1-2. Kana nge kele ntete ve ya kukubama samu na kubaka mbotama, samu na yinki nge fueti lemba ve nzutu? (Tala foto ya kuvertire.)

 KANA nge kesepelaka kubaka mbotama nge mekukitudilaka lukanu mosi ya kitoko. Nge kele ya kukubama banda bubu yayi samu na kubaka mbotama? Kana nge mekukindimisa ti nge kele ya kukubama mpe bankulutu mendima, kukakatana ve kubaka mbotama na diluaku yina kelanda. Luzingu mosi ya mbote kena kuvingila nge na kisalu ya Yehova.

² Na ndambu yankaka, batubilaka nge ti nge fueti sala diaka mambu yankaka tekila kubaka mbotama? To nge mosi nde kena kukanisa mutindu yina? Kana yakele mutindu yina, kulemba nzutu ve. Nge lenda kuenda na ntuala mpe kukokisa lukanu yango ya mfunu, yavuanda nge kele ntuenia to nge mepusana na bamvula.

3. Yinki muntu ya Etiopia yina vuandaka sala na yinzo ya ntinu yuvusaka Filipi mpe yinki kiuvu yamebimisa? (Bisalu 8:36, 38)

³ Tanga Bisalu 8:36, 38. Muntu ya Etiopia yina kesalaka na yinzo ya ntinu yuvusaka Filipi yina vuandaka muangisi ya nsangu ti: ‘Yinki kena kupekisa munu na kubaka mbotama?’ Muntu yango ya Etiopia vuandaka na nsatu ya kubaka mbotama, kasi yandi vuandaka mpenza ya kukubama samu na kubaka mbotama?

4. Yinki mutindu muntu yango ya Etiopia monisaka nzengolo na yandi ya kutatamana kulonguka?

⁴ Muntu yango ya Etiopia ‘vuandaka kuenda na Yerusaleme samu na kusambila.’ (Bis. 8:27) Na yau, mbala yankaka yandi ndimaka malongi ya dibundu ya Bayuda. Kondua ntembe yandi longukaka mambu metadila Yehova na nzila ya masonukua ya nlongo ya Masonukua ya Ebreo. Kasi yandi vuandaka na nsatu ya ngolo ya kulonguka diaka mambu mingi. Ntangu Filipi kutanaka na muntu yango ya Etiopia, yinki muntu yango vuandaka sala? Yandi vuandaka tanga rulo ya masonukua ya mbikudi Yezaya. (Bis. 8:28) Yavuandaka bakedika  mosi ya mpinda ya Biblia. Muntu yango ya Etiopia sukaka ve na kulonguka mua ndambu ya malongi ya Biblia; kasi yandi vuandaka na nsatu ya kutatamana kulonguka.

5. Yinki muntu ya Etiopia salaka samu na mambu yina yandi longukaka?

⁵ Muntu yango ya Etiopia vuandaka na kiyekua mosi ya mfunu na yinsi ya luyalu ya Kandase ntinu ya Etiopia; yandi ‘vuandaka na kiyekua ya kutanina bimvuama na yandi nionso.’ (Bis. 8:27) Na yau, yalenda vuanda yandi vuandaka bakala mosi yina vuandaka na biyekua mingi. Kasi yandi vuandaka baka ntangu samu na kusambila Yehova. Yandi vuandaka suka kaka ve na kulonguka kedika; kasi yandi vuandaka sadila mambu yina yandi vuandaka longuka. Na yau yandi vuandaka sala bavuayaje kukatuka na Etiopia samu na kukuenda sambila Yehova na tempelo na Yerusaleme. Yavuandaka lomba ntangu mpe mbongo mingi samu na kusala vuayaje yango, kasi atako yavuandaka lomba bangolo nionso yina, bakala yango vuandaka na nsatu ya kusambila Yehova.

6-7. Yinki mutindu nzola ya muntu ya Etiopia samu na Yehova tatamanaka kukula?

⁶ Muntu ya Etiopia longukaka ndambu ya bakedika ya mfunu ya yimpa na nzila ya Filipi, buela diaka bakedika yina metadila Masiya. (Bis. 8:34, 35) Kondua ntembe mambu yina muntu ya Etiopia longukaka samu na yina Yesu salaka samu na yandi simbaka mpenza ntima na yandi. Yinki yandi salaka na manima ya kulonguka mambu yango? Yandi lendaka bikana kaka mutindu yandi vuandaka, prozelite yina bantu vuandaka zitisa. Kasi, nzola na yandi samu na Yehova mpe Muana na Yandi kulaka. Nzola yango tindaka yandi yandi baka nzengolo ya mfunu yina sobaka luzingu na yandi na kubakaka mbotama samu na kukuma nlonguki ya Yesu Klisto. Filipi monaka ti bakala yango vuandaka ya kukubama, na yau yandi pesaka yandi mbotama.

⁷ Kana nge melanda kifuani ya muntu yango ya Etiopia, nge lenda vuanda ya kukubama samu na kubaka mbotama. Nge diaka nge kevuanda na dikoki ya kutuba na ntima ya mvimba ti: ‘Yinki kena kupekisa munu munu baka mbotama?’ Beto tadila mutindu nge lenda landa kaka mambu yina muntu ya Etiopia salaka: Yandi tatamanaka kulonguka, yandi sadilaka mambu yina yandi vuandaka longuka, mpe yandi tatamanaka kukudisa nzola na yandi samu na Nzambi.

8. Yoane 17:3 metuba nge fueti sala yinki?

⁸ Tanga Yoane 17:3. Bampova yango ya Yesu sadisaka nge nge baka nzengolo ya kulonguka Biblia? Bampova yango sadisaka diaka bantu mingi kati na beto. Kasi kaka bampova yango kena kutubila beto diaka beto tatamana kulonguka? Ee. Beto kelemba ve ‘kuzaba . . . Nzambi mosi kaka ya kedika.’ (Lon. 3:11) Beto ketatamana kulonguka samu na mvimbamvimba. Kana beto kena kutatamana  kulonguka beto kekuma diaka penepene ya Yehova.​—Nk. 73:28.

9. Yinki beto fueti sala na manima ya kulonguka malongi ya ngudi ya Biblia?

⁹ Ntangu beto kebandaka kulonguka mambu metadila Yehova, beto kelongukaka kaka malongi ya ngudi Biblia. Na letre yina ntumua Paulo sonikinaka Baebreo, yandi tubilaka malongi yango ya ngudi lokola ‘malongi ya ebandeli.’ Yandi tubaka ve ti ‘malongi yango ya ebandeli’ kele ve na mfunu kasi yandi monisaka ti yavuandaka lokola miliki yina bakenuikisaka muana yina mebutuka bosi. (Ebr. 5:12; 6:1) Kasi yandi kindisaka diaka Baklisto nionso batatamana kulonguka diaka mingi kuluta malongi yango ya ngudi mpe kulonguka bakedika ya mpinda ya Mpova ya Nzambi. Nge kudisaka nsatu ya kulonguka malongi ya mpinda ya Biblia? Nge kele pene ya kutatamana kukuenda na ntuala na kimpeve, kutatamana kulonguka mambu metadila Yehova mpe lukanu na yandi?

10. Samu na yinki yakevuandaka mukakatano samu na bantu yankaka na kulonguka?

¹⁰ Kasi mingi kati na beto kevuandaka na mukakatano samu na kulonguka. Nge diaka nge kekukimonaka mutindu yina? Na kalasi, nge longukaka kutanga mpe kulonguka mbotembote? Nge vuandaka sepela na ndongokolo na nge mpe yavuandaka natina nge mambote? To, nge bakusaka ti nge kele ve muntu yina mebonga kulonguka na nzila ya mikanda? Kana yakele mutindu yina, nge kele nge mosi ve. Kasi, Yehova lenda sadisa nge. Yandi kele muntu ya kukoka mpe Nlongisi yina meluta mbote.

11. Yinki mutindu Yehova kemonisaka ti yandi kele ‘Nlongi ya Nene’?

¹¹ Yehova kekukibokidilaka ‘Nlongi na nge ya Nene.’ (Yez. 30:20, 21) Yandi kele Nlongisi yina kele na ntima ya yinda, na kimpombo, mpe yina kebakusaka. Yandi kesosaka mambu ya mbote na banlonguki na yandi. (Nk. 130:3) Mpe yandi kelombaka beto ve beto sala mambu yina beto kele ve na dikoki ya kusala. Kuzimbakana ve ti, yandi nde salaka ntofi na nge, kado mosi ya kitoko. (Nk. 139:14) Beto kevuandaka na nsatu ya ngolo ya kulonguka. Mvangi na beto kezolaka beto tatamana kulonguka samu na mvimbamvimba​—mpe kusepela na kulonguka. Na yau yakele diambu ya nduenga ‘beto vuanda na nsatu ya ngolo’ ya bakedika ya Biblia bubu yayi. (1 Pi. 2:2) Kukitudila balukanu yina nge lenda kokisa, tangaka mpe longukaka Biblia mbala na mbala. (Yoz. 1:8) Na lusadusu ya Yehova, nge kebanda kusepela kutanga mpe kulonguka mingi mambu yina metadila yandi.

12. Samu na yinki beto fueti longuka luzingu mpe kisalu ya kusamuna ya Yesu?

¹² Bakaka mbala na mbala ntangu ya kuyindula na mpinda na zulu ya luzingu mpe kisalu ya kusamuna ya Yesu. Yakele mpenza mfunu kulanda mbotembote kifuani ya Yesu kana beto zola sadila Yehova, mingimingi na bantangu yayi ya mpasi. (1 Pi. 2:21) Yesu tubilaka puelele mikakatano yina banlonguki na yandi kekutana na yau. (Luka 14:27, 28) Kasi, yandi ndimisamaka ti banlonguki na yandi ya kedika kenunga mutindu yandi nungaka. (Yoa. 16:33) Longuka mbotembote mambu yina Yesu kutanaka na yau na luzingu na yandi, mpe kukitudila balukanu ya kulanda kifuani na yandi na luzingu na nge ya konso kilumbu.

13. Yinki mambu nge fueti tatamana kulomba Yehova, mpe samu na yinki?

¹³ Nge fueti suka kaka ve na kubaka nzayilu. Mfunu yina nge fueti vuanda na nzayilu kele samu nge vuanda na dikoki ya kulonguka mingi mambu metadila Yehova mpe kukudisa bikadulu lokola nzola samu na yandi mpe kuvuanda na kiminu na yandi. (1 Bk. 8:1-3) Ntangu nge kena kutatamana kulonguka, tatamana kulomba Yehova yandi sadisa nge nge vuanda diaka na kiminu mingi. (Luka 17:5) Yandi kepesaka bamvutu na bisambu ya mutindu yina na ntima na yandi ya mvimba. Kiminu ya kedika yina mesimbama na nzayilu ya sikisiki ya Nzambi na beto kesadisa nge nge kuenda na ntuala.​—Yak. 2:26.

14. Yinki mutindu ntumua Petelo monisaka mfunu ya kusadila mambu yina beto kelongukaka? (Tala diaka foto.)

¹⁴ Ntumua Petelo monisaka ti yakele mfunu samu na banlonguki ya Klisto batatamana kusadila mambu yina bakena kulonguka. Yandi tubilaka disolo ya Biblia yina metadila Noa. Yehova tubilaka Noa ti na nzila ya nkuka ya maza, yandi kebebisa bantu ya yimbi ya ntangu yango. Samu Noa mpe dibuta na yandi vuka yalombaka ve basuka kaka na kuzaba ti nkuka ya maza kena kuiza. Simba ti Petelo tubilaka kilokola yina vuandaka tekila Nkuka ya maza ‘ntangu bavuandaka tunga masuwa.’ (1 Pi. 3:20) Ee, Noa mpe dibuta na yandi sadilaka mambu yina balongukaka na Nzambi na kutungaka nzaza, masuwa mosi ya nene. (Ebr. 11:7) Petelo fuanikisaka diambu yina Noa salaka na mbotama, yandi sonikaka: ‘Mbotama, yina mefuanana na diambu yango, kena kuvukisa beno diaka ntangu yayi.’ (1 Pi. 3:21) Na bampova yankaka, beto lenda fuanikisa kisalu yina nge kena kusala bubu yayi samu na kukibongisa na kubaka mbotama na kisalu yina Noa mpe dibuta na yandi salaka bamvula mingi samu na kitunga nzaza. Yinki kisalu nge fueti sala samu na kukubama na kubaka mbotama?

15. Kubalula ntima na kedika nionso kelombaka yinki?

¹⁵ Mosi ya mambu ya ntete yina beto fueti sala kele ya kubalula mpenza ntima na masumu na beto. (Bis. 2:37, 38) Kana beto mebalula ntima na kedika nionso, beto kesala bansobolo ya kedika. Nge mebikaka kusala mambu yina kesepedisaka ve Yehova, na kifuani kuvuanda na nzingulu ya nsoni, kusadila tabaka, to kusadila bampova ya yimbi to ya nsoni? (1 Bk. 6:9, 10; 2 Bk. 7:1; Efe. 4:29) Kana nge sala yau ntete ve, tatamana kusosa kusala bansobolo. Solola na muntu yina kelongukaka na nge Biblia, to lomba na bankulutu basadisa nge mpe bapesa nge lutuadusu. Kana nge kele ntete ntuenia mpe nge kele ntete na yinzo ya bibuti na nge, tatamana kulomba bibuti na nge samu basadisa nge nge bika konso bikadulu ya yimbi yina lenda pekisa nge nge baka mbotama.

16. Yinki mesangisa kuvuanda na bifu ya mbote ya kimpeve?

¹⁶ Yakele diaka mfunu kuvuanda na bifu ya mbote ya kimpeve. Yau mesangisa kukuenda na balukutakanu ya Buklisto mpe kupesa bakomantere. (Ebr. 10:24, 25) Mpe kana nge mendimama samu na kukuma nsamuni, salaka nionso samu na kusamuna mbala na mbala. Kana nge kena kukipesa  mingi na kisalu yango yina kevukisaka baluzingu, nge kebanda kusepela na yau mingi. (2 Tm. 4:5) Kana nge kele ntete ntuenia mpe nge kezingaka na yinzo ya bibuti na nge, kukiyuvusa: ‘Bibuti na munu fueti bambulaka diambu metadila kukuenda na balukutakanu to na kisalu ya kusamuna? To munu kesalaka yau munu mosi?’ Na kusalaka mambu yango nge mosi, nge kemonisa kiminu, nzola mpe butondi na nge samu na Yehova Nzambi. Yakele ‘bisalu yina kena kumonisa kukangama na Nzambi,’ yina kele makabu yina nge kena kupesa na Yehova. (2 Pi. 3:11; Ebr. 13:15) Makabu nionso yina beto kepesaka na ntima ya mvimba mpe kondua kutindikama kesepedisaka Nzambi na beto. (Fuanikisa 2 Bakorinto 9:7.) Beto kesalaka mambu yango samu beto kevuandaka na kiese ya kupesa Yehova bima na beto yina meluta mbote.

17-18. Yinki kele kikadulu ya mfunu yina kesadisa nge nge kuenda na ntuala samu na kubaka mbotama, mpe samu na yinki? (Bingana 3:3-6)

¹⁷ Ntangu nge kena kutatamana kukuenda na ntuala samu na kubaka mbotama, nge kekutana na mikakatano. Bantu yankaka lenda vueza nge samu na kiminu na nge ya yimpa; balenda telemina nge to kuniokola nge. (2 Tm. 3:12) Mbala yankaka nge kena kusala ngolo samu na kulemba kusala mambu yina nge mezaba ti yakele yimbi, kasi na bantangu yankaka nge lenda sala diaka mambu yango ya yimbi. To nge lenda lemba nzutu to kufuema samu lukanu na nge kena kumonana ti yakele ntete ntama samu yakokisama. Yinki kesadisa nge nge kanga ntima? Kikadulu mosi ya mfunu​—nzola samu na Yehova.

¹⁸ Nzola na nge samu na Yehova kele kikadulu mosi ya kitoko, kima mosi ya mbote kuluta yina nge kele na yau. (Tanga Bingana 3:3-6.) Nzola ya ngolo na Nzambi lenda sadisa nge nge nunga mambu ya mpasi. Mbala mingi Biblia ketubilaka nzola ya kukuikama ya Yehova samu na bisadi na yandi. Nzola ya kukuikama zola monisa ti yandi kesala bika ata fioti ve bisadi na yandi to kulemba kuzola bau. (Nk. 100:5) Nge mesalamaka na kifuani ya Nzambi. (Kuy. 1:26) Yinki mutindu nge lenda monisa nzola ya mutindu yina?

19. Yinki mutindu nge lenda monisa butondi samu na mambu nionso yina Yehova salaka samu na nge? (Bagalatia 2:20)

¹⁹ Banda na kumonisa butondi. (1 Te. 5:18) Konso kilumbu, kukiyuvusaka, ‘Yinki mutindu Yehova monisinaka munu nzola?’ Na manima, pesa Yehova matondo na bisambu na nge, na kutubilaka mambu ya sikisiki yina yandi salaka samu na nge. Sosa kubakusa ti Yehova kesalaka mambu ya mbote samu na nge samu yandi kezolaka nge, mutindu kaka ntumua Paulo bakusaka yau samu na Yehova.  (Tanga Bagalatia 2:20.) Kukiyuvusa, ‘Munu diaka munu kevuandaka na nsatu ya kumonisina yandi nzola?’ Nzola samu na Yehova kesadisa nge nge tatamana kutelemina bantotolo mpe nge nunga mambu ya mpasi. Yau ketinda nge nge tatamana kusambila Yehova mbala na mbala, na kumonisaka Tata na nge ti nge kezolaka yandi konso kilumbu.

20. Yinki nge fueti sala samu nge kukipesa na Yehova, mpe samu na yinki nzengolo yango kele na mfunu?

²⁰ Na manima, nzola na nge samu na Yehova ketinda nge nge sala kisambu mosi ya spesiale. Nge kekukipesa na Nzambi. Kuzimbakana ve ti, kana nge mekukipesa na Yehova, nge kevuanda na kivuvu ya kitoko: Nge kekuma muntu na yandi samu na mvimbamvimba. Ntangu nge mepesa luzingu na nge na Yehova, nge melaka ti nge kesadila yandi yavuanda na ntangu ya mbote mpe na ntangu ya mpasi. Yakevuanda ve na mfunu nge sala diaka nsilulu yango. Diambu ya kedika kele ti, ntangu beto kena kukipesa na Yehova, beto kena kubaka nzengolo mosi ya mfunu. Kanisa na diambu yayi: Nge kebaka banzengolo mingi na luzingu na nge, yankaka kevuanda ya mbote, kasi nzengolo ya kupesa luzingu na nge na Nzambi meluta banzengolo nionso yina nge kebaka. (Nk. 50:14) Satana kesosa kulembisa nzola na nge samu na Tata na nge, na kukanisaka ti nge kebika kukuikama na nge. Kupesa nzila ata fioti ve Satana nunga! (Yobi 27:5) Nzola na nge ya ngolo samu na Yehova kesadisa nge nge tanina nsilulu na nge ya kusadila Yehova samu na mvimbamvimba mpe kutatamana kupusana penepene na Tata na nge ya dizulu.

21. Samu na yinki beto lenda tuba ti mbotama kele ve nsuka ya mambu kasi ebandeli?

²¹ Na manima ya kukipesa na Yehova, tubila bankulutu ya kimvuka na beno diambu ya mfunu yina nge kezola sala. Kasi konso ntangu, kuzimbakanaka ve ti mbotama kele ve nsuka ya mambu kasi ebandeli. Yakebandaka na luzingu yina mekondua nsuka na kisalu ya Yehova. Na yau banda bubu yayi, kumisa nzola na nge ngolo samu na Tata na nge. Kukitudila balukanu yina kesala ti nzola na nge kuma ngolo konso kilumbu. Yau ketinda nge nge baka mbotama. Yakevuanda kilumbu mosi ya kitoko. Kasi yakele kaka ebandeli. Bika ti nzola na nge samu na Yehova mpe samu na Muana na yandi tatamana kukula samu na mvula na mvula!