Nge zabaka yau?
Ntomabilu ya yinki mutindu mukube muntu ya Etiopia vuandaka tambudila ntangu Filipi pusanaka pembeni na yandi?
MPOVA ya ebandeli yina bamebangula na ‘dikalu’ (to pusu-pusu) na Biblia—Mbalula ya Nsi-ntoto ya Mpa lenda monisa makalu ya mitindu na mitindu. (Bis. 8:28, 29, 38) Kasi, yamemonana ti muntu ya Etiopia vuandaka tambula na dikalu yina vuandaka nene kuluta yina bavuandaka sadila na mvita to na bansaka ya kuzawula. Beto tadila ndambu ya bamfunu yina kena kutinda beto na kutuba mutindu yina.
Muntu ya Etiopia vuandaka mfumu ya nene yina vuandaka sala bavuayaje ya badistanse ya yinda. Yandi vuandaka ‘muntu ya nene mpe yandi vuandaka sadila Kandase, ntinu ya nketo ya bantu ya Etiopia, mpe yandi vuandaka tanina bimvuama na yandi nionso.’ (Bis. 8:27) Buala ya Etiopia ya ntama sangisaka buala ya Soudan ya bubu yayi mpe kitini ya nene ya sud ya Egypte ya bubu yayi. Kondua ntembe, atako muntu yango vuandaka sadila ve ntomabilu ya mutindu mosi samu na vuayaje na yandi ya mvimba, yavuandaka lomba yandi nata bima mingi ya mfunu na vuayaje mosi ya yinda. Bantomabilu yankaka yina bavuandaka sadila na siekle ya ntete N.B. samu na kunata bantu, yavuandaka makalu yina vuandaka na bapine 4. Mukanda mosi (Acts—An Exegetical Commentary) metuba, “Dikalu ya mutindu yina vuandaka na kisika ya nene samu na kutula basaki mpe bima yankaka, yavuandaka sala ti vuayaje salama mbote, mpe kondua ntembe yavuandaka sala ti bantu sala vuayaje ya distanse ya yinda.”
Muntu ya Etiopia vuandaka tanga ntangu Filipi pusanaka pembeni na yandi. Disolo yango metuba ti ‘Filipi zawulaka pene na yau mpe yandi kuwaka [mukube] kena kutanga mbikudi Yezaya.’ (Bis. 8:30) Makalu ya vuayaje salamaka ve samu yatambula nzunzu. Lokola makalu yango vuandaka tambula malembe, yasadisaka kaka ve mukube samu yandi tanga, kasi yasadisaka mpe Filipi samu yandi buila dikalu yango na makulu.
Muntu ya Etiopia yango ‘lebaka Filipi yandi monte mpe yandi vuanda kintuadi na yandi.’ (Bis. 8:31) Na dikalu yina bavuandaka sadila samu na bansaka ya kuzawula, nati na yau vuandaka vuanda ya kutelema. Kasi na dikalu yina bavuandaka sadila samu na vuayaje, yavuandaka na kisika samu mukube mpe Filipi vuanda.
Na nguizani na bampova yina mepemama yina kele na Bisalu kikapu 8 mpe mambu yina istuare memonisa, bubu yayi mikanda na beto kena kumonisaka mukube muntu ya Etiopia kena kutambula na ntomabilu mosi ya nene kuluta dikalu yina bavuandaka sadila samu na mvita to samu na bansaka ya kuzawula.