DEPUIS ntama, Ba-izraelite vandá pesá mbongo samu kisalu ya temple salama na faso ya bien. Kasi, na ntangu ya Yesu, Bajwif vandá futá ba-impot mingi, mpe ya vandá kumisa luzingu ya bawu vrai mpasi.

Bajwif nyonso ya kukula zolá pesa mbongo zole ya kisengo yina ba vandá bokilá drachme, samu na kusadisa kisalu yina vandá salamá na tabernakle mpe na manima, na temple. Na siekle ya ntete, ba vandá sadilá mbongo ya impot yayi samu na kusumba bibulu samu na basakrifise, mpe kukipe temple yina Hérode tungá. Bajwif ya nkaka yufulá na Piere si Yesu vandá futa impot yayi, mpe Yesu vutulá na Piere ti ya vandá ve yimbi na kufuta yawu. Na yawu, yandi lakisá na Piere kote yandi zolá kuzwa mbongo samu na kufuta impot yango.—Mat. 17:24-27.

Bisadi ya Nzambi na ntangu yina zolá futa mpe dime. Ya vandá ndambu mosi na bandambu 10 ya babima yina ba vandá buka na bilanga, to ya mbongo yina ba vandá kuzwa. (Lev. 27:30-32; Kut. 18:26-28) Bachef ya mabuundu vandá zonza ti bantu zolá sala nyonso na kufuta dime samu na babima nyonso yina ba vandá kundá, faso ‘menthe, aneth mpe cumin.’ Yesu zonzá ve ti ya vandá yimbi na kufuta dime, kasi yandi lakisá ti Baskribe na Bafarizien vandá sadila musiku yina na faso ya yimbi.—Mat. 23:23.

Kasi na ntangu yina, Baromain vandá domine na zulu ya Bajwif. Na yawu, Bajwif zolá futa bawu bakalite ya ba-impot mingi. Na kifwani, ba yina vandá na bilanga zolá futa impot ya mbongo to ya bima yina vandá buta kuna. Ba vandá baka 20 tii 25 pour 100 ya babima yango. Ya vandá mpe na impot yina mosi na mosi ya Bajwif zolá futa. Ni samu na impot yayi Bafarizien yufulá Yesu kestion. Yandi lakisá ti ya ke mbote na kufuta impot ntangu yandi zonzá: ‘Na yawu, beno pesa bima ya César na César, kasi bima ya Nzambi na Nzambi.’—Mat. 22:15-22.

Ba vandá futá mpe impot samu na bima ya komerse yina vandá kotá mpe vandá basiká na bwala. Ba vandá baká impot yayi na ba-port, na ba-pont, na ba-carrefour to na ba-porte ya ba-ville to na banzandu.

Bantu yina Rome vandá domineke vandá futa ba-impot mingi. Faso zonzak’ yawu Tacite, Romain mosi yina vandá soniká istware, na ntangu ya empereur Tibère, ntangu Yesu vandá na ntoto, “Syrie na Judée lombá na Rome si ba lendá diminye ba-impot samu ya kumá mpasi na bawu na kufuta yawu.”

Faso ba vandá lokotá impot vandá kumisa yawu dyaka mpasi. Na kupesa muntu kisalu ya kulokota impot, yandi zolá futa mbongo mingi. Ba yina vandá kuzwá kisalu yango, vandá baká dyaka bantu ya nkaka na kusala na bawu, mpe bawu nyonso vandá sosá kusala babenefise. Ya lendá vanda ti, Zachée, yina vandá lokotá impot, vandá mpe na bantu yina vandá lokotá yawu samu na yandi. (Luke 19:1, 2) Faso ya kusala yayi vandá talisa bantu mpasi. Na yawu, ba vandá yiiná bantu yina vandá lokotá impot.