Bibuti na munu bikaka buala ya Estonie na ntangu ya Mvita ya zole ya yinza ya mvimba mpe bakuendaka na Allemagne, kuna nde munu butukilaka. Na manima ya kubutuka na munu, babandaka kubongama samu na kukuenda na Canada. Yinzo na beto ya ntete pene ya Ottawa, na Canada, vuandaka na kati ya mua batima mosi ya fioti kisika yina bavuandaka tuela diaka bansusu. Beto vuandaka mpenza bamputu, kasi beto vuandaka kondua ve bamaki samu na dejene.

Kilumbu mosi, Bambangi ya Yehova tangilaka mama na munu Kusonga 21:3, 4. Ntangu yandi monaka mambu kele na verse yango, yandi sepelaka mpe yandi bandaka kudila. Mama mpe tata na munu tatamanaka kulonguka Biblia, mpe na manima ya ntangu fioti kaka babakaka mbotama.

Atako bibuti na munu zabaka mbote ve Anglais, bavuandaka na vema na kusadila Yehova. Bilumbu mingi ya samedi, ata na manima ya kusala mpipa ya mvimba na kisalu ya kulembisa bisengo yina bakebokidilaka nickel na Sudbury, na Ontario, tata na beto vuandaka nata munu mpe leki na munu ya nketo Sylvia na kisalu ya kusamuna. Mpe konso sabala, beto vuandaka longuka Yinzo’a zulu ya Nkengi na dibuta. Mama mpe tata na beto kotisaka nzola ya Nzambi na kati na munu. Yau tindaka munu na kupesa luzingu na munu na Yehova na 1956 ntangu munu vuandaka na bamvula 10. Nzola ya ngolo yina bavuandaka na yau samu na Yehova pesaka munu ngolo ya kutatamana kusadila Yehova na luzingu na munu ya mvimba.

Ntangu munu manisaka kalasi, munu vuandaka kukipesa diaka ve na kisalu ya Yehova. Munu vuandaka kanisa ti kana munu mekuma mpasudi nzila, munu kevuanda diaka ve na dikoki ya kuvuanda na mbongo samu na kukokisa nsatu na munu ya kusala bavuayaje na avion mpe kumona yinza. Munu bakaka kisalu na shene mosi ya radio kuna munu vuandaka sala kisika ya miziki, munu vuandaka zola mingi kisalu yango. Kasi munu vuandaka sala na mpipa; na yau, mbala mingi munu vuandaka kondua balukutakanu mpe munu bandaka kusangana na bantu yina vuandaka zola Yehova ve. Nsukansuka, kikansasa na munu yina melongua na Biblia tindaka munu munu sala bansobolo.

Munu kuendaka na Oshawa, na Ontario. Kuna munu kutanaka na Ray Norman, mpangi na yandi ya nketo Lesli, mpe bampasudi nzila yankaka. Bau nionso bavuandaka sepela na munu mingi. Kumona mutindu bavuandaka na kiese tindaka munu munu tadila diaka balukanu na munu. Bakindisaka munu na kukuma mpasudi nzila, mpe munu bandaka kisalu yango na Septembre 1966. Munu vuandaka na kiese, mpe luzingu na munu vuandaka kitoko. Kasi, mambu yankaka yina sobaka luzingu na munu kuminaka munu na kintulumukina.

Ntangu munu vuandaka ntete na kalasi, munu fulusaka formilere samu na kukota na Betele ya Toronto, na Canada. Na manima, ntangu mukumaka mpasudi nzila, babokilaka munu samu na kusala bamvula yiya na Betele. Kasi munu vuandaka zola mingi Lesli, mpe munu vuandaka banga ti munu kemona yandi diaka ve kana mendima kukuenda na Betele. Na manima kusala bisambu ya yinda mpe ya ngolo, nsukansuka munu ndimaka kukuenda na Betele mpe munu vuandaka na kiadi ya kubika Lesli.

Munu salaka na kisika bakesukulaka bilele na Betele mpe na manima munu salaka lokola sekretere. Na ntangu yango, Lesli kumaka mpasudi nzila ya nene na Gatineau, na Québec. Mbala mingi munu vuandaka kukiyuvusa yinki yandi vuandaka sala mpe kana munu bakaka nzengolo ya mbote. Na manima, mosi ya mambu yina munu kukivingilaka na yau ve, yina lutaka kitoko, salamaka na luzingu na munu. Babokilaka Ray, mpangi ya Lesli, na Betele. Yandi kumaka nkundi na munu ya shambre! Yau salaka ti munu vutukila diaka kinkundi na munu na Lesli. Beto kuelanaka kilumbu ya nsuka ya bamvula na munu yiya na Betele, na kilumbu ya 27 février 1971.

Lesli mpe munu beto bakaka kiyekua ya kukuenda sala na kimvuka mosi ya ndinga ya Français na Québec. Na manima ya mua bamvula, munu kamuaka kumona ti bamelomba munu munu sala lokola nkengi ya kizungidila, munu vuandaka na bamvula 28. Munu vuandaka kukimona ti munu kele mpenza ntuenia mpe munu zabaka ntete mambu mingi ve, kasi bampova ya Yeremia 1:7, 8 kindisaka munu. Kasi, Lesli kutanaka na mua bisumbula ya ntomabilu mpe yandi vuandaka leka mbote ve. Na yau beto kanisaka ti yakevuanda mpasi samu na beto kusala kisalu yayi ya kizungidila. Kasi, yandi tubaka, “Kana Yehova melomba beto beto sala diambu mosi, beto fueti meka ve kusala yau?” Beto ndimaka kiyekua yango mpe beto sepelaka kusala kisalu ya kizungidila bamvula 17.

Munu vuandaka na mambu mingi ya kusala ntangu munu vuandaka nkengi ya kizungidila, mpe munu vuandaka baka ntangu mingi ve samu na Lesli. Kilumbu mosi ya lundi na sunka, soneri na beto dilaka. Muntu vuandaka ve na porte, kaka kitunga mosi yina vuandaka na nlele, bambuma, fromaje, mampa, ntutu ya vinu, bavere mpe letre mosi yina bamesonikaka, “Nata nketo na nge na pikiniki.” Yavuandaka kilumbu mosi ya kitoko, ya muini. Kasi munu zabisaka Lesli ti munu kele na badiskur yina munu fueti bongisa mpe munu lenda kuenda ve. Yandi bakusaka munu kasi yandi vuandaka na mua kiadi. Ntangu munu vuandaka na biro na munu, kikansasa na munu bandaka kutungisa munu. Munu kanisaka na Baefezo 5:25, 28. Munu kanisaka ti verse yango ya Biblia vuandaka mosi ya mitindu yina Yehova bambulaka munu ti munu fueti tudila banguilu ya nketo na munu dikebi. Na manima ya kusala kisambu, munu tubilaka Lesli, “Beto kuenda,” yandi sepelaka. Beto kuendaka na ntomabilu tii na kisika mosi ya kitoko penepene ya nzadi, beto tandaka nlele mpe beto lutisaka mosi ya bilumbu ya mbote samu na beto zole. Mpe munu nungaka kubongisa badiskur na munu.

 Kiyekua na beto ya kizungidila vuandaka pesa kiese mpe yavuandaka mingi, kubanda na Colombie britannique tii na Terre-Neuve. Nsatu na munu ya kusala bavuaje kokisamaka. Munu vuandaka kanisa kukuenda na kalasi ya Galaad kasi munu vuandaka ve na nsatu ya kukuenda na buala ya kinzenza lokola misionere. Munu vuandaka mona ti munu bonga ve kuvuanda misionere. Diaka, munu vuandaka banga ti batinda beto na buala mosi ya Afrique yina kele na maladi mpe mvita. Beto vuandaka na kiese na kisika beto vuandaka.

Na 1992 ntangu bisalu ya Bambangi ya Yehova bandaka diaka na babuala yina vuandaka na yinsi ya luyalu ya Union Sovietique, balombaka beto kana beto lenda kubama samu na kukuenda na Estonie lokola bamisionere. Beto kamuaka mpenza, kasi beto sambilaka samu na yau. Beto kanisaka diaka mutindu yayi, ‘Kana Yehova melomba beto beto sala diambu mosi, beto fueti meka ve kusala yau?’ Beto ndimaka, mpe munu kanisaka ti, ‘Beto vuandaka kuenda ve na Afrique.’

Beto bandaka mbala mosi kulonguka ndinga ya Estonie. Na manima ya kusala mua bangonda na buala yango, balombaka beto beto sala kisalu ya kizungidila. Yalombaka beto tala bimvuka kana 46 mpe bagrupe na babuala tatu ya Baltique mpe na Kaliningrad, na Russie. Yazola monisa kumeka kulonguka bandinga ya Letton, Lituanien mpe Russe. Yavuandaka mpasi. Kasi, bangolo na beto vuandaka simba ntima ya bampangi, mpe bavuandaka sadisa beto. Na 1999, bazibulaka filiale na Estonie, mpe munu ponamaka samu na kusala na komite ya filiale kintuadi na Toomas Edur, Lembit Reile, mpe Tommi Kauko.

Beto zabaka Bambangi ya Yehova mingi yina banataka na kingolo na Sibérie na ebandeli. Atako bavuandaka sadila bau mambu ya mpasi na buloko mpe bakabulaka bau na mabuta na bau, bakumaka ve na nganzi mpe kusosa kuvutula yimbi na yimbi. Bataninaka kiese mpe vema na bau na kisalu ya kusamuna. Yau sadisaka beto beto mona ti beto lenda kanga ntima mpe kuvuanda na kiese ata na yinsi ya bampasi.

Beto salaka kisalu ya ngolo bamvula mingi kondua kupema, na yau Lesli bandaka kulemba ngolo. Beto bakusaka ve mbala mosi ti yavuandaka na maladi mosi na nkumbu ya fibromyalgie yina vuandaka lembisa yandi nzutu. Beto bandaka kukanisa mpenza kuvutuka na Canada. Ntangu babokilaka beto na kalasi ya bampangi ya komite ya filiale na Patterson, na New York, na États-Unis, munu kanisaka ve ti beto lenda sangana na kalasi yango. Kasi, na manima ya kusala kisambu ya ngolo, beto ndimaka. Yehova sakumunaka nzengolo yango. Yavuandaka na ntangu ya kalasi yango nde Lesli bakaka nsukansuka lusadusu ya munganga yina lombamaka. Na manima, beto vuandaka na dikoki ya kuvutukila kisalu na beto.

Na mpipa mosi ya mvula 2008, na manima ya kuvutuka na Estonie, babokilaka munu na telefone na biro ya nene, bayuvusaka munu kana beto lenda ndima kukuenda sala na Congo. Munu kamuaka mpenza, mingimingi samu yavuandaka lomba munu pesa mvutu kilumbu kelanda. Munu zabisaka ntete ve Lesli samu munu zabaka ti yandi keleka ve na mpipa yango. Kasi, munu nde lekaka ve, samu munu vuandaka sambila Yehova samu na diambu yina vuandaka tungisa munu ya kukuenda na Afrique.

 Kilumbu landaka ntangu munu zabisaka Lesli, beto kanisaka mutindu yayi: “Yehova kena kulomba beto beto kuenda na Afrique. Yinki mutindu beto kezaba ti beto kekoka ve kusala yau mpe kuzola yau kana beto meka ve?” Na yau na manima kusala bamvula 16 na Estonie, beto kuendaka na Kinshasa, na Congo. Filiale yango vuandaka na jardin mosi ya kitoko mpe ya kiyenge. Mosi ya bima ya ntete yina Lesli tulaka na shambre na beto vuandaka karte mosi yina yandi vuandaka lunda banda ntangu yandi katukaka na Canada. Na karte yango basonikaka bampova yayi, “Kula na kisika yina bamekuna nge.” Na manima ya kukutana na bampangi, kutuadisa bandongokolo ya Biblia, mpe kumona kiese ya kuvuanda misionere, kiese na beto samu na kisalu ya Yehova kulaka. Mua bantangu na manima, beto bakaka diluaku ya kutala bafiliale na babuala 13 ya Afrique. Beto vuandaka na dikoki ya kulonguka mambu metadila bantu ya mutindu na mutindu mpe ya mbote. Wonga na munu samu na Afrique manisaka, mpe munu pesaka Yehova matondo mutindu yandi tindaka beto beto kuenda sala na Afrique.

Na Congo, bavuandaka pesa beto madia ya mutindu na mutindu, lokola ba insectes, yina munu vuandaka kanisa ti bantu lenda kudia ve. Kasi ntangu beto monaka bampangi na beto kena kudia yau na kiese, beto mekaka yau mpe beto sepelaka na yau.

Beto vuandaka na dikoki ya kunata madia ya kimpeve mpe lusadusu ya kinsuni na bampangi yina vuandaka na est ya Congo, kisika bagrupe ya batomboki vuandaka kota na babuala mpe vuandaka sala banketo mpe bana mpasi. Mingi ya bampangi vuandaka na bima mingi ve ya kinsuni. Kasi, kivuvu na bau ya ngolo na mfutumukunu, nzola na bau samu na Yehova, mpe kukuikama na bau na nkubukulu ya Yehova simbaka ntima na beto. Kifuani na bau tindaka beto beto kanisa na mfunu yina beto kena kusadila Yehova mpe beto kumisa kiminu na beto na yandi ngolo. Bampangi yankaka zimbisaka bayinzo na bau mpe bilanga na bau. Yau bambulaka munu ti beto lenda zimbisa bima ya kinsuni yina beto kele na yau na mbala mosi kasi nguizani na beto na Yehova meluta mfunu. Atako mambu ya mpasi mpenza, kasi bampangi vuandaka nionga mingi ve. Mutindu na bau ya kutadila mambu kindisaka beto samu na kuvuanda na kibakala na bampasi na beto mpe maladi na beto.

Na manima, diambu yankaka ya kukamua kuminaka beto. Balombaka beto na kukuenda na filiale ya Hong Kong. Beto kanisaka ve kuzinga na Asie! Kasi na manima  ya kumona lusadusu ya nzola ya Yehova na bisika nionso yankaka batindaka beto, beto ndimaka kukuenda na Asie. Na 2013, na mansanga na meso, beto bikaka bankundi mpe kitoko ya Afrique, kondua kuzaba yina vuandaka vingila beto.

Yavuandaka nsobolo ya nene kuzinga na Hong Kong, samu yavuandaka mbanza yina vuandaka na bantu mingi yina mekatukaka na yinza ya mvimba. Yavuandaka mpasi kulonguka ndinga ya Chinois. Kasi, bampangi yambaka beto na tiya nionso, mpe beto sepelaka mingi na madia ya buala yango. Kisalu vuandaka buelama kaka na filiale, kasi kaka na ntangu yango ntalu ya bayinzo buelamaka. Na yau, Kimvuka ya Ntuadisi bakaka nzengolo ya nduenga ya kuteka mingi ya mapangu ya filiale. Ntangu fioti na manima, na 2015, beto kuendaka na Corée du Sud, kuna nde beto kena kutatamana kusala. Awa beto kena kukutana na mpasi yankaka ya kulonguka ndinga, kasi bampangi kena kukindisa beto atako beto kena kutuba yau mbote ve, na kutubaka ti ntubulu na beto kena kubonga malembemalembe.

Kubaka bankundi ya yimpa kevuandaka ntangu nionso pete ve, kasi beto memona ti na kumonisinaka bantu yankaka kikadulu ya kuyamba banzenza, beto lenda zaba bantu na nsualu. Beto memona ti bampangi na beto kele na mambu mingi yina mekokanisa bau kuluta yina mesuasikisa bau mpe Yehova mesalaka beto kitoko samu beto vuanda na dikoki ya kuzibula ntima na beto mpe kumonisa nzola na bankundi mingi.​—2 Bk. 6:11.

Beto monaka mfunu ya kundima bantu mutindu Yehova kendimaka bau mpe kumona kidimbu yina kena kumonisa ti Yehova kezolaka beto mpe kena kutuadisa beto. Yavuanda kana beto melemba nzutu to beto kena kukiyuvusa kana bantu yankaka kena kundima beto, beto kevutukilaka kutanga bakarte ya kukindisa to baletre yina bankundi na beto ketindilaka beto. Beto monaka mpenza mutindu Yehova pesaka bamvutu na bisambu na beto, na kundimisaka beto ti yandi kezolaka beto mpe na kupesaka beto ngolo.

Na bamvula nionso beto melutisa, Lesli mpe munu beto longukaka mfunu ya kubaka ntangu ya kutulana dikebi, yavuanda ata beto kele na bisalu mingi ya kusala. Beto bakusaka diaka mfunu ya kuseka kana beto kena kusala banzimbala, mingimingi ntangu beto kena kulonguka ndinga ya yimpa. Mpe konso mpipa, beto kemekaka kusosa diambu mosi yina beto kepesila Yehova matondo.

Samu na kutuba kedika, munu vuandaka kukimona ti munu lenda vuanda ve misionere to kuzinga na babuala yankaka. Kasi, munu monaka kiese ya kulonguka ti mambu nionso lenda salama kuandi na lusadusu ya Yehova. Bampova ya Mbikudi Yeremia kekuizilaka munu na makanisi: ‘Nge vunaka munu, O Yehova.’ (Yer. 20:7) Ee, yandi pesaka beto mambu mingi ya mbote yina beto kanisaka ve mpe balusakumunu yina beto kanaka ve, na kukokisaka ata nsatu na beto ya kusala bavuayaje na avion. Beto kuendaka na babuala mingi yina munu kanisaka ve ntangu munu vuandaka muana fioti, kukuenda tala bafiliale na ba continents 5. Munu kele diaka na butondi mingi na mutindu Lesli pesaka munu maboko na ntima ya mvimba na bisika nionso yina bavuandaka tinda beto.

Beto kezimbakana ve ti beto kesalaka mambu nionso samu beto kezolaka Yehova. Balusakumunu yina beto kena kubaka bubu yayi kele kaka mutindu ya kumeka luzingu ya mvula na mvula ntangu Yehova ‘kena kuzibula diboko [na yandi] mpe [yandi] kena kukokisa nsatu ya kisemua nionso yina kele na luzingu.’​—Nk. 145:16.