KIKAPU YA 11
Na Manima ya Kilumbu ya Feti ya Dikuela
‘Nzola kesukaka ve.’—1 BAKORINTO 13:8.
1, 2. Banzomono na dikuela zola monisa ti dikuela yango nunga ve? Monisa yau.
DIKUELA kele dikabu yina mekatuka na Yehova. Yau lenda buedila muntu kiese na luzingu. Atako mutindu yina, konso dikuela kevuanda na banzomono na yau. Na bantangu yankaka, yalenda monana neti kaka banzomono yango kemanisa ve, mpe bakala na nketo lenda kukimona ti bakena kuzolana diaka ve mutindu yavuandilaka na ebandeli.
2 Beto fueti yitukua ve kana ntangu yankaka dikuela na beto kele na banzomono. Kasi, banzomono zola monisa ve ti dikuela na beto nunga ve. Ata bankuelani yina vuandaka na banzomono ya ngolo na dikuela na bau, kasi banungaka kubongisa nguizani na bau mpe dikuela na bau kumaka ya mbote. Yinki mutindu?
VUANDA PENE-PENE YA NZAMBI MPE YA NKUELANI NA NGE
3, 4. Na bantangu yankaka, yinki mambu lenda kumina dikuela?
3 Dikuela kesangisaka bantu zole yina mesuasana, muntu na muntu kevuandaka na mambu yina yandi kezolaka mpe yina yandi kezolaka ve, bangindu, mpe mutindu na yandi ya kusala mambu. Yalenda vuanda diaka, bakala mpe nketo mekatuka na bayinsi to mimesano yina mesuasana. Yakelombaka ntangu mpe ngolo samu na kuzabana mbote-mbote mpe kulonguka kukitula na kisika ya muninga.
4 Na manima ya bamvula, nkuelani mosi mosi lenda kukipesa na mambu na yandi mosi. Yalenda monana lokola muntu na muntu kena kutuadisa luzingu na yandi yandi mosi. Yinki lenda sadisa bau bakuma diaka na nguizani ya ngolo?
Malongi ya Biblia kele mfunu samu na dikuela ya mbote
5. (a) Yinki kesadisa Muklisto yandi tanina nguizani na yandi na nkuelani na yandi? (b) Yinki Baebreo 13:4 metuba samu na mutindu yina beto fueti tadila dikuela?
5 Yehova mepesa malongi ya mbote yina kesadisa nge na nkuelani na nge samu beno tatamana kuvuanda na nguizani ya mbote na Nzambi mpe beno zole. (Nkunga 25:4; Yezaya 48:17, 18) Yandi metubila beto: ‘Bika makuela vuanda na lukumu na meso ya bantu nionso.’ (Baebreo 13:4) Kima yina nge ketadilaka na lukumu kevuandaka na ntalu mpe na valere. Nge ketaninaka yau mpe nge kelengelaka yau. Yehova zola nge tadila dikuela mutindu yina.
NZOLA SAMU NA YEHOVA LENDA SADISA DIKUELA NA BENO
6. Matayo 19:4-6 memonisa ti Yehova ketadilaka dikuela yinki mutindu?
6 Yehova nde bandisaka dikuela ya ntete. Muana na yandi, Yesu tubaka: “Keti beno metangaka ve ti muntu yina salaka bau banda na ntonono salaka bau bakala mpe nketo mpe yandi tubaka ti: ‘Yau yina bakala kebika tata na yandi na mama na yandi mpe yandi kekangama na nketo na yandi, ebuna bau zole kevuanda n’suni mosi?’ Na mutindu yina ti bakele diaka ve zole, kasi n’suni mosi. Yau yina, bika ti muntu kukabula ve yina Nzambi mesangisaka.” (Matayo 19:4-6) Banda na ntonono, Yehova zolaka ti dikuela zingila mvimba-mvimba. Yandi zolaka bantu ya dibuta bavuanda na bumosi, na kiese mpe basepela na luzingu kintuadi.
7. Yinki lenda sadisa Bakala na nketo samu batanina dikuela na bau?
7 Kasi bubu yayi, bankuelani kena kukutana na mambu yina kena kunata bankuamusu mpe bampasi ya mutindu na mutindu. Bantangu yankaka, banzomono lenda vuanda ngolo mpe yau lenda sala ti bakala na nketo mona ti balenda koka diaka ve mpe nsuka nsuka balenda vambana. Kasi kuzaba dibanza ya Yehova samu na dikuela, lenda sadisa beto.—1 Yoane 5:3.
8, 9. (a) Yinki ntangu beto fueti landa lutuadusu ya Yehova na dikuela na beto? (b) Yinki mutindu beto kemonisa ti dikuela kele na valere na meso na beto?
8 Lutuadusu ya Yehova kevuandaka kaka samu na mambote na beto. Mutindu beto monaka yau, yandi zola ti: ‘Makuela vuanda ya lukumu.’ (Baebreo 13:4; Longi 5:4) Kana beto melanda lutuadusu ya Yehova ata na ntangu ya mpasi, beto kebaka kaka mambote.—1 Batesalonika 1:3; Baebreo 6:10.
9 Lokola dikuela kele na valere na meso na beto, beto fueti manga kusala to kutuba diambu yina lenda bebisa yau. Kutu, beto kesala nionso samu nzola na beto na nkuelani na beto kuma ya ngolo. Yinki lenda sadisa beto?
BAMPOVA MPE MAMBU YINA NGE KESALAKA YAMONISA TI NGE KEPESAKA DIKUELA NA NGE LUKUMU
10, 11. (a) Yinki banzomono ya nene kekuminaka bankuelani yankaka? (b) Samu na yinki ntubulu na beto na ntuala ya nkuelani na beto kele na mfunu?
10 Bakala to nketo lenda pesa nkuelani na yandi mpasi na mitindu mingi. Beto mezaba ti Muklisto lenda bula ata fioti ve nkuelani na yandi to kusala kima mosi yina lenda monisa yandi mpasi na nzutu. Nzokande, beto lenda luadisa nkuelani na beto na bampova na beto. Bampova lenda kuma binuanunu. Nketo mosi tubaka: “Bakala na munu kebulaka munu na bampova. Munu kele ve na bidimbu na nzutu, kasi ntima na munu mefuluka na bamputa samu na bampova na yandi ya yimbi, na kifuani ‘Nge kele kizitu samu na munu!’ Mpe ‘nge kele na mfunu ve!’ Yakepesaka munu mpasi na ntima.” Bakala mosi tubaka ti mbala mingi nketo na yandi ketubaka mambu yina kemanisaka valere na yandi mpe yandi kefingaka yandi. Yandi tubaka: “Munu kekokaka ve kuvutukila mambu yina yandi ketubilaka munu. Yau yina, munu kelendaka ve kusolula na yandi mpe munu kebikanaka na kisalu tii mpimpa, kuna munu kevuandaka na kiyenge kuluta na yinzo.” Bubu yayi, bantu kele na bifu ya kubimisa bampova ya kufinga, mpe bampova ya yimbi yina lenda pesa mpasi mingi na ntima.
11 Kana bakala na nketo kena kutubana mutindu mosi ya yimbi, yau keluadisaka ntima mpe yakelombaka ntangu mingi samu yamanisa. Kasi, Yehova zola ve bakala na nketo basalana mambu na mutindu yina. Kasi na bantangu yankaka nge lenda luadisa nkuelani na nge kuzanga kuzaba. Nge lenda kukimona ti nge kele muntu mosi ya kimpombo na ntuala ya nkuelani na nge, kasi yandi mosi yinki yandi ketubaka samu na nge? Kana nge tubaka kima mosi yina salaka nkuelani na nge mpasi, nge kevuanda pene ya kubalula mavanga?—Bagalatia 5:15; tanga Baefezo 4:31.
12. Yinki lenda bebisa nguizani ya nkuelani mosi na Yehova?
12 Ntubulu na nge na nkuelani na nge, yavuanda na meso ya bantu mingi to na kisika ya beno mosi, kele na mfunu mingi na ntuala ya Yehova. (Tanga 1 Piere 3:7.) Yakobo 1:26 kena kubambula beto: ‘Kana muntu keyindula nde yandi ke sambilaka Nzambi kansi yandi ke kangaka ve ludimi na yandi, yandi ke na vuna ntima na yandi mosi, mpi lusambu na yandi kele ya mpamba.’
13. Yinki kikadulu yankaka yina lenda luadisa nkuelani na beto?
13 Yakele na mambu yankaka yina bankuelani fueti keba na yau. Na kifuani, nkuelani na nge kemona yinki mutindu kana nge kena kulutisa ntangu mingi na muntu yankaka? Ata kana yakele na mfunu mosi ya yimbi ve, na kifuani, kukuenda na kisalu ya kusamuna, to kupesa maboko na diambu mosi, yakesala nkuelani na nge mpasi ve? Muklisto mosi ya nketo tubaka: “Kumona mutindu bakala na munu kepesaka ntangu mingi mpe dikebi na mpangi mosi ya nketo ya kimvuka, yakesalaka munu mpasi. Yaketindaka munu kukimona ti mpangi yango meluta munu na mfunu.”
14. (a) Yinki dilongi ya mfunu mukanda ya Kuyantika 2:24 kena kulonga beto? (b) Yinki kiuvu beto fueti kukiyuvusa?
14 Beto Baklisto, beto kele na biyekua na bibuti na beto mpe na bampangi na beto ya kimvuka. Kasi ntangu beto mekuela, kiyekua na beto ya ntete ntete kele na nkuelani na beto. Yehova tubaka ti bakala ‘kekangama na nketo na yandi.’ (Kuyantika 2:24) Banguilu ya nkuelani ya beto fueti vuanda na kisika ya ntete samu na beto. Nge kukiyuvusa: ‘Munu kepesaka nkuelani na munu ntangu, dikebi to nzola yina mefuana to yina kele na nguizani na bansatu na yandi?’
15. Yinki mambu Muklisto fueti manga kusala samu yandi bika kangama na muntu yina kele nkuelani na yandi ve?
15 Kana beto mekuma kangama na muntu yina kele nkuelani na beto ve, yakenata mpasi na dikuela na beto. Beto lenda banda mesana na muntu yango mpe kukudisa banguilu ya nzola samu na yandi. (Matayo 5:28) Banguilu yango lenda banda kuma ngolo mpe yalenda tinda nge, nge sala diambu mosi yina kebebisa lukumu ya dikuela.
‘MFULU YA DIKUELA VUANDA YA KUKONDUA MVINDU’
16. Yinki ntumu Biblia mepesa samu na dikuela?
16 Na manima ya kutuba: ‘Bika makuela vuanda ya lukumu,’ Biblia metuba: ‘Mfulu ya dikuela vuanda ya kukondua mvindu, samu Nzambi kesambisa bantu yina kesalaka pite mpe bantu yina keyangaka (ekobo).’ (Baebreo 13:4) Mpova ‘mfulu ya dikuela’ memonisa kusangisa nzutu na kati ya bankuelani. (Bingana 5:18) Yinki mutindu beto lenda monisa ti beto kele na luzitu na diambu yango mpe beto memanga kukumisa yau mvindu?
17. (a) Yinki mutindu bantu mingi ketadilaka kuyanga? (b) Yinki mutindu Baklisto fueti tadila kuyanga?
17 Bubu yayi, bantu yankaka kemonaka ti yakele kuandi yimbi ve kuvuna nkuelani na yandi. Beto fueti bika ve mabanza yango ya tuadisa beto. Yehova kena kumonisa yau puelele ti yandi keyinaka pite mpe kuyanga. (Tanga Baroma 12:9; Baebreo 10:31; 12:29) Kana beto mesangisa nzutu na muntu yina kele ve nkuelani na beto, beto kekumisa dikuela na beto mvindu. Yakemonisa ti beto kele na luzitu ve na minsiku ya Yehova, mpe beto kebebisa nguizani na beto na yandi. Yau yina, beto fueti tula ata fioti ve dikulu na nzila yina kenata beto na kuyanga. Yazola monisa beto fueti katula mabanza yina mefuana ve samu na muntu yina kele nkuelani na beto ve.—Yobi 31:1.
18. (a) Samu na yinki kuyanga vuandaka lokola kusambila banzambi ya luvunu? (b) Yinki mutindu Yehova vuandaka tadila kuyanga?
18 Na Yisaele ya ntama, minsiku ya Mose vuandaka monisa ti kuyanga vuandaka disumu mosi ya nene mpenza, mutindu mosi na nsambudulu ya banzambi ya luvunu. Kitumbu samu na masumu yango zole vuandaka lufua. (Levi 20:2, 10) Yinki nguizani vuandaka na kuyanga mpe nsambudulu ya banzambi ya luvunu? Kana Muyisaele mosi mesambila banzambi ya luvunu, yandi vuandaka monisa luzitu ve na nsilulu na yandi ya kubikana ya kukuikama na Yehova. Kana yandi meyanga, yandi vuandaka monisa luzitu ve na nsilulu na yandi ya kubikana ya kukuikama na nkuelani na yandi. (Kubasika 19:5, 6; Kulonga 5:9; tanga Malaki 2:14.) Yamemonana puelele ti na ntangu ya ntama, na meso ya Yehova kuyanga vuandaka disumu mosi ya nene mpenza.
19. Yinki lenda sadisa beto samu beto vuanda na nzengolo ya kusala kuyanga ve?
19 Bosi bubu yayi? Atako beto kele diaka ve na yinsi ya minsiku ya Mose, dibanza ya Yehova samu na kuyanga soba ve. Mutindu kaka beto kezola ata fioti ve kusambila nzambi ya luvunu, beto fueti monisa kukondua kukuikama na nkuelani na beto ata fioti ve. (Nkunga 51:1, 4; Bakolosai 3:5) Kana beto mesala mutindu yina, beto kepesa diaka ve dikuela na beto lukumu mpe Nzambi na beto, Yehova.—Tala Noti ya 26.
YINKI MUTINDU NGE LENDA KUMISA DIKUELA NA NGE NGOLO
20. Yinki mutindu nduenga lenda sadisa dikuela yavuanda ya mbote?
20 Yinki nge lenda sala samu dikuela na nge vuanda ngolo? Mpova ya Nzambi metuba: ‘Mayele ketungaka yinzo, mpe bakekumisaka yau ngolo na lusuasukusu.’ (Bingana 24:3) Yinzo lenda vuanda kisika ya madidi madidi mpe ya kutinisa bantu, to kisika yina bantu kena kusepela, kukimona mbote mpe na luvuvamu. Yakele mutindu mosi mpe na dikuela. Muntu ya mayele kesalaka nionso samu dikuela na yandi vuanda kisika ya luvuvamu, ya kiese mpe ya kitoko.
21. Yinki mutindu nzayilu lenda kumisa dikuela na nge ngolo?
21 Samu na yinzo yango, Biblia metuba diaka: ‘Na nzayilu, bashambre na yau kefulukaka na bimvuama ya ntalu mpe ya kitoko ya mitindu nionso.’ (Bingana 24:4) Mambu yina nge kena kulonguka na Mpova ya Nzambi lenda bongisa mpenza dikuela na nge. (Baroma 12:2; Bafilipi 1:9) Ntangu nge kena kutanga Biblia mpe mikanda na beto kintuadi na nkuelani na nge, beno tubila mutindu beno lenda sadila mambu yina beno kena kulonguka. Beno sosaka mutindu beno lenda monasanaka nzola mpe luzitu, mpe mutindu ya kumonisa kimpombo mpe kutulana dikebi. Lomba Yehova sadisa nge, nge kudisa bikadulu yina kebongisa dikuela na nge mpe yina kesala ti nkuelani na nge zola nge mingi.—Bingana 15:16, 17; 1 Piere 1:7.
Tudila Yehova ntima samu yandi tuadisa beno na nsambudulu na kati ya dibuta
22. Samu na yinki beto fueti monisa na nkuelani na beto nzola, luzitu mpe lukumu?
22 Beto fueti sala nionso yina beto lenda samu beto sadila nkuelani na beto mambu na nzola, na luzitu mpe na lukumu. Mutindu yina, dikuela na beto kekuma na kiese mpe yakezingila. Diambu meluta mfunu, beto kesepedisa Yehova.—Nkunga 147:11; Baroma 12:10.
