BENO TATAMANA KUKENGA!
Kusala ti baprograme ya baapareyi sala mambu lokola bantu—Yakele mbote to yimbi?—Yinki Biblia metuba?
Ntama mingi ve, bantuadisi ya ntoto, bantu ya siansi, mpe bantu yina mezaba mambu ya teknoloji mekatuka tuba mambu mingi samu na kilendo ya baapareyi yina kesalaka mambu lokola bantu (intelligence artificielle [IA]). Bakena kundima ti yakele na valere mingi, kasi bakena kubanga diaka ti kana bantu sadila yau mbote ve yakenatina bantu bampasi.
Na kilumbu ya 4 mai 2023, Kamala Harris yina kele kilandi ya prezidan ya États-Unis tubaka: “Baprograme ya baapareyi yina kesalaka mambu lokola bantu kele mosi kati na bima yina meluta mfunu ya teknoloji, yakele na dikoki ya kubongisa luzingu ya bantu . . . Nzokande, yalenda sala mpe ti beto banda kubanga samu na lutanunu na beto, kufua bansiku, kuzitisa diaka ve bayinsua ya kinsueki ya bantu, mpe kusala ti bantu tudila diaka ve bantu yankaka ntima, mpe kusala ti yakuma mpasi samu batudila diaka mambu ya guvernema ntima.”
Grupe mosi ya minganga mpe ya bantu ya mayele yina mezaba mbote mambu ya mavimpi ya babuala mingi, yina munganga mosi na nkumbu ya Frederik Federspiel ketuadisaka, sonikaka na disolo mosi na BMJ Global Health yina bimaka kilumbu ya mardi 9 mai 2023 ti, “Baprograme ya baapareyi yina bantu kesadilaka lenda pesa basolision ya mbote na mambu metadila mavimpi ya bantu, kasi yalenda diaka kubebisa mavimpi ya nzutu mpe ya makanisi na bau.” a
“Bantu mekuma kusadila mayele yango samu na kumuangisa bansangu ya luvunu. Ntama mingi ve, yakekuma mpasi mpenza samu bantu baka bisalu. Bantu yankaka ya mayele na mambu ya teknoloji kena kubanga ti na bilumbu kena kuiza mayele yango kuma kivonza samu na luzingu ya bantu.”—The New York Times, 1 mai 2023.
Na bilumbu kena kuiza, beto kezaba kana bantu kesadila mayele yango samu na kunatina bantu mambote to kutula bau na kivonza. Yinki Biblia metuba?
Samu na yinki mayele ya yimpa yina bantu kena kubimisa kena kubangisa
Biblia kemonisaka samu na yinki bantu lenda kukindimisa ve ti mayele ya yimpa ya teknoloji kevuanda kaka samu na mambote.
1. Ata ntangu bantu kele na makanisi ya mbote, balenda zaba ve mambu ya mpasi yina diambu yina bakena kusala kebimisa.
‘Yakele na nzila yina kena kumonana mbote na meso ya muntu, kasi na nsuka yakenataka na lufua.’—Bingana 14:12.
2. Muntu mosi ve kezabaka mutindu bantu yankaka kesadila kima yina yandi mesala.
‘Munu fueti bikila yau [kisalu na munu] muntu yina kekuiza na manima na munu. Mpe nani mezaba kana yandi kevuanda muntu ya nduenga to zoba? Kasi yandi kevuanda na kimfumu na zulu ya bima nionso yina munu salaka ngolo mingi mpe munu sadilaka nduenga samu na kubaka yau awa na ntoto.’—Longi 2:18, 19.
Kuvuanda na kubanga ya mutindu yina kena monisa mfunu yina beto kele na nsatu ya lutuadusu ya Mvangi na beto.
Na nani beto lenda tula ntima?
Mvangi na beto melaka beto ti yandi kebika ve bima ya teknoloji yina bantu mesala kufua ntoto to bantu.
‘Ntoto kebikana mvimbamvimba.’—Longi 1:4.
‘Bantu ya lunungu kebaka ntoto, mpe bakezinga mvula na mvula na zulu na yau.’—Nkunga 37:29.
Na nzila ya Biblia, Mvangi na beto mepesa beto lutuadusu yina kesala ti beto zinga na kiyenge mpe na lutanunu na bilumbu kena kuiza. Samu na kuzaba mambu yankaka yina Biblia metuba, tanga masolo “Nini ekoki kosalisa biso tózala na bomoi ya malamu na mikolo ezali koya?” mpe “Elikya ya solosolo mpo na mikolo ezali koya.”
a Yamekatuka na disolo “Threats by Artificial Intelligence to Human Health and Human Existence,” yina sonamaka na Frederik Federspiel, Ruth Mitchell, Asha Asokan, Carlos Umana, mpe David McCoy.