Na kilumbu ya 24 février 2022, Russie kotá na Ukraine samu na kunwanisa bawu. Mambu yayi me sala ti luzingu ya bantu mingi ke na mpasi mpe ba ke na kimá bwala. a

 Nataliia ya Kharkiv, na Ukraine me zonza: “Minduki ya nene vandá kubuka. Ya ke mpasi na kuzonzila boma yina ya vandá pesa beto. Ntangu beto kuwá ti ya vandá na ba trains yina vandá nata bantu, beto baká mukanu ya kukwenda. Konso muntu zolá nata kaka saki ya fioti. Beto baká kaka mikanda ya mfunu, maganga, maza mpe mwa bima ya kudya. Beto biká bima nyonso mpe beto kwendá baka train. Na ntangu beto vandá kwendá, minduki ya nene vandá kubuka.”

 Nadija ya Kharkiv, na Ukraine me zonza: “Beto vandá ndima ata fioti ve ti mvita ke vanda. Beto vandá kuwa minduki yina vandá kubuka na bisika ya nkaka mpe ba fenêtres vandá ningana. Mu baká mukanu ya kukwenda mpe kubaka kaka bima ya mfunu. Mu katuká na yinzo na 8 heures. Mu baká train samu na kukwenda na Lviv mpe na manima mu baká bus samu na kukwenda na Pologne.”

Na disolo yayi, beto ke zwa bamvutu na byuvu yayi:

•  Na kutala, yinki ke na manima ya mambu yayi yina ke na natá bantu na kukima babwala ya bawu?

•  Wapi kisika bantu yina ke kimá babwala ya bawu lenda kuzwa kivuvu?

•  Biblia lenda sadisa kwandi bantu yina ke kimá babwala ya bawu bubu yayi?

 Na kutala, yinki ke na manima ya mambu yayi yina ke na natá bantu na kukima babwala ya bawu?

 Bantu bandá kukima Ukraine ntangu Russie kotá kuna samu na kunwanisa bawu. Kasi Biblia ke lakisá yinki ke na manima ya bamambu ya mutindu yina:

•   Bimfumu ya yinza me lenda ve kulungisa bansatu ya bantu. Bambala mingi, ba yina ke na lutumu ke sadilá ngolo ya bawu samu na kunyokola bantu.—Longi 4:1; 8:9.

•   Satan Dyabulu, “mfumu ya yinza,” ke natá bantu na kusala bamambu ya yimbi mingi. Ni na yawu, Biblia ke zonzaka: “Yinza nyonso ke na lutumu ya Mfumu ya Yimbi.”—Yoane 14:30; 1 Yoane 5:19.

•   Katula bamambu yina ke na kwamisá bantu banda ntama, beto ke na zingá bantangu yina Biblia zonzilaka. Ya zonzaka: “Na bilumbu ya nsuka, bampasi ke lutila.” (2 Timote 3:1) Biblia zonzá mpe ti na bantangu yina bamvita ke vanda, ntoto ke ningana na bisika mingi, mpe bansatu na bimbevo ya nene ke vanda. Bamambu nyonso yayi ke natá bantu na kukima babwala ya bawu.—Luke 21:10, 11.

 Wapi kisika bantu yina ke kimá babwala ya bawu lenda kuzwa kivuvu?

 Biblia ke lakisá ti Yehova, b muntu yina yidiká beto ke na luzolo mpe mawa samu na ba yina ke kimá babwala ya bawu, to ke biká bayinzo ya bawu samu na bamambu ya mpasi. (Kulonga Misiku 10:18) Yandi zonzá ti, na nzila ya Kimfumu ya yandi, yandi ke yidika bamambu ya ba yina ke kimá babwala ya bawu. Kimfumu yango ke na mazulu. Ni yawu ba ke bokilá Kimfumu ya Nzambi. Yandi ke baka kisika ya bimfumu ya bantu. (Danyele 2:44; Matayi 6:10) Yehova ke sadila Kimfumu yayi samu na kufwa Satan Dyabulu. (Baroma 16:20) Samu Kimfumu yango ke yala ntoto nyonso, yinza ke vanda dyaka ve na bandilu yina ke kabulá babwala. Bantu nyonso na yinza ke kuma dikanda mosi. Ata muntu ke kima dyaka ve yinzo ya yandi, samu Biblia me pesa nsilulu yayi: ‘Bawu ke vanda konso muntu na yinsi ya yinti ya yandi ya vinu mpe na yinsi ya yinti ya yandi ya bafige. Ata muntu mosi ve ke pesa bawu boma, samu yinwa ya Yehova ya bimvuka ya basoda me tuba.’—Mika 4:4.

 Kaka ni Kimfumu ya Nzambi lendá sala ti bantu kima dyaka ve babwala ya bawu, mutindu ba ke salak’ yawu bubu yayi. Na nzila ya Kimfumu ya yandi, Yehova ke yidika bamambu yina ke salá ti bantu kima babwala ya bawu. Beto tala bifwani ya bamambu yina yandi ke yidika:

•   Mvita. ‘Yehova ke sukisa bamvita na ntoto ya mvimba.’ (Nkunga 46:9) Samu na kuzaba mutindu Nzambi ke sala ti bamvita vanda dyaka ve, tanga “La paix dans le monde : comment sera-t-elle établie ?”

•   Bampasi mpe mubulu. ‘Yehova ke vuukisa bawu na bampasi mpe na mubulu.’ (Nkunga 72:14) Samu na kuzaba wapi mutindu bantu lenda bika bifu ya yimbi yina vandá na bawu na kati ya bamvula mingi, tanga masolo yina ke na “Briser le cercle de la haine.”

•   Kukondwa bima samu na kuzinga. ‘Yehova ke vuukisa mputu yina ke dila samu na kulomba lusadusu.’ (Nkunga 72:12) Samu na kuzaba wapi mutindu Nzambi ke yidika bamambu yina ke salá ti bantu kondwa bima samu na kuzinga, tanga “Yinza ke vanda kwandi ntangu nyonso na bamvwama mpe ba yina ke ve na mbongo?”

•   Bansatu. ‘Mbuma ke vanda mingi tsyeleka na ntoto.’ (Nkunga 72:16) Samu na kuzaba wapi mutindu Nzambi ke sala ti ata muntu kondwa kima ya kudya, tanga “Plus jamais la faim dans le monde ?”

 Biblia lenda sadisa kwandi bantu yina ke kimá babwala ya bawu bubu yayi?

 Ee. Biblia ke suká ve kaka na kupesa na ba yina ke kimá babwala ya bawu kivuvu ya bilumbu ya mbote na mantwala. Ya lenda sadisa mpe bawu na kulenda kuzinga na mutindu ya mbote.

 Dilongi ya Biblia: “Beno [vanda] na manyongo ve. Kasi bantangu nyonso, beno zabisa bansatu ya beno na Nzambi na kati ya bisambu nyonso, mpe na kuvutula yandi matondo. Na yina, kizunu ya Nzambi yina me lutila nyonso yina muntu lenda kuvisa ke bumba bantima mpe mabanza ya beno.”—Bafilipi 4:6, 7.

 Yinki ya zola zonza: Mambu ni mambu yina lenda kumina nge, lomba Nzambi pesa nge kizunu na ntima mpe na makanisi. Tanga “Philippiens 4:6, 7 : « Ne vous inquiétez de rien ».”