1. Yinki beto fueti sala samu na kuvuka na kilumbu ya Yehova?

 NTANGU Biblia ketubilaka ‘kilumbu ya Yehova,’ yakemonisaka ntangu yina Yehova kekufua bambeni na yandi mpe yandi kevukisa bisadi na yandi. Na ntangu ya ntama, Yehova vuandaka pesa bitumbu na makanda yankaka. (Yez. 13:1, 6; Eze. 13:5; Sef. 1:8) Na ntangu na beto, ‘kilumbu ya Yehova’ kebanda ntangu bamfumu ya politiki kebebisa Babiloni ya nene mpe yakenata na mvita ya Armagedoni. Samu na kuvuka na “kilumbu” yango, beto fueti kukibongisa banda bubu yayi. Yesu longaka ti beto fueti ‘vuanda ya kubongama’ samu na mpasi ya nene, bampova yango zola monisa diambu mosi yina beto fueti tatamana kusala.​—Mat. 24:21; Luka 12:40.

2. Samu na yinki beto lenda bakila mukanda ya 1 Batesalonika mambote?

² Na mukanda na yandi ya ntete yina yandi sonikaka na nzila ya mpeve ya nlongo samu na kutindila Batesalonika, ntumua Paulo sadilaka bifuani mingi samu na kusadisa Baklisto bavuanda ya kubongama samu na kilumbu ya nene ya nsambusulu ya Yehova. Paulo zabaka ti kilumbu ya Yehova kekuiza ve na ntangu yina yandi vuandaka tuba. (2 Te. 2:1-3) Kasi, yandi kindisaka bampangi na yandi bakukibongisa samu na kilumbu yango lokola nde yakekuiza mbazi, mpe beto diaka beto lenda sadila dilongi yango. Bika beto tadila bansasulu yina yandi pesaka samu na mambu yayi melanda: (1) mutindu kilumbu ya Yehova kekuizila, (2) banani kevuka ve na kilumbu yango, mpe (3) mutindu beto lenda kukibongisa samu na kuvuka.

3. Yinki mutindu kilumbu ya Yehova kekuiza lokola muyibi na mpipa? (Tala diaka foto.)

³ ‘Lokola muyibi na mpipa.’ (1 Te. 5:2) Yayi kele mpova ya ntete na kati ya bampova tatu ya bifuani yina bamesadila samu na kutubila  kukuiza ya kilumbu ya Yehova. Mbala mingi miyibi keyibaka na nsualu mpe na mpipa na ntangu yina bantu kena kuvingila bau ve. Kilumbu ya Yehova diaka kekuiza na kintulumukina, yakekumina bantu mingi kondua ti bakukivingila na yau. Ata Baklisto ya kedika lenda kamua mutindu mambu kesalama na nsualu. Kasi na lusuasanu na bantu ya yimbi, beto beto kebebisama ve.

4. Na yinki mutindu kilumbu ya Yehova kele lokola mpasi ya kubuta?

⁴ ‘Mutindu mpasi ya kubuta kekuizilaka nketo yina kele na buemba.’ (1 Te. 5:3) Nketo yina kele na buemba lenda tuba ve wola ya sikisiki yina yandi kebuta. Kasi yandi kevuandaka na ntembe ve ti yandi kebuta. Kana yamesalama mutindu yina, kubuta kekuizaka na kintulumukina mpe na mpasi ya ngolo. Mutindu mosi, beto zaba ve kilumbu mpe wola yina kilumbu ya Yehova kebanda. Kasi, beto kendimaka ti yakena kuiza mpe nsambusulu ya Nzambi na zulu ya bantu ya yimbi kevuanda na kintulumukina mpe mutindu ya kutina yau kevuanda ve.

5. Na yinki mutindu mpasi ya nene kele lokola kubanda ya kilumbu?

⁵ Lokola kubanda ya kilumbu. Kifuani ya tatu ya Paulo metubila diaka miyibi yina kena kuyiba na mpipa. Kasi Paulo mesoba mutindu na yandi ya kutadila mambu mpe yamemonana ti yandi mekokanisa kilumbu ya Yehova lokola kubanda ya kilumbu. (1 Te. 5:4) Miyibi yina mekuiza yiba na mpipa lenda banda kukitungisa mpe kuzimbakana ntangu yina bamelutisa. Kukia ya kubanda ya kilumbu ya yimpa lenda kuta bau mpe kubimisa bau na mpuasa. Mutindu mosi, mpasi ya nene kebimisa na mpuasa bantu yina, lokola miyibi, kena kutatamana kuvuanda na kitombe na kutatamanaka kusala mambu yina kesepedisaka ve Nzambi. Na lusuasanu na bau, beto lenda vuanda ya kubongama na kubikaka bikadulu nionso yina kesepedisaka ve Yehova mpe na kusalaka ‘mitindu nionso ya mambote mpe ya lunungu mpe ya kedika.’ (Efe. 5:8-12) Na manima Paulo mesadila bifuani zole yina mekokana samu na kutubila bantu yina kevuka ve.

6. Na yinki mutindu bantu mingi kele ya kuleka? (1 Batesalonika 5:6, 7)

⁶ ‘Bantu yina kelekaka.’ (Tanga 1 Batesalonika 5:6, 7.) Paulo fuanikisaka bantu yina kevuka ve na kilumbu ya Yehova na bantu yina kele ya kuleka. Bakezabaka ve mambu yina kena kuluta penepene na bau to mutindu ntangu kena kuendila. Na yau, bakezabaka ve ntangu yina mambu yina meluta mfunu kesalama mpe balenda sala diambu mosi ve samu na yau. Bantu mingi bubu yayi kele ya kuleka na kimpeve. (Bar. 11:8) Bakendimaka ve bidimbu yina kena kumonisa ti beto kena kuzinga na “bilumbu ya nsuka” mpe ti mpasi ya nene kena kuiza ntama mingi ve. Mambu ya nene yina kena kusalama na yinza lenda lamusa bantu yankaka na pongi mpe kutinda bau basepela ata fioti na nsangu ya Kimfumu. Kasi, bantu mingi kevutukaka na kuleka na kisika ya kubikana ya kulamuka. Ata bantu yankaka yina kendiminaka kilumbu ya nsambusulu ya Yehova kekanisaka ti kilumbu yango kele ntete ntama. (2 Pi. 3:3, 4) Kasi, yakevuanda mfunu mingi beto vuanda ya kukenga konso kilumbu.

7. Na yinki mutindu bantu yina Nzambi kekufua mekokana na bantu yina kekoluaka malavu?

⁷ ‘Bantu yina kekoluaka malavu.’ Ntumua Paulo fuanikisaka bantu yina Nzambi kekufua na bantu yina kekoluaka malavu. Bantu yina kekoluaka malavu kesalaka mambu na nsualu ve na diambu yina mesalama pene na bau mpe bakebakaka banzengolo ya yimbi. Mutindu mosi, bantu ya yimbi kendiminaka ve banduengoso ya Nzambi. Bakeponaka kulanda nzila yina kenataka na lufua. Kasi bamezabisa na Baklisto batatamana kutanina makanisi na bau. (1 Te. 5:6) Muntu mosi ya mayele na mambu ya Biblia metubila kutanina makanisi lokola “muntu yina kevuandaka niee mpe yandi kekukitungisaka ve, yina kekanisaka mbote tekila kubaka nzengolo.” Samu na yinki beto fueti vuanda niee mpe kukitungisaka ve? Samu beto bakama ve na mambu ya politiki to na mambu ya bantu ya yinza yayi. Lokola kilumbu ya Yehova kena kuma pene, baketula beto diaka mbamba mingi samu beto kota na mambu ya yinza yayi. Na yau, beto kukitungisa ve na yina beto kesala. Mpeve ya nlongo ya Nzambi lenda sadisa beto beto vuanda niee mpe beto tungisama ve na makanisi mpe beto baka banzengolo na nduenga.​—Luka 12:11, 12.

8. Yinki mutindu 1 Batesalonika 5:8 kena kumonisa bikadulu yina lenda sadisa beto beto leka ve mpe beto tanina makanisi na beto? (Tala diaka foto.)

⁸ ‘Beno vuata kitanunu-ntulu . . . mpe . . . yimpu.’ Paulo mefuanikisa beto na basoda yina kena kuleka ve mpe yina mevuata samu na kunuana mvita. (Tanga 1 Batesalonika 5:8.) Soda yina kele na kisalu kevuandaka ntangu nionso ya kubongama samu na mvita. Yakele mutindu mosi na beto. Beto kebongamaka samu na kilumbu ya Yehova na kuvuataka kitanunu-ntulu ya kiminu mpe nzola mpe yimpu ya kivuvu. Bikadulu yango lenda sadisa beto mingi.

9. Yinki mutindu kiminu na beto ketaninaka beto?

⁹ Kitanunu-ntulu ketaninaka ntima ya soda. Kiminu mpe nzola ketaninaka ntima na beto ya kifuani. Yakesadisaka beto beto tatamana kusadila Yehova mpe beto landa Yesu. Kiminu kendimisaka beto ti Yehova kepesa beto n’sendo kana beto kena kusosa yandi na ntima na beto ya mvimba. (Ebr. 11:6) Yaketinda beto beto bikana ya kukuikama na Mfumu na beto, Yesu, ata kana beto kena kukutana na mambu ya mpasi. Beto lenda kumisa kiminu na beto ngolo samu beto kanga ntima na bampasi yina beto lenda kutana na yau na luzingu na kulandaka bifuani ya bampangi ya ntangu na beto yina bikanaka ya kukuikama atako bakutanaka na minioko to na mpasi ya kukondua mbongo. Beto lenda kukitanina na kivonza ya kuzola mbongo mingi to ya kuzola mingi bima  ya kinsuni kana beto kena kulanda bampangi yina kumisaka luzingu na bau pepele na kutulaka mambote ya Kimfumu na kisika ya ntete. b

10. Yinki mutindu nzola na beto samu na Nzambi mpe bafinangani na beto kesadisaka beto beto tatamana kusamuna?

¹⁰ Nzola kele diaka na mfunu samu na kubikana ya kukenga mpe kutanina makanisi na beto. (Mat. 22:37-39) Nzola samu na Yehova kesadisa beto samu beto tatamana na kisalu ya kusamuna ata yinki mpasi yalenda bimisina beto. (2 Tm. 1:7, 8) Lokola beto kemonisaka diaka nzola na beto na bantu yina kesadilaka Yehova ve, beto ketatamanaka kusamuna mpe kusala mingi na terituare na beto, ata na nzila ya telefone mpe letre. Beto ketulaka kivuvu ti kilumbu mosi bafinangani na beto kesoba mabanza na bau mpe bakebanda kusala mambu yina kele mbote.​—Eze. 18:27, 28.

11. Yinki mutindu nzola samu na bampangi na beto Baklisto kesadisaka beto? (1 Batesalonika 5:11)

¹¹ Beto kezolaka diaka bampangi na beto Baklisto. Beto kemonisaka nzola yango na ‘kubombasana mpe kukindasana.’ (Tanga 1 Batesalonika 5:11.) Mutindu kaka basoda kesalaka kintuadi na mvita, beto diaka beto kekindasanaka. Ya kedika, soda lendaka luadisa nkundi na yandi kondua kukana na mvita, kasi yandi lendaka sala yau ve na nko. Mutindu mosi, beto diaka beto lenda sala ve bampangi na beto mpasi na nko to kuvutula yimbi na yimbi. (1 Te. 5:13, 15) Beto kemonisa diaka nzola na beto na kuzitisaka bampangi yina ketuadisaka beto na kimvuka. (1 Te. 5:12) Ntangu Paulo sonikaka letre yango, kimvuka ya Tesalonika kokisaka ntete ve mvula mosi. Kondua ntembe, babakala yina ponamaka zabaka ntete ve mambu mingi mpe mbala yankaka basalaka banzimbala. Nzokande, babongaka kubaka luzitu. Lokola mpasi ya nene kena kupusana, beto fueti vuanda na nsatu ya bankulutu yina ketuadisa beto kuluta mutindu beto kesalaka yau bubu yayi. Beto lenda zanga dikoki ya kubaka malako ya bampangi ya biro ya nene mpe ya filiale; kasi, yakele na mfunu kulonguka kuzola mpe kuzitisa bankulutu bubu yayi. Yavuanda yinki mambu kesalama, beto tanina makanisi na beto, beto bika tula dikebi na banzimbala na bau, kasi beto tula nde dikebi na mutindu Yehova na nzila ya Klisto kena kutuadisa babakala yango ya kukuikama.

12. Yinki mutindu kivuvu na beto ketaninaka makanisi na beto?

 ¹² Mutindu kaka yimpu ketaninaka yintu ya soda, kivuvu na beto ya luvuluzu ketaninaka makanisi na beto. Na kuvuandaka na kivuvu ya ngolo, beto kendima ti bima yina yinza kepesaka kele na valere ve. (Fil. 3:8) Kivuvu na beto kesadisaka beto samu beto tatamana kuvuanda niee mpe kuvuanda mbote. Wallace mpe Laurinda, yina kesalaka na Betele mosi na Afrique monaka kedika ya diambu yango. Kaka na katikati ya basabala tatu, mosimosi na bau fuilaka kibuti na yandi. Samu na maladi ya COVID-19, bavuandaka ve na dikoki ya kuvutuka na buala na bau samu na kuvuanda kintuadi na mabuta na bau. Wallace mesonika: “Kivuvu ya mfutumukunu kesadisaka munu samu munu kanisa bau, mutindu ve bavuandaka na bilumbu ya nsuka yina bavuandaka na luzingu na yinza yayi, kasi mutindu bakevuanda na bilumbu na bau ya ntete na yinza ya yimpa. Kivuvu yango kesadisaka munu kana munu kena kunuana na kiadi to na banguilu ya kufuila muntu.”

13. Yinki beto lenda sala samu na kubaka mpeve ya nlongo?

¹³ ‘Beno kufua ve tiya ya mpeve.’ (1 Te. 5:19) Paulo fuanikisaka mpeve ya nlongo na tiya yina kele na kati na beto. Kana beto kele na mpeve ya Nzambi, beto kefulukaka na vema mpe na kiese ya kusala yina kele mbote mpe beto kevuanda na ngolo ya kusala samu na Yehova. (Bar. 12:11) Yinki beto lenda sala samu na kubaka mpeve ya nlongo? Beto lenda sambila samu na yau, kulonguka Mpova ya Nzambi yina mepemama na mpeve ya nlongo, mpe kusangana kintuadu na nkubukulu na yandi yina yandi ketuadisaka na nzila ya mpeve ya nlongo na yandi. Kusala mutindu yina kesadisa beto beto kuna ‘mbuma ya mpeve.’​—Bag. 5:22, 23.

14. Yinki beto fueti manga kana beto zola tatamana kubaka mpeve ya Nzambi? (Tala diaka foto.)

¹⁴ Kana Nzambi mepesa beto mpeve ya nlongo na yandi, beto fueti kenga samu beto ‘kufua ve tiya ya mpeve.’ Nzambi kepesaka mpeve ya nlongo na yandi na bantu yina ketaninaka makanisi mpe bikadulu ya kuvedila. Yandi ketatamana ve kupesa beto mpeve ya nlongo na yandi kana beto  kena kutatamana kukanisa mambu ya yimbi mpe kusadila yau. (1 Te. 4:7, 8) Diaka, samu na kutatamana kubaka mpeve ya nlongo, beto fueti ‘vueza ve bambikudulu.’ (1 Te. 5:20) “Bambikudulu” yina bametubila awa kena kumonisa bansangu yina Yehova kepesaka beto na nzila ya mpeve ya nlongo na yandi, yamesangisa bansangu yina metadila kilumbu ya Yehova mpe kusala mambu na nsualu na ntangu na beto. Beto fueti kanisa ve ti kilumbu ya Yehova to Armagedoni kekuiza ve na ntangu yayi beto kele na luzingu. Kasi, beto kebokila yau na nsualu​—beto kelunda yau na makanisi—​na kutaninaka bikadulu ya mbote mpe na kukipesaka konso kilumbu na ‘bisalu yina kena kumonisa kukangama na Nzambi.’​—2 Pi. 3:11, 12.

15. Yinki mutindu beto lenda manga kuvunuka na mambu ya luvunu mpe bampova ya luvunu ya bademo? (1 Batesalonika 5:21)

¹⁵ Ntama mingi ve, bambeni ya Nzambi kesala lokola bakena kutuba: ‘Kiyenge mpe lutanunu!’ (1 Te. 5:3) Bampova yina mepemama na bademo kefuluka na ntoto, yakevuna bantu mingi. (Kus. 16:13, 14) Yakevuanda yinki mutindu samu na beto? Beto kevunuka ve kana beto kena ‘sosa kuzaba mambu nionso.’ (Tanga 1 Batesalonika 5:21.) Mpova ya Greki yina bamebangula na “sosa kuzaba” saduluaka samu na kumonisa mutindu bantu vuandaka meka mabanga ya ntalu, lokola wolo mpe palata samu na kuzaba kana yakele ya mbote. Na yau, beto fueti tadilaka mbote mambu yina beto kekuwaka to yina beto ketangaka samu na kuzaba kana yakele ya mbote. Kusala plina vuandaka mfunu samu na bantu ya Tesalonika, mpe yakevuanda na mfunu kuluta samu na beto lokola mpasi ya nene kena kukuma pene. Na kisika ya kundima konso mambu yina bantu yankaka ketubaka, beto fueti sadila makoki na beto ya kukanisa samu na kufuanikisa mambu yina beto ketangaka to beto kekuwaka na yina Biblia mpe nkubukulu ya Yehova ketubaka. Na kusalaka mutindu yina, beto kevunuka ve ata na mpova mosi ya bademo.​—Bin. 14:15; 1 Tm. 4:1.

16. Yinki kivuvu ya kedika beto kele na yau, mpe beto kele na nzengolo ya kusala yinki?

¹⁶ Beto mezaba ti bisadi ya Yehova kevuka na mpasi ya nene. Kasi, mosimosi na beto kezabaka ve mambu yina kesalama mbazi. (Yak. 4:14) Kasi, yavuanda kana beto kevuanda kaka na luzingu na ntangu ya mpasi ya nene to beto kekufua tekila yakuiza, beto kebaka n’sendo ya luzingu ya mvula na mvula kana beto mebikana ya kukuikama. Bantu yina metulua mafuta na kimpeve kevuanda kintuadi na Klisto na dizulu. Mameme yankaka kevuanda na paradiso na ntoto. Bika beto nionso beto tula dikebi na kivuvu na beto ya kitoko mpe beto vuanda ya kubongama samu na kilumbu ya Yehova!