Tata mpe mama na munu vuandaka bankuikisi ya dibundu ya Katoliki. Kasi ntangu balongukaka na Biblia ti nkumbu ya Nzambi kele Yehova, bakumaka Bambangi ya Yehova ya vema. Tata na munu lembaka kusala biteke ya Yesu. Kutu, yandi sadilaka nzayilu na yandi ya kisalu ya mabaya samu na kukumisa veranda ya yinzo na beto Yinzo ya Kimfumu ya ntete ya San Juan del Monte, na kartie mosi ya bamputu na Manille, buala ya kimfumu ya Philippines.

Na manima ya kubutuka na munu na 1952, bibuti na munu bandaka kulonga munu mambu metadila Yehova, mutindu kaka bavuandaka sala yau samu na bampangi na munu ya bambuta yiya ya babakala, mpe bampangi na munu ya bambuta tatu ya banketo. Ntangu munu vuandaka kula, tata na munu kindisaka munu munu banda kutanga kikapu mosi ya Biblia konso kilumbu, mpe yandi vuandaka longuka na munu mikanda mingi ya teokrasi. Na bantangu yankaka, bibuti na munu vuandaka bokidisa bankengi ntambudi mpe bamonisi ya filiale bakuiza vuanda na yinzo na beto. Masolo yina bampangi yango vuandaka budila beto vuandaka sepedisa mpenza dibuta na beto mpe yavuandaka kindisa beto, yau salaka ti beto nionso beto tula kisalu ya Yehova na kisika ya ntete na luzingu na beto.

Bibuti na munu bikilaka munu kifuani mosi ya mbote ya kiminu. Ntangu mama na munu belaka mpe kufuaka, munu mpe tata na munu bandaka kusala kintuadi lokola bampasudi nzila na mvula 1971. Kasi na manima, na mvula 1973 ntangu munu kumaka na bamvula 20, tata na munu kufuaka. Kuzimbisa bibuti na munu salaka ti munu banda kukimona lokola munu kena kukondua kima mpe munu kele kaka munu mosi. Kasi kivuvu ya Biblia ya ‘kedika mpe yina kesadisaka beto beto telema ngui’ sadisaka munu samu munu lemba ve mpe samu munu bikana ya kusiama na makanisi mpe na kimpeve. (Ebr. 6:19) Ntangu fioti na manima ya lufua ya tata na munu, munu ndimaka kukuma mpasudi nzila ya nene na ile mosi ya ntama na nkumbu ya Coron, na kizunga ya Palawan.

Munu vuandaka na bamvula 21 ntangu munu kumaka na Coron. Lokola munu meyundukaka na mbanza, munu kamuaka kumona ti na ile yango, kuran, maza ya pompi, mpe bamoto na bantomabilu vuandaka mpasi. Atako mua bampangi vuandaka kuna, munu vuandaka ve na  nkundi ya kisalu ya mpasudi nzila mpe na bantangu yankaka yavuandaka lomba munu samuna munu mosi. Samu na ngonda ya ntete, munu vuandaka kanisa mingi dibuta mpe bankundi na munu. Na mpipa, munu vuandaka tala bambuetete na dizulu mpe munu vuandaka dila. Munu vuandaka na nsatu ya kubika kiyekua na munu mpe kuvutuka na yinzo.

Na bantangu yango yina munu vuandaka kukimona munu mosi, munu vuandaka sambila Yehova na ntima ya mvimba. Munu vuandaka bambuka na makanisi ya kukindisa yina munu vuandaka tanga na Biblia mpe na mikanda na beto. Mbala mingi Nzembo 19:14 vuandaka vutukila munu na makanisi. Munu bakusaka ti Yehova kevuanda “Dibanga na munu mpe Mvuluzi na munu” kana munu kena kuyindula na mpinda na mambu yina kesepedisaka yandi, na kifuani bisalu mpe bikadulu na yandi. Disolo mosi yina bimaka na Tour de Garde yina vuandaka na yintu ya diambu “Vous n’êtes jamais seul” a sadisaka munu mingi mpenza. Munu vuandaka tanga yau mbala na mbala. Na mutindu mosi, munu vuandaka kaka munu mosi kintuadi na Yehova na bantangu yango, mpe yavuandaka pesa munu maluaku ya mbote ya kusambila, kulonguka, mpe kuyindula na mpinda.

Ntangu fioti na manima ya kukuma na Coron, baponaka munu lokola nkulutu. Lokola munu vuandaka kaka munu mosi nkulutu, konso sabala munu vuandaka tuadisa Kalasi ya kisalu ya teokrasi, Lukutakanu ya kisalu, Ndongokolo ya mukanda na kimvuka, mpe ndongokolo ya Yinzo’a zulu ya Nkengi. Munu vuandaka sala diaka badiskur ya bantu nionso konso sabala. Diambu ya kedika kele ti munu vuandaka diaka ve na ntangu ya kukimona munu mosi!

Kisalu na munu ya kusamuna na Coron bimisaka mambote mingi mpe nsukansuka ndambu ya banlonguki na munu ya Biblia bakaka mbotama. Kasi yavuandaka diaka na mambu ya mpasi. Na bantangu yankaka, yavuandaka lomba munu tambula katikati ya kilumbu samu na kukuma na terituare yina munu vuandaka kuenda, kondua kuzaba kisika yina munu keleka ntangu munu kekuma. Yavuandaka diaka na ba-ile ya fiotifioti mingi na terituare ya kimvuka yango. Mbala mingi, munu vuandaka sala bavuayaje na kusadilaka bato ya motere na banzadi yina vuandaka na bavage, atako munu zabaka ve kunaje! Na mambu yango nionso ya mpasi, Yehova taninaka mpe yandi sadisaka munu. Na manima, munu bakusaka ti Yehova vuandaka bongisa munu samu na mambu ya mpasi kuluta yina munu kutanaka na yau na kiyekua yina munu bakaka na manima.

Na mvula 1978, batindaka munu na Papouasie-nouvelle-guinée, na nord ya Australie. Papouasie-nouvelle-guinée kele buala mosi ya bamongo, mpe yakele nene lokola buala ya Espagne. Munu kamuaka kumona ti bantu kana 3 milion yina vuandaka zinga na buala yango vuandaka tuba bandinga kuluta 800. Diambu ya kiese, bantu mingi vuandaka na dikoki ya kutuba ndinga ya Pidgin mélanésien, yina mezabana na nkumbu ya Tok Pisin.

Batindaka munu samu na mua ntangu na kimvuka mosi ya ndinga ya Anglais na buala ya kimfumu, Port Moresby. Kasi na manima batindaka munu na kimvuka ya ndinga ya Tok Pisin mpe munu bandaka kulonguka ndinga yango na kalasi. Munu vuandaka sadila mambu yina munu vuandaka longuka na kalasi na kisalu ya kusamuna. Yasadisaka munu munu longuka ndinga yango na nsualu mpenza. Yazingilaka ve, munu kumaka na dikoki ya kusala diskur ya bantu nionso na ndinga ya Tok Pisin. Tekila munu kokisa mvula mosi na Papouasie-nouvelle-guinée, munu kamuaka mpenza ntangu batindaka munu lokola nkengi ya kizungidila samu na bimvuka ya ndinga ya Tok Pisin na bizunga mingi ya nene.

Lokola bimvuka yango vuandaka mpenza ntamantama, munu vuandaka bongisa balukutakanu mingi ya nene ya kizungidila mpe munu vuandaka sala bavuayaje  mingi. Na ebandeli, munu vuandaka kukimona munu mosi samu munu vuandaka na buala ya yimpa, kisika yina bantu vuandaka tuba ndinga yankaka, mpe bavuandaka na mimeseno yankaka. Munu vuandaka ve na dikoki ya kusala bavuayaje na nzila ya ntoto samu na kukuenda tala bimvuka, mpamba ve banzila yango vuandaka na bamongo mpe na mabulumabulu. Na yau, munu vuandaka sala bavuayaje na avion konso sabala. Na bantangu yankaka, bavuandaka nata kaka munu mosi na avion mosi ya fioti, yina vuandaka na bakondision ya mbote ve. Bavuayaje yango vuandaka bangisa munu mutindu mosi na bavuayaje na bato!

Bantu fioti kaka vuandaka na batelefone, na yau munu vuandaka solola na bimvuka na nzila ya baletre. Mbala mingi, munu vuandaka kuma tekila baletre na munu kuma. Mpe munu vuandaka yuvusa bantu ya kisika yango kisika Bambangi ya Yehova kevuandaka. Kasi konso ntangu yina munu vuandaka mona bampangi, bavuandaka yamba munu na nzola mpenza, yavuandaka bambula munu mfunu ya bangolo nionso yina munu vuandaka sala. Munu vuandaka mona lusadusu ya Yehova na mitindu mingi, mpe nguizani na munu na yandi vuandaka kuma diaka ngolo.

Na lukutakanu na munu ya ntete na ile ya Bougainville, bankuelani mosi, na kiese nionso pusanaka mpe yuvusaka munu: “Nge kena kuzaba beto?” Munu bambukaka ti munu samuninaka bankuelani yango ntangu munu kuizaka ntete na Port Moresby. Munu bandaka kulonguka na bau Biblia tekila munu pesa bau na mpangi yankaka ya kisika yango. Ntangu yayi babakaka mbotama! Yavuandaka mosi ya balusakumunu mingi yina munu bakaka na bamvula tatu yina munu salaka na Papouasie-nouvelle-guinée.

Tekila munu katuka na Coron na mvula 1978, munu zabanaka na Adel, mpangi mosi ya nketo ya kitoko, yina vuandaka na kikadulu ya kukiyimina. Yandi vuandaka mpasudi nzila ya ngonda na ngonda mpe yandi vuandaka yundula bana na yandi zole, Samuel mpe Shirley. Na ntangu yango kaka, yandi vuandaka tanina mama na yandi yina pusanaka na bamvula. Na ngonda ya mai 1981, munu vutukaka na Philippines samu na kukuela Adel. Na manima ya dikuela na beto, beto salaka kisalu ya mpasudi nzila ya ngonda na ngonda, mpe beto vuandaka tanina dibuta na beto kintuadi.

Atako munu vuandaka na dibuta, na mvula 1983, baponaka munu diaka lokola mpasudi nzila ya nene mpe batindaka munu na ile ya Linapacan, na kizunga ya Palawan. Dibuta na beto ya mvimba kuendaka na mbanza yango yina vuandaka ve ata na Mbangi mosi ya Yehova. Mama ya Adel kufuaka na manima ya mvula kana mosi. Kasi, beto tatamanaka kusala mingi na kisalu ya kusamuna, yau sadisaka beto beto kanga ntima na ntangu yango ya mpasi. Beto bandaka bandongokolo mingi ya Biblia yina vuandaka kula na Linapacan, na yau beto vuandaka na nsatu ya Yinzo ya Kimfumu ya fioti na nsualu. Beto tungaka yau beto mosi. Bamvula tatu kaka na manima ya kukuma na beto, beto sepelaka kumona bantu 110 yina kuizaka kutakana na Mbambukulu, mpe na manima mingi kati na bau kulaka tii na kubaka mbotama.

Na mvula 1986, batindaka munu na ile ya Culion, ile mosi yina vuandaka na bantu ya maladi ya buazi. Na manima, Adel diaka ponamaka lokola mpasudi nzila ya nene. Na ebandeli, beto vuandaka banga kusamunina bantu yina maladi ya buazi bebisaka bilungi na bau. Kasi bansamuni ya buala yango ndimisaka beto ti bantu yango bakaka deja tretema mpe yavuandaka mpasi samu batambikisa bantu yankaka maladi yango. Ndambu kati na bantu yango ya maladi vuandaka kuiza kutakana na yinzo ya mpangi mosi ya nketo. Yazingilaka ve beto mesanaka mpe yavuandaka kitoko mpenza kutubila kivuvu ya Biblia  na bantu yango yina vuandaka kukimona lokola Nzambi mpe bantu yankaka mesundolaka bau. Yavuandaka kiese kumona bantu yina vuandaka na maladi ya ngolo ya mutindu yina bakuma na kiese ya kuvuanda na kivuvu ti kilumbu mosi bakevuanda na mavimpi ya kukoka.​—Luka 5:12, 13.

Yinki mutindu bana na beto mesanaka na luzingu na Culion? Adel mpe munu beto bokidisaka bampangi zole ya banketo ya bantuenia yina katukaka na Coron samu bakuiza vuanda na beto, yau salaka ti bana na beto vuanda na mua bankundi ya mbote. Samuel, Shirley, mpe bampangi yango zole ya banketo ya bantuenia vuandaka na kiese ya kusadisa bantu yankaka samu bazaba kedika. Bavuandaka longuka na bana mingi, ntangu munu mpe Adel beto vuandaka longuka na bibuti ya bana yango. Kutu, na ntangu mosi plina, beto vuandaka longuka na mabuta 11. Yazingilaka ve, beto bandaka kutuadisa bandongokolo ya Biblia mingi yina vuandaka kula, yau salaka ti beto vuanda na dikoki ya kuzibula kimvuka mosi ya yimpa!

Na ebandeli, munu kaka nde vuandaka nkulutu na kizunga yango. Na yau biro ya filiale lombaka munu banda kutuadisa balukutakanu ya nsuka ya sabala samu na bansamuni 8 yina vuandaka na Culion mpe na manima samu na bansamuni 9 yina vuandaka zinga na buala mosi na nkumbu ya Marily, yina yalombaka kusala bawola tatu na bato samu na kukuma kuna. Na manima ya kusala balukutakanu kuna, dibuta na munu ya mvimba vuandaka tambula na kizunga ya bamongo bawola mingi samu na kukuenda tuadisa bandongokolo ya Biblia na buala mosi na nkumbu ya Halsey.

Nsukansuka bantu mingi yambaka kedika na Marily mpe na Halsey, na yau beto tungaka Bayinzo ya Kimfumu na bisika yango nionso zole. Mutindu mosi mpe na Linapacan, bampangi mpe bantu yina vuandaka sepela na kedika pesaka bima mingi ya kutungila mpe basalaka mingi na kisalu yango ya kutunga. Yinzo ya Kimfumu ya Marily vuandaka na dikoki ya kuyamba bantu 200 mpe yavuandaka pete samu na kukumisa yau nene kuluta, na yau yavuandaka pesa beto dikoki ya kusala balukutakanu ya nene kuna.

Na mvula 1993 ntangu bana yundukaka, munu mpe Adel beto bandaka kisalu ya kizungidila na Philippines. Mpe na mvula 2000, munu kotaka na Kalasi ya kupesa bansadisi formasion samu munu baka formasion lokola nlongisi na kalasi yango. Munu kukimonaka lokola munu bonga ve samu na kiyekua yango, kasi Adel vuandaka kindisa munu ntangu nionso. Yandi bambulaka munu ti Yehova kepesa munu ngolo samu na kukokisa kiyekua yango ya yimpa. (Flp. 4:13) Adel zabaka ti mambu yina  yandi vuandaka tuba vuandaka kedika samu yandi vuandaka kokisa kiyekua na yandi atako yandi vuandaka na mitungisi ya mavimpi.

Na mvula 2006 ntangu munu vuandaka nlongisi, bamonaka Adel na maladi ya Parkinson. Yasalaka beto mpasi! Ntangu munu tubilaka Adel ti beto bika kiyekua na beto samu na kutanina mavimpi na yandi, Adel tubaka: “Melomba nge, sosa doktere yina lenda sadisa munu na maladi na munu, mpe munu mezaba ti Yehova kesadisa beto samu beto tatamana na kiyekua na beto.” Samu na bamvula 6 yina landaka, Adel tatamanaka kusadila Yehova kondua kudiladila. Ntangu yandi vuandaka diaka ve na dikoki ya kutambula, yandi vuandaka samuna na kiti ya makoka. Ntangu yakumaka mpasi samu na yandi na kutuba, yandi vuandaka pesa bamvutu ya nkufi mpenza na balukutakanu. Adel vuandaka yamba mbala na mbala bamesaje ya matondo samu na kifuani na yandi ya mbote ya kukanga ntima tii na lufua na yandi na 2013. Munu lutisaka bamvula kuluta 30 kintuadi na Adel, nketo na munu ya kukuikama mpe ya nzola. Na yau ntangu yandi kufuaka, munu kumaka diaka na kiadi ya ngolo mpe munu bandaka kukimona diaka munu mosi.

Adel vuandaka na nsatu munu tatamana na kiyekua na munu, mpe yau nde diambu munu salaka. Munu vuandaka na mambu mingi ya kusala, yau sadisaka munu munu nunga banguilu ya kukimona munu mosi. Kubanda na 2014 tii na 2017, munu vuandaka na kiyekua ya kukuenda tala bimvuka yina ketubaka ndinga ya Tagalog na babuala yina kisalu na beto vuandaka na bipekiseli. Na manima na yau, munu kuendaka tala bimvuka ya ndinga ya Tagalog na Taïwan, na États-Unis, mpe na Canada. Na 2019, munu vuandaka nlongisi na Kalasi ya bamuangisi nsangu ya Kimfumu na ndinga ya Anglais na Inde mpe na Thaïlande. Munu bakaka kiese mingi na biyekua yango nionso. Munu kevuandaka na kiese mingi kuluta ntangu munu ketulaka makanisi na munu nionso na kisalu ya Yehova.

Na kiyekua nionso ya yimpa, munu vuandaka pusana penepene ya bampangi yina munu vuandaka kutana na bau, na yau kubika bau vuandaka pete ve. Na bantangu ya mutindu yina, munu longukaka kutudila Yehova ntima na munu ya mvimba. Munu kemonaka ntangu nionso lusadusu na yandi, mpe yakesadisaka munu munu ndima na ntima ya mvimba konso nsobolo na luzingu na munu. Bubu yayi, munu kele mpasudi nzila ya nene na Philippines. Munu kena kukimona mbote na kimvuka na munu ya yimpa, yina mekumaka lokola dibuta yina kesadisaka mpe ketaninaka munu. Munu kele diaka na kiese ya kumona ti Samuel mpe Shirley kena kulanda kifuani ya kiminu ya mama na bau.​—3 Yoa. 4.

Ya kedika, munu kutanaka na banzomono mingi na luzingu na munu, na kifuani kutala mutindu nketo na munu belaka mpe kufuaka na maladi mosi ya mpasi. Yalombaka diaka munu mesana na mambu mingi ya yimpa. Kasi, munu monaka ti Yehova “kele ve ntama na mosimosi kati na beto.” (Mis. 17:27) Diboko ya Yehova “kele nkufi mingi ve” samu na kukindisa mpe kusadisa bisadi na yandi, ata kana bakele na bisika yina bakele kaka bau mosi. (Yis. 59:1) Yehova, Dibanga na munu, vuandaka kintuadi na munu luzingu na munu ya mvimba, mpe munu kele na butondi mingi samu na yandi. Munu vuandaka ve munu mosi.