Biuvu ya bantangi
Na manima ya kubutuka ya Yesu, samu na yinki Yozefi mpe Maria bikanaka na Beteleme na kisika ya kuvutuka na Nazareti?
Biblia tubila yau ve. Kasi yamemonisa mambu ya kitoko yina mbala yankaka salaka ti babaka nzengolo yango.
Mbasi mosi tubilaka Maria ti yandi kebaka buemba mpe yandi kebuta muana. Ntangu mbasi vuandaka pesa nsangu yango, Maria mpe Yozefi vuandaka zinga na Nazareti, mbanza yina Yozefi butukilaka, na Galile. (Luka 1:26-31; 2:4) Na manima, ntangu bakatukaka na Ezipito, bavutukaka na Nazareti. Yesu kudilaka kuna mpe yandi kumaka muntu ya Nazareti. (Mat. 2:19-23) Na mutindu yina nde beto kekanisaka mbanza ya Nazareti ntangu beto kena kutubila Yesu, Yozefi, mpe Maria.
Maria vuandaka na mpangi mosi na nkumbu ya Elizabeti, yina vuandaka zinga na Yudea. Elizabeti vuandaka nketo ya nganga nzambi Zekaria mpe yandi kumaka mama ya Yoane mbotiki. (Luka 1:5, 9, 13, 36) Maria kuendaka tala Elizabeti mpe yandi bikanaka kintuadi na yandi bangonda tatu na Yudea. Na manima Maria vutukaka na Nazareti. (Luka 1:39, 40, 56) Yakele samu na yau nde Maria zabaka kizunga ya Yudea.
Na manima, Yozefi zitisaka ntumu ya ‘kusonikisa nkumbu.’ Na yau, Yozefi salaka vuayaje kukatuka na Nazareti tii na Beteleme, yina vuandaka “mbanza ya Davidi” mpe yavuandaka kisika yina bambikudulu tubaka ti Masiya kebutukila. (Luka 2:3, 4; 1 Sa. 17:15; 20:6; Mika 5:2) Ntangu Maria butaka Yesu kuna, Yozefi kanisaka ve ti Maria sala vuayaje ya yinda samu na kuvutuka na Nazareti kintuadi na bebe ya yimpa. Babikanaka na Beteleme, yina vuandaka na distanse ya bakilometre 9 kukatuka na Yerusaleme. Na yau yavuandaka mbote samu na bau na kunata muana na bau na tempelo mpe kupesa nkayilu yina mebonga.—Levi 12:2, 6-8; Luka 2:22-24.
Mbasi ya Nzambi zabisaka deja Maria ti muana na yandi kebaka “kiti ya kimfumu ya Davidi” mpe yandi ‘keyala lokola Ntinu.’ Mbala yankaka Yozefi mpe Maria kanisaka ti yavuandaka mfunu Yesu butuka na mbanza ya Davidi? (Luka 1:32, 33; 2:11, 17) Mbala yankaka bakanisaka ti yakevuanda diambu ya nduenga kubikana kuna mpe kuvingila tii bakemona diambu yina kena kumonisa bau yina Nzambi zola basala na manima.
Beto zaba ve bantangu yikua basalaka deja na Beteleme ntangu bantu yina ketalaka bambuetete kuizaka. Kasi na ntangu yango, dibuta vuandaka zinga na yinzo mosi mpe Yesu kumaka “muana,” kasi ve bebe. (Mat. 2:11) Yamemonana ti na kisika ya kuvutuka na Nazareti, babikanaka ntangu ya yinda na Beteleme samu na kuzinga kuna.
Erode pesaka ntumu ti bakufua ‘bana nionso ya babakala na Beteleme . . . yina vuandaka na bamvula kubanda zole tii kukita.’ (Mat. 2:16) Mbasi luengisaka Yozefi samu na diambu yango, na yau yandi mpe Maria batinaka na Ezipito kintuadi na Yesu mpe babikanaka kuna tii Erode kufuaka. Na manima, Yozefi nataka dibuta na yandi na Nazareti. Samu na yinki bavutukaka ve na Beteleme? Samu na ntangu yango Arkelausi, muana ya Erode, vuandaka yadila na Yudea, mpe yandi vuandaka muntu mosi ya kinkesi. Diaka, mbasi luengisaka Yozefi kivonza ya kukuenda kuna, yau yina yandi nataka dibuta na yandi na Nazareti, Yozefi lendaka yundula Yesu na lutanunu nionso lokola kisadi ya kedika ya Nzambi.—Mat. 2:19-22; 13:55; Luka 2:39, 52.
Yamemonana ti, Yozefi kufuaka tekila Yesu kufua mpe yandi zibulaka nzila samu na bantu yankaka na kukuenda na dizulu. Na yau, Yozefi kefutumuka na ntoto. Bantu mingi kevuanda na dikoki ya kukutana na yandi mpe kuzaba mambu mingi na nzila na yandi samu na bamfunu yina yandi mpe Maria bikanaka na Beteleme na manima ya kubutuka ya Yesu.