“Ntangu mwana ya tonton ya munu ya kento bandá kunwanisa munu, mu nyemak’ yandi na laka. Mu zolá kufwa yandi.”—Paul

“Na yinzo mu ke dasuká na mbangu ata na mambu ya fioti. Mu ke mwangisá bima nyonso ya yinzo, ya vanda ba-jouet to bima nyonso yina diboko ya munu lenda simba.”—Marco

Beto nyonso ve lendá kuma tii na kusala mambu yina bifwani zole yayi me zonzila. Bantangu ya nkaka, ya ke vandá mpasi na beto nyonso na kukutika nzutu ya beto. Kima ya ntete yina ke salak’ yawu, ni disumu yina beto zwá na Adam. (Rom. 5:12) Ba ya nkaka faso Paul na Marco, ke lendá ve kukutika banzutu ya bawu. Bantu mingi, ke lendá ve kukutika makanisi ya bawu. Na kifwani, ba ke kanisá mingi na mambu yina ke pesá bawu boma, mpe ke manisá bawu ngolo. Dyaka, ya lenda vanda mpasi na ba ya nkaka na kukanga ntima na mantwala ya bansatu ya kusala bunsunza, kunwa malafu ya mingi, mpe kunwa dyamba to drogue.

Ba yina nyonso ke biká makanisi, bansatu, mpe ndyatulu ya bawu nata bawu na kulembana kukutika nzutu, lenda natina bawu bampasi yina lenda bebisa luzingu ya bawu. Kasi, beto lenda bwabana na bampasi yina lenda bebisa luzingu ya bawu manga mambu ya faso yayi kumina beto. Wa’ faso? Na kuzabá kukutika nzutu. Beto zonzila byuvu tatu yina ke sadisa beto na kusala yawu: 1) Kuzaba kukutika nzutu ke yinki? 2) Samu na yinki ya ke mbote na kuzaba kukutika nzutu? 3) Wa’ faso beto lenda kulisa kalite yayi, yina ke kitini ya “mbuma ya mpeve”? (Gal. 5:22, 23) Beto ke zonzila mpe yinki beto lenda sala si bantangu ya nkaka beto me lembana kukutika nzutu ya beto.

Muntu yina zaba kukutika nzutu, ke salá ve mambu na ngolo nyonso. Yandi ke zonzá ve to ke salá ve bamambu yina Nzambi ke zolá ve.

Yesu lakisá beto yinki zola zonza kuzaba kukutika nzutu. Biblia me zonza: “Ntangu ba fingak’ yandi, yandi vutulá ve bifingu. Ntangu ba talisak’ yandi mpasi, yandi sosá ve kunwana. Kasi, yandi vandá tulá mambu ya yandi na maboko ya Tata ya yandi, Muntu yina [ke jujeke na faso ya mbote].” (1 Pi. 2:23) Yesu zabá kukutika nzutu ya yandi, ntangu ba-enemi ya yandi vandá sosa kutula yandi na poto. (Mat. 27:39-44) Yandi lakisá dyaka yawu, ntangu bamfumu ya mabuundu vandá yufula yandi byuvu mingi samu na kunata yandi na kuzonza mambu ya yimbi. (Mat. 22:15-22) Mpe yandi biká kifwani ya mbote ntangu bajwif nanguná matadi samu na kubula yandi. Na kisika ya kuvutula bawu yimbi, “Yesu bumbaná mpe basiká na temple.”—Yoa. 8:57-59.

Beto ke lenda kwandi kulanda kifwani ya Yesu? Ee, na bamambu mingi, beto ke lenda. Apotre Piere soniká: “Kristo mpe talá mpasi samu na beno. Na yina, yandi bikilá beno [kifwani] samu beno landa nzila ya yandi.” (1 Pi. 2:21) Ata beto ke bantu ya masumu, beto lenda zaba kukutika nzutu faso Yesu ya kuzaba kukutika nzutu mbote-mbote. Samu na yinki ya ke mbote na beto na kusala yawu?

Beto zolá zaba kukutika nzutu ya beto samu na kutalisa Yehova kilengi. Ata beto ke sadilá Yehova bamvula mingi deja, beto lenda bebisa kindiku ya beto na yandi, si beto zaba ve kukutika nzutu ya beto na mambu beto ke salá mpe ke zonzaka.

Beto tala kifwani ya Moyize, yina “vandá muntu ya kukuluka kuluta bantu nyonso yina vandá na zulu ya ntoto” na ntangu ya yandi. (Kut. 12:3) Bamvula mingi, Moyize vandá kuwá na ntima ya yinda nyonso bamambu ya yimbi yina bana ya Izraele vandá zonzá na nkumbu ya Yehova. Kasi kilumbu mosi, yandi lenda ve kukutika nzutu ya yandi. Yandi dasuká ntangu ba bandá kuzonza mambu ya yimbi, samu ba vandá dyaka ve na maza ya kunwa. Na kungala nyonso, yandi zonzá na bawu: “Beno kuwa, beno bantu ya yintu ngolo! Beto me bonga kubasisa beno maza na didadi yayi?”—Kut. 20:2-11.

Moyize lendá ve na kukutika nzutu ya yandi. Yandi vutulá ve matondo na Yehova samu na miracle yina yandi salá ya kupesa bawu maza. (Nku. 106:32, 33) Ni na yawu, Yehova pesá ve yandi nzila ya kukota na ntoto ya promese. (Kut. 20:12) Ya lenda vanda ti, luzingu ya yandi nyonso, Moyize nyongá samu na yandi lendá ve kukutika nzutu ya yandi na mantwala ya bana ya Izraele.—Kul. 3:23-27.

Kileso samu na beto? Ata ti beto me sala bamvula mingi na matsyeleka, beto bika ve kifu ya kuzonzá na buzitu nyonso, na bantu yina me sala mambu yina me sala ti beto dasuka, to ba yina ke na nsatu ya disipline. (Ef. 4:32; Kol. 3:12) Bantangu ya nkaka ntangu beto ke kulá, ya ke vandá dyaka mpasi na beto na kuvanda na ntima ya yinda. Kasi kanisa na kifwani ya Moyize. Beto zolá sosa ata fioti ve kubebisa kimuntu ya beto na mantwala ya Yehova, samu beto me lenda ve kukutika nzutu ya beto. Kasi, wa’ faso beto lenda kulisa kifu ya mbote yayi?

Sambila samu nge kuzwa mpeve ya santu. Samu na yinki? Samu ti kuzaba kukutika nzutu ke kitini ya mbuma ya mpeve, mpe Yehova ke pesá mpeve ya yandi na ba yina ke lombak’ yawu. (Luke 11:13) Yehova lenda sadila mpeve ya santu samu na kupesa beto ngolo yina beto ke na yawu nsatu samu na kuzaba kukutika nzutu ya beto. (Flp. 4:13) Yandi lenda sadisa mpe beto na kukulisa bifu ya nkaka ya mbuma ya mpeve faso luzolo, yina ke sadisá beto na kuzaba kukutika nzutu ya beto.—1 Ko. 13:5.

Kima mambu nyonso yina lenda sala ti nge lemba na kukutika nzutu ya nge. Na kifwani, kima basite ya internet na bafilm ya yimbi. (Ef. 5:3, 4) Na yawu, beto bika bima nyonso yina lenda nata beto  na kusala mambu ya yimbi. (Bin. 22:3; 1 Ko. 6:12) Na kifwani, muntu yina ke talá mpasi ya kukutika nzutu ya yandi na mantwala ya bunsunza, zolá bika kutanga babuku mpe kutala bafilm yina ke zonzilak’ yawu.

Ya lenda vanda mpasi na beto na kusadila malongi yayi. Kasi, si beto sala bangolo, Yehova ke pesa beto ngolo yina beto ke na nsatu samu na kuzaba kukutika nzutu ya beto. (2 Pi. 1:5-8) Yandi ke sadisa beto na kuzaba mambu ya kuzonza, na kukutika makanisi, mpe ndyatulu ya beto. Paul na Marco, yina beto zonzilá, longoká na kukutika banzutu ya bawu. Beto zonzila mpe mpangi mosi ya bakala, yina kumá na kifu ya kudasukilá bampangi bachofere, tii kuswana na bawu. Yinki yandi salá samu na yawu? “Mu vandá sambilá mingi bilumbu nyonso. Mu longoká ba-artikle yina ke lakisá faso ya kuzaba kukutika nzutu, mpe mu bumbá na ntima baverse yina lenda sadisa munu. Mu longokak’ yawu bamvula mingi, mpe ya ke sadisá munu samu na kubanda kilumbu nyonso na dikanisi ya kuzaba kukutika nzutu ya munu. Samu na kuswana ve na bachofere ya nkaka, mu baká desizion ya kusala nyonso samu na kuvanda ve prese na kisika yina mu ke na kwendaka.”

Bantangu ya nkaka beto nyonso ke lendá ve na kukutika banzutu ya beto. Ntangu ya ke salamá, beto lenda vanda na nsoni ya kusambila Yehova. Kasi, ni na ntangu yina beto zolá vanda na nsatu mingi ya kusambila Yehova samu yandi sadisa beto. Kuvingila ve, sambila Yehova. Lomba yandi na kulemvokila nge, sosa yandi sadisa nge, mpe baka desizion ya kuvutukila dyaka ve mambu yango. (Nku. 51:9-11) Kukanisa ve ti, Yehova ke manga kuwa lusambu yina nge me sala na ntima nyonso. (Nku. 102:17) Apotre Yoane bambulá beto ti, menga ya mwana ya Nzambi “ke katula masumu ya beto nyonso.” (1 Yoa. 1:7; 2:1, nwt-MK; Nku. 86:5) Kuzimbana ve ti, Yehova zonzá na bisadi ya yandi na kulemvokilá ntangu nyonso. Na yawu, beto lenda ndima ti yandi ke sala mpe faso mosi samu na beto. —Mat. 18:21, 22; Kol. 3:13.

Yehova talá ve kilengi ntangu Moyize, na mwa ntangu fioti lendá ve na kukutika nzutu ya yandi na kati ya dezert. Kasi, Yehova lemvokilak’ yandi. Dyaka, Biblia ke zonzá ti, Moyize ke kifwani ya mbote yina beto me bonga kulanda. (Kul. 34:10; Ebr. 11:24-28) Yehova pesá ve yandi nzila ya kukota na ntoto ya promese, kasi yandi ke yamba Moyize awa na zulu ya ntoto ntangu ya ke kuma paradis, mpe ke pesa yandi bweso ya kuzinga ntangu nyonso. Beto mpe lenda vanda na makanisi ya kuzwa luzingu ya ntangu nyonso, si beto lemba ve na kusala bangolo samu na kuzaba kukutika nzutu ya beto.—1 Ko. 9:25.