1. Yinki diambu ya mpasi beto nionso beto kekutanaka na yau?

 BETO kebakaka banzengolo konso kilumbu. Banzengolo yankaka kevuandaka pete na kubaka, na kifuani yinki beto kekudia na sunka to yinki ntangu beto kekuenda leka. Kasi banzengolo yankaka kevuandaka mpasi na kubaka. Yalenda tadila mavimpi na beto, kiese na beto, bantu yina beto kezolaka, to nsambudulu na beto. Beto kezolaka ti banzengolo na beto natina beto mpe bantu ya dibuta na beto mambote. Yina meluta nionso, beto kevuandaka na kivuvu ti banzengolo na beto kesepedisa Yehova.​—Rom. 12:1, 2.

2. Yinki mambu kesadisa nge na kubaka banzengolo ya mbote?

² Yakevuanda pete kuluta nge baka banzengolo ya mbote kana nge (1) mesosa kuzaba mambu nionso, (2) nge metadila makanisi ya Yehova na diambu yango, mpe (3) nge mekanisa mbotembote na banzengolo yina nge kebaka. Disolo yayi ketubila mambu yango tatu, mpe yakesadisa beto beto mona mutindu beto lenda kudisa kilendo na beto ya kubakusa mambu.​—Mas. 2:11.

SOSAKA KUZABA MAMBU NIONSO

3. Pesa kifuani yina kena kumonisa mfunu ya kusosa kuzaba mambu nionso tekila nge baka nzengolo.

³ Diambu ya ntete ya kusala samu na kubaka nzengolo ya mbote kele kuzaba mambu nionso. Samu na yinki yakele na mfunu? Kanisa ti muntu mosi yina kena kubela ngolo mekuenda kutana na doktere. Doktere yango kebaka nzengolo ya treteman yina yandi kepesa yandi kondua kusala yandi baekzamen to kuyuvusa yandi biuvu? Yandi kesala mutindu yina ve. Nge diaka nge kebaka banzengolo ya mbote kuluta kana nge kena kusosa kuzaba mambu nionso yina metadila diambu yina nge mekutana na yau. Yinki mutindu nge lenda sala yau?

4. Na nguizani na Masese 18:13, yinki mutindu nge lenda kukindimisa ti nge mezaba mambu nionso? (Tala diaka foto.)

 ⁴ Nge lenda sosa kuzaba mambu nionso na kuyuvusaka biuvu. Kanisa ti bamebokidisa nge na feti mosi. Yakelomba kaka nge kuenda? Kana nge zaba ve muntu yina mebongisa feti yango mpe bankubukulu yina yandi bakaka, yakelomba nge yuvusa biuvu lokola: “Yinki kisika mpe yinki ntangu feti yango kesalama? Bantu yikua kevuanda kuna? Nani ketuadisa mambu? Banani kevuanda kuna? Yinki mambu kesalama kuna? Bakepesa bantu malavu?” Bamvutu na biuvu yango kesadisa nge samu nge baka nzengolo ya mbote.​—Tanga Masese 18:13.

5. Yinki nge fueti sala na manima ya kutadila mambu nionso?

⁵ Na manima ya kuzaba mambu nionso, tadila mbotembote diambu yango. Na kifuani, yinki nge kesala kana nge mekuwa ti bantu yina kezitisaka ve bansikudukusu ya Biblia kevuanda kuna to bakepesa bantu malavu kondua ti muntu landela yau samu bantu bika kunua kuluta ndilu? Nge mekanisa ti feti yango lenda kuma feti mosi ya mvualangani? (1 Pe. 4:3) Na ndambu yankaka, bosi kana wola ya feti yango kebebisa programe na nge ya lukutakanu ya kimvuka to ya kisalu ya kusamuna? Kana nge metadila mambu yango nionso, yakevuanda pete samu nge baka nzengolo ya mbote. Kasi yakele na diambu yankaka yina nge fueti sala. Nge  mezaba mutindu nge kena kutadila diambu yango; kasi yinki mutindu Yehova kena kutadila yau?​—Mas. 2:6.

TADILAKA MAKANISI YA YEHOVA

6. Na kutadila Yakobo 1:5, samu na yinki beto fueti lomba Yehova lusadusu?

⁶ Lomba Yehova yandi sadisa nge nge bakusa makanisi na yandi. Yehova melaka ti yandi kepesa beto nduenga ya kuzaba kana nzengolo mosi kesepedisa yandi to ve. Yandi kepesaka beto nduenga yango “na ntima ya mvimba, mpe yandi kegangilaka ve.”​—Tanga Yakobo 1:5.

7. Yinki mutindu nge lenda zaba makanisi ya Yehova? Pesa kifuani.

⁷ Na manima ya kusambila Yehova samu na kulomba yandi lutuadusu, tula mpenza dikebi na mvutu na yandi. Na kifuani: Kana nge mezimbana ntangu nge kena kusala vuayaje, nge lenda yuvusa muntu yina kezingaka na kisika yango samu na kulomba lusadusu. Kasi nge kebanda kukuenda tekila yandi pesa nge mvutu? Nge kesala ve mutindu yina. Nge kekuwa na dikebi nionso lutuadusu na yandi. Mutindu mosi, na manima ya kulomba Yehova nduenga, sosa kubakusa mvutu na yandi na kulongukaka bansiku mpe bansikudukusu ya Biblia yina metadila diambu na nge. Na kifuani, kana nge zola baka nzengolo ya kukuenda to ve na feti yina beto tubilaka, nge lenda tadila mambu yina Biblia metuba na diambu metadila bafeti, bankundi ya yimbi, mpe mfunu ya kutula mambote ya Kimfumu na ntuala ya mambu yina kesepedisaka nge.​—Mat. 6:33; Rom. 13:13; 1 Ko. 15:33.

8. Yinki nge lenda sala kana nge kele na nsatu ya lusadusu samu na kuzaba mambu yina nge kena kusosa kuzaba? (Tala diaka foto.)

 ⁸ Kasi, na bantangu yankaka nge lenda vuanda na nsatu ya lusadusu samu nge zaba mambu yina nge kele na nsatu ya kuzaba. Nge lenda baka malongi na mpangi mosi yina kele ya kuyela na kimpeve. Kasi, nge kebaka diaka mambote na kusosasosaka nge mosi. Bisadulu na beto ya ndongokolo kele na masolo mingi yina lenda sadisa nge, na kifuani mukanda Buku ya bolukiluki mpo na Batatoli ya Yehova mpe mukanda Batoli ya Biblia mpo na bomoi ya bakristo. Kuzimbakana ve ti lukanu na nge kele: kubaka nzengolo yina kesepedisa Yehova.

9. Yinki mutindu beto lenda kukindimisa ti banzengolo na beto kesepedisa Yehova? (Baefese 5:17)

⁹ Yinki mutindu beto lenda kukindimisa ti banzengolo na beto kesepedisa Yehova? Diambu ya ntete, beto fueti sosa kuzaba yandi mbote. Biblia metuba: “Kuzaba Muntu Yina Meluta Nlongo, yau nde mayele.” (Mas. 9:10) Ya kedika, nzayilu ya kedika kekuizaka na kuzabaka bikadulu ya Yehova mpe lukanu na yandi, mambu yina yandi kezolaka to yina yandi keyinaka. Kukiyuvusa: ‘Na kutadila mambu yina munu mezaba samu na Yehova, yinki nzengolo munu lenda baka samu na kusepedisa yandi?’​—Tanga Baefese 5:17.

10. Samu na yinki bansikudukusu ya Biblia kele na mfunu mingi kuluta mimeseno ya dibuta na beto to ya buala na beto?

¹⁰ Samu na kusepedisa Yehova, na bantangu yankaka yakelomba beto sala mambu yina kesepedisa ve bantu ya dibuta na beto. Na kifuani, bibuti yankaka lenda tinda muana na bau yina meyunduka yandi kuela bakala yina kele na mbongo mingi​—to yina lenda pesa bau mbongo mingi ya doti​—ata kana yandi kele ve na kimpeve ya mbote. Ya kedika, bazola ti muana na bau vuanda na lutanunu na kinsuni. Kasi nani kesadisa yandi na kimpeve? Yinki kele dikanisi ya Yehova samu na diambu yango? Mvutu kele na Matai 6:33. Kuna, Biblia mekindisa Baklisto na kutatamana “kusosa ntete Kimfumu.” Atako beto kepesaka bibuti na beto lokumu mpe beto kezitisaka bantu ya dibuta na beto, diambu yina meluta mfunu samu na beto kele kusepedisa Yehova.

KANISAKA MBOTEMBOTE NA BANZENGOLO YINA NGE KEBAKA

11. Yinki kikadulu Bafilipi 1:9, 10 metubila yina kesadisa nge na kukanisa na banzengolo yina nge kebaka?

¹¹ Na manima ya kutadila bansikudukusu ya Biblia yina metadila nzengolo na nge, yakelomba nge kanisa mbotembote na banzengolo yina nge kebaka. (Tanga Bafilipi 1:9, 10.) Kikadulu ya lusuasukusu kesadisa nge nge kanisa na diambu yina lenda salama na manima ya konso nzengolo yina nge kebaka. Na bantangu yankaka nzengolo lenda vuanda pete na kubaka. Kasi banzengolo nionso ve kevuandaka pete na kubaka. Lusuasukusu kesadisa nge nge baka banzengolo ya mbote ata na mambu yina kele mpasi.

12-13. Yinki mutindu lusuasukusu lenda sadisa nge nge baka nzengolo ya mbote na diambu metadila kisalu?

¹² Kanisa na kifuani yayi. Nge kena kusosa kisalu mosi samu na kusadisa dibuta na nge. Bisalu zole memonana. Nge metadila mambu nionso, na kifuani, yinki kele kisalu yango, programe na yau, ntangu yikua yakebanda kubaka nge mpe mambu yankaka. Bisalu yango nionso zole kele yimbi ve samu na Baklisto. Mbala yankaka nge kesepela kupona kisalu mosi kati na nionso zole samu nge kesepelaka na yau to samu yakefutaka mbongo mingi. Kasi, yakele na mambu yankaka yina nge fueti tadila tekila ya kubaka nzengolo.

¹³ Na kifuani, kisalu yango kebebisa programe na nge ya lukutakanu ya kimvuka? Kisalu yango kekudia ntangu yina nge kele na yau nsatu samu na kukokisa bansatu ya makanisi mpe ya  kimpeve ya dibuta na nge? Kukiyuvusa biuvu yango kesadisa nge na kutula “mambu yina meluta mfunu”​—nsambudulu na nge mpe bansatu ya dibuta na nge​—na ntuala ya kusosa mbongo mingi. Na manima nge lenda baka nzengolo yina Yehova kesakumuna.

14. Yinki mutindu kusadila lusuasukusu mpe kumonisa nzola kesadisa beto na kumanga kubudisa bantu yankaka dibaku?

¹⁴ Lusuasukusu kesadisaka beto diaka na kukanisa na mutindu bantu yankaka ketadila nzengolo na beto, na mutindu yango beto lenda manga “kubudisa bantu yankaka dibaku.” (Flp. 1:10) Yakele diaka na mfunu ntangu beto kena kubaka banzengolo na mambu lokola mvuatulu mpe kutula munzele. Na kifuani, beto lenda sepela na mutindu mosi ya mvuatulu to ya kutula munzele. Kasi yinki beto kesala kana bantu yankaka na kati to na nganda ya kimvuka kena kubula dibaku samu na yau? Lusuasukusu kesadisa beto na kuzitisa banguilu na bau. Nzola ketinda beto na kusosa mambote ya “muntu yankaka”  mpe ya kuvuanda na kumikitisa. (1 Ko. 10:23, 24, 32; 1 Tim. 2:9, 10) Na manima beto kebaka nzengolo yina kemonisa ti beto kezolaka mpe beto kezitisaka bantu yankaka.

15. Yinki mambu nge fueti sala tekila nge baka nzengolo mosi ya mfunu?

¹⁵ Kana nge zola baka nzengolo mosi ya mfunu, kanisa yinki yakelomba samu na kukokisa yau. Yesu longaka beto kusosa “kuzaba mbongo yikua yakelomba” tekila ya kusala diambu mosi. (Luka 14:28) Na yau tadila ntangu yikua, mbongo yikua, mpe bangolo yina yakelomba samu na kukokisa nzengolo mosi. Na maluaku yankaka, yalenda lomba nge solola na dibuta na nge samu na kuzaba diambu yina muntu mosimosi ya dibuta na nge fueti sala samu na kusadisa nge nge kokisa nzengolo na nge. Samu na yinki kusala mambu mutindu yina kele na mfunu? Yalenda monisa ti yakelomba kubongisa mambu yankaka na nzengolo na nge to yakele na nzengolo yankaka yina meluta mbote. Mpe ntangu nge mesolola na bantu ya dibuta na nge mpe nge mekuwa makanisi na bau, bakevuanda pene ya kusadisa nge samu nge nunga kukokisa banzengolo na nge.​—Mas. 15:22.

BAKA BANZENGOLO YINA KENUNGA

16. Yinki mambu kesadisa nge samu nge baka banzengolo yina kenunga? (Tala diaka ankadre “ Mutindu ya kubaka banzengolo ya mbote.”)

¹⁶ Kana nge mesadila mambu nionso yina beto metubila na disolo yayi, nge kebaka banzengolo ya mbote. Nge sosaka kutadila mambu nionso mpe bansikudukusu yina kesadisa nge nge baka nzengolo yina kesepedisa Yehova. Ntangu yayi nge lenda lomba Yehova yandi sadisa nge nge baka nzengolo yina kenunga.

17. Yinki kele sekele samu na kubaka banzengolo ya mbote?

¹⁷ Ata kana nge bakaka banzengolo mingi yina nungaka na ntama, kuzimbakana ve ti sekele samu na kubaka banzengolo ya mbote kele kutula ntima na mayele to na makoki na nge mosi ve, kasi na nduenga yina kekatukaka na Yehova. Yandi kaka lenda pesa nge nzayilu, mbakusulu, mpe lusuasukusu ya kedika yina kele bikadulu ya mfunu samu na kuvuanda na nduenga. (Mas. 2:1-5) Yehova lenda sadisa nge nge baka banzengolo yina kesepedisa yandi.​—Nz. 23:2, 3.