1. Yinki kele nsatu na beto ya ‘mambu ya kimpeve,’ mpe yinki mutindu yakele na nguizani na kiese?

 KIESE ya kedika kele kaka ve banguilu ya kitoko yina kekuizaka mpe yakekuendaka. Yalenda zingila na luzingu ya mvimba ya muntu. Yinki mutindu? Na Disolo na zulu ya mongo, Yesu sasilaka: ‘Kiese na bantu yina kebakusaka nsatu na bau ya mambu ya kimpeve’ (Mat. 5:3) Yesu zabaka ti bantu salamaka na nsatu ya ngolo ya kuzaba mpe kusadila Mvangi na bau, Yehova Nzambi. Yau nde kele ‘nsatu na beto ya mambu ya kimpeve.’ Katula yau, lokola Yehova kele “Nzambi ya kiese,” bantu yina diaka kesambilaka yandi lenda vuanda na kiese.​—1 Tm. 1:11.

2-3. (a) Samu na Yesu, nani diaka lenda vuanda na kiese? (b) Yinki beto ketubila na disolo yayi, mpe samu na yinki yakele na mfunu samu na beto kulonguka mambu yango?

² Beto lenda vuanda na kiese kaka kana beto kena kukutana ve na mambu ya mpasi na luzingu na beto? Ve. Na Disolo na zulu ya mongo, Yesu tubaka diambu mosi ya kukamua. ‘Bantu yina kele na kiadi’​—yavuanda bakena kukitungisa mingi samu na masumu na bau to bakena kukutana na mambu mingi ya mpasi na luzingu na bau​—balenda vuanda na kiese. Yesu tubaka diaka mutindu mosi samu na ‘bantu yina bameniokola samu na lunungu’ to bantu yina bakena kutubila ‘yimbi’ samu bakele banlonguki ya Klisto. (Mat. 5:4, 10, 11) Kasi yinki mutindu yalenda salama ti beto vuanda mpenza na kiese ata kana beto kena kukutana na mambu ya mutindu yina?

³ Yesu longaka beto ti kiese kekatukaka ve na mambu ya mbote yina beto kekutanaka na yau na luzingu na beto, kasi yakekatukaka nde na kukokisaka nsatu na beto ya mambu ya kimpeve mpe na kupusanaka penepene ya Nzambi. (Yak. 4:8) Yinki mutindu beto lenda sala yau? Na disolo yayi, beto ketubila mambu tatu yina beto fueti sala samu beto vuanda na kiese ya kedika.

4. Yinki kele diambu ya ntete yina beto fueti sala samu beto vuanda na kiese ya kedika? (Nkunga 1:1-3)

⁴ DIAMBU YA NTETE: Samu na kuvuanda mpenza na kiese, beto fueti kudiaka madia ya kimpeve. Yavuanda bantu mpe bibulu, beto kevuandaka na nsatu ya madia ya kinsuni samu beto kutatamana kuvuanda na luzingu. Kasi, kaka bantu nde lenda kudia madia ya kimpeve. Mpe beto kevuandaka na nsatu na yau. Yau yina Yesu tubaka: ‘Muntu fueti zinga kaka na mampa ve, kasi na mpova nionso yina kena kubima na yinua ya Yehova.’ (Mat. 4:4) Na yau, beto fueti bika ve ti kilumbu luta kondua kudia madia ya kimpeve yina kele na Mpova ya mfunu ya Nzambi, Biblia. Nsoniki ya nkunga tubaka: ‘Kiese na muntu yina kesepelaka na nsiku ya Yehova mpe yandi ketangaka yau muini mpe mpipa.’​—Tanga Nkunga 1:1-3.

5-6. (a) Yinki mambu beto lenda longuka na Biblia? (b) Na yinki mitindu kutanga Biblia lenda sadisa beto?

⁵ Na Biblia, Yehova pesaka beto na nzola nionso malongi ya mfunu yina kesadisa beto samu beto vuanda na luzingu ya kiese. Beto kelongukaka yina kele lukanu na yandi samu na luzingu na beto. Beto kelongukaka mutindu ya kupusana penepene na yandi mpe kubaka nlemvo na yandi samu na masumu na beto. Mpe beto kelongukaka kivuvu ya kitoko yina yandi pesilaka nsilulu samu na bilumbu kena kuiza. (Yer. 29:11) Bakedika yango yina beto kebakaka na kulongukaka Biblia kefulusaka bantima na beto na kiese!

⁶ Mutindu beto mezabila yau, Biblia mefuluka diaka na malongi ya mfunu samu na luzingu na beto ya konso kilumbu. Kana beto mesadila malongi yango, beto lenda vuanda na kiese. Konso ntangu yina nge kele ya kulemba nzutu samu na mambu ya mpasi yina kena kumina nge na luzingu,  lutisaka ntangu mingi na kutangaka Mpova ya Nzambi mpe na kuyindulaka na mpinda na zulu na yau. Yesu tubaka: ‘Kiese na bantu yina kekuwaka Mpova ya Nzambi mpe bakesadilaka yau!’​—Luka 11:28.

7. Yinki nge lenda sala samu na kubaka mambote na ntangulu na nge ya Mpova ya Nzambi?

⁷ Ntangu nge kena kutanga Mpova ya Nzambi bakaka ntangu samu na kuyindula na zulu ya mambu yina nge kena kutanga. Na kifuani, diambu ya mutindu yayi mekuminaka nge? Nge memona muntu mosi kena kulamba mosi ya madia yina nge kezolaka mingi. Kasi mbala yankaka nge vuandaka ve na ntangu mingi ya kudia to dikebi na nge vuandaka vana ve samu nge vuandaka kanisa mambu yankaka, mpe nge vuandaka kudia nsualunsualu, kondua kubaka ntangu ya kusepela na konso nzalu ya madia yina nge vuandaka kukotisa na yinua. Ntangu nge memanisa kudia, nge mebakusa ti nge vuandaka kudia na nsualu mpenza mpe yazolaka luta mbote kana nge kudiaka malembe malembe mpe nge bakaka ntangu ya kusepela na madia yango. Yalenda vuanda mutindu mosi ntangu beto kena kutanga Biblia. Na bantangu yankaka, beto ketangaka yau na nsualu, yau kesalaka ti beto baka ve ntangu ya kubakusa mbote mpe kusepela na nsangu na yau. Bakaka ntangu ya kusepela na ntangulu ya Mpova ya Nzambi; bakaka ntangu ya kumona mutindu diambu kena kusalama, kuwaka na makanisi bandinga ya bantu, mpe kanisaka na mambu yina nge tangaka. Kana nge kena kusala mutindu yina, nge kevuanda mpenza na kiese.

8. Yinki mutindu ‘nanga ya kukuikama mpe ya mayele’ kena kukokisa kiyekua na yandi? (Tala diaka noti na yinsi ya paje.)

⁸ Yesu ponaka ‘nanga ya kukuikama mpe ya mayele’ samu na kupesa madia ya kimpeve na ntangu yina mebonga, mpe beto kena kudia mbote madia ya kimpeve. * (Mat. 24:45) Biblia kele kima ya ntete yina nanga ya kukuikama mpe ya mayele ketulaka na konso madia yina yandi kepesaka. (1 Te. 2:13) Na yau madia yango ya kimpeve kesadisaka beto beto zaba makanisi ya Yehova, mutindu yandi memonisa yau na Biblia. Yau nde mfunu beto ketangilaka bazulunalo Yinzo’a zulu ya Nkengi mpe Lamuká! mpe masolo yankaka yina kele na site na beto jw.org. Beto kebongisaka balukutakanu ya kimvuka ya katikati ya sabala mpe ya nsuka ya sabala. Mpe beto ketalaka baemision ya TV JW yina kebimaka konso ngonda. Kudia madia mingi ya kimpeve kesadisa beto beto sala diambu ya zole samu beto vuanda mpenza na kiese.

9. Yinki kele diambu ya zole yina kesadisa beto samu beto vuanda na kiese ya kedika?

⁹ DIAMBU YA ZOLE: Samu na kuvuanda mpenza na kiese, beto fueti vuanda na nzingulu yina kena kumonisa ti beto kezitisaka bansikudukusu ya Yehova. Nsoniki ya nkunga sonikaka: ‘Kiese na konso muntu yina kebangaka Yehova, yina ketambulaka na banzila na yandi.’ (Nk. 128:1) Kubanga Yehova zola monisa kuzitisa yandi mingi na kumangaka kusala konso diambu yina kesepedisaka yandi ve. (Bin. 16:6) Na yau beto ketatamanaka kusala nionso yina beto lenda samu na kuzitisa bansikudukusu ya Yehova yina metadila mbote mpe yimbi yina kele na Biblia. (2 Bk. 7:1) Beto kevuanda na kiese kana beto kena kusala mambu yina Yehova kezolaka mpe kumanga kusala mambu yina yandi keyinaka.​—Nk. 37:27; 97:10; Bar. 12:9.

10. Na kutadila Baroma 12:2, yinki kele kiyekua na beto?

¹⁰ Tanga Baroma 12:2. Muntu lenda zaba ti Yehova kele na yinsua ya kubaka nzengolo na mambu yina kele mbote mpe yina kele yimbi, kasi yandi fueti ndima diaka bansikudukusu ya Nzambi samu na yandi mosi. Na kifuani, muntu lenda zaba ti guvernema nde kele na yinsua ya kutula bandilu ya vitesi yina nati ya ntomabilu fueti natina ntomabilu na yandi na nzila ya nene. Kasi yandi lenda vuanda ve pene ya kundima bandilu yango samu na yandi mosi. Yau kesala ti, yandi nata ntomabilu na vitesi mingi kuluta vitese yina yandi fueti natina ntomabilu na yandi. Beto kemonisa na bikadulu na beto ti beto kendimaka mpenza kuzitisa bansikudukusu ya Yehova yina kele mutindu yina meluta mbote ya  kuzinga. (Bin. 12:28) Davidi diaka kanisaka mutindu yina, yau yina yandi tubaka samu na Yehova: ‘Nge monisaka munu nzila ya luzingu. Kiese ya mingi kele na ntuala na nge; mambu yina kepesaka kiese kele na diboko na nge ya kibakala samu na mvimbamvimba.’​—Nk. 16:11.

11-12. (a) Kana beto kena kutungisama to kana beto melemba nzutu, na yinki mambu beto fueti keba? (b) Yinki mutindu bampova yina kele na Bafilipi 4:8 lenda sadisa beto ntangu beto kena kupona bandutusulu ya ntangu?

¹¹ Kana beto kena kutungisama to beto melemba nzutu, beto fueti sala diambu yina kesadisa beto samu beto lemba kukitungisa samu na mambu na beto ya mpasi. Yakele yimbi ve, kasi beto fueti keba samu beto bika sala diambu yina Yehova keyinaka.​—Efe. 5:10-12, 15-17.

¹² Na letre yina yandi sonikinaka Baklisto ya Filipi, ntumua Paulo kindisaka Baklisto batatamana kutadila mambu yina kele ‘lunungu, . . . mambu yina kele bunkete, . . . mambu yina kemonisaka nzola, [mpe] mambu yina kele mbote.’ (Tanga Bafilipi 4:8.) Atako Paulo vuandaka tubila mpenza ve diambu metadila ndutusulu ya ntangu, mambu yina yandi sonikaka fueti vuanda na bupusi na zulu ya bandutusulu ya ntangu yina beto keponaka. Meka kusala playi: Kisika nionso yina kele mpova “mambu” na verse yango, tula mpova “miyimbu,” “bafilme,” “babuku,” to “bansaka ya video.” Kusala mutindu yina lenda sadisa nge nge zaba mambu yina lenda ndimama na meso ya Nzambi mpe yina lenda ndimama ve. Beto zola wizanisa luzingu na beto na bansikudukusu ya Yehova yina meluta kuzangama. (Nk. 119:1-3) Na manima, na kuvuandaka na kikansasa ya kuvedila, beto lenda sala diambu ya tatu yina kenatina beto kiese ya kedika.​—Bis 23:1.

13. Yinki kele diambu ya tatu yina beto fueti sala samu beto vuanda na kiese ya kedika? (Yoane 4:23, 24)

¹³ DIAMBU YA TATU: Sala nionso samu nge ndimisama ti nge kena kutula nsambudulu ya Yehova na kisika ya ntete na luzingu na nge. Lokola Yehova kele Mvangi na beto, beto fueti sambila kaka yandi. (Kus. 4:11; 14:6, 7) Na yau, diambu yina meluta mfunu na luzingu na beto fueti vuanda kusambila Yehova na mutindu yina yandi kendimaka, ‘na mpeve mpe na kedika.’ (Tanga Yoane 4:23, 24.) Beto zola mpeve ya nlongo ya Nzambi tuadisa nsambudulu na beto samu yavuanda na nguizani na bakedika yina kele na Mpova na yandi. Nsambudulu na beto fueti vuanda na kisika ya ntete na luzingu na beto ata kana beto kezingaka na buala yina kisalu na beto kele na bipekiseli. Bubu yayi bampangi na beto ya babakala mpe ya banketo kuluta 100 kotaka buloko samu kaka bakele Bambangi ya Yehova. * Atako plina, na kiese nionso bakena kusala nionso yina balenda samu na kusambila, kulonguka, mpe kutubila bantu yankaka mambu yina bakena kulonguka na yina metadila Nzambi mpe Kimfumu na yandi! Kana bamesambisa to bakena kuniokola beto, beto lenda vuanda na kiese na kuzabaka ti Yehova kele kintuadi na beto mpe yandi kepesa beto n’sendo.​—Yak. 1:12; 1 Pi. 4:14.

14. Yinki diambu kuminaka ntuenia mosi ya bakala na buala ya Tadjikistan, mpe samu na yinki?

¹⁴ Bampangi na beto mingi ya babakala mpe ya banketo kutanaka na mambu ya mpasi na luzingu na bau, kasi bavuandaka mpenza na kiese ya kedika samu basadilaka mambu tatu yina beto mekatuka tubila. Beto tadila diambu yina kuminaka ntuenia mosi ya bamvula 19 na nkumbu ya Jovidon Bobojonov, na buala ya Tadjikistan, yina mangaka kukota na kisalu ya soda. Na kilumbu ya 4 Octobre 2019, bakuizaka bimisa yandi na kingolo na yinzo na yandi, mpe banataka yandi na buloko samu na mua bangonda, mpe basadilaka yandi mambu lokola muntu ya kinkesi. Baradio, batelevizion, mpe Internet ya babuala mingi tubilaka diambu yango ya kukondua lunungu. Batubaka ti babulaka yandi samu na kutinda yandi na kingolo yandi tuba na  ntuala ya drapo ti yandi mendima kisalu ya soda mpe yandi vuata bilele ya basoda. Na manima, bapesaka yandi kitumbu mpe batindaka yandi na buloko tii ntangu mfumu ya buala kenlemvukila yandi mpe yandi kepesa nzila samu babimisa yandi na buloko. Na ntangu yango ya mpasi, Jovidon taninaka kukuikama na yandi mpe kiese na yandi. Yinki mutindu? Na kubakusaka ntangu nionso bansatu na yandi ya mambu ya kimpeve.

15. Yinki mutindu Jovidon vuandaka baka madia ya kimpeve ntangu yandi vuandaka na buloko?

¹⁵ Ntangu yandi vuandaka na buloko, Jovidon tatamanaka kudia madia ya kimpeve, atako yandi vuandaka ve na Biblia to na mikanda yina kesasilaka Biblia. Yinki mutindu yasalamaka? Bampangi ya babakala mpe ya banketo yina vuandaka zinga nzinganzinga ya buloko yina yandi vuandaka, bavuandaka kuiza bikila yandi bima ya kudia mpe bavuandaka sonika kikapu ya kilumbu na saki yina bavuandaka natina yandi bima ya kudia. Mutindu yina nde yandi vuandaka na dikoki ya kutanga mpe kuyindula na zulu na yau konso kilumbu. Na manima ya kubima na buloko, yandi pesaka dilongi yayi samu na bantu yina kutana ntete ve na kumekama ya ngolo: “Yakele mpenza mfunu beno sadila mbotembote kimpuanza na beno bubu yayi samu na kukudisa nzayilu na beno samu na Yehova na kutangaka Mpova na yandi mpe mikanda na beto.”

16. Na yinki mambu Jovidon tulaka makanisi na yandi?

¹⁶ Mpangi na beto vuandaka zitisa bansikudukusu  ya Yehova. Yandi vuandaka kanisa ve bansatu ya yimbi mpe yandi vuandaka sala ve mambu ya yimbi, kasi yandi tulaka makanisi na yandi na Yehova mpe na mambu yina Yandi kezolaka. Jovidon vuandaka baka ntangu ya kusepela na kitoko ya nsemono ya Nzambi. Konso sunka ntangu yandi vuandaka lamuka yandi vuandaka kuwa miyimbu ya bandeke. Na mpipa, yandi vuandaka tala ngonda mpe bambuetete. Yandi tubaka: “Bakado yango ya Yehova sadisaka munu munu vuanda na kiese mpe yakindisaka munu.” Kana beto kena kumonisa butondi samu na madia ya kimpeve mpe ya kinsuni yina Yehova kepesaka beto, ntima na beto kekumaka na kiese, mpe kiese yango lenda kindisa makoki na beto ya kukanga ntima.

17. Yinki mutindu bampova ya 1 Piere 1:6, 7 lenda kokisama na muntu yina kena kukutana na mambu mutindu mosi na yina Jovidon kutanaka na yau?

¹⁷ Jovidon tulaka diaka nsambudulu ya Yehova na kisika ya ntete. Yandi zabaka mfunu ya kutatamana kubikana ya kukuikama na Nzambi ya kedika. Yesu tubaka: ‘Nge fueti sambila Yehova Nzambi na nge, mpe yandi kaka nge fueti sadila kisalu ya nlongo.’ (Luka 4:8) Bamfumu ya basoda mpe basoda vuandaka sosa ti Jovidon lemba kuvuanda Mbangi ya Yehova. Kasi, yandi vuandaka sambila konso kilumbu mpe konso mpipa, na kulombaka Yehova pesa yandi kibakala samu yandi bika ve mpe yandi tatamana kuvuanda ya kukuikama. Atako mambu ya kukondua lunungu yina basadilaka yandi, Jovidon taninaka kukuikama na yandi. Yau mesala ti bubu yayi yandi vuanda na kiese, samu yandi kele na kima mosi yina yandi vuandaka na yau ntete ve tekila bakanga yandi, babula yandi, mpe batula yandi na buloko​—kiminu yina memekama.​—Tanga 1 Piere 1:6, 7.

18. Yinki mutindu beto lenda tanina kiese na beto?

¹⁸ Yehova mezaba yina beto kele na yau nsatu samu beto vuanda mpenza na kiese. Kana nge mesadila mambu tatu yina beto fueti sala samu beto vuanda na kiese ya kedika, nge lenda tanina kiese na nge ata kana nge kena kukutana na mambu ya mpasi. Na manima, nge diaka nge kevuanda na dikoki ya kutuba: ‘Kiese na bantu yina Yehova kele Nzambi na bau!’​—Nk. 144:15.