1. Yinki kele ndambu ya makabu yina beto bakaka na Yesu?

 MUNTU mosi ve mesalaka mambu mingi samu na kusadisa bantu yankaka kuluta Yesu. Ntangu yandi vuandaka na ntoto, mbala mingi yandi vuandaka sadisa bantu yankaka na kusalaka bimangu. (Luka 9:12-17) Yandi pesaka dikabu yina meluta nene na kupesaka luzingu na yandi samu na beto. (Yoa. 15:13) Banda Yesu mefutumukaka, yandi kena kutatamana kusadisa beto. Mutindu kaka yandi lakaka yau, yandi lombaka Yehova dukula mpeve ya nlongo samu yalonga mpe yabomba beto. (Yoa. 14:16, 17, nyp.; 16:13) Na nzila ya balukutakanu ya kimvuka, Yesu kena kutatamana kupesa beto nionso yina beto kele na yau nsatu samu na kukumisa bantu banlonguki na ntoto ya mvimba.​—Mat. 28:18-20.

2. Banani kele “makabu yina kele bantu” yina Baefese 4:7, 8 metubila?

² Beto tubila mosi ya makabu yina Yesu pesaka. Ntangu Yesu monteke na dizulu, ntumua Paulo sonikaka: “Yandi pesaka makabu yina kele bantu.” (Tanga Baefese 4:7, 8.) Paulo sasilaka ti Yesu pesaka makabu yango samu na kusadisa kimvuka na mitindu mingi. (Ef. 1:22, 23; 4:11-13) Bubu yayi, “makabu [yango] yina kele bantu” mesangisa bansadisi na kisalu, bankulutu ya kimvuka, mpe bankengi ya kizungidila. a Ya kedika, babakala yango kele bantu ya kukondua kukoka, na yau bakesalaka banzimbala. (Yak. 3:2) Kasi Mfumu na beto Yesu Klisto kesadilaka bau samu na kusadisa beto; bakele makabu na yandi samu na beto.

3. Pesa kifuani yina kena kumonisa mutindu beto nionso beto lenda pesa maboko na kisalu ya “makabu yina kele bantu.”

³ Yesu pesaka “makabu [yango] yina kele bantu” kiyekua ya kukindisa kimvuka. (Ef. 4:12) Kasi beto nionso beto lenda sadisa bau samu bakokisa kiyekua yango ya mfunu. Beto lenda kokanisa yau na kisalu kutunga Yinzo ya Kimfumu. Bantu yankaka kesalaka kisalu ya  kutunga. Bantu yankaka kepesaka maboko na kisalu yango na kupesaka madia, transpore, to bakesadisaka na mitindu yankaka. Mutindu mosi, beto nionso beto lenda pesa maboko na bangolo yina bansadisi na kisalu, bankulutu ya kimvuka, bankengi ya kizungidila kesalaka na nzila ya mambu yina beto ketubaka mpe beto kesalaka. Beto tadila mutindu beto kebakaka mambote na kisalu na bau ya ngolo, mutindu beto lenda monisina bau butondi, mpe mutindu beto lenda monisa butondi na Yesu, muntu yina pesaka beto “makabu [yango] yina kele bantu.”

BANSADISI NA KISALU ‘KESADISAKA BANTU YANKAKA’

4. Yinki kele ndambu ya mitindu yina bansadisi na kisalu vuandaka sadisila bantu yankaka na siekle ya ntete?

⁴ Na siekle ya ntete, bampangi yankaka ponamaka lokola bansadisi na kisalu. (1 Tim. 3:8) Yamemonana lokola ti bavuandaka “bantu yina kesadisaka bantu yankaka” yina Paulo tubilaka. (1 Ko. 12:28) Kondua ntembe, bansadisi na kisalu vuandaka kokisa diaka biyekua yankaka ya mfunu samu bankulutu vuanda na dikoki ya kutula dikebi na kisalu ya kulonga mpe ya kutanina mameme. Na kifuani, mbala yankaka bansadisi na kisalu vuandaka sadisa samu na kusala bakopi ya Masonukua to mbala yankaka bau nde vuandaka sosa bima yina bavuandaka sadila samu na kusala bakopi yango.

5. Yinki kele ndambu ya bisalu ya mfunu yina bansadisi na kisalu kekokisaka bubu yayi?

⁵ Beto tadila ndambu ya biyekua yina bansadisi na kisalu kekokisaka na kimvuka na beno. (1 Pe. 4:10) Balenda ponama samu na kusala na comptabilité ya kimvuka to samu na kubongisa terituare ya kimvuka, kubongisa mikanda samu na kimvuka, kusala na audio mpe na video, kusala na accueil, to kupesa maboko samu na kutanina Yinzo ya Kimfumu. Bisalu yango nionso kele na mfunu samu mambu ya kimvuka tambula mbote. (1 Ko. 14:40) Katula yau, bansadisi na kisalu yankaka lenda ponama samu na kusala bitini yankaka ya Lukutakanu luzingu mpe kisalu ya Baklisto, mpe kusala badiskur samu na bantu nionso. Nsadisi ya kisalu lenda ponama diaka samu na kusala lokola nsadisi ya nkengi ya grupe ya kisalu ya kusamuna. Na bantangu yankaka, nkulutu mosi lenda lomba nsadisi na kisalu ya makoki samu yandi kuenda na yandi na viziti pastorale.

6. Yinki kele ndambu ya bamfunu yina beto kemonisinaka butondi na kisalu ya ngolo ya bansadisi na kisalu?

⁶ Yinki mutindu kimvuka kebakaka mambote na kisalu ya bansadisi na kisalu? Beberly, b mpangi mosi ya nketo yina kevuandaka na Bolivie metuba: “Matondo na bansadisi na kisalu, munu kesepelaka mingi na balukutakanu. Samu na kisalu na bau, munu lenda yimbila, kupesa bakomantere, kuwa badiskur, mpe kubaka malongi na bavideo mpe bafoto. Bakesadisaka samu bantu yina kele na lukutakanu vuanda na lutanunu, mpe bakesadisaka samu bantu yina kele ve na dikoki ya kukuiza na lukutakanu mbunzu na mbunzu landa programe yango na yinzo. Na manima ya lukutakanu, bakesadisaka samu na kubongisa Yinzo ya Kimfumu, kusala mambu ya comptabilité, mpe bakepesaka bansamuni mikanda yina bakele na yau nsatu. Munu kele mpenza na butondi samu na bau!” Leslie, yina kezingaka na Colombie mpe yina bakala na yandi kele nkulutu, metuba: “Bakala na munu kevuandaka na nsatu ya lusadusu ya bansadisi na kisalu samu na kukokisa mbote biyekua ya kusuasana yina yandi kele na yau. Kondua lusadusu na bau, yandi zolaka vuanda na bisalu mingi kuluta, na yau munu kele na butondi samu na vema na bau mpe mutindu bakevuandaka pene ya kupesa lusadusu.” Kondua ntembe nge diaka nge kekukimonaka mutindu yina.​—1 Tim. 3:13.

7. Yinki mutindu beto lenda monisa butondi na bansadisi na kisalu? (Tala diaka foto.)

⁷ Atako beto lenda vuanda na butondi samu na bansadisi na kisalu, Biblia mekindisa beto beto: “Monisa butondi.” (Kol. 3:15) Krzysztof, nkulutu mosi yina kevuandaka na Finlande, kemonisaka  butondi na yandi na mutindu yayi, “Munu ketindaka letre to mesaje yina kevuandaka na verse mosi mpe munu ketubilaka mutindu mosi ya sikisiki yina nsadisi na kisalu yango kindisaka munu to samu na yinki munu kele na butondi na kisalu na yandi.” Pascal mpe Jael, yina kezingaka na Nouvelle-Calédonie, kesambilaka mbala mingi samu na bansadisi na kisalu. Pascal metuba: “Ntama mingi ve, beto sambilaka mingi samu na bansadisi na kisalu, beto pesaka Yehova matondo samu na bau, beto lombaka yandi vuanda kintuadi na bau mpe yandi sadisa bau.” Yehova kekuwaka bisambu ya mutindu yina, mpe kimvuka ya mvimba kebakilaka yau mambote.​—2 Ko. 1:11.

BANKULUTU YA KIMVUKA “KENA KUSALA KISALU YA NGOLO NA KATI NA BENO”

8. Samu na yinki Paulo sonikaka ti bankulutu ya siekle ya ntete vuandaka “sala kisalu ya ngolo”? (1 Batesaloniki 5:12, 13)

⁸ Bankulutu ya siekle ya ntete vuandaka sala kisalu ya ngolo samu na kimvuka. (Tanga 1 Batesaloniki 5:12, 13; 1 Tim. 5:17) Bavuandaka “tuadisa” kimvuka​—na kutuadisaka balukutakanu mpe na kubakaka banzengolo na kimvuka ya bankulutu. Bavuandaka ‘kebisa’ bampangi na bau​—na kupesaka malongi ya sikisiki kasi ya nzola samu na kutanina kimvuka. (1 Tes. 2:11, 12; 2 Tim. 4:2) Ya kedika, babakala yango vuandaka sala diaka ngolo samu na kukokisa bansatu ya mabuta na bau mpe kutanina kimpeve na bau mosi ngolo.​—1 Tim. 3:2, 4; Tito 1:6-9.

9. Yinki kele ndambu ya biyekua yina bankulutu kekokisaka bubu yayi?

⁹ Bubu yayi diaka bankulutu kevuandaka na mambu mingi ya kusala. Bakele bamuangisi nsangu. (2 Tim. 4:5) Bakepesaka kifuani ya mbote na kusamunaka na vema, na kubongisaka kisalu ya kusamuna na terituare ya kimvuka na bau, mpe bakepesaka beto formasion samu na kusamuna mpe kulonga mbote. Bakesalaka diaka lokola bazuzi ya ntima kiadi mpe yina keponaka bilungi ve. Kana Muklisto mesala disumu ya nene, bankulutu kesalaka nionso samu na kusadisa yandi yandi bongisa kinkundi na yandi na Yehova. Kaka na ntangu yango, bakesalaka nionso samu na kutanina kimvuka ya kuvedila. (1 Ko. 5:12, 13; Gal. 6:1) Bankulutu mezabana ntetentete lokola bamvungi ya mameme. (1 Pe. 5:1-3) Bakesalaka badiskur ya mbote yina mesimbama na Biblia, bakesalaka ngolo samu na kuzaba bampangi nionso ya kimvuka, mpe bakesalaka baviziti pastorale. Bankulutu yankaka kepesaka diaka maboko na kisalu ya kutunga mpe ya kutanina Bayinzo ya Kimfumu, kubongisa balukutakanu ya nene, mpe kusala na Bakomite samu na kusolola na minganga mpe na Bagrupe ya bampangi yina kekuendaka tala bantu yina kena kubela. Bakekokisaka diaka biyekua yankaka. Bankulutu kesalaka ngolo samu na beto!

10. Yinki kele ndambu ya bamfunu yina beto kemonisinaka butondi na kisalu ya ngolo ya bankulutu na beto?

¹⁰ Yehova samunaka ti bamvungi ya mameme ketanina beto mbote mpe beto ‘kebanga diaka ve, beto kezakama diaka ve na wonga.’ (Yir. 23:4) Johanna, mpangi mosi ya nketo yina kevuandaka na Finlande, monaka kedika ya bampova yango ntangu mama na yandi belaka ngolo. Yandi metuba: “Atako munu vuandaka mona mpasi kutubila bantu yankaka banguilu na munu, nkulutu mosi yina munu zabaka mpenza mbote ve monisinaka munu ntima yinda, yandi sambilaka kintuadi na munu, mpe yandi ndimisaka munu ti Yehova kezolaka munu. Munu kena kuzaba diaka mpenza ve mambu yina yandi tubaka, kasi munu kena kuzaba ti munu kukimonaka na lutanunu. Munu mendima ti Yehova tindaka yandi samu yandi kuiza sadisa munu na ntangu yina mebonga mpenza.” Yinki mutindu bankulutu ya kimvuka na nge sadisaka nge?

11. Yinki mutindu beto lenda monisa butondi na bankulutu? (Tala diaka foto.)

¹¹ Yehova kezolaka ti beto monisa butondi yina mekatuka na ntima na bankulutu “samu na kisalu na bau.” (1 Tes. 5:12, 13) Henrietta, yina kevuandaka na Finlande, metuba: “Bankulutu kevuandaka pene samu na kusadisa bantu yankaka, kasi yazola monisa ve ti bakele na ntangu mingi mpe  na ngolo mingi kuluta bantu yankaka, to bakele ve na mambu ya mpasi na luzingu na bau. Mbala yankaka munu ketubilaka bau kaka, ‘Nge mezaba nini? Nge kele nkulutu mosi ya mbote mpenza. Munu kele na kivuvu ti nge mezaba yau.’” Sera, mpangi mosi ya nketo yina kevuandaka na Turquie metuba: “Bankulutu kevuandaka na nsatu ya lukindusu samu batatamana kusala kisalu na bau. Na yau beto lenda sonikina bau letre mosi, kubokidisa bau bakuiza kudia kintuadi na beto, to kusamuna kintuadi na bau.” Yakele na nkulutu mosi yina nge kesepela kumonisina butondi samu na bangolo yina yandi kesalaka? Sosa maluaku samu na kumonisa butondi na nge.​—1 Ko. 16:18.

BANKENGI YA KIZUNGIDILA KEKINDISAKA

12. Yinki nkubukulu vuandaka kindisa bimvuka na siekle ya ntete? (1 Batesaloniki 2:7, 8)

¹² Yesu Klisto pesaka kimvuka “makabu yina kele bantu” yina kesalaka na mutindu yankaka. Na lutuadusu na yandi, bankulutu ya Yerusaleme tindaka Paulo, Barnabasi mpe bantu yankaka samu basala lokola bankengi ntambudi. (Mis. 11:22) Samu na yinki? Samu na mfunu kaka mosi yina bameponinaka bansadisi na kisalu mpe bankulutu: kukindisa bimvuka. (Mis. 15:40, 41) Babakala yango kekukiyiminaka mambu mingi samu na kisalu yango. Mpe na bantangu yankaka baketulaka ata luzingu na bau na kivonza samu na kulonga mpe kukindisa bampangi.​—Tanga 1 Batesaloniki 2:7, 8.

13. Yinki kele ndambu ya biyekua ya bankengi ya kizungidila?

¹³ Bankengi ya kizungidila kesalaka bavuayaje ntangu nionso. Bankengi yankaka kesalaka bavuayaje ya bankama ya bakilometre samu na kutala bimvuka. Konso sabala, nkengi ya kizungidila kesalaka badiskur mingi, yandi kesalaka baviziti pastorale, mpe yandi ketuadisaka lukutakanu ya bampasudi nzila, lukutakanu ya bankulutu, mpe balukutakanu ya kisalu ya kusamuna. Yandi kebongisaka badiskur mpe yandi kebongisaka balukutakanu ya nene. Yandi kelongaka na bakalasi  ya bampasudi nzila, yandi kebongisa lukutakanu ya spesiale kintuadi na bampasudi nzila ya kizungidila na yandi. Katula mambu yango nionso, yandi kekokisaka diaka biyekua yankaka ya mfunu mpe mbala yankaka filiale kelombaka yandi yandi bongisa mambu na nsualu nionso.

14. Yinki kele ndambu ya bamfunu yina beto kemonisinaka butondi na kisalu ya ngolo ya bankengi ya kizungidila na beto?

¹⁴ Yinki mutindu bimvuka kebakaka mambote na kisalu ya mfunu ya bankengi ya kizungidila? Ntangu yandi vuandaka tubila viziti mosi ya nkengi ya kizungidila, mpangi mosi ya bakala yina kevuandaka na Turquie tubaka: “Konso viziti na bau kekindisaka munu samu munu pesa ntangu mingi samu na kusadisa bampangi. Munu mekutanaka na bankengi ya kizungidila mingi; kasi, mosi ve kati na bau salaka ti munu kukimona lokola yandi kele na mambu mingi ya kusala to lokola yandi kele ve na nsatu munu solola na yandi.” Johanna, yina beto tubilaka na zulu, samunaka kintuadi na nkengi mosi ya kizungidila, kasi bakutanaka ata na muntu mosi ve na yinzo. Yandi tubaka: “Kasi, munu kezimbakana ata fioti ve kilumbu yango. Bampangi na munu zole ya banketo salaka vuayaje, mpe munu vuandaka kanisa bau mingi. Nkengi ya kizungidila kindisaka munu na nzola nionso mpe yandi sadisaka munu munu bakusa ti na kisalu ya Yehova beto kekabuanaka kaka samu na mua ntangu ya fioti kasi na yinza ya yimpa, beto kevuanda na maluaku mingi ya kulutisa ntangu kintuadi.” Mingi kati na beto kezolaka bankengi ya kizungidila na beto samu na mutindu basadisaka beto.​—Mis. 20:37–21:1.

15. (a) Na nguizani na 3 Yoane 5-8, yinki mutindu beto lenda monisa butondi na bankengi ya kizungidila? (Tala diaka foto.) (b) Samu na yinki beto fueti monisaka butondi na banketo ya bampangi ya babakala yina kena kusala ngolo na kimvuka, mpe yinki mutindu beto lenda sala yau? (Tala ankadre “ Beno kanisaka banketo na bau.”)

¹⁵ Ntumua Yoane kindisaka Gayusi yandi monisa kikadulu ya kuyamba banzenza na bampangi yina vuandaka kuiza kindisa kimvuka mpe yandi lombaka yandi “vutula bau na nzila na bau na mutindu  yina mebonga na Nzambi.” (Tanga 3 Yoane 5-8.) Mutindu mosi yina beto lenda sala yau kele na kubokidisaka nkengi ya kizungidila samu yandi kuiza kudia kintuadi na beto. Mutindu yankaka ya kusala yau kele na kukuendaka na balukutakanu ya kisalu ya kusamuna na ntangu ya viziti na yandi. Leslie, yina beto tubilaka na zulu, kemonisaka diaka butondi na yandi na mitindu yankaka. Yandi metuba: “Munu kesambilaka Yehova samu yandi kokisa bansatu na bau. Munu mpe bakala na munu beto kesonikinaka bau diaka baletre samu na kutubila bau mutindu baviziti na bau kesadisaka beto.” Kuzimbakana ve ti, bankengi ya kizungidila diaka kekutanaka na mambu ya mpasi mpe kelembaka nzutu. Na bantangu yankaka, bakebelaka, bakekukitungisaka, mpe bakelembaka nzutu. Mbala yankaka bampova na nge ya kimpombo to kado na nge ya fioti kevuanda mvutu ya lusadusu yina nkengi ya kizungidila lombaka na kisambu!​—Mas. 12:25.

BETO KELE NA NSATU YA “MAKABU YINA KELE BANTU”

16. Na nguizani na Masese 3:27, yinki biuvu bampangi ya babakala lenda kukiyuvusa?

¹⁶ Na yinza ya mvimba, beto kele na nsatu ya bampangi ya babakala samu basala lokola “makabu yina kele bantu.” Kana nge kele mpangi ya bakala yina mebakaka mbotama, nge kele na ‘dikoki ya kusadisa’? (Tanga Masese 3:27.) Nge kele pene ya kukokisa mambu yina kelombamaka samu na kukuma nsadisi na kisalu? Kana nge kele deja nsadisi na kisalu, nge kele pene ya kusala ngolo samu na kukokisa lukanu ya kukuma nkulutu? c Nge kele na dikoki ya kubongisa mambu ya luzingu na nge samu nge kota na Kalasi ya bamuangisi nsangu ya Kimfumu? Kalasi yango kepesa nge formasion mpe kesadisa nge samu Yesu sadila nge mingi kuluta. Kana nge kena kumona ti nge kele ve na makoki ya kusala mambu yango, sambila Yehova. Lomba yandi sadisa nge na nzila ya mpeve ya nlongo na yandi samu nge vuanda na dikoki ya kukokisa konso kiyekua yina bamepesa nge.​—Luka 11:13; Mis. 20:28.

17. Yinki “makabu yina kele bantu” kena kumonisa samu na Ntinu na beto, Yesu Klisto?

¹⁷ Bampangi ya babakala yina Yesu ponaka lokola “makabu yina kele bantu” kele kidimbu yina kena kumonisa ti yandi kena kutuadisa beto na bilumbu yayi ya nsuka. (Mat. 28:20) Nge kele ve na butondi mutindu beto kele na Ntinu ya nzola, yina kele na kikadulu ya kukaba, yina ketudilaka beto dikebi mpe yina kepesaka beto bampangi ya babakala ya makoki samu bakokisa bansatu na beto? Na yau sosaka maluaku ya kumonisa butondi na nge samu na kisalu ya ngolo yina babakala yango kesalaka. Mpe kuzimbakanaka ata fioti ve kupesa matondo na Yehova, yina kele Yinto ya “dikabu nionso ya mbote mpe kado nionso yina mekoka mpenza.”​—Yak. 1:17.