1. Na siekle ya ntete, yinki mvutu banlonguki pesaka kimvuka ya nene ya bantu?

KIMVUKA ya nene ya bantu yina mesangisa banketo mpe babakala bamekatuka na babuala mingi mpe bakena kutuba bandinga ya mutindu na mutindu bamesangana kintuadi. Diambu mosi ya kukamua salamaka kilumbu yango. Ndambu ya Bayuda vuandaka na dikoki ya kutuba bandinga yina banzenza ketubaka na babuala na bau! Yakamuisaka kimvuka yango ya bantu, kasi mambu yina Bayuda mpe ntumua Petelo vuandaka tubila bau yakamuisaka mingi kuluta. Yasangisaka diaka nsangu yina lendaka vukisa bau na kutulaka kiminu na bau na Yesu Klisto. Nsangu yango simbaka mpenza ntima ya kimvuka yango ya bantu. Lokola yasimbaka mpenza ntima na bau, bayuvusaka: ‘Yinki beto fueti sala?’ Petelo tubaka: ‘Konso muntu kati na beno baka mbotama.’—Bis. 2:37, 38.

2. Yinki beto ketadila na disolo yayi? (Tala foto ya kuvertire.)

² Diambu yina salamaka na manima yakamuisaka. Bantu kana 3 000 bakaka mbotama na kilumbu yango, yavuandaka ebandeli ya kisalu ya nene ya kukumisa bantu banlonguki yina Yesu pesaka banlonguki na yandi ntumu basala. Banlonguki na yandi kena kutatamana kusala kisalu yango tii na bilumbu na beto. Na bilumbu na beto, beto lenda sadisa ve muntu na kubaka mbotama kaka na mua ntangu ya fioti. Yalenda baka bangonda, mvula mosi to mpe kuluta samu nlonguki kokisa lukanu yango. Kukumisa muntu nlonguki ya Klisto kele kisalu ya ngolo, mutindu kaka beno mezaba yau kana beno kena kulonguka na muntu mosi na bilumbu na beto. Na disolo yayi, beto ketadila yina beto lenda sala samu beto sadisa nlonguki ya Biblia yandi kuma nlonguki yina mebaka mbotama.

3. Na kutadila Matayo 28:19, 20, yinki nlonguki fueti sala samu yandi kuenda na ntuala tii na kubaka mbotama?

³ Tekila ya kubaka mbotama, nlonguki ya Biblia fueti sadila mambu yina Biblia kena kulonga. (Tanga Matayo 28:19, 20.) Kana nlonguki kena kusadila mambu yina yandi kena kulonguka, yandi kekuma lokola “muntu ya mayele” yina Yesu tubilaka na kifuani na yandi timunaka na mpinda samu na kutunga yinzo na yandi na zulu ya dibanga. (Mat. 7:24, 25; Luka 6:47, 48) Yinki mutindu beto lenda sadisa nlonguki yandi sadila mambu yina yandi kena kulonguka? Beto tadila mambu tatu.

4. Yinki mutindu beto lenda sadisa nlonguki ya Biblia yandi tatamana kukuenda na ntuala tii na mbotama? (Tala diaka ankadre “ Sadisa nlonguki na nge yandi kukitudila balukanu mpe yandi kokisa yau.”)

⁴ Sadisa nlonguki na nge ya Biblia yandi kukitudila balukanu. Samu na yinki nge fueti sala yau? Beto tadila kifuani yayi: Kana nge kena kusala vuayaje ya yinda na ntomabilu, nge lenda mona mbote kubanda kutelema na bisika yankaka. Mpe nge kemona ti vuayaje na nge kevuanda yinda mingi ve samu na kukuma kisika yina nge kena kukuenda. Mutindu mosi kaka mpe, kana nlonguki ya Biblia kena kukitudila balukanu ya fioti fioti mpe yandi kena kukokisa yau, yandi kemona ti yandi kele na dikoki ya kukokisa lukanu na yandi ya kubaka mbotama. Sadila ankadre “Lukanu” yina kele na mukanda Zinga mvula na mvula na kiese! samu na kusadisa nlonguki na nge yandi kuenda na ntuala. Na nsuka ya konso dilongi, beno tadila mutindu lukanu yango lenda sadisa nlonguki na nge yandi sadila mambu yina yandi mekatuka longuka. Kana nge kesepela nlonguki na nge kokisa lukanu yankaka, nge lenda sonika yau na ankadre yina bamesonika “Yankaka.” Sadilaka kitini yango mbala na mbala samu na kutubila diaka balukanu yina nlonguki na nge lenda kokisa na ntangu ya nkufi mpe yina kebaka ntangu mingi samu na kukokisa yau.

5. Na kutadila Marko 10:17-22, yinki Yesu zabisaka muntu ya mvuama yandi sala, mpe samu na yinki?

⁵ Sadisa nlonguki na nge yandi sala bansobolo na  luzingu na yandi. (Tanga Marko 10:17-22.) Yesu zabaka ti yakele mpasi samu na muntu ya mvuama yandi tekisa bima na yandi nionso. (Marko 10:23) Yesu tubilaka muntu yango yandi sala bansobolo ya nene na luzingu na yandi. Samu na yinki? Samu Yesu vuandaka zola yandi. Mbala yankaka, beto lenda vuanda na bulembu ya kukindisa nlonguki yandi sadila mambu yandi kena kulonguka samu beto kena kukanisa ti yandi kubama ntete ve samu na kusala bansobolo yina mefuana. Yalenda baka ntangu samu bantu katula bikadulu na bau ya ntama mpe kuvuata kimuntu ya yimpa. (Kol. 3:9, 10) Kasi kana nge metubila diambu yango kukondua kuvingila, nlonguki na nge lenda banda kusala bansobolo malumalu. Kana nge metubila diambu yango, nge kemonisa ti nge ketudilaka yandi dikebi.—Nk. 141:5; Bin. 27:17.

6. Samu na yinki beto fueti yuvusa nlonguki na beto yinki kele makanisi na yandi?

⁶ Yakele na mfunu beto yuvusa nlonguki na beto yinki kele makanisi na yandi samu na diambu mosi. Sadila kiuvu ya mutindu yayi samu na kuzaba yinki nlonguki na nge kena kubakusa mpe yinki yandi kena kundimina. Kana nge kena kutubila yau mbala na mbala, yakevuanda pete nge tubila mambu yina lenda vuanda mpasi samu na yandi na kundima. Mukanda Zinga mvula na mvula na kiese! kele na biuvu mingi yina beto lenda sadila samu na kuzaba makanisi ya nlonguki. Na kifuani, dilongi 04 kele na kiuvu: “Yinki mutindu Yehova kekukimonaka ntangu nge kena kusadila nkumbu na yandi?” Dilongi 09 kele na kiuvu: “Yinki mambu nge lenda tula na kisambu?” Na ebandeli, nlonguki na nge kevuanda na nsatu ya ntangu samu na kukanisa mutindu ya kupesa mvutu na biuvu yina kena kulomba yandi pesa makanisi. Nge lenda sadisa yandi samu yandi kanisa na zulu ya baverse mpe na bafoto yina kele na mukanda.

7. Yinki mutindu beto lenda sadila masolo ya luzingu ya bantu yankaka mbotembote?

⁷ Kana nlonguki na nge mebakusa yina yandi fueti sala, tadila bifuani ya masolo ya luzingu ya mambu yina salamaka samu na kukindisa yandi yandi sala yau. Na kifuani, kana nlonguki na nge kemonaka mpasi samu na kukuiza na balukutakanu, nge lenda monisa yandi video Yehova asungaki ngai yina kele na ankadre “Sosa” ya dilongi 14. Na malongi mingi ya mukanda Zinga mvula na mvula na kiese! nge kekuta masolo ya mutindu yayi na ankadre “Kota na mpinda” to “Sosa.” * Keba kufuanikisa nlonguki na nge na muntu yankaka na kutubaka, “kana yandi lenda sala yau, nge diaka nge lenda sala yau.” Bika nlonguki na nge baka nzengolo yandi mosi. Na kisika ya kusala mutindu yina, tubila nde mambu ya mfunu yina kele na video yina sadisaka muntu yango samu yandi sadila malongi ya Biblia. Mbala yankaka nge lenda tubila verse mosi to diambu mosi ya mfunu yina salamaka. Kana dikoki kele, monisa mutindu Yehova sadisaka muntu yango.

8. Yinki mutindu beto lenda sadisa nlonguki na beto yandi zola Yehova?

⁸ Sadisa nlonguki na nge yandi zola Yehova. Yinki mutindu? Sosa maluaku yina nge lenda bendila dikebi ya nlonguki na nge na bikadulu ya Yehova. Sadisa nlonguki na nge yandi mona Yehova lokola Nzambi ya kiese yina kesadisaka bantu yina kezolaka yandi. (1 Tm. 1:11; Ebr 11:6) Monisa nlonguki ti kana yandi mesadila yau yandi kebaka mambote, mpe sasila yandi ti yakena kumonisa nzola ya Yehova samu na yandi. (Yez. 48:17, 18) Nlonguki na nge kevuanda na nsatu ya kusala bansobolo yina mefuana ntangu nzola na yandi samu na Yehova kena kukuma ngolo.—1 Yoa. 5:3.

9. Na nguizani na Marko 10:29, 30, yinki lenda sadisa muntu yandi kukiyimina samu yandi kuma nlonguki yina mebaka mbotama?

⁹ Samu na kukuenda na ntuala tii na mbotama, nlonguki ya Biblia fueti ndima kukiyimina. Lokola muntu ya mvuama yina beto tubilaka na ebandeli, banlonguki ya Biblia fueti ndima kukiyimina  bima ya kinsuni. Kana kisalu bakesalaka kele ve na nguizani na bansikudukusu ya Biblia, balenda sala nionso samu na kusosa kisalu yankaka. Banlonguki mingi lenda bika bankundi yina kezolaka Yehova ve. Bayankaka lenda bika bampangi ya dibuta yina kezolaka Bambangi ya Yehova ve. Yesu zabaka ti yalenda vuanda mpasi samu na bantu yankaka bandima kusala yau. Kasi yandi lakaka ti bantu yina kelanda yandi bakesala nionga ve. Yehova kesakumuna bau na kupesaka bau dibuta ya nzola ya bisadi na yandi. (Tanga Marko 10:29, 30.) Yinki mutindu nge lenda sadisa nlonguki na nge ya Biblia yandi baka mambote na dikabu yango ya kitoko?

10. Yinki dilongi nge mebaka na disolo ya Manuel?

¹⁰ Kudisa kinkundi na nlonguki na nge. Yakele na mfunu nge monisa nlonguki na nge ti nge ketudilaka yandi dikebi. Samu na yinki? Tala kifuani ya Manuel, yina kevuandaka na Mexico, yandi kena kutubila mutindu nlongisi na yandi sadisaka yandi ntangu yandi vuandaka nlonguki ya Biblia, yandi metuba: “Tekila konso ndongokolo, nlongisi na munu vuandaka yuvusa munu kana mukele yinki mutindu. Yandi sadisaka munu munu kukimona mbote mpe yandi pesaka munu nzila munu banda kutubila yandi konso diambu. Munu bakusaka ti yandi ketudilaka munu mpenza dikebi.”

11. Yinki mambote banlonguki na beto lenda baka kana beto kena kulutisa ntangu na bau?

¹¹ Lutisaka ntangu na banlonguki na nge mutindu kaka Yesu vuandaka lutisa ntangu na banlonguki na yandi. (Yoa. 3:22) Kana nlonguki na nge kena kusala bansobolo na luzingu na yandi, nge lenda bokidisa yandi na yinzo na nge samu na kudia to kutala baemision ya konso ngonda na jw.org. Mbokodoso ya mutindu yina kesepedisa mpenza nlonguki na nge mingi mingi ntangu yandi kele na konje to yandi kena kukimona kaka yandi mosi. Kazibwe, yina kevuandaka na Ouganda metuba: “Munu mekanisa ti munu longukaka mambu mingi na yina metadila Yehova na kulutisaka ntangu mingi na nlongisi na munu, mutindu munu vuandaka sala yau ntangu beto vuandaka longuka.” Yandi mebuela, “munu monaka mutindu Yehova ketudilaka bisadi na yandi dikebi mingi mpe mutindu bisadi na yandi kele na kiese. Yau nde muvuandaka zola samu na luzingu na munu.”

12. Samu na yinki beto fueti nataka bansamuni ya mutindu na mutindu na ndongokolo ya Biblia?

 ¹² Nataka bansamuni ya mutindu na mutindu na ndongokolo na nge ya Biblia. Na bantangu yankaka, beto lenda mona ti yakele mbote kukuenda beto mosi to kukuenda kaka na nsamuni yina beto memesanaka kusamuna na yandi. Yakele kuandi yimbi ve kusala mutindu yina, kasi na bantangu yankaka, nlonguki na beto kebaka mambote mingi kana beto kena kunata bansamuni yina mesuasana. Dmitrii, yina kevuandaka na Moldavie metuba: “Konso nsamuni yina vuandaka kuiza na ndongokolo na beto vuandaka sasila mambu na mutindu mesuasana.” Yandi mebuela, “yau sadisaka munu munu mona mutindu yankaka ya kusadila mambu yina munu vuandaka longuka. Munu vuandaka diaka na mua nsoni ntangu munu kuendaka na lukutakanu samu na mbala ya ntete, atako munu mekutanaka na bampangi mingi ya banketo mpe ya babakala.”

13. Samu na yinki beto fueti sadisa nlonguki na beto yandi kuendaka na balukutakanu?

¹³ Sadisa nlonguki na nge yandi kuendaka na balukutakanu ya kimvuka. Samu na yinki? Samu Yehova pesaka ntumu na bansambidi na yandi bakutakanaka kintuadi; yakele kitini ya nsambudulu na beto. (Ebr 10:24, 25) Katula yau, bampangi na beto ya babakala mpe ya banketo kele dibuta na beto ya kimpeve. Ntangu beto kele na balukutakanu kintuadi na bau, yakele kaka lokola beto kele kintuadi na kati ya yinzo mpe beto kena kudia madia mosi ya kitoko. Ntangu nge mesadisa nlonguki na nge ya Biblia yandi banda kukuenda na balukutakanu, nge mesadisa yandi yandi kokisa mosi ya mambu ya mfunu yina melombama samu yandi kuenda na ntuala tii na mbotama. Kasi yalenda vuanda diambu mosi ya mpasi samu na yandi na kusala. Yinki mutindu mukanda Zinga mvula na mvula na kiese! kesadisa nlonguki na nge yandi nunga konso diambu ya mpasi yina yandi lenda kutana na yau?

14. Yinki mutindu beto lenda kindisa nlonguki na beto ya Biblia samu yandi kuiza na balukutakanu?

¹⁴ Sadila dilongi 10 ya mukanda Zinga mvula na mvula na kiese! samu yasadisa nge nge kindisa nlonguki na nge. Tekila mukanda yango bima, balombaka na ndambu ya bansamuni ya makoki basadila dilongi yango na banlonguki na bau, batubaka ti yasimbaka mpe yasadisaka samu banlonguki na bau banda kukuenda na balukutakanu. Na yau, kuvingila ve beno kuma na dilongi 10 samu nge bokidisa nlonguki na nge ya Biblia na balukutakanu. Bokidisa yandi kukondua kuvingila mpe tatamana kusala yau mbala na mbala. Banlonguki nionso ya Biblia kekutanaka na mambu ya mpasi ya mutindu mosi ve. Na yau, tula dikebi na bansatu ya nlonguki na nge, mpe tala kana nge lenda pesa yandi lusadusu ya mfunu. Kulemba nzutu ve kana yandi kena kuzingila samu yandi banda kukuiza na balukutakanu. Vuanda na ntima ya yinda kasi tatamana kubokidisa yandi.

15. Yinki kubanga nlonguki na beto lenda vuanda na yau?

¹⁵ Nge kena kuzaba diaka ti nge bangaka fioti samu na kukuma Mbangi ya Yehova? Mbala yankaka nge kukimonaka ti nge kesala lenda ve kusamuna yinzo na yinzo. To mbala yankaka nge bangaka ti dibuta to bankundi na nge ketelemina nge. Kana yamekuminaka nge, nge lenda bakusa mutindu nlonguki na nge ya Biblia kena kukimona. Yesu tubaka ti bantu yankaka lenda vuanda na mua kubanga. Kasi, yandi kindisaka banlonguki na yandi babika ve kubanga pekisa bau na kusadila Yehova. (Mat. 10:16, 17, 27, 28) Yinki mutindu Yesu sadisaka banlonguki na yandi banunga kubanga? Mpe yinki mutindu nge lenda landa kifuani na yandi?

16. Yinki mutindu beto lenda pesa nlonguki na beto formasion samu yandi tubila bantu yankaka mambu yina yandi kena kulonguka?

¹⁶ Pesa nlonguki na nge formasion malembe malembe samu yandi tubila bantu yankaka mambu yina yandi kena kulonguka. Mbala yankaka banlonguki ya Yesu vuandaka na mua kubanga ntangu yandi tindaka bau na kisalu ya kusamuna. Kasi Yesu sadisaka bau na kutubilaka bau yinki kisika mpe yinki nsangu bafueti samuna. (Mat. 10:5-7)  Yinki mutindu nge lenda landa kifuani ya Yesu? Sadisa nlonguki na nge yandi zaba yinki kisika yandi lenda samuna. Na kifuani, yuvusa yandi kana yandi mezaba muntu mosi yina kesepelaka na kuzaba kedika ya Biblia. Na manima, sadisa yandi yandi bongisa mambu yina yandi ketuba mpe monisa yandi mutindu ya pete ya kuzabisa bantu yankaka kedika. Kana dikoki kele, beno lenda meka meka na kusadilaka mambu kele na kitini “Bantu yankaka metuba,” yina kele na mukanda Zinga mvula na mvula na kiese! Na manima ya kusala mutindu yina, tula mabanza na nge na kupesa nlonguki na nge formasion ya kusadila Biblia samu na kupesa bamvutu ya mbote mpe na mayele.

17. Yinki mutindu beto lenda sadila Matayo 10:19, 20, 29-31 ntangu beto kena kusadisa nlonguki na beto yandi tudila Yehova ntima?

¹⁷ Sadisa nlonguki na nge yandi tudila Yehova ntima. Yesu ndimisaka banlonguki na yandi ti Yehova kesadisa bau samu yandi kezolaka bau. (Tanga Matayo 10:19, 20, 29-31.) Bambula nlonguki na nge ntima ti yandi diaka Yehova kesadisa yandi. Nge lenda sadisa yandi yandi tudila Yehova ntima na kusambilaka kintuadi na yandi na yina metadila balukanu na yandi. Franciszek yina kevuandaka na Pologne metuba: “Nlongisi na munu ketubilaka balukanu na munu na bisambu na yandi.” Yandi mebuela, “ntangu mumonaka mutindu Yehova pesaka bamvutu na bisambu ya nlongisi na munu, mubandaka mbala mosi kusambila. Munu monaka lusadusu ya Yehova ntangu munu vuandaka na nsatu ya kulomba konje na kisalu na munu ya yimpa samu na kukuenda na balukutakanu ya kimvuka mpe na lukutakanu ya nene.”

18. Yinki mutindu Yehova ketadilaka kisalu ya ngolo yina bansamuni yina kele Baklisto kesalaka?

¹⁸ Yehova ketudilaka mpenza banlonguki na beto ya Biblia dikebi. Yandi kesepelaka mutindu yandi kemonaka banlongisi yina kele Baklisto kesalaka ngolo samu na kusadisa bantu bapusana penepene na yandi mpe yandi kezolaka bau samu na yau. (Yez. 52:7) Kana nge kele ve na bantu yina nge kena kulonguka na bau Biblia bubu yayi, nge lenda sadisa banlonguki yankaka bakuenda na ntuala tii na mbotama na kubimaka kintuadi na bansamuni yankaka samu na kukuenda kutala banlonguki na bau.