mingi.

TATAMANA KUSADISA MUANA NA NGE SAMU YANDI KUMISA KIMINU NA YANDI NGOLO

18. Yinki mutindu bibuti lenda tatamana kusadisa muana na bau samu yandi kudisa kiminu ya ngolo na Nzambi?

¹⁸ Beto kena kuzinga na yinza mosi yina mefuluka na bantu yina kele ve na kiminu na Yehova. (2 Pe. 3:3) Na yau, bibuti ntangu beno kena kulonguka Biblia na muana na beno, beno sadisa yandi yandi mona masolo yina kekudisa luzitu na yandi samu na Mpova ya Nzambi mpe bansikudukusu na yandi. Beno sadisa yandi yandi kudisa makoki na yandi ya kukanisa na kutalaka bima ya kukamua yina Yehova mesalaka. Beno sadisa yandi yandi sepela na bambikudulu ya kukamua ya Biblia yina mekokisamaka deja. Mpe yina meluta nionso, beno sambilaka kintuadi na muana na beno mpe samu na yandi. Kana beno mesala plina, beno lenda kukindimisa ti Yehova kesakumuna bangolo na beno mpe yandi kesadisa muana na beno samu yandi kumisa kiminu na yandi ngolo.​—2 Nt. 15:7.