DISOLO YA NDONGOKOLO 52
Sadisa bantu yankaka samu bakanga ntima na bantangu ya mpasi
‘Kumanga ve kusala mambu ya mbote na bantu yina nge fueti sadila yau kana nge kele na dikoki ya kusadisa.’—BIN. 3:27.
MUYIMBU 103 Babateli ya mpate—Makabo oyo ezali bato
NA NKUFI a
1. Yinki mutindu Yehova kepesaka mbala mingi bamvutu na bisambu ya bisadi na yandi?
NGE kezabaka ti Yehova lenda sadila nge samu yandi pesa mvutu na kisambu ya ngolo ya muntu yankaka? Diambu yango kemonanaka kedika kana nge kele nkulutu, nsadisi na kisalu, mpasudi nzila, to nsamuni na kimvuka. Yakevuandaka kedika kana nge kele ntuenia to kiboba to kana nge kele mpangi ya bakala to mpangi ya nketo. Kana mpangi mosi yina kezolaka Yehova kena kusambila yandi samu na kulomba lusadusu, mbala mingi Nzambi na beto kesadilaka bankulutu mpe bisadi yankaka ya kukuikama samu bavuanda ‘kisika ya ngolo ya kubaka lukindusu’ samu na muntu yango. (Kol. 4:11) Yakele mpenza diluaku ya nene ya kusadila Yehova mpe bampangi na beto na mutindu yina! Beto lenda sala mutindu yina kana maladi mosi ya yimbi mebima, kisumbula ya nene mesalama, to na ntangu ya banzomono.
SADISA BAMPANGI YANKAKA NA NTANGU YA MALADI YA YIMBI
2. Samu na yinki yalenda vuanda mpasi kusadisa bampangi yankaka na ntangu ya maladi ya yimbi?
2 Maladi ya yimbi lenda sala ti yavuanda mpasi samu na beto na kusalasana. Na kifuani, beto lenda vuanda na nsatu ya kukuenda tala bankundi na beto, kasi kusala yau lenda vuanda kivonza samu na beto. Beto lenda vuanda na nsatu ya kubokidisa bantu yina kena kukutana na mambu ya kukondua mbongo samu bakuiza kudia kintuadi na beto, kasi yau diaka lenda vuanda pete ve. Beto lenda vuanda na nsatu ya kusadisa bampangi yankaka, kasi yalenda vuanda mpasi kana bantu ya dibuta na beto mosi kena kuniokuama. Kasi, beto kevuandaka na nsatu ya kusadisa bampangi na beto, mpe Yehova kevuandaka na kiese ntangu beto kesalaka yina beto lenda samu na kusadisa bau. (Bin. 3:27; 19:17) Yinki beto lenda sala?
3. Yinki dilongi beto mebaka na kifuani ya bankulutu ya kimvuka ya Desi? (Yeremia 23:4)
3 Yina bankulutu lenda sala. Kana nge kele nkulutu, sosa kuzaba mbotembote mameme. (Tanga Yeremia 23:4.) Desi, mpangi mosi ya nketo yina beto tubilaka na disolo yina lutaka metuba, “Bankulutu ya grupe na beto ya kisalu ya kusamuna vuandaka sangana ntangu nionso na munu mpe na bampangi yankaka na kisalu ya kusamuna mpe beto vuandaka sala mambu yankaka kintuadi.” b Bangolo yina bamvungi yango ya mameme salaka sadisaka bau samu basadisa Desi na manima ya kubanda ya maladi ya yimbi ya COVID-19 mpe ndambu ya bantu ya dibuta na yandi kufuaka na maladi yango.
4. Samu na yinki bankulutu vuandaka na dikoki ya kusadisa Desi, mpe yinki dilongi bankulutu lenda baka?
4 Desi metuba, “Lokola munu vuandaka tadila deja bankulutu lokola bankundi na munu, yavuandaka pete samu na munu kutubila bau mutindu munu vuandaka kukimona mpe mambu yina vuandaka tungisa munu.” Yinki kele dilongi samu na bankulutu? Beno taninaka mameme yina bapesaka beno tekila ntangu ya mpasi kuiza. Beno vuanda bankundi na bau. Kana maladi mosi ya yimbi mebima yina kena kupekisa beno beno kuenda tala mameme na bayinzo na bau, beno sadila mitindu yankaka samu na kusadisa bau. Desi metuba, “Mbala mingi, bankulutu mingi vuandaka bokila munu to vuandaka tindila munu bamesaje kaka na kilumbu mosi. Baverse yina bavuandaka tangila munu simbaka mpenza ntima na munu, atako munu zabaka baverse yango mbotembote.”
5. Yinki mutindu bankulutu lenda zaba mambu yina bampangi kele na yau nsatu mpe bavuanda lusadusu samu na bau?
5 Mosi ya mutindu yina nge lenda longuka kuzaba mambu yina bampangi na nge ya babakala mpe ya banketo lenda vuanda na yau nsatu, kele na kuyuvusaka bau biuvu na mutindu mosi ya mbote. (Bin. 20:5) Bakele na bima mingi ya kudia, bilongo, mpe bima yankaka yina balenda vuanda na yau nsatu? Bakele na kivonza ya kuzimbisa kisalu to bamekondua mbongo ya kufutila yinzo? Bakele na nsatu beto pesa bau maboko samu balomba lusadusu na guvernema, kana nkubukulu yango kele na buala na beno? Desi bakaka lusadusu ya mfunu yina katukaka na bampangi na yandi Baklisto. Kasi yavuandaka nde lusadusu ya makanisi mpe ya kimpeve yina yandi bakaka na bankulutu nde sadisaka yandi mingi samu yandi nunga bampasi yina yandi vuandaka kutana na yau. Yandi metuba: “Bankulutu sambilaka kintuadi na munu. Ata kana munu kena kuzaba diaka ve mbotembote mambu yina batubaka, kasi munu kena kuzaba mutindu munu kukimonaka. Yavuandaka lokola Yehova kena kutubila munu, ‘Nge kele nge mosi ve.’”—Yez. 41:10, 13.
6. Yinki mambu bampangi mingi lenda sala samu na kusadisa bampangi yankaka? (Tala foto.)
6 Yina bampangi yankaka lenda sala. Beto kevingilaka nde bankulutu tanina bampangi na kimvuka. Kasi Yehova kena kulomba na beto nionso beto kindasana mpe beto salasana. (Bag. 6:10) Ata mpova na beto ya fioti ya nzola lenda vuanda na kilendo na muntu yina kena kubela. Muana fioti lenda tindila mpangi mosi karte to desen samu na kukindisa yandi. Ntuenia yina kele mbuta lenda sadisa mpangi mosi ya nketo na kusumbilaka yandi bima to kusadila yandi bisalu yankaka. Bampangi yankaka ya kimvuka lenda lambila mpangi mosi yina kena kubela madia mpe kukuenda bikila yandi na yinzo na yandi? Ya kedika, kana maladi mosi mebima, muntu nionso na kati ya kimvuka kevuandaka na nsatu ya balukindusu. Mbala yankaka, beto lenda bikana samu na mua ntangu, na manima ya lukutakanu samu na kusolola na bampangi na beto ya babakala mpe ya banketo, yavuanda na Yinzo ya Kimfumu to na nzila ya zoom. Katula yau, bankulutu diaka kevuandaka na nsatu ya balukindusu. Bampangi yankaka ketindaka bampova ya butondi na bankulutu, yina kevuandaka ntangu nionso na mambu mingi ya kusala, ata na ntangu ya maladi ya yimbi. Yakevuandaka mpenza diambu ya mbote kana beto kena kusala nionso yina beto lenda samu na ‘kutatamana kukindasana mpe kutungana’!—1 Te. 5:11.
SADISA BAMPANGI YANKAKA NA NTANGU YA KISUMBULA YA NENE
7. Yinki mambu ya mpasi lenda bima kana kisumbula ya nene mesalama?
7 Kisumbula ya nene lenda soba luzingu ya muntu na kintulumukina to na mutindu yina yandi kanaka ve. Bantu yina mebuila kisumbula ya nene lenda zimbisa bima na bau ya kinsuni, yinzo na bau, ata mpe bantu yina bakezolaka. Mambu yango ya mpasi kekuminaka diaka bampangi na beto Baklisto. Yinki beto lenda sala samu na kupesa lusadusu?
8. Yinki bankulutu mpe bamfumu ya mabuta lenda sala tekila kisumbula ya nene salama?
8 Yina bankulutu lenda sala. Bankulutu, beno baka bankubukulu samu na kusadisa bampangi na beno bakubama tekila kisumbula ya nene salama. Beno ndimisama ti bampangi nionso ya kimvuka mezaba mambu nionso yina bafueti sala samu bakukitanina mpe kuvuanda na dikoki ya kusolola na bankulutu na nzila ya telefone. Margaret, yina beto tubilaka na disolo yina lutaka, metuba: “Bankulutu na beto pesaka lusadusu na kutadila kisika beto kevuandaka, na kuluengisaka beto ti kubima ya tiya manisa ntete ve na kizunga na beto. Batubaka ti kana bamfumu ya Leta mezabisa beto beto bika bayinzo na beto to kana kivonza mebima, beto fueti tina kondua kuvingila.” Bankulutu pesaka beto malako yango na ntangu ya mbote samu na manima ya basabala tanu (5) kisumbula ya nene salamaka. Na ntangu ya nsambudulu ya dibuta, bamfumu ya mabuta lenda tadila mambu yina konso muntu na kati ya dibuta lenda sala tekila kisumbula ya nene salama. Kana beno mpe bana na beno kele ya kukubama mbote, beno kevuanda niee kana kisumbula mosi ya nene mesalama.
9. Yinki mutindu bankulutu lenda baka bankubukulu tekila mpe na manima ya kisumbula ya nene?
9 Kana nge kele nkengi ya grupe ya kisalu ya kusamuna, kuvingila ve ti kisumbula ya nene salama bosi nge ndimisama ti nge kele na banimero ya telefone to baadrese ya bampangi nionso ya grupe na nge ya kisalu ya kusamuna. Sala liste ya bankumbu ya bansamuni yina kele na grupe na nge ya kisalu ya kusamuna mpe ndimisamaka konso ntangu ti nimero mpe adrese ya konso nsamuni kele ya mbote. Na manima, kana kisumbula mosi ya nene mebima, yau kesadisa nge nge zaba kisika konso nsamuni kele samu nge vuanda na dikoki ya kupesa yandi lusadusu yina mefuana. Kondua kuvingila, tubila mambu yango na ntuadisi ya kimvuka ya bankulutu, mpe yandi kesolola na nkengi ya kizungidila. Kana bampangi yango kena kusala kintuadi, bakepesa mpenza lusadusu yina mefuana. Na manima ya kubima ya tiya, nkengi ya kizungidila ya Margaret salaka bawola 36 kondua kuleka; yandi kukipesaka samu na kutuadisa kisalu ya bankulutu ntangu bavuandaka sala nionso samu na kusosa kusolola mpe kutanina bampangi kana 450 yina bikaka bayinzo na bau. (2 Bk. 11:27) Mutindu yina nde bavuandaka na dikoki ya kupesa lusadusu. Na yau, muntu mosi ve konduaka kisika ya kuvuanda.
10. Samu na yinki bankulutu kebakaka na mfunu mingi diambu metadila kutanina mameme? (Yoane 21:15)
10 Kupesa lusadusu ya kimpeve mpe ya makanisi kele kitini ya kisalu yina bankulutu kesalaka. (1 Pi. 5:2) Na ntangu ya kisumbula ya nene, bankulutu fueti ndimisama ntete ti konso mpangi kele na lutanunu, kele na madia, na bilele, mpe kisika ya kuvuanda. Kasi, ata bangonda mingi na manima ya kisumbula ya nene, bampangi yina vukaka, ketatamana kuvuanda na nsatu ya lukindusu ya kimpeve mpe ya makanisi. (Tanga Yoane 21:15.) Mpangi Harold yina kele na Komite ya filiale mosi mpe yina kutanaka na bampangi mingi yina kutanaka na kisumbula ya nene, metuba: “Yakelombaka ntangu samu muntu kukimona mpenza mbote.” Yandi buelaka diaka: “Balenda banda kukimona mbote malembemalembe, kasi kukanisa na bantu yina bazimbisaka, bima na bau ya mfunu, mpe mutindu luzingu na bau vuandaka na kivonza lenda zingila ntangu mingi. Kukanisa na mambu yango lenda sala ti bavuanda diaka na kiadi. Mambu yango kena kumonisa ve ti bamekondua kiminu, kasi yakele nde mambu yina kekuminaka konso muntu.”
11. Yinki mambu yina mabuta ketatamana kuvuanda na yau nsatu?
11 Bankulutu kebakaka na mfunu bampova: ‘Dila na bantu yina kena kudila.’ (Bar. 12:15) Bankulutu fueti sala nionso samu na kundimisa bampangi yina mevuka na kisumbula ya nene ti Yehova mpe bampangi na bau Baklisto kena kutatamana kuzola bau. Bankulutu kesadisa mabuta samu batanina bikadulu na bau ya kimpeve; lokola kusambila, kusala ndongokolo, kukuenda na balukutakanu, mpe kusamuna. Bankulutu lenda kindisa diaka bibuti samu basadisa bana na bau batula makanisi na bau na mambu yina ata kisumbula ya nene lenda bebisa yau ve. Bibuti, beno ndimisa bana na beno ti Yehova ketatamana kuvuanda Nkundi na bau mpe yandi ketatamana kusadisa bau. Katula yau, beno monisa bau ti bakele na kati ya dibuta ya yinza ya mvimba ya bampangi yina kele pene ya kusadisa bau.—1 Pi. 2:17.
12. Yinki mambu bampangi yankaka lenda sala samu na kupesa maboko na ntangu ya kisumbula? (Tala foto.)
12 Yina bampangi yankaka lenda sala. Kana kisumbula mosi ya nene mesalama kisika nge kevuandaka, yuvusa na bankulutu samu bazabisa nge mutindu nge lenda pesa lusadusu. Mbala yankaka yakelomba nge bika yinzo na nge samu na mua ntangu na bantu yina metina kisumbula to na bantu yina mekuiza kupesa maboko samu na kusadisa bantu yina metina kisumbula ya nene. Nge lenda sadisa bampangi na kupesaka bima ya kudia mpe bima yankaka yina bakele na yau nsatu. Kana kisumbula mosi ya nene mesalama na buala yina kele ntama, nge lenda pesa kaka maboko. Yinki mutindu? Na kusambilaka samu na bantu yina mekutana na kisumbula yango. (2 Bk. 1:8-11) Nge lenda pesa maboko na kisalu ya kupesa lusadusu na kutulaka makabu samu na kisalu ya kusamuna ya yinza ya mvimba. (2 Bk. 8:2-5) Kana nge kele na dikoki ya kusala vuayaje samu na kukuenda na kisika yina kisumbula ya nene mesalama samu na kupesa maboko, yuvusa bankulutu samu bazabisa nge yina nge lenda sala. Kana bamepesa nge nzila samu nge kuenda pesa maboko, mbala yankaka nge kebaka formasion yina kesadisa nge nge sala kisalu na mutindu mosi ya mbote na ntangu mpe na kisika yina bakevuanda na nsatu na nge.
SADISA BAMPANGI BAKANGA NTIMA NA MIKAKATANO
13. Yinki mambu ya mpasi yina bampangi na beto kena kukutana na yau na babuala yina kisalu na beto ya kusamuna mepekisama?
13 Na babuala yina kisalu na beto ya kusamuna mepekisama, mikakatano kesalaka ti luzingu ya bampangi kuma diaka mpasi. Bampangi na beto yina kele na babuala yango kekutanaka na mambu metadila kukondua mbongo, kubela, mpe kufuila bantu yina bakezolaka. Kasi, samu na bipekiseli yango bankulutu lenda vuanda ve na dikoki ya kukuenda tala to kusolola na bampangi yango yina kele na nsatu ya balukindusu. Diambu yango vuandaka kedika samu na mpangi Andrei, yina beto tubilaka na disolo yina lutaka. Na grupe ya kisalu ya kusamuna ya mpangi Andrei, yavuandaka na mpangi mosi ya nketo yina vuandaka kukitungisa na diambu metadila kukondua mbongo. Na manima yandi salaka aksidan na kamion. Yalombaka basala yandi baoperasion mingi mpe yandi vuandaka diaka ve na dikoki ya kukuenda na kisalu. Atako bipekiseli mpe maladi ya yimbi, bampangi vuandaka na dikoki ya kupesa yandi lusadusu, mpe Yehova vuandaka mona mambu nionso yina vuandaka salama.
14. Yinki mutindu bankulutu lenda vuanda kifuani na yina metadila kutudila Yehova ntima?
14 Yina bankulutu lenda sala. Mpangi Andrei sambilaka mpe yandi salaka yina yandi vuandaka na dikoki ya kusala. Yinki mutindu Yehova pesaka mvutu na bisambu na yandi? Yehova sadilaka bampangi yankaka yina kele na babuala yina kele na bipekiseli ve samu na kusadisa yandi. Bampangi yankaka vuandaka nata mpangi yango na opitale samu yandi solola na minganga. Mpe bampangi yankaka vuandaka pesa mbongo samu na kusadisa yandi. Yehova pesaka bampangi yango ngolo samu bavuanda na dikoki ya kusadisa yandi mpe yandi sakumunaka bangolo nionso yina bampangi vuandaka sala samu na kusadisa yandi. (Ebr. 13:16) Bankulutu, kana kisalu na beto mepekisama, beno fueti lomba bampangi yankaka samu bapesa lusadusu. (Yer. 36:5, 6) Yina meluta mfunu, beno tudilaka Yehova ntima. Yandi lenda sadisa beno samu beno kokisa bansatu ya bampangi na beto yina mekutana na mambu ya mpasi.
15. Yinki mutindu beto lenda tanina bumosi na beto ya Buklisto na ntangu ya bipekiseli?
15 Yina bampangi yankaka lenda sala. Na ntangu ya bipekiseli, beto lenda banda kukutakana kaka na bagrupe ya fiotifioti. Na yau yakele mpenza mfunu kuvuanda na nguizani ya kiyenge na bampangi banda bubu yayi. Nuanisaka nde Satana, kasi bampangi na nge ve. Salaka nionso samu na kutula ve dikebi na banzimbala ya bampangi, to salaka nionso samu na kumanisa mantata na nsualu. (Bin. 19:11; Efe. 4:26) Vuandaka ntangu nionso pene ya kusadisa bampangi yankaka. (Tito 3:14) Lusadusu yina bampangi yankaka pesaka na mpangi yango ya nketo yina vuandaka na nsatu ya lusadusu vuandaka na bupusi ya mbote na bantu yankaka ya grupe na bau ya kisalu ya kusamuna. Kinkundi na bau kumaka diaka ngolo, lokola dibuta mosi.—Nk. 133:1.
16. Na nguizani na Bakolosai 4:3, 18, yinki mutindu beto lenda sadisa bampangi yina kena kukutana na mikakatano?
16 Mafunda ya bampangi na beto Baklisto kena kusadila Yehova ata kana bipekiseli ya baguvernema kele. Mingi kati na bau kena kukota buloko samu na kiminu na bau. Beto lenda sambila samu na bau, samu na mabuta na bau, mpe samu na bampangi yina kena kutula kimpuanza na bau na kivonza samu na kusadisa bampangi yango na kimpeve, na kinsuni, mpe kukotila bau ntangu bakena kusambisa bau na batribinale. c (Tanga Bakolosai 4:3, 18.) Beto zimbakanaka ata fioti ve ti bisambu na beto kesadisaka bampangi yango!—2 Te. 3:1, 2; 1 Tm. 2:1, 2.
17. Yinki mutindu nge lenda kukibongisa bubu yayi na mikakatano yina kena kuiza?
17 Banda bubu yayi, nge mpe dibuta na nge, beno lenda banda kukubama samu na mikakatano yina kena kuiza. (Bis. 14:22) Kusosa ve kukanisa na mambu nionso ya yimbi yina lenda salama. Kasi, sosa nde kukumisa nguizani na nge na Yehova ngolo, mpe sadisa bana na nge basala mpe mutindu yina. Na bantangu yina nge lenda kukitungisa mingi na makanisi, tubila Nzambi mambu nionso yina kena kutungisa nge. (Nk. 62:7, 8) Kintuadi na dibuta, beno tubilaka bamfunu nionso yina ketindaka beno beno tudila yandi ntima. d Na ntangu ya kisumbula ya nene, mutindu na nge ya kubongisa mambu mpe kutudila Yehova ntima kepesa bana na nge kibakala mpe kiyenge.
18. Yinki mambu kena kuvingila beto na bilumbu kena kuiza?
18 Kiyenge ya Nzambi kesalaka ti beto kukimona ti beto kele na luvuvamu. (Fil. 4:6, 7) Yehova kesadilaka yau samu na kubomba ntima na beto ata kana maladi, kisumbula ya nene, mikakatano yina lenda kumina beto bubu yayi. Yandi kesadilaka bankulutu yina kesalaka kisalu ya ngolo samu na kutanina beto. Mpe yandi kepesaka beto nionso diluaku ya kusalasana. Kiyenge yina beto kele na yau bubu yayi kesadisa beto beto nunga mikakatano ya nene yina kena kuiza, ata mpe ‘mpasi ya nene.’ (Mat. 24:21) Na ntangu yango, yakelomba beto tanina kiyenge na beto mpe kusadisa bantu yankaka basala mpe mutindu yina. Kasi na manima, beto kekutana diaka ve na mambu ya mpasi yina kesala ti beto kukitungisa mingi na makanisi. Mpe na nsuka, beto kevuanda na kiese yina Yehova kesosaka ntangu nionso beto vuanda na yau—kiyenge ya kedika mpe yina kezingila samu na mvimbamvimba.—Yez. 26:3, 4.
MUYIMBU 109 Tólingana makasi, na motema moko
a Mbala mingi Yehova kesadilaka bisadi na yandi ya kukuikama samu na kusadisa bantu yina kena kulutisa bantangu ya mpasi. Yandi lenda sadila nge samu nge vuanda kisika yina bampangi na nge lenda bakila balukindusu. Beto tala mutindu beto lenda sadisa bampangi yankaka yina kevuandaka na nsatu ya lusadusu.
b Beto mepesa bau bankumbu yankaka.
c Filiale to bampangi yina kele na biro ya nene kevuandaka ve na dikoki ya kutindila mpangi mosimosi yina kele na buloko baletre yina kekatukaka na bampangi yankaka.
d Tala disolo “Omibongisa banda sikoyo mpo na minyoko” na nimero ya Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli ya Juillet 2019.
e NSASULU YA FOTO: Bankuelani mosi menatina dibuta yina metina kisumbula ya nene madia.