1. Yinki mutindu muntu mosi lenda kukimona kana mpangi na yandi ya dibuta mebimisama na kimvuka?

YAKELE na muntu mosi yina nge kezolaka mebimisamaka na kimvuka? Yalenda vuanda diambu ya mpasi! Mpangi mosi ya nketo na nkumbu ya Hilda, metuba: “Ntangu bakala na munu yina vuandaka ya kukuikama kufuaka na manima ya bamvula 41 ya dikuela na beto, mukanisaka ti yavuandaka diambu ya yimbi kuluta yina musalaka kutana na yau ntete ve. * Kasi ntangu muana na munu ya bakala bikaka kimvuka, mpe yandi sundolaka nketo mpe bana na yandi, yasalaka munu mpasi mingi kuluta.”

2-3. Na kutadila Nkunga 78:40, 41, yinki mutindu Yehova kekukimonaka kana bisadi na yandi mebika yandi?

² Kanisa mutindu ntima ya Yehova lualaka ntangu bambasi yina vuandaka na kati ya dibuta na yandi, bikaka kusadila yandi! (Yude 6) Mpe kanisa mutindu ntima na yandi vuandaka luala na kumonaka Bayisaele, bisadi na yandi yina yandi vuandaka zola mingi, vuandaka tombukila yandi mbala na mbala. (Tanga Nkunga 78:40, 41.) Ndimisama ti Tata na beto ya nzola yina kele na dizulu kelualaka kana muntu mosi yina nge kezolaka mebika yandi. Yandi kebakusaka mpasi yina nge kena kumona. Na kiadi nionso, yandi kepesa nge lukindusu mpe lusadusu yina nge kele na yau nsatu.

³ Na disolo yayi, beto ketubila yina beto lenda sala samu na kubaka lusadusu ya Yehova ntangu muntu yina beto kezolaka mebika kusadila yandi. Beto kemona diaka mutindu beto lenda sadisa bantu yankaka na kimvuka samu banunga mpasi yango. Kasi, beto tubila ntete makanisi ya yimbi yina beto fueti manga.

4. Yinki mutindu bibuti mingi kekukimonaka ntangu muana na bau mebika Yehova?

⁴ Ntangu muana ya bakala to ya nketo yina bakezolaka mingi mebika  Yehova, mbala mingi bibuti kekanisaka ti balendaka sala diaka mingi kuluta samu na kusadisa muana na bau yandi bikana na kedika. Na manima ya kubimisama ya muana na yandi ya bakala na kimvuka, mpangi mosi ya bakala na nkumbu ya Luke metuba: “Munu vuandaka kukipesa foti. Munu vuandaka lota bandozi ya yimbi. Na bantangu yankaka munu vuandaka dila mpe ntima na munu vuandaka na mpasi.” Elizabeth, mpangi mosi ya nketo yina kutanaka na diambu ya mutindu yina, yandi vuandaka kukitungisama na bampova yayi: “Yinki diambu ya yimbi musalaka na kiyekua na munu ya kimama? Munu vuandaka kukimona ti munu nungaka ve kiyekua na munu ya kukotisa kedika na muana na munu ya bakala.”

5. Foti kele ya nani kana muntu mosi mebika kusadila Yehova?

⁵ Beto fueti zimbakana ve ti Yehova pesaka konso muntu kati na beto dikabu ya kimpuanza ya kupona. Yazola monisa ti beto lenda pona kana beto kezitisa yandi to ve. Bana yankaka bakaka ve diluaku ya kuvuanda na bibuti yina kepesa bau bifuani ya mbote, kasi babakaka nzengolo ya kusadila Yehova mpe kubikana ya kukuima na yandi. Bana yankaka vuandaka na bibuti yina salaka kisalu ya ngolo ya kulonga bau bazola Yehova, kasi na manima bapesaka Yehova mukongoni. Na yau, mosi mosi na beto fueti baka nzengolo kana yandi kesadila Yehova. (Yoz. 24:15) Na yau, beno bibuti yina kevuandaka na kiadi samu muana na beno mebika kusadila Yehova, beno bika kanisa ti yakele foti na beno!

6. Yinki mutindu muana lendaka kukimona ntangu kibuti na yandi mebika kusadila Yehova?

⁶ Na bantangu yankaka, kibuti kebikaka kedika mpe yandi kesundolaka ata mpe dibuta na yandi. (Nk. 27:10) Yalenda vuanda diambu ya mpasi samu na bana yina kezitisaka mpe kezolaka kibuti na bau. Esther, yina tata na yandi mebimisamaka na kimvuka, metuba: “Munu vuandaka kudila mbala na mbala samu muzabaka ti yandi bikaka kaka ve nzila ya kedika. Yandi bakaka nzengolo ya kubika kusadila Yehova na nko. Munu kezolaka tata na munu, na yau ntangu yandi bimisamaka na kimvuka, muvuandaka tungisama mbala na mbala samu na mambote na yandi. Mukumaka kupamuka mbala na mbala.”

7. Yinki kevuandaka banguilu ya Yehova samu na muana yina kibuti na yandi mebimisama na kimvuka?

⁷ Bana, kana mosi ya bibuti na beno mebimisama na kimvuka, beto kemonaka mpasi na ntima samu na beno! Beno ndimisama ti Yehova diaka kezabaka mpasi na beno. Yandi kezolaka beno mpe yandi kesepelaka na kukuikama na beno, beto diaka bampangi na beno ya kimvuka—beto kesepelaka na beno. Beno zaba diaka ti beno fueti bika kukipesa foti samu na banzengolo yina kibuti na beno mebaka. Mutindu beto mekatuka tubila yau, Yehova pesaka konso muntu kimpuanza ya kupona. Mpe konso muntu yina kukipesaka mpe bakaka mbotama fueti ‘nata kilo na yandi yandi mosi.’—Bag. 6:5.

8. Yinki bampangi ya dibuta yina kele Baklisto lenda sala na kuvingilaka ti mpangi na bau yina bakezolaka yandi vutukila Yehova? (Tala diaka ankadre “ Vutukila Yehova.”)

⁸ Kana muntu yina nge kezolaka mebika Yehova, yakele yimbi ve nge tatamana kuvuanda na kivuvu ti kilumbu yankaka yandi kevutukila Yehova. Yinki nge lenda sala na kuvungilaka ti yandi vutukila Yehova? Nge lenda sala nionso samu na kutanina kimpeve na nge mbote. Na kusalaka mutindu yina, nge kepesa kifuani ya mbote na bantu yankaka ya dibuta mpe mbala yankaka ata mpe na muntu yina mebimisama na kimvuka. Nge kebaka diaka ngolo samu na kununga kiadi na nge. Yinki nge lenda sala samu nge tanina kiminu na nge ngolo?

9. Na yinki mitindu beto lenda baka lukindusu na Yehova? (Tala diaka ankadre “ Baverse yina kekindisa nge kana muntu nge kezolaka mebika Yehova.”)

⁹ Sala nionso yina nge lenda samu na kutanina kiminu na nge ngolo. Yakele mpenza mfunu nge tatamana kukikindisa mpe kukindisa bantu yankaka ya dibuta. Yinki mutindu nge lenda sala yau? Baka lukindusu na Yehova na kuvuandaka na programe ya konso kilumbu samu na ntangulu ya Mpova na yandi mpe kuyindulaka na mpinda mambu yina nge kena kutanga buela diaka na kusanganaka na balukutakanu ya Buklisto. Joanna, yina tata na yandi mpe mpangi na yandi ya nketo bikaka kedika metuba: “Munu kevuandaka na kiyenge kana munu kena tanga masolo ya bantu yina kele na Biblia, na kifuani Abigail, Estere, Yobi, Yozefi, mpe Yesu. Bifuani na bau kesadisaka munu munu vuanda na makanisi ya mbote. Miyimbu na beto yina kele na JW kekindisaka munu.”

10. Yinki mutindu Nkunga 32:6-8 kena kusadisa beto beto kanga ntima na mitungisi ya makanisi?

¹⁰ Tubila Yehova mitungisi na nge. Kana nge kele na mitungisi, kubika ve kusambila yandi. Tatamana kulomba Nzambi na beto ya nzola yandi sadisa nge nge tadila mambu mutindu yandi ketadilaka yau mpe yandi ‘pesa nge mayele ya kubakusa mambu mbotembote mpe yandi longa nge nzila yina nge fueti kuenda.’ (Tanga Nkunga 32:6-8.) Ya kedika, yalenda vuanda mpasi nge tubila Yehova mutindu nge kena kukimona mpenza. Kasi Yehova kebakusaka mbote mpasi yina nge kele na yau na ntima. Yandi kezolaka nge mingi mpe yandi kena kukindisa nge nge tubila yandi mambu yina kele na ntima na nge.—Kub. 34:6; Nk. 62:7, 8.

11. Na kutadila Baebreo 12:11, samu na yinki beto fueti tula ntima na disiplini ya nzola ya Yehova? (Tala diaka ankadre “ Kubimisama na kimvuka—kemonisaka nzola ya Yehova samu na beto.”)

¹¹ Pesa maboko na banzengolo ya bankulutu. Kubimisama na kimvuka kele kitini ya nkubukulu ya Yehova. Disiplini na yandi ya nzola kele mutindu ya mbote samu na kusadisa muntu yina melemba  kusadila Yehova mpe yakele mbote samu na nkoso muntu. (Tanga Baebreo 12:11.) Bantu yankaka na kimvuka lenda tuba ti bankulutu bakaka nzengolo ya yimbi na mutindu bamebimisa muntu na kimvuka. Kasi kuzimbakana ve ti bantu ya mutindu yina ketubilaka ve mambu ya yimbi samu na muntu yango yina salaka yimbi. Beto zaba ve mambu nionso yina salamaka. Yakele nduenga kundima ti bankulutu yina tadilaka diambu yango salaka ngolo samu na kulanda bansikudukusu ya Biblia mpe kusambisa ‘samu na Yehova.’—2Bs. 19:6.

12. Yinki mambote bantu yankaka kebakaka na kupesaka maboko na nkubukulu ya Yehova na diambu metadila disiplini?

¹² Na kupesaka maboko na nzengolo ya bankulutu samu na kubimisa muntu yina nge kezolaka na kimvuka, nge lenda sadisa muntu yango yandi vutukila Yehova. Elizabeth yina beto tubilaka na ebandeli metuba: “Kubika kusolola na muana na beto ya mbuta vuandaka mpasi mingi samu na beto. Kasi na manima kuvutukila Yehova, yandi tubaka ti yavuandaka mbote yandi bimisama na kimvuka. Na manima, yandi tubaka ti yandi bakaka malongi mingi ya mbote. Yandi metuba, mubandaka kupesa disiplini ya Yehova valere.” Bakala na yandi Mark, mebuela: “Ntangu mingi na manima, muana na beto tubilaka munu ti yandi vuandaka na nsatu ya kuvutuka samu beto vuandaka manga kusangana na yandi na mambu nionso. Munu kele na kiese mutindu Yehova sadisaka beto beto zitisa.”

13. Yinki lenda sadisa nge samu nge nunga mitungisi ya makanisi?

¹³ Solola na bankundi yina kena kubakusa mutindu nge kena kukimona. Sangana na Baklisto yina kele ya kuyela na kimpeve yina lenda sadisa nge samu nge tatamana kutanina kivuvu na nge. (Bin. 12:25; 17:17) Joanna, yina beto tubilaka na ebandeli, metuba: “Na ntima na munu, muvuandaka kukimona kaka munu mosi. Kasi kusolola na bankundi yina muketudilaka ntima sadisaka munu mingi.” Kasi, yinki nge lenda sala kana bantu yankaka na kimvuka kena kutuba mambu yina sepedisa nge ve?

14. Samu na yinki beto fueti ‘tatamana kukanga ntima na mambu ya bantu yankaka mpe beto tatamana kunlemvukilanaka na ntima ya mvimba’?

¹⁴ Vuanda na ntima ya yinda na bampangi na nge ya babakala mpe ya banketo. Beto bika kanisa ti muntu nionso ketuba mambu yina kele ya mbote. (Yak. 3:2) Beto nionso kele bantu ya kuzanga kukoka, na yau kukamua ve kana bantu zaba ve diambu yina bafueti tuba to kana bametuba diambu yina sepedisa nge ve atako bakanaka yau ve. Kuzimbakana ve dilongi ntumua Paulo pesaka: ‘Beto tatamana kukanga ntima na mambu ya bantu yankaka mpe beto tatamana kunlemvukilanaka na ntima ya mvimba ata muntu mosi kele na mambu na muntu yankaka.’ (Kol. 3:13) Mpangi mosi ya nketo yina mpangi na yandi bimisamaka na kimvuka metuba: “Yehova sadisaka munu samu munlemvukila bampangi yina vuandaka meka kukindisa munu atako bavuandaka luadisa diaka ntima na munu.” Yinki mutindu kimvuka lenda sadisa bampangi ya kukuikama ya muntu yina mebimisama na kimvuka?

15. Yinki beto lenda sala samu na kusadisa bampangi ya dibuta ya muntu yina mekatuka bimisama na kimvuka?

¹⁵ Yamba bampangi ya kukuikama ya muntu yina mebimisama na kimvuka na kiese nionso mpe na kimpombo. Mpangi mosi ya nketo na nkumbu ya Miriam metuba ti ntangu mpangi na yandi ya  bakala bimisamaka na kimvuka yandi vuandaka tungisama mingi samu na diambu metadila kukuenda na balukutakanu. “Muvuandaka banga samu na yina bantu yankaka lenda tuba. Kasi yavuandaka na bampangi mingi yina vuandaka kabula kiadi na munu kondua kuvuanda na nganzi to kutuba yimbi samu na mpangi na munu ya bakala yina bimisamaka na kimvuka. Na lusadusu na bau nde, muvuandaka kukimona ve ti munu kele kaka munu mosi na mpasi yina munu vuandaka yau.” Mpangi yankaka ya nketo tubaka: “Na manima ya kubimisama ya muana na beto ya bakala na kimvuka, bankundi vuandaka kuiza kubomba beto. Bayankaka vuandaka tubila beto ti bavuandaka zaba ve yinki batuba. Bayankaka vuandaka dila kintuadi na munu mpe bayankaka vuandaka sonikina munu baletre ya lukindusu. Basadisaka munu mingi mpenza!”

16. Yinki mutindu kimvuka lenda tatamana kupesa lusadusu na bantu ya dibuta ya muntu yina mebimisama na kimvuka?

¹⁶ Tatamana kusadisa bampangi ya kukuikama ya muntu yina mebimisama na kimvuka. Na ntangu yayi nde bakele na nsatu nge monisina bau nzola mpe lukindusu. (Ebr 10:24, 25) Na bantangu yankaka, bampangi ya muntu yina mebimisama na kimvuka kemonaka ti bantu yankaka na kimvuka kezolaka diaka ve kusolola na bau, lokola kaka bau diaka bamebimisama na kimvuka. Beto fueti manga bakukimona mutindu yina! Bana yina bibuti na bau mebikaka kedika kele na nsatu ya felisitasion mpe lukindusu na beto. Maria, yina bakala na yandi bimisamaka na kimvuka mpe yandi sundolaka dibuta metuba: “Bankundi na munu vuandaka kuiza na yinzo na munu mpe bavuandaka lambila beto mpe bavuandaka sadisa munu samu munu longuka na bana na munu. Bavuandaka zaba mpasi yina munu vuandaka na yau mpe bavuandaka dila kintuadi na munu. Bavuandaka kotila munu ntangu bantu vuandaka tuba mambu ya luvunu samu na munu. Bakindisaka mpenza kimpeve na munu!”—Bar. 12:13, 15.

17. Yinki mutindu bankulutu lenda sala samu na kubomba bantu yina kele na mpasi?

¹⁷ Bankulutu, beno sadila maluaku nionso yina kemonana samu na kukindisa bantu ya dibuta yina kele ya kukuikama. Beno kele na kiyekua ya mfunu ya kubomba bantu yina kele na mpangi na bau yina bakezolaka kasi yandi melemba kusadila Yehova. (1Te 5:14) Sosa mutindu ya kukindisa bau na ntuala mpe na manima ya balukutakanu ya Buklisto. Kuendaka tala bau na yinzo na bau mpe sambilaka kintuadi na bau. Samunaka kintuadi na  bau, to na ntangu yankaka bokidisaka bau na nsambudulu na beno ya dibuta. Bankulutu fueti monisa kiadi, nzola, mpe dikebi ya Yehova na mameme yina kele na mpasi.—1Te 2:7, 8.

18. Na kutadila 2Piere 3:9, yinki Yehova zola samu na bantu yina melembaka kusadila yandi?

¹⁸ Yehova ‘zola ve ti ata muntu mosi kufua, kasi yandi zola ti bantu nionso balula ntima.’ (Tanga 2 Piere 3:9.) Ata kana muntu mesala disumu ya nene, luzingu na yandi kele kaka na mfunu na meso ya Nzambi. Kanisa na ntalu ya nene yina Yehova futaka—nkayilu ya nkudulu ya Muana na yandi mosi ya nzola—samu na mosi mosi na beto. Na nzola nionso Yehova kena kumeka kusadisa bantu nionso yina mebikaka yandi samu bavutuka na yandi. Yandi kele na kivuvu ti balenda pona kuvutukila yandi, mutindu kaka beto lenda mona yau na kifuani ya Yesu ya muana yina zimbanaka. (Luka 15:11-32) Bantu mingi yina bikaka kedika, na manima bavutukilaka Tata na bau ya nzola yina kele na dizulu. Mpe kimvuka yambaka bau na maboko ya kuzibuka. Elizabeth, yina beto tubilaka na ebandeli, sepelaka ntangu muana na yandi vutukaka na kimvuka. Ntangu yandi kekanisaka yau, yandi metuba: “Munu kele na kiese samu na bantu mingi yina kindisaka beto ti beto bika zimbisa kivuvu na beto.”

19. Samu na yinki beto lenda tatamana kutudila Yehova ntima?

¹⁹ Beto lenda tudila ntangu nionso Yehova ntima. Yandi ketuadisaka beto ata fioti ve na nzila ya yimbi. Yandi kekabaka mpe yandi kele Tata ya kiadi yina kele na nzola ya mpinda samu na bantu yina kezolaka mpe kesambilaka yandi. Ndimisama ti Yehova kesundola nge ve na ntangu ya mpasi. (Ebr 13:5, 6) Mark yina beto tubilaka na ebandeli metuba: “Yehova sundolaka beto ve ata fioti. Yandi kevuandaka ntama ve na beto kana beto kele na bampasi.” Yehova ketatamana kupesa nge ‘ngolo yina meluta ngolo ya bantu.’ (2Bk 4:7) Ee, nge lenda bikana ya kukuikama mpe kuvuanda na kivuvu ata kana muntu mosi yina nge kezolaka melemba kusadila Yehova.