Nicolas na Céline kutanaka na mambu ya nkaka ya mpasi. Ba ndimaka na kilengi nyonso ntangu Betele ya France filisaka bawu na kimvuka ya malu-malu. Ba me zonza: “Na manima ya kilengi, ya kumaka mpasi na beto samu bandiku ya beto ya ntama vandaka dyaka ve na beto. Kindiku na bampangi ya kimvuka ya malu-malu vandaka ntete ve ngolo.” a Na kutalaka bamambu nyonso ya mpasi yayi, wa’ faso beto lenda mesana na kimvuka ya beto ya malu-malu? Wa’ faso bampangi lenda sadisa beto? Mpe wa’ faso beto lenda salasana na bawu na kimpeve?

MALONGI YIYA YINA LENDA SADISA BETO NA KUMESANA

1. Tudila Yehova ntima. (Nku. 37:5) Ntangu kisalu filisaka bakala ya yandi kisika ya nkaka, Kazumi, yina ke vandaka na Japon, katukaka na kimvuka yina yandi lutisaka bamvula 20. Wa’ faso yandi “pesaka [nzila ya yandi] na Yehova”? Yandi me zonza: “Mu vandaka na boma mpe mu vanda tala ti mu ke kaka munu mosi. Kasi mu vanda zonza na Yehova bamambu yina vandaka na munu na ntima. Konso ntangu, yandi pesaka munu ngolo yina mu vandaka na yawu nsatu.”

Wa’ faso nge lenda kulisa kifu ya nge ya kutulaka Yehova ntima? Mutindu yinti ke na nsatu ya maza mpe ntoto ya mbote samu na kukula, kiminu ya nge ke na nsatu nge kipe yawu samu ya kula. Nicolas yina beto me zonzila, kwizaka tala ti kuyindula na kifwani ya Abrahami, Yesu, mpe Polo sadisaka yandi na kukulisa kiminu ya yandi ti Yehova ke bika ve yandi kaka muntindu yandi salaka yawu na  bantu nyonso yina salaka bangolo samu na kusala luzolo ya yandi. Kuvanda na kifu ya mbote ya kulongoka Biblia nge mosi ke sadisa nge na kumesana na bansobolo yina lenda kumina nge mpe na kuzwa bifu ya mbote ya kimpeve yina nge lenda sadila samu na kusadisa bampangi ya kimvuka ya nge ya malu-malu.

2. Kufwanisa ve bantu. (Lon. 7:10) Ntangu Jules yina vanda vanda na Benin kwendaka vanda na États-Unis, yandi talaka ti babwala zole yayi vandaka ve faso mosi. Yandi me zonza: “Ya vandaka mutindu mu vandaka na nsatu ya kuzonzila luzingu ya munu na muntu ni muntu yina mu ke kutana na yandi.” Samu ti bamambu vandaka ve faso mosi na kisika yina yandi katukaka, yandi bandaka kukima bampangi ya kimvuka. Kasi, ntangu yandi sosaka kuzaba mbote-mbote bampangi ya kimvuka, yandi sobaka faso ya yandi ya kutala bamambu. Yandi me zonza: “Na ntoto, bantu nyonso ke kaka faso mosi. Yina ke ve faso mosi ke kaka faso ya kuzonzila bamambu. Ya ke mfunu na kundima bampangi mutindu ba kele.” Na yawu, ya ke ve mbote na kufwanisa kimvuka ya nge ya malu-malu na ya ntama. Mupasuli-nzila mosi na nkumbu ya Anne-Lise, zonzaka: “Mu kwendaka ve na dikanisi ya kukutana bamambu yina mu bikaka. Mu vanda sosa kukutana na bamambu ya malu-malu.”

Bakuluntu mpe me lunga ve kufwanisa kimvuka ya bawu ya ntama na ya malu-malu. Ya ke ve ti samu bampangi ya kimvuka ya nge ya malu-malu ke na salaka ve bamambu faso kimvuka ya nge ya ntama ti faso ya bawu ya kusadila ke yimbi. Ya ke vanda mbote na kusosa kuzaba mutindu bamambu ke lutilaka kisika yina nge me kuma, tekila nge pesa dikanisi ya nge. (Lon. 3:1, 7b) Ya me lutila mbote na kubika ndyatulu ya nge longa bantu na kisika ya kunata bawu na ngolo na kundima makanisi ya nge.​—2 Ko. 1:24.

3. Tula bangolo ya nge nyonso na kimvuka ya malu-malu. (Flp. 1:27) Kukota na yinzo ya malu-malu ke lombaka ntangu mpe bangolo mingi. Kasi, kana na kukuma ya beto, beto kwenda na balukutakanu, ya ke vanda mbote mingi. Wa’ faso bampangi lenda sadisa beto kana ba ke talaka ve beto na balukutakanu, to ba ke talaka beto kaka na bantangu? Lucinda, yina kwenda vanda na mbanza mosi ya Afrique du Sud na bana ya yandi zole ya kento me zonza: “Ba kindisaka munu na kusala bangolo ya munu nyonso na kimvuka ya malu-malu, na kusamunaka na bampangi ya kimvuka, mpe na kupesaka bamvutu na balukutakanu. Mu sosaka mpe ti ba banda kusala balukutakanu ya kisalu ya kusamuna na yinzo ya beto.”

“Kusala kintwadi” na bampangi ya kimvuka ya nge ya malu-malu bamambu ya kimpeve ke sadisa beno na kukindisa bampangi. Bakuluntu ya kimvuka ya Anne-Lise, yina beto me zonzila kindisaka yandi na kusamuna na bantu nyonso ya kimvuka ya yandi ya malu-malu. Yinki ya natinaka yandi? Yandi me zonza: “Mu kwiza bakula ti ya vandaka mfunu mingi samu na kumesana na mbangu.” Kana nge tula diboko na bisalu ya kusukula mpe kubongisa  Yinzo ya Kimfumu, ya ke lakisa ti nge me ndima kimvuka ya nge ya malu-malu. Kutula bangolo ya nge nyonso na kimvuka ya nge ya malu-malu ke sala ti bampangi ndima nge na mbangu mpe nge tala ti ba me kuma dikanda ya nge ya malu-malu.

4. Sosa bandiku ya malu-malu. (2 Ko. 6:11-13) Kana, nge lakisa bampangi luzolo, ya ke vanda ve mpasi na bawu na kukumisa nge ndiku ya bawu. Tekila balukutakanu banda mpe na manima, baka ntangu ya kusolola na bampangi samu na kuzaba bawu mbote-mbote. Sala bangolo ya kusimba bankumbu ya bawu. Kana nge sala yawu mpe nge vanda ve muntu yina ke kimisaka bantu, ya ke vanda ve mpasi na nge na kuzwa bandiku ya malu-malu.

Kusosa ve kusoba kimuntu ya nge samu ba ndima nge. Bika ba zaba nge mutindu nge kele. Nge lenda landa mpe kifwani ya Lucinda yina me zonza: “Bubu yayi beto ke na bandiku ya ntima samu ti beto bakaka mukanu ya kubokila bampangi na yinzo ya beto.”

“BENO ME BONGA MPE KUYAMBA BAMPANGI”

Ya ba nkaka lenda vanda na nsoni ya kukota na Yinzo ya Kimfumu yina ba zaba ata muntu. Wa’ faso beto lenda sadisa bawu? Ntumwa Polo zonzaka na beto: “Kaka faso Kristo yambaka beno, beno me bonga mpe kuyamba bampangi.” (Rom. 15:7, NWT) Bakuluntu lenda landa kifwani ya Kristo na kuyambaka ba yina me kwiza mbala ya ntete na faso ya mbote. (Tala encadré “ Yinki lenda sadisa nge ntangu nge me soba kimvuka.”) Kasi ni bantu nyonso na kimvuka ata bana ya fioti lenda yamba bantu yina me kwiza mbala ya ntete.

Kuyamba muntu zola mpe kuzonza kubokila yandi na yinzo ya beto to kupesa yandi lubakusu yina yandi ke na yawu nsatu. Na kifwani, mpangi mosi ya kento bakaka ntangu ya yandi samu na kulakisa na mpangi yina me kuma malu-malu mutindu bamambu ke salamaka kisika bawu kele mpe mutindu ya kubaka ba transports. Ya simbaka mingi ntima ya mpangi yango, mpe ya sadisaka yandi na kumesana.

 BWESO YA KUKULA NA KIMPEVE

Ntangu dikonko ke kulaka, yandi ke sobaka mpusu ya yandi. Yandi ke salaka yawu bambala mingi tekila yandi bongisa mapapu ya yandi. Mutindu mosi mpe ntangu nge ke sobaka kimvuka, nge me lunga kukatula bamambu nyonso yina lenda sala ti nge vanda ve na mapapu na kisalu ya Yehova. Na yawu, Nicolas na Céline me zonza: “Kukwenda vanda kisika ya nkaka ke lukolo ya nene. Samu na kumesana na kisika, bantu mpe bafaso ya malu-malu ya kusala bamambu, ya ke lombaka kukulisa bifu ya malu-malu.” Jean-Charles, me zonza na yina me tadila dikanda ya bawu: “Bansobolo sadisaka bana ya beto. Kaka na mwa bangonda, ya kento bandaka kusala ba devoirs mpe ya bakala kumaka musamuni.”

Nge lenda kwenda kisika yina ke na nsatu ya lubakusu. Kasi yinki kusala kana nge ke ve na makoki ya kusala yawu? Nge mpe lenda sadila malongi yina beto me zonzila na disolo yayi. Nyonso nge ke na tudilaka Yehova ntima, vanda kaka na mingi ya kusala na kimvuka ya nge, na kusamunaka na bampangi nyonso ya kimvuka mpe na kukulisaka kindiku na bawu. Nge lenda pesa mpe na ba yina me kwiza ntama mingi ve lubakusu yina ba ke na yawu nsatu. Samu ba ke zabaka bakristo ya tsyeleka na luzolo, kusala bamambu nyonso yayi ke sadisa nge na kukula na kimpeve. (Yoa. 13:35) Vanda na kundima ti “ni minkayulu ya mutindu yina Nzambi ke zolaka.”​—Ebr. 13:16.

Bakristo mingi me kutana na bamambu beto me zonzila na disolo yayi, kasi ba me lenda kumesana na kimvuka ya bawu ya malu-malu. Nge mpe lenda mesana. Anne-Lise me zonza: “kusoba bimvuka sadisaka munu na kuvanda na bandiku mingi.” Samu na Kazumi, yandi talaka ti Yehova sadisaka yandi na bafaso ya malu-malu. Jules me zonza: “Bandiku ke na sadisaka munu na kutala ti mu ke ve munu mosi. Mpe bubu yayi, mu ke na talaka ti ya ke vanda mpasi na munu na kubika kimvuka yina mu kele.”