1. Samu na yinki bisadi yankaka ya Yehova kekukimonaka ti bakele kaka bau mosi?

NA BANTANGU yankaka mingi kati na beto kekukimonaka ti bakele kaka bau mosi. Samu na bayankaka, kukanisa mutindu yina kevuandaka kaka samu na mua ntangu fioti. Samu na bayankaka, kukimona mutindu yina kezingilaka. Beto lenda kukimona ti beto kele kaka beto mosi ata beto kele kintuadi na bantu. Bayankaka kemonaka mpasi kumesana na kimvuka ya yimpa. Bayankaka katukaka na mabuta yina vuandaka sala mambu nionso kintuadi, kasi bakekukimonaka kaka bau mosi ntangu bamekuma ntama na mabuta na bau. Bayankaka kekukimonaka ti bakele kaka bau mosi samu bamefuilaka muntu yina bavuandaka zola mingi yina bavuandaka lutisa ntangu kintuadi. Mpe samu na bampangi yankaka, mingi mingi yina mekatuka zaba kedika ntama mingi ve, bakekukimonaka ti bakele kaka bau mosi ntangu bampangi na bau ya dibuta yina kele Bambangi ya Yehova ve to bankundi na bau ya ntama meloza bau to kena kuniokola bau.

2. Yinki biuvu beto kepesila bamvutu?

² Yehova mezaba mpe yandi kebakusaka konso diambu yina kekuminaka beto. Kana beto kena kukimona ti beto kele kaka beto mosi, yandi kezabaka yau, mpe yandi zola sadisa beto beto nunga banguilu yango. Yinki mutindu Yehova kesadisaka beto? Yinki beto lenda sala samu beto nunga kikadulu yango? Mpe yinki mutindu beto lenda sadisa bampangi yankaka na kimvuka yina kekukimonaka ti bakele kaka bau mosi? Beto sosa bamvutu na biuvu yango.

3. Yinki mutindu Yehova monisaka ti yandi vuandaka tudila Eliya dikebi?

³ Yehova kezolaka bisadi na yandi nionso vuanda na kiese. Yandi kele penepene na mosi mosi na beto, mpe yandi ketulaka dikebi ntangu beto kele na kiadi to ntangu beto kele ya kulemba.  (Nk. 145:18, 19) Beto tala mutindu Yehova tulaka dikebi na mbikudi na yandi Eliya. Bakala yango ya kukuikama zingaka na kilokola mosi ya mpasi na disolo ya Yisaele. Bisadi ya Yehova vuandaka kutana na kumekama mosi ya ngolo, mpe Eliya vuandaka muntu ya ntete yina bavuandaka kana na bambeni ya ngolo yina vuandaka telemina Nzambi. (1Bn 19:1, 2) Diambu yankaka tungisaka Eliya lenda vuanda yandi vuandaka kukimona ti yandi kele kaka mbikudi mosi yina bikanaka samu na kusadila Yehova. (1Bn 19:10) Nzambi tudilaka Eliya dikebi na nsualu. Yehova tindaka mbasi mosi samu na kundimisa mbikudi na Yandi ti yandi kele kaka yandi mosi ve—kasi yakele na Bayisaele mingi yankaka ya kukuikama yina kena kusadila Yehova!—1Bn 19:5, 18.

4. Yinki mutindu Marko 10:29, 30 kena kumonisa mutindu Yehova kekukimonaka samu na bisadi na yandi yina lenda kondua lusadusu ya bantu yankaka?

⁴ Yehova mezaba ti kana beto mepona kusadila yandi, mingi kati na beto fueti bika mambu mingi. Mosi ya mambu yango lenda vuanda lusadusu yina beto kebakaka na bampangi ya dibuta yina kele Bambangi ya Yehova ve mpe bankundi. Mbala yankaka na bampova ya kiadi, ntumua Petelo yuvusaka Yesu kilumbu mosi: ‘Beto mebika bima nionso; mpe beto melanda nge, na yau, yinki beto kebaka?’ (Mat. 19:27) Yesu ndimisaka banlonguki na yandi na kiese nionso ti bau kebaka dibuta mosi ya nene ya kimpeve. (Tanga Marko 10:29, 30.) Mpe Yehova, yina kele Yintu ya dibuta na beto ya kimpeve, mepesa nsilulu ti yandi kesadisa bantu nionso yina zola sadila yandi. (Nk. 9:10) Tala mambu ya mfunu yina lenda sadisa nge samu na kubaka lusadusu ya Yehova ntangu nge kena kunuana na kikadulu ya kukimona ti nge kele kaka nge mosi.

5. Samu na yinki yakele mbote kukanisa mutindu Yehova kesadisaka nge?

⁵ Kanisa mutindu yina Yehova kena kusadisa nge. (Nk. 55:22) Yau kesadisa nge nge vuanda na bukatikati samu na mambu yina nge kena kukutana na yau. Mpangi mosi ya nketo ya mpupa na nkumbu Carol, * yina bampangi na yandi ya kinsuni kele Bambangi ya Yehova ve, metuba: “Ntangu munu kekanisaka mutindu Yehova sadisaka munu munu kanga ntima na bampasi, yau kesadisaka munu munu kukimona ti munu kele kaka munu mosi ve. Yau kendimisaka munu ti ata na bilumbu kekuiza Yehova kevuanda kintuadi na munu.”

6. Yinki mutindu 1 Piere 5:9, 10 lenda kindisa bayina kena kununga kikadulu ya kukimona ti bakele kaka bau mosi?

 ⁶ Kanisa mutindu Yehova kesadisaka bampangi ya kimvuka yina kekukimonaka ti bakele kaka bau mosi. (Tanga 1 Piere 5:9, 10.) Hiroshi, mpangi mosi ya bakala yina vuandaka kaka yandi mosi Mbangi ya Yehova na dibuta na yandi bamvula mingi, yandi metuba: “Na kimvuka, yakele ve pete kumona ti muntu mosi ve mekondua banzomono. Kuzaba ti beto kena kusala nionso yina beto lenda samu na kusadila Yehova lenda kindisa bayina kele kaka bau mosi na kedika.”

7. Yinki mutindu kisambu kesadisaka nge?

⁷ Sambilaka, tangaka Biblia, mpe kuendaka na balukutakanu mbala na mbala. Yau mesangisa kutubilaka Yehova mambu mutindu nge kena kukanisa. (1 Pi. 5:7) Massiel, mpangi mosi ya nketo ya ntuenia yina kukimonaka ti yandi mekuma ntama na dibuta na yandi ntangu yandi kumaka Mbangi ya Yehova, yandi metuba: “Mosi ya mambu ya mfunu yina sadisaka munu mununga kikadulu na munu ya kukimona ti munu kele kaka munu mosi vuandaka kusambila ngolo Yehova.” Yandi mebuela: “Yandi vuandaka Tata mosi ya kedika samu na munu, munu vuandaka sambila yandi bantangu mingi konso kilumbu, samu na kuzabisa yandi banguilu na munu.”

8. Yinki mutindu kutanga Mpova ya Nzambi mpe kuyindula na mpinda kesadisa nge?

⁸ Tangaka Mpova ya Nzambi mbala na mbala, yindulaka na mpinda masolo ya mfunu yina kena kumonisa nzola ya Yehova samu na nge. Bianca, mpangi mosi ya nketo yina kena kukanga ntima na bampova ya kulembisa ya bantu ya dibuta na yandi, metuba: “Kutanga mpe kuyindula na mpinda masolo ya Biblia mpe masolo ya luzingu ya bisadi ya Yehova yina kutanaka na mambu lokola munu yasadisaka munu mpenza.” Baklisto yankaka kekangaka na yintu baverse yina kekindisaka, lokola Nkunga 27:10 mpe Yezaya 41:10. Bayankaka kemonaka ti kulanda baanrejistrema ya mikanda na beto kesadisaka bau samu babika kukimona ti bakele kaka bau mosi ntangu bakena kubongisa balukutakanu to ntangu bakena kutanga Biblia.

9. Yinki mutindu kukuenda na balukutakanu kesadisa nge?

⁹ Salaka nionso yina nge lenda samu na kukuendaka na balukutakanu mbala na mbala. Nge kebaka mambote na malongi ya kukindisa yina kelutaka kuna, mpe nge lenda vuanda na diluaku ya kuzaba bampangi na nge ya banketo mpe ya babakala. (Ebr 10:24, 25) Massiel, yina beto tubilaka na ebandeli, metuba: “Mubakaka nzengolo ya kukuendaka na konso lukutakanu ya kimvuka, mpe kupesa komantere. Yasadisaka munu mukukimona ti munu kele penepene ya bampangi ya banketo mpe ya babakala na kati ya kimvuka.”

10. Samu na yinki yakele na mfunu kusala kinkundi na Baklisto yina kele ya kukuikama?

¹⁰ Sala kinkundi na Baklisto ya kukuikama. Sala kinkundi na bantu yina nge lenda longukila mambu mingi na kati ya kimvuka, ata bayina beno kele mvula mosi ve to buala mosi ve. Biblia kena  kubambula beto ti nduenga ‘kevuandaka nde na binunu.’ (Yobi 12:12) Bampangi yina diaka mepusana na bamvula, lenda longuka mambu mingi na bantuenia yina kele ya kukuikama. Davidi vuandaka mpenza ntuenia na ntadisi ya Yonatana, kasi yapekisaka bau ve kuvuanda bankundi ya ngolo. (1Sa 18:1) Davidi mpe Yonatana pesanaka maboko samu na kusadila Yehova atako bakutanaka na mambu ya mpasi. (1Sa 23:16-18) Irina, mpangi mosi ya nketo yina kele kaka yandi mosi Mbangi ya Yehova na dibuta na yandi metuba: “Bampangi na beto ya banketo mpe ya babakala lenda kuma mpenza bibuti na beto to bampangi na beto ya kimpeve.” Yandi mebuela: “Yehova lenda sadila bau samu na kukokisa bansatu na beto.”

11. Yinki nge fueti sala samu na kusala kinkundi ya ngolo?

¹¹ Kusosa bankundi ya yimpa lenda vuanda pete ve, mingi mingi kana nge kele nsoni nsoni. Ratna, mpangi mosi ya nketo yina kele nsoni nsoni, longukaka Biblia atako bateleminaka yandi, yandi metuba: “Yalombaka musala nionso samu na kusala kinkundi, samu muvuandaka na nsatu ya lusadusu ya dibuta na munu ya kimpeve.” Yalenda vuanda mpasi kutuba mutindu nge kena kukimona na muntu yankaka, kasi kana nge mesala yau, muntu yango lenda kuma nkundi mpenza ya ntima. Bankundi na nge zola kukindisa mpe kusadisa nge, na yau bakele na nsatu nge tubila bau yinki mutindu balenda sala yau.

12. Yinki mutindu kisalu ya kusamuna lenda sadisa nge nge sosa bankundi ya mbote?

¹² Mosi ya mutindu ya mbote ya kusosa bankundi kele na kusamunaka kintuadi na Baklisto yankaka. Carol, yina beto tubilaka na ebandeli, metuba: “Munu bakaka bankundi mingi ya mbote na kulutisaka ntangu kintuadi na bampangi ya banketo na kisalu ya kusamuna mpe na bisalu yankaka ya teokrasi. Yehova sadisaka munu na nzila ya bankundi yango bamvula mingi.” Yakevuanda ntangu nionso mbote samu na beto kana beto kena kusosa bankundi kati na Baklisto yina kele ya kukuikama. Yehova kesadilaka bankundi ya mutindu yina samu na kusadisa nge nge nunga banguilu ya yimbi, na kifuani kukimona ti nge kele kaka nge mosi.—Bin. 17:17.

13. Yinki kiyekua konso muntu kele na yau na kati ya kimvuka?

¹³ Konso muntu na kati ya kimvuka kele na kiyekua ya kusala ti nzola mpe kiyenge vuanda na kimvuka, kisika yina muntu mosi ve kekukimona ti yandi kele ya kusundulama. (Yoa. 13:35) Mambu yina beto kesalaka mpe yina beto ketubaka lenda kindisa mpenza bantu yankaka! Tala mambu mpangi mosi ya nketo tubaka: “Ntangu muvuandaka longuka kedika, kimvuka kumaka dibuta na munu. Munu lendaka kuma Mbangi ya Yehova ve kukondua lusadusu na bau.” Yinki mutindu nge lenda sadisa bampangi yina kele kaka bau mosi na kedika samu bakukimona ti bakele na kisika na kati ya kimvuka?

14. Yinki nge lenda sala samu nge sala kinkundi na bantu ya yimpa?

¹⁴ Sosa maluaku ya kusala kinkundi. Beto lenda banda na kuyambaka na kiese bantu yina mekuiza bosi na kimvuka. (Bar. 15:7) Kasi beto fueti suka kaka ve na kupesa bau mbote. Beto zola kuvuanda na kinkundi ya ngolo konso ntangu. Na yau, monisa ti nge kesepelaka na bantu ya yimpa mpe nge ketudilaka bau dikebi. Bika yuvusa bau biuvu yina kepesa bau nsoni, kasi meka nde kubakusa mambu ya mpasi yina bakena kukutana na yau. Yalenda vuanda mpasi samu na bayankaka batubila nge mutindu bakena kukimona, na yau, kutindika bau ve na kingolo batuba. Na kisika na yau, sadila biuvu na mayele mpe vuanda na ntima ya yinda ya kuwa bau ntangu bakena kupesa bamvutu. Na kifuani, nge lenda yuvusa bau, yinki mutindu bazabilaka kedika.

15. Yinki mutindu Baklisto yina kele ya kuyela na kimpeve kesadisaka bantu yankaka na kimvuka?

¹⁵ Kiminu ya konso muntu na kimvuka kekumaka ngolo ntangu beto kena kumonisa ti beto ketulanaka dikebi, mingi mingi ntangu bankulutu mpe  bayina kele na kiminu ya ngolo kena kusala yau. Melissa, mpangi ya nketo yina longukaka kedika na lusadusu ya mama na yandi, metuba: “Munu mekondua bampova samu na kumonisa kiese yina munu kele na yau samu na bampangi ya babakala yina kukimonisaka lokola batata ya kimpeve samu na munu banda bamvula mingi. Ntangu muvuandaka na mambu yina vuandaka tungisa munu, muvuandaka kondua ve muntu yina munu ketubila yau.” Mauricio, ntuenia mosi ya bakala yina kukimonaka ti yandi mesundulama ntangu nlongisi na yandi ya Biblia bikaka kedika metuba: “Bankulutu monisaka ti baketudilaka munu dikebi mpe basadisaka munu mingi. Bavuandaka solola na munu mbala na mbala. Bavuandaka bima na munu na kisalu ya kusamuna, bavuandaka tubila munu mambu yina vuandaka sepedisa bau ntangu bavuandaka longuka Biblia, mpe bavuandaka sala bandutusulu ya ntangu kintuadi na munu.” Melissa mpe Mauricio kotaka na kisalu ya ntangu nionso.

16-17. Yinki diambu yankaka beto lenda sala samu na kupesa bantu yankaka lusadusu?

¹⁶ Pesa lusadusu yina kena kumonana na bisalu. (Bag. 6:10) Leo, yina kele misionere na buala mosi yina kele ntama na dibuta na yandi, metuba: “Mbala mingi muntu kevuandaka na nsatu bamonisina yandi diambu mosi na kimpombo na ntangu yina yandi kele na nsatu na yau.” Yandi mebuela: “Kilumbu mosi munu salaka aksidan na ntomabilu, nsuka nsuka munu kumaka na yinzo mpe munu kukitungisaka mpenza. Na manima na yau, bankuelani mosi bokidisaka munu na yinzo na bau samu munu kuenda kudia. Mukena kuzaba diaka ve madia beto kudiaka, kasi mukena kuzaba diaka mutindu bakuwaka munu na kimpombo, na nsuka munu kukimonaka mbote mpenza!”

¹⁷ Beto nionso beto kesepelaka na bantangu yina beto kelutisaka kintuadi na bampangi na bankinzi ya kimpeve, na kifuani, balukutakanu ya nene, samu na kutubila kintuadi mambu yina beto kuwaka. Kasi, Carol, yina beto tubilaka na ebandeli metuba: “Na balukutakanu munu kekukimonaka munu mosi.” Samu na yinki? Yandi metuba: “Atako munu kevuandaka na katikati ya mafunda ya bampangi ya banketo mpe babakala, kasi mbala mingi bakevuandaka kintuadi na mabuta na bau. Samu na munu kuvuanda na nguilu ya kukimona kaka munu mosi kevuandaka ngolo mpenza.” Yakevuandaka mpasi samu na bayankaka kukuenda na balukutakanu ya nene na manima ya kufuila nkuelani na bau. Nge mezaba muntu mosi yina kena kukutana mambu ya mpasi ya mutindu yayi? Samu na yinki kubokidisa yandi ve na lukutakanu ya nene yina kena kuiza kintuadi na dibuta na nge?

18. Yinki mutindu beto lenda sadila 2 Bakorinto 6:11-13, ntangu beto kena kumonisa kikadulu ya kuyamba banzenza?

 ¹⁸ Beto lutisaka ntangu kintuadi. Mekaka kulutisa ntangu na bampangi ya mutindu na mutindu ya babakala mpe ya banketo, mingi mingi bayina kekukimonaka ti bakele kaka bau mosi. Beto zola ‘zibula mpenza ntima na beto,’ mingi mingi na bantu yina kekukimonaka ti bakele kaka bau mosi. (Tanga 2 Bakorinto 6:11-13.) Melissa yina beto tubilaka na ebandeli mendima ti: “Beto kevuandaka ntangu nionso na kiese mingi kana bampangi ya banketo mpe ya babakala mebokidisa beto na yinzo na bau samu beto kuenda lutisa ntangu na mabuta na bau to kusala vuayaje kintuadi.” Yakele na muntu mosi na kimvuka na beno yina nge lenda monisina kikadulu ya kuyamba banzenza?

19. Yinki ntangu yalenda vuanda mbote kuluta samu na kulutisa ntangu na Baklisto yankaka?

¹⁹ Yalenda vuanda na bantangu yina bampangi na beto Baklisto kesepela mpenza kuvuanda kintuadi na beto. Yalenda vuanda mpasi samu na bayankaka kuvuanda kintuadi na bampangi na bau ya mabuta yina kele Bambangi ya Yehova ve ntangu bakena kusala bankinzi na bau ya bapayen. Bayankaka kevuandaka na kiadi mingi kana bamekuma na dati yina muntu bavuandaka zola mingi kufuaka. Kana beto kena kulutisa ntangu na bampangi ya babakala mpe ya banketo yina kutanaka na mambu ya mutindu yayi, beto kemonisa bau ti beto ‘kekukibanzaka mpenza samu na mambu na bau.’—Fil 2:20.

20. Yinki mutindu bampova ya Yesu yina kele na Matayo 12:48-50 kesadisa beto kana beto kena kukimona ti beto kele kaka beto mosi?

²⁰ Yakele na bamfunu mingi yina lenda sala ti Muklisto mosi kukimona ti yandi kele kaka yandi mosi. Kasi beto fueti zimbakana ve ti Yehova ketulaka mpenza dikebi na banguilu ya mutindu yina. Mbala mingi yandi kesadilaka bampangi na beto Baklisto samu na kupesa beto yina beto kele na yau nsatu. (Tanga Matayo 12:48-50.) Na ndambu na beto, beto kemonisa ti beto kena kusepela na nkubukulu na yandi ya nzola, kana beto kena kusala nionso samu na kusadisa bampangi ya dibuta na beto ya kimpeve. Yavuanda beto kena kukimona yinki mutindu, beto kele beto mosi ve samu Yehova kele pene na beto!