BAVERSE YA BIBLIA YINA BAMESASILA
Kutanga 6:24-26—“MFUMU . . . sakumuna beno, yandi keba beno”
‘Bika Yehova sakumuna nge mpe tanina nge. Bika Yehova sala ti yilungi na yandi lezima na zulu na nge, mpe yandi ndima nge. Bika Yehova nanguna yilungi na yandi na ntuala na nge mpe yandi pesa nge kiyenge.’—Kutanga 6:24-26, Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa.
“Mfumu Nzambi kusakumuna beno, yandi keba beno. Mfumu Nzambi kutala beno na disu ya mbote, yandi yamba beno mbote-mbote. Mfumu Nzambi kuwila beno mawa, yandi pesa beno ngemba.”—Kutanga 6:24-26, Bible en Kituba.
Nsasulu ya Kutanga 6:24-26
Bampova yango mezabana lokola lusakumunu ya Nganga-nzambi ya nene to ya Arona yina vuandaka Nganga-nzambi ya nene ya ntete ya Yisaele. (Kubasika 28:1) Nzambi kele Yinto ya lusakumunu. (Kutanga 6:22, 23) Yandi tubilaka Mose: “Tubila Arona mpe bana na yandi ti, ‘Mutindu yayi beno fueti sakumuna bantu ya Yisaele,’” na manima Nzambi tubaka bampova yina kele na Kutanga 6:24-26. Banganga-nzambi ya kukuikama vuandaka zitisa ntumu yango ya Nzambi. Bavuandaka pesa diaka lokumu na nkumbu ya Nzambi, Yehova. a Na verse 27 beto ketangaka: ‘[Banganga-nzambi] fueti tula nkumbu na munu na bantu ya Yisaele, samu munu sakumuna bau.’
‘Bika Yehova sakumuna nge mpe tanina nge.’ Yehova kesakumunaka bansambidi na yandi na mutindu yandi ketaninaka bau, yandi ketuadisaka bau, mpe yandi kesalaka ti banunga. (Bingana 10:22) Na Kutanga 6:24-26, mpova “nge” kele na singulier. Yalenda monisa ti Nzambi kevuandaka kaka ve na nsatu ya kusakumuna dikanda na mvimba na yau, kasi mpe Muyisaele mosimosi.
‘Bika Yehova sala ti yilungi na yandi lezima na zulu na nge, mpe yandi ndima nge.’ Kulomba Nzambi ‘sala ti yilungi na yandi lezima na zulu’ ya konso muntu, vuandaka monisa bakena kulomba Nzambi monisa nlemvo na yandi na muntu yango mpe yandi ndima yandi. b Bampova yango lenda bangulua diaka na: “Bika MFUMU sepela samu na nge.” (Kutanga 6:25, New International Reader’s Version) Yehova kemonisaka nlemvo na bisadi na yandi na mutindu yandi kemonisinaka bau kimpombo, ntima kiadi, mpe yandi kenlemvukilaka bau.—Yezaya 30:18.
‘Bika Yehova c nanguna yilungi na yandi na ntuala na nge mpe yandi pesa nge kiyenge.’ Yehova ‘kenangunaka yilungi na yandi’ na ntuala ya bisadi na yandi na mutindu yandi ketudilaka bau dikebi na nzola mpe yandi kepesaka bau kiyenge. Mukanda mosi ketubaka ti, “Mpova ya Ebreo yina metubila kiyenge (shalom) kena kumonisa kaka ve kukondua matata, kasi yakena kumonisa nde kuvuanda mbote mpe ya kukoka na mambu ya kinsuni mpe ya kimpeve.”
Samu na balusakumunu yina baverse yayi metubila, yavuandaka lomba Bayisaele zitisa Yehova. (Levi 26:3-6, 9) Ntangu bavuandaka sala mutindu yina, Yehova vuandaka kokisa bampova na yandi. Diambu yango salamaka na ntangu ya bantinu yankaka, na kifuani Salomo mpe Ezekiasi.—1 Bantotila 4:20, 25; 2 Bansangu 31:9, 10.
Atako balomba ve Baklisto bavutukilaka kutuba lusakumunu yango na yintu, balenda tuba bampova ya mutindu yina ntangu bakena kusambila Nzambi samu na bantu yankaka to ntangu bakena kukindisa bampangi na bau Baklisto. (1 Batesalonika 5:11, 25) Yehova kesobaka ve. Yandi kele kaka na nsatu ya kusakumuna mpe kutanina bansambidi na yandi ya kukuikama. Baklisto ya kedika lenda vuanda na kiyenge samu bamezaba ti ‘yilungi’ ya Yehova yina kendimaka bau kena kulezima na zulu na bau.
Baverse yina kele na ntuala mpe na manima ya Kutanga 6:24-26
Bikapu 10 ya ntete ya mukanda ya Kutanga kele na malako yina Nzambi pesaka Bayisaele ntangu bavuandaka tambula penepene ya Mongo ya Sinai samu na kukuenda na Ntoto ya nsilulu. Ntangu bavuandaka sala vuayaje yango yina zingilaka mvula mosi, Yehova bongisaka bisadi na yandi mpe yandi pesaka bau bansiku yina mezabana na nkumbu ya luwawanu ya nsiku.
Yehova tubilaka diaka Mose mutindu Arona mpe bana na yandi—yina ponamaka lokola banganga nzambi fueti sakumuna Bayisaele. (Kutanga 6:22, 23) Na manima, Arona mpe nkuna na yandi vuandaka sadila bampova yina kele na Kutanga 6:24-26 samu na kusakumuna dikanda. Na manima ya bamvula, banganga-nzambi kumaka na kifu ya kuvutukila bampova yango ya kusakumuna na yintu na manima ya bankayilu ya nsuka ya kilumbu na tempelo.
Tala video yayi ya nkufi samu na kumona na mambu yina kele na mukanda ya Kutanga.
a Yehova kele mutindu bakebangudilaka na Kikongo ya Leta nkumbu ya Nzambi katuka na ndinga ya Ebreo. Samu na kuzaba mfunu yina bambangudulu yankaka kesadilaka titre Mfumu na kisika ya nkumbu ya Nzambi, tala disolo “Yehova azali nani?”
b Nzokande, Biblia metuba ti Yehova suekaka yilungi na yandi na ntuala ya bantu ya Yisaele ntangu yandi vuandaka sepela ve na mambu yina bavuandaka sala.—Yezaya 59:2; Mika 3:4.
c Na kutadila Biblia ya ndongokolo NIV, kuvutukila nkumbu ya Nzambi na baverse yayi “kele samu na kubula nsoso na bampova yina kele na [verse 27] mpe kupesa yau ngolo.” Kasi bantu yankaka ketubaka ti mutindu bamevutukila nkumbu ya Nzambi mbala tatu na baverse yango kena kundimisa dilongi yina ketubaka ti Nzambi kele Butatu. Yakele mutindu yina ve. Muntu mosi yina kelongukaka Biblia mpe yina kendimaka dilongi ya Butatu metuba ti kuvutukila nkumbu ya Nzambi mbala tatu “lendaka tinda ata fioti ve nganga-nzambi to muntu yina kena kubaka lusakumunu na kuvuanda na makanisi ya mutindu yina. Samu na bau kuvutukila yau mbala tatu vuandaka buela kaka kitoko mpe ngolo na lusakumunu yango.” (The Pulpit Commentary, Volume 2, paje 52) Samu na kuzaba mambu yankaka, tala disolo “Liteya ya Trinité ezali na Biblia?”
Tala diaka...
MALONGI YA NGUDI YA BIBLIA
Nzambi kele na nkumbu?
Nzambi kele na batitre mingi, na kifuani Nkua-Ngolo-Nionso, Mvangi, mpe Mfumu. Kasi nkumbu ya Nzambi mesadulua kana mbala 7 000 na Biblia.
MALONGI YA BIBLIA
Bisadulu samu na kulonguka Biblia
Pona bisadulu ya ndongokolo ya Biblia yina kesala ti ndongokolo na nge vuanda ya mbote mpe yina kekuenda na ntuala.
MALONGI YA BIBLIA
Meka ndongokolo na beto ya Biblia
Banda ndongokolo ya Biblia ya ofele na wola mpe kisika yina nge kepona.
