ARTIKLE YA KULONGOKA 10
Nge lenda “katula kimuntu ya ntama”
‘Beno katula kimuntu ya ntama na bisalu ya yawu.’—KOL. 3:9.
NZIMBU 29 Nous voulons être dignes de notre nom
YINA BETO KE LONGOKA *
1. Wa’ faso vandá luzingu ya nge tekila nge banda kulongoka Biblia?
WA’ FASO vandá luzingu ya nge tekila nge banda kulongoka Biblia na bisadi ya Yehova? Ntangu ya nkaka, nge ke na zolá dyaka ata fioti ve kukanisa na yawu. Na ntangu yina, ni yinza yayi vandá twadisa faso ya nge ya kutadila bamambu mpe ndyatulu ya nge. Nge “vwandaka zinga ata kuvwanda na kivuvu mpe kuzaba nzambi.” (Ef. 2:12) Kasi nyonso sobá ntangu nge bandá kulongoka Biblia!
2. Yinki nge kwizá zaba ntangu nge bandá kulongoka Biblia?
2 Ntangu nge bandá kulongoka Biblia, nge kwizá zaba ti Yehova, Tata ya nge ya mazulu, ke zolá nge mingi. Nge kwizá tala ti samu na kusepelisa yandi mpe kukota na kati ya dikanda ya bisadi ya yandi, nge zolá soba luzingu ya nge, faso ya nge ya kukanisa mpe ya kutadila bamambu. Nge zolá sadila misiku ya yandi.—Ef. 5:3-5.
3. Na Bakolose 3:9, 10, yinki Yehova me zonza na beto na kusala, mpe yinki beto ke zonzila na artikle yayi?
3 Ni Yehova yidiká beto. Yandi ke Tata ya beto. Na yawu, yandi me lunga kuzonza na bantu ya dikanda ya yandi yinki ke mbote, mpe yinki ke yimbi. Mpe yandi ke na vingilá ti, tekila beto zwa mbotokolo, beto sala bangolo na ‘kukatula kimuntu ya ntama.’ * (Tanga Bakolose 3:9, 10.) Artikle yayi ke sadisa ba yina ke na kanisá na kuzwa mbotokolo na kuzaba bamambu tatu yayi: 1) Yinki ke “kimuntu ya ntama”? 2) Samu na yinki Yehova me zonza na beto na kukatula yawu? 3) Wa’ faso beto lenda katula yawu? Ya ke sadisa mpe ba yina ke na mbotokolo na kuzaba yinki ya kusala samu na kulwata dyaka ve kimuntu ya ntama.
YINKI KE “KIMUNTU YA NTAMA”?
4. Zonzila mwa bima yina ke lakisá ti muntu ke ya kulwata “kimuntu ya ntama”?
4 Muntu yina ke ya kulwata “kimuntu ya ntama” ke biká nzutu ya yandi twadisa makanisi mpe ndyatulu ya yandi. Bantu ya faso yayi ke kanisá mingi na bawu mosi, ke dasuká na mbangu, ke na lulendo mpe ke vutulá ve matondo. Ya ke na ba yina ke sepelá kutala ba-film yina ke ve ya kulunga, yina ke lakisá bantu ke na nwaná, ke na kufwá bampangi, mpe pornographie. Muntu yina ke ya kulwata kimuntu ya ntama lenda vanda mpe na mwa bifu ya mbote. Mpe bantangu ya nkaka, yandi lenda nyonga bamambu ya yimbi yina yandi ke zonzá to ke salaka. Kasi na kati ya ntima ya yandi, yandi ke ve na nsatu ya mingi ya kusoba makanisi mpe ndyatulu ya yandi.—Gal. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.
Ntangu beto ke katulá “kimuntu ya ntama,” makanisi mpe bansatu ya nzutu ya beto ya masumu ke twadisá dyaka ve beto (Tala paragrafe 5) *
5. Kukatula kimuntu ya ntama zola zonza ti beto ke dyaka ve bantu ya masumu? Zonzila yawu. (Bisalu 3:19)
5 Samu beto ke bantu ya masumu, ata muntu na kati ya beto lenda zonza ti yandi me katula makanisi mpe bansatu nyonso ya yimbi na ntima ya yandi. Bantangu ya nkaka, beto ke salá mpe ke zonzá bamambu yina beto ke nyongá na manima. (Yer. 17:9; Zaki 3:2) Kasi ntangu beto ke katulá kimuntu ya ntama, nzutu ya beto ke twadisá dyaka ve makanisi mpe ndyatulu ya beto. Beto ke kumá muntu ya nkaka.—Iza. 55:7; tanga Bisalu 3:19.
6. Samu na yinki Yehova zola ti beto katula makanisi mpe bifu ya yimbi?
6 Yehova ke zolá beto mingi mpe yandi ke na nsatu beto sepela na luzingu. Ni na yawu, yandi ke zonzá na beto na kukatula makanisi mpe bifu ya yimbi. (Iza. 48:17, 18) Yandi zaba ti ba yina ke nwanisá ve bansatu ya yimbi, ke talisá bawu mosi mpe bantu ya nkaka mpasi. Ya ke salá yandi mpasi na kutala yawu.
7. Faso me zonza Baroma 12:1, 2, yinki beto me lunga kusola?
7 Ntangu ba ke talá bangolo yina beto ke salá samu na kukatula kimuntu ya ntama, bandiku to bantu ya dikanda ya beto lenda seka beto. (1 Pi. 4:3, 4) Ba lenda zonza ti, beto zolá bika ve bantu ya nkaka kuzonzila beto faso ya kunata luzingu ya beto. Kasi ba ke na zimbaná ti, ata ba yina ke landá ve misiku ya Yehova, ke salá ve bamambu faso ba zola. Ni yinza ya Satan ke twadisá makanisi mpe ndyatulu ya bawu. (Tanga Baroma 12:1, 2.) Beto nyonso zolá sola: kubumba kimuntu ya ntama yina ke landá nzutu ya beto ya masumu mpe yinza ya Satan, to kubika Yehova bongisa luzingu ya beto mpe kumisa beto bantu ya mbote.—Iza. 64:8.
WA’ FASO NGE LENDA “KATULA” KIMUNTU YA NTAMA?
8. Yinki lenda sadisa beto na kukatula bansatu mpe bifu ya yimbi?
8 Yehova zaba ti ya ke lombá ntangu mpe bangolo na kubika bansatu mpe bifu ya yimbi. (Nku. 103:13, 14) Yandi ke pesá beto ngolo, mayela mpe nyonso yina beto ke na yawu nsatu samu na kusoba kimuntu ya beto. Yandi ke pesá beto bima yayi na nzila ya Biblia, mpeve santu mpe kimvuka ya yandi. Ntangu ya nkaka nge me talá mutindu yandi me sadisa nge. Beto zonzila mwa bima yina beto lenda sala samu na kukatula kimuntu ya ntama, mpe kuyidama na kuzwa mbotokolo.
9. Wa’ faso Biblia lenda sadisa nge?
9 Sadila Biblia samu na kuzaba mbote-mbote faso ke kimuntu ya nge. Biblia ke mutindu kitala-tala. Ya lenda sadisa beto na kuzaba si makanisi ya beto, bamambu yina beto ke zonzá to ke salá ke mbote. (Zaki 1:22-25) Mpangi yina ke longoká na nge mpe bampangi ya nkaka yina ke ya kukula na kimpeve lenda sadisa nge na kuzaba faso nge kele. Na kifwani, na nzila ya Biblia ba lenda lakisa nge bifu ya nge ya mbote mpe mwa bifu yina nge me lunga kubika. Ba lenda lakisa nge faso ya kuzwa mikanda ya beto yina ke zonzilá yinki ya kusala na kubika bifu ya yimbi. Mpe ntangu nyonso, Yehova ke pene-pene na nge samu na kusadisa nge. Ni yandi zaba faso ya mbote ya kusadisa nge samu yandi zaba ntima ya nge. (Bin. 14:10; 15:11) Na yawu, bilumbu nyonso, vanda na kifu ya kusambilá mpe ya kulongoká Biblia.
10. Yinki disolo ya Elie ke na longá nge?
10 Na ntima ya nge nyonso ndima ti misiku ya Yehova me lutila mbote. Bamambu yina Yehova ke zonzá na beto na kusala ke vandá kaka samu na mbote ya beto mosi. Ba yina ke landá misiku ya yandi ke pesá nzutu ya bawu buzitu, ba ke zabá kunata luzingu ya bawu, mpe ba ke na kilengi ya tsyeleka. (Nku. 19:7-11) Kasi, ba yina ke mangá misiku ya Yehova, ke biká banzutu ya bawu twadisa bawu. Na yawu, ba ke kutaná na bamambu mingi ya mpasi. Beto zonzila kifwani ya Elie, bakala mosi yina mangá kulanda misiku ya Yehova. Yandi kulá na bibuti yina vandá sadila Yehova. Kasi ntangu yandi kumá ntwenya, yandi solá bandiku ya yimbi. Yandi bandá kunwa dyamba, kusala muvusu mpe kulaba. Elie me zonza ti yandi vandá dasuká na mbangu, mpe yandi vandá zolá kuswana mpe kunwana. Yandi me zonza: “Nyonso yina ba longá na munu ti bakristo me lunga ve kusala, ni yina mu vandá sala.” Kasi, Elie zimbaná ve nyonso yina bibuti ya yandi longak’ yandi. Yandi bandilá dyaka kulongoka Biblia. Yandi salá bangolo na kukatula bifu ya yimbi, mpe na mvula 2000 yandi kuzwá mbotokolo. Wapi bambote yandi me kuzwa samu yandi mase landa misiku ya Yehova? Elie me zonza: “Makanisi mpe ntima ya munu, me kuma na kizunu.” * Disolo ya Elie ke na lakisá ti, ba yina ke mangá misiku ya Yehova ke talisá banzutu ya bawu mosi mpasi. Kasi Yehova ke na nsatu ya kusadisa bawu na kusoba.
11. Wapi bima Yehova ke yinaka?
11 Sala bangolo na kuyina bamambu yina Yehova ke yinaka. (Nku. 97:10) Biblia ke zonzá ti Yehova ke yina ‘meso ya lulendo, ludimi yina ke vunaka, mpe maboko yina ke tiamunaka menga ya muntu yina me sala kima ve.’ (Bin. 6:16, 17) Mpe yandi ke ‘yinaka muntu yina ke salaka bamambu ya ngolo mpe yina ke vunaka.’ (Nku. 5:6) Yehova ke yiná bamambu nyonso yayi. Ni na yawu na ntangu ya Nowe, yandi kufwá bantu yina fulusá ntoto na mambu ya yimbi. (Kub. 6:13) Mpe na nzila ya mbikudi Malaki, Yehova zonzá ti yandi ke yiná ba yina ke sadilá mayela ya yimbi samu na kufwa makwela na kento to bakala yina me sala ata kima ya yimbi. Yehova lenda ndima ve nyonso yina ba ke salá samu na kusambila yandi. Mpe kilumbu kele yina yandi ke vutula bawu yimbi yina ba me sala.—Mal. 2:13-16; Ebr. 13:4.
Kusala kima yina Yehova ke yiná zolá vanda nganzi na meso ya beto mutindu kudya madya yina me bola (Tala baparagrafe 11-12)
12. Yinki zola zonza “kuyina mambu ya yimbi”?
12 Yehova zola ti beto “[yina] mambu ya yimbi.” (Rom. 12:9) “Kuyina” kima zola zonza kuzola ata fioti ve yawu, kutala nganzi ya yawu mpe kuvanda na ata nsatu ya kusala kima yina. Kanisa na yina ya ke sala nge si ba zonza na nge na kudya madya ya kubola. Kaka dikanisi ya kudya madya yina, lenda pesa nge nsatu ya kuluka. Faso mosi mpe, kaka dikanisi ya kusala mambu yina Yehova ke yiná, zolá vanda nganzi samu na beto.
13. Samu na yinki beto me bonga kukatula na bantima ya beto makanisi ya yimbi?
13 Bumba ntima ya nge. Bamambu yina beto ke salá ke bandá ntete na makanisi. Ni na yina, Yesu zonzá na beto na kukatula na bantima ya beto makanisi yina lenda nata beto na disumu. (Mat. 5:21, 22, 28, 29) Ntembe ve, beto nyonso zola ti Tata ya beto ya mazulu sepela na yina beto ke salaka. Ni na yawu, ya ke mfunu na kukatula na mbangu nyonso makanisi ya yimbi yina lenda kwizila beto!
14. Yinki bamambu yina beto ke zonzá ke lakisá, mpe na wapi byuvu beto me lunga kukanisa?
14 Sala keba na yina nge ke zonzaka. Yesu zonzaka: “Mambu yina ke basikaka na yinwa ya muntu, ke katukaka na kati ya ntima.” (Mat. 15:18) Ya tsyeleka, bamambu yina beto ke zonzá ke lakisá mutindu bantima ya beto kele. Nge lenda yufula: ‘Mu ke mangá kwandi kuvuna, ata na ntangu mu zaba ti kuzonza matsyeleka ke natina munu bamambu? Si mu ke ya kukwela, mu ke salá kwandi keba na kulutisa ve ntangu na muntu yina ke ve kento to bakala ya munu, na kusakana ve na yandi to na kuzonzila ve yandi ntangu nyonso bamambu ya kitoko? Mu ke salá kwandi nyonso samu na kuzonza ve bamambu ya nsoni? Ntangu muntu ke pesá munu nkele, mu ke lendá kwandi kuzonza na yandi na ntima ya mbote?’ Ya ke mbote nge kanisa na bamambu yayi. Bamambu yina beto ke zonzá ke mutindu basinga yina ba me sadila samu na kutunga lele. Si muntu me banda kukatula basinga yina, lele ke manisa na kumwangana. Faso mosi mpe, si nge sala bangolo na kukatula bifingu, luvunu mpe bamambu ya nsoni na yinwa ya nge, ya ke vanda ve mpasi na kukatula kimuntu ya ntama.
15. Yinki zola zonza kutula kimuntu ya beto ya ntama ‘na zulu ya yinti’?
15 Ndima kusala nyonso samu na kukatula kimuntu ya ntama. Ntumwa Polo sadilá kifwani mosi ya mbote samu na kulakisa ti ya ke mfunu, na kusoba. Yandi soniká ti beto me bonga kutula ‘kimuntu ya ntama na zulu ya yinti.’ (Rom. 6:6) Ya zola zonza ti, beto zolá zinga mutindu Yesu zingaka. Beto me bonga kufwa bifu mpe makanisi yina Yehova ke yinaka. Kaka na ntangu beto ke sala bamambu yayi, beto ke kuzwa kizunu ya ntima, mpe kivuvu ya kuzwa luzingu ya ntangu nyonso. (Yoa. 17:3; 1 Pi. 3:21) Beto zimbana ve ti Yehova lenda soba ve misiku ya yandi samu na kusepelisa beto. Ni beto me lunga kusoba kimuntu ya beto samu na kulanda misiku ya yandi.—Iza. 1:16-18; 55:9.
16. Samu na yinki beto zolá bika ve kunwanisa bansatu ya yimbi?
16 Kubika ve kunwanisa bansatu ya yimbi. Ata na manima ya mbotokolo, nge lenda vanda kaka na bansatu ya yimbi. Kubika ve kunwanisa yawu. Beto tala kifwani ya bakala mosi na nkumbu ya Maurício. Ntangu yandi vandá ntwenya, yandi bandá kuvukisa nzutu na babakala ya nkaka. Na manima, yandi kutaná na bisadi ya Yehova mpe bandá kulongoka Biblia. Yandi sobá luzingu ya yandi mpe yandi kuzwá mbotokolo na 2002. Ata ya me salá bamvula mingi yina yandi ke sadilá Yehova, Maurício me zonza: “Bantangu ya nkaka mu ke nwaná na bansatu ya yimbi.” Kasi Maurício me lemba ve. Yandi me bwela: “Mu zaba ti si mu landa ve bansatu ya yimbi, mu ke sepelisa Yehova. Ni yina ke pesá munu ngolo ya kubwa ve.” *
17. Yinki me kindisa nge na disolo ya Nabiha?
17 Sambila Yehova sadisa nge, mpe tula ntima na mpeve santu ya yandi kasi na ngolo ya nge ve. (Gal. 5:22; Flp. 4:6) Samu na kukatula kimuntu ya ntama mpe na kulwata dyaka ve yawu, beto zolá sala bangolo. Beto tala kifwani ya kento mosi na nkumbu ya Nabiha. Tata ya bawu biká bawu ntangu Nabiha vandá na bamvula 6. Yandi me zonza: “Ya salá mu mpasi mingi na ntima.” Ntangu yandi kulá, Nabiha kumá muntu ya nkele mpe yandi vandá zolá kuswana na kunwana. Yandi bandá kuteka dyamba. Na manima, ba kangak’ yandi mpe yandi lutisá mwa bamvula na boloko. Bampangi ya beto yina ke samuná na boloko kutaná na yandi, mpe bandá kulongoka Biblia na yandi. Nabiha bandá kubika kimuntu ya yandi ya ntama. Yandi me zonza: “Mu lendá kubika bifu ya nkaka. Kasi kubika cigarette vandá mpasi.” Na kati ya mvula mosi na ndambu, Nabiha nwaná na kifu ya kunwá cigarette. Mpe yandi lendá kubika yawu. Yinki sadisak’ yandi? Yandi me zonza: “Kima ya ntete yina sadisá munu ni balusambu yina mu vandá sala ntangu nyonso na Yehova.” Bubu yayi Nabiha ke zonzá mambu yayi na bantu ya nkaka: “Kana mu me lenda kubika kimuntu ya munu ya ntama samu na kusepelisa Yehova, muntu nyonso mpe lendá lenda!” *
NGE LENDA NUNGA MPE KUZWA MBOTOKOLO!
18. Faso me zonza 1 Bakorinto 6:9-11, yinki bisadi ya Yehova mingi me lenda kusala?
18 Na siècle ya ntete, na kati ya ba yina Yehova solá samu na kukwenda yala na Yesu na zulu, ya vandá na ba yina na ntama vandá salá bamambu ya yimbi. Na kifwani, ba ya nkaka vandá salá kinzunza, to vandá vukisá nzutu bakala na bakala mpe kento na kento. Ba ya nkaka vandá miyibi. Kasi na ngolo ya mpeve santu ya Yehova, ba lendá kukatula kimuntu ya bawu ya ntama. (Tanga 1 Bakorinto 6:9-11.) Bubu yayi mpe, Biblia ke na sadisá bantu mingi na kusoba luzingu ya bawu. * Ba me lenda kukatula bifu yina ba vandá kanisa ti ba ke lenda ve kubika. Kifwani ya bawu ke na lakisá ti nge mpe lenda soba kimuntu ya nge mpe kubika bifu ya yimbi samu na kuzwa mbotokolo.
19. Yinki beto ke zonzila na artikle yina ke landa?
19 Ba yina ke na sosá kuzwa mbotokolo zolá suka ve kaka na kukatula kimuntu ya ntama. Ba me bonga kusala mpe bangolo na kulwata kimuntu ya malu-malu. Na artikle yina ke landa, beto ke tala wa’ faso ba lenda sala yawu mpe wa’ faso bampangi lenda sadisa bawu na kusala yawu.
NZIMBU 41 “ Ô Dieu, entends ma prière ”
^ par. 5 Na kuzwa mbotokolo, beto me lunga kusoba kimuntu ya beto. Artikle yayi ke sadisa beto na kuzaba yinki ke kimuntu ya ntama, samu na yinki ya ke mfunu na kukatula yawu, mpe wa’ faso beto lenda katula yawu. Na artikle yina ke landa, beto ke tala ti ata na manima ya mbotokolo, beto zolá bika ve kunwana samu na kulwata kimuntu ya malu-malu.
^ par. 3 YINA YA ZOLA ZONZA: ‘Kukatula kimuntu ya ntama’ zola zonza kubika bifu, bansatu mpe makanisi yina ke sepelisá ve Yehova. Beto me lunga kusala yawu tekila beto kuzwa mbotokolo.—Ef. 4:22.
^ par. 10 Samu na kuzaba mingi, tala “ La Bible transforme des vies—‘ Il fallait que je revienne vers Jéhovah,’” na Yinzo ya Kengidi ya 1er Avril 2012.
^ par. 16 Na kuzaba mingi, tala “ La Bible transforme des vies—‘ Ils m’ont parlé avec bonté,’” na Yinzo ya Kengidi ya 1er Mai 2012.
^ par. 17 Samu na kuzaba mingi, tala “ La Bible transforme des vies—‘ J’étais une jeune femme coléreuse et agressive,’” na Yinzo ya Kengidi ya 1er Octobre 2012.
^ par. 18 Tala enkadre “ Biblia ke sobá luzingu ya bantu.”.”
^ par. 64 YINA FOTO KE NA ZONZILAKA: Kukatula makanisi mpe bifu ya yimbi ke faso kukatula lele yina me beba.
