1-3. Yinki boloko mekangaka beto nionso mpe yinki mutindu Yehova kekula beto na boloko yango?

KANISA ntete ti bamezengila nge kitumbu ya kulutisa luzingu na nge ya mvimba na boloko samu na diambu yina nge mesala ve. Kivuvu ya kubima na boloko kele ve. Nge memona ti luzingu na nge mesuka mpe diambu ya kusala diaka kele ve. Kasi kaka na ntangu yina nge mekuwa ti muntu mosi kele na diluaku ya kubimisa nge mpe yandi mepesa nge kivuvu ti yandi kesadisa nge. Yinki mutindu nge kekukimonina?

² Lufua kele boloko yina mekangaka beto nionso. Beto lenda sala ata kima mosi ve samu na kutina yau. Kasi Yehova kele na dikoki ya kubimisa beto na boloko yango. Mpe yandi pesaka kivuvu ti: ‘Yandi kekatula lufua, mbeni ya nsuka.’—1 Bakorinto 15:26.

³ Kanisa ntete kiese yina nge kevuanda na yau kilumbu yina nge kebanga diaka lufua ve. Yehova kekatula kaka lufua ve. Yandi kefutumuna diaka bantu yina mekufuaka. Yindula ntete yina yazola monisa samu na nge! Yehova mepesa kivuvu ti bayina ‘mekondua ngolo na lufua’ bau kevutuka diaka na luzingu. (Yezaya 26:19) Yau nde Biblia mebokidila mfutumukunu.

4. (a) Yinki lenda bomba beto kana muntu mosi ya dibuta to nkundi yina beto kezolaka mingi mekufua? (b) Banani vuandaka baninga ya Yesu?

⁴ Kana muntu mosi ya dibuta na beto to nkundi mosi  mekufua, yakesalaka mpasi mingi mpe yakelembisaka beto nzutu. Mpe beto kemonaka ti beto lenda sala kima mosi ve samu na kuvutula yandi na luzingu. Kasi Biblia kebombaka beto. (Tanga 2 Bakorinto 1:3, 4.) Beto tadila kifuani mosi yina memonisa ti Yehova na Yesu kele na nsatu mingi ya kuvutula bantu yina beto kezolaka na luzingu. Ntangu Yesu vuandaka awa na ntoto, mbala mingi yandi vuandaka kuenda tala Lazare mpe bampangi na yandi ya banketo Marta na Maria. Bau nionso tatu bavuandaka baninga ya Yesu. Biblia metuba ti: ‘Yesu vuandaka kuzola Marta mpe mpangi na yandi ya nketo mpe Lazare.’ Kasi kilumbu mosi Lazare kufuaka.—Yoane 11:3-5.

5, 6. (a) Yinki Yesu salaka ntangu yandi monaka dibuta mpe bankundi ya Lazare vuandaka dila? (b) Samu na yinki kuzaba mutindu Yesu kemonaka samu na diambu metadila lufua kekitisaka beto ntima?

⁵ Yesu kuendaka kubomba Marta na Maria. Ntangu Marta kuwaka ti Yesu kena kuiza, yandi bimaka na nganda ya mbanza samu na kukutana na yandi. Yandi vuandaka na kiese mutindu yandi monaka Yesu, kasi yandi zabisaka Yesu ti: ‘Kana nge vuandaka awa, mpangi na munu zolaka kufua ve.’ Marta kanisaka ti Yesu kuizaka na retare. Na manima, Yesu monaka mpangi na yandi ya nketo Maria kena kudila. Lokola Yesu monaka bantu kele na kiadi, yasalaka yandi mpasi na ntima mpe yandi dilaka. (Yoane 11:21, 33, 35) Yandi monaka mpasi ya ngolo yina muntu kemonaka, kana yandi mefuila muntu yina yandi kezolaka.

⁶ Kuzaba ti Yesu kemonaka mutindu beto kemonaka samu na diambu metadila lufua kekitisaka beto ntima. Yesu kele kaka lokola Tata na yandi. (Yoane 14:9) Yehova kele na dikoki ya kukatula lufua mpe ntama mingi ve yandi kekatula yau.

7, 8.(a) Samu na yinki Marta mangaka ti bakatula dibanga yina fukaka ndiamu ya Lazare (b) Kasi yinki Yesu salaka?

⁷ Ntangu Yesu kuizaka na ndiamu yina bazikilaka Lazare, dibanga ya nene fukaka ndiamu yango. Yesu tubaka: ‘Beno katula dibanga.’ Marta mangaka ti bakatula yau samu bilumbu yiya (4) lutaka banda bazikaka Lazare. (Yoane 11:39) Yandi zabaka ve yina Yesu zolaka sala samu na mpangi na yandi.

⁸ Yesu tubaka na Lazare: ‘Bima!’ Marta na Maria monaka diambu mosi yina kamuisaka bau. ‘Muntu yina kufuaka bimaka makulu mpe maboko ya kukanga na bitende ya bilele.’ (Yoane 11:43, 44) Lazare vutukaka na luzingu! Yandi kutanaka diaka na dibuta na yandi mpe baninga na yandi. Bayambaka yandi, basimbaka yandi, mpe basololaka na yandi. Yavuandaka kimangu! Yesu futumunaka Lazare.

9, 10. (a) Nani pesaka Yesu kilendo samu na kufutumuna bantu? (b) Samu na yinki masolo ya Biblia yina ketubilaka mfutumukunu kele na mfunu samu na beto?

⁹ Yesu vuandaka kufutumuna bantu na ngolo na yandi mosi? Ve. Tekila yandi futumuna Lazare, Yesu sambilaka Yehova, mpe Yehova pesaka yandi ngolo ya kufutumuna Lazare. (Tanga Yoane 11:41, 42.) Yakele Lazare kaka ve nde futumukaka. Biblia metubila diaka muana nketo ya fioti ya bamvula 12 yina vuandaka bela ngolo. Tata na yandi Yairusi, zabaka diaka ve yina yandi fueti sala, mpe yandi bondilaka Yesu samu yandi belusa muana na yandi. Yandi vuandaka muana na yandi kaka mosi. Na ntangu bavuandaka solola na Yesu, bantu mosi kuizaka mpe batubaka: ‘Muana na nge ya nketo me kufua! Samu na yinki kutungisa Nlongi?’ Kasi Yesu tubilaka Yairusi ti:  ‘Kubanga ve, vuanda kaka na kiminu, mpe yandi kevuka.’ Na manima Yesu kuendaka na yinzo ya Yairusi. Ntangu bakumaka pene-pene ya yinzo ya tata yango, Yesu kuwaka makelele ya bantu yina vuandaka kudila. Yandi zabisaka bau: ’Beno bika kudila, yandi kufua ve kasi yandi meleka.’ Mbala yankaka bibuti ya muana yango kukiyuvusaka yinki Yesu zola tuba. Yesu tubaka na bantu yina vuandaka na kati ya yinzo babima mpe yandi bakaka tata na mama ya muana yango mpe yandi nataka bau na disuku (shambre) kisika muana yango vuandaka. Na kimpombo nionso yandi simbaka diboko na yandi mpe yandi tubaka na yandi: “Muana-nketo ya fioti, munu metubila nge ti, ‘Telama!’” Yindula ntete kiese yina bibuti na yandi vuandaka na yau ntangu bamonaka muana na bau melamuka mbala mosi mpe mebanda kutambula! Yesu futumunaka muana na bau ya nketo. (Marko 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Banda kilumbu yina, kana bametala muana na bau ya nketo, bavuandaka yindula yina Yehova sadilaka bau na nzila ya Yesu Klisto. *

¹⁰ Bantu yina Yesu futumunaka bakufuaka diaka. Kasi mambu yina beto ketangaka samu na bamfutumukunu na bau kele mfunu samu yau kena kupesa beto kivuvu ya kedika. Yehova kele na nsatu ya kufutumuna bantu ya kufua, mpe yandi kesala yau.

11. Yinki Longi 9:5 kena kulonga beto samu na Lazare?

¹¹ Biblia metuba puelele ti ‘bantu ya kufua zaba kima ve.’  Mfutumukunu ya Lazare mendimisa yau. (Longi 9:5) Mutindu kaka Yesu tubaka, yandi vuandaka kaka lokola ya kuleka. (Yoane 11:11) Ntangu Lazare vuandaka na ndiamu, yandi vuandaka zaba “kima mosi ve”

12. Yinki mutindu beto mezaba ti mfutumukunu ya Lazare salamaka mpenza?

¹² Bantu mingi monaka ntangu Yesu futumunaka Lazare. Ata bambeni ya Yesu zabaka ti yandi salaka kimangu yango. Lazare vutukaka na luzingu, mpe diambu yango monisaka ti mfutumukunu kele diambu ya kedika. (Yoane 11:47) Katula yau, bantu mingi kuizaka tala Lazare. Ntangu bamonaka yandi, bandimaka ti Nzambi nde tindaka Yesu. Kasi bambeni ya Yesu sepelaka ve, yau yina, bawizanaka samu na kufua Yesu na Lazare.—Yoane 11:53; 12:9-11.

13. Samu na yinki beto fueti ndima ti Yehova kefutumuna bantu ya kufua?

¹³ Yesu tubaka ti ‘bantu nionso yina kele na maziamu ya bangindu’ bakefutumuka. (Yoane 5:28) Yazola tuba ti bantu nionso yina kele na bangindu ya Yehova bakevutuka na luzingu. Kasi samu Yehova futumuna muntu, yandi fueti bambukila moyo mambu nionso yina metadila muntu yango. Yandi lenda koka kusala yau? Ee! Yakele na bamiliare ya bambuetete. Kasi Biblia metuba ti Yehova mezaba nkumbu ya mbuetete mosimosi. (Tanga Yezaya 40:26.) Kana yandi kebambukilaka nkumbu ya mbuetete mosimosi, yakele mpasi ve yandi bambukila mambu nionso yina metadila bantu nionso yina yandi kefutumuna. Diambu meluta mfunu, Yehova salaka bima nionso, yau yina beto mezaba ti yandi kele na kilendo ya kufutumuna bantu.

14, 15. Bampova ya Yobi melonga beto yinki na diambu metadila mfutumukunu?

¹⁴ Yobi, muntu ya kukuikama, vuandaka ndimina mfutumukunu.  Yandi yuvusaka: ‘Kana muntu mekufua, yandi lenda zinga diaka?’ Na manima yandi zabisaka Yehova: ‘Nge kebokila, mpe munu kendima. Nge kevuanda na nsatu ya ngolo ya kumona kisalu ya maboko na nge.’ Ya kedika, Yobi zabaka ti Yehova kena kuvingila na nsatu ya ngolo ntangu yina yandi kefutumuna bantu ya kufua.—Yobi 14:13-15.

¹⁵ Kivuvu ya mfutumukunu kesalaka nge yinki? Kuzaba ti Yehova kele na nsatu ya ngolo ya kuvutula bantu ya kufua na luzingu kebombaka beto. Nge lenda kukiyuvusa: ‘Dibuta na munu mpe baninga na munu yina mekufuaka, bau diaka bakefutumuka?’ Beto tadila mvutu ya Biblia na biuvu yayi: Banani kefutumuka mpe bakevuanda wapi?

16. Bantu yina kefutumuka awa na ntoto bakevuanda na luzingu ya yinki mutindu?

¹⁶ Na ntangu ya ntama, bantu yina futumukaka bakutanaka diaka na dibuta na bau awa na ntoto. Yau kevuanda diaka mutindu yina na bilumbu yina kena kuiza, kasi yau kevuanda mbote kuluta. Samu na yinki? Samu bantu nionso yina kefutumuka awa na ntoto bakebaka diluaku ya kuzinga mvula na mvula mpe bakekufua diaka ve. Bau kezinga na yinza yina mesuasana mingi na yinza ya bubu yayi. Bamvita, kufua bantu mpe bimbevo kevuanda diaka ve.

17. Banani kefutumuka?

¹⁷ Banani kefutumuka? Yesu tubaka ti ‘bantu nionso yina kele na maziamu ya bangindu kekuwa ndinga na yandi mpe bakebima.’ (Yoane 5:28, 29) Mpe Kusonga 20:13 mezabisa beto: ‘Nzadi-mungua vutulaka bantu ya kufua yina vuandaka na kati na yau, mpe lufua mpe maziamu vutulaka bantu ya kufua yina vuandaka na kati na yau.’ Ya kedika,  bamilio ya bantu kezinga diaka. Ntumua Paulo tubaka diaka: ‘Bantu ya lunungu mpe bantu ya kukondua lunungu’ bakefutumuka. (Tanga Bisalu 24:15.) Yazola monisa yinki?

18. Banani kele “bantu ya lunungu” yina kefutumuka?

¹⁸ “Bantu ya lunungu” kele bisadi ya Yehova yina zingaka awa na ntoto tekila Yesu kuiza. Na kifuani: Noa, Abrahami, Sara, Mose, Riti mpe Estere bau kefutumuka samu na kuzinga awa na ntoto.  Mukanda ya Baebreo kikapu ya 11 metubila ndambu ya babakala na banketo yango. Bosi bisadi ya Yehova yina kena kufua na bilumbu yayi? Bau diaka bakefutumuka samu bakele na kati ya “bantu ya lunungu.”

19. (a) Banani kele ‘bantu ya kukondua lunungu’? (b) Yinki diluaku Yehova kepesa bau?

¹⁹ ‘Bantu ya kukondua lunungu’ kele bamilio ya bantu yina mekufuaka kukondua kubaka diluaku ya kuzaba Yehova. Yehova mezimbakana bau ve atako bamekufuaka. Yandi kefutumuna bau, mpe bau kebaka diluaku ya kuzaba yandi mpe kusadila yandi.

20. Samu na yinki bantu yankaka kefutumuka ve?

²⁰ Yazola monisa ti bantu nionso kefutumuka? Ve! Yesu tubaka ti bantu yankaka kefutumuka ve. (Luka 12:5) Nani kele na yinsua ya kuzenga kana nani kefutumuka to nani kefutumuka ve? Yehova nde kele Zuzi ya nsuka. Kasi yandi pesaka diaka Yesu kimfumu ya kuvuanda ’zuzi ya bantu yina kele na luzingu mpe ya bantu ya kufua.’ (Bisalu 10:42) Bayina yandi memona ti bakele bantu ya yimbi mpe bazola ve kusoba (kushanje), bakefutumuka ve.—Tala Noti ya 19.

21, 22. (a) Yinki zola tuba kufutumuka samu na luzingu na dizulu? (b) Nani vuandaka muntu ya ntete yina futumukaka samu na luzingu na dizulu?

²¹ Biblia metuba diaka ti bantu yankaka kekuenda zinga na dizulu. Kana muntu mefutumuka samu na kukuenda na dizulu, yandi kefutumukaka ve na nzutu ya kinsuni. Yandi kebakaka nzutu ya kimpeve.

²² Yesu nde vuandaka muntu ya ntete na kufutumuka samu na kukuenda na dizulu. (Yoane 3:13) Bilumbu tatu na manima ya lufua ya Yesu, Yehova futumunaka yandi. (Nkunga 16:10; Bisalu 13:34, 35) Yesu futumukaka ve  na nzutu ya kinsuni. Ntumua Petelo monisaka yau ti ‘bakufuaka yandi na kinsuni, kasi Nzambi futumunaka yandi na mpeve.’ (1 Piere 3:18) Yesu futumukaka lokola kisemua ya ngolo ya kimpeve! (1 Bakorinto 15:3-6) Kasi Biblia metuba ti yakele kaka Yesu ve nde futumukaka na mutindu yina.

23, 24. (a) Banani kele “kimvuka ya fioti” yina Yesu tubilaka? (b) Mpe bau kevuanda yikua?

²³ Tekila yandi kufua, Yesu tubilaka banlonguki na yandi ya kukuikama: ‘Munu kena kuenda samu na kubongisila beno kisika.’ (Yoane 14:2) Yazola monisa ti banlonguki na yandi yankaka kefutumuka samu na kukuenda zingila na dizulu. Bau kele yikua? Yesu tubaka ti bakele kaka “kimvuka ya fioti” (Luka 12:32) Ntumua Yoane pesaka ntalu na bau ntangu yandi monaka Yesu ’metelama na zulu ya mongo ya Sioni, mpe yandi vuandaka na bantu 144 000.’—Kusonga 14:1.

²⁴ Yinki ntangu Baklisto 144 000 kefutumuka? Biblia metuba ti yakevuanda na ntangu yina Klisto kebanda kuyadila na dizulu. (1 Bakorinto 15:23) Beto kena kuzinga na ntangu yango, mpe batu mingi na kati ya 144 000 mefutumukaka na dizulu. Kana bayina kele ntete awa na ntoto mekufua, bau kefutumukaka mbala mosi samu na kukuenda zingila na dizulu. Kasi bantu mingi kefutumuka samu na kuzinga na Paradiso awa na ntoto.

25. Yinki beto kelonguka na kikapu yina melanda?

²⁵ Ntama mingi ve, Yehova kekatusa bantu nionso na kinanga ya lufua, mpe lufua kevuanda diaka ve mvimbamvimba! (Tanga Yezaya 25:8.) Kasi bantu yina kekuenda na dizulu, yinki bakekuenda sala kuna? Biblia metuba ti bau kekuenda yadila kintuadi na Yesu na Kimfumu ya mazulu. Na kikapu yina melanda beto kelonguka mambu mingi yina metadila Kimfumu yango.