1. Beto fueti kukivingila na yinki mambu, mpe yinki beto lenda kukindimisa?

 BETO lenda kutana na kutelemina ntangu beto kena kukokisa kisalu na beto ya kusamuna. Kondua ntembe, kutelemina yango kebuelama diaka na bilumbu kena kuiza. (Dan. 11:44; 2 Tm. 3:12; Kus. 16:21) Kasi, beto lenda kukindimisa ti Yehova kepesa beto lusadusu yina beto kele na yau nsatu. Samu na yinki? Yehova kesadisaka ntangu nionso bisadi na yandi samu bakokisa biyekua na bau—yavuanda yinki mutindu biyekua yango kele mpasi. Na kifuani, na yina metadila diambu yango, beto tadila mambu yina kuminaka mbikudi Ezekiele, yina samuninaka Bayuda yina kuendaka na kinanga na Babiloni.

2. Yinki mutindu Yehova vuandaka tadila bantu ya terituare yina Ezekiele vuandaka samuna, mpe yinki beto ketadila na disolo yayi? (Ezekiele 2:3-6)

² Bantu ya yinki mutindu vuandaka na terituare yina Ezekiele vuandaka samuna? Yehova tubaka ti bavuandaka na ‘yintu ngolo,’ na “ntima-ngolo” mpe ‘batomboki.’ Bavuandaka lokola bansende mpe lokola baskorpion. Yakele diambu ya kukamua ve ti Yehova vuandaka tubila Ezekiele mbala na mbala: ‘Kubanga ve’! (Tanga Ezekiele 2:3-6.) Ezekiele vuandaka na dikoki ya kukokisa kisalu na yandi ya kusamuna samu (1) Yehova nde tindaka yandi, (2) mpeve ya Nzambi pesaka yandi ngolo yina yandi vuandaka na yau nsatu, mpe (3) mpova ya Nzambi kumisaka kiminu na yandi ngolo. Yinki mutindu mambu yango tatu sadisaka Ezekiele? Mpe yinki mutindu yakesadisaka beto bubu yayi?

3. Yinki kele bampova yina kindisaka Ezekiele, mpe yinki mutindu Yehova ndimisaka yandi ti Yandi kesadisa yandi?

³ Yehova tubilaka Ezekiele: ‘Munu kena kutinda nge.’ (Eze. 2:3, 4) Bampova yango kindisaka Ezekiele. Samu na yinki? Kondua  ntembe yandi bambukaka ti Yehova sadilaka kaka bampova yango ntangu Yandi tindaka Mose mpe Yezaya lokola bambikudi na Yandi. (Kub. 3:10; Yez. 6:8) Ezekiele zabaka diaka mutindu Yehova sadisaka bambikudi yango zole samu banunga mambu ya mpasi yina bavuandaka kutana na yau. Na yau, ntangu Yehova tubilaka Ezekiele samu na mbala ya zole: ‘Munu kena kutinda nge,’ mbikudi yango vuandaka na mfunu ya mbote ya kutula ntima na lusadusu ya Yehova. Na mukanda ya Ezekiele, beto kekuta mbala mingi bampova yayi: ‘Ndinga ya Yehova kuizilaka munu.’ (Eze. 3:16) Kasi, mpova ‘Ndinga ya Yehova kuizilaka munu diaka’ mevutukila mbala mingi na mukanda ya Ezekiele. (Eze. 6:1) Kondua ntembe, Ezekiele ndimisamaka ti Yehova nde tindaka yandi. Katula yau, lokola Ezekiele vuandaka muana ya nganga-nzambi, kondua ntembe tata na yandi longaka yandi ti Yehova vuandaka tubila mbala mingi bambikudi na Yandi ti Yandi kesadisa bau. Na kifuani, Yehova tubilaka Yisaka, Yakobi, mpe Yeremia: ‘Munu kele na nge.’—Kuy. 26:24; 28:15; Yer. 1:8.

4. Yinki kele makanisi ya kubomba yina pesaka Ezekiele ngolo?

⁴ Yinki Bayisaele mingi salaka na kisalu ya kusamuna ya Ezekiele? Yehova tubaka: ‘Yinzo ya Yisaele kemanga kuwila nge, samu bakezola ve kuwila munu.’ (Eze. 3:7) Na kumangaka Ezekiele, bantu vuandaka manga nde Yehova. Bampova yango ndimisaka Ezekiele ti lokola bantu yango mangaka yandi yazolaka monisa ve ti yandi vuandaka sala ve kisalu na yandi ya mbikudi mbote. Yehova ndimisaka diaka Ezekiele ti ntangu nsambusulu yina yandi vuandaka samuna kekokisama, bantu ‘kezaba ti mbikudi vuandaka na kati na bau.’ (Eze. 2:5; 33:33) Kondua ntembe, makanisi yango ya kubomba pesaka Ezekiele ngolo yina yandi vuandaka na yau nsatu samu yandi kokisa mbote kisalu na yandi ya kusamuna.

5. Na kutadila Yezaya 44:8, wapi kisika beto kebakilaka ngolo?

⁵ Beto diaka beto kebakaka ngolo na kuzabaka ti Yehova nde tindaka beto na kusamuna. Yandi  kepesaka beto lokumu na kubokidilaka beto “bambangi” na yandi. (Yez. 43:10) Yakele mpenza diluaku ya nene! Mutindu kaka Yehova kindisaka Ezekiele: ‘Kubanga ve,’ Yehova kena kukindisa beto ti: ‘Beno banga ve.’ Samu na yinki yakele ve mfunu beto banga bambeni na beto? Lokola Ezekiele, Yehova nde ketindaka beto mpe Yandi kesadisaka beto.—Tanga Yezaya 44:8.

6. (a) Yinki mutindu Yehova kepesaka beto lusadusu na yandi? (b) Yinki kebombaka mpe kepesaka beto ngolo?

⁶ Yehova mepesa beto nsilulu ti yandi kesadisa beto. Na kifuani, tekila Yehova tuba: ‘Beno kele bambangi na munu,’ yandi tubaka: ‘Ntangu nge keluta na katikati ya bamaza, munu kevuanda na nge, mpe ntangu nge keluta na kati ya banzadi, yakedindisa nge ve. Ntangu nge ketambula na kati ya tiya, nge keyokana ve, ludimi ya tiya keyoka nge mpe ve.’ (Yez. 43:2) Ntangu beto kesamunaka, bantangu yankaka beto kekutanaka na mambu mingi yina beto lenda fuanikisa yau na kufuluka ya maza mpe mikakatano ya ngolo kuluta yina beto lenda fuanikisa yau na tiya. Atako plina, na lusadusu ya Yehova, beto kena kutatamana kusamuna. (Yez. 41:13) Mutindu kaka yavuandaka na ntangu ya Ezekiele, bubu yayi bantu mingi kemangaka nsangu yina beto kesamuninaka bau. Beto kelundaka na makanisi ti kana bakena kumanga kuwa nsangu na beto, yazola monisa ve ti beto kena kusala ve mbote kisalu na beto lokola Bambangi ya Nzambi. Kuzabaka ti Yehova kesepelaka ntangu beto kena kutatamana kusamuna nsangu ya mbote na kukuikama nionso yakebombaka mpe yakepesaka beto ngolo. Ntumua Paulo tubaka: ‘Konso muntu kebaka n’sendo na yandi na kutadila kisalu na yandi.’ (1 Bk. 3:8; 4:1, 2) Mpangi mosi ya nketo yina kele mpasudi nzila banda bamvula mingi metuba: “Kuzaba ti Yehova kepesaka n’sendo samu na bangolo yina beto kesalaka yakepesaka munu kiese.”

7. Yinki mutindu Ezekiele kukimonaka ntangu yandi yindulaka na zulu ya vizion yina yandi monaka? (Tala foto ya kuvertire.)

⁷ Ezekiele monaka ti mpeve ya Nzambi kele mpenza na kilendo. Mambu yina Ezekiele monaka na vizion yango sadisaka yandi samu yandi bakusa ti mpeve ya nlongo vuandaka sadisa bambasi ya kilendo mpe yavuandaka tuadisa dikalu ya nene ya dizulu. (Eze. 1:20, 21) Yinki Ezekiele salaka? Yandi sonikaka mambu yina salamaka. ‘Ntangu munu monaka yau, munu kitisaka yilungi na ntoto.’ Ezekiele kamuaka ngolo mpe yandi kubuaka na ntoto. (Eze. 1:28) Na manima, ntangu Ezekiele yindulaka na vizion ya kukamua yina yandi monaka, kondua ntembe yakumisaka kiminu na yandi ngolo ti na lusadusu ya mpeve ya Nzambi, yandi lendaka kokisa kisalu na yandi ya kusamuna.

8-9. (a) Yinki kuminaka Ezekiele ntangu Yehova pesaka yandi ntumu ti yandi “telema?” (b) Yinki mutindu Yehova kindisaka Ezekiele samu na terituare na yandi ya mpasi?

⁸ Yehova pesaka Ezekiele ntumu: ‘Muana ya muntu, telema samu munu solola na nge.’ Ntumu yango mpe mpeve ya Nzambi pesaka Ezekiele ngolo yina yandi vuandaka na yau nsatu samu yandi telema na ntoto. Ezekiele sonikaka: ‘Mpeve kuizilaka munu mpe yatelemisaka munu.’ (Eze. 2:1, 2) Na manima, “diboko” ya Yehova tuadisaka Ezekiele na bantangu nionso yina yandi salaka na kisalu na yandi ya kusamuna—yina kele mpeve ya nlongo ya Nzambi. (Eze. 3:22; 8:1; 33:22; 37:1; 40:1) Mpeve ya Nzambi kindisaka Ezekiele samu na kiyekua yina yandi bakaka—kisalu ya kusamuna na bantu ya ‘yintu-ngolo mpe ya ntima-ngolo’ ya terituare na yandi. (Eze. 3:7) Yehova tubilaka Ezekiele: ‘Munu mekumisa yilungi na nge ngolo mutindu mosi na bilungi na bau mpe mbunzu na nge ngolo mutindu mosi na bambunzu na bau. Munu mekumisa mbunzu na nge lokola diama, ngolo kuluta dibanga ya sileksi. Kubanga bau ve  mpe kuzakama ve samu na bilungi na bau.’ (Eze. 3:8, 9) Yavuandaka lokola Yehova kena kuzabisa Ezekiele: ‘Kubika ve yintu-ngolo ya bantu lembisa nge nzutu. Munu kekindisa nge.’

⁹ Na manima, mpeve ya Nzambi tuadisaka Ezekiele na terituare na yandi. Ezekiele sonikaka: ‘Diboko ya Yehova vuandaka ngolo na zulu na munu.’ Yabakaka mbikudi sabala mosi samu yandi longuka mpe yandi bakusa mbotembote nsangu yina yandi fueti samuna samu yandi samuna yau na kiminu nionso. (Eze. 3:14, 15) Na manima Yehova tubilaka yandi yandi kuenda na lubuaku ya patatalu kisika “mpeve kotaka na kati na [yandi].” (Eze. 3:23, 24) Ezekiele bongamaka samu na kubanda kisalu na yandi ya kusamuna.

10. Yinki lusadusu beto kele na yau nsatu samu na kukokisa kisalu na beto ya kusamuna, mpe samu na yinki?

¹⁰ Yinki lusadusu beto kele na yau nsatu samu na kukokisa kisalu na beto ya kusamuna? Samu na kubaka mvutu, beto kanisa na diambu yina kuminaka Ezekiele. Tekila yandi banda kisalu ya kusamuna, mpeve ya Nzambi pesaka yandi ngolo yina yandi vuandaka na yau nsatu. Mutindu mosi na Ezekiele, bubu yayi beto lenda kokisa kisalu na beto ya kusamuna kaka na lusadusu ya mpeve ya Nzambi. Samu na yinki? Samu Satana kenuanisaka beto samu beto bika kisalu na beto ya kusamuna. (Kus. 12:17) Bantu mingi kekanisaka ti Satana kele ngolo mingi kuluta, mpe beto lenda nunga yandi ve. Kasi na kisalu na beto ya kupesa kimbangi, beto kena kununga yandi! (Kus. 12:9-11) Na yinki mutindu? Ntangu beto kesamunaka, beto kemonisaka ti beto kebangaka ve mayele ya yimbi ya Satana. Konso ntangu yina beto kesamunaka, Satana kemonaka mpasi na ntima mutindu yandi nunga ve. Na yau, yinki beto lenda tuba na kuzaba ti beto kele na dikoki ya kukokisa kisalu na beto ya kusamuna ata kana bakena kutelemina beto? Beto lenda tuba ti mpeve ya nlongo kepesaka beto kilendo mpe beto kele ya kundimama na Yehova.—Mat. 5:10-12; 1 Pi. 4:14.

11. Yinki mpeve ya nlongo kesala na beto, mpe yinki mutindu beto lenda tatamana kubaka yau?

¹¹ Yinki dilongi yankaka beto lenda baka ntangu beto kena kukanisa na mutindu Yehova pesaka  Ezekiele ngolo yina yandi vuandaka na yau nsatu samu yandi samuna? Mpeve ya Nzambi lenda pesa beto ngolo yina beto kele na yau nsatu samu beto nunga konso diambu ya mpasi yina lenda kumina beto na kisalu ya kusamuna. (2 Bk. 4:7-9) Na yau, yinki beto lenda sala samu beto ndimisama ti beto kena kutatamana kubaka mpeve ya Nzambi? Beto fueti tatamana kusambila, na kundimisamaka ti Yehova kekuwa bisambu na beto. Yesu longaka banlonguki na yandi: ‘Beno tatamana kulomba, . . . beno tatamana kusosa, . . . beno tatamana kubula porte.’ Na manima, Yehova ‘kepesa mpeve ya nlongo na bantu yina kelombaka yandi yau.’—Luka 11:9, 13; Bis. 1:14; 2:4.

12. Na kutadila Ezekiele 2:9–3:3, wapi kisika rulo yango katukaka mpe yinki vuandaka na kati ya rulo yango?

¹² Ezekiele vuandaka baka kaka ve ngolo na yandi na mpeve ya Nzambi, kasi Mpova ya Nzambi diaka vuandaka kumisa kiminu na yandi ngolo. Na vizion yango, Ezekiele monaka diboko mesimba rulo mosi. (Tanga Ezekiele 2:9–3:3.) Wapi kisika rulo yango katukaka? Yinki mambu vuandaka na kati ya rulo yango? Yinki mutindu yakumisaka kiminu ya Ezekiele ngolo? Beto tadila yau. Rulo yango katukaka na kiti ya Kimfumu ya Nzambi. Kondua ntembe, Yehova sadilaka mosi ya bambasi yiya (4), yina Ezekiele monaka na ntuala samu yandi pesa rulo yango na Ezekiele. (Eze. 1:8; 10:7, 20) Rulo yango vuandaka na mpova ya Nzambi—nsangu ya nene ya nsambusulu yina Ezekiele fueti samuna na batomboki yango yina kuendaka na kinanga. (Eze. 2:7) Nsangu yango vuandaka ya kusonama na ntuala mpe na manima ya rulo.

13. Yinki Yehova tubilaka Ezekiele yandi sala samu na rulo yango, mpe samu na yinki yavuandaka kitoko?

¹³ Yehova tubilaka mbikudi na yandi ti yandi kudia rulo yango mpe ‘[yandi] fulusa yau na kivumu na yandi.’ Na luzitu nionso, Ezekiele kudiaka rulo yango ya mvimba. Kitini ya vizion yango zolaka monisa yinki? Ezekiele vuandaka na nsatu ya kubakusa mbotembote nsangu yina yandi zolaka samuna. Yalombaka yandi ndima nsangu yango samu yatinda yandi yandi kuenda samuna. Na manima diambu mosi ya kukamua salamaka. Ezekiele bakusaka ti rulo yango vuandaka ‘kitoko lokola mafuta ya niosi.’ (Eze. 3:3) Samu na yinki? Samu na Ezekiele, lokumu ya kumonikisa Yehova vuandaka diambu mosi ya kitoko, to ya kiese. (Nk. 19:8-11) Yandi vuandaka na butondi samu Yehova ndimaka yandi yandi sadila yandi lokola mbikudi na yandi.

14. Yinki sadisaka Ezekiele yandi vuanda ya kukubama samu na kundima kiyekua na yandi?

¹⁴ Na manima, Yehova tubilaka Ezekiele: ‘Mambu nionso munu ketubila nge, tula yau na ntima na nge mpe kuwa yau.’ (Eze. 3:10) Na nguizani na malako yango, Yehova zabisaka Ezekiele yandi lunda na makanisi na yandi bampova yina kele ya kusonama na rulo mpe kuyindula na zulu na yau. Ntangu Ezekiele salaka mutindu yina, kiminu na yandi kumaka ngolo. Katula yau, yasalaka ti yandi vuanda na nsangu mosi ya kilendo ya kutubila bantu. (Eze. 3:11) Lokola Ezekiele vuandaka na nsangu ya Nzambi na ntima mpe na bambebu na yandi, yandi vuandaka ya kukubama samu na kubanda kisalu ya kusamuna mpe kutatamana tii ntangu yandi kekokisa kiyekua yango.—Fuanikisa Nkunga 19:14.

15. Samu na kutatamana kisalu na beto ya kusamuna, yinki beto fueti “tula na ntima”?

¹⁵ Samu na kutatamana kisalu na beto ya kusamuna, beto diaka beto fueti bika Mpova ya Nzambi tatamana kukumisa kiminu na beto ngolo. Beto fueti “tula na ntima” mambu nionso yina Yehova ketubilaka beto. Bubu yayi Yehova kesololaka na beto na nzila ya Mpova na yandi, Biblia. Yinki mutindu beto lenda ndimisama ti Mpova ya Nzambi kena kutatamana kuvuanda na bupusi na makanisi, na banguilu, mpe na bisalu na beto?

16. Yinki beto fueti sala na Mpova ya Nzambi, mpe yinki mutindu beto lenda kotisa yau na ntima na beto?

 ¹⁶ Mutindu kaka nzutu na beto kekumaka ngolo ntangu beto kekudiaka madia ya kinsuni mpe beto kekitisaka yau na estoma, mutindu mosi mpe kiminu na beto kekumaka ngolo ntangu beto kelongukaka Mpova ya Nzambi mpe kuyindula na zulu na yau. Beto zimbakana ve dilongi yina beto lenda baka na yina metadila rulo yango. Na yina metadila Mpova ya Nzambi, Yehova zola beto ‘fulusa yau na estoma na [beto],’ yazola monisa, beto bakusa Mpova na yandi mbotembote. Beto lenda sala mutindu yina na nzila ya kisambu, kutanga, mpe kuyindula na mpinda. Ya ntete, beto kesambila samu na kubongisa bantima na beto samu na kuyamba makanisi ya Nzambi. Na manima, beto ketanga mambu yina kele na Biblia. Katula yau, beto kesala poze samu na kuyindula, kukanisa na mpinda na zulu ya mambu yina beto metanga. Yinki kesalama na manima? Kana beto kena kubaka ntangu mingi ya kuyindula na zulu ya mambu yina beto kena kutanga na Mpova ya Nzambi, mutindu yina nde beto kebakusa mbotembote Mpova ya Nzambi, mpe yakekumisa kiminu na beto ngolo.

17. Samu na yinki yakele mfunu kuyindula na mpinda na zulu ya mambu yina beto kena kutanga na Biblia?

¹⁷ Samu na yinki yakele mfunu kutanga Biblia mpe kuyindula na mpinda na zulu na yau? Kusala mutindu yina kepesaka beto ngolo yina beto kele na yau nsatu samu na kusamuna nsangu ya Kimfumu bubu yayi mpe ngolo ya kusamuna nsangu ya nsambusulu na bilumbu kena kuiza. Katula yau, kana beto kena kuyindula na zulu ya bikadulu ya mbote ya Yehova, kinkundi na beto na yandi kekuma ngolo. Yau kesala ti beto vuanda na kima mosi ya kitoko mpenza, to ya mbote mingi, yakele, kiyenge mpe kusepela na yina beto kele na yau.—Nk. 119:103.

18. Yinki mambu bantu na terituare na beto fueti zaba, mpe samu na yinki?

¹⁸ Ezekiele vuandaka mbikudi, kasi beto beto kele ve bambikudi. Kasi, beto kele na nzengolo ya kutatamana kusamuna nsangu ya kupemama yina Yehova taninaka na Mpova na yandi tii ntangu kisalu ya kusamuna kemanisa. Ntangu kilumbu ya nsambusulu kekuiza, bantu na terituare na beto kevuanda ve na mfunu ya kutuba ti babakaka ve nduengoso to Nzambi tudilaka bau ve dikebi. (Eze. 3:19; 18:23) Kasi, yakelomba bandima ti nsangu yina beto samunaka katukaka na Nzambi.

19. Yinki kepesa beto ngolo samu beto kokisa kisalu na beto ya kusamuna?

¹⁹ Yinki kepesa beto ngolo samu beto kokisa kisalu na beto ya kusamuna? Kaka mambu tatu yina pesaka Ezekiele ngolo. Beto ketatamana kusamuna samu beto mezaba ti Yehova nde tindaka beto, mpeve ya Nzambi kepesaka beto ngolo, mpe Mpova ya Nzambi kekumisaka kiminu na beto ngolo. Na lusadusu ya Yehova, beto kele na nzengolo ya kukokisa kisalu na beto ya kusamuna mpe ‘kukanga ntima tii na nsuka.’—Mat. 24:13.