1. Faso mfumu David, yinki ba ya nkaka na kati ya beto lenda yufulá?

BETO nyonso ke zolá kuvanda na luzingu ya bien mpe na kizunu. Ata muntu na kati ya beto ke zolá kuvanda na basusi. Kasi bantangu ya nkaka, beto lenda fuluka na basusi. Na yawu, bisadi ya nkaka ya Yehova lenda yufula kestion yina mfumu David yufulá na Yehova: ‘Tii wapi ntangu mu ke vanda na basusi, bilumbu nyonso mawa na ntima?’—Nku. 13:2.

2. Yinki beto ke zonzila na artikle yayi?

² Meme si bantangu ya nkaka beto ke vandá na basusi, kasi ya ke na bima yina beto lenda sala samu beto vanda na ngolo. Na artikle yayi, beto ke zonzila bima yina lendá sala ti beto vanda na basusi. Beto ke zonzila mpe bima sambanu (6) yina beto lenda sala, samu na kuvanda ve na boma ata bamambu ya mpasi.

3. Wapi bamambu lenda sala ti beto vanda na basusi, mpe beto ke vandá kwandi ntangu nyonso na ngolo ya kuyidika yawu?

³ Bima mingi lenda sala ti beto vanda na basusi, mpe ntangu nyonso ve beto ke vandá na ngolo ya kuyidika bamambu yina ke salá ti beto vanda na basusi. Na kifwani, beto lenda sala ve ti prix ya madya, ya bilele to ya yinzo bika kumonte bamvula nyonso. Ntangu nyonso ve beto lenda empeche bakamarade ya beto ya lekole, bampangi ya beto ya kisalu kuvanda na dikanisi ya kunata beto, na kuvuna to kubasika na babakala to bakento avant makwela. Mpe beto lenda sala ata kima samu bubandi manisa na kote yina beto kele. Beto ke kutaná na bamambu ya mpasi yayi samu beto ke vandá na yinza yina bantu mingi ke sadilá  ve mambu ya Biblia. Satan, nzambi ya yinza yayi zaba ti, ‘basusi ya luzingu na yinza yayi’ lenda sala ti beto bika kusadila Yehova. (Mat. 13:22; 1 Yoa. 5:19) Ntembe ve, yinza yayi ke ya kufuluka na bamambu mingi ya mpasi!

4. Bamambu ya mpasi lenda nata beto na yinki?

⁴ Ntangu ya nkaka, mambu ya mpasi lenda sala ti nge fuluka na basusi yina ke nata nge na kukanisa dyaka ve na bamambu ya nkaka. Na kifwani, beto lenda vanda na boma ya kuzwa ve mbongo ya kulunga samu na kusumba bima yina beto ke na yawu nsatu, to boma ya kubwa maladi. Dyaka, beto lenda vanda na boma ya kusala ve na faso ya bien kisalu ya beto to ba katula beto na kisalu. Beto lenda vanda mpe na boma ya kubikana ve ya kukangama na Yehova na mantwala ya mambu yina lenda nata beto na kusadila dyaka ve misiku ya Nzambi. Na bilumbu yina ke na kwiza, Satan na bantu ya yandi ke sosa kunwanisa bisadi ya Nzambi, na yawu, beto lenda vanda na boma samu beto zaba ve yinki beto ke sala na ntangu yina. Nge lenda yufula: ‘Ya ke kwandi yimbi na munu na kukanisa na bamambu yayi?’

5. Yinki Yesu sosá kuzonza ntangu yandi zonzá: “Beno vanda ve na [basusi]”?

⁵ Beto zaba ti Yesu zonzá na badisiple ya yandi: “Beno vanda ve na [basusi].” (Mat. 6:25) Yesu vandá sosa kwandi kuzonza ti beto zolá vanda na boma ya ata kima? Ve! Kuzimbana ve ti bisadi ya nkaka ya Yehova ya ntama vandá mpe na basusi, kasi Yehova kontinyeke na kuzola bawu. * (1 Mf. 19:4; Nku. 6:3) Na verse yina, Yesu vandá pesa dyaka beto ngolo. Yandi zolá ve ti, basusi samu na bamambu ya beto, nata beto na kutula dyaka ve kisalu ya Yehova na plase ya ntete na luzingu ya beto. Yinki beto lenda sala ntangu beto ke vandá na basusi?—Tala tablo “ Wa’ faso beto lenda sala yawu.”

6. AccordingFaso me zonza Bafilipi 4:6, 7, yinki lenda sadisa beto na kuvanda ve na boma?

⁶ (1) Sambila ntangu nyonso. Ntangu nge ke vandá na basusi samu na bamambu ya nge, nge lenda sambila Yehova samu yandi sadisa nge. (1 Pi. 5:7) Samu na kupesa reponse na priere ya nge, Yehova lenda pesa nge “kizunu ya Nzambi yina me lutila nyonso yina muntu lenda [zaba].” (Tanga Bafilipi 4:6, 7.) Yehova ke sadila mpeve ya yandi samu na kupesa beto kizunu ya ntima.—Gal. 5:22.

7. Yinki nge zola zimbana ve ntangu nge ke na sambilá Nzambi?

⁷ Ntangu nge ke sambilá Yehova, zonzila yandi mambu nyonso yina nge ke na yawu na ntima. Zonzila yandi mambu yina ke na kwamisa nge mpe zonza na yandi faso ya ke na salá nge. Si nge ke na ngolo ya kuyidika mambu yina ke na nge, lomba na yandi, yandi pesa nge mayela samu nge zaba faso ya kusala. Si ya ke mambu yina nge lenda yidiká ve, lomba na Yehova sadisa nge na kuvanda ve na boma. Si na balusambu ya nge, nge ke zonzá na Yehova bamambu pwelele, ya ke vanda ve mpasi na nge na kutala na meso ya nge, bareponse yina yandi ke na pesá nge. Ata nge na talá ti reponse ya yandi ke na kwizá ve na mbangu, kubika ve kusambila. Yehova me lomba ve nkaka na nge na kuzonzila yandi pwelele mambu yina ke na nge na ntima, kasi yandi zola mpe ti, nge zonzila yandi bambala mingi mambu yango.—Luke 11:8-10.

8. Yinki beto me lunga kuzonza na balusambu ya beto?

⁸ Na kati ya balusambu yina nge ke salá samu na kuzonzila Yehova basusi ya nge, kuzimbana ve na kuvutula yandi mpe matondo. Ya ke bien na kukanisá na bamambu nyonso ya mbote yina Yehova ke pesá beto, ata ntangu beto ke  vandá na bamambu mingi ya mpasi. Kasi, yinki nge zolá sala si nge zaba ve faso ya bien ya kuzonzila na Yehova mambu yina ke na nge na ntima? Zaba ti Yehova lenda pesa reponse na priere ya nge ata nge me zonza nkaka ‘Sadisa munu!’—2 Ns. 18:31; Rom. 8:26.

9. Yinki beto me lunga kusala ntangu beto ke vandá na boma?

⁹ (2) Tula konfianse ya nge na mayela ya Yehova, kasi ya nge mosi ve. Na ntangu ya profete Izaya, bantu ya Juda vandá na boma samu Ba-assyrien kwizá nwanisa bawu. Samu ba vandá na boma ya ba-enemi ya bawu, bantu ya Juda lombá na Ba-egyptien na kusadisa bawu. (Iza. 30:1, 2) Samu ba tulá konfianse ya bawu na bantu ya Egypte, Yehova zonzá ti mambu ya yimbi zolá kumina bawu. (Iza. 30:7, 12, 13) Yehova filisá Izaya, samu na kuzonza na bawu yinki ba zolá sala, samu ba-enemi ya bawu sala ve bawu yimbi. Yandi zonzá: ‘Beno ke vanda na ngolo si beno vanda swi mpe beno tula ntima’ na Yehova.—Iza. 30:15b.

10. Na wapi ba-okazion beto lenda lakisa ti beto ke tulá konfianse ya beto na Yehova?

¹⁰ Na wapi ntangu beto lenda lakisa konfianse ya beto na Yehova? Kanisa na ba-ekzample yayi. Nge ke salá kisalu yina ke pesá nge mbongo mingi, kasi ya ke lombá ti nge sala ba-heure suplementere. Na yawu nge ke dyaka ve na ntangu mingi ya kupesa na kisalu ya Yehova. To na kote yina nge ke salá, ya ke na muntu mosi yina ke na tulá nge meso, yandi ke na sosá nge basika na yandi, kasi yandi ke ve temwe ya Yehova. To yinki nge ke sala si muntu mosi na kati ya famiye ya nge me zonza ti yandi ke manga nge si nge kontinye na kusadila Yehova? Na kati ya bamambu nyonso yayi, ya lenda vanda mpasi na kubaka desizion ya mbote. Kasi na nyonso, Yehova ke sadisa nge na kuzaba yinki ya kusala. (Mat. 6:33; 10:37; 1 Ko. 7:39) Kestion yina mosi na mosi na kati ya beto zolá yufula ni yayi: ‘Mu ke salá kwandi konfianse na Yehova mpe ke landa nzila yina yandi ke lakisá munu?’

11. Wapi masolo ya Biblia beto lenda longoká samu na kutekita ve ntangu ba-enemi ya beto ke sosá kusala beto yimbi?

¹¹ (3) Benda baleson na ba-ekzample ya mbote mpe ya yimbi. Biblia ke na masolo mingi yina ke lakisá samu na yinki ya ke mbote na kuvanda ve na boma, kasi na kutula konfianse na Yehova. Yina beto ke na zonzilá masolo yayi, kanisa na faso beto bisadi ya Yehova zolá bika kutekita, ata na mantwala ya ba-enemi yina ke na kwamisá beto. Na kifwani, ntangu tribunal ya nene ya bajwif zonzá na ba-apotre na kubika kupreche, ba tekitá ve. Kasi, na kuraje nyonso ba zonzá: “Beto [me bonga kuwa] Nzambi, kasi bantu ve.” (Bis. 5:29) Ata na manima ya kubula bawu bachikote, ba-apotre vandá ve na boma. Samu na yinki? Samu ba zabá ti Yehova vandá na bawu. Ba zabá ti Yehova zolá bawu. Na yawu, ba kontinyeke kupreche nsangu ya mbote. (Bis. 5:40-42) Faso mosi mpe, ntangu ba vandá kufwa yandi, Étienne tekitá ve, yandi bumbá kizunu ya yandi. Biblia ke zonzá ti, ‘figure ya yandi kumá faso ya ange.’ (Bis. 6:12-15) Samu na yinki? Samu yandi zabá ti yandi sepelisá ntima ya Yehova.

12. Faso me zonza 1 Piere 3:14 mpe 4:14, samu na yinki beto lenda vanda na kilengi ntangu ba ke kwamisá beto?

¹² Ba-apotre lakisá pwelele ti, Yehova vandá na bawu. Yandi pesá bawu ngolo ya kusala bamirakle. (Bis. 5:12-16; 6:8) Kasi bubu yayi, Yehova ke pesá ve beto ngolo ya kusala bamirakle. Ata faso yina, na nzila ya Biblia, Yehova ke lakisá beto luzolo ya yandi, mpe ke pesá beto mpeve ya yandi ntangu ba ke nyokolá beto samu beto ke bisadi ya yandi. (Tanga 1 Piere 3:14; 4:14.) Na yawu, beto zolá vanda ve na boma ya yina beto ke sala si ba nyokola beto na bilumbu ke kwiza. Kasi bubu yayi deja, beto zolá sala nyonso samu na kukulisa konfianse  ya beto na ngolo ya Yehova ya kusadisa beto mpe ya kuvuukisa beto. Kaka faso badisiple ya ntete, beto zolá tula ntima na promese ya Yesu yayi: ‘Mu ke pesa beno mambu ya kuzonza mpe mayela samu ata mosi ya ba-enemi ya beno sala ntembe to zonza ti beno ke na vuná.’ Yesu pesá beto garanti yayi: “Beno [kanga ntima]! Ni [na faso] yina beno ke vuukisa luzingu ya beno.” (Luke 21:12-19) Beto zimbana ve ti, Yehova ke bumbá na makanisi ya yandi, bima ya fioti-fioti ya luzingu ya bisadi ya yandi yina kufwá ya kukangama na yandi. Samu yandi zaba bawu bien, yandi ke vumbula bawu na lufwa.

13. Yinki beto lenda longoka na ekzample ya ba yina lendá ve kutula konfianse ya bawu na Yehova?

¹³ Beto lenda benda mpe baleson na ba-ekzample ya ba yina tekitá mpe tulá ve konfianse na Yehova na mantwala ya bampasi. Kulongoka ba-ekzample ya yimbi yayi, ke sadisa beto na kubwa ve na mitambu yina ba kubwaka. Na kifwani, ntangu Asa kumá mfumu ya Juda, bwala mosi yina vandá na bamilitere mingi kuluta ya yandi, kwizá nwanisa yandi. Kasi samu yandi tulá konfianse ya yandi nyonso na Yehova, Yehova sadisá bawu na kufwa ba-enemi ya bawu. (2 Ns. 14:9-12) Na manima, na bamilitere kaka ndambu, mfumu Baasha ya Izraele kwizá nwanisa Asa. Kasi na ntangu yina, Asa tulá ve konfianse ya yandi na Yehova faso yandi salak’ yawu na ntama. Yandi futá mfumu ya Syrie samu yandi sadisa yandi. (2 Ns. 16:1-3) Dyaka, na nsuka ya luzingu ya yandi, ntangu yandi kuzwá maladi mosi ya ngolo, yandi sosá ve Yehova sadisa yandi.—2 Ns. 16:12.

14. Yinki ekzample ya yimbi ya Asa lenda longa beto?

¹⁴ Na kubanda, Asa tulá ntima ya yandi na Yehova ntangu yandi kutaná na mambu ya mpasi. Kasi na manima, yandi tulá dyaka ve konfianse ya yandi na Yehova, yandi sosá kuyidika bamambu ya yandi, yandi mosi. Ntangu Asa lombá na mfumu ya Syrie na kusadisa yandi, ya talaná nete ya simbá. Kasi kizunu yina bwala ya Juda kuzwá, vandá ya ntangu fioti. Profete ya Yehova zonzá na yandi: ‘Samu nge tulá ntima na mfumu ya Syrie, kasi nge me tula ve ntima ya nge na Yehova Nzambi ya nge, bamilitere ya mfumu ya Syrie ke kima na maboko ya nge.’ (2 Ns. 16:7) Beto zolá sala keba na kusosa kuyidika bamambu ya beto na mayela ya beto mosi, mpe kusosa ve bakonseye ya Yehova na kati ya Biblia. Ata ntangu ya ke lombá na beto na kubaka desizion na mbangu, beto zolá panike ve kasi beto zolá tula ntima ya beto na Yehova, mpe yandi ke sadisa beto na kubaka desizion ya mbote.

15. Yinki beto lenda sala ntangu beto ke tangá Biblia?

¹⁵ (4) Simba na yintu baverse ya Biblia yina nge ke tangaka. Ntangu beto ke zwá na Biblia baverse yina ke lakisá samu na yinki ya ke mbote na kuvanda ve na boma, mpe na kutula konfianse ya beto na Yehova, beto sosa kusimba yawu na yintu. Samu nge lenda kusala yawu, nge lenda tanga baverse yango na ndinga ya ngolo to kusonika yawu mpe kutanga yawu bambala mingi. Yehova zonzá na Josué na kutanga ntangu nyonso buku ya misiku samu na kusala bamambu na mayela nyonso. Mambu yina yandi vandá tanga na babuku yina, zolá sadisa yandi na kuvanda ve na boma, kasi na kunata ba-izraelite na kuraje. (Yos. 1:8, 9) Baverse mingi ya Biblia lenda sadisa nge na kutekita ve na mantwala ya bamambu yina lenda talisa nge boma.—Nku. 27:1-3; Bin. 3:25, 26.

16. Wa’ faso Yehova ke sadilá bampangi ya beto ya kimvuka samu na kusadisa beto na kuvanda ve na boma kasi na kutula konfianse na yandi?

¹⁶ (5) Lutisa ntangu na bampangi ya nge batemwe ya Yehova. Yehova lenda sadila bampangi ya beto batemwe, samu na kukatula beto boma mpe samu na kunata beto na kutula konfianse  na yandi. Na balukutakanu ya beto, beto ke zwá ngolo na badiskur yina beto ke wá, na bakomentere yina ke salá bampangi mpe na masolo yina beto ke salá. (Ebr. 10:24, 25) Beto lenda kuzwa mpe ngolo, si beto zonzila na bakamarade ya beto na kati ya kimvuka basusi ya beto. ‘Bamambu ya mbote’ yina bakamarade ya beto ke zonzila beto lenda sadisa beto na kukatula boma.—Bin. 12:25.

17. Faso me zonza Baebre 6:19, wa’ faso kivuvu ya beto na Kimfumu ya Nzambi lenda sadisa beto na kutekita ve na mantwala ya bampasi?

¹⁷ (6) Kumisa ngolo kivuvu ya nge. Kivuvu yina beto ke na yawu samu na Kimfumu ya Nzambi, ke ‘faso kisengo yina ke simbá luzingu,’ ya ke sadisá beto na kutekita ve na mantwala ya bampasi to bamambu yina ke pesá beto boma. (Tanga Baebre 6:19.) Kanisa na babima nyonso ya kitoko yina Yehova ke pesa beto na bilumbu ke kwiza. (Iza. 65:17) Kanisa na yinza ya malu-malu. Kuna, ata mambu ya yimbi ke salama. (Mika 4:4) Nge lenda kumisa mpe ngolo kivuvu ya nge ntangu nge ke precheke bantu ya nkaka mambu yina ke salama na yinza ya malu-malu. Sala nyonso samu na kupreche mingi mpe kulonga bantu mambu ya Nzambi. Si beto sala yawu, beto lenda ‘ndima na ntima ya beto nyonso ti kivuvu ya beto ke kwenda tii na nsuka.’—Ebr. 6:11.

18. Wapi bamambu ya mpasi lenda kumina beto na mantwala, mpe wa’ faso beto lenda sala samu na kutekita ve?

¹⁸ Samu nsuka ya yinza yayi ke dyaka ve ntama, bamambu ya mpasi to yina lenda talisa beto boma ke na kuma kaka mingi. Dikanisi ya mvula 2021, lenda sadisa beto na kutekita ve na mantwala ya bampasi mpe na kusala ve konfianse na ngolo ya beto mosi, kasi na Yehova Nzambi ya beto. Na kati ya mvula yayi, beto lakisa na nyonso yina beto ke sala ti beto ke na kiminu na promese yayi ya Yehova: ‘Beno ke vanda na ngolo si beno vanda swi mpe beno tula ntima na Yehova.’—Iza. 30:15.