1. Yinki mambu ya mbote bantuenia mingi mekokisaka deja?

 KONSO mvula, mafunda ya Baklisto yina kele bantuenia kebakaka mbotama. Nge mebakaka deja mbotama? Kana ee, bampangi na nge ya kimpeve kele na kiese samu na nge, mpe Yehova diaka kele na kiese! (Bin. 27:11) Kanisa ntete na mambu mingi ya kitoko yina nge mekokisa deja. Na kifuani, nge longukaka Biblia, mbala yankaka samu na mua bamvula. Ndongokolo na nge ndimisaka nge ti Biblia kele Mpova ya Nzambi. Mingi kuluta, nge bandaka kuzaba mpe kuzola Mfumu ya mukanda yango ya nlongo. Nzola na nge samu na Yehova kulaka, mpe yasalaka ti bubu yayi nge kuma mosi ya bisadi na yandi yina mekukipesaka mpe mebakaka mbotama. Nge bakaka mpenza nzengolo ya mbote!

2. Yinki beto ketubila na disolo yayi?

 ² Tekila nge baka mbotama, nge kutanaka na mambu mingi ya mpasi yina salaka ti yavuanda mpasi samu nge bikana ya kukuikama na Yehova. Kasi ntangu nge kena kuyunduka, nge kekutana na kumekama ya yimpa. Satana kesosa nge bika kuzola mpe kusadila Yehova. (Efe. 4:14) Nge fueti bika ve ti mambu yango kumina nge. Yinki lenda sadisa nge nge bikana ya kukuikama na Yehova mpe nge kokisa nsilulu na nge ya kusadila yandi? Nge fueti tatamana kukuenda na ntuala—samu na “kukuma” Muklisto yina meyela na kimpeve. (Ebr. 6:1) Na yau, yinki mutindu nge lenda sala yau?

3. Yinki mambu Baklisto nionso fueti sala na manima ya kubaka mbotama?

³ Na manima ya kubaka mbotama, beto nionso beto kevuandaka na nsatu ya kusadila malongi yina ntumua Paulo pesaka na Baklisto  ya Efezo. Yandi kindisaka bau bakuma Baklisto yina ‘meyela mpenza.’ (Efe. 4:13) Yazola monisa, ‘Batatamana kukuenda na ntuala.’ Beto lenda bakusa yina Paulo zolaka tuba ntangu yandi fuanikisaka kukula na kimpeve mpe kukula na kinsuni ya muana. Muana yina mebutuka bosi kepesaka bibuti na yandi kiese mpe bakevuandaka na fiere samu na yandi. Kasi yandi ketatamana ve kuvuanda muana ya fioti samu na mvimbamvimba. Na manima ya mua ntangu, yakelomba yandi bika ‘bikadulu ya kimuana.’ (1 Bk. 13:11) Yakele mutindu mosi samu na Baklisto. Na manima ya kubaka mbotama, beto fueti tatamana kukuenda na ntuala. Bika beto tadila ndambu ya mambu yina lenda sadisa beto beto sala yau.

4. Yinki kikadulu lenda sadisa beto beto tatamana kukula na kimpeve? Sasila. (Bafilipi 1:9)

⁴ Kudisa nzola na nge samu na Yehova. Nge kezolaka deja Yehova mingi. Kasi nzola na nge samu na Yandi lenda kula diaka. Yinki mutindu? Ntumua Paulo tubilaka mutindu mosi yina kele na Bafilipi 1:9. (Tanga.) Paulo sambilaka ti nzola ya Baklisto ya Filipi ‘tatamana kukuma kaka mingi.’ Na yau, beto lenda kudisa nzola na beto samu na Yehova. Yinki mutindu beto lenda sala yau? Beto lenda sala yau na kukumaka ‘na nzayilu ya sikisiki mpe na lusuasukusu mingi.’ Kana beto kena kuzaba Yehova mingi, beto kezola yandi mingi mpe beto kesepela na kimuntu na yandi mpe mutindu na yandi ya kusala mambu. Nsatu na beto ya kusepedisa yandi kekuma ngolo, mpe beto kezola ata fioti ve kusala diambu yina kesala yandi mpasi. Beto kesala nionso yina beto lenda samu na kubakusa mambu yina yandi zola beto sala mpe mutindu beto lenda sadila yau.

5-6. Yinki mutindu nzola na beto samu na Yehova lenda kula? Sasila.

⁵ Beto lenda kudisa nzola na beto samu na Yehova na kuzabaka mbotembote Muana na yandi, yina monisaka mbotembote bikadulu ya Tata na yandi. (Ebr. 1:3) Mutindu ya mbote ya kuzaba Yesu kele na kulongukaka mikanda yiya ya Biblia yina bakebokidilaka Baevanjile. Kana nge kudisa ntete ve kikadulu ya kutanga Biblia konso kilumbu, samu na yinki ve kubanda yau bubu yayi? Ntangu nge kena kutanga masolo yina metadila Yesu, tula dikebi na bikadulu na yandi. Bantu vuandaka sepela kuvuanda pembeni na yandi mpe kusolola na yandi; na nzola nionso yandi sepelaka kuyamba bana fioti na maboko na yandi. (Mar. 10:13-16) Yesu vuandaka na kimpombo mpe yandi vuandaka zola bantu, mpe banlonguki na yandi vuandaka banga ve kuzabisa yandi banguilu na bau. (Mat. 16:22) Mutindu yina nde, Yesu landaka kifuani ya Tata na yandi ya dizulu. Yehova diaka kezolaka ti bantu vuanda penepene na yandi. Beto lenda pusana penepene na yandi na nzila ya kisambu. Ntangu beto kena kusambila, beto lenda tubila yandi mambu nionso yina kele na ntima na beto. Beto ketulaka ntima ti yandi kesambisa beto ve. Yandi kezolaka beto; yandi ketudilaka beto dikebi.—1 Pi. 5:7.

⁶ Yesu vuandaka monina bantu kiadi. Ntumua Matayo metuba: ‘Ntangu yandi monaka grupe ya bantu, yandi wilaka bau kiadi, samu bavuandaka niokuama mpe kutelengana lokola mameme yina mekondua mvungi.’ (Mat. 9:36) Mpe yinki mutindu Yehova kekukimonaka? Yesu metuba: ‘Samu na Tata na munu yina kele na dizulu, yakele ve diambu ya mbote ti ata muntu mosi na kati ya bantu yayi ya fioti kufua.’ (Mat. 18:14) Bampova yango kena kupesa beto kiese samu yakena kumonisa ti Yehova kezolaka beto mingi! Kana beto mezaba mbotembote Yesu, nzola na beto samu na Yehova kekula.

7. Yinki mutindu kulutisa ntangu kintuadi na Baklisto yina kele ya kuyela na kimpeve lenda sadisa nge?

⁷ Nge lenda longuka diaka kumonisa nzola mingi mpe kukuma Muklisto yina meyela na kimpeve ntangu nge kena kulutisa ntangu kintuadi na bampangi ya kimvuka na beno yina kele ya kuyela na kimpeve mpe kusosa kuzaba bau. Tala  mutindu bakele na kiese. Bakeniongaka ve samu na nzengolo na bau ya kusadila Yehova. Lomba bau bazabisa nge ndambu ya masolo ya mambu yina bakutanaka na yau na kisalu ya Yehova. Kana nge kele na nzengolo mosi ya mfunu ya kubaka, lomba bapesa nge malongi. Kuzimbakana ve ti, ‘mambu kenungaka kana bantu yina kepesa malongi kele mingi.’—Bin. 11:14.

8. Yinki nge lenda sala kana nge kele na bantembe na mambu yina Biblia ketubaka?

⁸ Nunga bantembe na nge. Mutindu  paragrafe 2 memonisa yau, Satana kesosa kupekisa nge nge vuanda na kiminu ya ngolo mpe nge pusana penepene ya Yehova. Mutindu mosi ya kusala yau kele ya kukatula bantembe yina kele na makanisi na nge na diambu metadila malongi ya Biblia. Na kifuani, mbala yankaka bantu mingi kesosa kundimisa nge ti Nzambi salaka beto ve kasi beto kumaka na luzingu na nzila evolision. Ntangu nge vuandaka muana fioti, kondua ntembe nge vuandaka kanisa ve na diambu yango, kasi bubu yayi lokola nge mekuma mbuta, mbala yankaka bakena kulonga nge yau na kalasi. Mambu yina banlongisi na nge kena kutuba samu na kukotila evolision lenda monana mbote mpe yalenda ndimisa nge. Kasi, mbala yankaka batadila ntete ve mbotembote bidimbu yina kena kumonisa ti Mvangi kele. Kanisa na nsikudukusu yina kele na Bingana 18:17: ‘Muntu ya ntete yina ketubaka na ntangu ya kusamba kemonanaka muntu ya lunungu, tii ntangu muntu yankaka kekuiza mpe yandi kelandila yandi mbotembote.’ Na kisika ya kundima mabanza yina nge kena kuwa na kalasi, tadila na dikebi nionso kedika yina kele na Biblia, Mpova ya Nzambi. Sosasosa na mikanda na beto. Solola na bampangi na nge Baklisto yina vuandaka ndimina dilongi ya evolision na ntama. Yuvusa bau diambu yina ndimisaka bau ti yakele na Mvangi yina kezolaka beto. Masolo ya mutindu yina lenda sadisa nge samu nge mona bidimbu yina kena kumonisa ti Nzambi kele.

9. Yinki dilongi nge mebaka na Kifuani ya Melissa?

⁹ Mpangi mosi ya nketo na nkumbu ya Melissa bakaka mambote na kusosasosaka mambu yina kena kutubila nsemono. * Yandi metuba: “Na kalasi banlongisi vuandaka sasila malongi ya evolision na mutindu yina kesala ti bantu kanisa ti yakele kedika. Na ebandeli, munu vuandaka zola ve kusosasosa, samu munu vuandaka banga ti kusosasosa yango ndimisa munu ti malongi ya evolision kele kedika. Kasi munu kuizaka yindula ti Yehova kezolaka bindimeli na beto simbama na bidimbu. Na yau, munu nungaka bantembe  na munu. Munu tangaka mukanda Y a-t-il un Créateur qui se soucie de vous? mpe mua mikanda La vie a-t-elle été créée? mpe Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie. Yavuandaka mpenza yina munu vuandaka na yau nsatu. Yazolaka vuanda mbote kana munu salaka yau na ebandeli.”

10-11. Yinki lenda sadisa nge nge tatamana kuvuanda na bikadulu ya kuvedila? (1Batesalonika 4:3, 4)

¹⁰ Loza bikadulu ya yimbi. Ntangu nge kele ntuenia, nsatu ya kusangisa nzutu lenda kuma ngolo, mpe na bantangu yankaka bantu yankaka kesosa kutinda nge nge sala pite. Yau nde Satana zola nge sala. Yinki lenda sadisa nge nge vuanda na bikadulu ya kuvedila? (Tanga 1 Batesalonika 4:3, 4.) Na bisambu na nge mosi, tubila Yehova banguilu na nge. Tubila yandi mpenza mutindu nge kena kukimona, mpe lomba yandi yandi pesa nge ngolo. (Mat. 6:13) Zaba ti Yehova kele na nsatu ya kusadisa nge, kasi ve ya kupesa nge kitumbu. (Nk. 103:13, 14) Biblia diaka lenda sadisa nge. Melissa, yina beto tubilaka na ebandeli, vuandaka na mukakatano ya kununga makanisi ya yimbi. Yandi metuba: “Kutanga Biblia konso kilumbu sadisaka munu munu tatamana kunuanisa bansatu na munu ya yimbi. Yabambulaka munu ti munu kele muntu ya Yehova mpe munu kele na nsatu na yandi na luzingu na munu.”—Nk. 119:9.

¹¹ Kusosa ve kumanisa mambu na nge nge mosi. Solola kintuadi na bibuti na nge mambu yina kena kutungisa nge. Ya kedika, yakevuandaka pete ve kutubila bantu yankaka mambu yina metadila nge mosi, kasi yakele na mfunu kusala yau. Melissa metuba: “Munu sambilaka samu na kulomba kibakala mpe na manima munu sololaka kintuadi na tata na munu diambu yina metadila munu mosi. Na manima, munu kukimonaka mbote. Munu zabaka ti Yehova sepelaka na munu.”

12. Yinki mutindu nge lenda baka banzengolo ya mbote?

¹² Bika bansikudukusu ya Biblia tuadisa nge. Ntangu nge kena kukuma mbuta, bibuti na nge kepesa nge nzila samu na kubaka banzengolo nge mosi. Kasi yakele na mambu mingi yina nge zaba ntete ve. Yinki mutindu nge lenda manga kusala banzimbala yina kevuanda na bupusi na nguizani na nge na Yehova? (Bin. 22:3) Mpangi mosi ya nketo na nkumbu ya Kari metubila diambu yina sadisaka yandi samu yandi baka banzengolo ya mbote. Yandi kuizaka bakusa ti, kana muntu kele Muklisto yina kele ya kuyela na kimpeve, yandi kevuanda ve na nsatu ya bansiku samu na konso diambu ya luzingu na yandi. Yandi metuba: “Munu vuandaka na nsatu ya kubakusa mutindu Yehova ketadilaka mambu na kisika ya kuzitisa kaka bansiku.” Ntangu nge kena kutanga Biblia, kukiyuvusa: ‘Yinki diambu yamelonga munu na yina metadila makanisi ya Yehova? Yakele na bansikudukusu yina munu lenda sadila samu na kutuadisa bikadulu na munu? Kana yakele plina, yinki mutindu munu kebaka mambote ntangu munu kena kusadila yau?’ (Nk. 19:7; Yez. 48:17, 18) Na kutangaka Biblia mpe na kuyindulaka na mpinda na zulu ya bansikudukusu na yau, nge kemona ti yakele pete kubaka banzengolo yina kesepedisaka Yehova. Kana nge metatamana kukula na kimpeve, nge kebakusa ti nge kele ve na nsatu ya nsiku mosi samu na konso diambu, samu nge kebakusa makanisi ya Yehova samu na konso diambu.

13. Yinki bupusi bankundi ya mbote lenda vuanda na yau na zulu na nge? (Bingana 13:20)

¹³ Pona bankundi yina kezolaka Yehova. Mutindu kaka beto tubaka yau na ebandeli, bankundi yina nge keponaka lenda sadisa nge nge kula na kimpeve. (Tanga Bingana 13:20.) Mpangi mosi ya nketo na nkumbu ya Sara zimbisaka kiese na yandi. Na manima, diambu mosi salamaka yina sadisaka yandi yandi kuma diaka na kiese mingi. Sara metuba: “Bankundi ya mbote kuizaka na luzingu na munu na ntangu yina munu vuandaka na nsatu na bau. Munu vuandaka sangana kintuadi na mpangi mosi ya nketo konso sabala  samu na kulonguka Yinzo’a zulu ya Nkengi. Nkundi yankaka sadisaka munu samu munu banda kupesa bakomantere na balukutakanu. Lokola bankundi na munu vuandaka na bupusi na zulu na munu, munu bandaka kusala ndongokolo ya munu mosi mpe kusambila mingi. Munu bandaka kukudisa nguizani ya ngolo na Yehova, mpe munu bandaka kukuma diaka na kiese.”

14. Yinki mutindu Julien bakaka bankundi ya mbote?

¹⁴ Yinki mutindu nge lenda sala kinkundi na bantu yina kevuandaka na bupusi ya mbote na zulu na nge? Julien, yina kele bubu yayi nkulutu, metuba: “Ntangu munu vuandaka ntuenia, munu bakaka bankundi ya mbote na kisalu ya kusamuna. Bankundi yango vuandaka na vema, mpe basadisaka munu munu mona kiese yina kevuandaka na kisalu ya kusamuna. Munu bandaka kukitudila lukanu ya kusala kisalu ya ntangu nionso. Munu kuizaka bakusa diaka ti mfunu yina salaka ti munu vuanda ve na bankundi mingi ya mbote vuandaka samu munu vuandaka pona kaka bankundi yina munu vuandaka na bau mvula mosi. Na manima, munu bakaka diaka bankundi ya mbote na Betele. Kifuani na bau sadisaka munu munu bongisa mutindu na munu ya kupona bandutusulu ya ntangu, mpe yasadisaka munu munu pusana penepene na Yehova.”

15. Yinki nduengoso Paulo pesaka Timote na yina metadila bankundi? (2 Timoteo 2:20-22)

¹⁵ Yinki nge kesala kana nge mebakusa ti mpangi mosi na kimvuka kele ve nkundi ya mbote samu na nge? Paulo zabaka ti bantu yankaka na kimvuka ya Buklisto ya siekle ya ntete vuandaka ve na kimpeve ya mbote, na yau yandi tubilaka Timote yandi vuanda ntama na bau. (Tanga 2 Timoteo 2:20-22.) Nguizani na beto na Yehova kele na mfunu. Beto salaka kisalu ya ngolo samu na kukuma bankundi ya Yehova, na yau beto fueti vuanda ve na bankundi yina kebebisa nguizani yango.—Nk. 26:4.

16. Balukanu ya yinki mutindu nge fueti pona?

¹⁶ Kukitudila balukanu ya mfunu. Pona balukanu yina kesadisa nge nge kumisa kiminu na nge ngolo mpe nge kuma Muklisto yina meyela na kimpeve. (Efe. 3:16) Na kifuani, nge lenda baka nzengolo ya kukudisa mutindu na nge ya kusala ndongokolo na nge mosi mpe ntangulu ya Biblia ya konso kilumbu. (Nk. 1:2, 3) To nge lenda meka kusambila mingi mpe na ntima na nge ya mvimba. Mbala yankaka nge fueti kenga mingi  na yina metadila bandutusulu ya ntangu yina nge keponaka mpe mutindu na nge ya kusadila ntangu. (Efe. 5:15, 16) Ntangu Yehova kena kumona kisalu na nge ya ngolo yina nge kena kusala samu na kukula na kimpeve, yakesepedisa yandi.

17. Yinki mambote nge kebaka kana nge kena kusadisa bantu yankaka?

¹⁷ Nge kekuma Muklisto yina meyela ntangu nge kena kusadisa bantu yankaka. Yesu tubaka: ‘Kiese ya kupesa kevuandaka mingi kuluta ya kubaka.’ (Bis. 20:35) Nge kebaka mambote mingi kana nge kena kusadila ntangu na nge mpe ngolo na nge ya kintuenia samu na kusadisa bantu yankaka. Na kifuani, nge lenda kukitudila lukanu ya kusadisa mpangi mosi ya mbuta mpe mpangi mosi yina kele na kieta na kimvuka na nge. Mbala yankaka nge lenda banda kukuenda kusumbila bau bima to kusadisa bau samu na kusadila baapareyi. Kana nge kele mpangi ya bakala, kukitudila lukanu ya kukuma nsadisi na kisalu, na makanisi ya kusadila bampangi na nge ya babakala mpe ya banketo. (Fil. 2:4) Nge lenda monisa diaka nzola na bantu yina kele ve na kati ya kimvuka ya Yehova na kusamuninaka bau nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. (Mat. 9:36, 37) Kana dikoki kele, kukitudila lukanu ya kusadila Yehova na kisalu ya ntangu nionso.

18. Yinki mutindu kusala kisalu ya ntangu nionso lenda sadisa nge nge pusana penepene ya Yehova?

¹⁸ Kisalu ya ntangu nionso lenda pesa nge maluaku mingi samu na kupusana penepene na Yehova. Kusala lokola mpasudi nzila lenda zibudila nge porte samu na kukota na Kalasi ya bamuangisi ya nsangu ya Kimfumu. Nge lenda vuanda na dikoki ya kusala na Betele to kupesa maboko na baproje ya kutunga bayinzo ya teokrasi. Mpangi mosi ya ntuenia ya nketo na nkumbu ya Kaitlyn yina kele mpasudi nzila metuba: “Kulutisa ntangu na kisalu ya kusamuna kintuadi na bampangi yina kele na makoki sadisaka munu munu pusana penepene ya Yehova na manima ya kubaka mbotama na munu. Kifuani na bau sadisaka munu munu kuma na nzayilu mingi ya Biblia mpe munu kudisa makoki na munu ya kulonga.”

19. Yinki balusakumunu nge kebaka kana nge kena kutatamana kukula na kimpeve?

¹⁹ Ntangu nge kena kutatamana kukula na kimpeve, nge kebaka balusakumunu mingi. Nge kesadila ve ngolo na nge ya kintuenia samu na kusala mambu yina mekondua mfunu. (1 Yoa. 2:17) Nge ketina mambu ya mpasi yina kekatukaka na kubakaka banzengolo ya yimbi. Kutu, nge kenunga na luzingu mpe nge kevuanda na kiese ya kedika. (Bin. 16:3) Kifuani na nge ya mbote kekindisa bampangi na nge Baklisto, yavuanda bantuenia mpe biboba. (1Tm. 4:12) Mpe yina meluta mfunu, nge kevuanda na kiyenge mpe na kiese na kusepedisaka Yehova mpe na kuvuandaka na kinkundi ya mbote na yandi.—Bin. 23:15, 16.