1-2. Yinki nge me fwana kusala tekila nge kuzwa mbotokolo?

 NA MANIMA ya bamvula 5 yina me luta, bantu kuluta 1 million kuzwaka mbotokolo mpe kumaka Bambangi ya Yehova. Mingi na kati ya bawu longokaka matsyeleka “katuka bumwana,” kaka mutindu Timote. (2 Tim. 3:14, 15) Ba ya nkaka zabaka Yehova na bukuluntu to na buboba. Na kifwani, ntama mingi ve, kento mosi yina vanda longoka Biblia na Bambangi ya Yehova kuzwaka mbotokolo ntangu yandi vandaka na bamvula 97.

² Kana nge ke na longokaka Biblia, to nge ke na kulaka na dikanda yina bibuti ke Bambangi ya Yehova, nge ke na kanisaka kwandi kuzwa mbotokolo? Ya ke mbote na kukanisa na yawu. Kasi tekila nge kuzwa mbotokolo, nge me fwana kukipesa na Yehova. Disolo yayi ke lakisa yinki zola zonza kukipesa na Nzambi. Ya ke sadisa nge na kutala ti, ya ke ve na mambu yina lenda sala ti nge vanda na maketi-keti na kuzwa mbotokolo ntangu nge ke ya kubongama samu na yawu.

YINKI ZOLA ZONZA KUKIPESA NA YEHOVA?

3. Wapi yina ke bifwani ya bantu yina kukipesaka na Yehova?

³ Biblia ke sadilaka nzonzolo “kukipesa na Yehova” samu na kuzonzila muntu yina ba me soola samu na kusala kisalu mosi ya santu. Bana ya Izraele vandaka dikanda yina kukipesaka na Yehova. Kasi, ba ya nkaka na kati ya bawu vandaka ya kukipesa na Yehova samu na kulungisa bisalu ya nkaka. Na kifwani, Aroni vanda lwataka ‘kidimbu ya santu ya kukipesa,’ kisengo ya wolo yina vandaka ngenga na mbunzu ya yandi. Kisengo yango ya wolo vanda lakisa ti ba soolaka yandi samu na kuvanda nganga-nzambi ya nene ya Izraele. (Lev. 8:9) Samu na kuvanda Nazire, bantu ya Izraele zola kukipesa dyaka na Yehova. Nzonzolo “Nazire,” me katuka na Ebre  nazir, yina zola zonza “muntu yina ba me soola,” to “yina ba me tula samu na kusala kima mosi.” Banazire vanda tumamaka na bitini ya Musiku ya Moyize na yina vanda tadila bawu.​—Kut. 6:2-8.

4. a) Ntangu beto ke kukipesaka, yinki beto ke soolaka kusala? b) Yinki zola zonza “kukimanga”? (Tala mpe kizizi.)

⁴ Ntangu nge me kukipesa na Yehova, nge me soola kukuma kilandi ya Yesu Kristo. Mpe kusala luzolo ya Yehova na luzingu ya nge nyonso, me kuma kima ya kulutila mfunu samu na nge. Samu na mukristo, kukipesa na Yehova zola zonza yinki? Yesu zonzaka: “Kana muntu zola kulanda munu, bika yandi kukimanga.” (Mat. 16:24, NWT) Na Greke, nzonzolo “kukimanga” zola zonza mpe ti “nge ke na zingaka dyaka ve samu na kulungisa bansatu ya nge mosi.” Na yawu, nge me bonga kuyiina bamambu nyonso yina ke sepelisaka ve Yehova. (2 Ko. 5:14, 15) Ya zola zonza ti nge ke yiina “bisalu ya kinsuni,” mutindu kinsuza. (Gal. 5:19-21; 1 Ko. 6:18) Luzingu ya nge ke kuma kwandi mpasi kana nge tumama na misiku ya Yehova? Ve. Samu nge ke zolaka Yehova, mpe nge ke ndimaka ti misiku ya yandi ke samu na mbote ya nge. (Nku. 119:97; Iza. 48:17, 18) Mpangi mosi na nkumbu ya Nicholas zonzaka: “Nge lenda tala misiku ya Yehova mutindu boloko yina ke na kangaka nge nzila ya kusala bamambu yina nge ke na nsatu ya kusala, to nge lenda tala yawu faso bisengo yina ba me tula samu na kubumba nge na bankosi.”

5. a) Wa’ faso nge ke kukipesaka na Yehova? b) Wapi yina ke luswaswanu na yina me tadila kukipesa na mbotokolo? (Tala mpe kizizi.)

⁵ Wa’ faso nge ke kukipesaka na Yehova? Ni kusala yandi nsilulu na lusambu ti nge ke sadila kaka yandi luzingu ya nge nyonso. Mpe nge ke tula luzolo ya yandi na kisika ya ntete na luzingu ya nge. Na lusambu yayi, nge ke na salaka nsilulu na Yehova ti nge ke tatamana kuzola yandi “na ntima ya nge nyonso, na mwela ya nge nyonso, na makanisi ya nge nyonso mpe na ngolo ya nge nyonso.” (Mrk. 12:30) Lusambu ya kukipesa, kaka nge mosi ke sala yawu na Yehova. Ya ke ve lusambu yina nge lenda sala na meso ya bantu. Kasi,  mbotokolo ke salamaka na meso ya bantu. Ya ke lakisaka bawu ti nge me kukipesa na Nzambi. Kukipesa ke nsilulu ya kulutila mfunu, yina nge ke na nsatu ya kuzitisa. Yehova mpe ke na vingilaka ti nge lungisa yawu.​—Lon. 5:4, 5.

SAMU NA YINKI NGE ME BONGA KUKIPESA NA YEHOVA?

6. Samu na yinki muntu ke bakaka mukanu ya kukipesa na Yehova?

⁶ Samu ti nge ke zolaka Yehova, ya ke sala ti nge kukipesa na yandi. Luzolo ya nge ke ve ya zulu-zulu. Samu nge me longoka Biblia, nge me kwiza “zaba dyaka mbote-mbote matsyeleka” na yina me tadila Yehova mpe dikanisi ya yandi samu na bantu. Mpe “mayela ya [nge] ya kusala luswaswanu na mambu nyonso” me kula. Nyonso yayi me kulisaka luzolo ya nge samu na yandi. (Flp. 1:9) Kulongoka ya nge ya Biblia me nata nge na kundima ti 1) Yehova ke muntu ya matsyeleka, 2) Biblia ke mambu ya Nzambi mpe 3) yandi ke sadilaka kimvuka ya yandi samu na kulungisa luzolo ya yandi.

7. Yinki beto me fwana kusala tekila beto kukipesa na Nzambi?

⁷ Ba yina ke kukipesaka na Yehova me zaba bandongosolo ya ntete ya Biblia mpe ke tumamaka na misiku ya yandi. Ba ke salaka bangolo na kuzonzila na bantu ya nkaka bamambu yina ba longokaka. (Mat. 28:19, 20) Luzolo ya bawu na Yehova me kula, mpe ya ke na pesaka bawu nsatu ya kubikana kaka ya kukangama na yandi. Nge mpe ni mutindu yina? Kana nge zola Yehova na ntima ya nge nyonso, nge ke kukipesa ve mpe nge ke kuzwa ve mbotokolo na kusepelisa kaka muntu yina ke na longokaka na nge, bibuti ya nge to nge ke sosa ve kaka kusala mutindu bampangi ya nge.

8. Wa’ faso kifu ya kuvutulaka matondo ke sadisa nge na kukipesa na Yehova? (Nkunga 116:12-14)

⁸ Nkunga 116:12-14 (NWT) ke zonzaka: “Yinki  mu ke pesa Yehova samu na mambu nyonso ya mbote yina yandi me sala samu na munu? Mu ke nanguna dikopa ya kuvuuka, mpe mu ke bokila nkumbu ya Yehova. Mu ke lungisa bansilulu ya munu na Yehova na mantwala ya bantu ya yandi nyonso.” Kukanisa na nyonso yina Yehova me sala samu na nge, ke nata nge na kuvutula yandi matondo mpe na kupesa yandi luzingu ya nge. Biblia ke bokilaka Yehova muntu yina ke pesaka “makabu nyonso ya kulutila mbote.” (Zaki 1:17) Dikabu ya kulutila mfunu yina yandi me pesa nge, ni munkayulu ya mwana ya yandi Yesu. Kanisa ntete! Munkayulu ya Yesu ke na pesaka nge bweso ya kuvanda na kindiku ya ngolo na Yehova, mpe ya kuzwa luzingu ya ntangu nyonso. (1 Yoa. 4:9, 10, 19) Kukipesa ke mosi ya bafaso ya kulakisa na Yehova ti nge ke na vutulaka yandi matondo, samu na luzolo ya kulutila nene yina yandi me lakisa nge mpe samu na bambote ya nkaka yina yandi me pesa nge. (Kul. 16:17; 2 Ko. 5:15) Dikanisi 4 ya kileso 46 ya buku Sepela na luzingu ya ntangu nyonso! mpe video Beno pesa makabu ya beno na Nzambi yina ke na kati, ke sadisa nge na kuzaba mbote-mbote mfunu ya kuvutula Yehova matondo.

NGE KE KWANDI YA KUBONGAMA SAMU NA KUKIPESA NA YEHOVA MPE SAMU NA KUZWA MBOTOKOLO?

9. Samu na yinki beto me lunga ve kusala muntu tiya samu yandi kukipesa na Yehova?

⁹ Nge lenda kanisa ti nge ke ntete ve ya kukubama samu na kukipesa mpe kuzwa mbotokolo. Ya lenda vanda ti nge ke na nsatu ya kusala bansobolo samu na kukwelisa luzingu ya nge na misiku ya Yehova, to nge ke dyaka na nsatu ya kukulisa kiminu ya nge. (Kol. 2:6, 7) Ya tsyeleka, balongoki nyonso ke kulaka ve na kimpeve mutindu mosi. Mpe bantwenya nyonso ve ke vandaka ya kuyilama samu na kukipesa mpe kuzwa mbotokolo na bamvula mosi. Mpe nge me lunga ve kufwanisa bangolo yina nge ke na salaka na kusepelisa Yehova na ya bantu ya nkaka.​—Gal. 6:4, 5.

10. Yinki nge lenda sala kana nge tala ti nge ke ntete ve ya kubongama samu na kukipesa mpe kuzwa mbotokolo? (Tala mpe encadré “ Samu na ba yina me kula na matsyeleka.”)

¹⁰ Kana nge tala ti nge ke ntete ve ya kubongama samu na kukipesa na Yehova, kulemba ve. Sosa kaka kulungisa yawu. Lomba na Yehova na kusadisa nge na kusala bansobolo yina nge ke na yawu nsatu. (Flp. 2:13; 3:16) Nge lenda vanda na kundima ti yandi ke kuwa lusambu ya nge mpe yandi ke sadisa nge.​—1 Yoa. 5:14.

SAMU NA YINKI BA YA NKAKA KE VANDAKA NA MAKETI-KETI NA KUKIPESA NA YEHOVA MPE NA KUZWA MBOTOKOLO

11. Wa’ faso Yehova ke sadisa nge na kubikana kaka ya kukangama na yandi?

¹¹ Ba ya nkaka ke ya kubongama samu na kukipesa mpe kuzwa mbotokolo. Kasi, ba ke na maketi-keti na kusala yawu. Ba lenda vanda na boma ba basisa bawu na kimvuka kana ba sala disumu ya nene. Kana nge ke na boma, vanda na kundima ti Yehova ke pesa nge nyonso yina nge ke na yawu nsatu samu nge “vwanda na luzingu ya kudedama na ntwala ya [yandi] na kusala mambu yina ke yangidikaka [sepelisaka] yandi.” (Kol. 1:10) Kaka faso yandi sadisaka bantu mingi ya nkaka, yandi ke sadisa nge mpe. (1 Ko. 10:13) Ni yina ke salaka ti kaka bantu ndambu basika na kimvuka ya yandi. Yehova ke bakisaka dikanda ya yandi na kubikana kaka ya kukangama na yandi.

12. Yinki lenda sadisa nge na kubwa ve na disumu ya ngolo?

¹² Samu ti beto ke bantu ya masumu, beto nyonso ke nwanaka na bansatu ya yimbi. (Zaki 1:14) Kasi, nge lenda soola yinki nge ke sala na mantwala ya ntontolo. Mambu ya tsyeleka kele, kaka ni nge ke soola mutindu nge ke natina luzingu ya nge. Ata ti bantu ya nkaka lenda zonza ti nge ke lenda ve kukutika nzutu na mantwala ya bansatu ya nge, ya ke luvunu. Nge lenda longoka kukanga nzutu na bansatu ya yimbi. Ata ti nge lenda vanda na yawu, nge lenda baka mukanu ya kusala ve  mambu ya yimbi. Ya ke na bima yina lenda sadisa nge na kubwa ve na bantontolo mutindu: kusambila ntangu nyonso, kubumba kifu ya kulongoka Biblia nge mosi, kukwenda na balukutakanu mpe kusamuna na bantu. Kusala bamambu yayi ntangu nyonso, ke pesa nge ngolo ya kubikana ya kukangama na Yehova. Kasi kuzimbana ata fioti ve ti Yehova ke bakisa nge.​—Gal. 5:16.

13. Wapi kifwani ya mbote Yozefi bikilaka beto?

¹³ Ya ke vanda ve mpasi na nge na kuvanda ya kukangama na Yehova kana nge kanisa na mantwala yinki nge ke sala ntangu bantontolo ke kumina nge. Biblia ke zonzilaka bisadi mingi ya Yehova yina salaka yawu, ata ti ba vandaka bantu ya masumu. Na kifwani, kento ya Potifare vandaka na nsatu ya kuvukisa nzutu na Yozefi. Kasi, Yozefi zabaka yinki ya kusala. Biblia ke zonzaka na beto ti ‘yandi mangaka,’ mpe yandi zonzaka: ‘Wapi mutindu mu lenda sala yimbi ya nene yayi, mpe kusala disumu na mantwala ya Nzambi?’ (Kub. 39:8-10) Ya ke na lakisaka pwelele ti, Yozefi zabaka yinki ya kusala tekila bantontolo kumina yandi. Mpe ya kumaka pete na yandi na kubwa ve na mutambu.

14. Wa’ faso beto lenda longoka na kubwa ve na bantontolo?

¹⁴ Wa’ faso nge lenda landa kifwani ya Yozefi? Kubanda bubu yayi, nge lenda baka mukanu na yina nge ke sala kana ntontolo me kumina nge. Longoka kuyiina bamambu nyonso yina Yehova ke yiinaka, mpe kusosa ata fioti kukanisa na yawu. (Nku. 97:10; 119:165) Ya ke sala ti nge kubwa ve na bantontolo, samu nge zaba na mantwala yinki ya kusala.

15. Wa’ faso muntu lenda lakisa na Yehova ti yandi ke na “sosaka yandi” na ntima nyonso? (Baebre 11:6)

¹⁵ Ya lenda vanda ti, nge zaba ti nge ke na matsyeleka, mpe ti nge zola kusadila Yehova na ntima ya nge nyonso. Kasi ya ke na mambu yina ke na kangaka nge nzila na kukipesa mpe na kuzwa mbotokolo. Nge lenda landa kifwani ya mfumu Davidi. Nge lenda lomba na Yehova: ‘Fyongonina munu, O Nzambi, mpe zaba ntima ya munu. Tala munu, mpe zaba makanisi yina ke na nyongisaka munu. Tala kana na kati ya munu ke na nzila yina ke pesaka mpasi, mpe twadisa munu na nzila ya mvula na mvula.’ (Nku. 139:23, 24) Yehova ke sakumuna bangolo nyonso yina nge ke sala samu na kulungisa mukanu ya nge ya kukipesa mpe kuzwa mbotokolo. Yandi ke sakumunaka ba yina ke “sosaka yandi” na ntima nyonso.​—Baebre 11:6 ke zonzaka: “Kasi ata muntu lenda kuyangidika [kusepelisa] Nzambi kana yandi kele ve na kiminu. Ya tsyelika, muntu yina ke na kukuma pene-pene na Nzambi, fwana kukwikila ti Nzambi kele, mpe ti yandi  ke pesaka musendo [difuta] na bayina ke sosaka yandi.”

KUBIKA VE NA KUKWENDA PENE-PENE NA YEHOVA

16-17. Wa’ faso Yehova ke bendaka ba yina ke na bibuti yina ke sadilaka yandi? (Yoane 6:44)

¹⁶ Yesu zonzaka ti ni Yehova muntu ke bokilaka bilandi ya yandi. Ya zola zonza ti ni yandi ke bendaka beto samu beto kwenda na yandi. Ni na yawu, Yoane 6:44 ke zonzaka: “Muntu ve lenda kukwiza na sika ya munu kana Tata yina fidisaka munu me bokila yandi ve. Kasi muntu yina ke kwiza na sika ya munu, mu ke vumbula yandi na lufwa na kilumbu ya nsuka.” Yindula na makanisi ya kitoko yayi yina ke mfunu samu na nge. Ya zola zonza ti Yehova ke talaka kima ya mbote na mosi na mosi ya bantu yina yandi ke bendaka na yandi. Mpe Yehova ke talaka muntu yina yandi me bokila na yandi mutindu ‘kima ya yandi ya mfunu mingi to ‘kima ya yandi ya ntalu.’ (Kul. 7:6; nyp.) Ni mutindu yina mpe yandi ke talaka nge.

¹⁷ Ya lenda vanda ti bibuti ya nge ke Bambangi ya Yehova to nge kulaka na matsyeleka. Nge lenda kanisa ti nge ke sadilaka Yehova samu ti bibuti ya nge ke sadilaka yandi, kasi ve samu ti yandi bendaka nge na yandi. Kasi, Biblia ke zonzaka: “Beno kwiza pene-pene na Nzambi, mpe yandi ke kwiza pene-pene na beno.” (Zaki 4:8; 1 Ns. 28:9) Yehova ke talaka ve kaka dikanda ya nge. Kasi nge mpe, yandi ke talaka nge. Kana nge baka mukanu ya kukwenda pene-pene na Yehova, yandi mpe ke kwiza pene-pene na nge. Yandi ke bendaka mosi na mosi na kati ya beto. Na kati ya beto ke na ba yina kulaka na matsyeleka. Mutindu me zonzila yawu Zaki 4:8, ntangu muntu ke bakaka mukanu ya kukwenda pene-pene na Yehova, Yehova ke kwizaka pene-pene na yandi.—Fwanisa na 2 Batesalonika 2:13.

18. Yinki beto ke zonzila na disolo yina ke landa? (Nkunga 40:8)

¹⁸ Nge ke landa kifwani ya Yesu, ntangu nge ke kukipesa na Yehova mpe nge ke kuzwa mbotokolo. Yesu kukipesaka na Yehova samu na kusala nyonso yina Yehova ke lombaka yandi na kusala. Nkunga 40:8 (NWT) ke zonzaka: “O Nzambi ya munu, munu ke vandaka na kyese na kusala luzolo ya nge, mpe musiku ya nge ke na kati ya munu.” (Ebr. 10:7) Na disolo yina ke landa, beto ke zonzila wa’ faso Yehova lenda sadisa nge na kubika ve kusadila yandi na manima ya mbotokolo.