1-2. Yinki diambu kesalamaka mbala mingi ntangu bantu kena kubaka mbotama, mpe yinki mambu nge fueti tadila?

 NGE memonaka deja bantu yina kena kubaka mbotama? Kondua ntembe nge mekuwaka mutindu bakepesaka bamvutu na biuvu zole yina bakeyusaka bau tekila babaka mbotama. Nge kemonaka bampangi ya dibuta na bau mpe bankundi na bau kena kusepela samu na bau. Ntangu bantu yina mebaka mbotama mebima na maza, mbala yankaka nge kekuwaka ntangu bantu kebulaka maboko mpe kumona kiese yina bakemonisaka na bilungi na bau. Konso sabala, mafunda ya bantu kepesaka luzingu na bau na Nzambi, mpe bakebakaka mbotama samu na kukuma Bambangi ya Yehova Nzambi.

² Bosi nge? Kana nge kena kukanisa kubaka mbotama, nge kele muntu yina kena kulezima na yinza yayi ya yimbi samu ‘nge kena kusosa Yehova.’ (Nk. 14:1, 2) Nge vuanda ntuenia to muntu yina mepusana na bamvula, disolo yayi metadila nge. Kasi ata bantu yina mebakaka mbotama kevuandaka na nsatu ya kukumisa nzengolo na bau ngolo samu na kusadila Yehova mvimbamvimba. Na yau beto tadila kintuadi bamfunu tatu kati na bamfunu mingi yina ketindaka beto beto sadila Yehova.

3. Samu na yinki bisadi ya Yehova kezolaka kedika mpe lunungu? (Nkunga 119:128, 163)

³ Yehova lombaka na bisadi na yandi ‘bazola kedika.’ (Zek. 8:19) Yesu kindisaka banlonguki na yandi balanda mambu yina kele ya lunungu. (Mat. 5:6) Yazola tuba ti beto fueti vuanda na nsatu ya ngolo ya kusala mambu yina kele ya lunungu, ya mbote, mpe ya bunkete na meso ya Nzambi. Nge kezolaka kedika mpe lunungu? Beto mendimisama ti nge kezolaka yau. Nge keyinaka luvunu mpe mambu nionso yina kele ya yimbi mpe ya kinkesi. (Tanga Nkunga 119:128, 163.) Mambu ya luvunu kemonisaka kimuntu ya Satana, yina kele n’yadi ya yinza yayi. (Yoa. 8:44; 12:31) Mosi ya balukanu ya Satana  kele ya kuvueza nkumbu ya nlongo ya Yehova Nzambi. Satana bandaka kumpanza luvunu na yina metadila Nzambi banda na butomboki na yandi na bilanga ya Edeni. Yandi monisaka ti Yehova kele muntu ya muyimi mpe n’yadi ya luvunu yina keyiminaka bantu mambu ya mbote. (Kuy. 3:1, 4, 5) Baluvunu yina Satana tubaka samu na Yehova kena kutatamana kutinda bantu bakanisa yimbi samu na Yehova. Ntangu bantu keponaka kumanga ‘kuzola kedika,’ Satana lenda tuadisa bau na nzila ya mambu nionso ya kukondua lunungu mpe na bikadulu ya yimbi.​—Bar. 1:25-31.

4. Yinki mutindu Yehova monisaka ti yandi kele ‘Nzambi ya kedika’? (Tala diaka foto.)

⁴ Yehova kele ‘Nzambi ya kedika,’ mpe yandi kesepelaka kulonga kedika na bantu yina kezolaka yandi. (Nk. 31:5) Na mutindu yina nde, yandi kesadisaka bantu samu bakatuka na baluvunu ya Satana. Yehova kelongaka diaka bisadi na yandi bavuanda bantu yina kezolaka kedika mpe bantu ya lunungu. Mutindu yina nde bakekumaka bantu ya luzitu mpe bakebakaka kiyenge ya kati ya ntima. (Bin. 13:5, 6) Yandi salaka mutindu yina samu na nge ntangu nge vuandaka longuka Biblia? Nge longukaka ti banzila ya Yehova kele mbote kuluta samu na bantu nionso mpe samu na nge. (Nk. 77:13) Na yau nge kele na nsatu ya kubaka nzengolo ya kupona kusala yina kele mbote na meso ya Nzambi. (Mat. 6:33) Nge kele na nsatu ya kukotila kedika mpe kupesa maboko samu na kumonisa ti mambu yina Satana tubaka samu na Yehova Nzambi kele luvunu. Yinki mutindu nge lenda sala yau?

5. Yinki mutindu nge lenda kotila kedika mpe lunungu?

⁵ Nge lenda pona mutindu ya luzingu yina kena kumonisa lokola nge kena kutuba ti: “Munu memanga baluvunu ya Satana, mpe munu kena kukotila kedika. Munu zola Yehova vuanda Mfumu na munu, mpe munu zola sala mambu yina yandi metuba ti yakele mbote.” Yinki mutindu nge lenda sala yau? Pusana penepene na Yehova na nzila ya kisambu, kukipesa na yandi, mpe monisa yau na meso ya bantu nionso na nzila ya mbotama. Kuzola mambu ya kedika mpe ya lunungu kele na bupusi ya ngolo samu na kupona kubaka mbotama.

6. Yinki kele bamfunu yina Nkunga 45:4 mepesa nge na yina metadila kuzola Yesu Klisto?

⁶ Samu na yinki nge kezolaka Yesu Klisto? Tala bamfunu ya mbote yina kele na Nkunga 45:4. (Tanga.) Yesu kezolaka kedika, kumikitisa, mpe lunungu. Kana nge kezolaka kedika mpe lunungu, yau kena monisa ti nge kezolaka mpe Yesu Klisto. Kanisa na mutindu Yesu kotilaka na kibakala nionso kedika mpe lunungu. (Yoa. 18:37) Yinki  mutindu Yesu kemonisaka ti yandi kezolaka kumikitisa?

7. Yinki kena kusepedisa nge na yina metadila kumikitisa ya Yesu?

⁷ Na nzila ya kifuani na yandi, Yesu monisaka ti yandi kezolaka kumikitisa. Na kifuani yandi kepesaka nkembo nionso na Tata na yandi, kasi na yandi mosi ve. (Mar. 10:17, 18; Yoa. 5:19) Nge kekukimonaka yinki mutindu na kumona kumikitisa ya mutindu yina? Kondua ntembe yaketindaka nge na kuzola Muana ya Nzambi mpe kulanda kifuani na yandi. Samu na yinki Yesu kele muntu ya kumikitisa? Samu yandi kezolaka Tata na yandi mpe yandi kelandaka kifuani ya Tata na yandi, yina kele muntu ya kumikitisa. (Nk. 18:35; Ebr. 1:3) Kumona mutindu Yesu kemonisaka bikadulu ya Yehova na mutindu ya kukoka, yaketindaka nge ve nge zola yandi?

8. Samu na yinki beto kevuandaka na kiese mutindu Yesu kele Ntinu na beto?

⁸ Beto kezolaka Ntinu na beto Yesu samu yandi kele N’yadi yina mebonga. Yehova yandi mosi pesaka Muana na yandi formasion mpe yandi ponaka yandi samu yandi yala. (Yez. 50:4, 5) Kanisa diaka na nzola ya kukondua muyimi yina Yesu monisaka. (Yoa. 13:1) Lokola Yesu kele Ntinu na nge, yamebonga mpenza nge monisina yandi nzola. Yandi sasilaka ti bantu yina kezolaka yandi mpenza​—bantu yina yandi kebodilaka bankundi na yandi—​bakemonisaka nzola na bau na kuzitisaka bansiku na yandi. (Yoa. 14:15; 15:14, 15) Yakele lokumu kuvuanda nkundi ya Muana ya Yehova!

9. Na yinki mutindu mbotama ya Baklisto mekokana na yina ya Klisto?

⁹ Mosi ya bantumu ya Yesu kele ti banlonguki na yandi baka mbotama. (Mat. 28:19, 20) Yandi pesaka kifuani samu na yau. Na ndambu mosi, mbotama ya Yesu mesuasana na yina ya banlonguki na yandi. (Tala ankadre “ Na yinki mutindu mbotama ya Yesu mesuasana na mbotama ya banlonguki na yandi.”) Kasi na ndambu yankaka, yakele mutindu mosi. Ntangu Yesu bakaka mbotama, yandi kukipesaka samu na kusala luzolo ya Tata na yandi. (Ebr. 10:7) Mutindu mosi mpe, banlonguki ya Yesu kebakaka mbotama lokola kidimbu yina kemonisa na bantu nionso ti bamekukipesa na Yehova Nzambi. Na ntangu yango bakepesaka luzingu na bau samu na kusala luzolo ya Nzambi kasi ya bau mosi ve. Na mutindu yina nde bakelandaka kifuani ya Mfumu na bau.

10. Samu na yinki nzola samu na Yesu fueti tinda nge na kubaka mbotama?

¹⁰ Nge kendimaka Yesu Klisto lokola Muana mosi kaka ya kubutuka ya Yehova mpe lokola Ntinu yina Nzambi ponaka samu na kuyadila beto. Nge mezaba ti Yesu kele muntu ya kumikitisa, mpe yandi kelandaka kifuani ya Tata na yandi na mutindu ya kukoka. Nge longukaka ti Yesu dikilaka bantu yina vuandaka na nsatu, yandi bombaka bantu yina lembaka nzutu, mpe yandi belusaka mpe ata bantu ya maladi. (Mat. 14:14-21) Nge kemonaka mutindu yandi ketuadisaka kimvuka na yandi bubu yayi. (Mat. 23:10) Mpe nge mezaba ti lokola Yesu kele Ntinu ya Kimfumu ya Nzambi mpe Kimfumu yango kesala mambu ya mbote samu na beto na bilumbu kena kuiza. Yinki mutindu nge lenda monisa ti nge kezolaka yandi? Na kulandaka kifuani na yandi. (Yoa. 14:21) Mosi ya mambu ya ntete yina nge lendaka sala samu na kulanda kifuani na yandi kele ya kupesa luzingu na nge na Yehova mpe kubaka mbotama.

11. Yinki kele diambu yina meluta mfunu yina ketindaka muntu na kubaka mbotama, mpe samu na yinki yakele mutindu yina?

¹¹ Yinki kele diambu yina meluta mfunu yina ketindaka muntu na kubaka mbotama? Yesu monisaka yina kele bansiku ya Nzambi yina meluta nene, na kutubaka: ‘Nge fueti zola Yehova Nzambi na nge na ntima na nge ya mvimba, na moyo na nge ya mvimba, na mabanza na nge nionso, mpe na ngolo na nge nionso.’ (Mar. 12:30) Bampova yango kena kumonisa nzola na nge samu na Nzambi?

12. Samu na yinki nge kezolaka Yehova? (Tala diaka foto.)

¹² Yakele na bamfunu mingi yina ketindaka beto  beto zola Yehova. Na kifuani, nge bakusaka ti yandi kele ‘yinto ya luzingu’ mpe yandi kele Muntu yina kepesaka ‘konso dikabu ya mbote mpe konso kado ya kukoka.’ (Nk. 36:9; Yak. 1:17) Konso kima ya kitoko yina kele na nge mekatuka na Nzambi yina kekabaka mpe yina kele na nzola.

13. Samu na yinki nkudulu kele dikabu mosi ya kitoko?

¹³ Nkudulu kele dikabu mosi ya kitoko yina Yehova mepesaka beto. Samu na yinki beto metuba mutindu yina? Kanisa na nguizani yina kele kati na Yehova mpe Muana na yandi. Yesu tubaka: ‘Tata kezolaka munu’ mpe ‘munu kezolaka Tata.’ (Yoa. 10:17; 14:31) Nguizani na bau kumaka ngolo ntangu bavuandaka kintuadi na dizulu bamvula mingi. (Bin. 8:22, 23, 30) Ntangu yayi kanisa na mpasi yina Nzambi monaka ntangu yandi bikaka Muana na yandi mona mpasi mpe yandi kufua. Yehova kezolaka mpenza bantu​—buela diaka nge—​yau yina yandi vuandaka pene ya kupesa Muana na yandi yina yandi kezolaka mingi lokola nkayilu samu nge mpe bantu yankaka vuanda na diluaku ya kubaka luzingu ya mvula na mvula. (Yoa. 3:16; Bag. 2:20) Yakele mfunu ya nene yina beto fueti zola Nzambi.

14. Yinki kele lukanu yina meluta mbote nge lenda pona na luzingu?

¹⁴ Nzola na nge samu na Yehova kulaka samu nge longukaka mambu yina metadila yandi. Kondua ntembe nge kele na nsatu ya kupusana penepene na yandi bubu yayi mpe samu na mvimbamvimba. Mpe nge lenda nunga kusala yau. Na kimpombo nionso, yandi kena kukindisa nge nge  sepedisa ntima na yandi. (Bin. 23:15, 16) Nge lenda sala yau kaka na bampova ve kasi na bisalu. Mutindu ya nzingulu na nge kemonisa ti nge kezolaka mpenza Yehova. (1 Yn. 5:3) Yakele lukanu yina meluta mbote yina nge lenda pona na luzingu.

15. Yinki mutindu nge lenda monisa ti nge kezolaka Yehova?

¹⁵ Yinki mutindu nge lenda monisa ti nge kezolaka Yehova? Diambu ya ntete, sala kisambu ya spesiale yina kemonisa ti nge mekukipesa na Nzambi mosi kaka ya kedika. (Nk. 40:8) Na manima, nge kebaka mbotama samu na kumonisa na meso ya bantu nionso ti nge kukipesaka na Nzambi. Mutindu beto tubilaka yau na ebandeli ya disolo yayi, mbotama na nge kele ntangu mosi ya kiese mpe ya mfunu na luzingu na nge. Nge mebanda kuzinga luzingu ya yimpa samu na nge mosi ve kasi samu na Yehova. (Bar. 14:8; 1 Pi. 4:1, 2) Yalenda monana ti yakele nzengolo mosi ya nene yina nge lenda baka, mpe yakele mutindu yina. Kasi yakena kuzibula nzila samu na luzingu ya mbote kuluta. Na yinki mutindu?

16. Mutindu Nkunga 41:12 memonisa yau, yinki mutindu Yehova kesakumuna bantu yina kepesaka luzingu na bau samu na kusadila yandi?

¹⁶ Yehova kele muntu yina meluta kukaba. Yavuanda yinki kima nge kepesa yandi yandi kevutudila nge kaka mingi kuluta. (Mar. 10:29, 30) Yandi kepesa nge luzingu ya kiese, ya mbote yina kesepedisa nge ata bubu na yinza yayi ya yimbi. Mpe yakele kaka ebandeli ya mambu. Vuayaje na nge yina mebanda na mbotama fueti vuanda na nsuka ve. Nge lenda tatamana kusadila Tata na nge ya nzola mvula na mvula. Nzola kati na nge mpe Tata na nge ketatamana kukula, mpe nge diaka nge kezinga mvula na mvula lokola yandi.​—Tanga Nkunga 41:12.

17. Yinki kima yina Yehova kele na yau ve yina nge lenda pesa yandi?

¹⁷ Ntangu nge mekukipesa na Nzambi mpe nge mebaka mbotama, nge kele na diluaku ya kupesa Tata na nge kima yina kele na valere mingi. Yandi pesaka nge konso kima ya mbote, konso ntangu ya kiese yina nge sepelaka na yau. Na ndambu na nge, nge lenda pesa Mfumu ya dizulu mpe ya ntoto kima yina yandi kele na yau ve, yina kele kusadila yandi na ntima na nge ya mvimba mpe na kukuikama nionso. (Yobi 1:8; 41:11; Bin. 27:11) Kondua ntembe yau kele mutindu yina meluta mbote ya kusadila luzingu na nge. Ya kedika, nzola na nge  samu na Yehova kele mfunu yina meluta yina ketinda nge na kubaka mbotama.

18. Yinki biuvu nge lenda kukiyuvusa?

¹⁸ Na yau, yinki mvutu nge kepesa samu na kiuvu yayi: Nge kebaka mbotama? Nge mosi kaka lenda pesa mvutu na kiuvu yango. Kasi kiuvu yango lenda sadisa nge kana nge kena kukiyuvusa, ‘Yinki munu kena kuvingila samu na kubaka mbotama?’ (Bis. 8:36) Kanisa na bamfunu tatu yina beto mekatuka tadila. Ya ntete, nge kezolaka kedika mpe lunungu. Kukiyuvusa: ‘Munu kevuandaka na nsatu ya kumona kilumbu yina muntu nionso yina ketuba kedika mpe kusala mambu na lunungu?’ Ya zole, nge kezolaka Yesu Klisto. Kukiyuvusa, ‘Munu kezolaka Muana ya Nzambi vuanda Ntinu na munu, mpe munu kezolaka kulanda kifuani na yandi?’ Ya tatu, yina meluta nionso, nge kezolaka Yehova. Kikuyuvusa, ‘Munu kevuadaka na nsatu ya kusepedisa ntima ya Yehova na kusadilaka yandi lokola Nzambi na munu?’ Kana bamvutu na nge na biuvu yango kele ee, kasi samu na yinki nge kena kubaka ve mbotama? Yinki nge kena kuvingila?​—Bis. 16:33.

19. Samu na yinki nge fueti kakatana ve samu na kubaka mbotama? Pesa kifuani. (Yoane 4:34)

¹⁹ Kana nge kena kukakatana samu na kubaka mbotama, tadila kifuani mosi yina Yesu pesaka. (Tanga Yoane 4:34.) Simba ti Yesu kokanisaka kusala luzolo ya Tata na yandi na madia. Samu na yinki? Samu madia kele mbote samu na beto. Yesu zabaka ti konso diambu Yehova kelombaka beto beto sala kele mbote samu na beto. Yehova kezolaka ve beto sala konso diambu yina kenatina beto mpasi. Luzolo ya Yehova kele ti nge baka mbotama? Ee. (Bis. 2:38) Na yau nge lenda kukindimisa ti kuzitisa nsiku ya kubaka mbotama kenatina nge mambote. Kana nge kekakatanaka ve kudia madia yina meluta kitoko, samu na yinki nge kena kukakatana kubaka mbotama?

20. Yinki beto ketadila na disolo melanda?

²⁰ Samu na yinki bantu yankaka kevingilaka samu na kubaka mbotama? Bantu mingi lenda pesa mvutu yayi: “Munu kubama ntete ve.” Diambu ya kedika kele ti nzengolo ya kukipesa na Yehova mpe kubaka mbotama kele nzengolo yina meluta mfunu yina nge fueti baka. Na yau, yakebakaka ntangu, kukanisa mbote samu na nzengolo yango, mpe kusala bangolo samu na kumonisa ti nge mekuma ya kukubama samu na kubaka mbotama. Kasi kana nge kele mpenza na nsatu ya kubaka mbotama, yinki nge lenda sala banda bubu yayi samu na kukibongisa? Beto ketadila mvutu samu na kiuvu yango na disolo melanda.