Kubika muntu sala yina yandi zola—Mutindu Biblia lenda sadisa
“Samu kiyenge vuanda na yinza, bantu fueti bika bayankaka sala yina bazola.”—Déclaration de principes de l’UNESCO sur la tolérance, 1995.
Kasi, na ndambu yankaka, kubika bantu basala yina bazola yalenda tinda muntu kondua luzitu na bantu yankaka mpe kuyina bau. Banguilu ya mutindu yina lenda tinda diaka bantu babanda kutuba bampova ya kuyina, kukanisina bantu yankaka yimbi mpe kusala mambu na kinkesi.
Kasi, kana bameyuvusa ‘kubika muntu sala yina yandi’ zola memonisa yinki, konso muntu kepesa dikanisi na mutindu na yandi. Bantu yankaka kekanisaka ti muntu yina kebikaka bantu yankaka basala yina bazola, yandi kesepelaka na mambu nionso yina bantu yango kesalaka. Bantu yankaka kevuandaka na makanisi mutindu mosi na yina ya Biblia ti, muntu yina kebikaka bantu yankaka basala yina bazola yandi kezitisaka yinsua yina muntu kele na yau ya kupona yandi mosi mutindu ya luzingu yina yandi zola, yavuanda mutindu ya luzingu ya muntu yango kesepedisaka yandi ve.
Na bilumbu na beto, Biblia lenda mpenza kusadisa bantu babikaka bantu basala yina bazola?
Mutindu Biblia ketadilaka diambu yango
Biblia kekindisaka bantu babika bantu yankaka basala yina bazola. Yametuba: ‘Bantu nionso zaba kikadulu na beno ya kuvuanda ve mambu ngolo.’ (Bafilipi 4:5) Biblia mekindisa beto beto sadilaka bantu yankaka mambu na kimpombo, na luzitu, mpe na lunungu. Yazola tuba ve ti bantu yina kesadilaka dilongi yango bakesepelaka to mpe bakendimaka kaka bikadulu nionso ya bantu, kasi bakebikaka nde nzila ti muntu nionso sala mambu na kutadila nzengolo na yandi.
Nzokande, Biblia memonisa ti Nzambi metulaka bansiku na yina metadila bikadulu ya bantu. Yametuba: ‘O muntu, [Nzambi] mezabisa nge mambu yina kele mbote.’ (Mika 6:8) Yamemonisa malako yina Nzambi mepesaka na bantu samu na kusadisa bau bavuanda na luzingu ya mbote.—Yezaya 48:17, 18.
Nzambi mepesa beto nzila ve beto sambisa bantu yankaka. Biblia memonisa ti, ‘Yakele kaka na Muntu mosi yina kepesaka bansiku mpe yina kele Zuzi . . . Nge kele nani samu na kusambisa finangani na nge?’ (Yakobo 4:12) Nzambi mepesa mosimosi kati na beto kimpuanza ya kupona yina beto zola, mpe kunata kiyekua na beto beto mosi.—Kulonga 30:19.
Yina Biblia metuba samu na luzitu
Biblia metuba ti beto fueti ‘zitisa konso muntu.’ (1 Piere 2:17, La Bible de Jérusalem) Na yau, bantu yina kezitisaka bansiku ya Biblia, bakesadilaka bantu nionso mambu na luzitu, yavuanda yinki bindimeli bantu yango kele na yau, to mpe mutindu ya luzingu yina bakele na yau. (Luka 6:31) Yau zola monisa ve ti bantu yina kezitisaka Biblia kendimaka malongi nionso to mpe makanisi nionso yina bantu kevuandaka na yau, to mpe bakepesaka maboko na banzengolo nionso yina bantu kebakaka. Kasi na kisika basadila bantu mambu kondua luzitu, bakesalaka nionso samu basadila bantu yankaka mambu mutindu Yesu vuandaka sala.
Na kifuani, kilumbu mosi Yesu kutanaka na nketo mosi yina vuandaka muntu ya dibundu yina Yesu vuandaka ndimina ve. Nketo yango vuandaka zinga na bakala yina vuandaka makangu na yandi—nzingulu yina Yesu vuandaka sepela na yau ve. Atako plina, Yesu sololaka na nketo yango na luzitu.—Yoane 4:9, 17-24.
Mutindu mosi na Yesu, Baklisto kekukibongisaka samu na kusasila mfunu ya malongi yina bakendima na muntu yina mesepela kuwa, kasi bakesalaka yau na ‘luzitu ya ngolo.’ (1 Piere 3:15) Biblia kelongaka Baklisto ti bamanga kutinda bantu yankaka na kingolo bandima makanisi na bau. Biblia metuba ti nlonguki ya Yesu fueti ‘nuana ve, kasi yandi fueti vuanda muntu ya kimpombo na bantu nionso,’ ata na bantu yina kele na bindimeli ya kusuasana.—2 Timoteo 2:24.
Yina Biblia metuba na yina metadila kuyina bantu yankaka
Biblia metubila beto ti ‘beto tatamana kusosa kiyenge na bantu nionso.’ (Baebreo 12:14) Muntu yina kesosaka kiyenge kemanga kuyina bantu yankaka. Yandi kemangaka kusala mambu yina wizana ve na bansikudukusu ya Biblia yina yandi kendimaka, yandi kesala nionso yina yandi lenda samu na yandi vuandaka na kiyenge na bantu yankaka. (Matayo 5:9) Kutu Biblia mekindisa diaka Baklisto bazola bambeni na bau mpe basadila bantu yina kena kuniokola bau mambu na kimpombo.—Matayo 5:44.
Kondua ntembe, Biblia metuba ti: Nzambi “keyinaka” to “kemangaka” mambu yina kemonisa bantu nsoni to yina kepesaka bantu yankaka mpasi. (Bingana 6:16-19) Kasi awa Biblia mesadila ntubulu “kuyina” to “kumanga” samu na kumonisa ti beto manga mpenza kusepela na mambu ya yimbi. Biblia memonisa ti Nzambi kendimaka kunlemvukila mpe kusadisa bantu yina kele na nsatu ya kusoba ntima na bau mpe bantu yina kezitisaka Bansikudukusu na yandi.—Yezaya 55:7.
Baverse yina mekindisa kubika bantu basala yina bazola mpe luzitu
Tito 3:2: ‘Na kuvuanda ve mambu ngolo, mpe na kumonisa kimpombo na bantu nionso.’
Muntu yina kevuandaka ve mambu ngolo, yandi kevuandaka na kimpombo na muntu yina kele ve na makanisi mutindu mosi na ya yandi, yau kesalaka ti luzitu vuanda.
Matayo 7:12: ‘Mambu nionso yina beno kezolaka bantu sadila beno, beno diaka beno fueti sadila bau yau.’
Beto nionso beto kesepelaka ntangu bantu yankaka kemonisinaka beto luzitu, kendimaka makanisi na beto mpe bau ketulaka dikebi na banguilu na beto. Samu na kuzaba mutindu ya kusadila malongi yina Yesu pesaka ntangu yandi vuandaka longa, tala disolo “Qu’est-ce que la règle d’or?”
Yozue 24:15: ‘Beno pona samu na beno mosi bubu yayi nani beno kesadila.’
Ntangu beto kena kuzitisa yinsua ya bantu yankaka yina bakele na yau ya kupona mambu yina bakezola kusala, beto kesala ti kiyenge vuanda.
Bisalu 10:34: ‘Nzambi keponaka bilongi ve.’
Nzambi kemangaka muntu mosi ve samu na mimesono ya buala na yandi, samu yandi kele nketo to bakala, samu na dibuala na yandi, nkanda na yandi to mitindu yina yandi meyundilaka. Bantu nionso yina zola landa kifuani ya Nzambi, bakemonisaka luzitu na bantu ya mitindu nionso.
Habakuki 1:12, 13: ‘[Nzambi] kekangaka ve meso na mambu ya yimbi.’
Nzambi kekanga meso samu na mvimbamvimba ve. Yandi kebika nzila ve ti bantu batatamana kusala yimbi samu na mvimbamvimba. Samu na kuzaba mambu yankaka, tala video Mpo na nini Nzambe atiki nzela na bampasi?
Baroma 12:19: ‘Beno bikila nganzi ya[Nzambi] kisika; samu yamesomaka ti: ‘Kuvutula yimbi kele diambu na munu; Munu nde kevutulaka yimbi,’ Yehova nde muntu metuba.” a
Yehova Nzambi mepesa muntu mosi ve nzila ya kuvutula yimbi. Yandi kesala ti mambu zengana na lunungu na ntangu yina yandi mosi metulaka. Samu na kuzaba mambu yankaka tala disolo “Lunungu kevuanda kilumbu yankaka awa na ntoto?”
a Yehova kele nkumbu ya Nzambi (Nkunga 83:18) Tala disolo “Yehova azali nani?”