1. Yinki mambu ya mpasi kuminaka Davidi?

DAVIDI vuandaka tina samu muntu mosi vuandaka sosa kufua yandi. Saulo, ntinu ya kilendo ya Yisaele, vuandaka sosa kaka kufua yandi. Ntangu Davidi kumaka na nsatu ya bima ya kudia, yandi telemaka na mbanza ya Nobe, kuna yandi lombaka kaka mampa tanu. (1Sa 21:1, 3) Na manima, yandi mpe bantu na yandi suamaka na didusu ya dibanga mosi ya nene. (1Sa 22:1) Samu na yinki Davidi kutanaka na mambu yango?

2. Yinki mutindu Saulo kukitulaka yandi mosi na kivonza? (1 Samuele 23:16, 17)

² Saulo vuandaka na kimpala samu na Davidi samu bantu mingi vuandaka zola yandi mpe bapesaka yandi lokumu samu yandi vuandaka nunga bamvita mingi. Saulo zabaka diaka ti Yehova lozaka yandi samu yandi mangaka kuzitisa Yehova mpe Yehova ponaka Davidi samu yandi vuanda ntinu. (Tanga 1 Samuele 23:16, 17.) Kasi, lokola yandi vuandaka ntinu ya Yisaele, Saulo vuandaka na basoda mingi mpe bantu mingi vuandaka pesa yandi maboko, na yau yalombaka Davidi tina samu yandi vukisa luzingu na yandi. Saulo lendaka pekisa Yehova yandi kokisa lukanu na yandi ya kupona Davidi lokola ntinu? (Yez. 55:11) Biblia tubila yau ve, kasi beto lenda kukindimisa na diambu mosi: Saulo vuandaka kukitula yandi mosi na kivonza. Bantu yina keteleminaka Nzambi kesukaka yimbi!

3. Yinki mutindu Davidi vuandaka kukimona atako mambu yina yandi vuandaka kutana na yau?

³ Davidi vuandaka bakala mosi yina vuandaka na kikadulu ya kumikitisa. Yandi ponaka ve kukuma ntinu ya Yisaele. Yehova nde ponaka yandi samu yandi kuma ntinu. (1Sa 16:1, 12, 13) Saulo yinaka  mpenza Davidi na ntima na yandi ya mvimba. Kasi Davidi fueminaka ve Yehova samu na kivonza yina kuminaka yandi; mpe Davidi vuandaka kukitungisa ve samu na madia ya fioti yina yandi vuandaka na yau mpe mutindu yandi vuandaka leka na didusu ya dibanga ya nene. Kutu, mbala yankaka yalenda vuanda na didusu ya dibanga yina yandi vuandaka suamina nde yandi sonikaka muyimbu mosi ya kitoko ya lokumu yina kele na bampova ya kikapu yina kele na yintu ya disolo na beto: ‘Bantu yina kesosaka Yehova kekondua ve kima ya mbote.’—Nk. 34:10.

4. Yinki biuvu beto ketadila, mpe samu na yinki yakele mfunu?

⁴ Bubu yayi na bantangu yankaka bisadi mingi ya Yehova kekonduaka bima mingi ya kudia mpe bima yankaka ya mfunu ya luzingu. * Diambu yango vuandaka mpenza kedika na ntangu ya maladi yayi ya yimbi. Mpe mambu kekuma diaka mpasi mingi kuluta lokola beto kena kupusana na “mpasi ya nene.” (Mat. 24:21) Na kutulaka mambu yango na makanisi, bika beto pesa bamvutu na biuvu yayi 4: Na yinki mutindu Davidi ‘konduaka ve kima ya mbote’? Samu na yinki beto fueti sepela na yina beto kele na yau? Samu na yinki beto fueti tula ntima ti Yehova kekokisa bansatu na beto? Mpe yinki mutindu beto lenda kukibongisa bubu yayi samu na bilumbu kena kuiza?

5-6. Yinki mutindu Nkunga 23:1-6 kena kusadisa beto beto bakusa yina Davidi zolaka monisa ntangu yandi tubaka ti bisadi ya Nzambi ‘kekondua ve kima ya mbote’?

⁵ Yinki Davidi zolaka monisa ntangu yandi tubaka ti bisadi ya Yehova ‘kekondua ve kima ya mbote’? Beto lenda baka dibanza na kutadila bampova ya mutindu yango yina kele na Nkunga 23. (Tanga Nkunga 23:1-6.) Davidi mebanda nkunga yango na bampova: ‘Yehova kele Mvungi na munu. Munu kekondua ve kima.’ Na bampova melanda ya nkunga yango, Davidi metubila bima yina kele mpenza mfunu—lokola bima ya mbote yina Yehova pesaka yandi samu yandi ndimaka yandi lokola Mvungi na yandi. Yehova kenataka yandi “na banzila ya lunungu,”  mpe na kukuikama nionso Yehova kesadisaka yandi na bantangu ya mbote mpe na bantangu ya mpasi. Davidi mezaba ti luzingu na yandi na bisika yina ‘mefuluka na matiti’ ya Yehova kevuanda ve na bampasi. Na bantangu yankaka, Davidi vuandaka na bulembu ya nzutu, yina yandi kena kufuanikisa ‘na lubuaku ya kitombe ya ngolo,’ mpe yandi vuandaka na bambeni. Kasi lokola Yehova kele Mvungi na yandi, Davidi vuandaka ‘banga ata fioti ve kima ya yimbi.’

⁶ Yayi nde kele mvutu na kiuvu na beto: Na yinki mutindu Davidi ‘konduaka ve kima ya mbote’? Yandi vuandaka na nionso yina yandi vuandaka na yau nsatu samu yandi bikana penepene na Yehova. Kiese na yandi vuandaka katuka ve na bima ya kinsuni. Davidi vuandaka sepela na bima yina Yehova vuandaka pesa yandi. Yina lutaka mfunu samu na yandi vuandaka ti Nzambi sakumuna mpe yandi tanina yandi.

7. Na kutadila Luka 21:20-24, yinki mambu ya mpasi Baklisto ya siekle ya ntete yina vuandaka na Yuda kutanaka na yau?

⁷ Na nzila ya bampova ya Davidi beto lenda mona ti yakele mpenza mfunu samu na beto beto vuanda na mutindu ya mbote ya kutadila bima ya kinsuni. Beto lenda sepela na konso bima ya kinsuni yina beto kele na yau, kasi yau ve fueti vuanda mfunu kuluta luzingu na beto. Yau nde kedika ya mfunu yina lombamaka na Baklisto ya siekle ya ntete yina vuandaka zinga na Yuda babakusa. (Tanga Luka 21:20-24.) Yesu luengisaka bau ti yakevuanda na ntangu mosi yina ‘basoda kezinga’ mbanza ya Yerusaleme. Ntangu yasalamaka, yalombaka ‘babanda kutina na bamongo.’ Kana yalombaka babika mbanza bazolaka vukisa baluzingu na bau, kasi bazolaka bika bima mingi na manima na bau. Bamvula meluta, Yinzo’a zulu ya Nkengi tubaka mutindu yayi: “Basundolaka bilanga mpe bayinzo, babikaka ata mpe bima yina bavuandaka na yau na bayinzo. Kivuvu na bau nionso vuandaka na lutanunu mpe na lusadusu ya Yehova, batulaka nsambudulu na yandi na kisika ya ntete kuluta bima nionso yankaka yina lendaka monana ti yakele ya mfunu.”

8. Yinki dilongi ya mfunu yina beto lenda baka na diambu yina kuminaka Baklisto ya siekle ya ntete yina vuandaka zinga na Yuda?

⁸ Yinki dilongi beto lenda baka yina kena kulomba beto kanisa na zulu na yau na kutadila mambu yina salamaka na Baklisto ya siekle ya ntete yina vuandaka zinga na Yuda? Yinzo’a zulu ya Nkengi yina beto mekatuka tubila tubaka: “Mbala yankaka beto kekutana na kumekama na mutindu beto ketadilaka bima ya kinsuni; bima yango meluta mfunu samu na beto, to luvuluzu yina Nzambi kepesa samu na bantu nionso nde meluta mfunu? Ee, kutina na beto lenda tadila mikakatano to kukondua bima. Beto kevuanda pene ya kusala nionso yina mefuana, mutindu Baklisto ya siekle ya ntete tinaka Yuda.” *

9. Yinki mutindu malongi ya Paulo yina yandi pesaka na Baklisto ya Yuda kena kukindisa nge?

⁹ Nge lenda kanisa mpasi yina yavuandaka samu na Baklisto yango na kubika bima nionso yina bavuandaka na yau mpe kubanda luzingu ya yimpa na kisika ya yimpa? Bavuandaka na nsatu ya kiminu samu na kutula ntima ti Yehova kesadisa bau samu babaka bima yina bavuandaka na yau nsatu. Kasi bakonduaka ve lusadusu. Bamvula tanu tekila basoda ya Roma zinga Yerusaleme, ntumua Paulo pesaka Baklisto ya Yuda malongi ya mfunu: “Luzingu na beno bika vuanda na nzola ya mbongo, beno sepela na bima yina beno kele na yau ntangu yayi. Samu yandi tubaka ti: ‘Munu kebika nge ve ata fioti, mpe Munu kesundola nge ve ata fioti.’ Na yau beto fueti vuanda na kibakala mpe kutuba ti: ‘Yehova kele nsadisi na munu; Munu kebanga ve. Muntu lenda sala munu yinki?’” (Ebr 13:5, 6) Kondua ntembe yavuandaka pete samu na bantu yina sadilaka dilongi ya Paulo ya kusepela kuvuanda na luzingu ya pepele na bayinzo na bau ya yimpa. Bakukindimisaka  ti Yehova lendaka kokisa bansatu na bau ya mfunu. Bampova ya Paulo kena kundimisa beto ti beto diaka beto lenda tula ntima ti Yehova kepesa beto yina beto kele na yau nsatu.

10. Yinki “sekele” Paulo metubila beto?

¹⁰ Paulo pesaka dilongi ya mutindu yina na Timote, mpe dilongi yango metadila beto diaka. Yandi sonikaka: ‘Yau yina, kana beto kele na madia mpe bilele, beto kesepela na bima yango.’ (1 Tm. 6:8) Yazola monisa ti beto lenda sepela ve kudia madia ya kitoko, kuvuanda na kisika ya kitoko ya kuvuanda, to na bantangu yankaka kuvuanda na bilele ya kitoko? Yau ve Paulo zolaka tuba. Paulo metuba ti beto fueti sepela na bima ya kinsuni yina beto kele na yau. (Fil 4:12) Yau vuandaka “sekele” ya Paulo. Yina meluta mfunu samu na beto kele nguizani na beto na Yehova, kasi bima ya kinsuni ve yina beto kele na yau.—Hab. 3:17, 18.

11. Yinki dilongi beto mebaka na bampova yina Mose tubilaka bana Yisaele na diambu metadila kusepela na bima yina beto kele na yau?

¹¹ Mutindu beto ketadilaka bima yina beto kele na yau nsatu mesuasana na mutindu Yehova ketadilaka yau. Beto tadila mambu yina Mose zabisaka Bayisaele na manima ya kulutisa bamvula 40 na dezere: ‘Yehova Nzambi na nge mesakumuna nge na mambu nionso yina nge mesala. Yandi mezaba mbote mutindu nge metambula na dezere yayi ya nene. Bamvula 40 yayi Yehova Nzambi na nge vuandaka kintuadi na nge, mpe nge konduaka kima ve.’ (Kul. 2:7) Bamvula 40 yango, Yehova pesaka Bayisaele mana samu bakudia. Yehova salaka nionso samu bilele na bau bika beba. Na yau basadilaka kaka bilele  yina bavuandaka na yau ntangu bakatukaka na Ezipito. (Kul. 8:3, 4) Atako Bayisaele yankaka vuandaka mona bima yango ti yavuandaka ya fioti, Mose bambulaka Bayisaele ti bavuandaka na nionso yina bavuandaka na yau nsatu. Yehova kevuandaka na kiese kana beto kena kusepela na bima yina beto kele na yau—yandi zola beto vuanda na butondi ata na bima ya fioti yina yandi kena kupesa beto, mpe kubakusa ti yakele dikabu yina mekatuka na yandi.

12. Yinki kena kumonisa ti Davidi vuandaka tula ntima na yandi na Yehova, kasi na yandi mosi ve?

¹² Davidi zabaka ti Yehova kele ya kukuikama mpe yandi kekokisaka bansatu ya bantu yina kezolaka yandi. Mpe luzingu na yandi vuandaka na kivonza ntangu yandi sonikaka Nkunga 34, kiminu ya Davidi na Yehova vuandaka mpenza ngolo, yau yina yandi kukindimisaka ti ‘mbasi ya Yehova’ vuandaka ‘zinga yandi.’ (Nk. 34:7) Mbala yankaka Davidi vuandaka fuanikisa mbasi ya Yehova na soda yina kena kusunga kitini mosi ya ntoto, mpe yina kena kukenga ntangu nionso samu na bambeni. Atako Davidi vuandaka soda yina vuandaka na kibakala mpe Yehova pesaka yandi nsilulu ti yandi kevuanda ntinu, yandi tulaka ve ntima na dikoki na yandi ya kubula dibanga to kusadila mbele samu na kununga mbeni. (1Sa 16:13; 24:12) Davidi tulaka ntima na yandi na Nzambi, ti mbasi ya Yehova ‘kevukisaka bantu yina kebangaka Yandi.’ Ya kedika, bubu yayi beto ketulaka ve ntima na bimangu samu na lutanunu. Kasi beto mezaba ti bantu nionso yina ketulaka kivuvu na Yehova kebaka luzingu ya mvula na mvula ata kana bamekufua bubu yayi.

13. Ntangu Goge ya Magoge kenuanisa beto, samu na yinki beto kemonana lokola bantu yina mekondua ngolo, kasi samu na yinki beto fueti banga ve? (Tala foto ya kuvertire.)

¹³ Ntama mingi ve na bilumbu kena kuiza, kutula ntima na beto na dikoki ya Yehova ya kutanina kemekama. Ntangu Goge ya Magoge, kimvuka ya makanda, kenuanisa bisadi ya Nzambi, luzingu na beto kevuanda na kivonza. Yakelomba beto ndimisama ti Yehova lenda mpe yandi kevukisa beto. Na ntuala ya makanda, beto kemonana lokola mameme yina mekondua lutanunu. (Eze. 38:10-12) Beto kevuanda ve na minduki, mpe beto kebaka ve formasion samu na kunuana. Makanda kemona beto lokola bantu yina bakenuanisa mpe bakenunga na pete nionso. Bazaba ve ti bambasi ya Yehova kele pene ya kukotila beto. Kasi beto beto mezaba yau samu beto kele na kiminu. Kasi, na yinki mutindu makanda kemona bau ve? Samu bakele ve na kiminu na Nzambi. Bakesutuka ntangu kimvuka ya bambasi yina kele na dizulu kenuanina beto!—Kus. 19:11, 14, 15.

14. Yinki mambu beto fueti sala bubu yayi samu beto kukibongisa samu na bilumbu kena kuiza?

¹⁴ Yinki beto lenda sala bubu yayi samu beto kukibongisa samu na bilumbu kena kuiza? Ya ntete, beto kele na nsatu ya kutadila bima ya kinsuni na mutindu mosi ya mbote, samu kilumbu kele beto kebika bima yango. Beto kele diaka na nsatu ya kusepela na bima yina beto kele na yau mpe beto fueti vuanda na kiese samu na nguizani yina beto kele na yau na Yehova. Kana beto kena kuzaba Nzambi mbotembote, mutindu yina mpe beto kendimisama na dikoki yina yandi kele na yau ya kutanina beto ntangu Goge ya Magoge kenuanisa beto.

15. Yinki mambu Davidi kutanaka na yau na kintuenia yina longaka yandi ti Yehova kesundola yandi ata fioti ve?

¹⁵ Beto tadila diambu yina sadisaka Davidi mpe yina lenda sadisa beto beto kubama samu na bampasi. Davidi tubaka: ‘Beno meka mpe beno mona ti Yehova kele mbote; kiese na muntu yina ketinaka na yandi.’ (Nk. 34:8) Bampova yango kena kumonisa samu na yinki Davidi  zabaka ti yandi lendaka tudila lusadusu ya Yehova ntima. Davidi vuandaka kangama ntangu nionso na Yehova, mpe Nzambi na yandi salaka niongisa yandi ata kilumbu mosi ve. Ntangu yandi vuandaka ntuenia, yalombaka Davidi nuana na Goliati, Mofilistia mosi ya kuzangama mpe yandi tubaka na muntu yango ya kilendo na bamvita: ‘Bubu yayi kaka, Yehova kepesa nge na maboko na munu.’ (1Sa 17:46) Na manima, ntangu Davidi vuandaka sadila ntinu Saulo, Saulo mekaka kufua Davidi mbala mingi. Kasi ‘Yehova vuandaka kintuadi’ na Davidi. (1Sa 18:12) Lokola Davidi monaka lusadusu ya Yehova na kintuenia, Davidi zabaka ti Yehova lendaka sadisa yandi diaka na bampasi yina vuandaka na yandi.

16. Na yinki mutindu beto lenda “meka” mambote ya Yehova?

¹⁶ Kana beto kena kubika Yehova tuadisa beto bubu yayi, yakesala ti beto tula ntima na makoki yina yandi kele na yau ya kusadisa beto na bilumbu kena kuiza. Beto fueti vuanda na kiminu mpe pene ya kutudila Yehova ntima samu na kulomba mfumu na beto ya kisalu konje samu beto kuenda na lukutakanu ya nene to samu na kulomba babongisa programe na beto ya kisalu samu yasadisa beto beto vuandaka na balukutakanu nionso mpe beto lutisa ntangu mingi na kisalu ya kusamuna. Bosi kana mfumu na beto ya kisalu memanga mpe beto mezimbisa kisalu na beto, beto fueti vuanda na kiminu ti Yehova kebika beto ve mpe yandi kesundola beto ve mpe yandi ketatamana kukokisa bansatu na beto? (Ebr 13:5) Bampangi mingi yina kele na kisalu ya ntangu nionso lenda tubila mambu yina kena kumonisa mutindu Yehova sadisaka bau ntangu bavuandaka na nsatu ya lusadusu. Yehova kele ya kukuikama.

17. Yinki kele kikapu ya mvula samu na 2022, mpe samu na yinki yamebonga?

¹⁷ Lokola Yehova kele na ndambu na beto, beto kele ata na mfunu mosi ve ya kubanga bilumbu kena kuiza. Nzambi na beto kesundola beto ata kilumbu mosi ve, ntangu nionso yina beto ketatamana kutula Kimfumu na yandi na kisika ya ntete na luzingu na beto. Samu na kubambula beto mfunu ya kukibongisa banda bubu yayi samu na bampasi yina beto kekutana na yau na bilumbu kena kuiza mpe samu na kutudila Yehova ntima ti yandi kesundola beto ve, Kimvuka ya Ntuadisi ponaka Nkunga 34:10 lokola kikapu ya mvula samu na 2022: ‘Bantu yina kesosaka Yehova kekondua ve kima ya mbote’