LUSADUSU SAMU NA DIBUTA
Ntangu beno kele na makanisi ya kusuasana
Kana mambu yina kesepedisaka konso muntu, bikadulu, mpe kimuntu kele ya kusuasana, yalenda sala yabimisa mambu ya mpasi kati na bankuelani zole. Kasi mambu yankaka lenda bimisa mambu ya mpasi kuluta, na kifuani:
Ntangu yina beno kelutisaka na bampangi ya dibuta
Mutindu ya kusadila mbongo
Diambu metadila kuvuanda na bana to ve
Yinki nge lenda sala kana nge mpe nkuelani na nge beno kele na makanisi mesuasana?
Mambu yina nge fueti zaba
Kuwizana na mambu zola monisa ve ti beno kele mutindu mosi. Ata bakala mpe nketo yina kewizanaka mbote, bakevuandaka ve ntangu nionso na makanisi ya mutindu mosi, ata na mambu ya mfunu mingi mpenza.
“Munu yundukaka na dibuta mosi yina kele na bumosi mpenza. Na ba weekend, beto vuandaka lutisa ntangu na bankaka, banoko, batata nketo, mpe bana na bau. Dibuta ya bakala na munu vuandaka sala ve mutindu yina. Na yau, makanisi na beto vuandaka ya kusuasana na diambu metadila ntangu ya kulutisa na dibuta to kusolola na bayina kevuandaka ntama.”—Tamara.
“Munu mpe nketo na munu beto meyundukaka mutindu mosi ve na diambu metadila kusadila mbongo. Na bangonda ya ntete ya dikuela na beto, na bantangu yankaka beto vuandaka zonza samu na diambu yango. Beto vuandaka solola mbala na mbala samu na kubongisa diambu yango.”—Tyler.
Bantu zole lenda tala kima kaka mosi kasi bakevuanda na makanisi mesuasa samu na kima yango. Yalenda vuanda kaka mutindu yina samu na diambu mosi yina bankuelani zole kena kuwizanina ve
Mambu yankaka kebongaka ve kana muntu mosi mendima kaka samu na kundima. Na kifuani, yinki nge kesala kana mosi ya babokilo na nge kena kubela mpe yandi kele na nsatu ya lusadusu ya munganga? To yinki nge kesala kana nkuelani na nge kele na nsatu beno buta kasi nge nge kele ve na nsatu ya kubuta? a
“Munu mpe nketo na munu tosololaka mingi diambu metadila kuvuanda na bana. Nketo na munu vuandaka kanisa diambu yango mbala na mbala, mpe makanisi na beto vuandaka mutindu mosi ve. Munu vuandaka mona ve mutindu ya kundima dikanisi na yandi.”—Alex.
Kuvuanda na makanisi yina mesuasana zola monisa ve ti dikuela na beno lenda nunga ve. Bantu yankaka ya mayele metuba ti kana nge mpe nkuelani na nge beno kena kuwizana ve na diambu mosi, nge fueti kangama kaka na dikanisi na nge—ata kana yakelomba dikuela kufua. Kasi kusala plina kemonisa ti makanisi na nge nde meluta mfunu mpe diambu yina kele na mfunu ve samu na nge kele nde ndefi yina nge salaka na meso ya Nzambi ya kukangama na nkuelani na nge ata kana yinki diambu mebima.
Mambu yina nge lenda sala
Vuanda na nzengolo ya kuzitisa ndefi na nge ya dikuela. Kana nge kele na nsatu ya kuzitisa ndefi yina nge salaka samu na dikuela, nge kevuanda na dikoki ya kupesa nkuelani na nge maboko samu na kumanisa diambu yango na kisika beno kuma bambeni.
Nsikudukusu ya Biblia: “Yina Nzambi mekangisa kisika mosi, muntu kabula yau ve.”—Matai 19:6.
Zaba mambu yina yakena kulomba. Na kifuani, kana nkuelani mosi kele na nsatu ya kuvuanda na bana, kasi nkuelani yankaka kele ve na nsatu yango; yakele na mambu yina bafueti tadila, na kifuani:
Kana beno kezolanaka mpenza ngolo.
Beno kekoka mambu ya mpasi yina kebuelamaka na diambu metadila kuyundula bana?
Kiyekua ya kuvuanda kibuti.
Yasuka kaka ve na kudikila muana, kuvuatisa muana, mpe kuvuanda na yinzo.
Mbongo yina beno kele na yau.
Nge kenunga kuvuanda na bukatikati kati na kisalu, dibuta, mpe biyekua yankaka?
Nsikudukusu ya Biblia: “Nani kati na beno zola tunga yinzo’a zulu yandi kevuanda ntete ve samu na kuzaba ntalu ya mbongo yina yakelomba?”—Luka 14:28.
Tadila mambu nionso yina metadila diambu yango. Yalenda sadisa beno samu beno manisa matata yankaka yina beno kele na yau. Na kifuani, kana yakele nde diambu ya kuvuanda na bana, nkuelani yina kena kumanga lenda kukiyuvusa:
‘Lokola metuba ti munu kele ve na nsatu ya kuvuanda na bana, yazola monisa munu zola ve samu na mvimvamviba to kaka samu na bilumbu yayi?’
‘Munu kena kubanga samu muzaba ve kana munu kevuanda kibuti ya mbote?’
‘Mukena kubanga ti nkuelani na munu kekipe munu diaka ve?’
Na ndambu yankaka, nkuelani yina kele na nsatu ya kuvuanda na bana lenda tadila biuvu yayi:
‘Beto kele ya kubongama samu na kiyekua ya kuvuanda bibuti?’
‘Beto kele na mbongo ya kuyundula muana?’
Nsikudukusu ya Biblia: “nduenga yina kekatukaka na dizulu kevuandaka . . . mambu ngolo ve.”—Yakobo 3:17.
Ndima ti nkuelani na nge kele na yinsua ya kuvuanda na makanisi yina mesuasana na ya nge. Bantu zole lenda tala kima kaka mosi kasi bakevuanda na makanisi mesuasana samu na kima yango. Mutindu mosi, bankuelani lenda tadila diambu mosi mpe kuvuanda na makanisi mesuasana samu na yau—Na kifuani, na diambu metadila mutindu ya kusadila mbongo. Samu na kutubila konso diambu yina beno kele na makanisi ya kusuasana, beno banda ntete na mambu yina beno kele na makanisi ya mutindu mosi.
Yinki mambu beno kendimaka beno zole?
Yinki kele mambote ya dikanisi yina mosimosi na beno mepesa?
Samu na kutanina dikuela na beno, mosi na beno to beno nionso zole lenda bongisa makanisi na beno samu yawizana na ya muninga?
Nsikudukusu ya Biblia: “Muntu na muntu tatamana kusosa mambote na yandi mosi ve, kasi yina ya muntu yankaka.”—1 Bakorinti 10:24.
a Yakelombaka kusolola mambu ya mfunu tekila beno kuelana. Kasi, mambu yina beno kanaka ve lenda bima, to mambu yina nkuelani mosi vuanda sepela na yau lenda soba na manima ya mua ntangu.—Mosakoli 9:11.